Lieide en Haat.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
is, dat de stichting van onderwijsinrich
tingen, onverschillig of dtti van open
baar of bijzonder Karakter zijn, onver
schillig of ze van confession eel en aard
dan neutraal zijn, het onderwijs zelf ten
goede jnoet komen, dat een sterke con
currentie op dit gebied bevorderlijk moet
zijn aan het streven, om den kïifderen
het beste te geven.
Er is voor spreker nog een reden tot
verheuging voor de stichting van sdholen
als deze. Hij is toch bewust, dat Ihet
overheidsond'crvvij niet bevredigen kan
elke behoefte, die on onderwijsgebied
bestaat. Aan den opbloei van nieuwe on-
derwijsideeën kunnen de particuliere
onderwijsinrichtingen zeer veel steun
verleenen. Spreker denkt hier aan het
onderwijs der kinderen van 12 tot 18
jaar, waarvan hij vreest, dat Nederland
bij menig land van Europa ten achter
staat. Voor de oplossing, van dit vraag
stuk verwacht spieker meer van hetgeen
particulieren .tot stand 'wenschen te bren
gen, dan van de groote hoeveelheid pa
pieren rapporten, die van overheidsWe-
ge zijn geproduceerd.
Er is, volgens spreker, nog iets, dat
het gemeentebestuur de oprichting van
particuliere scholen doet toejuidhen. On-i
verschillig welke de resultaten van dez-e
nieuwe school zullen zijn, de oprichting)
zelf is voor spieker het bewijs van do
groeiende belangstelling der ouders voor
het onderwijs, vaii het doordringend be
sef, jdat de zorg voor het onder*
wijs niet 1 ij del ij k aan anderen
moet overgelaten worden; van
de verdieping van den ernst voor het
vraagstuk van de ontwikkeling der kin
deren, dat ieder onzer ter harte mo-et
gaan. De oprichting dezer school is voor
spreker bet bewijs, dat die ernst zidh1
ook in Rotterdam verdiept, dat die ber
langstelling ook te dezer stede grooter
wordt.
Sollicitatiën ze gel vrij.
Het persbureau van den Nederland-
sdhen bond van gemeenteambtenaren
meldt:
Een burgemeester vroeg den Minister,
van Einanciën of een brief, waarin me
degedeeld wordt, dat men .zich voor
eene betrekking beschikbaar stelt en
waarin niet voorkomt, een verzoek om
benoemd te worden, al dan niet op ge
zegeld (papier moet worden gesteld, en
of het besluit van het gemeentebestuur
waarbij bij, die zich aanbood, benoemd
wordt, in strijd is met de wet, indien
in ,het besluit van den brief geen mel
ding wordt gemaakt.
De .Minister gaf hierop de volgend©
inlichting
Een brief, waarin medegedeeld wordt,
dat „men zich voor eene betrekking be
schikbaar stelt, en waarin niét voorkomt
een verzoek om benoemd te worden, kan
naar mijne meening, "gerangschikt wor
den onder de in art. 10 der wet van
3 October 1813 (Stbl. no. 47) bedoel
de stukken die aanvankelijk niet op ge
zegeld papier behoeven geschreven tc
worden. Jiet zegelrecht moet van dies
stukken worden voldaan o.a. alvorens
daarvan pp eenige wijze, in eene open
bare akte, ten behoeve van den hou
der worde gebruik gemaakt, van welk
laatste echter alleen sprake kan zijn,
indien .de openbare akte van het stu!«
melding maakt.
Tot aiog toe gold de opvatting, d^t
niet anders dan op zegel kon worden
gesolliciteerd. Menigfeen moest een 25-
of 50-tal, soms meer, zegeltjes van
221/2 cent gebruiken alvorens bij de.ge
meenteadministratie benoemd te worden.
Bij het ondeiVijs bijv. was het niet
beter. Inderdaad een belangrijke post
op de begrooting van velen, wier be
grooting nog maar alleen uitgaven aan
wijst Voortaan zal nu kunnen worden
gezonden een ongezegeld stulc in brief
vorm, .waarin men mededeelt, dat nrei>
zich gaarne voor de betrekking beschik
baar stelt, dat men zich als sollicitant
aanmeldt, dat men gaarne benoemd zal
worden, of iets dergelijks. Voorts kan
in den brief evenals voorheen alles wot-
den medegedeeld heigeen men dienstig
acht.
Dit zal er wel toe leiden, dat niet
meer ,op zegel gesolliciteerd wordt.
Begrafenis jhr. mr. W. J. Snouck
Hurgronje.
Men meldt ons uit 's Hage dd. 10 Jan.
Op Oud-Eik en Duinen werd heden
ter aarde besteld het stoffelijk overschot
van jhr. mr. W. J. Snouck Hurgronje, in
tegenwoordigheid van vertegenwoordigers
van tal van corporatien en belangstel
lenden waaronder van regeering de mi
nisters van Buitenlandsche zaken en van
Financienzoomede van de Burgemees
ter en Wethouders met den Secretaris en
den bijna voltaltigen gemeenteraad.
Het aantal belanghebbende bedroeg wel
vijfhonderd.
Vele kransen van instellingen waarvan
de ontslapene bestuurder was, waren
voor de komst van den lijkstoet bij de
groeve neergelegd.
Rij het geopend graf werd het woord
gevoerd door den burgemeester, die den
overledene herdacht als verdienstelijk
raadslid en medeburger; verder namens
de Teeken-Academie door den heer Peters;
namens curatoren van liet gymnasium
door Jhr. van Teijlingennamens de
ambachtsschool en de Vereeniging van
hoofden van scholen door den heer
Valkennamens het Koninklijk Conser
vatorium voor muziek door Jhr. Mr.
Beelaerts van Bloklandnamens de
commissie van Toezicht voor het middel
baar onderwijs door mr. Andries en
namens de industrieschool voor meisjes
door Mr. Roijer.
De zoon dankte den burgemeester en
de andere sprekers en belangstellenden
voor de betoonde deelneming.
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Houthaven te Dordrecht.
Een wetsontwerp is ingediend tot ont
eigening van eigendommen in de ge
meente Dordrecht, ten name van die ge
meente, noodig voor het aanleggen van
eene houthaven met handelsterreinen,
wegen, dijken enz., in den Wieldrecht-
schen polder aan het Mallegat, op ruim 2
K.M. beneden de spoorbrug.
Visschershaven te IJmuiden.
Ingediend is een wetsontwerp tot ont
eigening van eigendommen in de gemeen
te Velsen, noodig voor de uitbreiding
der Visschershaven te IJmuiden. Na de
laatste, in 1903 tot stand gekomen uit
breiding, is de belangrijkheid van die ha
ven voor de visscherij regelmatig stij
gende geweest door de belangrijke ont
wikkeling der stoomlrawlvisscherij.
De afslagruimte is nu te klein gebleken.
Nog meer is het echter het geval met de
bergruimte in de haven.
Een en ander eischt voorziening.
Staatsmijaeu.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver
klaring van het algemeen nut der ont
eigening ten behoeve vau den aanleg
van de Staatsmijn „Hendrik", van Mi
mijnspoorweg tot verbinding van deze
mijn met de Staatsmijn „Emma" en van
de uitbreiding van het emplacement van
laatstgenoemde mijn.
Uit Brazilië.
(Slot)
Voor die opvoering had ik eerst nog
een curieuze ontmoeting.
Des Middags was het voortdu
rend vol. Dat danste, dat hoste van be
lang in het danshuis, een hut, waar al
les te samen komt, om der dansmuze
eer te betuigen. Brazilianen kunnen zich
geen feest denken zonder dansen. En
waarachtig, daar komt me "bij het naar
huisgaan na de processie stiekum ecu
soldaat ter zij, die me kwam vertellen,
dat een meisje, dat gister gebiecht had,
heden had gedanst Ik zeide, dat dansen
op zich zelf geen kwaad was, als het er
modest aan toeging en vroeg hem toen;
maar manneke, heb je zelf al eens ge
biecht? waarop hij natuurlijk met zijii
schapenmond van neen moest antwoor
den, en waarop ik hem weer zeide, dat
hij dan beter deed zelf eens te komen,
biechten, dan te gaan letten op ge
biecht hebbende dansende nieiskes, waar
op hij afdroop. Ik denk dat de ezel een
blauwtje had geloopen hij dat meisje en
zoo op wraak zon. Om acht uur zal de
Tweede Blad, behoorende.
bij De Leidsche Courantvan
Donderdag 11 jan, no. 685.
De Nieuwe Kiezerslijst.
Dc. eerste dagen van Februari naderen
(inet zeer rasse schreden. Geen enkel
Katholiek, die kiezer zal kunnen wor-
Iden, mag op de nieuwe lijst ontbreken.
Gaarne drukken daarom ook wij de
ttneest belangrijke bepalingen van de
pCieswet af en dringen er op aan, dat
lm en in eigen huis en in eigen kring
Itocli stiptelijk moge nagaan, op welke
wijze men kiezer kan worden.
Dat is voor verreweg de meesten
#11 o g e 1 ij k.
Mits men maar vóór of op den
15d*n Mei 1912 den leeftijd hebbe be
reikt van 25 jaar.
Op verschillende wijzen kan men zich
een plaatsje op de Kiezerslijst ver
zekeren.
Het grooie aantal zijn de
Belastingkiezers.
öetastrngkiezers zijn zij, die over het
laatste dienstjaar al hun aanslagen in
de Rijksbelastingen hebben voldaan. Die
beiasongen zijn: Personeele belasting,
Grondbelasting, Vermogensbelasting en
Bedrijfsbelasting. Deze aanslagen behoe
ven niet te loopen over een vol dienst
jaarmen moet eenvoudig de belasting
jop tijd hebben betaald.
De rijwi.elbelascing telt niet mee.
Belaistingkiezers behoeven zich niet aan
te gevenzij worden ambtshalve op de
kiezerslijsten gebracht.
Alleen zij, die mede-eigenaren zijn van
onroerend goed, behoorende tot eene
onverdeelde nalatenschap,waar
voor in 1911 grondbelasting is betaald,
Iterwijl hun aandeel in die belasting fl
bedraagt, behooren zich tusschen 1 e n
15 Februari aan te geven op een
formulier, dat vóór 15 Februari ingevuld
en onderteekend moet worden ingeleverd,
«iét het belastingbiljet.
Wie verhuisdenaafeen andere
gemeente en in zijn vorige ge
meente belasting betaalde, dient
zich eveneens aan te geven, met over
legging van het voldaan getee-
kende belastingbiljet.
Alle overige kiezers, d. w. z. de huur-^
loon-,, spaarbank- en examenkiezers, be-
lhooren zich aan te geven tus
schen 1 en 15 Februari ter secre
tarie. Zij ontvangen een formulier, dat
onderteekend en ingevuld moet worden
ingeleverd.
Huurkiezers.
H uurkie zers ..zijn zij, die opden
31 sten Januari sedert 1 Augustus van het
vorige jaar in een huis of in een deel
Van een huis hebben gewoond-van de
huurwaarde, voor iedere gemeente be
paald. Men mag in dien tijd ook n-
jm a a 1 verhuisd zijn, mits claai ieder der
.woningen den huurprijs heeft door de
wet vastgesteld.
Docii nu komt er nog iets bij.
Men kan ook kiezer worden wanneer
Shot huis of een gedeelte van het huis,
'dat men bewoont, niet den geëischten
huurprijs heeft, doch wanneer men in
zijn woonplaats grond of lokalen of
werkplaatsen in huur heeft, en daar-
Imee het voor de gemeente geldende
bedrag- wordt verkregen. Natuurlijk moet
mien dien grond of dat lokaal of die
(werkplaats minstens net zoo lang in
huur hebben als het huis.'
De bepalingen voor de huurkiezers
gelden, ook voor de schippers; zij
moeien alleen den vastgestelde» tijd een
schip in eigendom of huur hebben ge-
0iad. van 24 kub. M. inhoud, of 24.000
K.G. laadvermogen.
Loon kiezers.
Titans komen wc aan de ioon-
jkieaers. Dat zijn zij, die van 1 Januari
van het voorgaande jaar tot 31 Januari
[van het volgende achtereenvolgens bij
Iniet meer dan twee personen, onder
nemingen, openbare of bijzondere in
stellingen in dienstbetrekking zijn ge-
iwecst, of als inwonende zoon in het
FEUILLETON.
I ROMAN UIT WESTFALEN.
33)
Maar van den anderen kant was hei
dom om de dieven ongestraft te laten
ifondloopen. Als thans een voorbeeld
(werd gesteld, zou dat gespuis hen in
den vervolge zeker met rust laten.
Toen Dirk thuis kwam, had Clemens
zich reeds te rusie begeven en zijn vader
,\vas nog niet opgestaan. Nou, zoo'n
grooien haast had de zaak ook niet en
Dirk zocht daarom ook het bed op, want
een zware arbeidsdag wachtte hem.
Om zes uur stond Dirk weer op. Het
haver moest gemaaid en het grootste ge
deelte der rogge binnengehaald wonden.
!Er was volop werk. De daglooners wa-
leii al op de akkers bezig en moeder en
[Trees alleen waren thuis. Dirk ontbeet
Snel, nam zijn zeis en ging naar het land.
[toen hij den straatweg passeerde, die
•naar het dorp Sengen voerde, ontmoette
tiij den burgemeester, die op jacht ging.
'De jonge boer groette beleefd.
»>Seb je veel haast?/4 vroeg de bgr-
bedrijf of beroep der ouders werkzaam
zijn geweest, en als zoodanig over dat
jaar een inkomen hebben genoten, dat
óók voor iedere gemeente in de wet
is vastgesteld.
Het loon, in vaste dienstbetrekking
door de vrouw genoten, kan worden
geteld bij dat van den man, en even
zeer het halve loon van minderjarige,
inwonende kinderen. Wattneer dat alles
bijeen het door die wet geëischte bedrag
bedrag haalt, kan de man kiezer worden.
Men behoeft niet precies het juiste
bedrag van loon of inkomen op te
geven, doch kan volstaan met de ver
klaring, dat het loon het door de wet
gevorderde bedrag bereikt.
Als loon wordt ook gerekend het pen
sioen óf de lijfrente, dat door openbare
instellingen wordt verleend, en ook dat
door ondernemingen of bijzondere instel
lingen wordt uitbetaald. Natuurlijk blijft
het bedrag van het inkomen van iedere
gemeente onveranderd.
Ongevallenrente wordt ook als
loon beschouwd.
Staat in een of ander bedrijf in den
regel het werk gedurende een gedeelte
van het jaar stil, dan wordt de tijd,
waarin niet gewerkt wordt, toch als
diensttijd beschouwd. !s men hoogstens
twee maanden ziek geweest, dan 'wordt
toch het loon gerekend ontvangen te zijn.
Ook de kost en inwoning wordt aJs
loon gerekend naar een daarvoor bij de
wet voor iedere gemeente vastgesteld
bedrag. Wie op Zon- en Christelijke
feestdagen den kost echter niet geniet,
behoeft voor deze dagen niets af te
trekken. Hij wordt toch gerekend vollen
kost en inwoning te genieten.
Aan loonkiezers, die op de lijst van
het vorige jaar reeds voorkomen, wordt
een blanco-aangiftebiljet toegezonden.
Spaarbankkiezers.
Zien we nu even naar de Spaar
bank- en G r ootb oe.k- ki ez ers.
Wie op 1 Februari a.s. sedert een jaar
flOO nominaal op het Grootboek heeft
staan of f50 in de spaarbank, zóó dat
het inderdaad zijn eigendom is, kan op
grond daarvan aanspraak maken op het
kiezerschap.
Hij moet tusschen 1 en 15 Februari
zich op de secretarie aanmelden onder
overlegging van een bewijs van de
directie van het Grootboek of
het bestuur der Spaarbank, dat
hij inderdaad sedert een jaar eigenaar is
van de gevorderde bedragen.
Het is niet noodig, dat men een boekje
hebbe van de Rijkspostspaarba n k
andere spaarbanken, zooals die van het
Nut, tellen ook mee; doch natuurlijk
moeten de lichamen, waarvan deze spaar
banken uitgaan, rechtspersoonlijk
heid hebben, en zoo ze ua 1 Mei 1900
zijn opgericht, moeten ze een waarborg
som van f25.000 bij de Nederlandsche
Bank hebben gedeponeerd.
Examen kiezers.
Ten slotte de E yi 111 e n - k i e z e r s.
Welke examens geldig zijn, zullen wij
over eenige dagen uitvoerig vermelden
de wet zegt, dat zij kiezer kunnen wor
den, die „met goed gevolg hebben af
gelegd een examen, ingesteld door of
krachtens de wet of aangewezen bij al-
gemeenen maatregel van bestuur en i n
verband staande niet de benoem
baarheid tot eenig ambt, de vervulling
van eenige betrekking of de uitoefening
van eenig bedrijf of beroep".
(Wij voegen aan dit artikel nog ééne
opmerking toe.
Wie stedelijke inkomstenbelasting be
taalt, moet niet meeuen, dat hij daar
door ambtshalve wordt gebracht op de
kiezerslijst
Immers stedelijke inkomstenbelasting is
geen R ij k s belasting.
Al wie dus wel stedelijke belasting
betaalt en geen R ijks belasting, moet,
om op de Kiezerslijst te komen, huur-
kiezer, loonkiezer, spaarbankkiezer of
examenkiezer worden.
Heeft men eenmaal het recht om als
zoodanig op de Kiezerslijst geplaatst
te worden zich door aangifte veroverd,
dan veroorzaakt -de stedelijke inkomsten
belasting bovendien, dat men óók
wordt kiezer voor den gemeenteraad.
genieester, die bleef stilstaan en zijn pijp
stopte.
„Jawel, mijnheer de burgemeester, 't Is
een geluk, dat we goed weer hebben;
dat maakt het werk pleizierig."
„De menschen klagen algemeen, dat
er dit jaar van de akkers zooveel ge
stolen wordt. Dat is wonderlijk. Ik dacht,
dat den spitsboeven wel de lust ver
gaan zou zijn, nadat wij verschillende
hunner te pakken hebben gekregen. Zou
dat zoo wezen?"
„Nou, de menschen hebben gelijk. Wij
hebben dezen nacht op wacht gestaan,
omdat er door vreemden koren gedorscht
werd."
„En heb je wat gezien?"
„Jawel. De oude heidebewoner Menne
reed met zijn dochter huiswaarts en had
op zijn wagen een zak koren."
„Je hebt ze natuurlijk aangehouden."
„Dat wel, mijnheer de burgemeester..."
Op dit oogenblik zag hij Clemens aan
komen en wachtte daarom met het ver
dere verhaal tot zijn broeder er bij
was. Als Clemens iets had gezien, zou
hij het wel vertellen. Deze echter schudde
het hoofd. Hij wilde niets zeggen nadat
hij Menne beloofd had te zwijgen. Om
toch aan het gesprek deel te nemen,
sprak hij luchtigjes over enkele voorbij-
gaande dingen, .waa^t 4e togcm£ÊS.te<
Onze scholen en de gemeentefinanciën.
De „Standaard" driestart:
Om scherp te doen uitkomen, hoe
hoog noodzakelijk het is, dat hoe eer
hoe beter de onhoudbare veritouding
tusschen de Gemeentefinanciën en onze
Christelijke lagere scholen veranderd
Worde, wijzen we op wat men ons uit
Menaldumadeel bericht:
In <de gemeente Menaldumadeel zijn
11 scholen voor openbaar onderwijs,
waarop even over de 800 kinderen on
derwijs ontvangen, welke in 1910 een
uitgaaf vorderden van p.m. f38500. Van
het Rijk kwam hiertoe in p.m. f23500.
Blijft dus voor dc gemeente p.m.
f15000. Dit is nog buiten hetgeen aan
rente ,en aflossing wordt betaald voor*
opgenomen gelden voor schooIbouW erf
onderwijzers woningen.
Aan schoolgeld van al deze kinderen
werd ontvangen, voor lager onderwijs
f329.70 en voor herhalingsonderwijs
f 84.75, zoodat door de belastingplichti
gen in den hoofdelijken omslag hier
voor moest worden opgebracht p.tn.
f 14600.
Nu zijn in deze gemeente 8 scholen
voor bijzonder of Chr. onderwijs, waar
op circa 600 kinderen lager onderwijs
ontvangen, waartoe uit de gemeentekas
geen cent komt.
Naar percentage van het kindertal ge
rekend, moeten dus de voorstanders van
Chr. onderwijs alhier, voor de voorstan
ders van openbaar onderwijs alle jaren
extra betalen p.m. f6250, terwijl zij
voor hun eigen scholen alles moeten
bijpassen wat door het Rijk niet wordt
vergoed. Hierdoor ontstaat deze wanver
houding, dat de kinderen op de open
bare .school door elkander per week per
kind p.m. 1 cent betalen en op de Chr.
school, ger week per kind, meer dai.
25 ets.
Kan zulk een gruwelijk onrecht, vraagt
de schrijver, niet opgeheven worden
Dat ik, zoo vervolgt hij, van de 18
jaren, dat ik lid van den Raad ben,
waarvan .15 jaren alleen als voorstander
van Chr. onderwijs daar zitting hebben
de, alle jaren op het onrechtvaardige
van zulk een schoolgeldheffing te ver
geefs heb gewezen, is wel ontmoedi
gend.
Wanneer ik pleit, om gelijk recht voor
allen, dan antwoorden zij: „Welnu, gij
lieden hebt nu de meerderheid, en de
Regeering is op uw© hand, dan moet
die maar zorgen dat er gelijk recht
worde ingevoerd doch zoolang wij op
deze .wijze de openbare school kunnen
bevoordeel en, doen wij het zooveel wij
kunnen." Zulks komt ook uit in de sa
menstelling van de plaatselijke school
commissie: Vau dc 9 leden is er cén
voorstander van Chr. onderwijs, en deze
is er nog als bij verrassing ingekomen.
Zijn .zulke toestanden houdbaar?
En tocii duren ze in tal van groote
èn kleine Gemeenten nog altoos voort.
Reeds meer dan een jaar wezen we
hier met klein en nadruk op. Hoog tijd
wordt het, dat we ons als één man
om deze zoo ernstige quaestie vereeni
gen.
Een onpartijdig woord over de
bijzondere school.
Zaterdag is te Rotterdam een nieuwe
school van de Rottercfiamsóhe School-
vereeniging in gebruik genomen. De bur
gemeester van Rotterdam heeft bij de
opening dier school eene belangwek
kende rede gehouden.
Spreker zeide te gelooven, dat de tijd
voorbij is, dat de gemeentelijke overheid
met leede oogen naast de gemeentelijke
onderwijsinrichtingen bijzondere scholen
zag oprichten, dat zij in de concurren
tie .van de bijzondere school een nadeel
zag voor het overheidsonder\vijs
Concurrenten ,als de stichting van de
ze .nieuwer school ziet het gemeentebe
stuur gaarne. Spr. denkt nu niet aan het
prozaïsch motief, dat door het verrij
zen ,vau bijzondere scholen de gemeente
financiën .worden gebaat. Zijn bedoeling
opmaakte, dat Cletnens wel meer wist,
doch niets wilde loslaten. In de houding
van Clemens zocht hij eene bevestiging
van Dirks woorden. De burgemeester
was trouwens niet weinig opgeruimd,
dat de zaak zoo'n loop had genomen.
Als men <lit volk kwijt raakte, bespaarde
men zich heel wat geharrewar. Hij wilde
daarom de beide heidebewoners uitnoo
digen hun houding te komen uiteenzetten
en verdedigen, oin dan van hen de be
lofte te krijgen, dat zij spoedig zouden
vertrekken
Om 11 uur begon de middagpauze. De
daglooners maakten met het huiswaarts
gaan haast; alleen Hendrik de schaap
herder bleef achter. Aan de putten rei
nigden zij gelaat en handen en zetten,
zich vervolgens aan tafel. Men at in den
oogsttijd meer dan andei's en deed na
tafel 'n kort dutje. Juist wilde men op
rijzen, toen Hendrik het vertrek binnen
kwam en zeide:
„Heb je het al gehoord de oude
Menne van „Heidehoeve" is dood!*'
Allen stonden verbaasd. Clemens stond
op en liep naar den jongen toe. „Wat
zeg je?" vroeg hij.
Hendrik vertelde, wat hij in de heide
bij het hoeden der schapen had gehoord.
„Wat 'n einde l O, Heer, bewaar ons
y.m sWa deaiW dep. 4e fewd» w*.
en allen keken ernstig voor zich.
Clemens had geen zin meer in rust;
het doodsbericht had hem te zeer ge
troffen. Hij ging naar zijn kamer, opende
een groote eikenhouten kast en trok een
der schuifladen naar zich toe, waarin
geld rammelde. Hij had voor zich zelf
zeer weinig noodig en bespaarde van
zijn bescheiden zakgeld en van zijn ver
diensten, zooveel, dat hij af en toe naar
Münster kon gaan om boeken te koopen.
Vijf talcrs en achttien groschen waren in
de lade. De talers wilde hij op de een
of andere wijze aan Hedwig zenden, want
het was niet onmogelijk, dat zij geen geld
in huis had. Clemens wikkelde de geld
stukken in papier en verliet het huis.
Maar hoe zou hij ze aan Hedwig stu
ren? Hij zelf kon noch wilde er heen
gaan. Zijn aanblik moest haar aan de
gebeurtenissen van den afgeloopen nacht
herinneren. Toen viel hem Hendrik in,
op 'wieu hij kon vertrouwen en die zou
zwijgen. Dadelijk zocht hij hem op en
vond hem in de hooischuur.
„Hendrik, kan je goed je mond
houden?"
,,Als 'n oud wijf!" gaf JHendrik met
beslistheid ten antwoord.
Clemens stoorde zich niet aan deze
zonderlinge verzekering, .tfij stopte ÏJen-
drifc hët geld. tn 4e hau4-
„Je bent een ferme jongen", sprak
hij. „Loop vlug naar de woning van
Menne en vraag aan Hedwig, wanneer
haar vader wordt begraven. Ondertus-
schen leg je onbemerkt het geld op tafel.
Zorg vooral, dat niemand er iets van
bemerkt."
Hendrik knikte veelbeteekenend
„Zoo'n boodschap doe ik graag, gij
kunt staat op me maken".
Hij begaf zich aanstonds op pad. Toen
hij door de heide liep, trachtte hïj zich!
in. te denken, hoe hij zich wel zou go-
voelen, als God door den dood zijn va
der eens plotseling vau hem wegnam.
Een huivering voer door zijn ledematen
en hij zuchtte: „O. Heer". Zijn vader
was misschien al dood, in langen tijd
had hij niets van hem gehoord. Maar
neen, dat zou niet wezen. Vader zal
terugkomen en al bracht hij uit de nieu
we wereld niets mede, als vader maar
kwam, zou hij voor hem arbeiden....
Hendrik Weikamp was niet de eenigo
die op dit stille middaguur door da
heide liep.
Ook op de boerderij van Oröhling wat
de mare vau den plotselingen dood van
Menne doorgedrongen.
(Wordt vervolgd.)