3s Jaargang.
16
De Tweede Kerstdag,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
No. 667.
e £cidóe he Qou/tcmt
Bureau OUDE) SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/* cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
December
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regel» 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen t—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Naar aanleiding van den aanstaanden
tweeden Kerstdag, waarop liet kerkelijk
gebod om zich van slafelijken arbeid te
Onthouden sn de H. Mis bij te wonen,
niet meer van toepassing zal zijn, weu-
Schen wij thans enkele woorden te zeggen
over bet jongste pauselijk decreet betref
fende de viering der feestdagen.
Allereerst willen wij in het licht
stellen bet slot van het decreet, waarin de
H. Vader de „zekere verwachting uit
spreekt, dat alte geloovigen ook op die
dagen, die nu uit den kring van verplichte
feestdagen gelicht zijn, niet minder dan
vroeger van hun godsvrucht jegens God
en hun vereering ten aanzien der heili
gen blijk zuilen geven."
Maar, ook-ais Z. H. dien wensch niet
had uitgedrukt, zou het toch een bewijs
zijn van weinig waarachtige iiet'de voor
God cn Godsdienst, zoo wij zonder reden
tengevolge van dit decreet een wijziging
in ons gedrag zouden brengen. Wat zou
den wij zeggen van een kind, dat zijn
ouders niet meer een zeker bewijs van
eerbied en Jiefde wil geven, omdat deze,
in een overiniat van goedheid, liet daar
toe niei meer op straffe willen verplich
ten.
En in een overmaat van goedheid heeft
de Plaatsbekleoder van Christus de ver
plichting van Zondag vieren op sommige
dagen (o.a. tweede Kerstdag, waarop,
volgens beslissing van onzen Bisschop,
de door Z. Ft. gestelde algemeens regel
ook voor ons diocees van toepassing is)
opgeheven.
Z. H. heeft ons de redenen aangegeven.
Het wereldverkeer is tegenwoordig zoo
uitgebreid aldus ongeveer Z. H.
dat de menschen zeer gemakkelijk zich
begeren van de ecne plaats naar de an
dere, waar sommige verplichte feestda
gen niet gevierd worden. Daarenboven
schipt het dat handel en industrie schade
ondervinden van die verplichte feestdagen
waarop niet, gearbeid kan en mag wor
den.
Ten slotie kwam het ook veelvuldig
voor, dat meerderen, om meerde kunnen
verdienen, het kerkelijk gebod met voeten
traden en dikwijls in de volstrekte onmo
gelijkheid .waren om liet te onderhouden,
en dus handelend alsof die verplichting
voor hen niet bestond, de H. Mis ver
zuimden en slafelijken arbeid verrichtten.
17e eerste reden ecu bewijs van vader
lijke wijsheid, de tweede een bewijs van
vaderlijke liefde.
Men hoon soms naar aanleiding van
dil decreet: Wat 'n veranderingen in de
KerkLaten wij ioch redelijk zijn, en
over het feit, dat de Wetgever een wet
opheft pit louter liefde voor zijn onder
danen, jiiet bevreemdend den schouder
ophalen, maar bewonderen en prijzen
diens wijsheid en goedheid.
Voor .ons zal chter dit decreet geen
praclische veranderingen brengen. Wij in
onze streken kunnen den dag heiligen.
Wij zullen liet. God is het tocli wel waard
Geheel in den geest van het pauselijk
'decreet, zal ons blad dien dag niet ver
schijnen.
sterker propaganda moet worden ge
maakt voor don .Christelijken Boerenbond
en krachtiger inoet .worden opgetrokken
tegen 'de liberate Laiidbouw-maatschappijL
V Een gewichtig advies.
Elders in ons blad vindt men mede
gedeeld, dat' de Ned. Boerenbond be
sloten heeft, aan de provinciale bonden tc
adviseeren uit hei Nederl. Landbouw-
Comité te treden.
Dit advies juichen .wij toe.
Liberale hecren hebben feeds te lang
den toon aangegeven in onze bocren-
organisaties en deze voor politieke doel
einden benut.
De jHoll. Maatschappij van Landbouw
sprak zich b.v. ,uit tegen de tariefvvet en
hield absoluut geen rekening met de
.'■meening van de voorstanders dier wet,
"Mie 'de Maatschappij ook onder haar leden
telt.
Het Nederl. Landbouw-Comité was
eveneens "bijna dien weg opgegaan en
jverd daarin slechts door toevallige om
standigheden verhinderd.
Deze jteiten mogen .wij wel eens onder
dc oogen zien'en daarbij overwegen, of
Onze böerenorganisa.ies wel deugen.
Met name, of in Zuid-fioUand geen
ALGEMEEN OVERZICHT.
Nu cle oorlog in een geheel ander
stadium is gekomen, blijkt men over en
weer een geheel andere gedachte te
hebben over den
militairen toestand in Tripolis
In Italiaansc'ne militaire leringen is
inen er, naar de „Avanti" mefdt, in het
geheel niet tevreden over.
Bij Tripoli waren de Turken en Ara
bieren er in geslaagd, de Italianen i>ni
strijd met hun aanvankelijke voornemens
gedurende het ongunstige jaargetijde tot
den opmarsch te dwingen cn 'ziöh zelf
in goede orde in een gunstige, de we
gen naar Homs en Tripoli beheerschende
stelling terug te trekken.
Dat klinkt heel anders dan d'é eerste
berichten, als zouden de Turken geheel
in .de pan zijn gehakt en in de grootste
wanorde gevlucht.
Dezelfde taktiek volgden zij iti Barka,
waar de Turken cn Arabieren voor Ben-
gazi en Derna over 21,000 man beschik
ken en de Italianen in béide plaatsen
over 25,000, waarbij echter valt op te
merken, dat het terrein bij Derna dooi
de tot de stad komende uitloopers van
het gebergte zeer ongunstig voor een
verdediging is. De te Rome met betrek
king tot deze plaats heerschende be
zorgdheid was niet gering. Om op alles
voorbereid te zijn, waren te Napels
10,000 man tot versterking gereed ge
houden en gedeeltelijk reeds ingescheept.
De geheele macht van Italië in Noord-
Afrika zou na aankomst van deze troepen
75,000 man bedragen.
In Konstantinopel daarentegen is men
zeer jn zijn schik met den loop, die de
zaken genomen hebben. Reeds vroeger
had van der Goltz pasja als zijn mee
ning gegeven dat de eenig juiste was
den oorlog in het binnenlandde voeren en
Tripolis niet te behouden. Op de voor
naamste posten hebben nu de Turken
leerlingen van hem die dezelfde meening
zijn toegedaan.
Maar de plaatselijke omstandigheden
verklaarde een hooggeplaatst Turksdi
staatsman legden inecr gewicht in de
shcaal ,dan de juiste strategische over
wegingen. De bevolking der Arabieren
verlangde, eensgezind, dat men den ge-
haten indringer weer in zee zou jagen.
Had men zich zonder vechten door de
steppe naar het gebergte teruggetrokken,
dan zou men in de oogen van -de Arabie
ren alle aanzien verspeeld hebben. Zij
zouden ons als laffe zwakkelingen be
schouwd hebben, die niet waard waren,
om edel Arabisch bloed te vergieten. Dat
gaf den doorslag, en hoezeer men gelijk
had, blijkt wel hieruit, dat de thans met
zoo groote moed en volharding geleverde
gevechten een vuur aangewakkerd heb
ben, dat ondanks den terugtocht van de
kust niet uitdooven zal.
Het is nu gelukt, om de Arabieren te
overtuigen, dat de vreemdelingen in de
woestijn en verder het land in veel meer
in hunne handen zijn dan in de vooruit
geschoven stelling. ,Zij hebben ingezien
dat zij het vuur van de sdicepskanonnen1
later niet meer zullen hebben te vree-
zen, dat het voor den trein van den vij
and oneindig moei él ijk zal zijn, om zwa
re wapens naar het front te brengen en
dat nu niet meer hun .eigen aanvullingska
ravanen, maar die van den vijand aan
aanvallen zullen blootstaan. Verder dat
de Italianen groote moeilijkheden zullen
hebben bij de verzorging van menschen
en dieren met water. Dc Arabieren be
schouwen daarom zoo goed als wij, het
gevecht bij Ain-Zara niet als een be
slissende nederlaag, maar als een niet
te vermijden gevecht op den terugtocht,
Zij erkennen, dat het slechts de over
gang naar een ander oorlogsterrein inge
leid heeft met heel andere vechtmetho
den. Zij gelooven nu dat men wa de ge
vechten aan- de kust, die slechts een in
leiding tot den oorlog waren, tot een
veel afdoender taktiek en strategie kan
overgaan. Als men bij ons en de 'Ara
bieren op zulk een oogenblik, waarin
wij juist de overwinning in het voor
uitzicht hebben, niet vredesvoorstellen
wil aankomen, toont men dat men ons,
de Arabieren en den heelen toestand niet
kent.
Gelijk het van den aanvang van den
oorlog niet heeft stilgestaan, met be
schuldigingen over en weer van wreed
heden, zoo komt nu wèer van Turksche
kant de beschuldiging dat de Italianen
dum-dum kogels
zouden gebruiketa. De Agence Ottomane
publiceert n.l. een telegram, dat het
ministerie van oorlog van den comman
dant van de Turksche troepen in Bengazi,
Edhem-pasja, ontvangen heeft. De Ita
lianen 'zouden dum-dumkogels gebrui
ken. In verschillenden der buitgemaakte
kisten met schietvoorraad waren dum-
(jum-kogels en ook verschillende ont
plofbare patronen, die volgens de inter
nationale conventies verboden zijn. De
Turksche generaal verklaar!", dat de Ita
lianen ditmaal wel niet de vermetelheid
zullen hebben deze feiten tegen te spre
ken, omdat hij het ministerie Italiaansche
kisten met duni-Jums had gezonden. Ver
der klaagt hij over de barbaarsche wij
ze, waarop de Italianen op het slagveld
huishouden. Hij zou wenschen, dat er
Europeesche journalisten in het Turk
sche kamp kwamen. De Turksche gene
raal heeft het echter inis, wanneer hij
denkt, dat de Italianen niet aanstonds
met een tegenspraak klaar zouden staan.
Een telegram uit Rome aan de „Indépen-
dance" maakt melding van een officieu
ze nota, waarin naar aanleiding van de
klachten van den bevelhebber der Turk
sche troepen in Bengazi wordt gezegd:
Geen kist met schietvoorraad der Italia
nen is tot nog toe v.ermeevterd door deTur-
ken, die steeds zijn geslagen.
Maar ook de beschuldigingen dat Ita
lië zijn best zou doen om onrust te sto
ken in den
Balkan w
doen wede\- opgeld. Aan het ministerie
van buicnlandtsche zaken tc Konstanti
nopel beweert men, dat de Italianen aan
de Albaneesc'ne kust voortdurend groo
te hoeveelheden oorlogsmateriaal landen
En aan de Frankf. Ztg. wordt uit Salo-
niki geseind: Naar aanleiding van de
voor hef komende voorjaar voorgenomen
actie der Albaneezen tot verkrijging van
autonomie, tracht de Montenegrijnsche
regeering de meest invloedrijke hoofden
der Malissoren te bewegen, iederen
vreemden invloed af te wijzen, daarente
gen de plannen van Montenegro en Ita
lië te ondersteunen.
Intusschen heeft de Turksche minister
van oorlog bevolen, dat de bevelheb
bers der Turksche troepen aan de Mon
tenegrijnsche grenzen te zorgen hebben
dat geen verdere grensincidenten door
toedoen van Turksche soldaten jalaats
vinden.
De Kretenzer afgevaardigden
die met hun hardnekkigheid om aan de
Grieksche Kamerzittingen te willen deel
nemen, den toestand nog wat troebeler
trachten te maken dan ze reeds is, wor
den daarin door de mogendheden even
hardnekkig verhinderd. Nu weer melden
de bladen, dat 25 Kretenzers, die zidi
ingescheept hadden, met het doel zich
naar den Piraeus te begeven, fn. hun
vertrek verhinderd zijn door Fransche
zeelieden. Het revolutionair parlement
heeft intusschen met algemeene stem
men zijn goedkeuring gehecht aan een
ontwerp-adres aan de beschermende mo
gendheden. In dat adres wordt gezegd,
dat het besluit der Kretenzers tot het
zenden van afgevaardigden naar Athene
onwrikbaar vaststaat en dat de Kreten
zers voor geen dreigement, van \vaar het
ook moge komen, zullen wijken. Voorts
wordt den beschermende mogendheden
dank gezegd voor hare bescherming, tot
dusverre en wordt tot haar het verzoek
gericht het huidige optreden der Kre
tenzers niet als Ongehoorzaamheid te
beschouwen, maa rals een uiterste po
ging van het Kretenzer volk tot handha
ving zijner rechten en to^ zelfbehoud.
De onderhandelingen in China,
schijnen .ook faliekant uit te loopen. Zoo
als men weet zou de regeeringsonder-
handeiaar Tangsjaoji van Woetsjang
naar Sjanghai vertrekken, volgens den
eisch !der .opstandelingen om daar te ver
gaderen. Doch voor hij daar aangekomen
is, we hebben er tenminste nog geen!
kennis van gekregen, hebben de revolutio
naire partijleiders te Sjanghai besloten
heden de republiek .uit te roepen met
Sunjaiscn als president. Reeds eerder .was
gemeld dat de opstandelingen wenschen
dc dynastie van den troon te verwijde
ren, doch daarbij de keizerlijke familie
op vrijgevige wijze schadeloos te stel
len, alle Mantsjoes op menschlievende
wijze te bejegenen en een republiek in
te stellen.
Omdat zij wel verwachten da^ Joeans-
zjihan vasthoudt aan den eisch om de
monarchie te handhaven, maken zij met
allen spoed voorbereidingen voor een
aanval op Peking. Dat zal dan het laat
ste bedrijf wezen van dit dramaover
winnen of sterven.
GEMENGD.
,We hebben onlangs melding ge
maakt van de geruchten omtrent onte
vredenheid en insubordinatie aan boord
van de „Medina", het schip, dat den ko
ning ,en koningin ,van Engeland naar
Britsch-Indië overbracht ïn het Lager
huis heeft de heer Burgoyne gisteren
hieromtrent inlichtingen vezocht. L>e heer
Churchill antwoordde, dat van al die
geruchten geen woord waar was, dat ze
volkomen ongegrond zijn.. Er was niets
gebeurd, dat eenige aanleiding tot deze
geruchten kon geven.
In Duitschiand klaagt men algemeen
dat de beweging om Duiische genees
middelen in den ban te doen, in Italië
hoe langer hoe meer veld wint. O'.m. is
gebleken, dat kinine, die Italic totdus-
ver uitsluitend uit Duitschiand liet ko
men cn waarvan de bewerking een mono
polie van de Jtaliaansche regeering is,
niet meer jn Duitschiand gekocht wordt.
Naar de correspondent van de „New
York Derald" uit Puerto Plata (San Do
mingo) seint, js de vroegere president
van .San Domingo, Morales, met elf bege
leiders 60 mijlen ten Oosten van .San
Pedro geland. De gouverneur van het
gebied ja at de aangek o-men en vervolgen.
Het Engelsche ministerie van oorlog
heeft .een internationalen .wedstrijd voor
militaire vliegtuigen uitgeschreven. Aan
prijzen wordt jn 7t geheel 130.000 gulden
uitgeloofd.
- De toestand op Madeira is ernsti
ger geworden. Aan het kolenstation Fun-
chal neerscht staking onder de haven
werkers, waardoor het werk in de haven
en het iaden van steenkool stil ligd. Er
zijn veel schepen vertrokken. De stakers,
die koningsgezind zijn, spotten met de
autoriteiten, .waarom de regeering een
tweede ooriogsschiD met landingstroepen
naar Madeira gezonden heeft.
De kruiser „Berlin" is gisicr middag
behouden ,en wel uit Agadir ie Kiei
teruggekeerd.
Te Kalisch,,jn de provincie ,West-
Pruisen, zijn ruim vijftig meuschen door
trichinose aangetast. Alle slagerswinkels
zijn gesloten. Een spekslager is In hech
tenis genomen.
In den nacht van Woensdag op Don
derdag, kort pa middernacht, is er in
Noord-Staffordshire een aardbeving waar
genomen.
Bij Hardeeville, jn Zuid-Catolina,
hebben bandieten een snelirein laten
stoppen. Zij bevonden zich als reizigers in
den trein. Nadat zij zich hadden meester
gemaakt van .de aangeteekende brieven in
den postwagen, verlieten zij den trein en
wisteu te ontkomen.
De „Delhi", die bij Kaap Spartel
in .drijfzand vastzit en waarschijnlijk ver
loren js, heeft een kostbare lading aan
boord, o.a. een 200.000 pond sterling
aan geld en edel metaal. Te Gibraltar
zijn winkeliers ook onthand, omdat zij
veel koopwaren voor Kerstmis met het
schip verwachtten. Det stormde dezer
dagen zoo hevig bij Kaap Spartel, dat
Dinsdagavond nog jn de buurt van de
„Delhi" een Bpaansche brigantijn is ge
strand en gezonken. De bemanning werd
gered. Engelsche, Fransche pn Spaansche
oorlogsschepen houden zich op in de
nabijheid van de „Delhi", maar konden
gisteren wegens de zware golven het
schip niet naderen. .Gisteren is men be
gonnen de nog aan boord zijnde men
schen met lijnen naar den wal te halen.
De Rijksmiddelen.
Zooals het vorig jaar, heeft ook deze
keer de maand November gunstige resul
taten opgeleverd voor 's Rijks schatkist.
Heeft November 1910 haar naamge
noot van 1909 overtroffen met een be
drag van f 1.149.719.12, dit jaar was
de opbrengst der Rijksmiddelen alweer
f 1.343.455.25 hooger dan in November
1910. Ofschoon de meeste middelen meer
opbrachten, is de buitengewone vermeer
dering toch voornamelijk veroorzaakt
door een bijzonder hooge opbrengst der
successiebelasting, -en wel f 919.392,985
mc-er dan verleden jaar November.
Het geheele bedrag van de opbrengst
over de eerste elf maanden van dit jaar
is f167,152,661.42. Daar in hetzelfde
tijdperk van 1910 de middelen een som
van f 160.266,548.355 in de schatkist
brachten, is tot nog toe dit jaar
f6,886,113.065 meer ontvangen dan ver
leden jaar. Dit is ongeveer een millioen.
minder dan het accrès van 1910, hetwelk
over de eerste elf maanden, vergeleken
bij 1909, f7,814,385.33 bedroeg.
Het nut van adverteeren.
Niet alleen voor particulieren, ook
zelfs voor groote steden is het noodig
door advertenties, door reclame, de aan
dacht van het publiek te trekken.
Dit hebben B. en W. van Rotterdam
ingezien, en zij stellen den Raad voor,
hun een blanco krediet te verieenen voor
het doen maken van een plaat van Rot
terdam, jn kleurendruk, ter verspreiding
op stations cn in hotels in het buiten
land. In navolging van de Duitsche en
de Zwitserschc steden wordt de kaart
zoo ingericht, dat zij op aanschouwelijke
wijze den plattegrond en het beeld van
de ligging der geheele stad weergeeft.
In de verspreiding van een dergelijke
afbeelding zien B .en W. een middel om
tot een bezoek aan Rotterdam en meer
speciaal aan de havens uit te noodigen,
wijl door de rondvaarten, op particulier
initiatief tot stand gekomen, is gebleken,
dat de rivier tot steeds stijgend bezoek1
aanleiding geeft.
Een onverdacht getuige.
De bekende hoefijzer-correspondent
van het liberale „HandeUolad" schrijft:
In een antwoordrede van ruim 21/2 uur
heeft Minister Regout weer eens zijn
meesterschap over het woord en over
de zaak getoond. Het is altijd een ge
not 0111 dezen Minister te hoorencn
te zien spreken. Zijn aangeboren wel
sprekendheid is er niet ecne van hooge
vlucht of groote dieptezijne denkbeel
den bewegen zich louter binnen de gren
zen van het nuchtere gezond verstand;
met diepzinnige problemen houdt hij zich
niet op. Er is ook niets overweldigends,
niets machtigs in zijn redenaarskunstze
is van een simpel overredeuden aard.
Maar in dat genre is ze dan ook meester
lijk. 'Ze is bekorend en einschmeichlend,
nooit fel en hartstochelijk. Slechts bij
uitzondering, als het eens noodig is,
toont deze soepele fluweelige redekunst
even de scherpe nagels onder de ful
pen dekking. Maar dra worden ze weer
ingetrokken en kan men zich weer stree-
len aan de zachte glijing van de sierlij-
gestijlde, kri talheLer geconcipieerde en
persklaar wegsuize'iende zinnen, die, be
geleid door 't klinken van een aang -na
me stem e:i van de vriendelijke verzach
tingen van een even-Limburgse': m tong
val, u zonder inspanning van uw geest
oumerkelijk medevoeren als ware 't op
een zonnige sledevaart.
KORTP KRONIEK.
In de maand November van dit jaar
wendde de Ghr. Bootwerkersvereeniging1
„Toenadering", de R.-K. Transport-ha-
venarbeidersvereeniging, vakafdeeiing,
van den R.-K. Volksbond te Rotterdam,
zich tot het bestuur der Scheepvaartver-
eeniging, waarbij medewerking werd ver
zocht om het urenloon van 1 Januari
1912 af van 25 op 30 cent te brengen,
met 50 pCt. verhooging voor vakarbeid,
om vervolgens het loon met 100 pCt. te
verhoogen voor werkzaamheden van Za
terdagavond 6 tot 's nachts 12 uur en
na dien tijd uitbetaling v.n het gewone
Zondagsloon.
Het bestuur der Schecpvaart-verceni-
ging heeft een weigerend antwoord ge
geven, steunend op verschillende motie
ven.
De-Raad der gemeente Haastrecht
heeft besloten zich tot den Minister te
wenden, ten einde een zijlijn naar deze
gemeente te verkrijgen van de spoorlijn
Gouda-Schoonhoven.
Door „Nederland en Oranje" is
gisteren te Amsterdam een vergadering
gehouden om tot de oprichting van een
antirev. volksdagblad te komen. Er is
een voorloopig Comité gevormd.
