BUITENLAND.
Liefde en Haat.
BINNENLAND.
3e J*>Ar<yan£.
No. 662.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKUN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
j
Maandag
11
December
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f L50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentigngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
1 Een bericht aan het „Berl. Tageblatt"
dat in Bengasi en Derni voor de Turken
ivoordeelige gevechten hebben plaats ge
vonden is het eemge oorlogsnieuws dat
uit Tripolis
ons gewerd. Wat de terugtocht der Turk-
;$che troepen 11a het gevecht bif Aïn Zara
aangaat, uit de laatste berichten blijkt
dat deze geschied is in twee richtingen
•naar Garian en naar een punt tusschen
Tarhoena en Bir Milca. De weg naar
Parian was alleen ingeslagen door klei-
3ie groepen Arabieren, die de zieken eni
gewonden geleidden of de gesneuvelden!
[wegdroegen. Het verreweg grootste ge
deelte van "de legermacht was terugge
vallen op een weg, die naar Homs liep
•aan den eenen kant en 'langs de heuvels,
van Tarhoena aan den anderen.
De nieuwe basis biedt gemakkelijkheid
van bewegingen in verschillende richtin
gen, tegen Homs naar het Oosten, ijnj
Noordelijke richting naar Tripoli ter ver
dere samenwerking met die Arabieren,
[welke nog te Tripoli gebleven zjjn,
NoordWestelijk tegen de Jtajiaaiisahe
voorposten te Aïn-Zara2 of Oostelijk om
zich te vereenigen met cle Turksohe troe
pen, die nog in Bark a in 't veld staapL
Tarhoena biedt bovendien mogelijkhe
den tot herproviandeering en recrutee-
ring van manschappen, daar het ligt aan
den rand van een vruchtbare streek, en'
zoovele natuurlijke verdedigbare stellin
gen rijk is4
Veronderstellende dat de schatting van
de Turksche terugtrekkende macht juist
is en dat ongeveer 8000 man den weg
naar Tarhoena ingeslagen hebben, dan
zou de Italiaansche bezetting van Aïn-
Zara, achteraf beschouwd, blijkbaar een
nieuwe etape zijn op de zeer lange reis,
die nog moet worden afgelegd, alvorens
het achterland van Tripoli kan gezegtl
Worden gezuiverd te zijn. De uitwerking
echter van de gelukkige voorwaartsche
beweging op den geest der Jtaliaansche
troepen is "uitstekend geweest, en deze
schijnen meer dan bereid te zijn huin'
overwinningen voort te zetten.
fnttisschen gaat Turkije voort de Ita
lianen met uitzetting te bedreigen.
Binnen ongeveer "14 dagen zal, naar Be
fcFranf. Zeitg." verneemt de voor Tri
polis bestemde ambulance van het Roo-
de Kruis vertrekken. De ambulancé zal
bestaan uit 5 Arabisch sprekende artsen
en 12 verplegers. Er zal een veldhospi
taal voor 50 a 60 patiënten worden -mee
nomen. Men hoopt dat de Italiaansche
regeering aan de ambulance de landing
in de stad Tripoli en vrijen doortocht
door de militaire linies zal toestaan. De
in Italiaansche bladen verbreide bewe
ring, dat generaal van der Goltz zou'
meegaan, is natuurlijk onjuist.
Men is wel erg beducht voor relletjes
der
Kretenzers
Op last van de consuls der bescher
mende mogendheden, is aan alle scheep
vaartmaatschappijen medegedeeld, dat
FEUILLETON.
ROMAN UIT WESTFALEN.
12)
De boerin kwam binnen. Dat .er ,wat
minder goeds aan de hand was, bemerk
te zij spoedig. En dat .Clemens zich niet
van zijn stuk zou laten brengen, wist zij
reeds te voren. Desondanks wilde zij het
hare doen, den stijfhoofdige te beïnvloe
den.
„Clemens, je behoeft niet -direct ja en
amen te zeggen. Denk eerst maar eens
over de zaak na. Elsje is een resoluut
meisje. Ik weet dat je elkaar gaarne mag
lijden."
Clemens wreef zich de handen, zoodat
zijn gewrichten kraakten,
„Ik wil me door de wereld helpen,
zoo goed als het gaat. Maar een boeren
hofstede trouwen, dat doe ik niet."
„Je wilt dus niet?" vroeg de boer.
„Neen", gaf Clemens zeer beslist ten
antwoord.
„Dan niet. Dan is het tusschen ons uit.
Als Dirk den hof krijgt, kun jij vertrek
ken, anders komt er maar tweedracht."
Clemens haaide zijn sen ouders pp.
haar verboden wordt zekere afgevaardig
den, die voornemens zijn zich naar Grie
kenland te begeven, als passagiers in
te schrijven. De agenten der maatschap
pijen hebben de lijst van namen 'der pas
sagiers, met bestemming naar Grieken
land, overgelegd.
De Russische kruiser Sjivinets heeft
anker uitgeworpen op de reede van Ka-
nea. De oorlogsschepen der beschermen
de mogendheden zullen om de beurt de
zen bewakingsdienst uitoefenen en heb
ben de opdracht, het vertrek naar Grie
kenland der Kretenzer afgevaardigden,
die men denkt dat Maandag gekozem
zullen worden, te verhinderen.
Intusschen vreest men in Griéksohe re-
geeringskringen, dat de Kretenzers de
mogendheden en ook de Grieksche regee
ring met haar, voor schepen van Kreta
ingestelde, quarantaine van 5 dagen, een
poets zullen bakken, door hun afgevaar
digden te kiezen uit de reeds te Athene
woonachtige Kretenzers.
Te Kanea zelf heersclit kalmte.
De opstand in China
staat thans in het teeken der onderhan
delingen en derhalve hooren we veel be
disselen. Het eenige goed van de onder
handelingen is tot nog toe echter wel,
volgens onze meening, dat de wapenstil
stand weer met 15 dagen verlengd is.
Tangsjaoji is als leider der z.g. vre-
descommissie naar Woetsjang vertrok
ken met volledige bevoegdheid, hem
door Joeansjikai verleend, om met de
opstandelingen te onderhandelen. De re
geering verwacht, dat de opstandelingen
een beperkte monarchie zullen aanvaar
den en is bereid in een schikking te "tre
den. Aan de vreemde gezantschappen ge
looft men, dat het einde van den opstan(d
in het vooruitzicht is.
Dit zou men echter uit de tot ons'
gekomen berichten niet opmaken. De
„Agence d'extrême Orient" vertelt n.l.
dat de revolutionaire overheden van
Woetsjang den door Joeansjikai afge
vaardigden onderhandelaar en zijn col
lega's een glansrijke ontvangst bereid
hadden. De twee burgerlijke vertegen
woordigers der revolutionairen onder
handelden met deze afgevaardigden, ter
wijl de revolutionaire generaal Li daar
bij een stilzwijgen in acht nam, daar hij
voor een monarchie met zeer beperkte
machtsbevoegdheid van de Kroon was.
Het hoofd der revolutionaire regee
ring, Hoeantsjing, verklaarde toen, dat
de opstandelingen zich alleen bij een re-
publikeinschen regeeringsvomi zouden
kunnen neerleggen, waarop de tegenpar
tij de schriftelijke vastlegging van de
voorwaarden der opstandelingen ver
zochten, om zoo met 25 voorwaarden in
de zak de terugreis te aanvaarden.
Van deze waren de afzetting der Man-
tsjoe-dynastie en de oprichting der re
publiek de hoofdvoorwaarden, Joeanjsi-
kai weigerde op deze eischen in te gaan
en beval de vijandelijkheden weer te ope
nen. Inmiddels zijn echter o' de vraag
van een monarchale constitutie opnieuw
onderhandelingen aangeknoopt, waar
voor de hierboven vc ei el de commissie
onder Tangsjaoji verb okken is.
Voelde zijn vader, zijn moedei mei, wat
hij heden leed. Zijn haardstede wilde men
hem ontnemen. Men verstiet hem, alleen
omdat zijn hart andcis r><" k dan het
hunne, omdat het zich R 'de niet be
velen of dwingen liet. Elsje Grohling was
wel een goed meisje, zij was vroolijk en
lief.... Maar hij kon ha et meer onbe
vangen tegemoet gaan. Niet alleen de hof
stond tusschen hen beide. Nog iets an
ders, iets, .waarvan niemand iets afwist,
wat dood was en in het graf m oest blijven
ritsten. Een liefde.... Geluk hau deze lief
de niet gebracht. Hij had vertrouwd en
was bedrogen. .Voor de tweede maal ver
trouwde hij .iemand niet weer, Hij had
voor altijd genoeg gekre, Het va
derlijk huis te moeten verlaten viel hem
echter hard.
Met deze gedachten verliet ;.:j de keu
ken.
Dirk had' tot nu toe geen .voord ge
zegd.. Nu moest komen, wat hij reed. zjo
zeer vreesde: de botsing met zijn vader.
Als hij thans zeide: jk wil de doch'er van
Menne, zou vader hem op staanden
voet de deur wijzen. Mogelijk voelde
zich Grohling gekrenkt, omdat Clemens
de hand van El afwees, en dan kwam
er van de trouwplannen niets. Dan won
hij tijd, ,en in zijn oogt zulks al heel
U ,J.J
Over de onderlinge beraadslagingen
der opstandelingen meldt men: Sedert
den 24sten November zijn de ee.ste af
gevaardigden der 14 zich in opstand be
vindende provincies hierheen gekomen,
doch eerst sedert drie dagen zijn zijl
voltallig bijeen. Tot voorzitter hebben zij
den voormiligen minister van koophan
del, Tsjangtsjien, benoemd. Volgens het
revolutionaire pilgram zal de regeering
steeds twee jaarj aanblijven. De leider
der eerste regeering is de vroegere eer
ste generaal van Joeansjikai, Hoean
tsjing. Nanking is de hoofdstad van den
nieuwen staathet hoofdkwartier van het
leger is Woetsjang.
Nog seint men dat, mochten de vredes
onderhandelingen te Woetsjang misluk
ken, een inmenging der mogendheden
onvermijdelijk ïs.
De New-Yorksche correspondent van
de Lokal-Arizeiger zegt uit betrouwbare
bron te hebben vernomen, dat Engeland,
«Rusland en Japan een overeenkomst heb
ben getroffen om den keizer van China
op den troon te handhaven en van China
een bondsstaat, naar het model van
Duitschland te maken. Frankrijk en de
Vereenigde Staten wenschten een repu
bliek naar Amerikaansch jmodel.
Voor ons land belangrijke berichten
inzake den Duitschen-
riviertol
behelzen de Duitsche bladen.
De „Lokal-Anzeiger, die dikwijls voor
officieuze mededeelingen dienst doet, be
richt
„Nu de Bondsraad gisteren (Donder
dag) de wet op den riviertol in den vorm
waarin de Rijksdag haar heeft aangeno
men, goedgekeurd heeft, zal ons minis
terie van buüenia'ndsche zaken de onder
handelingen met de regeeringen van Oos
tenrijk en Nederland beginnen, om hare
toestemming voor de heffing van riviertol-
len op de -Elbe en 'den Rijn te verkrijgen.
Voor deze twee stroomen is, gelijk be
kend is, de tolvrijdom door verdragen
met de staten gewaarborgd. Volgens de
uitlatingen van beide regeeringen totnu-
toe, schijnen deze van een wijziging van
de Elbe- en Rijnvaartakte in het geheel
niets le willen weten. Men client echter
af te wachten, of de tegenwaarde, die de
regeering te Berlijn zal aanbieden, niet
verlokkelijk genoeg zal zijn, om het ver
zet, dat tot 1111 toe te .Weenen en den
Haag tegen de invoering van de tollen
geboden is, te breken."
De „Deutsche Tagesz." bevat het vol
gende bericht: De onderhandelingen met
Oostenrijk-Hongarije, Nederland en Zwit
serland over de riviertollen zullen naar al
le waarschijnlijkheid eerst jLn. het komen
de voorjaar geopend worden. Men neemt
neemt in gezaghebbende kringen niet aan
dat deze staten het voordeel, dat de ver
betering van de scheepvaart ook hun be
zorgen zal, niet zouden inzien. Als echter
het Duitsche rijk tegen verwachting hen
niet toegankelijk mocht vinden voor dit
inzicht, dan kan de wet betreffende de ri
viertollen toch in Duitschland ten .uitvoer
gelegd worden, daar het hier eigenlijk
volstrekt niet gaat om riviertollen van
■dien aard, als waarvan in de verdragen
sprake is.
Bewogen liep de oude boer in de keu
ken op en neer. De woordenwisseling met
Clemens had hem erg aangegrepen. Van
Dirk verwachtte hij geen tegenstand. Als
hij nu maar bij Grohling de zaak in het
reine kon brengen.
Plotseling keert hij zich naar Dirk en
naar zijn vrouw en zegt met bedrukte
stem:
„Ik wil doen wat ik doen kan, dat
Jeanne jou vrouw wordt Grohlings geld...
Dirk, ik moet het je zeggen, de hof
gaat ond'er schulden gebukt."
Ook dat dus nog! $cnulden! Zorgen!
Er moet een uitweg gevonden worden.
Ja, het moet I11 ernstig gepeins verzon
ken, knikt Dirk en vader ziet dit voor
de toestemming aan.
Spoedig zocht Dirk zijn slaapkamer op.
Maar de zorgen kwelden hem te veel en
deden hem den slaap niet vatten. Kon hij
dezen Zondagmiddag ongedaan maken.
Kon hij zijn woorden terugnemen en ze
onuitgesproken maken. Want van lief
de kan men niet eten. E11 daar Clemens
niet wilde trouwen, moest hij, Dirk, voor
de instandhouding van den hof opkomen.
Daarvoor was allereerst noodig, dat hij
die dwaze genegenheid voor een arm
meisje overwon. Overwon tot eiken prijs.
In du volgende dagen dacht Dirk onaf
gebroken over jhet voorgevallene pa.
Het schijnt, dat men de betrokken niet-
Duitsche staten eerst met een vlijtige
perscampagne murw hoopt te kunnen ma
ken.
GEMENGD.
- De ,,Tribuna" publiceert een brief
uit Tunis, die een zeer pessimistische schil
dering geeft van den toestand ju de stad
en de geheele kolonie. De kalmte, die er
op het oogenblik heerscht, is slechts
schijnbaar. Zekere teekenen .wijzen er op
dat een nieuwe opstand van de Arabie
ren voor de deur staat. Bijna dagelijks
worden de Europeanen op verschillende
plaatsen aangevallen.
De houding van de bevolking doet zoo
wel de Fransche als de Italiaansche over
heid voor een uitbarsting van fanatisme
vreezen.
In Tunis wemelt het van Arabische
agenten, waarvan men niet weet vanwaar
zij komen zij prediken haat tegen de Eu
ropeanen en de Christenen in het alge
meen.
De Engelsche regeering heeft qit
gebrek aan tijd het wetsontwerp rege
lende den werktijd van winkelbedienden
moeten intrekken, d.w.z. er de voornaam
ste bepalingen van ingetrokken. Twee be
palingen, waartegen geen verzet van de
tegenpartij bestaat, behield ze en die zijn
gisteren door het Lagerhuis aangenomen,
nl. een voorschrift, dat op een werkdag
(Zaterdag) de winkel om half twee moet
sluiten, en een dat er behoorlijke tijd voor
de maaltijden wordt gelaten.
Het mond- en klauwzeer js uitge
broken op een hoeve te Tintinhull bij. Ye
ovil (Engeland.) Er zal een groot aantal
stuks vee worden afgemaakt.
De „Matin" verneemt, dat Moelai
Hafid, de sultan van Marokko, in de
maand Mei Parijs bezoeken zal.
Aan het ministerie van buitenlandsche
Zaken heeft men d:it bericht bevestigd.
De „Press-Zentrale" verneemt uit
Petersburg: Naar uit Kazan wordt ge
meld, zijn tengevolge van den sterken
ijsgang de pijlers van een brug over de
Wolga ingestort Tengevolge daarvan zijn
tusschen de 150 en 200 arbeiders, die juist
over de brug gingen, in de rivier gevallen.
Tot nu toe zijn slechts 4 lijken opge
haald.
Het moet boos weer zijn aan de kus
ten van Frankrijk, zoowel aan het Kanaal
als aan den Atlantischen oceaan, waar
een zware storm woedt Uit het noorden
van het land worden hevige sneeuw- en
regenvlagen gemeld en ook uit Nimes en
Pau komen berichten van buitengewoon
slecht weer.
Een ontploffing heeft gisteravond
bij een kinematographische voorstelling
te Luik een geweldige paniek jn de zaal
uitgelokt. Er zijn 27 gewonden. De po
litie gelooft dat men hier met een bom
te doen heeft gehad.
Tengevolge van een ondergrondsche
ontploffing van kolenstof, op twee mijl
afstand van den ingang van een ko
lenmijn te Knoxville (Tennesse), zijn jer
twee honderd menschen in de mijn opge
sloten.
Het werk dier reddingsbrigade werd
spoedig onmogelijk gemaakt door het
Donderdags daarop zeide vader met
een tevreden gelaat
„Ik heb met Grohling gepraat, en alles
in het reine gebracht. Maar jij er nu maar
sooedig werk van."
Zijn lot was dus beslist Hij moest zich
aan dit oordeel onderwerpen. Zondag zou
hij naar Hedwig gaan en zeggen
„Ik heb me vergist, ik kan je niet trou
wen."
Dan was alles vergeten, en kon hij lich
ter ademen.
Was het nu maar gauwZondag.....
De Zondag, waarnaar Dirk zoo uitzag,
brak spoedig genoeg aan.
De boer vroeg aan Dirk wat hij des
middags wilde gaan doen.
Niet veel. ,Wat kaartspelen, misschien
liep hij eens door het veld om te zien
hoe het winterkoren stond.
Vader keek Dirk met een betee-
kenisvol lachjeaan en merkte op als
Dirk naar Grohling ging, hij inedeging.
Boer Grohling had een mooi paard op
stal staan, waarmede men goede zaken
zou maken.
Dirk haalde onwillekeurig de schouder-
op. Hij "begreep zijn vader maar al te goed!
'tWas het gebruikelijke begin van 'n ver
keering: eerst kwam men in huis om han
del te .«jnjvenvervolgens Jueiden de jon-
vlamm enge weid1, dat van uit de mijnppjëi-
ningen op begon te laaien. Troepen vrou
wen en kinderen liepen bij den mijningang
te hoop. De kans op redding is zoo goed
als uitgesloten.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit jte benoemd tot reohter-
plaatsvervanger ïn de arr.-rechtbank te
Roermond 111 r. M. JH- Walters, advocaat
procureur aldaar;
is bepaald; dat de vacature van kan
tonrechter te Ridderkerk niet zal worden
vervuld, en
is aan den kantonrechter te Dordrecht
mr, j. F. C. Meijer, opgedragen de werk
zaamheden van den kantonrechter te Rid
derkerk waar te nemen;
is benoemd tot Ieeraar aan de Rijks
H B.. S. te Helder, j. Ji. j. de Bruin,
aldaar
is bij liet personeel van den genees
kundigen dienst van het leger jn Ned.-In-
dië tot officier van gezondheid 2e klasse
benoemd en aangesteld de arts jD. N. de
Boer.
Opiumconférenlie.
De stand van de werkzaamheden van
de conferentie laat voorzien, dat zij deze
maand niet gereed zal komen. Het plan
zou zijn, tegen Kerstmis uiteen te gaan
om ïn den Joop van januari de behande
ling te hervatten.
De president van de conferentie en de
Engelsche gedelegeerde zijn Vrijdag naar
Londen vertrokken. Gisteren zijn ze jn
den Haag zijn teruggekeerd.
Het Groenloopen.
Als „Het Centrum" goed is ingelicht,
dan zal het Veterinaire Studentenkorps tö
Utrecht eerstdaags een vergadering 1 g-
gen, waarin men zal trachten te ko,: 1 it
afschaffing van het groenloopen. 'i, /_ou
een navolgenswaardig voorbeeld zijn voor
andere universiteitssteden om deze ver
ouderde en barbaarsche instelling af te
schaffen.
Eu Haagsche briefschrijver \uii de
„Ar 11 li. Courant" bespreekt den onze le
zers bekenden brief van prof. de Groot
over het groenloopen en schrijft o.a.
„Waarschijnlijk zal nu de zaak wel in
de Kamer ter sprake komen, en daar'
mede ïs het doel dan bereikt. Ik wil hier
aanstippen, dat dit ook langs anderen weg
beproefd ïs. Een bekend lid der rechter
zijde had zich nl. gewend tot een ande
ren Leidschen hoogleeraar van wren
bekend was geworden dat hij een der
weinig overgebleven exemplaren van het
libretto bezat, met verzoek hem dit te
willen afstaan. Maar die hoogleeraar heeft
dat geweigerd, omdat hij dit na het ex
cuus van de betrokkenen niet meer wen-
schelijlk achtte."
R. K. Middenstand.
Zaterdag hebben we gewezen op den
vooruitgang van den R. k. <vuuU,. s-
bond ïn het aartsbisdom. Hoezee, de
Haarlemsche Hanze vooruit gaat, blijkt
uit het volgende bericht van het bonds
blad:
gelui zich met elkaar op en na eenige
weken werd de verloving gevierd. Dat al
les was zoo natuurlijk, zoo geheel en al
volgens zeden ,en gewoonten.
Was nu de zaak met Hedwig maar van
de baanVandaag kon hij onmogelijk
naar „Heidehoeve" gaan. Zijn vader
mocht hij geen argwaan Jaten krijgen.
Zóó erg was het ook niet; 't kon nog
wel uitstel lijden. Wat hij zich tegenover
Hedwig moest verwijten, was slechts dat
gene, wat zoo menige andere jongen ook
deed: in argeloosheid had hij liefde be
loofd zonder de gevolgen ervan te be
denken. Zijn woord tegenover Hedwig
kon hij niet gestand doende plichten je
gens zijn ouders en den hof beletten hem
dit.
En dan: had Hedwig ihein zijn woord
niet afgedwongen? Had hij tot den be-
wusten Zondagmiddag niet zorgvuldig
elke uiting vermeden, waaruit Hedwig
zijn gevoelens had kunnen vernemen. I11
overijling was het bindende woord hem
ontvallen, niemand zou zich ergeren^
wanneer hij deze daad te niet deed en
Jeanne nam.
Hij had nog tijd genoeg 0111 dit aan
Hedwig -mede te deelen. Wellicht den
komenden Zondag was daarvoor gele
genheid...
Wordt vervolgd,^