Dinsdag
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e J iargati£.
-No. 633.
3)e Sou^cmt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAO, UITQEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1-30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
7
November
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentigngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Evenredige vertegenwoor.
diging.
We vinden in de pers melding gemaakt
van voornemens tot stichting van een
Bond voor de invoering van evenredige
vertegenwoordiging in ons land.
Nu, zoo'n Bond kan er nog wel bij,
want de bekende vereeniging, die gelijk
doel nastreefde, laat weinig of niets meer
van zich hooren. Of de geringe levens
kracht van deze vereeniging een gevolg
is van het feit, dat zij voor haar eigen
bestuursverkiezingen het evenredig stelsel
heeft laten schieten om er het doodgewone
meerderheidsstelsel voor in de plaats te
nemen, weten we niet, maar zeker is, dat
van haar propaganda niet veel meer wordt
bemerkt.
Daarom: heil den nieuwen Bond, want
ook wij achten het stelsel der evenredige
vertegenwoordiging heilzaam en nuttig,
zoodat we 't gaarne voor onze bestuurs
colleges zullen zien ingevoerd. Het geeft
ieder het zijne, zonder België bewijst
zulks de ambitie voor de verkiezingen
te verminderen.
Als die .Bond nu maar alle politieke
becijfering buiten zijn bemoeiingen laat
In verband met zijn oprichting lazen we
al de klacht, dat van de combinaties en
trucs, waartoe het vigeerende kiesstelsel
aanleiding geeft, de Katholieken veelal
het slachtoffer worden, terwijl de sociaal
democraten er doorgaans de vruchten van
plukken.
Deze klacht moge zoo juist zijn als
men wil, de Bond moet haar over 't hoofd
zien. De nieuwe organisatie moet er louter
naar streven, van ons parlement een
zuivere afspiegeling te maken der bevol
king. 't Is mogelijk, dat de eene of andere
partij daarbij wat verliest of wint, hier
mede hoiide de Bond geen rekening. Alleen
dan wanneer hij zijn taak zonder aanzien
van partijen vervult, kan zijn actie een
waarlijk nationale zijn. En hierom is het
jtoch in 't belang van de zuiverheid onzer
politieke verhoudingen te doen, nietwaar?
Nu zal men wellicht insinueeren, dat
we aldus spreken wijl we bij invoering
van evenredige vertegenwoordiging van
winst voor de Katholieken zeker meenen
te zijn, maar dan wijzen we erop, dat de
propaganda voor dat kiesstelsel men
herinnere zich b.v. het desbetreffende werk
van Jhr. mr. V. de Stuers onder ons
al dagteekent van jaren her, toen nog niet
bij benadering was uit te maken, wat te
eeniger tijd voor ons de ^resultaten van
E. V. zouden kunnen wezen.
Uit dat oogpunt wenschen we ook thans
de zaak te blijven beschouwen.
algemeen overzicht.
Ofschoon de berichten uit Italiaansche
bron steeds zeer optimistisch blijven
schijnen de correspondenten der ver
schillende niet-Italiaansche bladen over
den toestand in Tripolis
Allesbehalve opgewekt Ondanks het pro
fest echter der Italiaansdie persmannen
jjegen de „lasterlijke en onverantwoorde
lijke" berichten der buitenlanders, tfiee-
&»en we toch meer geloof aan de laatsten
mogen schenken, vooral omdat zij hun
'.verontwaardiging niet onder stoelen en
banken steken, maar met walging voor
Jjde moordgruwelen der Italianen .Tripolis
den rug toekeeren.
Het laatste bericht van den correspon
dent van de „Lokal Anzeiger" luidt aldus
„De onophoudelijke aanvallen van de
Arabieren bij dag en bij nacht hebben
pe (Italiaansche) troepen blijkbaar ont
zenuwd, en dat zelfs de niet krijgshaftige
{Arabieren in de stad de wapens hebben
jppgenomen, is ten deele de schuld van
de Italianen zelden. Onder het bazig op
treden van dezen hebben ook de Euro
peanen veel te lijden
Generaal Caneva beschikt met de
troepen, die Woensdag 11. (1 Nov.) ge-
Jand zijta, in de stad' Tripolis over negen
regimenten infanterie. Dat schijnt genoeg
bm de stad te houden; maar de moge
lijkheid, dat de Italianen op zee gedron
gen worden, blijft bestaan, daar 2000
jrocstijnruiters met vier kanonnen in
jchtdaagsche aanvallen langzaam, maar
^«stadig terrein op hen gewonnen jheb-
ben, De Italiaansche verliezen hebben tot
Donderdag (2 Nov.) J600 dooden, ten
minste 300 gevangenen en 50 vermisten
bedragen. Aan de cholera bezweken
Woensdag 20, Donderdag 31 man. De
epidemie verspreidt zich snel onder de
bevolking. Heele straten zijn besmet.
Vrijdag hebben de Turken den Italianen
eindelijk een etmaal rust gegund."
Een andere berichtgever meldt:
„De Turken Verontrusten hun tegen
stander onophoudelijk, en de Italiaansche
troepen zijn dientengevolge onuitspreke
lijk oververmoeid. Zij zijn sedert weken
niet uit hunne kleeren geweest en slapen
geen enkelen nacht ongestoord.
De vraag is op het oogenbük niet, of
de Italianen zullen oprukken, maar of zij
niet heelemaal verdreven zullen worden.
De verliezen van de Italianen moéten
zeer groot zijn, want alle hospitalen, die
hier gebouwd zijn, zijn overvol. De am
bulancedienst kan het werk niet meer
af, want de booten brengen ook ge
wonden over."
De uitbreiding van den oorlog
tot het Turksche gebied buiten Afrika
schijnt nu werkelijk door Italië begonnen
te zijn, indien men tenminste mag af
gaan op telegrammen in de .Berlijnsche
bladen. Zoo wordt aan het „Berl. Tage-
batt" gemeld, dat het gerucht te Kon-
stantinopel gaat, dat gisteren Chios door
de Italianen werd gebombardeerd.
Aan de „Lokal Anzeiger" wordt uit
Saloniki gemeld, dat het voortdurend ver
schijnen van Italiaansche porlogsschepen
in de kustwateren ongerustheid wekt.
De bewaking der haven wordt ver
scherpt. Vier Italiaansche oorlogsschepen
liepen de haven van Valona ,(aan de
Westkust van Europeesch Turkije, tegen
over Brindisi) binnen.
Andere verschenen voor Mersina (de
Noordoostelijke hoek van de Middell. Zee,
iets Westelijk van de Golf van Alexan-
drette). Ook in Beiroet heerscht, onge-
rustheid. De. Italiaansche vloot heeft Sirit
gebombardeerd.
Uit berichten van gisteren mag men
echter afleiden, dat de vloot voor Tripolis
^xiiet weggestoomd is, anders hadden na
tuurlijk geen schoten gewisseld kunnen
zijn. Het schijnt, dat Italië eerst zooveel
manschappen in Tripolis wil brengen, dat
men het zonder de hulp der vloot af
kan. Geregeld worden meer lichtingen
opgeroepen; tot heden bedraagt hot ge
tal opgeroepenen 160.000 man.
De opstand in China
wint steeds meer veld, terwijl over de
pogingen van Joean-sji-kai om er een
einde aan te maken, zeer verschillend
geschreven wordt. De Petersburgsche
correspondent van de „Daily Telegraph"
zegt uit goede bron te weten, dat Joean-
sji-kai en- de leider der opstandelingen
Lijoeëng-lioeng zijn overeengekomen een
%wapenstilstand van tien weken te sluiten.
Deze wapenstilstand maakt het voor
Joean-sji-kai mogelijk onmiddellijk naar
Peking te vertrekken.
Van anderen kant echter verluidt, dat
de leider der rebellen, de vredesvoor
stellen van joean-sji-kai heeft afgewezen.
Li formuleerde tegenvoorstellen, o.m.
inhoudende, dat de republiek zal worden
uitgeroepen en dat de ministerpresident
door de opstandelingen zal worden aan
gewezen. Naar luid van een bericht uit
Peking aan de New-York Herald heeft
de bevelhebber over het internationale
eskader voor Hankou, de Britsche admi
raal Winsloe, aan de Britsche autori
teiten doen weten, dat de tijd gekomen;
was om buitenlandsche troepen te zen
den naar Sjanghai. Elke mogendheid
behoorde een afdeeling van 1500 man
te zenden. Over het zendein van troepen
naar Hankou wordt niet gesproken, en
toch zou men denken, dat juist daar
waar het hevigst gevochten wordt, (twee
derde der stad is platgeschoten of ver
brand), het eerst de troepen noodig wa
ren. Echter moet het vaststaan, dat Sjan
ghai eigenlijk het middelpunt is van de
reovlutie. Dit heeft in Peking grooten
indruk gemaakt, en men is er 'daar vain'
overtuigd, dat ook Tientsin en Takoe
naar de rebellen zullen overgaan'.
Dezer dagen heeft de Fransche minis
terpresident een rede gehouden te Saint
Calais, waarin hij o.a. gezegd heeft tiat
de regeering, wat de verhouding van den
staat tot de kerk betrof, de hervormin
gen zou voorzetten. Deze woorden zijn'
niooi geïllustreerd door een
uitdrijving van Kloosterzuster*
j.l. Zaterdag te Lyon geschied.
Een groot aantal „petites-soeurs de
l'Assomption'4 werden uit een tweetal
kloosters, waar zij tot dusver hadden
verblijven, uitgedreven.
Om acht uur 's morgens trokken tot
die uitdrijving een 150 politieagenten op
om de zusters „gewapenderhand" te gaan
uitzetten.
Met geweld werden de deuren van
de twee kloosters geopend, waarna de
zusters, die in de kapel waren gevlucht,
cén voor één, onder geleide van drie
agenten, werden weggevoerd. Wel ge
bruikten deze tegenover de religieuzen
niet het minste geweld, maar het tooneel
was er niet minder weerzinwekkend om.
Met grooten eerbied werd uit beide
huizen het Allerheiligste naar de kerk
gebracht.
Op haar treurigen tocht door Ide straten
werden de zusters door het volk geest
driftig toegejuicht „Leven de zusters!
Laten ze ons blijven verzorgen
schreeuwde men.
Daarna begeleidde de menigte de arme
bannelingen naar de verschillende huizen,
waar ze door medelijdende families wer
den opgenomen.
In verband met de uitdrijving hadden
Zondag te Lyon heftige opstootjes plaats.
Een menigte manifestanten begaf zich
naar de prefectuur om tegen de wreede
maatregelen der overheid tegen de arme
zusters, die niets dan goed deden, te pro
testeeren.
Het kwam tot eenige botsingen tus-
sclien het volk en de politie, die zelfs
charges uitvoerde. Verscheidene manifes-
ianten werden gjewond.
De regeering voert hare hatelijke anti-
clericale politiek .vvèl door!
gemengd.
Onder voorwendsel van gemakke
lijke gebruikmaking door het publiek
heeft de Portugeesche regeering in ver
schillende gemeenten de kerkregisters in
beslag laten nemen. De „Mundo" ver
klapt waarom dit geschiedde. „Nu hoeft
het volk zich niet meer tot de geestelijk
heid te wenden wanneer het een doop-
of huwelijksbewijs hebben wil."
Kleiner dan het anti-clericalisme in
Portugal zich aanstelt, kan het al niet.
Onder de havenarbeiders te Ant
werpen is het aan 'tgisten. Er dreigt
een nieuwe staking. De arbeiders ver
langen terstond loonsverhooging, het ont
werpen van een nieuwe loon-overeen-
komst en instelling van een gemengden
verzoeningsraad.
Te Troyes zijn 160 soldaten van
het 60e regiment infanterie na het ge
bruiken van bedorven vleesch plotseling
ziek geworden. De meesten van hen
moesten naar het ziekenhuis worden
overgebracht, maar zij zijn tot dusverre
buiten gevaar.
Uit San Francisco wordt gemeld,
dat te Auburn een betonnen brug, die
in aanbouw was en een der grootste
moest worden van de geheele wereld,
gedeeltelijk is ingestort 16 werklieden
werden onder de beton-massa's ver
pletterd.
Geheel Denemarken is geteisterd
door een orkaan. Vooral Jutland heeft te
lijden gehad; overstroomingen aan de
westkust hebben veel schade aangericht
De veerdienst tusschen Warnemiinde
(bij Rostock) en Ojedser, op de Zuid
punt van Falster, moest worden gestaakt
Er zijn veel scheepsrampen te betreuren.
De storm duurt voort.
Uit Athene wordt aan de Vossische
Zeitung geseind: Het nieuwe cabinet
d'affaires in Kreta bestaat uit de twee
hooge rechterlijke ambtenaren Pioemi-
dis en Qiamalakis en Isychakis, een ge
wezen rentenier uit Athene. Het is gis
teren beëedigd. De nieuwe ministers
gaan door voor conservatieve mannen,
die zich meer dan tot nog toe in Kreta
geschiedde, zullen laten beïnvloeden
door de meeningen vain de Atheensche
regeering. De Kamer van Kreta heeft gis
teren weder een geheime vergadering!
gehouden. Een voorstel van Skoelas, een
aanhanger van Veniselos, om de bespre
kingen over de maatregelen tot het ver
werkelijken van de vereeniging van Kre
ta met Griekenland te verdagen, werd
met groote meerderheid verworpen. Na
lange, stormachtige beraadslagingen,
kwamen de partijen overeen, om alvorens
hierover een besluit te nemen, een rond
schrijven aan de mogendhede.t te zenden
waarin de gebiedende noodzakelijkheid
wordt aangetoond, om aan het tegen
woordige moeilijke en gevaarlijke ré;
gym een eMe te maken.
Daardoor schijnt de toestand aan
scherpte te hebben verloren.
De Lokal Anzeiger verneemt uit
Madrid, dat nu de onderhandelingen tus
schen Duitschland en Frankrijk aangaan
de de aangelegenheden in Afrika van de
baan zijn, die tusschen Frankrijk en Span
je onverwijld beginnen zullen. Men ver
wacht ,dat zij moeilijk en langdurig zul
len zijn. Daarentegen' werkt de houding
van de Parijsche pers kalmeerend, even
als de verklaring van het Fransche Ka
binet, dat gedurende de onderhandelin
gen tusschen Frankrijk en Duitschland
op de verplichtingen tegenover Spanje
is gelet. Men hoopt, dat Frankrijk's voor
stellen niet tegen de vóór de acte van!
Algeciras gesloten verdragen zullen In-
druischen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot com
missaris van politie te Rotterdam Th.
Alberda, thans hoofdinspecteur van po
litie aldaar;
is mr. W. F. W. Kolkman benoemd
tot burgemeester van Weert;
is H. H. H. van der Venne benoemd
tot burgemeester van Montfoort;
is benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau D. F. Visser te .Schier
monnikoog, afgetreden schipper van de
aldaar gestationeerde reddingsboot der
Noord- en Zuidhollandsche Reddingmaat-
schappij;
is benoemd tot ridder 4e kl. der Mili
taire Willemsorde de gewapende politie
dienaar le kk Laloe en zulks ter zake
van zijn gedrag in Atjeh op 12 Augustus
1902 en 14 October 1905;
is benoemd tot ridder 4e kl. der Mili
taire Willemsorde de sergeant der in
fanterie van het leger in NederL-Indië
E. L. de Smet, en zulks ter zake van
zijn gedrag bij de krijgsverrichtingen in
Atjeh en onderhoorigheden op 17 ,Sept.
en 10 Nov. 1908;
is aan den officier machinist 2e klasse
A. C. Dat eervol ontslag verleend;
zijn bij den marinestoomvaartdienst be
noemd tot officier-machinist 2e klasse de
hoofdmachinisten F. H. .Heukehnan en
W. C. Ouwehand.
De Militiewet.
De Minister van Oorlog heeft eenige
wijzigingen voorgesteld in het ontwerp-
Militiewet.
De eerste oefeningstijd wordt bepaald
voor hen, die tot de administratietroepen
behooren, op acht maanden, welke duur
met ten hoogste 6»/a maand kan worden
verlengd.
Teneinde, zonder in botsing te komen
met de bedoeling van den wetgever ten
aanzien van de beteekenis der woorden
„ten hoogste", te zijner tijd te kunnen
overgaan tot vaststelling van den eerste-
oefentijd voor de administratietroepen op
81/2 maand, is deze wijziging wenschelijk
geoordeeld.
Een andere wijziging strekt om, wan
neer .de Regeering er toe mocht komen
den éerste-oefentijd voor de administra
tietroepen te bepalen op niet langer dan
81/2 maand, ook de tot die troepen be-
hoorende manschappen voor herhalings
oefeningen te doen opkomen.
Tevens wordt voorzien in de regeling
van het aanvragen der vrijstelling voorde
voorgestelde nieuwe groep.
Herziening Wetboek van Burgelijke
Rechtsvordering.
Bij Kon. besluit is ingesteld een
Staatscommissie tot voorbereiding van de
herziening van het Wetboek van Burger
lijke Rechtsvordering en aan deze com
missie opgedragen: als eindresultaat van
haar onderzoek aan de Kroon aan te
bieden een of meer ontwerpen van wet,
van toelichtende memoriën vergezeld,
houdende hetzij een nieuwe regeling van
het burgerlijk procesrecht ïn zijn geheelen
omvang, hetzij een op zich zelf staande
herziening van die bepaalde gedeelten
van het thans geldende recht, die naar
het bevinden der commissie niet onge
wijzigd mogen blijven, zullende de Staats
commissie, indien zij ter richtige vervul
ling van de haar verstrekte opdracht daar
toe termen aanwezig acht, bevoegd zijn
haar werkzaamheden uit te strekken tot
een of meer der onderwerpen, geregeld
in de eerste zes titels van het vierde
boek van het Burgerlijk Wetboek.
in deze commissie zijn benoemd: tot
Jjd, teven# voorzitter dezer staatscom
missie: mr. S. Gratama, raadsheer in;
den Hoogen Raad der Nederlanden to
'sGravenhage; tot lid, tevens secretaris;
mr. A. E. Bles, Raad-adviseur aan het
Departement van Justitie te 'sGraven
hage; tot leden: mr. A. Anema, hoog
leeraar aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam mr. H. L. Drucker, lid van do
Tweede Kamer der Staten-Generaal to
'sGravenhage; mr. H. Hessè, raadsheer
in het Gerechtshof te Arnhem; mr. J
Limburg, advocaat en procureur, lid van;
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
te 'sGravenhage; mr. B. C. J. Lodder,
raadsheer in den Hoogen Raad der Ne
derlanden te 'sGravenhage; jhr. mr. G.
A H.. Michiels van Kessenich, advocaat
en procureur te Roermond, en jhr. mr.
A. F. C. van Sasse van Ysselt, raadsheer
in het Gerechtshof, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, te 's Her
togenbosch.
Aan deze Staatscommissie is als ad
junct-secretaris toegevoegd mr. H.C.J.
Groot, adjunct-commies aan het Depar
tement van Justitie te 'sGravenhage.
Kardinaal Mercier en het Haagscho
.congres.
Mgr. De Wachter, vicaris-generaal,
heeft namens kardinaal Mercier aan
abbé Richardson, den voorzitter van het
in Augustus gehouden congres van
Katholieke Esperantisten in den Haag,
een zeer bemoedigend schrijven gericht,
luidend als volgt:
Zijne Eminentie vraagt mij U mede te
deelen, dat hij dankbaar Uw brief ont
ving met de wenschen, door het 2e con
gres van Katholieke Esperantisten in den
Haag, gestemd. Zijne Eminentie schenkt
aan deze wenschen zijn volledige goed
keuring en hij is bereid om met zorg
de wijze te onderzoeken waarop men in
België aan deze wenschen practisch ge
volg zou kunnen geven. De kardinaal
zegent uwe pogingen en hoopt dat zij
door goeden uitslag beloond zullen
worden.
Ter Laan ;n prent en vers.
De Haagsche correspondent van de
„Standaard' 'schrijft:
De bespottelijkheid waarmede de heer
Ter Laan tegenwoordig in de Tweede
Kamer optreedt, geeft natuurlijk stof tot
allerlei aardigheden. Niet alleen circu-
leeren er caricaturen op het ziektegeval
betrekking hebbende, maar ook worden
er spotdichten op de praatziekte van den
man uit Den Haag I gemaakt. Heit jong
ste product van dezen aard moge hier
volgen.
Weeklacht.
Als ouverture van de Kamer
Dra na het vallen van den hamer,
Wordt permanent het woord gehoord1:
De heer Ter Laan heeft thans he{t woord,
In onverstaan'bre lengte-zinnen
Waaraan geen einde, noch beginnen -
Blijft K. ter Laan, steeds onverstoord,
Van uur tot uur al maar aan 't woordL»
Nauw heeft men erwtensoep 1) gegeten
En 'f doodend mondzeer wat vergeten,
Of 't wordt nu waarlijk ongehoord 1
De heer Tef Laan heeft weer het woorct,
Aan alles komt ten slotte een slot,
Maar bij Ter Laan vangt ieder bot:
En alles heeft een slotaccoord,
Maar K. ter Laan blijft steeds aan heti
woord.
1) Dit slaat op de erwtensoep, die
tegenwoordig blijkens onlangs in de Ka
mer gedane mededeeling, de Wed. Har-
denberg in de pauze voor de Kamerleden
beschikbaar heeft.
Vrijzinnig-Democratische Bond.
Zaterdag en Zondag hield de Vrijz.-
Dem. Bond te Zutphen een algemeens
vergadering voornamelijk belegd ter be
spreking van ,de invaliditeits- en ouder-
domsverzekering.
De voorzitter, de heer H. Snijders,
uit Middelburg, hield de openingsrede,
waarna de secretaris, de heer W. Koster
te 's Gravenhage, het jaarverslag uit
bracht. Hieruit bleek, dat thans zijn
aangesloten 56 afdeelingen met 4514-
leden.
Zondag werden behandeld de conclu
sies van het hoofdbestuur inzake inva
liditeits en ouderd-omsverzekering. Hier
op waren verschillende amendementen
ingediend.
De motie werd aangenomen, dat do
Püdcrdouisvergeikeriiig en invaliditeiUveiy
