25 BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. 3e Jaargang, Mo. 623. e C^lcbotve Qowimti Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAO, U1T0EZ0NDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Woensdag October 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratie bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Winkelsluiting en recht spraak. fWe kunnen niet zeggen dat de tegen strijdige uitspraken der Amsterdamsche kantonrechters inzake de naleving der verordening op de winkelsluiting een hartverheffenden indruk op ons maken. De een zegt: ik straf niet; de ander Straft .wel. Voor juristen is dat om van te smul len, maar wie „maling heeft aan de ju risterij" en naar vast recht verlangd, vraagt zich af, waarom die: kantonrech ters niet even overleg hebben gepleegd. Natuurlijk behoefde djt overleg niet te leiden tot overeenstemming in ziens wijze, omtrent de verordening, want een compromis tusschen ja en neen, is on denkbaar. Wel echter hadden de heeren tot deze conclusie kunnen komen: Waar wij'tniet ieens zijn, daar worde de tusschenkomst van een hoogeren rechter ingeroepen. iEn laten we dit bewerkstelligen door al vast één onzer een vonnis te doen veilen, Waarvan dan in hooger beroep wordt •gegaan, in afwachting welke beslissing de overige processen-verbaal blijven rus ten. We laten in 't midden welke uit spraak een vrijsprekende of een be straffende als proef zou hebben moe iten dienen. De vier kantonrechters had den zulks bij stemming kunnen uitma ken', of kunnen overwegen wat nu eigen lijk het beste wasde verordening zoo lang stop zetten, dan wel laten werken. Wat nu echter geschiedde, lijkt ons een bespotting der waardigheid van het recht, terwijl het voor de hand ligt, dat gaandeweg de naleving der verordening toch zal verslappen ook in het rechittsge- bied van den veroordeelenden kanton rechter. Twee soorten van recht, en dat nog wel in een en dezelfde stad, zijn immers naast elkaar onbestaanbaar. En "zoo zullen dan de vrijheidlieven de winkeliers weer zoo vrij mogelijk zijn om desnoods den ganschen nacht achter hun toonbank te staan. En het vrijheidlievende publiek kan het winkel personeel weer zoo lang mogelijk van zijn vrijheid berooven en zich verheugen in het gezellig aanzien der straten den winkeliers de vrjjheid latend om de gasrekening te betalen. Léve de vrijheid, ai moeten we er ook onder gebukt gaan. Indien de Hooge Raad over eenige maanden.de zienswijze van den straffen- den kantonrechter omhelst, wordt de ver ordening natuurlijk opeens wear ten volle van kracht. Stelt 's lands hoogste rechtscollege den anderen kantonrechter jn 't gelijk, dan is de kans voorgoed ver keken, dat eenige gemeente nog win kelsluiting zal voorschrijven, want wat heeft men aan een verordening, waar aan de rechter „maling" heeft. De winkelsluiting wordt dan geheel leen zaak van den landswetgev'er, die Jnmiddels in de hoofdstad een voorbeeld 2ai hebben gehad van de werking der voorschriften. Alles hangt nu nog in 't onzekere, tataar wij blijven ons vleien met de hoop, Sdat men per slot van rekening wel aan We verordening gewend zou zijn. En in ieder geval zal toch niemand er kunnen tegen wèezn, het na zekeren tijd in dienst houden van winkelpersoneel te verhie lden, den patroon zijn in dubbelen zin kostbare vrijheid latend. Misschien ware Wit wel de gulden middenweg. Intusschen is afwachten de boodschap. ALGEMEEN OVERZICHT. Zelfs in de stad Tripolis, die eerst ïoo zonder slag of stoot door de Ita lianen werd bezet, schijnen zij zich niet veilig te achten, althans buiten de stad jworden kazernes gebouwd voor de Italiaansche troepen. Thans zijn er in Tripolis reeds 60.000 jhiaii ontscheept met 7000 paarden en Ö000 muilezels. De vierde afdeeling van Jhet expeditiekorps, bestaande uit 10,000 vfman, is van Napels naar Tripolis ver trokken. De eene helft gaat naar Ben gasi. $9 Andere paat Derna. Ue .opper bevelhebber, generaal Caneva, heeft loop graven laten aanleggen van Millahr, een uur ten oosten van Tripolis, over Roe- miliana naar Oargasch, een uur ten westen van Tripolis. Blijkbaar is het den Italianen nog niet gelukt, alle betrekkin gen. af te breken tusschen de Turksche troepen en hun aanhangers in de stad. In de laatste dagen werden in verschil lende schuilhoeken Turken gevonden. Uit een huis werden b.v. verschillende offi cieren gehaald, die er reeds geruimen tijd vertoefden. Verder ontdekte men in een deel van een gewezen militair hospitaal van de Turken 24 Turksche soldaten. Dat het in de onmiddellijke omgeving van Tripolis nog niet veilig is voor de Ita lianen, blijkt uit .een telegram van den specialen oorlogscorrespondent van clen „Berliner Lokal Anzeiger": „Een afdee ling Arabieren, ter sterkte van ongeveer 400 ruiters, deed hedenmorgen een aan val op de stelling der Italianen ten westen van Boemiliana. Andere ruiters bleven achter een rug van zandheuvels ongeveer 400 M. verwijderd van de Italiaansche troepen. De Italianen zagen den vijand echter spoedig en ontvingen hem met een levendig geweervuur. De ruiters moesten terugtrekken. Zij lieten drie dooden en negen gewonden op het slag veld achter. De scheepsmarine hielp de veldartillerie. Uit Napels zijn 10.000 kisten insecten- poeder naar Tripolis gezonden. De Ita liaansche soldaten hebben zeer te lijden van het ongedierte In de kazernes, die door da Turken ontruimd werden. Intusschen zijn de Turken ijverig be zig met troepen te zenden naar de kus ten en eilanden der Aegeïsche Zee. Zoo zijn Zaterdag 1.1. 500 man met schietvoorraad op Chios en een zelfde aantal manschappen op Mytilene geland'. Een en ander staat natuurlijk in verband met de dreigementen der Italiaansche re geering, nopens een maritieme actie in de Aegeïsche zee. De Italiaansche re geering schijnt intussdhen niet maar zon der meer tot uitvoering dier dreigemen ten over te willen gaan. Naar in een hoofdartikel der Corriere della Sera aan gekondigd wordt, zal de Italiaansche re geering, vóór de opening der vijandelijk heden in de Aegeïsche zee, een verkla ring doen toekomen aan de Turksche re geering, diat Tripolis en Barlca onher roepelijk Italiaansch gebied geworden zijn. Eerst als die verklaring zonder in vloed blijft op de houding van Turkije en dit land bij zijn verzet volhardt, zal Italië er toe overgaan, zonder eenige ver schooning op te treden. De Opstand in China is thans zoover gevorderd, dat de op standelingen feitelijk de vier middenpro- vincies beheerschen. Jintsjang's hoofd macht is nog steeds te Sinjaugtsou. De minister van oorlog heeft in een tele gram aan de regeering medegedeeld dat de rebellen 400 kanonnen bezitten en dat hij weigert voorwaarts te rukken, tenzij men hem meer artillerie, schietvoorraad en geld om de soldijen uit te betalen zendt. De macht der opstandelingen groeit blijkbaar bij den dag aan. Berichten uit Nanking, WoeiliOje .en Kioekiang stellen vast, dat in al deze plaatsen zeer groote onrust onder de bevolking heersCht. De openbare meening in Noord-China is in 't algemeen op de hand der op standelingen, doch veel minder geest driftig dan onder bijna alle klassen der bevolking in de streek tusschen Kanton en Tsjifoe, waar de opstandelingen bij na in 't openbaar als bevrijders begroet worden. Volgens een Reutertelegram bevindt zich ook de stad Tsji-nan-foe in handen der opstandelingen. Dat is de hoofdstad van de Chineesdhe provincie Sjensi, wes telijk van een kniebocht der Hoangho en op een afstand van 10 K.M. gelegen van de JyVeiho, de grootste zijrivier van de Hoangho. Omgeven door met torens voorziene muren van gebakken steen, heeft zij den vorm van een reclithpek. Vier poorten geven toegang tot de bin nenstad, waarin veel tuinen en velden, eü sedert, den Inval der Taipings, in 1872 ook veel ruïnen worden aangetroffen. In het centrum staat een door hooge muren omgeven keizerlijk paleis, dat thans residentie van den gouverneur is. De handel is van veel belang, omdat PTsinanfoe doorvoerplaats voor het ge- heslq verkeer tesgsftsji &Uc»al-Aas m Oost- en Zuid-China Is. De stad heeft verder een oudheidkundig museum, dat een zeer rijke verzameling bezit met 20 eeuwenoud inscripties, waaronder de be roemde Nestoriaansche van 781 n. Chr. in twee talen (Oud-Chineesch en Syria- kisch), die in 1625 door Jezuïeten ont dekt werd. Niet ten onrechte wordt Tsinanfoe een bolwerk der dynastie genoemd; in 1900 is de keizerlijke familie gedurende den boksersopstand voor de verbonden Euro- peesche troepen hierheen gevlucht, waar zij tot 1902 bleef. Met de voorsteden telt de stad ongeveer 1 millioen inwoners, w.o. 50.000 Mohammedanen. Dr. Sun-YafrSen, de eigenlijke leider der opstandelingen, die op het oogenblik in Amerika is om de Chineezen daar, ook met het oog op financieel en bijstand, te bewerken, heeft verklaard zeer hoopvol te zijn en zoo spoedig mogelijk naar China te zullen vertrekken. Wij zijn over tuigd, heeft hij verklaard, dat wij zullen winnen en dat de dagen der Mandsjoe- dynastie geteld zijn. Een beslissende slag zal spoedig plaats hebben en wel 120 K.M. ten Noorden van Hankou. De menschen, die tot dusver nog trouw zijn gebleven aan de dynastie, beginnen te weifelen, nu zij ons succes zien. Wij staan in verbinding met de gar nizoenen rondom Peking en deze zullen op het eerste teeken, dat wij geven, op staan. Dan zullen wij de stad belegeren en innemen. Ik mag mij gerust zoo optimistisch uit laten, want ik heb nauwkeurig alle mid delen bestudeerd, die tot ons 'doel kun nen leiden." Sun-Yat-Sen verklaarde verder, dat de beweging uitsluitend tegen cle dynastie is gericht en dat de nieuwe regeering, nadat de omwenteling tot stand zal zijn gekomen, hare denkbeelden over de con stitutie enz. zal ontleenen aan Oroot- Britannië, Frankrijk en de Vereen. Sta ten en deze denkbeelden dan in over eenstemming brengen met de behoeften van China. De Portugeesche Monarchisten waarvan we de laatste dagen nogal ont moedigende berichten kregen, die echter meestal uit republikeinsche bron waien^ moeten volgens de „Morning Post" den laatsten tijd sterk in getal zijn toege nomen. Zij hebben twee afdeelingen ge vormd, een onder Couceiro, die zich in de nabijheid van San Pedro de Bande be vindt, en een andere, die in meer Ooste lijke richting staat Zij moeten in kleine afdeelingen aan de grens verdeeld staan en, naar de nood zakelijkheid het oordeelt, zich naar Bpanje of naar Portugal terugtrekken. De roya listen, die Maandag door Spaansche troe pen zijn aangehouden, waren zeventien man van het Roode Kruis. De Spanjaar den namen eenige paarden en muildieren, vijftien mausergeweren, eenige verband- trommels en twee zakken met ammunitie in beslag. De Portugeesche republikeinen moeten hun troepen grootendeels met marine soldaten aanvullen, daar zij op het leger niet veel staat kunnen maken. Tengevolge van de hevige regens heb ben in de laatste dagen geen operaties plaats gehad. De royalisten moeten een goeden indruk maken en zijn van plan, binnen een paar dagen een gezamenlijken aanval te doen. Een prachtig getuigenis is dezer dagen weer afgelegd door een ongeloovig dokter over Lourdes. Een jonge dame, Marie Louise Rognes die lijdende was aan een ernstige ziekte, had ziCh naar Lourdes laten vervoeren. In haar woonplaats was zij behandeld door Basilide d'Izart, een ongeloovig, geneesheer, die zich eduter ten slotte ge drongen heeft gevoeld, openlijk en plechtig hulde te brengen aan de .waar heid. In tegenwoordigheid van Dr. Boissa- rie, van den bisschop van Arras, en zijn gevolg, van een groote menigte pel grims, gekomen uit het departement, waartoe ook de zieke en dr. d'Izart bö- hooren, zette deze laatste op zeer duide lijke wijze en met prijzenswaardige opi- rechtheid het geheele verloop der ziekte uiteen van zijn patiënte, die hij reeds sinds verscheidene jaren behandelde, en die volgens hem niet meer Icon gene zen, of, zoo dit toch gebeurde, dan eerst na zeer langen tijd, terwijl zij haar ge- ftssls teïsft JiMigjaog teJitfaguBBJaafc ben van verschillende gevolgen der ziek te. En nu gebeurde het, dat Marijo Rog nes te Lourdes plotseling en volkomen genezen werd, zonder dat het geringste spoor der ziekte bjj haar achterbleef. Dit vernemende kwam het woord „mi rakel", op de lippen van den ongeloo- vige, en hij voegde er bij: „Waaraan dit nu toe te schrijven is? Ik weet het niet, omdat ik uw geloof niet bezit. Gij heeren, die gelooft, zijt gelukkig, en ik benijd uw geluk, 'ik ben nog maar zoe kende, misschien zal jk vinden. Intus schen buig ik mij neder voor het feit, en erken, dat hier de wetenschap overwon nen is. Uit geheel mijn hart breng ikhful- de aan de waarheid". Alle aanwezigen waren tot in 't diép ste der ziel geroerd. De bisschop van Arras nam het woord en richtte, uit naam van allen, een woord van dank tot den geneesheer, hij gaf hjem de verzekering dat de H. Maagd, wier naam hij hier op zijne wijze, zoo schitterend verkondig de, niet zou nalaten ook hem ruimschoots te zegenen om zijn goedé trouw. GEMENGD. Uit Coweta, in den staat Oklahoma» komen berichten omtrent ernstige ras sen-onlusten. Een neger, die ver scheiden blanken had gedood, was gelyncht. Daarna wapende zich de neger- bevolking uit de streek en dreigt nu de plaats te zullen aanvallen. Door een beambte is gedurende het vervoer van gouden baren van Londen naar de Zwitsersche bank, een diefstal van f 130.000 gepleegd. Eén kist hield looden in plaats van gouden baren in. Andrew Carnegie heeft een helden fonds ten bedrage van 120,000 dollar voor Noorwegen gesticht. Te Dantzig heerscht een hevige typhus-epidemie. In het krankzinnigenge sticht Konradsheim is het aantal lijders reeds tot 170 gestegen. Tot nu toe zijn 30 personen aan de ziekte overleden. Ook te Elbing heerscht typhus. Daar zijn 28 gevallen geconstateerd, waarvan 10 in de gevangenis. Twee gevangen zijn aan typhus overleden. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit is toegekend de aan de orde van Oranje-Nassau verbonden eere medaille, in zilver, aan P. C. Steures, kan toorbediende bij de firma F. van Lanschot, bankier en kassier te 's Hertogenbosch is aan A. Velsink .eervol ontslag ver leend als leeraar aan de R. H. B. S, te Zierikzee; is do luitenant-kolonel der infanterie van het leger in Ned.-Indië, commandant van de Koloniale reserve, J. C. van den Belt, eervol uit den militairen dienst ont slagen, onder toekenning van den titu- lairen rang van kolonel; is benoemd tot notaris te Blerick, ge meente Maasbree, H. M. J. Verheggen, candidaatt-notaris te Venlo; is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau A. H. de Klerck, predi kant bij de Nederd. JHerv. gemeente te Ridderkerk is benoemd tot adjunct-commies bij het Departement van Justitie jhr. inr. E. j. Strick van Linschoten te Deventer; is benoemd bij het rijksproefstation en den voorlichtnigsdienst ten bate der leder industrie, verbonden aan de rijksschool voor leerlooiers en schoenmakers te Waal wijk, tot tijdelijk assistent-scheikundige H. v. d. Waerden, technoloog te Am sterdam. Debat Militiewet. De „Ned." meldde Maandag, dat in de Kamerzitting van Dinsdag een motie zou ingediend worden tot sluiting van het debat (algemeene beschouwingen) der Militieiwet. Daarvan geschiedde in de zitting van gisteren evenwel niets. Aan de „Stand." seinde men hierover uit h Gra- venhage het volgende:' Over het voorstel tot sluiting der alge meene beschouwingen over de Militiewet is wel gedacht, maar, naar wij vernemen, stuitte het af op overwegende bezwaren bij verschillende leden van de drie recht- sche partijen. Het mandement van 1868. In het werk „Dr. Schaepman'1 van J. Persijn wordt de volgende, naar ,wij meenen, niet bekende bijzonderheid mee- gsrtseld. JYWMit .blijkt, dat drs Sehaep- man de ontwerper is geweest van het Bisschoppelijk Mandement: „Mgr. (Schaepman) de Aartsbisschop had zijn neef intusschen met een bezig* heid belast, zóó érnstig, dat dit alleeiï beter dan ?t welsprekendste rechtstreek* sche getuigenis, bewijst, wat vertrouwen hij stelde in 'den practischen geest, in het schrandere doorzicht, in de politiek* vaardigheid van ziin dichter. Herman. Schaepman moest den proef tekst maken; van 't mandement dat historisch man* dement van 1868, waarbij al de Bis* schoppen hun woord zouden spreken pvet de onderwijskwestie. ,,'tWas 't zwaarste werk, dat hij tot nog toe op zijn nooit zwichtende schou* ders had gevoeld, en hij slaagde nog boven Mgr.'s verwachting. Enkel in bij* zaken werd dat mandement door dé Bisschoppen gewijzigd." Kinderwetten. Naar „Het Onderwijs" vernam, Wordt er ernstig aan gedacht de bekende kin* derwetten naar de omstandigheden ge wijzigd, ook in Indië in te yo_eren. De Militiewet. De heer Mardhant diende zes amende menten op de Militiewet in, w. o. orai het programma voor de voorgeocfend- heid niet in de wet op te nemenom van den dienst bij het blijvend gedeelte vrij te stellen de manschappen die in het bezit zijn van een diploma voor militaire schietvaardigheid en om den verlofgan ger, die niet bij het onderzoek verschijnt geen provoost, doch kwartierarrest opj te leggen. i KORTE KRONIEK. Gisteren is te 's Gravenhage dé stemming gehouden voor een lid van den Gemeenteraad, omdat de verkiezing van den heer Schalekamp (A.R.) wegens een fout bij het tellen der stemmen, nie tig was verkiaard en feitelijk de heer de Kleer (S.D. )gekozen was. F.r werden 5599 geldige stemmen uit gebracht, waarvan verkregen de heer E. L. van Einden, (A. R., gesteld buiten de kiesver.) 64, J. H. de Kleer (S. D.j 2986, en M. A. D. H. Schalekamp (Al R.) 2549 st., zoodat de he.er de Kleer gekozen was. De heeren dr. Steplian Cazimir, kabinetschef van het Roemeenscht Mi nisterie van Landbouw, en dr. C. Man- tie, directeur der zoötechnnische afdeeling in bedoeld ministerie, maken hier te lande een studiereis. Zij zijn voornemens in verschillende provincies instellingeai te bezoeken op het gebied van landbouw! zuivelbereiding, enz. LEIDEN, 25 October. Geloof en Wetenschap. In de zaal der St. Josefsgezellénver- eeniging hield gisteravond de heer H. Taverne scheikundig ingenieur voor feu flink opgekomen publiek een lezing met proeven over: „Vloeibare lucht". Spr. begon met ons erop te wijzen, dat verschillende stoffen in vasten, vloei baren en damp of gasvorm kunnen voor komen en verduidelijkte door als voor beeld water te nemen, hoe die stoffen van den eenen vorm in den anderen kun nen overgaan. Daar toch zien wij dui delijk hoe het water door verhitting in damp, door verkoeling in vasten toe stand overgaat. Wanneer wij nu dien damp afkoelen of samendrukken (wa terdamp neemt immers grooter volume in dan water en we kunnen dps de wa terdeeltjes tot het oorspronkelijk volume in elkaar persen), dan zullen we weer vloeibaar water verkrijgen. Op dit prin cipe berust oak het vloeibaar maken van andere gassen. (Van damp spreekt men als de toestand der stof bij gewone tem peratuur vast of vloeibaar is), in het andere geval van gas.) Hetzij door afkoeling, hetzij door sa mendrukking of door een combinatie! der beide principes is men tot de vloei- baarmaking van gassen gekomen. De eersten aan wien dit gelukte was de Hol lander van Maren. Deze kwam er toé ammoniakgas door afkoeling vloeibaafl te maken. De Engelschman FaraxlayJ combineerde de beide principes en maak* tq door verwarming van chloorhydraal in een gesloten buis waarvan het eené einde in een koudmakend mengsjel jwa# gebrAchtj vJo£ibAac chloorgas

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1