IJitkeering van f600.-
No. 622.
24
Onze GRATIS-
Ongevallenverzekering.
Aymar.
BUITENLAND.
3e Jaargang.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
t)it blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
jn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
ier post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
i
I
Dinsdag
October
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden medëdeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Heden is door ons aan Mej. de
Wed. J. NOORDOVER te Wasse
naar, wier echtgenoot het ongeluk
had, verleden week Maandag op de
landgoederen van H. M. de Konin
gin, bij het opruimen van door den
storm ontwortelde boomen, door een
boom verpletterd te worden, een
uitkeering gedaan van
Zes Honderd Gulden.
DE DIRECTIE.
Leiden, 24 October 1911.
V Merkwaardige dingen.
In ons blad werd reeds een kostelijke
bloemlezing gegeven van de alles be
halve malsche oordeelvellingen der vrij
zinnige Kameroverzichtschrijvers aan 't
adres der socialistische veelpraters.
De Telegr.aaf vergeleek ,Ter Laan
zoowel bij een krassende fonograaf, die
uit den treur.e de buren met hetzelfde
'deuntje verveelt, als met een lekkende
.waterleidingkraan, die je zenuwachtig
maakt. De andere bladen waren minder
beeldrijk, maar even scherp in hun cri-
tiek. En allen waren ze het er over eens,
dat de roode heeren onbehoorlijk lang
spraken. Als ze wereklijk obstructie voer
den, konden ze 'i niet langer maken.
Let nu echter eens op als de verkiezin
gen weer komen.
Denk maar niet dat de vrijzinnigheid
Ier toe zal medewerken, om die spreek
machines te, weren. Nu worden ze kwa
lijk bejegend, dan met gejuich binnen ge
haald.
Is dat niet merkwaardig?
.Wat ook merkwaardig is: dat mr.
tTroelstra, toen hij vorige week voor 't
'eerst sedert het herstel van den parlemen
tairen vrede het woord voerde, het niet
jnoodig vond, ook maar met een enkele
frase de scheldwoorden terug te nemen,
door zijn fractie aan 'tslot der welbe
kende herriezitting naar de rechterzijde
geslingerd.
Rechts heeft men met kalme waar
digheid het geschil beëindigd, het be
ueden zich achtend op den smaad in te
gaan. Wel gaf dr. Nolens in zijn orgaan
terloops te kennen, dat de beleedigingen
pit vrije beweging behoorden te wor
den téruggenomen.
De roode fractie denkt er echter niet
Over, zulks te doen. Zij meent zich alles
te kunnen veroorloven.
't Is merkwaardig.
Laten we ter dege op deze dingen let
ten, \vant in het vergeetboek moeten ze
niet raken.
In onze driestar: „Leerzaam verschijn
sel", sloop gisteravond een hinderlijke
FEUILLETON.
'Naar het Fransch.
22)
„Gij lijdt", zeide deze hen\, toen
Aym'ar zich naar zijn kamer wilde bege
ven, „die slechte man van gisteren heeft
p verdriet veroorzaakt".
Het medelijden van die goede ziel be-
Svoog den- joneglinghet ongeluk maakt
,pns gevoelig voor het minste bewijs van
belangstelling en toegenegenheid.
Ik1 vrees, dat wij weldra van elkan-
kler moeten scheiden, juffrouw Arnold,
zeide hij haar.
Ik wist wel, dat ge het hier zeer slecht
had, hernam de arme weduwe beroefd.
Mijn verlangen zou toch geweest
pijn, hier te blijven, want ik' voorzie, dat
imijn toekomstige positie nog veel las
tiger en onaangenamer wezen zal.
Maar waarom veertrektgij dan?
Omdat ik moet.
t De \veduwe boog het hoofd, de ellen-
0e had haar sinds lang ingelicht omtrent
0e wreede wet der noodzakelijkheid.
Mijnheer Gonae verwachtte Aymar
Iffiet Jcyendig ongeduld.
drukfout. [Het verschijnsel der begeerte
naar vormen "is niet van „gestadige neu
traliteit", zooals er stond, maar van
actualiteit. ,H„et verschil is
niet gering.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De oorlog begint den Italianen te ver
velen, wat geen wonder is, als men de
berichten der laatste dagen nagaat, waar
uit blijkt, dat het hun blijkbaar niet voor
den wind gaat. Italië wil nu
een laatsten grooten slag
voorbereiden om Turkije tot den vrede
te dwingen. Daar dit echter niet in Tri
polis kan gebeuren, want hoewel de
Italiaan zich verbeeldt de zeegrens in
zijn macht te hebben, even daarachter
staat dé val voor hem klaar schijnt dit
in de Aegeische zee te moeten gebeuren.
Misschien doelt hierop reeds een bericht
in de Messagero, dat Italiaansche tor
pedobooten een blokkadelinie je heb
ben gelegd van Lemnos tot Rhodus, wel
ke blokkade bedoelt, te waken voor de
veiligheid der troepentransporten van
Italië naar Tripolis.
Waar echter de Romeinsche bericht
gever van de „Journal" zeer beslist
zegt te kunnen tegenspreken dat er nog
meer tröepen naar Tripolis zullen wor
den gezonden, zal de aanwezigheid der
Italiaansche vloot in de Aegeische zee
wel een andere bedoeling hebben n.l.
den grooten slag.
Na den grooten zet van Italië, die een
einde zal matten aan de krijgsbedrijven
zal Italië een nota1 aan de mogendheden
zenden, waarin dezen wordt medege
deeld dat Tripolis en Barka voortaan Ita
liaansche provincies zijn en vervolgens
zal de wil der mogendheden zich te Kon-
stantinopel doen gelden.
(Wat de vredesvoorwaarden aangaat,
kan de correspondent de beweringen
daaromtrent van andere bladen o.a. de
Temps, welke van een schadeloosstelling
spreken, logenstraffen, Italië zal Turkije
niets betalen. Italië zal er zich toe be
perken'de lasten die op zijn nieuwe be
zitting drukken, te aanvaarden en de
schuid van beide provincies af te koo-
pen. W,at de kwestie van de erkenning
van de godsdienstige souvereiniteit van
den Suitan aangaat, deze kwestie is zelfs
niet onder de oogen gezien.
Wat de finantieele kwestie! aangaat,
verzekert de correspondent dat de Ita
liaansche regeering geen plan tot het
sluiten van een leening heeft. De kos
ten van den oorlog bedragen ongeveer
5 miilioen lire per dag, waarvan op zijn
hoogst 2 millioein voor de vloot. Italië
beschikt over genoegzame hulpbronnen
om het nog zeer lang uit te houden.
Uit het voorafgaande blijkt echter, dat
Italië niet van plan is, de onderneming
die al veel m ens ch en levens heeft gekost
langzamerhand lekt steeds meer over
de Italiaansche verliezen uit, het getal
der dooden en gewonden stijgt met den
dag nog lang voort te zetten. Te eer
niet daar men weet dat krachtigen te-
Ik dacht dat je nooit kwam, zeide
hij hem, indien gij bij mijn schoonzoon
komt, zult ge wel stipter op tjjd imoeten
zijn. Het is inderdaad een goede jongen,
maar men moet hem blindelings gehoor
zamen. In het begin heeft mijne dochter
wel eenige moeite gehad, om ,er aan te
gewennen, maar men went aan alles.
Mijnheer Gonae en Aymar kwamen
spoedig' bij den kaarsenfabrikant aan,
daar hij in dezelfde straat woonde.
In een donker kantoor, zwart van de
rook> bevond zich een jonge, bleeke ma
gere vrouw, geheel alleen, met drie of
vier dikke boeken voor zich, die zij beur
telings scheen te raadplegen. Het bin
nentreden van haar vader, met Aymar,
kon haar niet afleiden van haar arbeid,
welke haar geheele aandadht in beslag
nam.
iWielnu, mijn kind, ziet gei mij |niet?
zeide Gonae.
Jawel, ik1 heb! u gezien, antwoordde
zij jcortaf.
|Wiat doet ge daar toch
!Wiat ik doe, vervolgde de jonge
vrouw, terwijl zij een der boeken toe
sloeg, ik martel mijn lichaam en geest
af, om te kunnen begrijpen, wat m;n man
mij heeft uitgelegd, en ik kan ,er niet
in slagen.
Qedqjd, mijn kind, d,a,t zal kp-
genstand wordt voorbereid. Naar n.l.
aan de bladen uit Tripolis wordt gemeld
hebben de hoofden van de stammen der
Kibboe en Toearegs zich ingevolge een
oproep van de sjeichs der Senoessi be
reid verklaard om zich ter beschikking
te stellen van het vaderland ten behoe
ve van den Heiligen Oorlog.
Wat daarvan te verwachten is, doet
reeds vermoeden het volgende bericht in
de „Berl. Lok., Anz." over een
slachting van Christenen
gedurende het bombardement van Ben-
gasie. In den nacht van Woensdag ipp
Donderdag van de Jaatste week, kort
nadat de Italiaansche oorlogsschepen de
eerste schoten hadden gelost, liet de aan
voerder der Senoessi door eenige hon
derden van zijn lieden de inrichting van
de Katholieke missie omsingelen. Pa
ter Umberto bood zich aan om pile mar
telingen te ondergaan, indien men de
genen die onder zijn hoede stonden, wil-
te sparen. Hij werd door een zwaard
slag gedood. Zijn lijk' werd yerminkt.
Daarop ondergingen alle bewoners van
het huis hetzelfde lot. Naderhand bega
ven de Senoessi zich naar het Katholieke
kindertehuis en doodden daar pater Jo
zef van de congregatie van de Heiligen
Camillus en richtten een verschrikkelijk
bloedbad onder de 10 tot 12-jarige kin
deren aan. Deze jongens e'n meisjes wa
ren kinderen van slaven, die met de
grootste gei del ijk offers waren vrijge
kocht. Verschillende Europeanen, die
tot bescherming van de beide inrichtin
gen waren toegesneld, boetten hun moed
met den dood. Laat ons daarom hopen
dat een krachtig optreden van Italië!
een eind aan dezen krijg maakt, die' vele
onschuldigen met een gruwelijken dood
bedreigt.
Uit de berichten der laatste dagen
over den
opstand in China
vait op te merken, dat de zaak der op
standelingen er lang niet slecht voor
staat. De Chineesche vloot in de wate
ren van Hankou is verdwenen, of on
bruikbaar wegens de gezindheid der
matrozen ,die veel voor de opstandelin
gen voelen, en de beide admiraals heb
ben een wanhopig telegram naar Pe
king gezonden van den volgenden in
houd.
„In den avond van den 18den (Woens
dag) arriveerde een tweede bezending
troepen uit Peking aan het station aan
de rivier bij Hankou. Nog yoor zij alle
uit den trein waren, werden zij aangeval
len door 2000 a 3000 opstandelingen.
Generaal Sjangpiou voerde de (trouw-
gebleven) troepen uit Hoepé, Hoenan
en Honau aan. De rebellen verloren 200
a 300 man aan dooden, van wie de mees
ten zonder staart waren. De rege'erings-
troepen veroverden zes groote kanonnen
en verloren 20 man aan dooden. Gedu
rende dit gevecht leidde' admiraal Sats-
jenping de actie der vloot, om te belet
ten-dat de rebellen versterking ontvin
gen van troepen, die uit Woetsjang de' ri
vier overkwamen. De oorlogsschepen
konden echter niet actief deelnemen aan
den strijd op den Hankou-oever daar er
mende klok van de groote kerk is niet
in één dag gemaakt.
Beveel geduld aan hem, die mij bn-
ophoudellijk' barsch behandelt en verne
dert ik heb het niet meer.
Zwijg toch, hernam mijnheer Gonae
binnensmonds, wij zijn niet alleen.
Vroeger trachtte ik zijn ongel ijk te
verbergennu is het ptij onverschillig,
dat iedereen het weet. De vrees eene
fout te maken in deze verwenschte boe
ken maakt mij voortdurend opgewonder
en ontrooft mij zelfs mijn slaap, want ik
weet, welke tooneelen ik te duchten hefb..
Ziellier de nieuwe kantoorbediende,
waarvan ik je man gesproken heb, zei
mijnheer ,Gonae duidelijk te kennen go-
vend van onderwerp te willen verande
ren.
De jonge vrouw Wierp op' Aymar een
doffen, koelen blik.
Indien gij Mijnheer Krüff kunt vol
doen, zeide zij hem,, dan zult gij meer
geluk hebben dan uwe voorgangers.
Gij zijt vandaag al te onredelijk,
hernam de vader pp ontevreden toon.
De binnenkomst van den fabrikant had
meer invloed pp de vertoornde echtge-
noote, dan al de vaderlijke berispingen
zij ging naar den donkersten hoek vanl
het kantoor en zei geen woord meer.
INa fta^weljjkg |d,en groet van Ajmar
kans bestond anders de regeeringstroe-
pen te raken, die het station hadden her
nomen, doch te zeer verzwakt waren
door de geleden verliezen, dan dat zij
het konden behouden.
De vloot heeft gebrek aan steenkool en
rijst. De kanonneerboot, waarop Joets-
jeng zich bevindt, heeft gebrek aan rijst
en petroleum. ,Wij wachten nu den dood
af, en kunnen enkel een beroep doen op
den troon om Jintsjang (den minister van
oorlog) onmiddellijk met artillerie na,ar
het zuiden te zenden."
Het talmen van Jitsjang imet den op-
marsch naar het zuiden en de blijkbare
onwil van Joeansjikai, om den wellicht
insolventen boedel te beredderen, geven
den rebellen den tijd om zich nog ster
ker te organiseeren en ook elders in Chi
na door hun handlangers propagandfa te
laten maken voor de Chineesch-inter-
nationale beweging tegen de Mantsjoes.
Reeds nu is de spoorlijn naar 't noor
den van Hankou tot Kwangsojoei in het
bezit der rebellen. De' laatstgenoemde
plaats is van beteekenis, omdat ^ij in
het Wei-jang-tsjang-gebergte gelegen is
en een pas door het gebergte domineert.
De troepen, die uit h,et Noorden komen,
ter ontzet van Hankou, moeten dien berg
pas door hetgeen waarschijnlijk ontzag
lijk veel moeite en bloed zal kosten. En
kele tientallen kilometers noordelijk van
Kwangsjoei en eveneens aan den spoor
lijn gelegen, ligt Sinjangtsou, de plaats
die door den minister opperbevelhebber
is aangewezen als punt van concentratie
van de troepen uit het noorden. Voor de
regeering hangt alles er van af, of Jingt-
sjang er in zal slagen dien opmarsch
van Sinjangtsou naar Hankou te volbren
gen, zonder daarbij te groote verliezen
te lijden en zonder dat zijn troepen de-
serteeren.
Dat de toestand ernstig is, blijkt ook'
nog uit een aan de Britsche legatie te
Peking' ontvangen telegram, meldend dat
indien het niet binnen enkele dagen aan
Jingtsjang geiukt een beslissende over
winning te behalen, de gansche Janjgt-
serail in opstand zal komen.
Veel wordt er geklaagd over pnvol-
doende bewapening en munitie. Men;
schijnt bij de Chineesche intendance nog
steeds aan knoeierij te doen, althans men
hoeft niet ontplofte granaten gevonden,
die inplaats van staal van hout waren,
met een metalen bandje. Ook de ambu
lancedienst is niet in orde, waarvoor
men thans vrijwilligers oproept.
Op Kreta
begint het in de laatste dagen ook lyvëer
te roeren. In de Kamervergadering van
gisteren heeft de afgevaardigde Lionakis
een voorstel gedaan tot invoering van de
Grieksche grondwet, afschaffing van de
ministerposten, overdracht van het be
stuur van het eiland aan den chef der
gendarmerie als koninklijk commissaris
en deelneming van de afgevaardigden
van Kreta aan de beraadslagingen van
het Grieksche parlement. Michelidakis
verklaarde, dat hij het in beginsel, met
het voorstel eens was. Morgen zal ;er
over worden gestemd.
Op heel Kreta vindt het voorstel bijlval.
beantwoord te hebben zeide hij hem, pon
der hem aan te zien en een der boekiejn
doorbladerend:
Mijn schoonvader heeft u zeker met
mijn condities in kennis gesteld, bevallen
zij u. i
Ja, mijnheer.
Zes honderd gulden per jaar, en
inwoning is veel voor u, die, eenige zaken
er buiten gelaten, volstrekt geen kennis
hebt van den handel.
Ik versta de boekhouding.
W-at beteek ent datGij kunt koopen
noch verkoopen.
Dat stem ik toe, maar als gij in den
eersten tijd mijne gebrek aan ondervin
ding....
u opvoeden dus Wat het bijhou
den mijner boeken betreft, weet mijn
schoonvader, dat ik gepoogd heb» mijn
vrouw daarin te oefenen, maar men kan
het evengoed met een gans probeeren.
Mijnheer Gonae jx>ogde te-lachen bij
het hooren dezer beminnelijke en geesti
ge vergelijking.
Ik zie dan ook geen enkel beletsel,
vervolgde Kruff, zich ditmaal tot Aymar
wendend, dat u verhindert, morgen reeds
uwe betrekking te aanvaarden.
Pardon, mijnheer, van mijn kant
Zijn er beletselen.
JaJ Werkelijk?,
Er schijnen op Kreta belangrijke ge
beurtenissen voor de deur te staan.
In .Griekenland is men met een «o.
ander geenszins ingenomen, naar blijkt
uit door de regeering in de half-ambte*
lijke „Patris" gedane uitlatingen. De pot*
litiek, die de Kretenzers met de thans
genomen besluiten inslaan, is te veroor-
deeien en onverstandig. Voor den loop
van de Kreta-kwestie, zoowel als voor
andere kwesties van het Grieksche volk
zijn niet de staatslieden van Kreta, maar
is de Grieksche regeering verantwoorde
lijk, en naar haar meening moesten zich
de Kretenzers richten. Men kan aanne
men, dat de laatste onrustwekkende be
sluiten van de Kamer van Kreta hun
oorsprong niet in Athene hebben en dat
de Kretenzers zijn beïnvloed om de
Grieksche regeering moeilijkheden in den
weg te leggen. Griekenland vreest Tur
kije niet, maar wel het optreden van de
Kretenzers, dat de groote mogendheden
zou kunnen ontstemmen tot schade van
de Kreta-kwestie. Daarom wordt aan de
Kretenzers nogmaals dringend kalmte en
terughouding aanbevolen.
Over den reeds vermelden
brand te Konstantinopel
wordt nog aan het „Berl. Tageblatt" ge
seind: De nieuwe brand is gebluscht; het
gevaar is geweken, gelukkig zonder dat
er menschen bij om het leven zijn ge
komen, maar zeer groot is de stoffelijke
schade. Tweeduizend huizen zijn eem
prooi der vlammen geworden en da
schade wordt op ongeveer 200.000 Turk-
sche ponden geschat. De brand brak uit
in het huis van Sadyk pasja, in de wijk
Enim bei. Daar in dit huis timmerlieden
aan het werk waren geweest, vonden dp
vlammen voedsel iii de krullen en spaan
ders. De buitengewoon ingewikkeldestra-
tenaanleg van deze wijk, waarin o.a. 60
doodloopende sloppen zijn, en het vol
slagen gebrek aan water maakten het
bestrijden van het vuur bijna onmogelijk.
Eerst toen uit de naburige, aan de water
leiding aangesloten stadswijken lange
slangen er heen geleid werden, kon de
brandweer optreden, om den brand te
beperken. Om 9 uur waren er ruim 150
huizen door de vlammen (aangetast. Tegen
middernacht beliep dit getal 200. Om
streeks dezen tijd was men den brand
meester en om 2 uur was hij volkomen
gebluscht.
Een groot deel van de huizen was bij
eêïi Turksche maatschappij verzekerd. De
bewoners van de verbrande huizen droe
gen hun lot met hun gewone onver
schilligheid.
GEMENGD.
De „Köln. Zig." schrijft naar aan
leiding van de Marokko-quaestie, dat in
zake de Fransche voorstelling van den
stand van zaken, wel juist zou kunnen
zijn, dat de onderhandelingen op een
eind loopen en misschien reeds einde
dezer week zullen zijn afgeloopen. Het
begint er steeds meer op te lijken, dat
men in wat de eene partij eischt en de
andere aanbiedt, dank zij wederzijdsche
concessies, zoo dicht tot elkaar is gena
derd, dat nu nog slechts enkele punten
Ik kan niet zoo plotseling mijn
plichten als onderwijzer in den steek
laten, een uitstel van acht dagen heb:
ik! volstrekt noodig.
En als het mij niet uitkwam, u dit
te verleenen
Dan neem ik deze betrekking niet
aan.
Aymar had aanstonds begrepen, dat
het noodig was, intijds het hoofd te
kunnen bieden aan dezen ruwent oubarm-
hartjgen man, indien men niet volkomen;
van hem wilde afhangen.
Komaan, laat ons eens zien, er
moet een middel zijn, om dit alles tfl
schikken, zeide Gonae: Mijnheer Koech-
ler, zoudt gij uw uitstel niet een wei
nig kunnen verkorten, en van zijn kant
zal mijn schoonzoon.....
Ik, welzeker! of mijnheer vandaag
komt, binnen acht dagen of heelemaal
niet, dat is mij volkomen onverschillig;
mijne zaak zal er niet minder slecht om
gaan, denk ik.
Neen zeker niet, maar je vrouw]
zal wat rust kunnen nemen.
Klaagt zij dan ergens over?
Zij, neen, maar ik vind, dat ze een'
weinig bleek ziet....
Jawel, als men zich daar ook pli
mee op, mpet houden
(Word£ vervolgd^