21
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
No. 620.
3)c ^clcbche
Bureau OUDE S1NOEU 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
In het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
October
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratie
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentfën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
De Raad om.
|WiJ hebben gisteren de nederlaag ge
leden. $Veer zijn twee zetels van ons
paar de liberalen overgegaan en we
derom is een bres geschoten in district
III.
Dezen uitslag hadden wij niet ver
dacht. Wel gingen wij met vreeze de
verkiezing tegemoet, vooral toen békend
werd, dat een uiterst populaire candidaat
tegenover den onze zou worden gesteld,
inaar wij hoopten toch dat de heer .En
gels het ten slotte zou halen, als zou H
pp het kantje afgaan.
Evenals dezen zomer heeft del popu
lariteit van den tegencandidaat den door-
Blag gegeven. De strijd aan de stembus
fcvas bij een deel der kiezers geen prin-
cipieele, maar een persoonlijke en ,men
stemde dr. Kruimel, omdat hij zoo'n voor
komend man was of wijl hij als huis
dokter over den vloer kwam.
Wanneer zullen de kiezers eens gaan
begrijpen, dat vriendelijkheidsmotieven
in de politiek waardeloos zijn? Herhaal
delijk hebben wij erop gewezen, dat wij
beginsel tegenover beginsel moeten stel
len en naar zijn beginsel den candidaat
moeten beoordeelen.
't Zal een zwaar werk zijn om deze
meening ingang te doen vinden. Daiilk
den heilloozen invloed van een neutraal
dagblad, dat jarenlang ook de jdeeën
van de Katholieke Leidenaars heeft be-
jnflucecrd, bestaat een geest van lauwte
en neutraliteit in Roomsche kringen, die
het enthousiasme voor Roomsche zaken
doodt. Het schermen met het toover-
\voord neutraal mist zijne uitwerking
pog niet. Van jongsaf gewoon aan de
vergiftige producten van neutraliteit,
misschien ook als gevolg van neutraal
onderwijs, gelooft men naievelijk aan het
bestaan eener neutraliteit op politiek1
terrein. Wij zeiden het ook eergisteren:
neutraliteit bestaat er niet. Men moge
het toejuichen of bejammerenin den
Raad ?ijn slechts partijmannen, die bij
Onderscheidene gelegenheden dit ook be
lwezen hebben te zijn.
Nu is de Raad „om". De vrijzinnige
groepen tellen thans 17 leden; de christe
lijke slechts 14.
Wat moet er thans gedaan worden?
Een oogenblik zou het teleurstellende
resultaat ons kunnen ontmoedigen. Maar
een dapper strijder denkt op het tijd
stip der nederlaag direct aan het herstel-
len der geleden schade.
Wij moeten dit staat vpor ons vast
t— onze organisatie herzien. Hiermede
Willen wij niet zeggen, dat thans niet
goed gewerkt is. Integendeel. Een woord
van lof mag den stoeren propagandisten
piet onthouden worden. Hun toewijding
en ijver had waarlijk betere belooning
verdiend
Maar eeii verkiezingsstrijd wordt niet
gewonnen door een actie van enkele da
gen, vlak voor de stembus. Er moet stel
selmatig propaganda worden gemaakt
voor onze beginselen.
Aan de kiesvereeniging is de taak om
de kiezers meer belangstelling in te boe
zemen in het politieke en sociale leven
van onze dagen.
Zonder die belangstelling helpt onze
actie niet. Dan zullen de kiezers tevens
gaan begrijpen, dat een Katholieke cou
rant niet in de eerste plaats dient voor
het verzamelen van allerlei gemengde
berichtjes, die op zich zelf wel belang
rijk kunnen wezen, maar die de geestelij
ke ontwikkeling der massa niet bevor
deren.
in den strijd onzer dagen is kennis
macht. Die ontwikkeling brengt een Ka
tholieke dagblad, door hetzij in eigen
beschouwingen of in het persoverzicht
de geestesstroomingen van den tegen-
Jwoordigen tijd te bespreken. Hiervan
ünoeten de lezers zich op de eerste_plaats
jop de hoogte stellen. Zjj moeten niet
zoeken naar gebreken of tekortkomingen,
maar trachten te waardeeren wat vaak
imet inspanning van veel tijd en ojwffe-
irihg in het belang der goede zaak aan een
Katholieke courant wordt gedaan.
Onze propaganda zij voorts een waar-
Idige. 'Niets zal meer succes hebben dan
'een kalm overtuigend woord. Zeker, Wij
Zullen ons wel eens laten meeslepen
door geestdrift voor onze zaak. Bij be
strijding van onze tegenstanders zal
scherpte niet altijd te vermijden zijn.
Maar steeds streve men naar dien waar-
digen ernst, die ontzag inboezemt en
vertrouwen wekt.
Daarom geen moed verloren. Als zijn
wij geslagen, verslagen worden wij nooit.
Wij kunnen strijden met die immer be
moedigende zekerheid, dat wat ook val
len moge, onze beginselen steeds zul
len blijven.
Aan die beginselen hebben twintig
eeuwen lang millioenen kracht ontleend
om in den moeilijken strijd te volharden
zij hebben begeesterd en tot offers aan
gespoord.
Met die traditie voor oojgen zullen
wij, nageslacht, voor onze voorvaderen
niet onderdoen. Wjj moeten toonen de
zelfde offervaardigheid te bezitten, die
zij beleden hebben dezelfde tegenspoe
den te overwinnen, waarover zij ge-
triumpheerd hebben.
■Wanneer de dag van gisteren ons tot
nieuwen onversaagden arbeid prikkelt,
dan zal de geleden schade spoedig her
steld zijn.
Noeste arbeid overwint alles
DE KATHOLIEKENDAG.
Maandag wordt te Amsterdam de Dio
cesane Katholiekendag gehouden.
De hoofdstad des lands, de voornaam
ste plaats van het Diocees zal ditmaal
gastvrijheid verleenen aan allen, die tot
uit de meest afgelegen plaatsen van het
bisdom daar zullen saamstroomen om
deel te nemen aan dien grooten Katho
lieken wapenschouw en om hun Rooms oh
leven te zien opgewekt.
De wanden van het concertgebouw
zullen de jubelzangen weerklinken, die
uit veler geestdriftige monden zullen
opstijgen ter eere van Paus, Koningin
"tn Bsischop.
Mgr. Callier zal de rij der sprekers
sluiten en door dit bisschoppelijk woord
gesterkt zullen de deelnemers aan den
Katholiekendag naar hun haardsteden te-
rugkeeren om ieder in hun omgeving
werkzaam te zijn ter verwerkelijking
van de ideeën, op den Katholiekendag
gepropageerd.
Zoo gaat er dus een machtigen invloed
van den Katholiekendag uit en zoo be
grijpt ieder, dat hij niet alleen is voor
Amsterdam en naaste omgeving, maar
voor het geheele diocees. Daarom hopen
wij, dat vele onzer lezers er aan zullen
deelnemen, ook om het onderwerp, dat
er behandeld wordt.
Onze tijd van ongeloof en zedenbe
derf heeft mannen noodig met oprechten
en diepen godsdienstzin.
Van de jeugd af moet de wijze van fop-
voecjing getoetst worden aan de eischen
van den godsdienst, terwijl de zorg voor
een godsdienstigen geekt in het huisgezin
zichook moet uitstrekken tot de in
wonende dienstboden.
Maar niet alleen in het huisgezin moét
alles van den godsdienst doordrongen
zijn, de Katholieken, ook als Staatsburgers
moeten er naar streven in hét openbare
leven Gods wil te volbrengen. Zij moei
ten zich niet schamen daarvoor openlijk
uit te komen en zich steeds onbeschroomd
toonen Katholieken van die daad.
Ten slotte hangen {jé zegeningen' van
het maatschappelijk leven voor eéii groot
gedeelte af van den godsdienstzin in de
maatschappelijke geledingen. Die gods
dienstzin, die in oreeden kring te wén-
schen overlaat, dient tot zijn recht te
komen en te worden vorstérict door ge
sloten retraites, het "heiligen van den
Zondag, enz. om tot dieper besef te ko
men van ons levensdoel het veteeni-
gingsleven op Katholieken grondslag.
Ziedaar ,in 't kort wat opi den Katho
liekendag aan de hoorders zal worden
voorgehouden.
Verdieping van den godsdienstzin wil
hij brengen aan allen, die van goeden'
wil zijn, om lien zoodoende te sterken jn
den zwaren strijd onzer dagen op aller
lei gebied. I
Moge velen, ontelbaar velén daarom
opgaan naar den Katholiekendag. Mo
ge hun geestdrift worden ontvlamd, op^
dat de Katholiekendag rijke vrpchten
voor ons diocees opleveren
v l l
Op verzoek van het Uitvoerend Comi
té drukken wij onderstaand verkort pro
gramma nogmaals gaarne jn onze koh>m-
men af:
l-OJ/s uur: tL Mis in deg&thariM
kerk, Singel 425, op te dragen door Z.
D. H. Mgr. A. J. Callier, Bisschop van
Haarlem.
1 uur: Afdeelingsvergade-
ringen:
Afdeeling I. Godsdienstzin in het huis
gezin.
Afdieeling II. Godsdienstzin in het open
bare leven.
Afdeeling III. Godsdienstzin in het So
ciale Leven.
31/2 uur: Algemeene vergade
ring.
1. Orgelbespeling. (Jos. Verheijen.)
2. Lied„Aan U, o Koning der Euwen.
3. Openingsrede door den Voorzitter
van het Uitvoerend Comité.
4. Lied: „Wilhelmus van Nassouwe".
5. Mededeeling der in de Afdeelings-
vergaderingen aangenomen conclu-
siën.
6. Rede van Professor J. D. Aengenént,
Hoogleeraar aan het Groot-Semina
rie Warmond.
7. Toespraak van Z. D. H. Mgr. A. J.
Callier, Bisschop van Haarlem.
8. Lied van den Haarlemsche Katho
liekendag.
De vergaderingen beginnen precies op
't aangegeven uur en worden gehouden
in het Concertgebouw.
Voor zoover de voorraad strekt zijn
toegangskaarten met programma's tegen
50 cents aan den ingang van het .gebouw
verkrijgbaar op Maandag a.s., van af
121/2 uur.
Voor genoodigden, leden van 't alge
meen comité en vaste leden, zijn plaat
sen op het podium gereserveerd.
In verband met de aanwezigheid van
Z. D. H. den Bisschop en andere hooge
autoriteiten, worden Dames en Heeren,
die de algemeene vergadering wenschen
bij te wonen, dringend verzocht vóór 3ty2
uur in de groote concertzaal aanwezig te
zijn.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het gaat niet al te voorspoedig met de
oorlogsbedrijven in
T ripolis
Derna is platgeschoten moeten worden
om de troepen gelegenheid to geven daar
te landen, en ook Bengasi, dat weigerde
zich over te geven is den 19den onder
schot genomen.
De beschieting duurde zoo lang als
noodig was voor de ontscheping der troe
pen. De eerste troepen, die aan land
kwamen, werden hevig door de Jurken
aangevallen. Vierduizend Italianen gin
gen aan land. Het gevecht begon te 9
uur des ochtends en duurde bij zonson
dergang nog voort. Door een omtrekken
de beweging wisten de Italianen de ka
zerne in het dorp Sidi-Hoessein te over
meesteren. Tegen den avond waren alle
troepen ontscheept Den volgenden och
tend is wegens de vijandelijke houding
der Arabieren het zuidelijk gedeelte tier
stad beschoten.
Als het zoo reeds aan den buitenkant
gaat, wat zal dan wel den Italianen wach
ten als zij probeeren den Jurk in het
binnenland aan te tasten. De ,Turk krijgt
daar dagelijks versterkingen.
In Fessan moeten 14.000 $enoessi op
het oorlogspad zijn, waarvan 10.000 man
naar Tripolis oprukken. Ook uit Egypte,
waar reeds voor een bedrag van 20.000
Turksche ponden is geteekend voor voort
zetting van den oorlog tegen Jtalië, ko
men hulptroepen den Jurken versterken.
4000 beproefde soldaten, die indertijd te
gen den Mahdi hebben gestreden jen na
afloop van hun diensttijd voor het groot
ste deel in .Egypte zijn gaan wonen, heb
ben de wapens opgevat en de grens van
Tripolis overschreden, om zich bij het ver-
dedjgingsleger aan te sluiten. Bovendien
is het tot nu toe gelukt om 18 kanonnen
naar Tripolis te brengen. Ook konden de
laatste dagen talrijke officieren door Egyp
te Jripolis bereiken. Hun komst wordt
daar met verlangen tegemoet gezien, om
dat het tien onregelmatigen Arabische
troepen aan leiding ontbreekt Overal
waar de Italianen zich tot nu toe meer
dan 20 kiiometer van de kust hebben ge
waagd, zijn zij teruggeslagen, naar men
zegt, met groote verliezen. Men is van
meening, dat de toestand van tie Turk
sche verdedigers van Jripolis zoo gunstig
mogelijk fes en dat men op het oogenblik
geen grooter fout zou kunnen begaan,
itea ósn p» tl gev^n,
De kansen op bemiddeling
schijnen ondanks alles toch in de laatste
dagen beter te zijn geworden. Naar in
diplomatieke kringen te Petersburg ver
luidt heeft tusschen alle mogendheden
een drukke gedachtengang plaats gehad
over een bemiddeling tusschen Italië en
Turkije. Het heet, dat nu besloten 1%
dat Duitschland in naam van alle groote
mogendheden het initiatief zou nemen.
De Duitsche gezanten te Rome en te
Konstantinopel moeten in de laatste da
gen liet terrein opnieuw verkend heb
ben, om te trachten voor beide partijen
aannemelijke vredesvoorstellen te formu
leeren. Men verwacht zoo zegt men al
thans te Petersburg dat de bemidde
lingskwestie uiterlijk op het laatst van
deze week een oplossing zal vinden.
Van andere zijde wordt inmiddels ont
kent, dat Duitschland de leidende rol zou
willen spelen. Voorts wordt in de Duit
sche bladen ontkend, dat de Duitsdie ge
zant té Konstantinopel aan de Porte be
paalde voorstellen zou hebben voorgelegd
Voor dergelijke voorstellen ontrak tot dus
ver een bruikbare grondslag. Al wat de
Duitsche gezant te Konstantinopel tot nu
toe gedaan heeft is, volgens een bericht
uit Berlijn, zich vergewissen van de voor
waarden onder welke Turkije in vredes
onderhandelingen zou willen treden. Op
grond van de uitlatingen der Porte in
dat opzicht, werd vervolgens de Italiaan-
sche regeering op de hoogte gesteld van
het Turksche standpunt.
iWat is nu dat Turksche standpunt?
Daaromtrent hebben we geen zekerheid.
Wel was in den laatsten tijd herhaaldelijk
gezegd dat Turkije stond op handhaving
van zijn souvereine rechten, maar de
grootvizier sprak toch in de Kamer van
zekere tegemoetkomingen. Men mag wel
nieuwsgierig zijn welke die tegemoetko
mingen der Porte dan zijn en of zij voor
de Italiaansche regeering voldoende zul
len zijn. Want Italië zoo werd door
de berichtgevers met groote eenstemmig
heid verzekerd zou nu nog alleen wil
len genoegen nemen met een formeele
inlijving van Tripolis, behoudens de hand
having van de rechten van den chalief op
godsdienstig gebied. Op politiek terrein
zou Turkije dus geheel worden uitge
schakeld.
Dit is echter in het geheel niet naar den
zin der Jong-Turken, die den oorlog tot
het uiterste willen en naar wie Said-pasja
zich schijnt te willen richten. Adieu dan
vredespogingen.
Er is nog geen peil te trekken op den
afloop van den
Opstand in China
Van ambtelijke zijde wordt verzekerd,
dat de toestand bij het uur verbeterd. Mi
nister jinsjang heeft de laatste hand ge
legd aan de organisatie der troepen, die
snel naar het front gezonden worden.
De regeeringsambtenaren houden vol, dat
ofschoon het uitbreken van den opstand
onder zeer ernstige omstandigheden is
geschied, ten slotte de overwinning van
de regeering zeker is.
Echter wordt van anderen kant ge
seind dat de opstandelingen tot nog toe
aan de winnende hand zijn.
Woensdag hebben zij de keizerlijke troe
pen gedwongen zich naar hun kamp terug
te trekken. In den namiddag openden de
kannonneerbooten het vuur, doch zij scho
ten geheel mis. In den nacht kregen de
republikeinen versterking en namen zij
een sterke stelling in.
Donderdag voerden toen 5000 rebellen
behoedzaam een voorwaartsche beweging
uit in de richting van het keizerlijke kamp
waarbij zij honderden hutten verbrand
den, in welke vijandelijke scherpschut
ters een schuilplaats zouden kunnen vin
den. De tegenstand, dien zij ontmoetten,
had bijna niet geringer kunnen zijn. De
kanonneerbooten vuurden slechts enkele
schoten van geen beteekenis af en het
gevolg was, dat het kamp der trouwgeble-
ven troepen door deze verlaten werd en
bezet is door de opstandelingen, die daar
achtergebelven tenten aantroffen, zes
spoorwegladingen legerbenoodigdheden,
waaronder schietvoorraad.
De keizerlijke troepen hebben zich te
ruggetrokken tot op 7 mijlen afstand van
hun oude kamp, waarin de opstandelingen
zich nu verschanst hebben.
De Britsche consul te Kioekiang heeft
naar Sjanghai feitelijk hetzelfde geseind,
doch hij berichtte tevens dat de Chinee-
sche vloot voor Hankou weggestoomd
is, op een kruiser na, die in de macht
der rebellen overging.
Ondanks deze berichten blijft men t«|
Peking officieel nogal optimistisch. Joe*
an-sji-kai vertrekt heden naar Woetsjang*
meldt men van daar.
Generaal Jintsjang, die de regeerings-
troepen aanvoert, is gisteren met acht
bata^ons infanterie en zes batterijen ar-
tillerie de Jangtse overgetrokken. (Woet-
sajng ligt ten zuiden, Hankou en Har-
jang liggen ten noorden van de Jangtse)
Hij heeft de stelling der opstandelingen
omgetrokken en de insluiting der opstan-
delingen is nu vdlkomen.
Men hoopt, dat een algemeene beschie-
ting achterwege zal kunnen blijven etf
dat dientengevolge het arsenaal te Han-
jang gespaard zal blijven. De waarde van
het arsenaal (tuighuizen mét militaire
werkplaatsen enz.) wordt op 30.000.000
taels geschat
Het verloopen van den opstand kan elk
oogenblik verwacht worden.
De „Daily Mail" verneemt echter uit
Peking dat de Mantsjoes allesbehalve ge
rust zijn. Vele gezinnen staan gereed om'
te vluchten.
De regeering heeft aan de buitenland-
sche attachés en de correspondenten der
buitenlandsche bladen verboden de
krijgsverrichtingen te Hankou te volgen.
De militaire attachés van Amerika moes
ten daarom overriehter zake heengaan.
Naar de Standard uit Sjanghai verneemt
wordt het aantal uitgewekenen, dat daar
in de laatste dagen uit het binnenland is
aangekomen, op vijftigduizend man ge
raamd.
Van de kwart millioen soldaten die in
China onder de wapens zijn geroepen,
zijn er 25.000 te Peking gelegerd. Toch
is men gerustj
GEMENGD.
Op den 21sten October zal in het
slot Schwarzau het huwelijk voltrokken
worden tusschen aartshertog Karei Frans
Jozef en prinses Zita van Parma. De
Keizer zal de plechtigheid bijwonen en
de Paus heeft een legaat uit Rome ge
zonden om de kerkelijke plechtigheden
te verrichten.
Volgens een nota van Havas heeft
de Fransche minister van buitenlandsche
zaken aan het slot van den ministerraad
aan Cambon instructies geseind over het
verder voortzetten van de besprekingen.
Daar de onderhandelingen de laatstd
dagen zeer zijn opgeschoten, hoopt meti
betrekkelijk spoedig een oplossing te
bereiken.
Inboorlingen van den stam der
Pakos hebben in de buurt \a« Boesjarif
een post aangevallen. Zij dooden een
schildwacht en verwondden twee solda
ten. Er zijn troepen naar Zeloean vertrok
ken, die den vijand op strenge wijze ge
tuchtigd hebben. De Spanjaarden hadden
twee gewonden.
Het rijksgerechthof te Leipzig!
heeft gisteren zekeren Kroher, een werk
man in een steengroeve, wegens het ver
raden van militaire geheimen tot zés jaar
tuchthuisstraf veroordeeld.
Kroher heeft uit winstbejag gehandeld
en uit zichzelf aan de Franschen een aan
bod gedaan. Hij heeft pogingen gedaan
om hun teekeningen van verschillende
forten van Metz en van den 'vestinggordel
te verschaffen. De straf was hooger dan
de eisch.
Bisschop Emilianos van Sersidsje is
met zijn vicaris en zijn bediende door
de roovers vermoord.
Een granaat is bij toeval gespron
gen en heeft een brand veroorzaakt in
een kruitfabriek je Val de Fornola. Dé
muren en het dak zijn in elkaar gestort.
Er zijn twee dooden en 1 gewonden. Den;
brand is men spoedig meester gewor
den.
In een kabelfabriek in Oberscliöne-
weide heeft gistermiddag om 12 uur een
ontploffing plaats gehad, waarbij ver
scheiden personen zijn gedood en ge
wond.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot direc
teur van het Huis van Bewaring te Rot
terdam J. j. de Rooy, thans adjunct-direc
teur 2en rang bij de gevangenissen te
's .Hertogenbosch;
is benoemd tot directeur van en leeraac
aan de R. H. B. S. te Heerenveen J. C.Wv
Ising, thans leeraar te Venlo;
is bij het personeel van den genees
kundigen dienst van het leger in Ned.-
Indië benoemd en aangesteld tot tijde-
