No. 614. 14 BUITENLAND. BINNENLAND. 3e Jaargang. 3)e SeicLcite Bureau OUDE SINGEL 34. LEIDEN. lnterc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIINT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post f 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Zaterdag October !91i. ^363 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grati» bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. V 't !s om te gieren. De Katholieke Kerk is onverdraag zaam, nietwaar? Zij staat nooit toe, dat men tittel of jota van Haar leer aanrandt jWie dit doet, wordt uitgebannen. Foei, ,wat ligt de vrijheid daar aan ketenen! Onze tegenstanders vinden dit natuur lijk „mooi gezegd" en voegen er nog gaarne de inquisitie en meer van die groote woorden bij er heel niet aan denkende, dat het eenvoudig recht en plicht der R. K. Kerk is om te handelen zooals zij doet, en dat ware vrijheid ganschiets anders is dan bandeloosheid. Niet evenwel om nader in te gaan op deze zaak, roerden wij haar aan, doch louter om in dit verband even te wijzen op de navolging, welke de Roomsche Kerk ten deze vindt. Men herinnert zich het Duitsche geval- Jatho. De predikant Jatho werd door het „Spruchkollegium" bestraft wegens onrechtzinnigheid in de leer. Hij moest preeken naar het inzicht der hoogere aritoriteiten, en anders.... Nu doet zich. weer zoo'n geval voor. Het consistorie in Munster heeft tegen dominee Ttaub, wegens beleediging van het consistorie en de kerkelijke overheid, een disciplinair onderzoek ingesteld. Bo vendien zal ds. Traub zich, krachtens artikel 19 van de wet op de dwaalleer, voor liet Spruchkollegium te verantwoor den hebben wegens uitingen in zijn bro chure „Staatschristentum und Volks- kirche" gedaan. Het onderzoek van het consistorie .wegens beleediging is ingesteld tenge volge van een uiting van ds. Traub in de „Christliche Freiheit" over een be sluit van de provinciale synode te Soest, .waarvan ds. Traub schreef: „Voor zoo zielig hadden wij de provinciale synode nog niet gehouden". De provinciale synode had daarop ds. Traub ter bestraf fing voorgedragen aan het consistorie. En wat de vervolging wegens dwaal leer aangaat, deze is ingesteld wegens geloofsovertuigingen, uitgesproken niet in de kerk of van den kansel, maar in een brochure, waarin hij de middeieeuwsche scholastiek van de protestantsche theo logie in Duiischland bestrijdt. Nietwaar, alvorens de heeren critiek ^uitoefenen op zeer verstandige besluiten der Katholieke Kerk, moeten ze eerst eens op zichzelf letten. Nog weinig vooruitgang. Zoodra de oorlog tusschen Italië en Turkije was verklaard, hebben beide par tijen zich gehaast, de vuurtorens op hun kusten te dooven, ten einde deze te be veiligen voor nachtelijke aanvallen en tevens de scheepvaart van de tegenpartij te hinderen. Dit laatste argument begrijpen we: de scheepvaart van de tegenpartij tel hinderen." Maar dat andere motief: „be veiliging voor nachtelijke aanvallen is allertreurigst. Indien 't alleen de tegen partij was, die de vuurtorens noodig had oin veilig te varen, zou 't geheel liggen, in de lijn der oorlogsmaatregelen, om die lichten stuk te schieten. Maar neen; honderden, soms duizenden menschen, die totaal buiten het geschil staan, heb ben die bakens noodig, om levensgevaar te ontgaan. Mocht echter een ter oor logvoerende partijen ter wille dezer on- ipartijdigen haar lichten laten branden, Wat een daad van doodgewone mensch- jievendheid zou zijn, dan komt de an dere partij en schiet ze stuk, al zouden ier ook schepen door ver-gaan. Wat zijn we toch nog weineg in hu maniteit vooruit gegaan. jWe doen wel net, of we heel veel beter zjjn dan de vechtersbazen uit den goeden oudeh tijd maar 't is niets dan lak' wat trouwens ook heel deze roofoorlog bewijst. ALGEMEEN OVERZICHT. Groot nieuws van het Italiaansche oor logsveld groot nieuws, als het maar Waar is. De „Fr. Ztg." publiceerde in een buitengewone editie een telegram pit Konstantinopel, waarin melding ge maakt wordt van een groote veldslag bij Tripolis fljVoensdag zou het n.l. in de omstreken dei stad Tripolis tot een hefligen strijd gekomen zijn tusschen troepen, die een hoogte bezet hadden en de Italianen. De Italianen zouden 1600 man aan doodei en gewonden verloren hebben. De verliezen der Turken zouden in verhouding even groot zijn. Dit bericht is op het oog.eniblik natuurlijk niet nader te controleeren. Het blijft voor de ver antwoording van de „Frankf. Ztg." Ook de avondeditie van de „Post" beweert een telegram uit Konstantinopel te heb ben ontvangen, waarin eveneens van 1600 dooden en gewonden bij de Italia nen gesproken wordt. Ook wordt melding gemaakt van een treffen op zee, waarbij een Turksche ka nonneerboot met 1600 man (alweer dat mooie getal, wel wat veel overigens voor een kanonneerboot) in de grond zou zijn geboord. intussclien gaat het leven in Tripo lis weer zijn gewonen gang. De mos keeën worden heropend en de priesters wekken van de minarets de geloovigen tot het gebed op. In het binnenland ech ter zullen dö Italianen nog genoeg te stellen krijgen, voordat de expeditie ten einde is. Tot nog toe heeft hun het grapje andertialf millioen lire gekost. De toestand in Turkije beschrijft de correspondent va,n de Daily Telegraph te Konstantinopel als zeer hachelijk. Men is er de regeeringloos- heid en den burgeroorlog nabij. De Jong Turken dreigen zelfs den Sultan af te zetten en den troonopvolger Joez-zef-ed- Din in zijn plaats tot sultan uit te roe pen. De correspondent van de Times meldt ook' aillerlei onrustbarende din gen o.a. dat er op geheimzinnige wijze vuurwapens worden uitgedeeld. De strijd tusschen Jong- en Oud-Turken dreigt te ontaarden in een gewagende bofsimlg. De gematigde liberale volkspartij, een 20 Grieksche afgevaardigden uit heit Turksche parlement eft evenvöle onaf hankelijke leden, onder wie Bulgaren Serviërs, en Armeniërs, hebben besloten een nieuwe partij te vormen, waarvan Is mail Hakki-pasja voorzitter zal zijn. De nieuwe partij zou op den steun van 80 tot 100 afgevaardigden in het parlement kunnen rekenen. Het is onzeker, welke houding de rebellen va^i liet Jong Turk sche comité en de Arabische afgevaar digden aan zullen nemen. Indien zij zich bij de nieuwe partij aansluiten, lijkt de nederlaag der Joug-Turkën in het parle ment onvermijdelijk. Geen wonder dat men zich niet druk maakt met tegenweer tegen Italië In China wordt de toestand steeds donkerder. Ook de regeering beschouwt de revolutionai re beweging als zeer ernstig, zoo zelfs dat men overweegt om, bij verdere uit breiding der beweging den staat van be leg af te kondigen te Peking. Reeds zijn er de wachten in de keizersstad ver sterkt. Uit Woehoe (in de provincie Ngan- hoei en evenals Woetsjang en Hankou aan de Jang-tse gelegen, doch meer stroomafwaarts) wordt eveneens van on lusten gemeld. Tsjangtsja (prov. Hoe-nan) is door de opstandelingen omsingeld. Tsjang, een plaats op 160 K.M. bo ven Hankou gelegen, is door de opstan delingen genomen, eveneens Jotsjoufoe ten zuiden van Jangtse gelegen. Aan het hoofd van de voor loop ige be weging te Woetsjang staat de revolutio nair en voormalige officier Hoeang-tsingl De oproerlingen gedragen zich overi gens welgezind tegenover de vreemde lingen. De afsluiting van de nederzettinr gen der vreemdelingen te Hankou door een korps vrijwilligers en mariniers on der bevel van den Japanschen admiraal is gewaarborgd. Meldde gister ons een telegram over een nederlaag der Spanjaarden in Marokko bij Seloean, de regeering logenstraft, na drukkelijk dit bericht, alsook een ander meldende dat de Spanjaarden in 't ge vecht aan de Kerk, verscheidene honder den manschappen verloren. Zij zal 'n ver slag van >t gebeurde openbaar maken, waarin wordt vastgesteld dat de geza- menlijke verliezen der Spanajarden nog geen 250 man bedragen hadden. Volgens 'n bericht uit Melilla heeft echter den 10 October te middernacht een nieuwe! aan val van de Marokkanen op het Spaansdie legerkamp aian de Kert plaats gevonden. De Spanjaarden openden terstond het vuur uit hun kanonnen ed machinegewja- ren. Bijna alle tenten van het legerkamp aan den oever werden door vijandelijke kogels doorboord. Er verluidt, dat de Marokkaansche harka, na groote verster king gekregen te hebben, zich gereed heeft gemaakt tot een nieuwen aanval. Een ander bericht meldt echter dat de vijand met achterlating van 30 dooden werd terug geslagen. Wat de Marokko-onderhandelingen aangaat, is men liet nu omtrent Marok ko vrijwel eens geworden en hoewel de tekst van het verhandelde geheim ge houden wordt, weten de bladen er het volgende over mede te deelen de over eenkomst strekt om frankrijk vrij te la ten zijn protectoraat over Marokko af te kondigen, wanneer de mogendheden die de Acte van Algeciras onderteekend heb ben met de nieuwe Franscli Duitsch over eenkomst hun instemming betuigd zul len hebben. Die instemming zal zoowel door Duitschland als door Frankrijk ge vraagd worden. De overeenkomst geeft aan op welke wijze Frankrijk het pro tectoraat toe zal kunnen passen. De voorstanders der overeenkomst zijn over tuigd dat, van politiek standpunt be schouwd, Frankrijk geen nieuwe moei lijkheden zal ontmoeten, die zijn samen werking met den Sultan belemmeren,, wiens gids en politieke raadsman het zal zijn, terwijl het tevens op zich neemt orde en veiligheid in het Sjerifijnsëhe rijk te handhaven. Frankrijk zou voortaan de eenige tus- schenpersoon zijn tusschen den sultan en vreemde mogendheden. De laafste dagen van de onderhande lingen tusschen Cambon en van Kider- len zijn besteed geweest aan het wegne men der bezwaren, die er nog ten opzich te van het vraagstuk van de consulaire rechtspraak en de beschermelingen be stonden. Ook daaromtrent is men het eens geworden. Tegenover het gedeelte der Fransch- Duitsche overeenkomst, dat aan Frank rijk dus een protectoraat over Marokko mogelijk moet maken, staat zooals men weet dat, hetwelk afstand van gebied in Fransch Kongo betreft, waarover Cam bon en von Kiderlen het laatst in JuliAugustus gesproken hebben. Over dit gedèelte der overeenkomst zijn de onderhandelingen thans "hervat. Hoe lang deze nu weer duren zullen, is moeilijk te voorspellen, omdat de beide regeeringen een strikt stilzwijgen wenschen te bewa ren. Enkele bladen beweren, dat binnen enkele weken de onderhandelingen ge heel afgeloopen zijn, tenzij wat geen zins te verwachten is deze, om welke reden dan ook, geheel afgebroken zou den worden. Zoo verwacht de Echo de Paris, de onderteekening der Fransch- Duitsche overeenkomst vóór 25 dezer, zoodat de Kamers van 7 November af, op zijn laatst 14 November, bijeen zou den kunnen komen. GEMENGD. De Turksche bladen melden, dat de consuls der Kreta beschermende mo gendheden te Kanea de opdracht heb ben ontvangen om tegen de opening van de Kretenser Kamer in naam van den Koning van Griekenland te protesteeren. Naar de avondeditie van de Lok. Anz. mededeelt, is het vroegere jacht van den Duitschen Keizer, de „Meteor", dat nu den naam „Nordstern" draagt, en dat 26 September van Gibraltar naar Kiel vertrokken was, vermist. De „Nordstern" had 24 man aan boord. Uit Mexico wordt volgens de „Press- Centrale" gemeld, dat een verschrikke lijke aardbeving die steden San José, Guauqmas, Empalmo en Ortiz in Mexi- kaansch Californië heeft verwoest. Toen de aardbeving voorbij was, stortte zich een reeusachtige vloedgolf over d/e ge teisterde steden en haalde de vluchtende inwoners in, voor zij het gebergte had den kunnen bereiken. Volgens de tot nu toe ingekomen berichten zijn meer dan 500 menschen omgekomen. In verband met de staking in de fabriek van spoorwegwagens te Swansea werden de fabrieksgebouwen Donderdag avond door een volksmenigte aangeval len en gedeeltelijk vernield. De politie stond machteloos. Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit is benoemd tot school opziener in het arrondissement .Gennep G. Goossens te Pirschot; is E. Zuidema, boekhouder bij de Staatsmijnen in Limburg, tijdelijk be noemd tot administrateur bij de artillerie inrichtingen is de schout-bij-nacht F. C. E. L. Kos ter, directeur en commandant der Marine te Willemsoordbevorderd tot vice- admiraal; is eervol ontslag verleend aan de ka piteins ter zee E. de Haan en J. F. B. van Dijk, en aan den kapitein-luitenant ter zee C. A. Fock, onder toekenning van f2775 pensioen voor den kapitein E. de Haan, f2700 voor den kapitein J. F. B. van Dijk en f2364 voor den kapitein luitenant C. A. Fock; zijn bevorderdtot kapitein ter zee de kapitein-luitenants ter zee N. J. v. d. Worm en M. H. E. Sachse; tot kapitein- luit. ter zee de luitenants ter zee le kl. L. P. W. v. d. Wal, R. F. v. Brakel Schimmel en J. O. Kolkmeijer, en tot luitenant ter zee le kl. de luitenants ter zee 2e kl. W. C. A. Vink, E. M. Wiss- man en F. J. Witteveen; is aan den kapitein-luitenant ter zee A. J. Gooszen, inspecteur van het loods wezen, de betonning, bebakening en ver lichting in het 2e district te Haarlingen, verleend de titulaire rang van kapitein ter zee is bevorderd tot officier in de orde van Oranjc-Nassau dr. J. L. Nommen- sen, ephorus van het Rijnsche Zendings genootschap in de Bataklandenop Sumatra. De duurte. De heer K. Baas Gz., gemeenteraadslid te Zaandam, heeft bij den gemeenteraad het voorstel ingediend, met het oog op de dure tijden, aan alle gehuwde ambte naren en werklieden der gemeente Zaan dam, die f700 'sjaars of minder ver dienen, in de maand November een toe lage van f20 te geven. In de gisteren te Utrecht gehouden raadszitting richtte de heer O. deWeerd tot B. en W. de vraag wat hun bedoe ling was met hun onderzoek naar de prijsstijging der levensmiddelen en ofB. W. als deze prijsstijging gebleken was, voorstellen zouden doen om daarin tege moet te komen. De voorzitter verklaarde, dat B. en W. niets konden toezeggen of doen, al vorens zij de noodige gegevens ter be schikking hadden. Uit dien hoofde was allereerst een onderzoek noodzakelijk. In verband met de stijging der prij zen van de noodzakelijkste levensmid delen, heeft de directie der Petroleum- Maatschappij „De Automaat" besloten, om aan het einde dezer week, aan alle petroleumventers in geheel Nederland, 'n extra weekloon uit te keeren. Verbod rijstuitvoer. De „Tel." verneemt, dat de gevolgen van het tijdelijk verbod van rijstuitvoer uit Indië, door den gouverneur-generaal in verband met de schaarschte uitge vaardigd, voor den rijsthandel hier te lande van weinig beteekenis zijn. De meeste contracten toch zijn reeds afge sloten en behalve een kleine verhooging van de rijstprijzen, die reeds heeft plaats gehad, wordt naar men ons van be trouwbare zijde mededeelt, in de toe komst voorloopig geen prijs-stijging ver wacht. De A. S. Opiumconferentie. Naar het „Dbld." verneemt, zal Neder land op de a.s. Opiumconferentie, in .December te 's Gravenhage te houden, zich laten vertegenwoordigen door baron J. E. N. Schimmelpenninck van der Oye van Hoevaleken, voorzitter der Eerste Kamer, als voorzitter, dr. J. G. Scheurer, lid der Tweede Kamer, mr. C. Th. van Deventer, lid der Eerste Kamer, A. A. de Jongh, oud-hoofdinspecteur der opium regie in Nederl.-Indië, G. van Wettum, inspecteur der opium-regie, thans met ver lof hier te lande, terwijl als secretaris generaal zal fungeeren mr. dr. J. A. A. H. de Beaufort, commies aan liet Dep. van Buitenlandsche Zaken. Oorspronkelijk was in deze commissie ook een plaats gegeven aan den heer Colijn, die echter, tengevolge van zijne benoeming tot minister van oorlog, ver vangen werd door dr. Scheurer. Pensioenregeling H. IJ. S. M. Door den Bond van Orde is aan de directie der H. IJ. S. M. het verzoek gericht, om voor het personeel, dat bij de staking in 1903 werd ontslagen, doch weder in dienst genomen, de jaren vóór 1903 bij de berekening van het pensioen te doen medetellen. Tevens deelde de Bond van Orde mede, dat gaarne ge zien werd, dat al de dienstjaren bij pen- sionneering medetellen voor hen, die om andere redenen tijdelijk uit den dienst der H. IJ. S. M. traden, zooals b.v. het personeel, dat in dienst geweest is bij de Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij Door de directie is geantwoord, dat in de nieuwe pensioenregeling met deze wenschen rekening zal worden gehouden. Volgens bedoelde regeling zal het pen sioen worden berekend over alle jaren, welke iemand in den dienst der maat schappij is werkzaam geweest, waaruit volgt, dat ook voor de door den Bond van Orde bedoelde personen de jaren vóór 1903 bij de berekening van hun pensioen medetellen. Het Paleis-Raadhuisvraagstuk. Naar de „Tel." uit betrouwbare bron verneemt, is van de zijde van het Ko ninklijk Huis aan de landsregeering te kennen gegeven, dat H. M. de Koningin hoogst ongaarne liet Paleis op den Dam aan zijn tegenwoordige bestemming zou zien onttrokken. H. M. zou er prijs op stellen, het ook als Paleis aan histori sche momenten zoo rijke monumentale bouwwerk uitsluitend Koninklijk verblijf te doen blijven. Haarlemsche Katholiekendag. Evenals voor den Katholiekendag to Breda, is thans ook voor den Katholie kendag te Amsterdam door het Centraal Bureau van de K. S. A. een vlugschrift uitgegeven. In dit Vlugschrift wordt eerst uiteen gezet, welk is het nut der Katholieken dagen zij maken ons bewust van onze kracht, zij bevorderen de eendracht, zij bevorderen het vereerpgingsleven, zij verhoogen het Katholieke bewustzijn. Vervolgens wordt een overzicht gege ven van de reeds in het Bisdom Haar lem gehouden Katholiekendagen, en op gesomd wat als gevolg van die vergade-*' ringen is tot stand gekomen. I Het Vlugschrift eindigt inet een op roep, om op Maandag 23 October a.s. den Katholiekendag te Amsterdam te gaan bezoeken. Laten de Plaatselijke Comité's van de K. S. A. en de verschillende warme voor standers voor den Katholiekendag dit! Vlugschrift in de komende week ruim verspreiden. Niet voor plaatsing geschikt. Een lid der Nederlandsch Hervorm de Kerk, verpleegd geweest in het R.K. Ziekenhuis, in het Westeinde, Den Haag bood achtereenvolgens aan een tweetal liberale bladen een stukje ter plaatsing aan, waarin hij zijn dankbaarheid uit sprak voor de liefde en opoffering, waar mee men hem daar had omringd, en aan deze betuiging een korte beschouwing vastknoopte. Deze beschouwing.was blijkbaar oor zaak, dat de bedoelde liberale bladert het stukje niet voor plaatsing geschikt! achtten. Wij laten hef hier in hoofdzaak vol gen: Hoe is het mogelijk', dat er haat be staat voor zwakke wezens, die vader en moeder vrijwillig verlaten, om zich ge heel hun leven aan den zieke te offe ren. Begrijpt men dan het gewicht niet van de drievoudige belofte, welke deze menschen bij de jntrede in het klooster doen 1. Van nooit of nimmer te zullen hu wen, om zich des te beter aan een an der te kunnen geven. 2. Van volmaakte armoede, zoodat zij niets bezitten, zielfs niet de klleeren die zij dragenen niet alleen geen geld, waar zelfs geen klein geschenk van u fnogen aannemen. 3. Van stipte gehoorzaamheid, zoodat de meest plotselinge of vreemde beve len van oversten met volmaakte tevre denheid worden uitgevoerd. En dat alles vrijwillig. Terwijl een wereld van genoegens en rijkdom dik wijls voor haar openstond. Daarvoor moet men diep ontzag hebben. Men lacht.... Maar i k zie geen lafheid in de erken ning van het goede bij het werk van mijn tegenstander. En hier is het goede hier is de liefde, ja, hier is de op-* offering bij uitnemendheid, die men ner gens anders aantreft. En als wij dan ziet dat zulke menschen met blijdschap en tevredenheid zichzelven tot zulke dingen leenen, en dat geen ander ideaal haar daartoe drijft dan anderen te helpen*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1