9
De dag van morgen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang:.
No. 609.
Bureau OUDE SINGEL 5-4. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week.
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaai. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
October
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15cen|
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel ineer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Op den vooravond van de verkiezin
gen voor den gemeenteraad past een
jkorte opwekking om morgen trouw ter
stembus te gaan.
Veel zal van den uitslag afhangen.
Tot nu toe hadden wij nog dei meerder-
jneid in den gemeenteraad, al was
jideze meerderheid uiterst zwak. Het
.verlies van maar écn zetel zou den
jjRaad „om" maken en onzen arbeid van
jjaren .weer verloren doen gaan.
Stemmen op de candidaten van d,e
.„christelijke kiesverenigingen is een du-
plicht van allen, die de christelijke
beginselen belijden.
'tWordt ons bovendien gemakkelijk
gemaald door de persoonlijke eigen
schappen der candidaten.
c| Dr. .VAN ES is een bekwaam ine-
jlicus, wiens verkiezing in district 1
fjhet verlies zal vergoeden, dat de
|Raad door het heengaan van dr.
JjVleuleman lijdt. Is het noodig veel
jte zijner aanbeveling te schrijven? Wij
herinneren aan hetgeen wij eenige maan
den geleden van hem zeiden. Reeds als
^student in onze stad vertoevende, toon
de hij, in tegenstelling met de meeste
jandere studiosi, veel belangstelling voor
diaar vvel en wee. Hij is een man in del
gracht zijns jaren, die ijverig en opge
beld zich zal wijden aan de gemeente
zaken.
Behoeven wij den Katholieken caudi-
jdaaf in district 111, den lieer A. H. J.
JENGELS, nog bij onze lezers te intro-
jduceereu Iedereen kent hem en weet
in hoe velerlei opzicht hij, de voormalige
jjEnschedé'sche wever, zich verdienste
lijk heeft gemaakt voor de Kathoiiieke
-|saak. Hij is een man, die door zijn rui-
jnen blik zich niet blind zal staren op'
.^behartiging van k I a s s e-belangen, maar
die het algemeen belang evengoed zal
dienen als de meer speciale belangen
van den arbeidenden stand. De textiel
arbeiders zullen er grootsch op 'gaan
in hem een vertegenwoordiger van hun
$vak, een oucl-vakgenoot in den Raad
de bezitten, die zich zóó heeft weten op1
„te werken, dat hij voor een Kamerzetel1
^waardig. werd gekeurd. Reizende door
stad en land, overal spreekbeurten ver
hullende, beschikt de heer Engels over
.een l ijpe ervaring, dio hij'ongetwijfeld
,i« liet belang van de stad zijner inwo-
ining zal aanwenden. Men viinjdt hem toe
gankelijk voor iedereen. Niemand zal
Bij hem tevergeefs om raad en hulpi aan
kloppen.
Met zulke candidaten, zouden wij zeg
gen, moeten wij winnen. Want ieder
Katholiek' kiezer zal voor hen gaarne
zijn stem over hebben.
Met goed vertrouwen gaan wij daarom
jden dag van morgen tegemoet, hopende
jdat laksheid en traagheid uit onze ge
lederen zijn verdwenen, dat men zal
^trachten om bij eerste ontmoeting
de victorie te behalen.
Bij 'eerste ontmoeting! Hebben wij
ill niet vaak genoeg ondervonden dat de
fherstemniingen ongunstig voor ons zijn?
Haten wij ons daarom niet wederom
jfo'Ioot stellen aan het gevaar van eeiie
lierstermning. \V,ij kunnen 't is vroe
ger bewezen het bij eerste stembus
palen.
Welnu, daarom doen wij een drin
gend beroep o,p alle Katholieke kie
ners. Moge bij hen het besef leVendijg
zijn, dat het wegblijven van de stem*
pus om nietswaardige redenen gelijk
iptaat aan verraad aan onze beginselen.
jMen- bewerc niet, dat een district toch
Peen kans oplevert. De practijk heeft
nerliaaldclijic het "tegendeel bewezen,
pok' district I is voor ons gunstig ge-
Sveest; hei heeft dc hecren Córts, Wjl-
deboer en Pera in den Raad gebracht,"
pij aller krachtsinspanning is er dus
vee! kans voor succes.
Eene overwinning gaat echter nooit
ponder strijd gepaard. Tot dien strijd
ferorden de kiezers opgeroepen oin, door
Ie stemmen
in district I op den heer
J O. van Els
en in district III op. .Hen lieer
A H a Engels
fan de Christelijke beginselen de over-
ünnlng te be^orgcu.
V Met dubbel krijt,
Üe vrijzinnige beginselen zijn mooie
dingen, maar als ze geld gaan kosten uit
den eigen zak
U moet weten, dat de Amsterdamsche
„Echo" en het Amsterdamsche „Han
delsblad" zusje en broertje zijn. Zij dan
ken hun ontstaan aan een en dezelfde
dagbladonderneming, worden door een
en hetzelfde kapitaal gevoed, worden ge
kleed en gereed in een en hetzelfde ge
bouw. Alleen wordt de „Echo" wat stief
moederlijk bedeeld. Eerst moet het „Han
delsblad" gegeten hebben en dan pas mag
de „Echo" aan tafel komen. Maar daar
voor betalen de abonnée's van de „Echo"
die men volkeditie of zoo iets noemt, dan
ook minder.
Tot zoover kan ieder vrede bij de zaak
hebben. En indien wij met de beginselen
van het „Handelsblad" sympathiseerden
zouden we zelfs zeggen't is heel mooi,
om de denkbeelden, waarvoor -de goed
gevulde beurzen goed betalen, voor een
prikje ook den minderen man in te pren
ten.
Hier haperi evenwel de quaestie. Voor
eerst zijn de „Handelsblad"beginselen
lang de onze niet; tweedensze
zijn ook niet die van de „Echo".
Hoe dat zit?
Tja, de „Handelsblad"-Iezers zijn de
beursmannen, terwijl de „Echo'Mezers de
kleine luyden zijn. En nu is het duidelijk,
dat die twee categoriën niet eender den
ken over de maatschappelijke vraagstuk
ken. Zoo groot is zelfs het verschil, dat de
„Echo'Mezers geen dubbeltje per week
over hebben voor de „Haudelsblad"-
ideeën.
Indien de „Echo" werd uitgegeven om
de vrijzinnige beginselen te propageeren
onder het volk, zou de uitgeefster van
beide bladen natuurlijk toch trachten de
goedekoope editie erin te krijgen. T
üaat echter niet om de beginselen, maar
om de dubbeltjes, zoodat
Laat evenwel een ander ook eens wat
zeggen.
In de „Mededeelingen" van den Jour
nalistenkring vindt men nl. eenige be
schouwingen over het feit, dat „Echo"
en „Handelsblad" de zeeliedenstaking op
zoo verschillende wijze beoordeelden en
geheel verschillende berichten plaatsten.
De directeur van deze bladen, de heer
A. O. Boissevain, erkent natuurlijk het
feit, ter verklaring ongeveer aanvoerend,
dat een redacteur moet rekening houden
met zijn publick!
'n Mooi standpunt. Zoo iets als: „wilt
u bier, limonade of jenever; ik heb het
allemaal in voorraad, want geld verdienen
is bij mij de hoofdzaak."
In trouwe: waar blijft de waardigheid
van de pers, waar de betrouwbaarheid
van den journalist, als zoo uit allerlei
vaatjes moet getapt worden?
De „Mededeelingen" maken zich dan
ook alles behalve tot „echo"- van het
„Hbl."-systeemintegendeel: dit jour
nalisten-orgaan merkt o. m. zeer terecht
op:
„Een journalist zal toch nimmer zijn
opvatting, zijn waardeering van een
zeker feit, van een zekere sociale ge
beurtenis in do krant mogen verwrin
gen naar het model, dat hij in de. hoof
den van zijn lezers aanwezig denkt.
Doet hij dit wel, dan verlaagt hij het
vak en zich zelf."
Zoo is het.
De aandeelhouders der Hand els-
blad -Echo.-combinatie wrijven zich in
middels vergenoegd de handen zij schrij
ven met dubbel krijt.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Italianen zetten nu vaart achter de
bezetting van Tripolus
Naar de „Berl. Morgenpost" verneemt
is nu ook Gyrenaika bezet. Behalve de
havens van Benghasi en Derna zijn ook
drie andere kustversterlringen gebom
bardeerd. ltaliaansche -matrozen werden
in deze havens ontscheept. De forten
.werden bezet en ,qj> de hoogste punten
punten werd de ltaliaansche .vlag gclie-
schen. In Benghasi boden de Turken ver
bitterden tegenstand. De ltaliaansche
oorlogschepen leden geen verliezen.
Ook Barka is, naar een bericht uit Ro
me meldt, bezet. Zaterdagmorgen is het
eerste eskader op de reede van Tobroek
(Barka) gekomen en heeft het Turksche
garnizoen gelast zich over te geven.
gayui^cti vyeigerde echt# dg Q(-
tomaansche vlag van het fort neer te
halen, waarop het pantserschip Vittorio
Enianuele liet vuur opende, de vlag weg
schoot en een bres in het fort maakjte.
Eenige compagnieën mariniers gin
gen aan land, overweldigden het kleine
garnizoen, bezetten het fort en heschen
de ltaliaansche vlag. Eenige Turken zijn
gevangen genomen.
Ondanks de toezegging van Italië dat
het den strijd zou bepalen tot Tripolis
wordt nader melding gemaakt van
krijgsverrichtingen in Europeesch
Turkije.
en wel van een beschieting van San Gio
vanni de Medua (westkust van Turkije
bij de Montenegrijnsche grens), waar
echter, naar uit Rome gemeld wordt,
het eerste schot door de Turken is ge
lost. De volgende lezing wordt er van
het geval gegeven.
Biscaretti, de bevelhebber van den tor
pedojager Artigliere, had een Oost en -
rijksch schip laten doorzoeken, waarop
de ltaliaansche officieren naar boordte-
rugkeerende, plotseling van de heuvels
af onder Turksch vuur genomen werden.
De Artigliere begon toen eveneens te
schieten en na 10 minuten, gedurende
welke '200 kanonschoten zijn gelost, wa
ren alie Turksche batterijen ontredderd,
benevens twee legerkampen cn een ka
zerne. De Italianen hadden geen ver
liezen alleen werd Biscaretti, de bevel
hebber door een springende granaat aan
den voet gewond.
Volgens den „Massagero" zouden de
Turken talrijke gewonden hebben.
De Turksche tegenweer
begint een meer daadwerkelijken aan
te nemen. Er moeten zich in het gebied
van Bengasi groote vrijwillige troepen
vormen om de Italianen te bestrijden.
Voorts zouden 4000 Arabieren uit Egyp
te door de Sahara naar Bengasi trek
ken om zich bij de Turken aan te sluiten.
Melding wordt verder gemaakt van
een overeenkomst met de opstandelin
gen in Jemen. De aanvoerder der op
standelingen in Jemen, Iman Dzjahia,
heeft aan Izzet pasja, den bevelhebber
der Turksche troepen in die landstreek
van Arabië medegedeeld, dat zoolang de
oorlog met Italië duurt, in Jemen de
gesloten wapenstilstand zal worden ge
ëerbiedigd.
De Daily Mail weet daarbij mede te
deelen, dat ditzelfde rebellenhoofd den
sultan honderdduizend man heeft aange
boden om diens vijanden tot het pinde
toe te bekampen. Ook zouden ontzag
lijke bijeenkomsten zijn gehouden door
de e'tammen bij Hodeida en Sinnaa,
waar de aanwezigen zich bereid moeten
hebben verklaard met de Turken mede
op te trekken. Ook de
repressaileoorlog
is van den kant van Turkije begonnen.
Zaterdagavond heeft de ministerraad
besloten over te gaan tot de uitzetting
der Italianen die Turkije binnen drie
dagen zullen moeten verlaten.
Eveneens loopt het gerucht dat de
ministerraad besloot tot een tariefoor
log en men d<e ltaliaansche waren met
rechten die tot 100 pet. opklimmen, zal
treffen.
Intusschen heeft Turkije weer een
nieuw beroep op de mogendheden ge*
daan en hun bemiddeling gevraagd ten
gevolge van het nieuwe feit, dat de; ont
scheping der Italianen te Tripoli op
levert. Het verzoek' qjn b'emiddejliiilg
heeft tot grondslagen de handhaVinjg
van de Turksche souvereiniteit en de
erkenning der ltaliaansche belangen.
De nota geeft den aard dezer belan
gen echter niet in bijzonderheden aan.
De ltaliaansche oorlogstoerustingen
zijn nog in vollen gang en het vertrek
der troepen heeft onder geweldig enthou
siasme plaats.
De „Perseveranza" laat zich uit Spezzia
melden, dat .Vrijdagavond het oorlogs
schip Dandolo is aangekomen, dat met de
pants eis chepen Helena en Regina Mar-
gherita het geleide van de hospitaalsche
pen vormen zal.
Het oorlogsschip Liguria, dat gereed
ligt om naar de Roode Zee te gaan, wacht
in de haven van Napels nadere bevelen af.
De toebereidselen tot het vertrek der
transportschepen worden inét grooten
haast getroffen. Een groot stoomschip
wordt met hout voor het bouwen van
barakken geladen. Elk van de 46 trans
portschepen krijgt vlotten aan boord om
irqcpeu med& iQ dlUjcRepcu,
Acht eendekkers en twee tweedekkers
liggen te Napels voor de verzending naar
Tripolis gereed. De luchtvloot komt te
staan onder commando van kapitein
Piazza, den winner van den wedstrijd
Bologn^Venetië—Rimini. Piazza zal
worden bijgestaan door negen officieren,
die hun brevet van vliegen gehaald heb
ben.
Het vertrek zou 10 October plaats
vinden.
Hierbij weet de „Figaro" nog te ver
tellen, dat de transportschepen zulldh
worden begeleid door zeven kruisers, zes
torpedojagers en 24 torpedobooten..
De transportschepen zullen zich in drie
groepen begeven naar Tripolis, Derna
en Bengazi. Het eerste expeditiekorps zal
landen te Tripolis, het tweede te Bengazi,
het derde te Derna, Tobroek en Bomba.
De ltaliaansche bevelhebbers moeten
krachtens hunne strenge bevelen zoo min
mogelijk bloed vergieten, het plunderen
geheel beletten en.de moskeeën tot eiken
prijs ontzien.
Dadelijk na hun ontscheping zullen de
drie korpsen na achterlating van de noo-
dige garnizoenen in de kuststeden drie
kolonnes vormen om het binnenland tot
onderwerping te brengen.
De monarchisten in Portugal
hebben zich inderdaad, naar de Spaan-
sche „Imparcial" meldt, meester gemaakt
van Braganza en Chavez en andere ste
den in bet Noorden van Portugal. De
monarchisten moeten, behalve in Chaves,
waar de repubükeinsche regeering ter
bestrijding van de monarchisten een
groote hoeveelheid munitie opgestapeld
had, nauwelijks tegenstand ontmoeten.
Daar vele troepen der republiek zich bij
dc tegen-omwenteling aangesloten heb
ben, beschikken .Couceiro en Camacho
reeds over 10.000 man met 20 kanonnen.
„El Universo" beweert, dat koning Ma
nuel binnen weinige dagen op Portu
gees ch gebied verwacht wordt.
Van ambtelijke Portugeesche zijde wor
den deze berichten voortdurend als vol
komen onwaar voorgesteld.
Volgens een blad uit Vigo, zouden
de monarchisten zich een dreadnought
van 16000 ton en een ander minder be
langrijk vaartuig verworven hebben met
bemanningen die samengesteld zijn uit
Portugeesche zeelieden onder bevel van
Portugeesche marine-officieren. Naar
gezegd wordt, zullen .de beide schepen
weldra in actie léomen, maar men weet
niet of ze eerst naar Lissabon of eenst
naar Porto zullen gaan. Het blad ver
zekert, dat deze berichten door den lei
der der koningsgezinde troepen beves
tigd worden.
Uit Parijs wordt aan de Lokal Anzei-
ger geseind: Het wordt bevestigd, dat
de Portugeesche monarchisten drie ka-
nonneeibooten hebben, die op het oogen-
blik reeds voor Oporto kruisen.
De Spaansche regeering ziet zich ge
noopt aanmerkelijke versterkingen aan
infanterie en cavalerie naar de Portugee
sche grenzen te zenden.
Volgens tte Neue Freie Presse bevin
den zich onder (de royalisten aan de
Portugeesche grens de prinsen Miguel
en Frans Josef van Braganza, verder
prins Frans Xaverius van Parma, de
broeder van prinses Zita van Parma ,de
verloofde van den aartshertog Karei
Frans Josef, toekomstig erfgenaam van
den Oostenrijk-Hongaarschen troon.
In Marokko
beginnen de Spanjaarden met kracht op
te treden, waarschijnlijk om bij een even-
tueele overeenkomst sterker tegenover
Frankrijk en Duitschland te staan.
Van ambtswege .wordt uit Meliila ge
meld, dat de inleidende krijgsverrichtin
gen op schitterende wijze geëindigd zijn
na een gevecht, dat 10 uren geduurd
heeft. De harkas werden zwaar getuch
tigd, vooral diegene, die Oetalja bezet
had, en ook de Beaii Duyhai.
De divisie Orozio heeft de hoogten van
Torkemin bezet na een hevig gevecht,
waarbij alles, wa. men op den weg tegen
kwam, werd neergehouwen. De door de
divisie geleden verliezen zijn volgens de
ambtelijke rapporten aanzienlijk; volgens
particuliere telegrammen zouden zij meer
dan 100 man bedragen.
De kolonne Tomassceli had de plaats
van de kolonne Riviera ingenomen in het
kamp bij de oevers van de Kert, om de
beweging van de divisie Orozio te dekken.
De minister van oorlog is in het leger
Mt Alaiokko tegeuwooxdig, wat er vvel
op wijst, dat men van plan is een grooten
slag te slaan.
GEMENGD.
Volgens een telegram van een zen-
ditigspost te Sjengtoe wordt berekend,
dat bij den jongsten opstand 10.0000
menschen gevallen zijn 2000 soldaten
en de rest opstandelingen. Duizenden
menschen in den omtrek zijn dakloos.
De opstandelingen ten getale van ruina
10.000 houden verscheiden steden in het
zuidwesten bezet.
Dit is andere taal dan de ambtelijke
berichten spreken. Maar de uitzending
van een sterke troepenmacht bevestigt
zijdelings hoe ernstig de toestand is.
De benoeming van Makarof tot mb
nister van binnenlandsche zalcen is amb
telijk "bekend gemaakt.
Nog steeds vindt men in het wrak
van de Liberté of bij het ophalen van,
gezonken sloepen van andere vaartuigen"
die waren toegesneld, lijken van slacht
offers, soms geheel onherkenbaar.
Verscheidene ljjken, die men nog niet
heeft kunnen vrijmaken, liggen nog ik
het wrak.
Marseille schijnt opnieuw te wor
den bedreigd met een staking van zee
lieden, welke ernstige afmetingen schijnt
te zullen aannemen. De leiders der ma
trozen beramen bevelen, om de zeelie
den hun schepen te doen verlaten en'
men vreest, dat., indien zij hun voorne
mens uitvoeren, de staking in alle an
dere Fransche havens zou worden nage
volgd.
Tengevolge van de weigering van
twee niet aangesloten [Werklieden, om
toe te treden tot de vakorganisatie, heb
ben alle arbeiders van een spinnerij in
Burnley het voornemen te kennen gen
geven, Woensdag niet langer samen te
zullen werken met deze niet-georgani
seerde werkkrachten. Op deze bedrei
ging hebben de vereenigdc bezitters van
spinnerijen in het Noorden en Noord-
Oosten van Lancashire geantwoord door
een algemcene uitsluiting, wélke onge
veer 150.000 werklieden treffen zou,
in uitzicht te stellen.
Te Harmignics (Henegouwen, België)
heeft een ontsporing van een trein plaats
gehad, waarbij zes spoorwegwagens met
passagiers een tuimeling hebben gemaakt
en door midden zijn gebroken. Er zijn
21 gewonden, waarvan verscheidenen
ernstig.
Op Formosa hebben wervelstormen
en overstroomingen gewoed, die veel
schade hebben toegebracht aan de suiker
rietplantages.
Vijf roovers hebben bij Lodz een
Russischen diensttrein overvallen. Zij
gaven deri machinist door het zwaaien
met roode lantarens te kennen, dat hij
de snelheid moest verminderen. Onder
bedreiging met den dood ontnamen de
roovers het personeel de sleutels van
den gepantserden wagon, waarin de ont
vangsten van twee stations waren opge
borgen. De roovers namen twee kisten
met 11.800 roebel. Daarop moest het per
soneel den trein verlaten, terwijl de roo
vers nog een eind verder reden, om ten
slotte van den trein te springen, dien
zij op de rails lieten staan.
In de schacht van de mijn Fiirst
Hardenberg van de maatschappij tot
mijnontginning te Gelsenkirchen (West-
falen) is de kabel van den ophaalbak
gebroken en de bak neergestort; negen
mijnwerkers zijn gedood.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot rid
der in de Orde van Oranje Nassau niet
de zwaarden de 2e luit. H. ter Poorten,
van het wapen der artillerie van het le
ger in Ned.I-ndië, de reserve 2e luit.
J. Labouchère, van het 3e reg. huzai'en
de dienstplichtige sergeant K. H. Bak
ker, van het 24e bat. landweer inf. en
de dienstplichtige soldaat M... v. Meel,
van het 36e bat. landweer-inf.
is bevorderd tot luitenant ter zee 2e
kl. de adelborst le kl. C. li. Zijlstra;
is benoemd tot leeraar aan de Rijks-
landbouwwinterschool te Schagen H.
Visser, te Zuideierland
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te IJzendijke D.
Akrijn, thans commies titulair der pos
terijen en telegrafie
tot directeur te ^Delfzijl J. G Ander
son. te Druten en tot directeur te Zuid-
