No. 606 BUITENLAND. Ayrnar. BINNENLAND. 3e Jaar^an^, !3)e £dicbejxc (SouAomt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. lnterc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 27j cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag 3 October 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15cenl ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiüngevraagde betrekkingen, huur en verhuut koop en verkoop (geen handels-advertentiSn) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. ALGEMEEN OVERZICHT. Oorlog of vrede? Uit de zeer uiteen loop en de berichten over den stand van zaken en ide houding der diverse mogend heden bij het T ripolis-geschil valt geen besliste conclusie te trekken. Jot nu toe ljjkt het weinig op oorlog, ofschoon er hier en daar een kanon af getrokken wordt. En wat de bemiddeling betreft, terwijl van den eenen kant be geerd wordt, dat de pogingen hiertoe jworden voortgezet en er goede grond Ijbestaat, dat zij met gunstigen uitslag zullen bekroond worden, van Turkschen kant worden die beweringen ten eenen- male tegengesproken. De regeering, luidt het, is vast besloten tegenstand te bieden en zal onmiddellijk een reek's maatrege len nemen tegen de Italianen, die in Turkije gevestigd zijn en tevens een economischen strijd beginnen. De rqgeering is eveneens besloten iedere complicatie in den Balkan te voor komen en zal vermoedelijk' de mogendhe den verzoeken haren invloed te doen gel den bij de Balkanstaten tot handhaving van den vrede. Ook de benoeming van Said pasja tot grootvizier zou er op duiden dat Turkije op de oude wijze zal trachten de onder handelingen te rekken, in de hoop, dat het onderling wantrouwen van de groote mogendheden Turkije te stade komen zal. De tijd die aldus gewonnen wordt, gebruikt men tot ijverige oorlogstoerus tingen, die langzamerhand het volk meer vaderlandlievend en oorlogszuchtig stem men. Deze taktiek van Said komt overeen lm et de stemming van het volk. Intus- 'schcn hoort men nog niet veel meer van krijgsverrichtingen dan het buitmakers van Tursche schepen. Uit Rome wordt aan de ochtendbladen geseind, dat liet Italiaansche oorlogs schip Marco Polo een Turkschen krui ser met 200 man onder een generaal, 500 geweren en veel munitie zod ver overd hebben. Het zal wel een koopvaar dijschip zijn, dat men den titel hulp kruiser gegeven had. Een andere belangwekkende aanhou ding is die van het Engelsche schip Shef field, dat zes Turksche. officieren en veel oorlogsbehoeften aan boord had. |De kapitein koii bewijzen, dat hij ge heel te goeder trouw gehandeld had en jyverd vrijgelaten, maar de officieren wer den aan land gebracht. De lading is in beslag genomen. Nog wordt uit Athene, van den derden 'dezer, gemeld dat twee Italiaansche tor pedojagers in den buurt van Leukas twee Turksche transportschepen hebben buit gemaakt, die zonder vlag voeren en vele soldaten, paarden en oorlogsmaterieel aan boord hadden. De schepen werden naar Brinclisi gebracht. De beschieting van Tripolis is Dinsdagmiddag, blijkens een telegram1 naar Rome van vice-admiraal Faravelli, FEUILLETON. Naar het Franseh. U 6) Mijn meening was nooit het mij toe ;.,te eigenen, maar er slechts voor het 'oogenblik over te beschikken. Laat mij 'vervolgen, niet om mij te rechtvaardigen, maar als eene verklaring van mijn ge- Idrag. Ik werd gekweld door mijne schuld- 'eischers en soms reeds, bij gebrek aan "andere hulpmiddelen, had ik mijne toe vlucht genomen tot de kansen van het $pel; ik was overtuigd, dat het spel mij teerder noodlottig dan voordeelig was ge dweest, tengevolge van de geringheid der "som, welke ik kon wagen; terwijl 25.000 francs, met voorzichtigheid aangewend, naar mijn meening noodzakelijk het for tuin aan mijne zijde zoude brengen. Ik zou dan zoo spoedig mogelijk die som b\i den notaris brengen, en de winst, fcfie mij zeker zou geworden, zou dienen toni mijne schulden te voldoen. Alvorens tot zulk een middel uw toevlucht te nemen, Ayrnar, hadt gij reeds piecr dan eens uw geweten moeten raad- Wegen. begonnen. Om half vier werd het vuur tegen de voornaamste batterijen geopend en tot zonsondergang voortgezet. De Turksche batterijen antwoordden, echter zonder uitwerking. Het smaldeel dat aan de beschieting dee! nam bestond uit de gepantserde kruisers Ferruccio, Garibal di en Varese (drie zusterschepen van 7350 ton, ieder gewapend met 1 snel- vurend kanon van 25,4 cM., twee gewo ne kanonnen van 20.3 cM., 14 stukken van 15 cM. enz.), onder bevel van den vice-admiraal Thonrevel. De stukken van 25 cM. zijn er niet bij gebruikt. Het vuur was zeer langzaam en de schoten volg den elkaar met groote tusschenpoozen op, alsof men telkens wachtte op de ver schijning van de witte vlag op de forten. De admiraal liet huizen, tempels en mos keeën ontzien. Het vuur werd alleen ge richt op kazernes, forten en landingspun- ten. Onderwijl kruisten torpedojagers in volle zee, om een torpedoaanval te ver hinderen. Het vuur der Turken was steeds el lendig; van Turksche zijde was men niet in staat de Italiaansche schepen te ra ken. De laatste vuurden van een afstand van een kilometer. Het vuur der Italianen vernielde spoedig den vuurto- toren, alsook de forten, behalve de twee buitenforien, die met meer juistheid doorschoten tot zij door hel vuur der Italiaansche schepen vernield waren. De aan het paleis aangerichte schade was belangrijk. De Turken haalden toen het geschut weg, waarmee zij het vuur her openden uit een in de bovenstad inge nomen hoogtestelling. Van hier verjoeg het vuur der Italianen hen echter spoe dig. Den volgenden morgen werd het bom bardement voortgezet waarop de Turken spoedig de witte vlag op het paleis van den Gouverneur heeschen. Terwijl het eene bericht luidt dat toen de.onderhan delingen over de overgave van de stad werden voortgezet, meldt men van an deren zijde dat 4000 Italianen aan land werden gezet die Tripolis 'bezetten. Wanneer we nu nog melden, dat, vol gens een bericht uit Konstantinopel de equipage van de kanonneerboot „Ryadi- deria", die dienst doet als kustwacht- schip te Tripolis, het sdhip hieeft laten zinken om het niet in handen der Italia nen te doen vallen, hebben we voor he den al het nieuws (en dat is weinig) ge geven. Over de Samenzwering in Portugal wordt nog het volgende aan het Ber liner Tageblatt" geseind: Het is onmo gelijk nauwkeurige bijzonderheden over de tegenomwenteling iii het ijNoordeïi te vernemen, omdat de pers uitsluitend officieele berichten mag openbaar ma ken. Talrijke menschen, die uit Pporto hier aangekomen zijnschilderen de gebeurtenissen als veel ernstiger af, dan hi en tot nog toe aannam, dat zij wa ren. De revolutionaire beweging omvat het heele Noorden des lands. De mo narchisten rekenden, afgezien van de burgers, op verscheidene elementen in het leger, in het bijzonder onder de ca- valleric. De bedoeling was, dat de mo- Ik belijd, dat ik schuldig ben; ik zeg u niet, hoeveel strijd ik heb gevoerd; die strijd was vreeselijk, en desniettei- min bezweek ik voor de bekoring om naar Baden te gaan, denkende: ik zal niet spelen, ik zal slechts het spel gade slaan, ik zal de verschillende berekenin gen bestudeeren.... Ja zeker, gij hoopt et met vuur te spelen, zonder er u aan te branden. Weldra waande ik mij zeker van mijne daad, ik wilde echter slechts een klein deel der som wagenik verloor. Eene tweede poging liep niet gelukkiger af. Kon ik maar die twee verliezen her stellen, dacht ik, dan zie ik af van alle hoop op persoonlijke winst. IJdel: hoop! De fortuin bleef mij on gunstig; ik trachtte mij de berekeningen te herinneren, die mij onfeilbaar hadden toegeschenen, doch door mijne opgewon denheid was mij dit onmogelijk, en, be vangen door eene niet te begrijpen dui zeling, wierp ik pp dat noodlottige ldeed de bankbiljetten en het goud, dat mij niet toebehoorde. Alles verdween in dien helschen afgrond, waarin reeds mijn eer schipbreuk had geleden. Ayrnar, hernam de jonge advocaat, meent gij niet, uw eer reeds verloren te hebben van het oogenblik af, dat gij den ingang van jdat schandelijk speelhuis lOiver- narchisten in alle steden en dorpen van het Noorden Zaterdagavond te midder nacht de raadhuizen zou bezetten en de monarchie uitroepen. Tegelijkertijd moesten de royalisten uit Galicië in Por tugal vallen, in Oporto was het uitbre ken van de omwenteling te vroeg ge schied. Het gebeurde reeds Vrijdag in plaats v^n Zaterdag. De royalisten in de provincie en in Galicië waren daarop niet voorbereid en de revolutionairen van Oporto bleven daardoor zonder on dersteuning. Daar ook de aanhangers der royalisten en d,e regimenten onvoorbe reid waren kon het overschot der samen zweerders niet handelend optreden. De omwenteling werd toen verstikt. De mo narchisten verschansten zich in de Mui zen, openbare gebouwen en sociteiten en losten salvo na salvo op de hen bele gerende troepen van de republiek en op de Carbonario's. De commandant van de troepen beval een cavalleriecharge. Het gepeupel verdedigde zich voor het grootste deel met browning-pistolen te gen het geweervuur der troepen. Het was een tooneel van ongure schilderach tigheid, toen de cavalerie in den weer schijn van de brandende huizen een sa- belaanval uitvoerde. Ten slotte gelukte het aan de troepen, nadat zij versterking hadden ontvangen, het gepeupel uiteen te jagen. Vele monarchisten werden ge vangen genotrten, andere vluchtten. De brandweer bluschte de brandendie de geheele stad bedreigden. Het aan tal dooden en gewonden is aanmerke lijk, maar het is onmogelijk nauwkeurige getallen te vernemen. Algemeen heerscht de meening, dat de beweging in het Noorden nog niet uit is. maar dat dit eerst het begin van den monarchisten-opstand is. GEMENGD. Naar men uit Weenen aan de „Köln. Volkszeit." meldt, zal het eerstvolgende Eucharistisch congres in 1912 daar gehou den worden. De opening is bepaald op 12 September. De „Voss. Zeitung" meldt: Ais niet alle teekenen bedriegen, staat het einde van de onderhandelingen over Marokko nu eindelijk voor de deur. Gisteravond om zes uur kwam hier de koerier van de Fransche regeering aan, die Cambon het antwoord op de laatste Duitsche re dactie-voorstellen overbracht. Naar allen schijn heeft de Fransche ministerraad de wenschen van Duitschland betreffende de redactie deels geheel toegestaan, deels zinswendingen er voor in de plaats gezet, die Duitschland zal kunnen aanvaarden. Het is dus niet onmogelijk, dat het Ma- rokkoverdrag niet meer naar Parijs be hoeft te gaan. De onderteekening kan echter eerst plaats vinden, als de onder har delingen over het Kongogebied afge- loopen zijn. Ook hiervoor zijn de vooruit zichten gunstig, ondanks de bekende nota van Havas, die rekening hield met de nieuwe agitatie van de koloniale partij in Parijs. De Koningin van België is gister avond met haar kinderen uit IMunchen naar Brussel gereisd. schreden hadt? Hadde ik toen maar opgehouden te leven! Ik vertoefde nog twee dagen te Baden, ziek, wanhopend, niet wetende welk besluit te nemen. Eindelijk kwam de gedachte in mij op, mij tot mijnheer Lercey zeiven te wenden, hem mijne schuld te belijden. D(e hoogmoed hield mij terug, ik kan mij niet vernederen. Ove rigens, kon ik niet zonder eene te pijnlijke bekentenis af te leggen, van een mijner vrienden die som te leen krijgen, indien gij rijker waart geweest, had ik mij tot u gewend. Ook in deze hoop werd ik be drogen; eenigen waren afwezig, anderen weigerden onder verschillende voorwend sels. Een brief, die ik ontving van den no taris van mijnheer Lercey, maakte mij waanzinnig; hij verplichtte mij zonder uit stel bij hem te komen. Jfet gevreesde oogenblik was gekomen, ik gevoelde mij verloren. De vlucht alleen bleef mij over. Een vage hoop op het laatst geleden bal een dier vrienden te ontmoeten tot welke ik mij gewend had, deed jnij er heen gaan ik was doodsbenauwd, liet kwam mij voor, dat allen die ik zag, op mijn voor hoofd de misdaad lazen, die ik had be gaan. O, die vroolijke accoorden, die dan sen, wat vervloekte ik die! ,Wat zal ik u nog zeggen?..... .Gij weet ongetwijfeld, ,dat er bij bet gerecht ,een klacht moet zijn De werkstaking van de arbeiders in de dokken te Calais is geëindigd. Ten tweeden male wordt het einde der lersche spoorwegstaking gemeld. Daartegenover staat echter de motie op het congres der spoorwegmannen te Car lisle, waarin scherp gehekeld wordt het gebruik van Engelsche soldaten op de ler sche spoorwegen en gedreigd wordt met algemeene staking, tenzij de soldaten on middellijk verwijderd werden. Koninklijke Besluiten. Bij koninklijk besluit is aan den le-Iuit. G. W. A. W. Lutjens, van het reg. genie troepen eervol ontslag verleend; is benoemd: bij het reser.ve-personeel der landmacht, bij het personeel van den geneeskundigen dienst, tot reserve-officier van gezondheid 2e kl., de heer J. R. Kollewijn, arts; is gedetacheerd bij het personeel van den Geneeskundigen Dienst van het Le ger in Ned.-Indië, voor den tijd van drie jaren, de officier van gezondheid 2e kl. J. van der Werff, van het personeel van den Geneeskundigen Dienst der "Land macht is de detacheering bij het leger hier te lande van den kapitein-intendant J. H. A. van de Water en den kapitein van den generalen staf R. ten Seldam, beiden van het leger in Ned.-Indië, alsnog met één jaar verlengd; is aan den off. v. gezondheid 2e kl. A. F. Soer, van het personeel van den ge neeskundigen dienst der landmacht eer vol ontslag verleend. Ramp Bruinisse. Te Bruinisse heeft zich een commissie gevormd tot het verleenen van steun aan hen, die door de ramp aldaar zijn getrof fen. De commissaris der Koningin in Zee land, rnr. H. J. Dijckmeester, is eere-voor- zitter, en mr. R. J. H. Patijn, lid van de Tweede Kamer voor "Zierikzee, eerelid. Verder maken deel uit van de commis sie de heeren S. Hage, burgemeester van Bruinisse, voorzitter; P. J. Okkerse, on derwijzer, 1ste secretaris; F. G. v. d. Berg, hoofdonderwijzer, 2de secretaris; M. jumelet, gem.-ontvanger, 1ste pen ningmeester; C. H'oogerhei-de, raadslid, 2e penningmeester; A. J. de Koek, arts, en W. Otte WznM schipper, leden. De duurte-commissie. ,Ten Raadhuize te Rotterdam heeft de installatie plaats gehad van de commissie welke het college van B. en ,W. van ant woord zal dienen op de bekende vragen omtrent de gevolgen van de groote droog te en de maatregelen, welke eventueel daartegen zouden dienen te worden ge nomen. De commissie is onder voorzitterschap van den wethouder, den heer H. Stule- meyer, samengesteld uit de heeren: P. G. Buskens, H. Diemer, J. Ferares Jr., H. van Hinte, Chr. Kuyk en P. van Ros- sem, leden van den gemeenteraad; de heerenE. P. de Monchy Rzn., voorzitter ingediend, daar men mij kwam aanhou den in het openbaar, voor aller oogen, waardoor de kelk, die ik tot den bodem toe zal moeten ledigen, mij nog bitterder is gemaakt. Den volgenden morgen om vijf uur wilde ik mij naar Duitschland be geven; had men wellicht mijne pogingen bespied en alzoo mijn plan tot vluchten ontdekt, en daardoor mijne aanhouding verhaast? Na een oogenblik van pijnlijke stilte zeide Leopold op treurigen toon Diefstal, misbruik van vertrouwen. Daar beschuldigt men u zeker van De diefstal was nooit in mij opgeko men, het was een leening, waar ik voor zeker niet het recht toe had, maar.... De menschen kunnen geen gedach ten lezen en uw daad veroordeelt u." Dus wilt gij mijn zaak niet beplei ten? vroeg Aymar met onuitsprekelijke bitterheid. Integendeel, ik hoop er mede belast te worden, indien de liefde het gëbrek aan talent vermocht aan te vullen. Leopold, is die wensch oprecht ge meend of wel verbergt gij onder eene ge veinsde bescheidenheid den afkeer, dien u een ellendeling inboezemt? Indien gij mij voor advocaat hebben wilt,zal ik ter uwer verdediging allen ijver alle kracht aan den dag leggen, die eene van de Kamer van Koophandel; mr. J. H .D. Schenkenberg van Nierop, voorzit ter van het Burgerlijk Armbestuur; G. Jrt* Hintzen, voorzitter van de Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg, en JH. W. Heil, als gedelegeerde van de Kamer van Arbeid voor de Voedings- en Genot middelen. De Burgemeester hield daarbij een toe spraak, waarin hij uiteenzette, dat de ge- dachtengang van B. en W. deze is ge weest, dat de droogte van dezen zomer van zóó buitengewoon langen duur en zóó buitengewoon groot is geweest, dat het mogelijk zou zijn, dat de gevolgen daarvan van dien aard en van zoodanigen omvang waren, dat de overheid te dien aanzien niet volkomen onverschillig blij ven mocht, evenals ook in vroeger jaren de overheid bij buitengewone schaarschte van levensmiddelen opgetreden is. De eerste vraag of inderdaad in dit na jaar en in den aanstaanden winter een buitengewoon hoogeprijs van eerstnoo- dige levensmiddelen te verwachten is. Die vraag is zegt spr. in ons midden al lerminst reeds aanstonds bevestigend be antwoord geworden. Wat wij tot nu toe uit onze omgeving vernamen, strekte wel om te manen tot zekere opmerkzaamheid maar was al kwamen ook omtrent de prijzen van groenten ernstige berichten in ten aanzien van het hoofdvoedingsmid- del, het brood, niet van onrustbarenden aard. De tweede vraag, die zich daarbij aan sluit, is deze: kan de gemeente optreden en hoe kan zij optreden? Indien eventueel mocht worden ge sproken van een ernstigen toestand en indien liet daarbij mogeiijk mocht zijn dat de gemeente tot tempering daarvan iets kon doen dan staat het bij B. en W. vast dat in zoodanig geval liet optreden van het gemeentebestuur moet dragen een algemeen, een universeel karakter en dat het gemeentebestuur bij zoodanige maat regelen niet alleen of niet speciaal zal hebben te zorgen voor hen, die in dienst zijn van de gemeente, maar dat die zorg zich zal moeten uitstrekken tot allen, die de ongunst van den tijd ondervinden.- Evenmin hebben wij bedoeld met het instellen van deze commissie de gedachte te wekken aan het vormen van een be- deeiingscommissie, die slechts het oog zou hebben te richten op de armsten in deze gemeente. Indien inderdaad een noodtoestand in deze gemeente mocht ontstaan, dan zal die toestand gevoeld worden, misschien zelfs niet in de eerste plaats of het meest door de armsten, maar onder dien toestand zuilen lijden schier allen, die van een vast inkomen te leven hebben, Een negatieve beantwoording van de aan de commissie gestelde vragen achten B. en W. niet uitgesloten, maar zij heb ben gemeend, dat de berichten, welke hun bereikten, de overheid behoorden te stemmen tot ernst en zij hebben gemeend, dat het hun plicht was, om te dezer zake de beste voorlichting te vragen, welke hun ten dienste stond. oude en oprechte toegenegenheid geven kan. De minachting heeft dan in uw hart de vriendschap niet gedood, voegde de schuldige Aymar met verstikte stem er bij Ik beklaag u en wil u zoo gaarne redden. De jonge Koechler drukte zijn vriend hartelijk de handen, waarop eenige tranen vielen. Ik stel echter eene voorwaarde aan mijne diensten, vervolgde Davimart: dat welke ook de uitslag zij, hetzij de recht bank u veroordeelt of vrij spreekt, gij mij zweert af te zien van uwe verfoeilijke plannen." Aymar sprong op. Gij vraagt het onmogelijke. Dan zien wij elkaar nu voor het laatst. Leopold! Ja, ik herhaal het, voor den laat- sten keer. Wij zijn Christenen, Ayrnar, en hoewel wij dikwijls afwijken van de gods dienstplichten, ons opgelegd, is het mij onmogelijk aan te nemen, dat gij de God delijke wetten vergeten hebt, waaraan gij van plan zijt te misdoen. Wat mij betreft, indien ik er it toe aanmoedigde, zoude ik mij even schuldig achten als gij zelve» zijn *ult. (Wordt .vervolgd^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1