BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang, No. 590.
S)e S^icbcJxe SouAa/nt
Bureau OUDE SINOEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 933. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, t 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
16
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
A De populariteit der Ko
ningin
De alarmeerende beschouwingen phii-
trent de door sommigen geconsta
teerde vermindering der populari
teit onzer Koningin raken gaandeweg in
het rechte spoor. Niet aan H. M. maar
aan Haar omgeving moet het worden
geweten, indien voor die vermindering
redenen zijn aan te geven. In dezen geest
weiden reeds meerdere persstemmen
vernomen en bij deze sluiten wij ons
gaarne aan. Waar zou het toch heen
moeten, als men de Koningin aanspra
kelijk ging stellen voor alles hetgeen
rond Haar geschiedt. Natuurlijk heeft
ook H. M. mensch immers als ieder
onderdaan persoonlijke eigenschap
pen, weike meer of minder sympathiek
kunnen zijn, maar bij de beoordeeling
van woorden of daden,, welke van die
Schappen het uitvloeisel kunnen geacht
worden, moeten we altijd dit beden
ken was de Vorstin daarbij niet onder
'den invloed der velerlei omstandigheden
len gewoonten, welke zich aan een Hof
waar de gedachtenjgang zoo anders
Ipleegt te zijn dan in de maatschappij,
kunnen voordoen. Waar een buitenstaan
der en dit zijn we toch meest allen
ideze vraag niet naar juiste gegevens
kan beantwoorden, moeten we hoogst
voorzichtig" zijn bij de beoordeeling der
handelingen onzer Koningin. Is hetbö-
vendien niet een b'ekend feit, dat een
constitutioneel vorst geenszins altijd die
richting kan inslaan, welke 't meest in
Overeenstemming is met zijn wenschen
en inzichten Reden te meer voor de on
derdanen, om nauwgezet ieder lichtvaar
dig oordeel over zijn persoon of invloed
Ie vermijden.
Is het reeds een oude regel: „Theking
can do no wrong" van den koning
ïiiets dan goeds in onzen tijd moet
Ite meer naar de toepassing van dien re
gel ivorden gestreefd, waar er zoovele
elementen zijn, die den invloed en het
het gezag der Kroon zoo gaarne onder
mijnen en met vreugde ieder woord van
critiek op de Draagster van het gezag
lexploiteeren. Natuurlijk moet ook het
tegendeel meer geschieden en moeten
we ons niet overgeven aan een bot By-
zantinisme, dat alles looft.en prijst,
wat met het Koninklijk Huis ook maar
in eenig verband staat. Neen, we moeten
nuchter blijven in ons oordeel, er steeds
naar strevende, de Koningin te beschou
wen als staande boven de critiek, wel
ke slechts haar raadslieden aan 't Hof
en in 't Staatsbestier mag treffen.
Zoo blijven we naar onze bescheiden
meening in het rechte spoor.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Er is nog steeds niet veel nieuws over
de
Fransch-Duitsche onderhandelingen.
Meende tnen eerst, dat de onderhan
delingen nog lang zouden duren, een
telegram uit Berlijn aan Paris Journal
zegt dat het gerucht loopt als zouden
fjuitsehland en Frankrijk het nu eens
zijn en het niet noodig zijn nog ver
dere nota's te wisselen. Er zouden nog
enkelebijzonderheden zonder beteeke-
nis te bespreken zijn.
Ook de Matin en de Petit Parisien
ppreken de hoop uit op een spoedige
Overeenstemming.
inmiddels wordt van verschillende zij
den gein el d dat niet Duitschland imaar
'Frankrijk oorlog wenscht. Het zou daar
toe door Engeland worden aangezet,
wijl Engeland uit naijver op den Duit
tclien handel, iemand zoekt die de kas
tanjes uit het vuur haalt, die dan later
aan de Theems zuillen worden gegeten.
Uit Keulen wordt aan het „Hbl." van
bijzondere zijde daarover geseind
Tegenover de optimistische beschou-
Iwingen van Duitsche zijde over het ver
loop der Marokkaansche onderhandelin
gen, ontvangen de groote kooplieden-
fiiinia's in West-Duitschland mededee-
lingen uit Frankrijk, meldend dat daar,
in stilte door Engelschen invloed ge-
jüteund, de campagne tegen Duitschland
wordt aangehitst. Een groep Fransche
MaioWvO-specjilanten stooft 't vuurtje
aan, en de Temps en andere groote bla
den zijn de spreekbuizen dier groep.
,Het staat vast, dat Frankrijk voortdu
rend toebereidselen maakt en dat de
Fransche bank al het goud intrekt, ook
uit België en Zwitserland.
Dit bericht schijnt al zeer pessimist
tisch. Dat een groep speculanten wel
licht, om in troebel water te visschen,,
het lot van Europa op het spel zou zet
ten voor een onzuivere winst, is mo
gelijk. Maar dat de Fransche regeering
zou medewerken daartoe is niet te ge-
Jooven. Zij weet het best, welke ram
pen een oorlog, zelfs een gelukkigen
oorlog, na zich zou sleepenzij weet
het best, welk een verantwoordelijkheid
zij draagt, tegenover het land en 'de
geschiedenis. En ^ij zal die niet op het
spel zetten, voor de onzuivere bedoe
lingen van een Daar Marokko-s^eculan-
ten.
Trouwens wordt in Fransche bladen
en politieke kringen wat veel op Enge-
lands steun gerekend. Zoo#zegt men dat
een Fransch-Engelsche overeenkomst b'e
staat, waarbij bepaald wordt dat zoo de
oorlog uitbreekt, de Fransche vloot de
Middellandsche zee zal bewaken, om
tegen de vereenigde Oostenrijksche en
Italiaansche vloot op te treden, terwijl
Engeland in den Atlantischen Oceaan
en de Noordzee tegen de Duitsche vloot
zal ageeren.
De Daily News zet uiteen, dat in En
geland van £ulk een overeenkomst niets
bekend is. Herhaaldelijk is het bestaan
ervan tegengesproken. Zoo deze over
eenkomst bestond, had de Regeering
haar moeten bekend maken, wijl het be
staan ervan onvereenigfo'aar zou zijn met
de constitutioneele autoriteit van het
parlement, en wijl dit daardoor zou te
kort gedaan zijn in zijn recht van toe
zicht op financiën en beheer. ,Want de
invloed van zulk een overeenkomst zou
van groot belang zijn voor de Engel-
sche marinebegrooting. Het Engelsch
blad acht daarom het bestaan dier over
eenkomst onjuist, en verwacht dat de
Engelsche regeering het bericht beslist
zal tegenspreken.
Die volgende bijzonderheden bevatten
de bladen nog over den
aanslag op Stolipin.
De minister-president woonde in den
schouwburg te Kief een feestvoorstel-
ling bij ter eere van de onthulling van
het standbeeld van Alexander II. Ook de
Tsaar, de Tsaritsa, de troonopvolger en
de keizerlijke prinsessen waren in de
zaal aanwezig. In de pauize na het twee
de bedrijf, terwijl Stolypin met den mi
nister van oorlog, Suchonilihof, stond
te praten, kwam de dader, Bagrof, die
een toegangskaart op. naam voor de voor
stelling bezat, op den minister-president
toe. Deze schijnt liet onheil te hebben
zien aankomen. Hij strekte beide armen
afwerend uit, zonder achteruit te wijken
De omstanders kregen veeleer den in
druk, alsof Stolypin op zijn aanvaller
wilde toespringen. Eerst door zijn ge
drag werden zijn begeleiders opmerk
zaam op den naderenden onbekende. De
ze loste twee schoten op den minister
uit een Browning-pistool, maarvan het
eene de lever doorboorde en in de rug-
g,egraat bleef steken, het andere ver
oorzaakte een wond aan de hand. De
minister zonk in een fauteuil neder. De
dader trachtte van de verwarring van
liet eerste oogenblik gebruik te maken om
te "ontvluchten en snelde naar 'n zijuitgang
waar hij echter door 'n officier, dien hij
eerst in de hand schoot, gegrepen werd.
't Kostte moeite te voorkomen dat hij
door het publiek werd gelyncht. Men
weet niet, of de dader op eigen houtje
gehandeld heeft of door het lot tot het
uitvoeren van den aanslag was aange
wezen. De politie heeft uitgebreide maat
regelen genomen, daar zij vreest met
een wijdvertakt complot te doen te heb
ben. Het schijnt dat de minister wel
zwaar, maar niet levensgevaarlijk is
gewond. De artsen zijn niet terstond tot
operatie overgegaan. Waarschijnlijk zal
deze worden uitgevoerd door den chi
rurg Zeidler, die uit St. Petersburg naar
Kief onderweg is.
Zoodra de Tsaar de schoten hoorde
begaf hij zich naar zijn loge. Het pu
bliek riep om het volkslied, dat daarop
door het orkest gespeeld en zes malen
herhaald werd. De menschen vielen hier
bij op hun knieën. Vervolgens zong de
menigte het bekende lied: „Bescherm o
Qod, uw v.olk,". De Tsaar bpdanjrie bij
herhaling, terwijl hij ,er zeer ernstig
esn bleek) uitzag. Vervolgens verliet hij
de voorstelling, die terstond werd afge
broken.
De tweede kogel, die Stolypin aan
de hand verwondde, de eerste trof
hem in de lever trof ook den concert
meester Bergler aan den voet.
Volgens de laatste berichten heeft Sto
lypin vier uur aan één stuk geslapen.
Zijn pols is normaal; de geneesheeren
hielden een consult.
GEMENGD.
iHet consulaire corps te Kanea over
handigde het Kretenser ministerie Don
derdagmiddag in opdracht der bescher
mende mogendheden een nota, waarin
deze hun besluit uitspreken, den post
van Hoogen Commissaris niet weer te
bezetten en aan het tegenwoordige be
stuur van het eiland niets te veranderen.
Volgens inlichtingen uit goede bron
was tot de oproeping van drie Belgische
lichtingen besloten, toen tijdens den mi
nisterraad een telegram uit Berlijn kwam
met het bericht, dat het zich liet aanzien,
dat alles geschikt zou worden. Von
Kiderlen zou hebben verklaard, dat Frank
rijk en Duitschland het binnen drie dagen
met elkander eens zouden zijn. De raad
van ministers besloot toen de oproeping
uit te stellen.
Het moge met ex-Sjah Mohammed
Ali slecht gesteld zijn, zijn aanhangers
behalen hier en daar in Perzië soms nog
successen. Blijkens een telegram uit Ta-
bris, zijn aanhangers van Mohammed Ali
de stad Marand binnengetrokken, zonder
dat veel tegenstand werd geboden. De
gouverneur en het plaatselijke provinciale
parlement werden gevangen genomen.
Een bericht in de Parijsche bladen
uit Armontières (Noorderdepartement)
maakt melding van acht gevallen van
cholera nostras te Erquinghem-sur-Lys,
varf welke er vijf een doodelijk verloop
hadden.
Uit Zuid-Frankrijk worden hevige
onweerstormen met sterken regenval ge
meld. Verscheidene rivieren zijn reeds
buiten hare oevers getreden en eenige
spoorlijnen in het departement Hérault
overstroomd.
Sterke nachtvorsten hebben in de
Vereenigde Staten aan het te velde staan
de gewas, vooral aan tabak, groote schade
berokkend.
Te Elk Lake, in Ontario, is in het
land van een man, die zich daar gevestigd
had, een rijke zilverader ontdekt. Zij
levert 3000 onsen zilver op de ton. De
opwinding moet in het heele district groot
zijn.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is in de Staatscommis
sie, ingesteld teneinde te dienen van ad
vies omtrent de vraag welke maatregelen
zullen zijn te nemen om te komen tot her
ziening van de bestaande verhouding
tusschen het gouvernement en de pro-
testantsche kerk in Ned.-Indië, benoemd:
tot lid en voorzitter mr. L. W. C. van
den Berg, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaai, burgemeester van Delft,
en tot lid mr. H. G. Hagen, administra
teur-chef der afdeeling Justitie, Onder.,
wijs, Eeredienst en Nijverheid van het
departement van Koloniën;
is opnieuw benoemd tot schoolopziener
in het arrondissement JJsselstein, mr. G.
F. M. baron van Jiugenpoth tot Aerdt,
te Utrecht;
is aan dr. K. F. Wenckebach, hoog
leeraar te Groningen, eervol ontslag ver
leend als lid der commissie, belast met
het afnemen van de practische examens
van arts
is voor het tijdvak van 1 October 1911
tot en met 31 Augustus 1912 benoemd
tot leeraar aan de R. H. B. S. te Wage-
ningen D. Klay, aldaar;
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Leur O. v. Zwieten
de Blom, thans commies der telegrafie
2e klasse;
is aan A. M. Kollewijn eervolg ontslag
verleend als kanselier aan het consulaat-
generaal der Nederlanden te Singapore
en is als zoodanig benoemd H. Cooren-
gel, laatstelijk le klerk aan de Rijks
verzekeringsbank te Amsterdam;
is aan Henri E. jR. Altenloh vergun
ning verleend de geneeskunst uit te
oefenen op Nederlandsche zeeschepen
met uitzondering van oorlogsvaartuigen.
Haarlemsche Katholiekendag.
Op ons Katholieken rust op de alleiv
eerste plaats de verplichting, om door
jonze tegenwoordigheid (slechts onze ter
genwoordigheid) blijk te geven van ons
Katholiek medeleven en onze b'elangi-
stelling. Men denke aan de Duitsche Kaï-
tholiekendagen, en dan achte men ook
in ons land zulke dagen toch vooral
niet te gering.
Bij de huidige verhouding der par
tijen waarbij niet in het min$t onfce
felste tegenstanders de groote trom roe
ren, daar past het dat ook wij -door een
drachtig samenwerken en door waardig
demonstreer en blijk geven van de in
nerlijke kracht onzer partij niet alleen,
ook van onze werkelijke bedoelingen te
genover den werkman. De politiek uit
gesloten zijnde op de vergaderingen der
Katholiekendagen, zoo is de keuze der
onderwerpen en van diegenen, die ze
ze zullen inleiden, ons een waarborg
dat daarvan zoowel voor het sociale als
voor 't gezinsleven van deze dagen een
niet te schatten kracht uitgaat. Wij wen
schen dan ook het uitvoerend comité niet
alleen goed succes, maar wij wijzen al
len, die uit laksheid .deze vergaderin
gen niet zouden bijwonen op de mede
verantwoordelijkheid die zij dragen te
genover de eigen partij en hunne ge-
loofsgenooten.
De relletjes te Laren.
Zooals bekend, hebben zich in 't kamp
te Laren eenige ongeregeldheden voor
gedaan bij het bekend worden van de
verlenging der herhalingsoefeningen.
Op last van den Minister van oorlog
is luit.-generaal W. A. T. De Meester,
commandant van het veldleger, te AmL
sterdam geweest in verband met het
voorgevallene. Men meent te weten, dat
het vooral miliciens, behoorende tot het
le bataljon van het 7e regiment te Naar-
den zijn geweest, die zich schuldig ge
maakt hebben aan het zingen van socia
listische liederen voor de officierscan-
tine. De generaal heeft in het regiments
bureau in de Oranje-Nassau-kazerne de
onderofficieren en korporaals bij zich
doen ontbieden om inlichtingen over't
gebeurde in te winnen.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Bij de gisteren gehouden herstemming
in Rotterdam, district I, ter verkiezing van
een lid van de Provinciale Staten (vac.-
Valk, A. R.), heeft mr. A. de Jong( A. R.)
3230 stemmen behaald en de heer H.
Spiekman (S. D.) 3112, zoodat dus eerst
genoemde gekozen is.
Ter vergelijking plaatsen wij hieronder
de cijfers van de eerste stemming, waar
bij (de vrijzinnige candidaat, de heer Pelt,
is uitgevallen. Toen zijn uitgebracht 5869
geldige stemmen, waarvan verkregen de
heer de Jong .2589, de heer Pelt 1112,
de heer Spiekman 2168.
De liberale en vrijzinnig-democratische
kiesvereenigingen steunden bij de her
stemming den sociaal-democraat. Des
ondanks hebben de Christelijke partijen
de vereenigde linkerzijde weten te slaan,
't Is weer een mooie overwinning, die in
Rotterdam is bevochten.
De Opening der Staten-Generaai.
Naar wij uit goede bron vernemen,
staat het nog volstrekt niet vast, of de
Staten-Generaai dit jaar al dan niet door
H. M. de Koningin persoonlijk zullen
geopend worden. (Resb.)
De Winkelsluiting te Amsterdam.
De verordening op de winkelsluiting
te Amsterdam is gisteren afgekondigd en
treedt dus Maandag in werking.
Naar het „Hbld." verneemt, is onder
de winkeliers-tegenstanders van de ge
dwongen winkelsluiting een protest-be
weging tegen de invoering er van gaande.
In alle Amsterdamsche districten worden
ljjsten geteekend en a.s. Maandagmiddag
zal een protestvergadering gehouden
worden. Verschillende winkeliers, en
onder hen eenigen, die geheel van den
avondverkoop moeten bestaan, gaven hun
plan te kennen in elk geval open te hou
den, zonder zich om processen-verbaal te
bekommeren. De rechter zal dan tevens
zijn oordeel over de rechtsgeldigheid
kunnen «uitspreken.
De Rijksmiddelen
In Augustus 1910 leverden de Rijks
middelen op f 12.555.718,601/2» terwijl
Augustus 1911 f 13.039,279,48i/2 inde
schatkist bracht. Dit jaar werd er dus
f 483.560,88 meer ontvangen.
De verschillende cijfers. ve.rto,onen bij
vergelijking met die van verleden jaar
geen groote schommelingen en geven
derhalve geen aanleiding tot bijzonde*
re opmerkingen.
De opbrengst over de eerste 8 maan-»
den van 1911 bedroeg f 114.773.486.67i/f'
en die over hetzelfde tijdperk van 1910j
f 110.621.405,455, zoodat dit jaar reedt
meer is ontvangen f4.152.081,22.
Congres tegen het Alcoholisme.
In de zitting van gisteren van het con
gres tegen het alcoholisme, betoogd^
dr. Bouman, uit Amsterdam, dat oonsulM
tatiebureaux voor alcoholisme een ben
langrijke factor kunnen zijn bij de ben
strijding der drankzucht in ^groote be
volkingscentra.
Dr. Schellmann uit JDusseldorf zettt
uiteen, dat voorzorgsinstellingen voor de
drankzuchtigen noodig zijn, om de drin
kers en hun gezinnen op de rechte wijze
te hulp te komen.
Bij de discussie wekte mevr. Lanz
lid vaa den Centr. Kath. Duitschen Vrotl
wenbond voor Drankbestrijding alle
vrouwen op, haar medewerking aan df
consultatiebureaux te verleenen, en uitte
prof. dr. Laimbach (Heidelberg) den
wensch, dat overal ven overheidswege,
gelijk te Heidelberg, zulke bureaux zon
den worden opgericht.
Nadat nog eenige andere leden het
woord hadden gevoerd, kwam aan dei
orde het onderwerp: Alcohol in de Ko
loniën.
De eerste inleider, zending.-directoil
Rauws, uit Rotterdam, verdedigde een
zestal stellingen en verwachtte aljeen
heil van een absolute verbodswet en
bepleitte samenwerking van de drankbe
strijding met de christelijke zending.
Ook de tweede inleider, baron du Tei/l
uit Parijs, wees er op, dat de heffing]
van hooge invoerrechten niet aan het
beoogde doel heeft beantwoord.
Vervolgens werd het vraagstuik van
den alcohol in de koloniën uit practisch
oogpunt behandeld.
De heer A. H. J. G. Walbeehm uit
Den Haag, betoogde o.a., dat een ver
bodsbepaling voor inlanders op Java en
Madoera noodzakelijk is en gewenscht
voor die Buitenbezittingen, waar het
mogelijk is. Zij zal bij het grootste deel
der Javanen volkomen instemming vin
den. Over dit punt ontspon zich een;
levendige gedachtenwisseling.
Medegedeeld werd de benoerwim$ vat
Jhr. Mr. Ruijs de Beerenbrouck tot pre
sident van het Permanent Comité en van
dr .Slotemaker de Bruine, tot secretar
ris. Milaan werd aangewezen als plaats
waar het volgend congres zal plaats
h-ebben.
Middenstandsbond.
Te Utrecht vergaderde het hoofdbe
stuur van den Middenstandsbond. Door
den voorzitter werd medegedeeld dat de
beeldhouwer August Falise de opdracht
aanvaard had, de buste yan Dr. J. Non-
wens in marmer te vervaardigen, welke
buste aan zijn moeder zal worden aan-
geboden, overtuigd als de commissie]
was, daarmede het meest ip den geest
van dr. Nouwens te handelen.
iDr. Nouwens heeft nu reeds enkele
malen voor den heer Falise geposeerd
zoodat binnenkort het kunstwerk vol
eindigd zal zijn.
Besloten werd het 9e JJondscongrea
te doen plaats vinden in den )oop vaa
September 1912. Als onderwerpen wer
den nu reeds genoemd de publiekrech
telijke vertegenwoordiging van den Mid
denstand en Vreemdelingenverkeer ea
Middenstand.
Daarna werd besloten, naar het 3e
internationaal pongres van den Midden
stand, hetwelk van 26 September tot 1
October te Munchen zal worden gehou
den af te vaardigen de heeren M. van
Hout en H. Hermens Moons.
De Tariefwet.
Door een groot aantal bloembollen
kweekers en -handelaren is een adres
gericht aan de .Tweede Kamer, houdende
het verzoek, dat het tariefontwerp niet
onveranderd worde aangenomen.
Eerstens meenen zij, dat door de be
lasting van verschillende artikelen van
dagelijksch gebruik de prijzen voor den
verbruiker noodwendig zullen stijgen en
dat daarvan bovendien een loonsverhoo-
ging voor den geheelen landbouw het
gevolg zal zijn.
In de tweede plaats zijn zij beducht, dat
die landen, welker producten bij aan
neming van het .ontwerp door de ve*«»
