13
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 587.
S)e Scid^elre Sou/to/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
I 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Atzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiêngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodeu
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
'V Rechtspraak.
De onlangs gevallen vrijspraak in de
dubbele vergiftigingszaak uit de Meer,
iwaarvan intusschen het O. M. in hooger
{beroep is gegaan, heeft Jn meerdere
persorganen tot polemiek aanleiding ge
geven. Hoe is 't mogelijk, zoo vroeg zich
het groote publiek at, dat die twee men
sdien kunnen worden vrijgesproken, en
idezc verwondering vond haar weerklank
in sommige bladen, bij welke gelegen
heid ook de wensch werd geuit, dat de
rechter zijn vrijspraak nader zou hebben
gemotiveerd dan met het stereotiepe „ge
brek aan bewijs".
Zoolang niet een rechtszaak alle in
stanties heeft doorgemaakt of minstens
zoolang een vonnis niet in kracht van
gewijsde is gegaan, komt leekencritiek
ons ongewenscht voor, terwijl het zelfs
'daarna nog te bezien staat, of een buiten
staander wel een oordeel, in welken zin
dan ook, kan vellen. Men moet zich al
heel goed met alle feiten/bijzonderheden
ten omstandigheden op de hoogte hebben
gesteld om een zoo ruimen kijk te hebben
op de zaak als de rechter, die haar van
meer af aan "bestudeerde.
Groote voorzichtigheid dient de leek
alzoo in zijn oordeel te betrachten en ook
zijn geduld stelle hij langdurig op proef
i— een nuttige en aanbevelenswaardige
Oefening, wijl immers het instituut van
het hooger beroep de waarborgen voor
ijuiste rechtspraak niet weinig verhoogt.
Bovendien, ook hierbij geldt: 's lands
.wijs, 's lands eer. Ondenkbaar is onder
ons een gevalletje als waarvan we in
de Engelsche bladen lezen.
Men hoore:
Voor de politierechtbank te West-Ham
werd een zeventienjarige jongen wegens
het stelen van twee eieren tot een maand
dwangarbeid veroordeeld. Dit strenge
vonnis gaf verschillende bladen aanlei
ding tot beschouwingen en in antwoord
hierop heeft de rechter toen hij zijn vol
gende terechtzitting opende, een verkla
ring afgelegd omtrent de redenen, die
hem tot het wijzen van dit vonnis had-
'den geleid.
Hij wees er op, dat de bladen bij hun
oordeel niet alle omstandigheden ken
den. De knaap was reeds meermalen tot
korte gevangenisstraffen veroordeeld en
hem was daarom bij de jongste veroor-
deeiing *Dok meegedeeld, dat de straf
'ditmaal niet was afgemeten naar de
waarde van den diefstal, maar was uit
gesproken met het oog op zijn vroeger
Heven. De jongen had een goed thuis,
[maar hij zwierf slechts rond en gaf aan
.de bevelen van zijn moeder geen gehoor.
Onder die omstandigheden achtte de
rechter die verklaarde er prijs op te
stellen, dat hem geen onrechtvaardig
heid ten laste werd gelegd een streng
vonnis noodzakelijk.
Nog eensonder ons is zoo iets on
denkbaar. In ons land bestaat eenvoudig
dergelijk contact tusschen rechtspraak en
ipers niet. En wij gelooven, dat zulks
imaar goed is ook. Zoo licht toch kan we
derzijds de onpartijdigheid te loor gaan,
Indien de rechter niet staat en niet ge
houden wordt ver boven het gewoel der
dagelijksche meeningen.
Natuurlijk, ook rechters zijn menschen
ten kunnen daarom falen, zoodat per slot
Van rekening critiek op hun daden moet
geo'orloofd blijven, ja soms noodzakelijk
kan worden. Gelukkig echter staat in ons
land de rechtspraak hoog genoeg om die
^noodzakelijkheid niet dringend te doen
fcijn, terwijl bovendien niemand twijfelt
laan de onkreukbaarheid dergenen, wier
itaak het is, op de uitoefening der recht
spraak 'een wakend oog te houden.
En zoo kunnen wij er gerust op zijn,
dat menschel ijker wijs gesproken steeds
zooveel mogelijk juiste uitspraken zullen
worden gedaan.
ALGEMHEN OVERZICHT.
Omtrent de Marokko-onderhandelin-
gen, worden we niet veel wijzer. Wel
luiten zich de Duitsche bladen in opti-
faistischen toon en zeggen dat
Duitschland en Frankrijk tot over
eenstemming
ïullen komen, daar de Duitsche tegen
voorstellen een goede ontvangst genoten
hebben. De Fransche pers daarentegen
is nog steeds minder goed te spreken
over die voorstellen en we mogen ver
wachten, dat dit een weerspiegeling der
meaning van de regeering is. Immers
nog juist lezen we in de Duitsche bladen
de klacht dat zij officieel geregeld met
een kluitje in het riet gestuurd worden,
terwijl de Fransche bladen blijkbaar of
ficieel geinspireerd worden.
Van die persuitingen vermelden wij
nog het volgende van de Matin", waar
in hersteld wordt de onhandige rede
neering van sommige Fransche bladen,
die aldus luidden
Indien Duitschland bijzondere voor
deden voor zijn handel in Marokko wil,
dan moet het zich met een minder be
langrijke territoriale vergoeding in Con
go tevreden stellen. Men gevoelt, dat
deze redeneering niet klopt met het
Fransche officieele standpunt, volgens
hetwelk de eisch van economische voor
rechten stuit op het beginselbezwaar, dat
alle mogendheden recht hebben op ge
lijke handelsvrijheid. Bij de aangehaalde
redeneering zou het integendeel inplaats
van een beginselkwestie een zuivere be
langenkwestie gelden en zou Frankrijk
wel bereid zijn aanspraken van derden
te erkennen, indien het er maar voordeel
bij hebben kon. De Matin, officieus in
dezen, zegt nu, dat die theorie van som
mige bladen evenmin aannemelijk is.
De Matin meldt verder, dat Duitsch
land ondermeer eischt, dat Frankrijk zich
zal verbinden dertig procent van alle
werken die de Franschen bij aanbeste
dingen, zullen verkrijgen, aan Duitsch
land af te staan. Duitschland zal zijner
zijds hetzelfde percentage aan Frankrijk
afstaan, maar volgens de „Matin" zal
Frankrijks antwoord dat verzoeningsge
zind, maar ferm zal zijn, steunen op dit
beginselgelijkheid voor allen, voor
rechten voor niemand.
De Petit Parisien schrijft over de
economische eischen dezen scherpen zin
Indien wij aan Duitschland toegaven,
zou het ons er toe brengen de andere
mogendheden, die recht op gelijkheid
hebben, te ontstemmen, ja, te verraden.
De Petit Parisien meldt ook, dat Duitsch
land, wat den politieken status betreft
nog dingen vraagt, die herhaaldelijke
moeielijkheden zouden wekken, bijv. de
handhaving van conculaire rechtspraak
en beperking van de vrijheid omtrent
openbare werken.
Gistermiddag heeft de Fransche mi
nisterraad van 4 tot 7 uur vergaderd. De
minister van buitenlandsche zaken gaf
een uiteenzetting van den stand der on-
derhandelingen en heeft de beginselen
waarop het antwoord, dat hij aan
Duitschland denkt te geven, aan het oor
deel van den ministerraad onderworpen.
Naar verluidt zijn in dien ministerraad
omtrent het antwoord aan Duitschland
o.a. de volgende hoofdpunten vastge
steld: Frankrijk eischt volkomen poli
tieke vrijheid, zonder de restricties, die
daaraan bij het Duitsche tegenvoorstel
nog gesteld zijn. Frankrijk biedt de
meest volledige waarborgen voor alge-
meene en algeheele handelsgelijkheid
voor alle landen.
De erkenning der Portugeesche
republiek
is dan gisteren (zooals een telegranu
meldde) een feit geworden. Dienaan
gaande wordt nog uit Lissabon aan het
„Berl. Tageblatt" geseind: Heden be
gaven zich de Duitsche en Spaansche
gezant, alsmede de vertegenwoordigers
van Engeland, Oostenrijk en Italië, naai
den minister-president Chagas, die tij
delijk het ministerie van buitenlandsche
zaken waarneemt, en overhandigden hem
een nota, waarin wordt verklaard, dat
de regeeringen van genoemde mogend
heden, nademaal de nationale verga
dering de staatsregeling van de repu
bliek heeft geproclameerd en een presi
dent heeft gekozen, de republiek Portu
gal erkennen. De erkenning van de re
publiek door de groote mogendheden
heeft niet alleen in officieele kringen
te Lissabon, maar in het geheele land
de grootste vreugde gewekt. Algemeen
koestert men de hoop, dat door deze
belangrijke gebeurtenis de bevestiging!
van de republiek in de oogen van de
wereld een grooten stap voorwaarts zal
doen.
Dit zal een leelijke streep, door de re
kening der monarchisten zijn, die nu
ook in de oogen der mogendheden re
bellen zijn .Toch wordt algemeen nog
deze week een inval in Portugal ver
wacht.
De stakingen in Spanje
beginnen een ernstig karakter aan te
nemen. Minister-president Canalejas deel
de mede, dat de stakingen in Bilbao en
Asturie een revolutionnair karakter dra
gen, waartegen de regeering besloten
heeft met alle kracht en zelfs met alle
gestrengheid, die vereischt wordt, op te
treden en -naar de betrokken plaatsen
alle troepen, die noodig zullen zijn, zal
zenden.
Te Bilbao is diensvolgens de staat van
beleg afgekondigd.
In die stad hebben wederom botsingen
plaats gehad tusschen de stakers en de
gewapende macht, die daarbij gebruik
maakte van hare wapens.
Op geen enkele fabriek,of werkplaats
wordt meer gearbeid, het havenverkeer
staat stil; koffiehuizen en winkels zijn
gesloten het spoorwegverkeer met de
plaatsen in den omtrek is gestremd.
De toestand in het mijnbekken en de
nijverheidscentra rondom Bilbao is even
min bevredigend, daar ook hier een deel
der arbeiders staakt. De arbeiders op
den Baskischen spoorweg beginnen even
eens te staken.
Stakende mijnwerkers hebben door
middel van dynamiet een brug van den
Baskischen spoorweg in de iucht laten
v'.iegen, teneinde het vervoer van kolen
naar het mijnbekken te beletten.
Te Oviedo hebben 15.000 arbeiders
het werk gestaakt.
Het gaat der regeering niet voor den
wind, nu zij juist zoo'n mooie coup
de theatre wilde maken in de Marokko-
affaire.
GEMENGD.
De Romeinsche correspondent van
het „Berl. Tageblatt" meldt, dat gisteren
een "decreet van de Congregatio iCon-
sistorialis is verschenen, waarbij het ge
bruik van mgr. Duchesne's „l'Histoire
de l'Eglise" op de seminaries verboden
wordt.
Velen beschouwen dit verbod als een
voorlooper van het besluit, waardoor het
werk op den Index zal geplaatst worden.
De officieuse „Norddeutsche Allg.
Zeitung" spreekt het bericht, dat de
Russische regeering het grootste gedeelte
van hare saldo's bij de Duitsche banken
teruggenomen of opgevraagd heeft, tegen.
Te Kaapstad wordt het gerucht ver
spreid, 'dat de Britsche regeering 3 mil-
lioen pond sterling wil gebruiken voor
uitbreiding van de dokken en versterking
van 'de Simonsbaai. Wanneer dit plan
zou worden uitgevoerd, zou dit vloot-
staiion het sterkste der wereld worden.
De Engelsche admiraliteit heeft 20
duizend ton steenkolen te Cardiff besteld,
die eergisteren en gisteren geleverd moes
ten worden. De kolen werden van de
mijnen buiten de lijst van gewone leve
ranciers tot hoogen prijs gekocht en dade
lijk naar Schotland vervoerd. Officieus
verklaart men, dat het een proefneming
geldt.
Eergisteren is de kiel gelegd van
de nieuwe Amerikaansche dreadnought
„New-York", die 27.000 ton zal meten.
De Italiaansche regeering heeft, naar
uit Konstantinopel gemeld wordt, de Porie
de verzekering gegeven, dat zij in Tripoli
geen politieke doeleinden nastreeft, noch
territoriale aspiraties heeft. .Het gaat al
leen om het waarborgen van economische
belangen.
De Serviër Nowakowits, die in een
dagboek onthullingen brengt over de sa
menzwering tegen Alexander en Draga,
zegt, 'dat de samenzweerder Hadzji Torna
te Luzern samenkomsten had met den
pretendent Peter, die met de samen
zweerders heulde.
Uit de kerk te Chabonne bij d'Ussel
(Frankrijk) is een kostbare schilderij ge
stolen. Het gerecht van Limoges heeft
een onderzoek ingesteld. Er hebben tegen
woordig zooveel kerkdiefstallen plaats
dat het niet anders kan, of inen heeft
hier met een georganiseerde dievenbende
te doen.
Er is een geweldige brand uitge
broken in de houtstapelplaatsen van liet
bassin Ferdinand te Antwerpen. Alle
brandweerposten zijn naar het tooneel
van de ramp vertrokken.
De brand is nog ernstiger ,dan idie
plaats had tijdens de staking in 1907. De
stapelplaatsen van tyjf firma's staan in
brand en drie andere worden ernstig be
dreigd. In Brussel kan uien het schijnsel
van <|en bra^nd 4153,
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot no
taris te Hoorn, mr. C. P. Donker, can-
didaat-notaris te Bloemendaal
is le. wegens opheffing zijner be
trekking aan dr. H. Bitter, eervol ont
slag verleend als directeur van de Rijks
kweekschool voor vroedvrouwen te Rot
terdam en 2e benoemd tot geneesheer
directeur van genoemde kweekschool K.
de Snoo, leeraar iij de verloskunde aan
die school
is voor het tijdvak van 1 October 1911
tot en met 31 Augustus 1912 benoemd
tot leeraar aan de R. H. B. S., tei Til
burg, P. J. Nieuwkamp, te Amsterdam
is toegekend de aan de - orde van
Oranje-Nassau verbonden eeremedaille,
in brons, aan J. Gloudemans, rijtuigbe-
kleeder bij de firma C. A. Teuïings, rij
tuigfabrikant te 's Hertogen'bbsch
is aan le. aan den inspecteur van ad
ministratie C. J. 'Blok, eervol ontslag-
uit den zeedienst verleend onder toeken
ning van f 2850 pensioen.
zijn 2e. bevorderd tot inspecteur van
administratie, de off. van administratie le
ld. C. V. Veldman tot officier van ad
ministratie le kl. de officier 2e kl. P. A.
Kempen.
Mobilisatie-maatregelen.
Terwijl aanvankelijk het voornemen
bestond, om de bataljons uit Zeeland
voor het houden van regimentsoefenin-
geii naar Bergen-op-Zoom te doen ko
men, is nader bepaald, dat zij te Mid
delburg en Vlissingen moeten blijven
ook de positie Terneuzen-Ellenwouts-
dijk wordt in staat van verdediging ge
bracht.
De vestingartilleristen, tot verlengden
herhalingsdienst bestemd, zijn die behoo-
rende tot de compagnieën uit Den Haag
de compagnie Willemstad, die van Hel-
levoetsluis en 2 compagniën Den Hel
der. Hoogstwaarschijnlijk zouden gis
teren de kustwachten worden betrok
ken.
De versperringen in de stelling van
de monden der Maas en van het Haring
vliet zijn sedert Zaterdagochtend volko
men in gereedheid om op het eerste
sein onmiddellijk te worden te water ge
laten. De infanterieofficieren uit Den
Haag, die bij de oefeningen der vesting
artillerie in depositie Brielle-Hellevoet-
sluis tegenwoordig waren, ontvingen in
den nacht opdracht van den maritiemen
bevelhebber, om zich bij het aanbreken
van den dag naar hun garnizoen terug
te begeven.
De lotingskwestie te Amsterdam.
Ged. Staten van Noord-Holland heb
ben eene beslissing genomen betref
fende het bezwaarschrift ingebracht te
gen de loting voor de Nationale Militie
lichting 1912, der gemeente Amsterdam.
Het ontbreken der twee dienstplich
tige nummers 2559 en 3648 gevolg
van ter drukkerij der firma Enschedé te
Haarlem begane kleine onnauwkeurig
heden, is voor Ged. Staten blijkbaar geen
aanleiding geweest tot vernietiging der
geheele loting. Wel is door dit colle
ge de loting vernietigd ten aanzien van
de beide lotelingen, die nummer 354S
en eveneens voor de beide anderen die
nummer 2450 hebben getrokken.
Voor deze vier lotelingen zal eene
nieuwe loting worden gehouden. Voor
hen, die nummer 2459 hebben getok
ken, zullen bij de nieuwe loting de num
mers 2459 en 2559 in de bus zullen
worden gedaan, terwijl zij, die 3548 heb
ben getrokken, zullen hebben over te
loten uit de nummers 3548 en 3648.
De Tariefwet.
Verscheidene fabrikanten van zachte
zeep hebben aan de Tweede Kamer een
adres gericht, waarin zij mededeelen,
met onverdeelde instemming te hebben
gelezen, in de memorie van toelichting
bij het ontwerp der nieuwe tariefwet
dat „grondstoffen, die de nijverheid en
de landbouw uit het buitenland moeten
betrekken, vrij blijven van rechten, om
dat die hier te lande niet of in niet vol
doende hoeveelheid verkrijgbaar zij'n,
doch op grond daarvan verzoeken de
sojaboonenolie, welke voorgesteld wordt
te belasten met f0.65 per 100 K.G.
vrij te doen invoeren, omdat deze de
voornaamste grondstof voor hun bedrijf
is.
Congres tegen het alcoholisme.
De mjddagzittiiig van het Congres
tegen het alcoholisme was gewijd aan
de behandeling van den drinker.
Dr. Ph. Stein, uit Budapest, bracht
daarover een referaat uit. Duurzame be
handeling van den dronkaard is noodig
op suggestieven grondslag. Toetreding tot
een geheelonthoudersvereeniging is be
slist noodig om te voorkomen, dat de
patiënt in zijn oude kwaal terugvait.
Daarna werd behandeld de geneeskun
dige behandeling van drankzuchtigen in
herstellingsoorden. Inleiders waren dr.
Feldmann uit Eckardtshem bij Bielefeld
en gezondheidsraad dr. Seyffart uit Blu
then (Boven-Silezië).
Over de verschillende referaten werd
de discussie geopend. Prof. Forel pleitte
daarbij voor absoluut alcoholverbod, pater
Syring voor de bekeering van dronkaards,
een denkbeeld waartegen .dr. Ferrari zich
verzette, waarna dr. Ruysch uiteenzette,
dat te Hooghullen de drinker als zieke
wordt beschouwd. De heer Boulanger
hoopte, dat het congres zich zou uit
spreken voor een wettelijke bevordering
der drankzuchtigen-verpleging in dc ver
schillende landen.
Bij de bespreking van de behandeling
van den drinker buiten de verplegings-
inrichtingen, betoogde de heer Joseph uit
Genève, dat volstrekte onthouding het
eenige heilmiddel is. Huisbezoek, ge
steund door beschermingscomité's en con-
sultatiebureaux, moet den vroegeren drin
ker helpen zijn belofte na te komen. Mej.
Lohmann, uit Bielefeld, gaf een schets
van een georganiseerde voorzorg voor
de gezinnen van drinkers.
Na eenige gedachtenwisseling werd de
zitting gesloten om Woensdagochtend te
worden voortgezet.
Positieverbetering van officieren.
De Haagsche correspondent van de
„Stand." schrijft:
In aansluiting aan wat ik vroeger heb
meegedeeld over de positievei betering van
officieren, kan ik thans meedeelen, dat
vermoedelijk heden bij de Tweede Kamer
zal inkomen het wetsontwerp ter verbete
ring van de positie der officieren, van de
encadreering der landweer en van de be
velvoering in het actieve leger. Merkwaar
dig is in dat wetsontwerp, dat er meer
in geregeld wordt dan verwachi had kun
nen worden uithoofde van wat de Mi
nister in December van verleden jaar als
Kamerlid bepleit heeft, dat er nl. in ver
vat is niet alleen een tusschentijdsche,
maar ook een algemeene verhooging van
de pensioenen.
De Minister van Oorlog blijkt van oor
deel te zijn geweest, dat de militaire pen
sioenen niet alleen op zichzelf laag zijn,
maar dat er ook een ongunstige ver
houding is tusschen de activiteitsuitkom-
sten en de pensioenen, zoodat de over
gang bij het verlaten van den dienst in
den regel moeilijker valt dan elders. In
dezen gedachtengang ligt het in den aard
der zaak, dat verhooging der salarissen
de bedoelde verhouding nog ongunstiger
en den 'genoemden overgang nog moei
lijker maakt. Op deze gronden heeft da
Minister blijkbaar gemeend aan de trak-
tenientslierziening te moeten doen ge
paard gaan een algemeene pensioensver-
hooging.
Wat aangaat de pensioenen, na vol
ledig volbrachten diensttijd toe te kennen,
schijnt de Minister geen aanleiding aan
wezig te hebben geacht om de grenzen
van art. 6 der Burg. Pensioenwet te over
schrijden, en te hebben gemeend, dat er
voor de middelrangen de meeste behoefte
aan verbetering was. In verband met een
en ander is men gekomen tot de navol
gende bedragenluitenant-generaal f 3000,
generaal-majoor f 2S00, kolonel f 2500,
luitenant-kolonel f2300, majoor f 2100,
kapitein ƒ1500, met verhooging tot f2000,
eerste luitenant f1000, met verhooging
tot f1200, tweede luitenant f900.
Wat vooi de betrokkenen in dezelfde
volgorde beteekent een maximum-verhoo-
ging voor: generaal-majoors van f 100,
kolonels f400, luitenant-kolonels f 500,
majoors f500, kapiteins f440, eerste lui
tenants f300, tweede luitenants f 100. Een
dergelijke pensioenverhooging zal dade
lijk tengevolge hebben, dat het evenredig
pensioen bij ten deele volbrachten dienst
tijd eveneens stijgt. En juist dit werd
een middel geoordeeld om tusschentijd
sche dienstverlatingen te bewerken.
De traktenientsregeling voor officieren,
welke Minister Colijn wenscht in te voe
ren, komt op het volgende neer.
Infanterie, cavalerie, artillerie (stat eu
korpsen^, (jroote staf: twegde luitenant