11
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 585.
9e Sou/taut
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
September
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grati»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiengevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiên) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Een nieuw tijdperk van rust zijn de
JVlarokko - onderhandelingen ingegaan
door het verzenden der
tegenvoorstellen van Duitschland
die gister in Parijs ontvangen zijn.
Bethmann Hollweg is weer voor en
kele dagen naar zijn buiten H,ohenfinow
vertrokken.
Cambon is Zaterdagavond te Dresden
aangekomen. Zijne vrouw en zijne doch
ter waren daar al sedert Donderdag.
Sommige Fransche bladen wisten over
den inhoud der nota reeds Zaterdagavond
iets inede te deelen. Hieraan heeft men
echter geen gewicht te hechten, gezien de
diplomatieke gewoonte, die verbiedt dat
er iets van een nota bekend zou worden
vóór deze door de betrokken mogend
heid is ontvangen. Wij zullen er der
halve over zwijgen tot, misschien reeds
hedenavond, de bladen juiste berichten
dienaangaande brengen. Officieus werd
nog het volgende aan de „Köln. Zeitg."
medegedeeld
„Het gesprek, dat Vrijdag tusschen
staatssecretaris Kiderlen-Wachter en den
gezant Cambon is gevoerd, was lang en
daalde af tot in bijzonderheden. De
schriftelijk opgestelde voorstellen van
.Duitschland zijn op dit oogenblik onder
weg naar Parijs. Uit het opstellen van
Duitsche tegenvoorstellen kan natuurlijk
niet de slotsom getrokken worden, dat
de voorstellen van Frankrijk, die Cambon
overhandigd heeft, als onaannemelijk af
gewezen zouden zijnzij worden integen
deel als een grondslag voor verdere on
derhandelingen beschouwd. Anders zou
Dautschland ze* a limine afgewezen en
lieeleinaal geen tegenvoorstellen opge
steld hebben. Vóór Frankrijk antwoordt,
zal er natuurlijk eenigen tijd verloopen;
tusschen de eerste mededeeling van de
Fransche voorstellen en de overhandiging
van de Duitsche tegenvoorstellen liggen
vier dagen. Misschien mag men aanne
men, dat ook het antwoord van Frank
rijk niet lang op zich zal laten wachten.'-
Een feit, dat wellicht de laatste ver
onderstelling zou wettigen, is, dat de
Fransche minister van marine, die eerst
,van plan was om te Toulon te blijven
tot afloop der vlootmanoeuvres, gister
avond naar Parijs vertrokken is.
intusschen gaat Duitschland voort, zich
in alle stilte mobiel te maken en is men
in Frankrijk hei nog niet over eens,
of men de jongste achting wel met groot
verlof zal laten gaan. Terwijl wij voor
.wat Nederland betreft, naar de rubriek
Binnenland verwijzen, kan nog het vol
gende vermeld worden over den
oorlogsvrees in het Buitenland
De „Times" schrijft onder den titel
„Voorzorgsmaatregelen genomen door
dc admiraliteit te Barrow"De admirali
teit heeft last gegeven dat verscheidene
zeelieden van de kruiser „Hermione" de
dokken en de haven van Barrow be
waken. Deze zeelieden zijn gewapend en
voorzien van patronen. De dokken wor
den bijzonder bewaakt, omdat in geval
men het water liet ontsnappen, de oor
logsschepen zeer ernstige schade zouden
lijden.
Hulptroepen van de politie helpen bij
de bescherming van de marinewerven van
het huis Vickers.
Een officieus Havas-bericht meldt, dat
dé Fransche minister-president Caillaux
gister het bezoek ontving van de Brocque-
ville, den Belgischen premier. Volgens
het communiqué was dit bezoek een be
leefdheidsvisite (une visite de courtoisie),
in den loop waarvan de beide kabinets
voorzitters zich met elkaar onderhielden
over de goede relaties, die Frankrijk en
België over en weer met elkander wen-
Bchen te onderhouden.
Het is mogelijk, dat bij de langdurige
Conversatie tusschen Caillaux en de
Brocqueville ook de wederzijdsche han
delsrelaties aangeroerd werden, inaar,
schrijft de correspondent van een der
iHoliandsche bladen, ik kan op grond van
betrouwbare gegevens mededeelen, dat
het gesprek in hoofdzaak ging over het
in staat van weerbaarheid brengen van
'de Belgische grensverdedigingswerken.
In Portugal
Is volgens ambtelijke berichten, de rust
in het Noorden niet verstoord. Wel wor
den cr 's nachts lichtseinen waarge
nomen.
De leider der carbonados heeft in
de Mundo medegedeeld, dat men tot
den 20sten dezer een aanval van de mo
narchisten onder aanvoering van Cou-
ceiro kon verwachten. De kruisers Vas-
ca da Gama en Almirante Reis worden
in allerijl in gereedheid gebracht. In
ambtelijke kringen wordt het aantal der
naar Paiva Couceiro overgeloopen sol
daten op ongeveer 1500 geschat.
Men verwacht dat de getrouwen van
Couceiro zich te Mancao vereenigen zul
len en dan trachten te Minho over te
trekken. Mancao is een klein stadje,
in het noorden van de provincie Minho,
aan de rivier van dien naam gelegen,
dicht aan de Spaansche grens, waar de
Portugeesche royalisten in het Spaan
sche Tuy hun operatie-basis hebben.Men
veronderstelt, dat Couceiro met de zij
nen in de streek van Braga en Guima-
rès een uiterst Katholiek gebied en het
geboorteland der Braganza's, wil door
dringen, in de hoop er aanhangers te
vinden, die hun rangen willen verster
ken en dat hij dan in de troepen der
republiek muiterij wil uitlokken, om zoo
doende het noorden in een monarchis
tische tegen-omwenteling tegen Lissa
bon te betrekken.
Iets naders is echter nog niet ver
nomen.
GEMENGD.
Uit Darmstadt wordt gein el d, dat
liet aangekondigde bezoek van den
Tsaar en Tsaritsa aan Hessen dit jaar
niet zal plaats hebbende groothertog
en de groothertogin van Hessen zullen
in het laatst van September voor eeni-
ge weken naar Petersburg gaan.
De Tsaar, de Tsaritsa, de troon
opvolger en hunne dochters, zijn naar
Kiel vertrokken, pm de onthulling van
het gedenkteeken van Alexander II bij
te wonen,
Een telegram uit Teheran meldt,
dat blijkens £en uit Koem ingekomen
bericht, Salar ed Dauleh, aan Emir Mu-
sakam den regeeringsgezinden aanvoer
der der Bachtiaren, een zware nederlaag
heeft toegebracht. Emir Musakam was
dientengevolge genoodzaakt op Sultana-
bad terug te trekken, waar hij door Ser-
dar Safar opgenomen werd.
De Morgenpost ontving, een tele
gram uit Madrid, dat 3000 man Spaan
sche troepen naar Melilla vertrekken.
Tevens gelastte de minister van Mari
ne het gereedmaken van drie oorlogs
schepen, om naar Alhucemes te vertrek
ken, voor het geval de Marokkanen Pe-
non aanvallen.
De Lord-Mayor van Londen werd
gisteren met een groot aantal leden van
den Londenschen gemeenteraad te Wee-
nen verwacht, waar hij, op uitnoodiging
van den burgemeester van Weenen, en
kele dagen zou vertoeven. Heden wordt
hij vermoedelijk door den keizer te
Schonbrunn ontvangen.
Uit Shangai wordt aan de „New-
York Herald" bericht, dat de hongerop
roeren te Sjangzo steeds grooter afme
tingen aannemen en dat de kerk dei-
Baptisten bij Quinsan door een bende
opstandelingen is vernield.
Maar de toestand van de bevolking
is ook allerellendigst, de honger staat
den menschen op het gezicht te lezen,
en bijna de geheele streek staat onder
water.
Naar het heet is de beschikbare rijst-
voorraad nog slechts voldoende voor 10
dagende prijzen zijn dientengevolge
schrikbarend gestegen.
De Trans-Atlantische scheepvaart
maatschappijen te Liverpool hebben be
sloten binnenkort de vrachten met 10
pCt. te verhoogen, naar aanleidiqg van
de hoogere kosten die voortvloeien zul
len uit de inwilliging van de eischen
der zeelieden.
Te Liverpool is ruim 4000 p.SL
bijeengebracht ter erkenning van de bui
tengewone diensten, die de politie bij
de laatste stakingsonlusten heeft bewe
zen. Het geld zal gestort worden in
het poütieweezenfonds en het onder
steuningsfonds.
In het noorden van Zuid-Austra-
lië is radiumhoudend gesteente ont-
<tekt. Men schat uit een ton erts voor
een waarde van 227 p.St. radium te kun
nen halen.
Te Londen is het eergisteren zoo
buitenmate warm geweest, dat tal van
ziektegevallen zijn voorgekomen. Ook zijn
een aantal personen door zonnesteek ge
troffen en overleden. Uit Rorthcawl en
Aberavon wordt bericht, dat de water
reservoirs aldaar totaal zijn opgedroogd.
In vele plaatsen van Zuid-Wales ontgra
ven de menschen oude, voor de gezond
heid afgekeurde en sedert gesloten bron
nen. Er wordt dan ook ernstig voor het
uitbreken van ziekten gevreesd.
In de provincie Mieres (Spanje)
hebben 15.000 mijnwerkers de algemeene
werkstaking uitgeroepen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan B. J. Borghaus
eervol ontslag verleend als notaris te
Noorbeek;
is aan L. Ph. H. Lienaerts, op grond
van art. 52 der wet op het notarisambt,
eervol ontslag verleend als notaris te
Susteren;
zijn benoemd: bij het wapen der infan
terie, tot le-luit. bij hun tegenwoordig
korps, de 2e luits. H. L. Warnies en J.
Lammerts, beiden van het 4e reg.bij het
personeel der kwartiermeesters, bij hun
tegenwoordig korps: tot le-luit-kwartier-
meester, de 2e-luit.-kwartiermeester A. C.
van Oorschot van het 4e reg. infanterie;
is benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, tot reserve-paardenarts
2e kl. de heer D. H. van den Bosch.
De Sociale Week.
De belangstelling voor de ochtend
vergadering van Vrijdag, waarin mr.
Paul Reymer sprak over de encycliek
Rerum Novarum en den Middenstand,
was slechts matig.
Aan de- hand der encycliek betoogt
spr. dat verkorting van arbeidsduur in
de bedrijven veel zedelijk goed zal te
weeg brengen. De Staat is verplicht den
middenstand te hulp te komen, doch
mien gedenke het woord van Minister
Talïna: verwacht van de Regeering niet
alles, sla zelf de handen aan den ploeg.
De vraag, op welken gorndslag het
middenstandsgebouw moet worden op
getrokken, beantwoordt spreker naar de
leer der encycliek: „Op de leer der!
KerkZij moet leiding geven, [daar
alleen de terugkeer tot het ware Chris
telijk leven genezing brengen kan.
Spr. houdt vervolgens een kleine ,pro-
pagandaspeech om de Limburgsche mid
denstanders tot flinkere organisatie, op
te wekken.
De heer P. A. Bos hield in de mid
dagvergadering een inleiding over Vrou
wen- en Kinderarbeid. Spr., die de ge
schiedenis schetste hoe de vrouw in den
industrieelen arbeid is gekomen, zeide,
dat wij Katholieken niet zullen rusten
voor en aleer de gehuwde vrouw weer
uit de fabrieken is gebannen. Hij toont
aan, hoezeer het huisgezin moet lijden
door den fabrieksarbeid en hoe haar ge
zondheidstoestand, ook die van 't meis
je, slecht is door oververmoeienis.
De goedkoopere vrouwenkracht drukt
ook het loon van den man naar bene
den. De hoofdreden, waarom spr. meis-
jesarbeid in de fabrieken afkeurt, is, dat
haar geen tijd overblijft zich te bekwa
men voor het huishouden, zidh voor té
bereiden voor de moeilijke taak, welke
voor haar, als aanstaande moeder en
huisvrouw is weggelegd.
Even roert spr. aan de vakvereeniging,
der vrouwen. Daar voor de vrouw in den
socialen toestand nog veel te verbete
ren valt, moet ook zij zich orgartiseeren
in een bond of vereeniging, die zich ten
taak stelt, volgens de leer van Christus',
de sociale toestanden te verbeteren.
Over den Kinderarbeid zegt spr., dat
de oorzaak hiervan hetzelfde is, als die
van den vrouwenarbeid. Hij wraaSt het,
dat vooral in liet landbouwbedrijf veel
misbruik wordt gemaakt van te jeugdige
werkkrachten. De geestelijke ontwikke
ling der kinderen, die te vroeg worden
gebruikt voor den arbeid, kan nooit een
gewenschte hoogte bereiken. Om de
kwaal te verbeteren is in de eerste ^plaats
noodig zedelijke verheffing van het volk.
Het particulier initiatief is hier echter
niet voldoende, de Staat moet hier in
grijpen. Spr. brengt hulde aan den Lim-
burgschen oud-Minister, thans den gou
verneur dezer provincie, dat hjj zooveel
in het belang van het kind in de Staats
wetgeving heeft jot stand gebracht. Te
vens brengt hij hulde aan Minister Tal-
ma voor zijne bemoeiingen, waardoor
bereikt werd, dat kinderen b'eneden tien
jaren geen arbeid verrichten mogen.
W.Eecw, lieer rector R, Slrpojner
leidde 's avonds het onderwerp Arbei
dersverenigingen in.
Spr., die zijn rede den volgenden;
avond zou vervolgen, betoogde, dat vol
gens het woord van den Paus werklie
denverenigingen noodzakelijk zijn. Een
gevaar voor de christelijke werklieden
ligt in de anarchistische, de socialisti
sche en de neutrale verenigingen, van
welke deze laatste het grootste gevaar
opleveren, daar zij steeds veinzen te va
ren onder de vlag „huldiging en eerbie
diging van ieders overtuiging", en velen
zich daardoor nog laten misleiden. Voor
de organisatie in haar onderdeelen kan
men geen vaste regels stellen voor de
organisatie in haar geheel genomen Stel
le men als vaste wet: richt ze zóó, dat
ze de middelen verschaffen, die het meest
geëigend zijn voor haar doel, dat spr. als
volgt cfcnschreef: De verenigingen zijn
in hoofdzaak in het leven geroepen om
tot zedelijke welvaart te geraken, om
den christelijken zin te bevorderen en
aan te wakkeren. Eveneens gtreeft de
vereniging naar stoffelijke welvaart der
arbeidersimmers de stoffelijke belan
gen staan in betrekkelijk nauw belang
met de zedelijke.
Haarlemsche Katholiekendag.
Het Hoofdbestuur der Katholieken
dagen in het Bisdom Haarlem maakt be
kend, dat voor den op 23 October a.s.
te Amsterdam te houden Katholieken
dag, waar het onderwerp „Godsdienst
zin" zal behandeld worden, de volgen
de, door de inleiders gestelde, conclu
sies zijn vastgesteld.
Afd. I. G o ds di e nst in h et H uis-
gezin. Inleider; Mr. J. N. J. E. Heer-
kens Thijssen, te Haarlem.
I. Het huisgezin vormt den grondslag
der maatschappijwil deze godsdienstig
zijn, dan moet de godsdienst leven in
de huisgezinnen en daarin gestadig wor
den aangekweekt.
II. De echtgenooten moeten hun gods
dienstig leven zooveel mogelijk samen
leven
Daarin ligt het krachtigste middel tot
wederzijdsche heiliging, tot bevordering
van wederzijdsche liefde en achting en
tot onderling,en steun in moeilijkheden.
III. De opvoeding der kinderen in
godsdienstigen zin is een der eerste
plichten van de ouders.
Van de prilste jeugd af worde daar
om de wijze van opvoeding getoetst aan
de eischen van den godsdienst.
Krachtige godsdienstige opvoedings
middelen zijn, naast het goede voor
beeld der ouders, het trekken van de
aandacht van het kind door de aanwezig
heid van godsdienstige voorstellingen
(kruisbeelden, heiligen-beelden en pla
ten), het houden van kleine huiselijke
godsdienstoefeningen (gemeenschappe
lijk avondgebed, huiselijke viering van
de Meimaand) en het bezigen van gods
dienstige motieven bij het toedienen van
vermaningen.
Het vertellen van verhalen uit het
Oude en Nieuwe Testament door de
öuaers, vooral in verband met de ker
kelijke feestdagen, is een uitnemend mid
del om de kinderen godsdienstig te lee-
ren denken en een godsdienstigen geest
in het huisgezin aan ie jeweeken.
IV De .zorg voor een godsdienstigen
geest in het huisgezin strekt zich ook
uit tot de inwonende dienstboden.
Het is de plicht der gezinshoofden
te zorgen, dat de dienstboden hunne
godsdienstplichten behoorlijk naleven.
Waar dit gevoegelijk kan geschieden,
dienen zij in de gelegenheid gesteld en
aangespoord te worden om dagelijks de
H. Mis bij te wpnen en te communicee-
ren.
Afd. II. Godsdienstin het open
bare leven. Inleider: Mr. P. J. M.
Aalberse, Leiden.
1. 1. De eerste plicht des menschen
is: God te dienen.
2. De dienst van God bestaat in het
volbrengen van Gods wil.
3. Gods wil moet worden volbracht,
niet slechts in de kerk, niet slechts in
het huisgezin, maar ook in het openbare
leven.
II. Opdat in het openbare leven Gods
wjl geschiede, is het noodzakelijk:
1. dat de Katholieken, ook als Staats
burgers, er zelf naar streven in heti
openbare leven Gods wil te volbrengen,
en zich dus ook niet schamen daarvoor
openlijk uit te komen;
2. dat zjj godsdienstige mannen, al
lereerst de huisgenooten des Geloofs,
zooveel mogelijk bij hun optreden ia
het openbare leven steunen, opdat niet
het goede, dat met vereende krachten
tot stand kan worden gebracht, onge-
daan blijve
3. dat zij er naar streven, dat in do
verschillende publiekrechtelijke bestuura
lichamen mannen worden gekozen, vaa
wie met reden verwacht mag worden»
dat zij er toe zullen medewerken, dat
met Gods wil ook op het gebied desj
openbaren levens rekening worde ge
houden.
III.'Er moeten dus bij de Katholieken
op aangedrongen worden:
1. zich ook in het openbare leven
steeds onbeschroomd te toonen als Ka
tholieken, niet enkel van naam, maar
ook van de daad.
2. zich nauw aaneen te sluiten en el
kander te steunen, om door eendracht
te komen tot kracht in den strijd voofl
den dienst van God in het openbare le
ven
3. zich bij verkiezingen voor besturen
de lichamen allereerst af te vragen,
welke ipersonen den meesten waar
borg geven,dat zij er toe zullen mede
werken, dall ook in het openbare leven
Gods wil worde volbracht, en van de
beantwoording van deze vraag voorna
melijk de bepaling hunner keuze te la
ten afhangen
4. zich er wel van bewust te zijn. dat
het in den aangegeven zin ook daadwer
kelijk -deelnemen aan de verkiezingen
niet is eene betrekkelijk onverschillige
zaak, maar een zeer ernstige plicht.
Afd. III. G o dsd i e n s t i n h e t m a a t-
schappelijk leven. Inleider: Rector
P. Stroomer, te Amsterdam.
I. 'De zegeningen van het maatschap
pelijk leven hangen voor een groot ge
deelte af van den godsdienstzin in de
maatschappelijke geledingen.
II. Verschillende uitingen van het
maatschappelijk leven maken duidelijk,
dat de godsdienstzin in breeden kring
te wenschen overlaat. Als zoodanige!
uitingen mogen worden genoemd:
het lichtzinnig denken over het gevaar
van neutrale vereenigingen, het geven
van aanstoot door étalages; gebrek aan
eerlijkheid in den handel; aan oprecht
heid in den omganghet openen van
winkels en het doen van inkoopen op
Zondaghet beoefenen van sport, het
doen van gezamenlijke tochten, de pret-
makerij op Zondagmorgen
III. De godsdienstzin dient ook in het
maatschappelijk leven tot zijn recht te
komen en te worden opgewekt of ver
sterkt door: gesloten retraites, het hei
ligen van den Zondag (dezen meer
dienstbaar te maken aan zijne bestem
ming), zoodat de gelegenheid gevondeu
wordt tot dieper besef te geraken van
ons levensdoelhet vereenigingsleven
op Katholieken grondslag.
IV. De genoemde verschijnselen van
gebrek aan godsdienstzin dienen in eigen
kring ten krachtigste te worden bestre
den.
Iedere Katholiek, woonachtig in het
Bisdom Haarlem, is bevoegd onder op
gaaf van naam, en woonplaats, vóór 2
October a.s. wijzigingen op vorenstaan
de conclusies in te dienen bij den voor
zitter der betrokken afdeeling, zijnde
voor afdeeling I Mr. A. M. A. Smits,
Binnenkant 30, te Amsterdam, voor af
deeling II de heer A. C. A. v. Vuuren,
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, te 's Gravenhage en voor af
deeling III de heer Jos. Th. J. Cuy-
pers c en b.-i. te Amsterdam, Vondel
straat 77.
Inlichtingen betreffende het bekomen
van toegangskaarten en programma's:
voor den Katholiekendag, zullen bin
nenkort worden gepubliceerd door het
Uitvoerend Comité.
Militaire voorzorgs-maatregelen.
De „N. Rott. Crt." schrijft:
Houdt het Koninklijk Besluit tot ver
lenging -der herhalingsoefeningen voor de
lichtingen 1907 en 1908 verband met den
algemeenen politieken toestand in Euro
pa? De vraag ls in enkele bladen gesteld
geworden. Gemakkelijk te beantwoorden
is ze niet, aangezien van de regeering
bezwaarlijk verwacht kan worden, dat zij
in de gegeven omstandigheden de twijfe
laars uit den dool helpt. Men zij daarom
voorzichtig bij het aanvaarden vanoogen-
schijnlijk zeer aannemelijke conclusies.
Nochtans schijnt het niet jgewaagd en