26
BUITENLAND.
2e Jaargang,
No. 572.
S)e Seidóelxe ©otvtomt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/i cent> met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Augustus
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huar en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
De Tariefwet en de Landbouw.
De Holl. Maatschappij van Landbouw
heeft een agitatie tegen de tariefwet op
,touw gezet. In sombere kleuren wordt
in een concept-adres aan de Tweede Ka
lmer de gevolgen van deze wet voor den
landbouw geschetst en de conclusie ligt
jiogal voor de hand: de wet dient niet
ie worden aangenomen.
Met deze conclusie zijn wij het niet
eens. Vooreerst had het hoofdbestuur
zich wel eens mogen afvragen of 't op
den weg eener neutrale landbouw-
ïnaatschappij ligt in dezen een oordeel
uit te spreken. De Holl. Maatsch. van
Landbouw moest toch overwegen dat zij
in haar gelederen opneemt vóór- en te
genstanders van het tegenwoordige Ka
binet en dat een der punten van den ver
kiezingsstrijd die dit Kabinet in zijn
positie bevestigde, de tariefsherziening
.was.
Men heeft daarbij eenmaal 't feit te
aanvaarden, dat links voor den vrijhan
del gestemd is, terwijl men ter rechter
zijde de protectionisten vindt, zoodatimen
bij behandeling van dit onderwerp in
,eene neutrale organisatie de mogelijk
heid niet ontgaat politieke hartstochten
op te wekken.
Verstandiger houding heeft de Fede
ratieve Nederl. Zuivelbond aangenomen,
die eene bespreking van de tariefwet op
haar jaarvergadering niet van pas achtte,
omdat dit ontwerp-wet zoo nauw verband
ihoudt met algemeene staats- en politieke
belangen. Deze zienswijze kunnen wijlb'e-
grijpen en billijken. Zij getuigt van waar
deering en erkenning van de meeningen
der yoor- en tegenstanders.
Het hoofdbestuur van Landbouw heeft
evenwel gemeend, dat het op den weg
der Maatschappij lag zich over deze wet
in ongunstigen zin uit te laten. Hoe ge
vaarlijk dit praeadvies is, blijkt reeds
hieruit, dat het hoofdbestuur wegens zijn
samenstelling den schijn van partijdig
heid niet kan ontgaan.
't Is immers wel merkwaardig, dat de
Landbouw Maatsch. tot een geheel te
genovergestelde slotsom komt als b.v. de
Liniburgsche Landbouwbondmerk
waardig eveneens, dat van de geheel e
tariefwet niets deugt. Terwijl verschil
lende industrieën hun ingenomenheid te
kennen geven met den steun, dien het
ontwerp-Kolkman aan de vaderlandsche
nijverheid wil verleenen, heeft bij Land-
bouw niets genade kunnen vinden.
Gewillig schijnt men in de afdeelingen
te slikken, wat het hoofdbestuur voorzet.
In de afdeeling Leiden ging slechts één
stem over het concept-adres op. In den
Haag aanvaardde men het onder applaus.
jWassenaar en Reeuwijk vonden 't even
eens goed.... nergens, voor zooverre uit
de courantenverslagen blijkt, nergens
toonde men lust zich aan een debat te
wagen.
Moet hieruit besloten worden, dat-on
ze boerenbevolking en-bloc tegen de wet
is Geen quaestie vanWie de boeren
kent, weet echter dat zij over een zaak
als de tariefwet niet gauw zullen de-
batteeren. Zij hebben amper tijd gehad
,om van het praeadvies van 't hoofdbe
stuur kennis te nemen en wie 't gedaan
hebben, zijn op den loop gegaan voor
de bangmakerijen van een aantal lib'erale
heeren, die bovendien geprofiteerd heb
ben van voor hen gunstige omstandighe
den. De toestand op menige boerderij
toch is op 't oogenblik zoo gunstig niet;
veel schade is geleden door de duizen
den gevallen van mond- en klauwezer, en
de aanhoudende droogte doet de toe
komst kommervol inzien. Een geest
van moedeloosheid, van groote zorgen
heerscht op 't platteland. Al ïrioge goede
jaren voorafgegaan zijn, het nadeel van
(een slecht nadeel weegt vaak ruimschoots
;op tegen 't voordeel van vele goede.
Geen wonder, dat men in eenigszins pes
simistische stemming verkeerende, bij het
lezen van het adres heeft uitgeroepen*
[Hangt ook nog dat ons boven 't hoofd.
Velen zijn van de vergadering wegge
bleven in Reeuwijk b.v.' waren maar
pl.ni- 20 leden present en het aantal
.eigenlijke boeren op de Leidsche verga
dering bleef beneden dat van id,e overige
belangstellenden.
Al zouden dus alle afdeelingen [zich
tegen de Tariefwet uitspreken, was daar
mede itog niet aangetoond dat die ta
riefwet voor den landbouw zoo nadee-
lig is. i
Een eerste fout, die men meestal ten
qpzichte van de tariefsherziening maakt,
is, dat men wegcijfert, dat voor sociale
wetgeving vele millioenen noodig zijn.
Over de noodzakelijkheid der so
ciale wetgeving bestaat weinig verschil
van opinie, maar wat baat het zich te
verklaren vóór sociale wetten als men
niet aangeeft hoe de kosten te bestrij
den. De tariefwet heeft als voornaam1-
ste doel de Regeering het geld voor
sociale wetten te verschaffen en als ne
vendoel beschermiïg der industrie.
Het gevolg van de wet %al dus wel
zijn, dat de vaderlandsche nijverheid op
bloeit, maar een industrie, als men in
Duitschland onder een sterk protectio
nistisch stelsel heeft zien groeien, zal
in Holland niet ontstaan. Men behoeft
dientengevolge in Holland niet te vree
zen, wat in Duitschland is geschied, dat
nl.de industrie de arbeiders aan den land
bouw zal onttrekken. Te minder gevaar zal
hiervoor bestaan als eens Minister Tal-
ma de plannen kan verwezenlijken, die
hij nopens grondverstfekking aan land
arbeiders heeft. De plattelandsbevolking
zal dan meer gehecht worden aan den
geboortegrond en het dorpsleven pre-
fereeren boven het zoovelen teleurstel
lend stadsgedoe.
Wij vreezen daarom niet voor een
grooteren trek naar de stad $an thans
het geval is. De ontwikkeling van het
platteland en de bloei van den boeren
stand zal de landarbeiders weerhouden
hun bestaan buiten prijs te geven om
in de stad de massa's proletariërs te
vermeerderen, die in 't zweet huns aaii-
schijns moeten zwoegen dag in dag uit
in eene benauwende fabrieksatmosfeer
voor een karig stuk brood.
Wat het duurder worden der levensbe
hoeften aangaat, vermeerderde welvaart
zal een koopkrachtiger volk maken. Maar
ook deze boeman behoeft geen schrik
aan te jagen.
Het invoerrecht op glas, paklinnen^
touw, kaasstremsel, klompen en land
bouwmachines wordt in het request van
de Holl. Maatsch. van Landbouw aange
voerd voor het duurder worden van voor
werpen van dagelijksch gebruik. Maar al
deze artikelen worden ook in Holland
gefabriceerd voor Hollandsche afne
mers een invoerrecht op de buitenland-
sche producten zal slechts aan de Hol
landsche industrie ten goede komen, ter
wijl de onderlinge concurrentie den prijs
der waren op normaal pijl zal houden.
Het voornaamste argument tegen de
tariefwet is het nadeel, dat .onze uit
voer verondersteld wordt te zullen on
dervinden.
De bloei van land- en tuinbouw is het
behoud van dezen uitvoer, aldus het
adres der Holl. Maatsch. van Landbouw,
en dien uitvoer kunnen wij ons alleen
verzekeren door een „vrijzinnige handels
politiek", die de in de naburige landen
heerschende protectionistische neigingen
zooveel mogelijk ontwapent.
Wij ontkennen, dat wij onzen uitvoer
alleen door een „vrijzinnige" handels
politiek kunnen behouden. Het buiten
land heeft onze producten evenzeer noo
dig als wij het behoeven als afzetge
bied. Het koopt onze producten om' hun
goede qualiteit. Toen voor eenige jaren
bij den exporthandel met boter ontzag
lijk geknoeid werd, raakten wij onze re
putatie en daarmede ons afzetgebied opi
de buitenlandsche markten kwijt ten spijt
van onze „vrijzinnige" handelspolitiek.
Het buitenland heeft onze bloembollen
noodig en de ondernemingsgeest der ex
porteurs zocht telkens nieuwe streken
om den handel uit te breiden. Evengoed
als het kleine België en Zwitserland door
handelstractaten voordeelen voor hun ar
tikelen hebben weten te bedingen van de
machtige naburen Duitschland en Frank
rijk, evengoed zal een energiek Hol
land bij een cordaat optreden voordee
len voor onzen uitvoer weten te verkrij-
gxen, die het nu niet bezit. Wordt boven
dien thans onze export nooit belemmerd?
Wij kunnen dan ook begrijpen, dat het
bestuur van den Limb'urgsdhen Land-
bouwbond, dat eveneens het uitvoer-
vraagstuk onder de oogen ziet, geen na
deel van het tarief verwacht. Het wijst
echter op een ander punt, waaraan de
Regeering blijkens haar ontwerp reeds
aandacht schonk,
„Het is echter noodig" aldus het
meergenoemd rapport „dat de eens ver
kregen goede naam', die van zoo
grooten invloed is op uitvoer
en prijs, in het buitenland behouden
.blijve en dat daarom verhinderd'worde,
dat minderwaardige buitenlan;dsche pro
ducten van hier onder Nederlandsche
vlag kunnen uitgevoerd worden. Zulks
zal het best kunnen geschieden door deze
artikelen bij invoer in ons land met vol
doende rechten te belasten."
Zoo blijft er dus weinig meer over van
de argumentatie der bevooroordeelde
Landbouw-Maatschappij. Want zelfs het
retorsie-argument, met zooveel beslist
heid voorgedragen, is op de keper be
schouwd niet steekhoudend.
Men weet, dat de Regeering retorsie
maatregelen in het ontwerp wil opnemen,
d. w. z. dat tijdelijk het tarief voor goe
deren uit een bepaald land verhoogd kan
worden, als dat land den invoer van
onze producten belemmert.
In alle tariefwetgevingen is een soort
gelijke clausule opgenomen, waarvan de
wenschelijkheid en de noodzakelijkheid
nogal voor de hand ligt. Er is geen
ander middel denkbaar om onzen uitvoer
te beschermen tegen belemmerende be
palingen in het buitenland. Het hoofdbe
stuur van Landbouw velt er het vonnis
over.
„Een regeering", zegt het, „die zich
door zoogenaamde retorsie-maatregelen
in een tarievenstrijd zou durven wikke
len zou zich aan de belangen van land
en tuinbouw vergrijpen in zulk een mate,
dat wij aan de mogelijkheid daarvan niet
willen geloove^i." 1
Zulk een "schetterende argument doet
de deur dicht.
Vergelijk nu eens de houding van de
Holl. LandbouwMaatsch. met di,e van
den Limb. Landbouwbond. Dan treft da
delijk, dat men in Limburg met méér
practischen koopmansgeest bezield is dan
in Holland. Limburg juicht niet alleen
de retorsie-maatregelen toe,, maar wil
zelfs in zulke gevallen véél hooger ta
rieven heffen dan de Regeering, om hem
die onzen uitvoeren treffen^ 't nog beter
aan Ten lijve te doen gevoelen.
Wanneer wij nu niededeelen, dat het
rapport van den Limburgschen Land
bouwbond is goedgekeurd door het
hoofdbestuur van den Ned. Christ. Boe
renbond een organisatie, die 62000
leden omvat dan zullen onze lezers
begrijpen dat wij ons liever scharen aan
die zijde dan aan den kant der Holl.
Maatschappij van Landbouw.
Tegenover de vernietigende critiekdief
Maatschappij, waar de „boeren" zich
door liberale „heeren" de les laten voor
schrijven, plaatsen wij het oordeel van
den Landbouwbond en hierm'ede wil
len wij besluiten „Met de strekking
van de wet kon men zich in hoofdzaak
zeer goed vereenigen."
Vervroegde winkelsluiting.
Deze maand is door een aantal win
keliers een proef genomen, die aanvan
kelijk goed geslaagd is. Bij onderling
overleg kwamen n.l. verschillende zaken
in manufacturen en gemaakte goederen
overeen om 9 uur te sluiten, een voor
beeld, dat door anderen is gevolgd, die
zich daartoe aanvankelijk niet wilden [ver
binden. j
Het vraagstuk der vervroegde winkel
sluiting is daarmede wederom aan de
orde gesteld. Enkele jaren geleden toch
is eene poging, om het sluitingsuur bij
gemeentelijke verordening vast te ,stel
len, mislukt.
Maar... W gaan vooruit. Kon voor
eenige jaren te Amsterdam een (sluitings
uur voor winkels in den Raad geen
meerderheid vinden, sindsdien is ook
daar kentering gekomen en dit jaar kwam
de door velen begeerde verordening tot
stand.
Zoo móge het in Leiden eveneens
gaan.
Als alle winkeliers om 9 uur sluiten,
behoeft niemand b'evreesd te zijn voor
de concurrentie van een ander. De win
kelier is minder als slaaf aan zijn
winkel gebonden zijn debiet zal 't zelfde
blijven en hij zal tijd hebben om1 zich
nog eens even in den huiselijken kring
te vermeien of elders ontspanning te zoe
ken.
Ook de bediende vindt onder meniger
lei opzicht baat bij een vervroegd slui
tingsuur.
In deze quaestie loopen de belangen
vm patrqo.q £n, ondergeschikts d^s pa
rallel, terwijl het publiek spoedig aan
een sluitingsuur gewend zal zijn.
De proef van de Augustus-m'aand kan
dus de stoot hebben gegeven aan een
actie voor een algemeen sluitingsuur.
Als deze tot stand zou komen, ware de
proef dubbel goed geslaagd.
Wie.zal daartoe het initiatief nemen?
Kloeke woorden.
Een treffende speech heeft de |Duitschd
keizer gehouden bij zijn bezoek1 aan Al-
tona.
Een speech op zijn gezin.
In gewone omstandigheden zou zulk
een toespraak nauw aan bluf verwant
zijn, maar waar we hier te doen hebben
met een zoo hoogstaand man als Wil
helm II, wiens voor ieder open levens
boek ook door ieder zonder schroom
lean worden gelezen, daar mag zulk1 een
woord wel worden gesproken.
In antwoord op een redevoering van
den „Ober-president" wijdde de Keizer
eenige woorden aan de Keizerin, ,een
dochter van Sleeswijk-Holstein, die aan
het huis Hohenzollern een familieleven
wist te schenken, zooals voor haar mis
schien alleen koningin Louise had ge
daan en die een voorbeeld is geworden
voor de Duitsclie moeders door zes zo
nen op te voeden tot ernstige, flinke
mannen, die geenszins trachten alleen de
voordeelen van hunne titels en positie
te genieten en als zooveel jongelieden
van onzen tijd slechts te leven voor hun
vermaak, maar die in harde, strenge
plichtsbetrachting hunne krachten aan
het vaderland wijden en gaarne bereid
zullen zijn, om als gevaar dreigt, hun
leven op het altaar des vaderlands te
offeren.
Wij allen gevoelen, dat er waarheid
tintelt in deze woordendat hier niets
te veel is gezegd.
De oogen der wereld plegen scheep
gevestigd te zjjn op de tronen der mach
tigen, maar die oogen vinden op of rond
den Duitschen troon niets te misprij
zen. Er wordt op en naast den troon een
navolgenswaardig voorbeeld gegeven van
een goed gezinsleven, wat te meer te
prijzen valt wijl het zoo sterke beenen
moeten zijn die de weelde kunnen dra
gen.
Niemand zal ons dan ook van byzan-
tinisme verdenken, als wij de Duitsche
natie gelukkig prijzen, wier hoofd tmet
onbevangen gemoed dergelijke woorden
kan spreken wier hoofd een zoo navol
genswaardig voorbeeld vermag te stel
len voor al zijn onderdanen.
En te eer wijzen we op dit schoone
geval, wijl wij de Duitsche natie er niet
om' behoeven te benijden en wij met on
vermengde vreugde weer den jaardag
van onze Souvereine kunnen te gem'oet
ALGEMEEN OVERZICHT.
Ondanks den dreigenden toon die door
verschillende bladen in de
Marokko-kwestie
wordt aangeslagen heeft het er niet den
schijn van of het op een oorlog zal uit
draaien. In Berlijn zegt men dat de kei
zer zich door geen raadgevers tot wel
ke oorlogsverklaring ook zal laten dwin
gen, zelfs als de onderhandelingen, waar
van men 't beste hoopt, afgebroken wor
den. Van het bestijgen van den troon af
zeide mijn zegsman heeft de keizer
den vrede gewild en gehandhaafd. Ook
nu, als hoogste instantie, is hij beslist
voor den vrede.
Die weinig oorlogszuchtige stemming
blijkt ook wel uit het feit, dat, terwijl
de Fransche manoeuvres, speciaal voor
de korpsen aan de Belgische en Zwit-
sersche grens, zeker wel door de zenuw
achtigheid van het ministerie van oorlog
zijn afgelast, de Duitsche manoeuvres
kalmweg doorgaan. Gister is de keizer
naar de keizerparade te Hamburg ver
trokken en wel met zoo groot gevolg als
nog nooit te voren het geval was. Zoo
is bijvoorbeeld de geheele generale staf
daar aanwezig. Julis Cambon, de Fran
sche ambassadeur moet plotseling na een
bespreking aan het ministerie ongesteld
zijn geworden. Deze ongesteldheid moet
echter niet van zulken aard zijn dat de
onderhandelingen er door opgeschort
zouden worden. Overigens zijn de be
richten niet van verontrustenden aard.
Allfi Jöuit£che bladen getuigen van ,een
aanzienlijke ontspanning in de Marokko*
aangelegenheid en spreken de hoop uit,
dat de onderhandelingen een uitnemend!
einde zullen nemen. De correspondent
van het „Tageblatt" verwijt Kiderlen
Wachter, dat hij door zijn voortdurend
onderhandelen achter gesloten deuren
aan gewetenlooze couranten de mogelijk*
heid gegeven heeft door sensationeels
berichten de openbare meening op te hit*
sen en het tegelijk aan ernstige dagbla*
den 'moeilijk heeft gemaakt met 'betrouw*
bare inlichtingen geruststellend te wer*
ken.
Uit Keulen wordt geseind, dat in de
West-Duitsche zakenwereld sedert gis
teren een hoopvolle stemming heerscht
en zulks door berichten uit Holland*
sche en Belgische regeeringskringen,
welke ambtelijke mededeelingen uit Pa*
rijs ontvangen moeten hebben, dat het
gevaar van een Fransch-Duitschen Ma-t
rokko-oorlog uitgesloten is. In het bij
zonder heeft de Belgische regeering
maatregelen, waartoe zij reeds besloten
had, ingetrokken. I
Ten zeerste opzienbarend is een telc*
gram aan de „Vossische Zeitung" uit
Weenen. Daaruit blijkt, dat de artikelen
in de „Neue Freie Presse", welke in den
laalsten tijd herhaaldelijk de aandacht
trokken, en o.a. op de Berlijnsche beurs!
een paniek veroorzaakten, door de directe
inblazing van de Engelsche en Fransche
gezanten te Weenen ingegeven werden.
Het artikel dat de „Neue Freie Presse"-
gister publiceerde en dat van een hoog*
geplaatst Engelsch diplomaat afkomstig
heet te zijn, is, zegt men, van den En-
gelschen gezant te Weenen zelf.
Dit artikel, dat in Duitschland zeer
veel kwaad bloed zal zetten, zegt otidec
meer, dat het te voorspellen is^ d'at
Duitschland slechts met een armoedig
resultaat uit den strijd der diplomaten
te voorschijn zal komen. Ik zeg 't open
lijk zoo staat in 't artikel dat men
het gevoel heeft, dat Duitschland de din
gen provoceert. Dit eeuwige provoceeren
wordt ten slotte bedenkelijk. Vanaf het
zenden van de „Panther" naar Agadir
tot nu toe zfijn er nog niet anders dan
provocaties geschied.
Het artikel zegt dan ten slotte, da£
Engeland geheel aan Frankrijk's zijde
zal staan en de provocaties niet langer
zal dulden.
Naar aanleiding van deze uitlatingen
schrijft dan ook de „Köln. Zeitung":
„Wij willen voorloopig die onderstel*
ling, dat het artikel door den Engel-
schen gezant zou zijn geschreven) niet
aanvaarden, want wij kunnen niet geloo-
ven dat een staatsman op zulk een be
langrijken post over de staatkunde van
een mogendheid, met welke ^ijne regee*
ring niet op voet van oorlog verkeert,
dergelijke dingen gezegd zou hebben,
welke niet anders dan een mengelmoes;
van hatelijkheid, onwetendheid en licht
vaardigheid zijn. Heeft de .gezant zich'
echter werkelijk zoo uitgelaten, dan krijgt
de zaak een zeer ernstig aanzien. Wij
verwachten vol vertrouwen spoedige
grondige opheldering." j
Waarschijnlijk zal deze vreeselijket
kwestie met eeii simpele ontkenning van
dien kant uit de wereld zijn.
De Kretenzer-kwestie
wil met alle geweld ook weer grooter,
en dreigender omvang aannemen.
We hebben al gemeld datide Porte on
langs haren gezanten bij de beschermen*
de mogendheden had opgedragen de aan
dacht der mogendheden te vestigen op
de nieuwe revolutionnaire plannen der
Kretenzers in verband met het afloopen
van het mandaat van den hoogen oom*
missaris Zaïmis. Omtrent het door de
ministers van buitenlandsche zaken der
betrokken mogendheden gegeven mon
delinge antwoord, waarvan we eveneens
al iets hebben medegedeeld, verluidt nog
iets naders. De ministers moeten n.l. be
sliste verzekering hebben gegeven dat
van een vernieuwing van het mandaat van
Zaïmis of de benoeming van den anderen
commissaris, die door den Koning van
Griekenland zou worden voorgesteld,
nooit sprake geweest is. De beschermen
de mogendheden, zo oheet het verderf
zetten de gedachtenwisseling over een
voorloopige modus vivendi voort.
Een telegram uit Kandia meldt nader
dat de Kretenser Nationale vergadering
nu maar besloten heeft zelf een konink
lijk Grieksch Commissaris te benoemen
die in de toekomst het bestuur over Kre
ta zal voeren. Dat kan dus tot niegw0
vfirwikkelingen aanleiding gfivefi.
