2e Jaargang, No. 571, 25 BUITENLAND. Erna von Harneck. BINNENLAND. e ftzicbclve 6oma/nt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 11.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Vrijdag Augustus 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Presidentschap. Tot voorzitter der nieuwbakken Portu- geesche republiek is gekozen zekere heer 'Arriaga met 121' tegen 88 stemmen; deze groote minderheid was vereenigd op mi nister Machado. - Zal nu de goede toekomst voor Portu gal aanbreken? Of krijgen we nu naast den nog altijd joelenden strijd tusschen republikeinen len monarchisten ook dien tusschen Ar- jriaganen en Machadonten Ziehier toch het groote gevaar van een presidentschap: de bekleeder van deze waardigheid is een product van partijfor- Imaties en zal daardoor allicht ook om dat hij immers zelf partijganger is de richting van een der partijen inslaan. En dan vindt hij meteen de andere partij tegenover zich. >t Zijn thans in het Portugeesche par lement nog allemaal brave republikeinen maar het ligt voor de hand, dat de aan hangers van Machado, en .allereerst deze teleurgestelde candidaat zelf,, scherp zul len toezien op de handelingen van Arria ga en zijn bewind. Nu is 't uitstekend, dat de handelingen van een bewind, zoo noodig, scherp ge- critiseerd worden, maar beheerschende ook dat bewind dient het gezag te staan, hetwelk boven alle partijschap verheven js zoowel in den letterlijken als figuur lijken zin van het woord. Wat moet daarvan evenwel terecht ko- ïnen bij een verkiezing zooals van Arria ga, die door niet minder dan 88 afgevaar digden geenszins de aangewezen man ge acht werd om met het gezag te worden bekleed? 'Men zal wijzen op Frankrijk, waar het juist zoo gaat. Maar dan vragen wij: hoe gaat het daar clan ook? Bemerkt men ooit iets van 'de gezagsuitoefening des heeren Falli- ères, tenzij dan bij 't ontslag geven aan kabinetten? Is daar niet feitelijk de mi nister-president de man die de lakens uit deelt? En nu is daar thans een praeses, die zich zijn rol lijdelijk laat welgevallen? Maar hoe zou liet zijn, als er eens een iman verkoren werd, die zichzelf wilde ,wezen en geen partij of meerderheid naar de oogen zag? Het vuur van den politie- ken strijd zou fel oplaaien rond zijn zetel, zeer tot schade van het gezag, hetwelk daar veilig moest zijn.' En zoo voorzien we, dat de warmbloe dige Portugeezen nu eerst recht in den maalstroom geraakt zijn. We zullen er wellicht van meer nabij kunnen gade slaan, hoe 't in sommige Zuid-Amerikaan- sche republieken toegaat. algemeen overzicht. Eindelijk is dus ook Liverpool bij de Algemeene verzoening toegetreden en mag men nu waarschijnlijk spreken van het einde der staking Een deputatie van liet stakingscomité FEUILLETON. Naar het Duitsch. 99) Ik heb toch geen van u allen nog ooit om hulp gevraagd, hoonde Herman. Toen ik mijn zuster wist te bewegen tot ons te komen, zag het er ook bedenke lijk uit. Ik had mij wel voorgenomen Lili's eigendom niet aan te raken, maar wat moest ik doen. Het geluk had mij verlaten, de door mijn oversten bewerk stelligde verplaatsingen kostten hoopen ;geld; toen moest ik toch wel toetasten. .Pat geld verdween nog spoediger dan al het andere. Nu, voor den overtocht naar Amerika heb ik nog genoeg en ook om den eersten tijd daar te leven. Zoo dra ik mijn vriend daarginds onderricht heb, ga ik. Den knaap, ja.... dien kan ik niet dadelijk meenemen. Ik weet waar- jachtig nog niet, wat ik met hem! doen zal. 't Is juist iets voor jou, toornde oom [Frans. Het lieve. Ik stond bij jou steeds Op. Dus ge hebt ginder al een vriend. ,6 weet ge ook al» dat ge in Amerika van Liverpool is eergisteravond naar Londen gekomen om te confereeren met de vereenigde bestuurders van den Bond van Spoorwegpersoneel en van de Natio- nale Transport-abreiders-federatie, met het doel een nationale staking af te kon digen, tenzij het trampersoneel weerl aangenomen werd. De vergadering, [Woensdagavond gehouden, kwam tot het besluit, dat een telegram zal gezonden worden aan den burgemeester van Liver pool, den Board of Trade en den eersten minister, waarin dit vereenigde comité van spoorwegpersoneel antwoord op de vraag verzocht, of het trampersoneel te Liverpool, nu in staking of uitgesloten,, vóór iDonderdagmicldag weer zal worden aangenomen. Het gevolg van een en ander is ge weest dat het bestuur der gemeentelijke) trams te Liverpool gistermiddag beslo ten heeft 250 ontslagen of stakende trambeambten gaandeweg weer in dienst te nemen, naarmate er behoefte aan blijkt. Hiermede schijnt de crisis te Li verpool het einde bereikt te hsefbben, wanneer tenminste de 1500 spoorwegbe ambten niet staken, waarmee ze gedreigd hebben, wanneer de ontslagenen weer aangenomen werden. De gisting onder het volk in Liverpool houdt aan. Er kwamen gistermiddagtwee opstootjes voor, waarbij de soldaten iele politie te hulp moesten komen, alvorens de orde hersteld kon worden. De president van Portugal is eindelijk gekozen. Dacht men eerst dat door het bedanken van Braatbcamp de kansen van Machado zouden stijgen, zij die Braamicamp stelden hadden er anders over gedacht en schoven nu Ma nuel de Arriaga vooruit, wien het ook wezenlijk gelukte de meeste stemmen fe behalen. Hij werd dan ookm'et 121 stem men tegen 86 op Machado gekozen. De nieuw gekozene is een voormalig advocaat, die zijn geheele leven voor de republikeinsche ideeën heeft gestre den. Men heeft beweerd, dat Arriaga jde scheidingswet zeer zou verzachten, maar hijzelf heeft dit tegengesproken. Toen heeft men de quaestie maar laten rusten en hem onder een ander voorwendsel op den voorgrond geschoven, n.l. [dat in en een man wilde, die zich op niemand van het voorloopig bewind kon beroepen, wiens optreden dus vrijer kan worden gecritiseerd. Wat zijn karakter betreft geniet Arriaga algemeen ontzag, zijn ideëen zijn blijkbaar zeer radicaal. De constitueerende vergadering heeft het inkomen van den President bepaald op 18 con tos de reis, zegge ongeveer 45,000 gulden, vermeerderd met 15,000 gulden voor representatiekosten. De Grondwet zelve verbiedt den pre sident en zijn gezin eenig paleis, aan den Staat behoorend te bewonen. Na het afleggen van den eed heeft de president der republiek een toespraak gehouden, waarin hij den raad gaf de dwalingen der voorouders te vergeten en waarin hij bijzonder aandrong op de eenheid van de republikeinsche partij tot zonder bezwaar een bestaan zult vinden. Mag ik vragen, wie die vriend is en wat die daar voor je op 't oog heeft? Wat? Ik denk er niet aan, im'ij ginder weer zoo te laten villen als hier! De heer von Greifen heeft in Philadel phia een fijn hotel geopend. Hij kan iemand tot opluistering van zijn firma gebruiken en daarvoor ben ik de ïm'an. Greifen Lieve hemel. De gebrand merkte valsche speler. Met dien zijt gij in verbinding gebleven steunde de oude heer. Herman, bezin je. Een Harneck #ls deelgenoot van zoo'n kerel. Laten \vij overleggen, hoe je te helpen. Wij moe ten een uitweg vinden. Ik heb ,er wel wat voor over. De verblinde man had iedertijd aan Greifen's verzekering geloof gehecht, dat hem bij 't samentreffen met von Eichstett onrecht was geschied, de kaart was toevallig op den grond gevallen. Maar hij zag toch in, dat het bezwaarlijk zou vallen, zijn oom' Frans ook tot die zienswijze over te halen. Hij bepaalde zich er daarom toe, verachtelijk de schou ders op te halen en hoogdravend te ant woorden Zal ik weder nieuwe offers aanne men en mij aan nog erger tyrannie on derwerpen, dan die ik nu juist heb afge schud! Ik denk er niet aan. wil Vfij heil van het land en tot het behoud van het nieuwe regime. Er heerschte, vertelt de correspondent der „N. R. Ct.'\ ontzettende geestdrift in de kamer. Geschut en vuurpijlen don- deerden. (Dat zal wel buiten de kamer gebeurd zijn.) Toen hij op het balcon ver scheen begroette het samengestroomde volk hem met den juichkreet: Vivas re- publica Toen hij in zijn automobiel weg reed naar het paleis, beklom het volk zijn automobiel en kuste den president pp beide wangen. Of de nieuwe president «ich [daarna niet grondig gewasschen heeft meldt de correspondent, jammer genoeg, niet. Ondertusschen heerscht er weer alge meene herrie in Lissabon. De Daily Mailontving Woens dag uit Lissabon bericht, dat twee groo te kurkfabrieken te Caramujo en te Sido aan den Taag, tegenover Lissabon, door de stakende werklieden van die onderne mingen in brand zijn gestoken en totaal ïijn afgebrand. Doordat de fabrieken omgeven waren met stapels kurk breidde de brand zich zeer snel uit en zeven daarbij gelegen gebouwen werden door het vuur aange tast. In een daarbij gelegen pakhuis, dat aan een Engelschman behoorde, werd de Engelsche vlag geheschen. (De „Daily Mail" vermeldt niet of de vlammen hier voor eerbied hadden en een anderen kant heen gingen.) Toen de brandweer kwam verzetten de stakers zich en ver nielden de slang. Twee honderd solda ten werden uit Lissabon naar het ter rein van den brand gezonden iom' de brandspuiten te "bewaken. Ook brak Woensdag een algemeene staking uit van de havenarbeiders en lichtermannen in de haven van Lissabon, waardoor de handel daar verlamd is. De troepen konden dientengevolge niet over den Taag gezet worden om te helpen bij het blusschen. De brand had bij de af zending van het bericht al voor tiendui zenden guldens schade aangericht. Men herinnert zich misschien dat voor het uftbreken der revolutie de kurkb'e- werkers ook zoo'n kabaal maakten. Geen gunstig voorteeken voor den nieuwen president, dunkt ons. Den ex-Sjah van Perzie schijnt het niet voor den wind te gaan, tenminste de geruchten over de nederlaag zijner troepen worden bevestigd. Berichten uit Teheran melden, dat de troepen geslagen, en gedeeltelijk omsin geld zijn. Voor een gedeelte is het legertje van Mohammed op de vlucht geslagen. Bij Savvadhuk verloor de ex-sjah driehon derd man en twee kanonnen. Ook zijn trouwe aanhanger, de Emir van Mokar- ram is verslagen. De „Morning Post" meldt, dat de re- geeringstroepen de Kaspische havens be zet hebben, zoodat de ex-Sjah volkomen is ingesloten, Sahna es Saltaneh is het gezag kwijt over de Turkomannen, die den 20 Augustus in grooten getale plun derend en roovend in Semnan binnen drongen. Bij de Turkomannen, die den vroegeren Sjah vergezellen, komen vele deserties voor. De Emir Moeffak-ham kan zijn van alle lastige boeien. Hoe denkt Li li, je armé vrouw, over je dwaas plan. LWilt ge dat dadelijk hooren, ge achte oom. Verspil je medelijden niet. Kom binnen, Lili, riep Herman in de richting der nevenkamer. Op verlangen van von Glockner had het onderhoud onder vier oogen plaats gehad; mevrouw von Harneck had ech ter toch van den aanvang af naar de hef tige gedachtenwisseling geluisterd en zij maakte daar geen geheim van. Met trot- sche uitdrukking trad zij binnen en zeide snibbig Als ook mij de les moet gelezen worden, is het maar beter, dat ik dade lijk zeg waar het op staat. De vrouw behoort bij den man. Ik volg Herman. Gij gebruikt daar een ernstigwoord van hooge beteekenis in zeer verkeerden zin, nicht, antwoordde de heer v. Glock ner met waardigheid. Mijn erachtens was het uw placht geweest, Herman van den stap, dien hij in zijh vertwijfeling en ver latenheid doen wil, terug te houden. Laat ik u nog eenmaal zeggen: ik wil u naar mate mijner krachten helpen. Alle pogingen waren vergeefs. .Wat de Amalienhofer ook voor redenen aan voerde, alles werd van de hand gewezen. jJafgJiii te&ijiefjii&üs, Al- niet tegen Salar ed Daouleh oprukken we gens gebrek aan middelen. Uit al deze berichten blijkt, dat de aan vankelijke zegetocht van den vroegeren Sjah tot herovering van Teheran en van zijn troon voor het oogenblik vrijwel mis lukt is, en dat zijn aanhang veel verpiin- derde, nadat hij door de geestelijkheid in den ban gedaan is en de regeering een prijs op zijn hoofd had geesteld. De Emirs die bij zijn komst in Perzië zijn partij ko zen, meer uit eerzucht dan uit liefde voor hun vroegeren gebieder, hebben hem weer verlaten, en zijn legertje is gedeelte lijk vernietigd, gevlucht en omsingeld. Wanneer het zoo voortgaat zaf het spoe dig mét de contra-revolutie in Spanje ge daan zijn. GEMENGD. Op verzoek van den koning van Siam, zal binnenkort een zijner zoons bij de Duitsche zeemacht in dienst ge steld worden. De Koning van Spanje heeft te San Sebastian den Duitschen gezant in gehoor ontvangen. Men meldt uit Nimes aan de „Croix" Gisterenmorgen om 8 uur werden hier de zusters van Maria Hemelvaart „uitge dreven". Het opensteken en uitbreken der deuren want de zusters wilden niet uit eigen beweging heengaan, duurde drie kwartier. Politie en gen darmes waren in groot getal aanwezig, onder leiding van den renegaat-profeet, Lallemaud. De religieuzen begaven zich, na de uitdrijving, naar de kerk Sainte-Perpé- tué, waar een aandoenlijk protest werd uitgebracht. Uit Belgrado wordt bericht, Idat er een geheim verdrag gesloten is tus schen Servië en Montenegro en wel over een eventueele verdeeling van Albanië. In dit verdrag wordt bepaald, dat ge noemde staten elkander gewapenderhand zullen steunen bij de verwerving en het behoud van gebiedsuitbreiding in Alba nië. Uit Innsbruck wordt gemeld, [dat het gisteren te Cortina opnieuw tot bloe dige gevechten is gekomen tusschen Tsje- thische en Duitsche soldaten 32 Iman moeten door bajonetsteken gewond zijn. Te New-York zal dezer dagen een bijzondere confmissie uit den Senaat bij eenkomen om een grondig onderzoek in te stellen naar de betrekkingen tusschen kapitaal en arbeid, producent en consu ment, ten einde op grond van de ver kregen gegevens nieuwe wetten te kun nen voorstellen op den grondslag van de huidige economische toestanden. Men zal trachten zich zoo onpartijdig mógelijk een algemeen denkbeeld te vor men van de inzichten van Amerika's voor naamste kapitalisten en arbeidersleiders. Te dien einde zullen gehoord worden Pierpont Morgan, Rockefeller, en Gary als vertegenwoordigers van het grootka pitaal, Gompers, president van den Ame- rikaanschen Arbeidsb'ond, Michell, be kend als stakingsleider en andere in het economische leven op den voorgrond tre dende personen. bert zoo lang als noodig was tot zich te nemen, namen de ouders dien voor slag aan als iets, dat vanzelf sprak. Met onbegrijpelijke lichtzinnigheid verklaarde Herman, dat nu de laatste hinderpaal ook uit den weg was geruimd. Blijft nog alleen freule Erna over, voegde hij er spottend aan toe. Zou zij het van zich kunnen verkrijgen, den broe der, dien zij lief heet te hebben, de hand ten afscheid te reiken? Vragen zullen wij 't niet, Lili; daarover zijn wij 'twel eens. Erna kwam ongevraagd nog denzelf den dag. Zij had aan den angst, welke haar verteerde, niet kunnen weerstaan. Toen zij des avonds bleek en opge wonden bij haar broeder binnentrad en met bevende lippen geen woord vermocht te uiten, schemerde het toch een oogen blik voor Hermans oogen. Zijn stem klonk ruw toen hij afwerend zeide: Begin nu ook niet te preeken, Erna. ,Wij zijn vast besloten, Europa den rug toe te keeren. Daar stormde de knaap de kamer binnen. Hij had zijn tante gehoord. De vrees voor zijn vader, die hem tot nu toe weerhouden had, was geweken. Vast sloeg hij de armpjes om Erna's hals. Hij kon zijn vreugde niet voldoende uiten. tiet gericht van het kind aan het hart Koninklijke besluiten. Bij kon. besluit is benoemd tot riddei; in de orde van Oranje Nassau P. D. Wijbenga, voorzitter van het bestuur der, coöperatieve Zuivelfabriek te Warga is (ié eerepenning van verdiensten je-^ gens 's Rijks musea in zilver toegekend! aan H. Witkamp, te Weltevreden. Hofberichten. Hardnekkig doet het gerucht de ronde, dat ,H. M. de Koningin persoonlijk met den Priins-gemaal en het prinsesje de manoeuvres Ln de Neder-Betuwe zou ko- men bijwonen en dat ter huisvesting van de vorstelijke familie een villa te Kerk- Avezaath in orde wordt gebracht. Ook H. M. de Koningin-Moeder zou men rnogen verwachten. Voor rekening van Z. K. H. Prins Hendrik, werd gisteren van het Loo naar het eiland Urk verzonden een driewielig voertuig met handbeweging, ten dienste van een hulpbehoevend jongeling aldaar die het gebruik zijner beenen mist. Wij twijfelen niet, of op het eiland Urk zal men nog lang gewagen van 's Prin sen zin voor liefdadigheid. Prins Hendrik reed Woensdagmiddag te drie uur uit in jachtwagen met vier schimmels bespannen, ter bezichtiging van verschillende nieuwe aanplantingen in de Hoog-Soerensche bosschen. De Prins was vergezeld van den opper-houtvester, den heer jTutein Nolthenius. Het tariefontvverp. Het Duitsche Verbond van Industri- eelen richt zich in zijn orgaan „Deutsche Industrie" tegen het Nederlandsche ta- riefontwerp, waarvan het voor de Duit sche nijverheid ernstige nadeelen ver wacht. Reden te meer voor ons, om voor de Nederlandsche nijverheid veel voordee- len van het tarief te hopen. Roode Kruis-oefeningen. In de omgeving van-Amersfoort is deze week de hoofdoefening gehouden van het Ned. Roode Kruis, die gisteren werd bij gewoond door Z. K. H. den Prins der Nederlanden. De Prins bezichtigde de hoofdverband- plaats, de evacinatie-inrichting en de nood-ziekeninrichting, om voor zijn ver trek nog een bezoek te brengen aan het St. Elisabethsgesticht. In eene bijeen komst gaf Z. K. H. zijn voldoening te kennen, al hadden enkele zaken niet zoo gemarcheerd als wellicht gewenscht werd Belasting publieke vermakelijkheden. B. een W. van Leeuwarden hebben aan den Raad ingezonden een voorstel tot in voering eener algemeene belasting op tooneelvertooningen enz., strekkende ter vervanging der bestaande heffing, die al leen de openbare vermakelijkheden ge durende de kennis betreft. De opbrengst wordt geraamd op f4600 nl. f3200 van tooneelvertooningen en ver makelijkheden in vaste inrichtingen, f800 voor die in de open lucht, tentoonstellin gen enz. en f600 voor die in tenten enz., drukkende, zuchtte Erna smartelijk. Het wederzien van haar schoonzuster was voor freule von Harneck bovenal pijnlijk. Lili gaf duidelijk te kennen, dat haar aanwezigheid haar mishaagde. De heer von Glockner deelde zijn nicht de vergeefsche pogingen mede, om Her man van zijn voornemen te doen afzien. Dat Albert ten minste bij hen zou blijven, was de eenige lichtstraal, die zich voor hen vertoonde. Laat mij hier, tot hij werkelijk ver trekt, vroeg Erna treurig, toen de oude man, verontrust over haar voornemen, op haar medegaan naar Amalienhof aan drong. Al spreekt Herman geen woord van blijven, ik geloof toch, dat het hein verheugt, als ik het doe. ,Wèe weet, of het niet een afscheid voor eeuwig is. Erna bleef. Bij den overijlden haast, dien Herman uit vrees voor zijn talrijke schuldeischers, met het opbreken van zijn huishouden maakte, bleek haar aanwezig heid van zooveel nut, dat zelfs Lili's be- leedigende koelheid verminderde. Gelijk de ratten het zinkende schip, zoo had Laura onder een nietswaardig voorwend sel het huis verlaten. Der oude Kathrine zou de arbeid te zwaar zijn geweest, als freule Erna haar niet trouw ter zijde had gestaan. lot volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1