BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No 561,
e £e\dóohe Sou^cmt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
13
Augustus
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V* De Amsterdamsche staking.
Merkwaardig is het verschil in stera-
mental, waarmede tot het beginnen, en
tot het eindigen der zeeliedenstaking
werd besloten.
De staking werd geproclameerd door
een vergadering van 153 man, ze werd
opgeheven door een bijeenkomst van
ruim 700 man.
Wat was dat dan een kleine minder
heid, die haar wil doorgedreven heeft
En wat heeft dan toch een groote massa
zich eenvoudig op sleeptouw laten nemen.
Trouwens, heel het verloop der staking
heeft aangetoond hoe ongezond ze was.
Terrorisme moest den aanhang ver-
grooten en nog in het besluit tot ophef
fing werd gebluft, dat het aantal stakers
toenemende was.
Waarom men dan toch het hoofd in
den schoot lei? Omdat er op die manier
steeds meer steun noodig was.
Hier zijn we bij de kern der zaak.
Steun ontbrak, wat ook geen wonder
,was, want deze staking miste totaal de
instemming der publieke opinie.
Zeer terecht schreef het H b 1 d. in een
nabetrachting:
Bij elke staking is een factor van
overwegend belang: de openbare mee
ning. Elk werkgever, elk industrieel zai
minder last van de staking ondervinden
naarmate zijn afnemers, en al degenen
die indirect of direct met hem mede
werken, meer zijn houding en gedrag
goedkeuren.
Dit geldt evenzeer van de werknemers
;en daarom is het van zoo groot belang,
dat geen staking wordt aangegaan, welke
niet blijvend op den steun der publieke
opinie kan rekenen.
Hierin is tevens de beste remedie tegen
overijlde loonacties gelegen.
Ja, 'tis geen kunst om de publieke
opinie even op te hitsen, maar om haar
blijvend aan zijn zijde te hebben, daar
toe moet zij wel degelijk overtuigd zijn
van het goed recht der partij, aan welke
zij haar sympathie schenkt.
Dat goed recht nu kan slechts wor
den aangetoond langs den weg der eer
lijke en openlijke onderhandelingen. En
wordt deze weg ernstig betreden, wel, dan
blijven vanzelf de meeste stakingen uit.
Zoo levert hei Amsterdamsche geval
een keer te meer een nuttige les voor
de beste oplossing van arbeidsgeschillen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zooals wij gister onder onze laatste
berichten mededeelden heeft Z. H. de
•Paus een aanval van hartszwakte gehad,
[waarop een bezwijming volgde. Prof. Pé-
tacci heeft toen een caffeine-inspuiting
toegediend. Toch is naar de laatste be
richten,
de toestand van den Paus
bevredigender. De inwendige organen
'functioneeren regelmatig. De pijn in de
knie verdwijnt en de gezwollenheid ver
mindert.
De Paus ligt te bed, maar staat nu en
dan een poosje op. Hij gebruikt melk en
mineraalwater.
£)e Paus is zwak, maar de berichten
Omtrent de gedruktheid zijn overdreven,
ven. De bewering, dat de Paus aan nier-
ontsteking of ouderdomstuberculose lijdt,
is onjuist.
Een geneesheer van de apostolische
paleizen heeft den correspondent van de
„Vossische Zeitung" verzekerd, dat de
toestand van den Paus op een hoogte
bleef. Er bestond geen rechtstreeksch
gevaar, en de toestand zou heelemaal niet
gevaarlijk zijn, indien de patiënt maar
behoorlijk gevoed kon worden. Sedert
vijf dagen had de Paus echter zoo goed
als niets gebruikt: drie of vier koppen
vleeschnat, een eierdooier, een glaasje
rooden wijn. Bijna alles zal hiervan af
hangen, of men den Paus in de eerst
komende dagen meer voedsel zal kun
nen inkrijgen.
Mgr. Merry del Val, die anders om
dezen tijd een vacantiereis maakt, blijft
te Rome.
De Velo-wet
die nu aangenomen is, vormt het onder
werp voor de hoofdartikelen vaii de En-
gelsche bladen,
De „Times" is van oordeel, dat er een
algemeen gevoel van opluchting geko
men is nu deze lange spanning voorbij
is en de zaak voor het tegenwoordige is
uitgemaakt. Daarbij zal een beslist ge
voel van dankbaarheid bij de meeste krin
gen komen, omdat naar haar meening
de toepassing van het ellerslechtste mid
del vermeden is. Wij zijn blij, zegt het
blad, dat het zoo is, niet omdat wij aan
houdend en ernstig de staatkunde hebben
voorgestaan, die het nu gewonnen heeft,
maar omdat we er diep van doordrongen
zijn, dat dit verreweg het kleinste van de
twee kwaden meebrengt.
De „Daily Telegraph", ofschoon van
meening dat zij nooit gedacht zou heb
ben, dat het mogelijk was dat zij ooit
reden zou kunnen hebben om zich vol
daan te voelen over een overwinning van
de regeering, kan toch niet anders dan
er over verheugd zijn, dat het Hooger-
huis, al is het dan ook op het kantje af,
ontsnapt is aan het dreigende gevaar om
door een voortdurende meerderheid van
Ingevoerde huurlingen overstelpt te wor
den.
De „Morning Post" beweertHet land
is nu overgeleverd aan de genade van
een enkele Kamer, die beheeTscht wordt
door een man, wiens levenslange stre
ven het is geweest het Vereenigde Ko
ninkrijk te vernietigen. Alle waarborgen
tegen den ondergang of de verbrokke
ling van het vaderland zijn uit den weg
geruimd.
De „Standard" voelt alleen maar toorn
en verachting voor de lage handelingen
waardoor de vetowet met geweld tot
wet is gemaakt.
De Daily Chronicle" zegt: De over
winning is verkregen zonder de noodza
kelijkheid om over te gaan tot en schep
ping van peers, en derhalve is het een
overwinning van de constitutioneele idee.
Het vastgestelde beginsel van de
grondwet, zooals dat door alle gröote
mannen van gezag wordt verklaard, is,
dat in het uiterste geval het koninklijk
prerogatief mag worden uitgeoefend om
de volkssouvereiniteit de overhand te
laten houden. Maar het is ook een vast
staande regel van de grondwet dat het
Hoogerhuis zal wijken vóór het laatste
redmiddel inderdaad te baat wordt ge
nomen.
Aan de „Daily News" ontleenen we
ten slotte het volgende:
De conservatieven hebben altijd nog
een groote voorgift in hun voordeel. Het
Hoogerhuis blijft in zijn overstelpende
meerderheid bestaan uit aanhangers van
hun partij en onder de vetowet behoudt
het een zeer ernstige macht om de wet
geving van een niet-conservatieve regee
ring te vertragen, te kwellen en te kwet
sen. Maar het zal niet meer de imacht
bezitten om de beslissing van de natie
bij een groote strijdvraag bij een alge-
meene verkiezing van nul en geener
waarde te maken. En nooit zal het meer
mogelijk zijn, dat de zaken tusschen de
beide Huizen op het doode punt ko
men te staan.
De staking is geëindigd.
De schuitenvoerders hebben eveneens
gezegevierd en krijgen een loonsverhoo-
ging van ongveer 25 pet. en een werk
dag van 10 uur inplaats van 12 uur.
De stakingscommissie heeft een mani
fest uitgevaardigd, waarbij het de man
nen geluk wenscht met de behaalde
glansrijke overwinning en de staking ge
ëindigd verklaard.
De naweeën van de staking te Lon
den teisteren zwaar Bermoudsey en an
dere volksbuurten, waar vele fabrieken
en winkels gesloten zijn. Dit geschiedt
ook te Liverpool, waar de spoorstaking
eerder verergerd dan verminderd, zoo
dat de stilstand in het verkeer nog toe
neemt. De groote Westerspoorweg te
Londen, heeft de plaatskaartenverkoop
naar plaatsen benoorden Chester ge
staakt, terwijl de Midi andspoorweg wei
gert goederen aan te nemen, die bestemd
zijn voor Londen en Liverpool. De sein-
wachters van de Lancashire en Yorkshi
re spoorweg zijn overeengekomen te sta
ken. Het spoorwegpersoneel te New
castle weigert goederen te vervoeren,
die afkomstig zijn van Londen en Liver
pool.
Zoodat hierin nog geen verbetering
is te bespeuren, evenmin als in de
internationale hitte
waarvan wij nog iets willen meedeelen,
opdat, al geeft het den lezer geen ver
luchting, net hem het eigene leed ge
makkelijker doet diagen.
Volgens het meteorologisch instituut
te Berlijn nadert nog een nieuwe warm-
tegolf uit het Westen. Aan den beneden
Rijn ziin eergisteren temperaturen van
35 gr. Cels. opgenomen. In 'tOosten van
Duitschland blijft de temperatuur op de
zelfde hoogte. Te Berlijn heeft men eer
gisteren een kleine daling waargenomen.
Maar het vrees el ijkste is de droogte. Op
een enkel druppeltje na, is er te Berlijn
sinds 26 Juli geen regen gevallen. De
regenmeter wees het vorige jaar 261
mM tegen nu 56.6 m.M. De velden zijn
heelemaal verwoest, de oogsten verlo
ren en op vele plaatsen zijn bosschen
verbrand.
Te Frankfort a. d. Main zijn wegens de
aanhoudende hitte de pas heropende
scholen weer tot Maandag gesloten.
Te Karlsruhe klaagt men over duurte
van de levensmiddelen. Er is gebreek aan
groente, vooral aan sla. De aanvoer ter
markt is zoo klein, dat enkele minuten
na de opening alles reeds in vaste handen
is. Op de Ludwigsmarkt heeft men
Woensdag om een paar mandjes sla en
koolrapen (een groente, die de Duitschers
evenals allerlei koolsoorten, ook gaarne
's zomers eten) gevochten. Alleen wordt
er veel fruit, vooral steenvruchten, aan
gevoerd.
Verder heeft de warmte tal van zonne
steken en ziektegevallen tengevolge. Voor
al de kindersterfte is groot.
Ook te Parijs blijft de thermometer
hoog. Eergister is aan het observatorium
in het Montsourispark een hitte van 37.7
gr. Celsius in de schaduw geconstateerd;
op het meteorologisch station van den
Saint-Jacques^tcuren 36.6 gr. Nu is 37.7
gr. een temperatuur hooger dan ooit
sedert 154 jaren in de maand Augustus
in Parijs was geconstateerd.
In een Juli-maand is het nog wel eens
warmer geweest in Parijs (38.6 gr. in
1909).
Op Woensdag zijn nog op tal van
plaatsen in Frankrijk barre temperaturen
waargenomen, maar naar het schijnt toch
geen enkele zoo hoog als in Parijs. Wij
laten er hier enkele volgen.
Parijs 37.7, Lyon en Rijssel 37, Mont-
pellier 36.8, Orleans 36.3, Havre 35.5,
Nantes 35, Bordeaux 34,
Het was op dienzelfden Woensdag, dat
het in Engeland (speciaal in en om Lon
den) zoo geweldig warm is geweest. In
Nederland kregen wij de abnormaal hoo-
ge temperatuur een dag later.
Overal hoort men van groote branden.
De genietroepen van het garnizoen Luik
zijn uitgezonden om de troepen van het
garnizoen te Verviers te versterken, die
met gendarmen en de bevolking van Jal-
hay Sart en Solwaster de boschbranden
bestrijden, die in Tagnes en in Herto-
genwald woeden. Langs de Duitschen
grens branden bijna duizend hectaren. De
hitte en de rook zijn ondragelijk. Ver
scheidene kilometers in de omgeving
heerscht volkomen watergebrek. De hitte
blijft in geheel België verstikkend. Tien
tallen personen zijn gestorven tengevol
ge van zonnesteek.
En zoo gaat het door voor andere lan
den. Oaf
GEMENGD.
Te Spezzia is in tegenwoordigheid
van den koning de Italiaansche dread
nought Conté de Cavour van stapel ge-
loopen. De hertogin van Genua doopte
het schip, onder zeer groote belangstel
ling. Meer dan 3000 menschen woonden
het schouwspel bij.
Het archief van den staat Hamburg
zal een begin maken met het bewaren van
belangrijke gebeurtenissen.
De Matin ontvangt van haar eigen
correspondent te Rome bericht, dat daar
sinds enkele dagen ook cholera-gevalleu
voorgekomen zijn, maar heeft ze nog met
zorg geheim gehouden. De bladen be
waren er een diep stilzwijgen over. Toch
hebben er zich al heel wat gevallen voor
gedaan, zelfs met doodelijken afloop. In
de wijk van het paleis Farnèse zijn ver
scheiden huizen ontsmet en enkele huis
gezinnen naar het ziekenhuis vervoerd.
Te Triest zijn tot nu toe 26 gevallen
vastgesteld. Ook te .Moskou is het eerste
geval voorgekomen.
De minister van oorlog in Frankrijk
wil bij de komende manoeuvres een zeer
uitgebreid gebruik van de miliciens ma
ken, die vlieger zijn. Het legioen van
eer en een militaire medaille kunnen zij
door hun verdiensten winnen. Burger
lijke personen zullen bij de militaire lucht-
vaartafdeeling een oefeningstijd kunnen
doormaken. Ook heejt Qelcassé, de mi
nister van marine, plan, bij de marine een
vliegdienst in te voeren; ook zij zullen
bij het leger hun opleiding ontvangen.
Het ministerie van marine zou alleen voor
de machines zorgen.
De hectaar-groote magazijnen Au
stralië en Queensland, nabij het Kempi-
sche dok, waar Antwerpsche firma's al
lerlei waren stapelen, als wol, draf en
lijnkoek, rijst, katoen, salpeter, hoorns,
koorn, enz., is gisternacht afgebrand. Gis
ter te 2 uur vlamde 't nog en stegen wolken
rook hoog op. De oorzaak wordt toege
schreven aan zelfontbranding. De salpe
ter, die als lava vloeide, ontplofte en
sloeg kuilen in den grond. De huizen
der Rigastraat werden in allerijl door
de bewoners ontruimd. Ruiten vlogen uit,
straatsteenen sprongen op, een moerri-
riool brak open. Van de 56 deuren is
er geen meer overig. Er waren 2500 ton
salpeter gestapeld. De Vlaaynatie met
haar 40 paarden kon gevrijwaard worden.
De brandweer heeft zich moedig gedra
gen. Behalve eenige schrammen, geen
ongevallen. De schade wordt bij mifiioe-
nen geschat.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot land
meter der Domeinen te 's-Hertogen-
bosch, H. F. C. Smeulders
is benoemd tot leeraar aan de R. H.
B. scholen te Hoorn en te Alkmaar W.
N. Francken, leeraar aan de R. H. B.
S. te Den Helder, met vergunning laatst
genoemde betrekking te mogen blijven
bekleeden
is Th. C. van Vroonhoven benoemd tot
burgemeester der gemeente Strijp
is benoemd tot leeraar aan de Rijks
hoogere burgerschool te Veendam: E.
G. Hartlief, thans onderwijzer aan een
openbare lagere school te Amsterdams
Mr. J. C. de M arez Oyen s. f
Reuter seint uit Garmisch, de hoofd
plaats van het kanton waarin het Beier-
sche vlek Partenkirchen ligt:
De sedert 3 dezer vermiste Nederland-
sche oud-minister de Marez Oyens is van
middag bij Wang aan de Geissteg dood
gevonden. Daar bij het lijk alle voorwer
pen van waarde aanwezig waren, is een
misdrijf uitgesloten. Het schijnt, dat hem
een ongeluk overkomen is.
Uit den Haag wordt gemeld:
De Minister van Buitenlandsche zaken
heeft een telegram ontvangen van de
Beiersche regeering, meldende, dat in
de omgeving van Partenkirchen het lijk
van den oud-Minister mr. de MaretZ'
Oyens gevonden is. Vermoedelijk is de
heer de Marez Oyens door een beroerte
getroffen en tengevolge daarvan over
leden.
Een speciale correspondent van het
„Hbld." seint:
De heer Oyens is waarschijnlijk ver
dwaald en onderweg door een beroerte
getroffen, van een hoogte van 100 M.
naar beneden gevallen en was onmid-
delijk dood. Zijn lijk is toevallig ge
vonden door een houthakker.
Gesproten uit patricisch Anisterdamsch
geslacht, bewoog wijlen mr. J. C. de
Marez Oyens, die 21 Januari 1845 te
Amsterdam geboren werd, zich na vol
tooiing zijner academische studies vele
jaren te midden van het handels- en cre-
dietwezen, in één woord te midden van
het economische leven in zijne geboor
testad. Zijn diepgaande en practische
kennis van die toestanden deden op hem
de aandacht vallen voor de leiding van
een der belangrijkste takken van staats
bestuur, de afdeeling handel en spoor
wegen, toen nog met het Departement
van Waterstaat vereenigd. Vele jaren
heeft hij als hoofd, laatstelijk met den
rang van administrateur dezer afdeeling,
leiding gegeven aan de voorbereiding
en uitvoering der regeeringsmaatregelen
op het gebied van handel en verkeer.
En toen de heer de Marez Oyens als
minister van waterstaat zitting nam in
het eerste anti-revolutionaire kabinet
Kuyper, kwam dus aan het hoofd van
dat departement een bewindsman, die
door zijn jarenlange werkzaamheid in de
bureelen van dat ministerie, gezegd kon
worden te zijn „nourri dans Ie serail".
Al dadelijk wachtte hem in de eerste
jaren van zijn mi.iisteriëele loopbaan een
moeilijke taak bij het uitbreken der
spoorwegstaking in 1903. De aard en
het karakter dezer beweging verlegden
toen echter het zwaartepunt van het op*
treden der regeering meer naar den lei
der van het kabinet, minister Kuyper, en
naar het departement van oorlog, in ver
bond met het in die dagen gevoerd mi
litair bestuur. Na de staking heeft de
heer De Marez Oyens als minister de
verbetering der arbeidsvoorwaarden voor
het spoorwegpersoneel ter hand geno
men en gedeeltelijk tot stand gebracht.
Na zijn aftreden als minister werd
nog herhaaldelijk een beroep gedaan op
zijne diensten of medewerking ten be
hoeve van den staat, de gemeente en
bijzondere instellingen ter ontwikkeling
of bevordering van de welvaartsbronnen
van land en bevolking. Zoo werd hem'
het voorzitterschap opgedragen van de
staatscommissie voor het spoorwegbe-
leid, die juist onlangs werd ontbonden^
bij welke gelegenheid zijne daarbij bewe
zen diensten erkend werden door zijne
bevordering tot commandeur in de orde
van den Nederlandschen Leeuw, werd
hij benoemd tot commissaris-generaal
voor de wereldtentoonstelling te Brussel
1910, welke functie hij om gezondheids
redenen niet kon aanvaarden, riep het
gemeentebestuur zijn voorlichting in als
lid der economische commissie voor de
visschershaven te Scheveningen, waar
van hij tevens tot voorzitter benoemd
werd, koos de Commissie van Toezicht
op het M. O. haar medelid tot voorzit
ter, welke functie hij echter spoedi#
weer neerlegde en nam hij het voorzit
terschap op zich van het centraal bestuur
van den Ned. Tuinbouwraad, dat de zoo
uitnemend geslaagde tuinbouwtentoon
stelling te Boskoop organiseerde.
Man van christelijke beginselen, hielp
hij hier medestichten het Christelijk gym
nasium, van welk bestuur hij voorzitter
curator was en maakte hij tevens vele
jaren deel uit van den kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente.-
Sedert verleden jaar had mr. De Marez
Oyens zitting in de Eerste Kamer der
Staten Oeneraal, waarheen de Zuid-Hol-
landsche staten hem afgevaardigden ter
vervanging van baron Van Heeckeren
van Keil.
Zijne redevoeringen als minister ken
merkten zich door een keurigen, goed
vorzorgden vorm, waarbij zijn zin voor
het klassieke zich niet verloochende. Aan
dezen aanleg paarde zich een levendig
gevoel voor schoone kunsten en muziek.
Programma-boek Sociale Week.
Wij ontvingen het lijvige programma
boek voor de 6e Sociale Week, welke ta
Maastricht gehouden wordt 3—10 Sept.
a. s.
Een bijzondere attractie is dit jaar, dat
erin is opgenomen Pastoor Zoetniulder's
uitstekende Re rum N o v a r u m-verta..
ling. Kostte deze tot heden 50 ets., thans
krijgen de koopers van het Programma
boek haar gratis. Immers de prijs van 't
Programmaboek is als vorige jaren 25 ets.
franco per post. Men kan het bestellen
door een postwissel te zenden van 25 ets.
(of 25 ets. in postzegels) aan 't Centraal
Bureau van de K. S. A. te Leiden.
Het formaat van 't Programmaboek
is gewijzigd: het is thans zóó smal, dat
men het gemakkelijk in den binnenzak
kan dragen. Een practische verbetering,
die door de bezoekers zeer op prijs zal
worden gesteld.
En nu laten al onze lezers nu een
Programmaboek bestellen, 'tls een lijvig
boekdeel van 140 bladzijden. Dat is toch
wel een kwartje waardfc
En dan niet langer geaarzeld, om een
kaart voor de Sociale Week te bestellen.
Deze belooft buitengewoon interessant en
leerzaam te worden.
De prijzen der kaarten zijn evenals het
vorige jaar:
Weekkaart, toegang gevende tot
alle vergaderingen, met recht op be
sproken plaats aan de schrijftafels, f 2.50.
Doorloopende avondkaa rten,
toegang gevende tot alle avondvergade
ringen, en ook tot de sluitingsvergadering
(dus 8 vergaderingen), f 1.
Kaarten voor één ochtend-, of middag,
of avondvergadering f0.20.
Al deze kaarten kan men bestellen bij
het Centraal Bureau voor de K. S. A.,
hetzij per postwissel, hetzij door toezen
ding van postzegels.
Naar wij vernemen, zijn er al verschil
lende weekkaarten besteld, maar
evenveel uit België ats uit Nederland! Nu
mogen wij het Belgische bezoek zeker
hoog op prijs stellen, maarzegt dit
niet iets aan onze Nederlandsche
Katholieken?