2e Jaargang,
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
No. 552.
Bureau OUDE SINGEL 34. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
1.10 par kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
2
Augustus
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 c en
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratl»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Uroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertenliSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Ondanks dat er veel geschreven wordt
"jover de Marokko-onderhandelingen, krij
gen we niets bepaalds te hopren en moe
ten we dus met de geruststellende in ede-
deeling volstaan dat het wel zal losloo-
\pen. Liever slaan we dus onze oogen naar
Albanië
waar, naar men zegt, het oojt wel los"
/zal loop en. Immers gisteren, 1 Augustus
,,was het de laatste dag der onderwerping
'waarop men goede hoop had. Volgens
de „Lokal Anzeiger" is Sadreddinbei in
jPotgoritza aangekomen, waar hij heden
jvoor de laatste maal met de hoofden der
JjMalissoren zal onderhandelen. De gezant
'zal den Malissoren de uiterste voorwaar
den der Porte overhandigen. Deze zullen
of worden aangenomen, en dan zal daar
mede het Malissorenvraagstuk zijn opge
lost, óf de Malissoren zullen volharden
bij hun tegenstand. In het laatste geval
zal Abdoella pasja zich terstond met zijn
'Stroepenversterkingen in actie stellen.
De correspondent van de „Times", te
Cettinjé meldt, dat Montenegro gisteren
antwoord van de Porte ontvangen heeft
Jop het voorstel van den koning om het
'Albaneesche vraagstuk minnelijk te rege
len. Het antwoord der Porte luidt on
gunstig, deels ontwijkend, deels afwij
zend.
Het Albaneesche vraagstuk schijnt nu
weer in een ernstig stadium gekomen te
zijn, blijkens het volgende telegram uit
Konstantinopel aan de Times
De ministerraad gelastte den nieuwen
iTurkschen bevelhebber, de Albaneezen
uiterlijk overmorgen te sommeeren zich
'over te geven. De bevelhebber moet
i tevens Montenegro verwittigen dat hij
.verplicht zal zijn de opstandelingen tot
de grens van Montenegro te vervolgen;
indien Montenegro voortgaat hen op te
nemen.
De Daily Mail verneemt uit Saloniki
dat de Porte voornemens is aan Monte
negro een ultimatum te stellen waarin
igeeischt wordt, dat Montenegro onmid
dellijk zal ophouden de opstandelingen
op te nemen. Weigert Montenegro, dan
.zullen de Turksche troepen de grenzen
overtrekken en naar Cettinjé oprukken,
jpnverschillig of daar al internationale
Verwikkelingen uit kunnen volgen.
Koning Nicolaas van. Montenegro
heeft een gesprek gehad met den corres
pondent van de Neue Freie Presse over
jden toestand in Albanië en hij heeft
'daarbij over de mogelijkheid van een
oorlog met Turkije het volgende ge
zegd:
„De Turken hebben het zoover l^ten
komen. Zij hebben hunne beloften niet
gehouden en zoeken een vreedzame op
lossing nu het te laat is. De Albaneezen
nemen de Turksche vredesvoorwaarden
'slechts aan, als een groote mogendheid
*qr voor borg blijft. Dat een groote mor
geudheid borg blijft, geloof ik niet en de
FEUILLETON.
81
Naar het Duitsch.
'Met snelle, veerkrachtige schreden had
jde baron eenige malen de kamer door-
iloopen en bleef nu vol verwachting voor
'den ander staan.
I Mijnheer von Raincr zal toestemmen,
'daarvoor sta ik u borg, sprak deze ver
heugd. Het is jammer, dat die beste man
door het ongeluk zijner vrouw zoo lang
,van hier weg is. Schrijf hem, mijnheer
de baron, schrijf hem.
De ijver van den houtvester deed Stein-
fels goed. Hij rekte zich de leden als
schudde hij een drukkenden last van zich
I af. Daarna liet hij den rentmeester ont
bieden.
De oude Müller zal ontsteld zijn
l'over mijn ingrijpend plan, zeide hij
lachend. Ik geloof waarachtig, dat hij
Soms denkt: Falkenhaus is in gevaar.
Inderdaad deed de beambte over de voor
dracht van den houtvester, die op ver
hangen van den landheer de zaak kort
^uiteenzette, het stilzwijgen bewaren?
Eerst toen Steinfels vroeg: Nu?, mom
pelde hij;
Albaneezen gelooven het ook niet. ik
ben overtuigd dat de troebelen niet zon
der een grooten schok zullen afloopeo.
Of Montenegro daarbij een rol spelen
zaj, kan ik niet zeggen. Wij zijn vrien
den van den vrede en grijpen slechts in
het uiterste geval naar de wapenen. jWij
zijn tot nu toe het slachtoffer van alle
verwikkelingen. Ons arm land kostte het
onderhoud van de gevluchte Malissoren
tot nu toe 21/8 millioen gulden. De han
del aan de grenzen staat stil. Wij lijden
ook nog andere schade. *Dat kunnen wij
niet lang uithouden. Ejen snelle oplos
sing is noodzakelijk. Voorloopig laten
wij het anderen over die oplossing te
zoeken. Als wij zien, da,t dit vergeefs
is, zullen wij ons die zelf bezorgen. Scha
delijke gevolgen vreezen wjj er niet van,
wa,nt de groote mogendheden staan borg
voor de onschendbaarheid yan het Mon-
tenegriinsch,e gebied. Voorloopig heb
ben wij nog geen toebereidselen getrof
fen".
Met het oog op het voorgaande mocht
hij zich wel wat minder gerust toonen.'
Onze veronderstelling dat het met
President Simon van Haïti
zou gaan als met Diaz, is vrijwel uitge
komen. Blijkens een telegram uit Port-
au-Prince, heeft president Simon het nut-
telooze van verderen tegenstand ingezien
en erin toegestemd binnen drie dagen
onder bescherming van een vreemde vlag
scheep te gaan.
Groot gelijk heeft hij, want het wordt
er met den dag een grooter janboel.
Reeds ging het gerucht dat Simon de
plaat gepoetst had en aanstonds gin-
stonds gingen de dappere Haitianen aan
het schieten. Dit hield op, toen do pre
sident naar zijn paleis terugkeerde. De
prefect van politie en twee van zijn
hoofdambtenaren zijn, als moedigie die
naren van den H. Hermandad in 't Fran-
sche gezantschap gevlucht.
De Haitiaansche marine is intusschen
weer een Dreadnought rijker geworden.
De regeering heeft van een rijen Ame
rikaan die groote belangen op 't eiland
heeft, een jacht gekocht, dat eenige ka
nonnen als bewapening en verder ,eene
groo.te hoeveelheid wiapenen en munitie
,als lading aan boord heeft. Deze Dread
nought heeft de voortreffelijke eigen
schap werkelijk te kunnen vgren, het
geen bij de eerste, zooals men, weet, imerk
waardig veel te wenscben. overlaat.
Uit kaap Haitien wordt nog over den
toestand in de Haitiaansche republiek
gemeld, dat generaal Lecon.te met het1
grootste deel van zijn volgelingen op
Oonaives aanrukt. Het is zijn bedoeling
St. Markus tot zijn hoofdkwartier te
maken.
Te Arcahais nabij de hoofdstad, staat
een sterke macht opstandelingen. Het
heet dat Jéréraie zich aan de regeeriiig
heeft overgegeven. Naast Leconte en
Firm in is nog een derde gegadigde voor
het presidentschap opgetreden, n.l. Fou-
chard, de Haitiaansche vertegenwoordi
ger te Berlijn. Deze is op weg naar
Haiti, via de Vereenigde Staten.
Onuitvoerbaar!
Volstrekt niet. Oij zijt te lang in
ooins dienst geweest, dan dat ik je niet
zou raadplegen. Maar dunnen zullen wij
de bosschen, mijn waarde Müller, en wel
zoo spoedig als wij de noodige werk
krachten beschikbaar hebben. Bovendien
moet ge nog weten, dat ik de huisjes foi
het veen Iaat afbreken en een eind ver
derop door nieuwe vervangen.
De rentmeester sprong op van zijn
stoel en zeide 6omber:
De Hemel beware mij! ;Wat de
gnadiger Herr en ik al die jaren met zoo
veel moeite bijeengespaard hebben, zal
dus door het venster worden geworpen?
Daar zullen de menschen eerst recht
praats van hebben.
De houtvester keek verlegen in de pa
pieren, en op Steinfels' gelaat werd een
uitdrukking van gekrenktheid zichtbaar.
Toch a ïtwoordde hij kalm:
Men moet zich aan de praatjes der
menschen piet gelegen laten liggen.
Dat is anders ook mijn zaak niet,
ging de rentmeester hardnekkig voort. Als
ik alles gelooven wilde, wat verteld werd,
dan kwam ik mijn ontslag vrager} en
pakte mijn boeltje. Het heet toch...
Nu, wat? vroeg Steinfels kortaf.
De rentmeester keek schuw om zich
heen en fluisterde:
Mijnheer de baron moet een zware
misdaad op zijn geweten hebben; |dasr-
Dat kan dus binnenkort een gezellige
pan worden.
Ex-koning Manuel
heeft den Engelschen parlementsleden
een oogenblik van welkome afleiding be
zorgd, d.w.z. niet hij zelf, maar een,
blijkbaar niet van politiek gewordiei.*
houdend Lag.erhuislid. De vraag n.l. of
ex-koning Manuel van Portugal, klaar
blijkelijk „samenzwerende tegen de Por-
tugeeschc republiek" langer in Engeland
geduld mag worden, is Maandag in het
Lagerhuis gesteld door het lid \Vard, en
wel in dezer voege: „Heeft de minister
van buitenlandsche zaken van de Portu-
geesche regeering een protest ontvangen
tegen het feit, dat zekere politieke uit-»
gewekenen in dit land van 't gastrecht!
gebruik maken, om tegen het nieu,we
staatsbestuur te conspirceren, en éoo aj,
welke, zijn dan de maatregelen, die zij
denkt te nemen, om aan een dusdanigen
staat van zaken een eind te maken'
'Namens sir Edward Orey antwoordde
de onderstaatssecretaris van Buitenland
sche Zaken Mackinnon .Wood, dat hij
geen enkel protest van dien aard had
ontvangen
Niet tevreden gesteld, vroeg Ward
hierop, of dc „zeer geëerde gentleman"
dan wel het bericht in de „Times" had,
gelezen, waarin een der officieren van
het oude Portugeesche regime vertelt,
dat koning Manuel heeft meegeholpen
aan de organisatie van een revolutionaire
legermacht, en dat hij bereid is, ten al
len tijde het opperbevel over die krijgs
macht op zich t e nemen.
Ja wel, antwoordde hierop doodbe
daard Mac kinnon Wood, maar dat is
hier heelemaal dc kwestie niet.
Waarmee de interpellatie voorloopig
van de baan was.
Niet van de baan, ofschoon we al op
eenige rust hoopten, schijnt de
zeeliedenstaking
te zijn. De staking onder de kolensjou
wers in de haven van Londen heeft in
omvang toegenomen. Vele schepen kun
nen wegens gebrek aan kolen niet ver
trekken. Het aantal stakers wordt op 5000
k 7000 geraamd. Er zijn vele bootwerkers
onder lien, die zich uit solidariteit bij de
beweging hebben aangesloten. De leiders
van de staking zien den toestand ernstig
in. De hoofdgrief van de stakers schijnt
te zijn, dat de patroons zich niet houden
aan de regeling, die de vorige week is
getroffen.
De leiders ?eggen, dat de beweging
een groote uitbreiding onder de haven
arbeiders dreigt aan te nemen, wanneer
niet onmiddellijk de bezwaren der sta
kers worden opgeheven.
De staking van machinewerkers te Man
chester heeft zich eveneens uitgebreid en
omvat thans 12.000 man.
Gistermiddag is in de City een groote
vergadering van stakers gehouden, die
tegen den raad der leiders besloten heeft
de staking voort te zetten, totdat de pa
troons waarborgen hebben gegeven, dat
zij zich zullen houden aan de regeling,
die de vorige week is getroffen. Vele
om willen de andere landheeren niet met
ons omgaan.
Hans Otto trad met vrijmoedigen blik
op den man toe en zeide:
Wijl ik voor een groot onrecht terug
schrikte, daarvoor doen de heeren mij
in den ban.
Het hoofd schuddend en met de som
berste denkbeelden vervuld verliet Müller
de kamer. De rampen zouden nu boven
Falkenhaus losbreken.
Denzelfden avond nog zat Steinfels tot
diep in den nacht aan zijn schrijftafel.
Lust in arbeid, de wensch om plannen uit
te voeren en te verbeteren, bezielden hem
zoodanig, dat hij bereids de goede woor
den vond om zijn verren nabuur zijn
voorstel te doen. De kleine beek, die de
kolonie van water voorzag, kwam van
den Rainerschen kant en moest nog op
diens gebied opgevangen en anders ge
leid worden, wilde de verplaatsing der
woningen gelukken. Het was alzoo de
vraag, of Rainer voor de verhuizing zijn
goedkeuring gaf en of hij zijn aandeel
wilde dragen in de verlegging van den
waterstroom.
Na verwonderlijk korten tijd ontving
de jonge landheer al antwoord:
Oij geeft uiting aan een gedachte,
die reeds bij mij opkwam toen ik eens
met mijn arme vrouw langs het veen
liep. Zoolang uw geëerde oom-zaliger
leefde, viej er echter aaji gqen uitvoering
werkwilligen zijn door de stakers met
geweld verhinderd, te werken. Zoo nu
en dan kwam het tot heftige twisten.
De talrijk vertegenwoordigende politie
moest telkens ingrijpen.
In Tilbury hebben 2000 bootwerkers
en 1000 andere daglooners besloten het
werk neer te leggen. Tot de maatschap
pijen, wier schepen niet kunnen vertrek
ken, behooren de Peninsular Oriental-, de
Atlantic Transport-, de Nelson- en de
Nippon Yusenlijn.
Ook in Rusland schijnen nu de poppen
aan het dansen te gaan. Op nagenoeg alle
stoomschepen te Reval zijn de arbeiders
en bootwerkers, die loonsverhooging
eischen, tot staking overgegaan.
Sedert eergisteren staken ook die boot
werkers te St. Petersburg. Zij eischen
wijziging van de werkuren en loonsver
hooging. Gistermorgen zijn 2000 arbei
ders in de havens verschenen, maar niet
aan het werk gegaan. 1000 bootwerkers
uit Goetoejewsky en andere havens heb
ben zich bij hen aangesloten.
Ook Toulon heeft nog een klein klapje
van de molenwiek gekregen. De boot
werkers, belast met het ontladen van het
Nederlandsche schip Scriaduc, hadden
staking afgekondigd, maar besloten heden
weer aan het werk te gaan, toen de
patroons een dagloon van 8fr. toestonden.
Zou het spelletje nu echter weer van
voren af aan beginnen?
GEMENGD.
De ontvangsten van vreemde staats
hoofden, zegt het „Hbld. v. Antw.", zijn
nu afgeloopen voor dit jaar.
In de aanstaande lente verwachten wij
te Brussel aartshertog Frans Ferdinand
van Oostenrijk en zijne vrouw, <Ji« aan
't Belgisch hof uit naam van Keizer Frans
Jozef het gebruikelijke tegenbezoek zullen
brengen.
Aangekondigd wordt ook nog het offi
cieel bezoek van Tsaar Ferdinand van Bul
garije, en h.et behoort tot de mogelijke
gebeurtenissen, dat bezoeken worden ge
wisseld tusschen de Belgische en de En-
gelsche hoven.
Anderzijds staat sinds lang een bezoek
aan Boekarest op het programma der
uitstapjes van onze Koninklijke familie.
Dat zal natuurlijk dit jaar niet meer ge
schieden.
Volgens een telegram uit St. Peters
burg aan het „Berliner Tageblatt" wordt
uit Peking gemeld, dat tengevolge van
de versterking der Russische troepen in
Oost-Azië de Chineesche regecriing be
sloten heeft, om de strijdmachten in
Mantsjoerije uit te breiden tot op 30 bri
gades infanterie en 10 regimenten genie
troepen, waaraan een artilleriemacht van
150 kanonnen toegevoegd zal worden.
Deze belangrijke versterking zal China
wel niet gemakkelijk vallen, daar enkele
troepenafdeelingen reeds sedert Mei geen
soldij meer hebben ontvangen. Het minis
terie van financiën kan de toenemende
uitgaven, die de oorlogspolitiek van prins
Tsin eischt, niet meer dekken. De Chi
neesche gezant te St. Petersburg heeft
naar Peking bericht, dat Rusland's poli
van mijn plan te denken. Mijn vrouw en
mij was nu uw voorstel zeer welkom;
wij zijn er geheel mede ingenomen en ver
heugen ons over de nieuwe kolonie. Ik
zal bevel geven, dat mijn beambten u
in alles moeten ter zijde staan. En ik
mag u zeker de leiding van alle werk
zaamheden wel overlaten. Mijn vrouw zou
graag weten wanneer de eerste 6pade
in den grond wordt gestoken. Uw brief
was mij een groote vreugde. Ik ben het
in menig opzicht met u eens.
In de Falkenhauser bosschen hadden
bijl en zaag hun werk gedaan. Er was
gehakt, gesnoeid en geplant. In het veen
was al heel wat verbetering merkbaar
en zelfs de verplaatste kolonie, naar haar
plaatsing „heuvel-kolonie" genaamd, be
gon reeds haar nieuw uiterlijk te ver
liezen.
Ondanks den ellendigen toestand hun
ner hutten waren de lieden aanvankelijk
toch slechts met tegenzin daarvan ge
scheiden; eenigen zelfs waren eerst voor
het geweld geweken, toen het dak boven
hun hoofden werd opgebroken. Maar
spoedig waren zij toch tot de erkentenis
gekomen, dat de jonge gniidige Herr hun
weldoener was. En het laatste overblijfsel
van ontevredenheid week bij hen, toen in
het gezin van den eenigen man, die, prat
op zijn eigen huisje, in ;tveen gebleven
tiek tegenover China door ineeningsver-
schillen in het kabinet nog niet is vast
gesteld en men derhalve op alle verras
singen voorbereid moet zijn. De gezant
raadt aan zoo snel mogelijk over allo
hangende kwesties te beslissen. Het is
moeilijk aan te nemen, dat deze raad in
Peking gevolgd zal worden, daar dc rol
van den tegenwoordigen gezant is uitge-
speelt en hij geen vertrouwen meer geniet
in Peking.
Te Toblach zijn de paarden ge
schrokken van een rijtuig, waarüi drie
Egyptische prinsessen zaten, liet rijtuig
viel om, een prinses kreeg een schedel
breuk, dc tweede een hersenschudding,
en de derde, evenals de koetsier, een
lichte verwonding.
Te Moskou is een bank van leening
door dieven uitgeplunderd. Toen de bc-
leeners van deze ramp hoorden, snelden
zij toe, om te redden wat er te redden
viel, maar het was te laat. De armci
stakkers liepen storm op ledige berg
plaatsen.
Het douanekantoor en 50 Europec-
sche huizen te Dircdeoeëh (Abessinic)
zijn door een dynainietontploffing in da
lucht gevlogen. 30 Abessiniërs en 8 Ar
meniërs zijn gedood.
De „Nationalzeitung" verneemt uit
Moskou
De bevelvoerende generaal van liet
militaire district Moskou heeft 59 offi
cieren van de intendance, die zich aan
ernstige onregelmatigheden hebben schul
dig gemaakt, naar den krijgsraad ver
wezen.
Bijna geheel Engelsch-lndië heeft
van een ontzettende droogte te lijden.
Overal verdort het graan. Regen is drin
gend noodzakelijk. Als de droogte nog
tien dagen aanhoudt, zal de Indische re
geering de gebruikelijke maatregelen te
gen den hongersnood aanwenden.
Te Bezières en omgeving zijn vier
honderd personen, na het eten van koe
ken, die zij allen bij dvnzelfden bakker
hadden gekocht, plotseling ziek gewor
den. Dc toestand van sommigen is zorg
wekkend.
Aan de „Lokai Anzeiger" wordt ge
seind De wagenbestuurders en conduc
teurs van de trammen in Kopenhagen en
voorsteden hebben het werk gestaakt, om
van het stadsbestuur, dat lieden alle tram
lijnen overgenomen heeft, hoogere loonen
te verkrijgen.
Het Kurhaus te Bad-Piermont is een
prooi der vlammen geworden.
Vermoedelijke oorzaak is zelfontbran
ding tengevolge van bovenmatige hittei
in de machinekamer.
Het prachtige gebouw is geheel ver
loren. Mcnschenlcvens zijn gelukkig niet
te betreuren.
Het Kurhaus was geheel met gasten
bezet en het kostte dc brandweer vcd
moeite allen te redden. Tegelijk werden
ook verschillende kostbaarheden en kof
fers in veiligheid gebracht.
Dc antieke vazen en schilderijen, be
nevens de meubelen, werden gespaard.
De schade van het Kurhaus wordt op
7 k 8 millioen geschat
was, een kwaadaardige koorts uitbrak.
Toen twee kinderen daaraan gestorven
waren, kwam ook voor hum het oogenblik
van beter inzicht. Zich niet bekommerend
om het gevaar voor besmetting, was do
landheer in de vochtige woning versche
nen om den terneergeslagen huisheer
voorloopig een onderkomen op Falken
haus aan te bieden. Deze onzelfzuchtige,
krachtige handelwijze had tengevolge, dat
eenige weken later ook dit restje van do
veenkolonie met den grond was gelijk
gemaakt. Michel Murten had spoedig
groot vertier in zijn nieuw huisje, in wclk9
tuin aardappelen en groenten zoo welig
tierden.
Een sieraad van de omgeving was do
Falkenhauser houtvesterswoning, die ver
groot en verbeterd geworden was. De
van bruine blinden voorziene vensters
blonken altijd van reinheid en er achter
stonden vriendelijke bloempotten en hin
gen hagelwitte gordijnen. Frans was door
zijn heer als houtvester aangesteld en
dc baron had, ondanks de openlijke af
keuring van den rentmeester, het huisje
netter laten inrichten dan voor het doel
noodig was. Hans Otto had daarbij het
gevoel, als bracht de zorg voor het van
Hartenstcin komende paar hem nader
tot Erna.
(Wfirui vervolgd.) j
