31
BUITENLAND.
Erna von Harneck.
2e Jaargang,
No, 550.
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Juli
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingcn van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advcrtentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Gevoelspolitièk.
We namen onlangs een inzender in De
Nieuwe Courant een beetje in 't
ootje naar aanleiding zijner aanprijzing
van een politieke concentratie, gebaseerd
op „gevoelseenheid" of zoo iets. We
zeiden ongeveer: dat politieke tasten zal
wel hierop neerkomen, dat men links in
't zelfde kringetje als tot dusverre blijft
ronddraaien.
Nu, zulks komt al uit, want hoor De
N. Crt. eens uitvallen tegen De Rot
terdammer (anti-rev.), die de nieuwe
meerderheid in den Rotterdamschen Raad
„wijsheid van Boven" toewenschte:
„Wij bevelen dergelijke profanaties
„De Nederlander" ter overweging aan,
wanneer hij wederom den vrijzinnigen
partijen bij de gemeenteraadsverkie
zingen samengaan met de sociaal-demo
craten in bittere termen mocht willen
verwijten. Wij zijn van een dergelijk
samengaan een besliste tegenstander,
maar wij zien een reëelen stemmen-
ruil met de sociaal-democraten toch
nog liever dan den triomf eener partij,
die zich vermeet haar hand op het
bestuur onzer steden te leggen in den
naam Gods!"
Hoe rijmt men dat te zaam?
De N. Crt. is „een besliste tegen
stander" van samengaan met de socia
listen, maar „een reëelen stemmenruil"
wil het blad met dezen toch wel aan
gaan, als het daarmede de Christelijke
partijen maar van 't kussen kan houden.
'tKomt op die manier al aardig uit,
waarheen de concentratie der gevoels-
een'i id voeren zal. Het bloed kruipt waar
het niet gaan kan en al verzint men links
nug zulke vernuftige combinaties, anti
papisme zal er het alles overheerschende
gevoel blijven.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Of de warmte of de pijnlijk stekende
zon er schuld van geweest is, dat de
onderhandelingen over Marokko in de
afgeloopen week door den donkersten
bril bekeken werden? 't Zal wel zoo zijn,
want nu wc zoo'n beetje aan de warmte
gewend beginnen te raken, bezien wc
de zaken wel minder verhit en opgewon
den van een anderen kant en in plaats
van pessimistische, geven nu de bladen
de meest
optimistische beschouwingen.
Zoo weet de „Neue Prcie Presse" te
vertellen, dat volgens mcdedeclingen af
komstig van diplomatieke kringen te
iWcenen, Frankrijk en Duitschland het
reeds over de voornaamste punten eens
zijn geworden en dat nog slechts enkele
formeele quacstics te regelen zijn. In
hoeverre dit juist is, zal moeten worden
afgewacht; in de laatst gehouden zitting
van den Franschen ministerraad heeft de
heer de Selves alleen verklaard, dat de
onderhandelingen een normaal verloop
hebben. Dat is zeker een bevredigende
verklaring. Reeds werd meegedeeld, dat
zoowel in Duitschland als in Frankrijk
de verklaring van minister Asquith vrij
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
79)
Haar broeder was het, die Erna's voor
nemen tot uitvoering bracht. Hij schoof de
geledigde theekop van zich af en monster
de zijn sigarenkoker. Met smaak een si
gaar opstekend, gaf hij te kennen, dat zijn
zu-ter vandaag al bijzonder gezellig was.
Als het haar zooveel moeite kostte een
enkele maal niet aan haar wenschen te
kunnen voldoen, ware het maar beter ge
weest, dat zij naar „haar vrienden" ge
gaan was.
Zou het je waarlijk verwonderen,
als ik ontstemd was? Hoe ongaarne ik
je ook een opmerking in dat opzicht
maak, dwingen thans de omstandigheden
mij er toch toe. Ik verlang, dat uw vrouw
niet nicer, zonder mijn toestemming, over
mij beschikt. Heeft zij mij noodig, dan is
ecu enkel woord voldoende om mij bereid
te inden. De jaren, die ik nu al onder je
dak doorbreng, kunnen je toch wel ge-
gunstig is opgenomen. Ook de Engelsche
pers, die een veel kalmer toon voert dan
ecnige dagen geleden, toont zich over
het algemeen voldaan over de ministc-
ricele verklaring, en ook blijkbaar wel
opgelucht.
Ook in Parijs schijnt men wat te zijn
opgelucht. Minister de Selves, dien een
man van dc „Echo" wilde interviewen,
heeft slechts geglimlacht en op een vraag
van den reporter met een schaterlach ge
antwoord. Verre vaji uit het veld ge
slagen te zijn, vond de „Echo"-man dit
een verblijdend teeken„want, zcide hij,
als men bij zulk warm weer en bij de
drukkende Marokko-politiek nog lachen
kan, zal de zaak wel losloopen".
Ook Delcassé denkt er zoo over. Aan
een journalist verklaarde hij o.m. Het
is steeds mijn overtuiging geweest, dat
twee groote volkeren als Frankrijk en
Duitschland het ten slotte in de zoo
delicate Marokkokwestic eens moesten
worden. Ik ben ook overtuigd dat het
nieuwe verdrag de werkelijke rechten
van de betrokkenen zal eerbiedigen en
in dc toekomst de wolken zal doen ver
dwijnen, die den horizon van beide
landen zouden kunnen verduisteren. Het
is steeds mijn gewoonte, dc dingen ern
stig, maar nooit tragisch op te vatten.
Dat doet een Franschman dan ook
nooit.
De Temps meldt dat dc Fransch-DuiL
sclie onderhandelingen op het oogen-
blik nog slechts over algcmeenc kwesties
loopen. Het geldt vast te stellen, welk
gedeelte van üaboen Frankrijk bereid is
af te staan aan Duitschland in ruil voor
een verklaring van volledige politieke "be
langeloosheid in Marokko door deze mo
gendheid en andere territorrialc voordee-
len in Afrika buiten Marokko.
Wat het bericht aangaat van de „Dai
ly Chronicle" als zou de Duitsche keizer
een nieuwe internationale Marokkoconfe-
rentie wenschen, wordt thans door Reu
ter in een officieus uitziend communique
verklaard, dat dit gerucht niet bevestigd
wordt en dat dc Engelsche regeering
geen voorstel in dezen /.in zal kunnen
doen, voor niet duidelijk is gebleken,
dat Frankrijk en Duitschland niet in staat
zijn een bevredigende oplossing te vin
den. Dit is uit de verklaring van As
quith gebleken. En zelfs al wordt een
dergelijke oplossing gevonden, dan is
liet ecnige, wat de Engelsche regeering
noodig acht, actief deel te nemen aan
de onderhandelingen die Engelands be
langen raken of kunnen raken.
Het E ransche oppercommando
dat, zooals men weet door generaal Jof-
fre aanvaard is, brengt heel wat pennen
in beweging door de weigering van ge
neraal Paw om deze post te aanvaarden.
Deze weigering berust op het volgende.
Generaal Pau verklaarde, de erfenis van
generaal Michel slechts onder twee voor
waarden te kunnen aannemen: le. Moest
hij waarborgen hebben voor dc duur
zaamheid van het opperbevel, daar hij de
verantwoordelijkheid daarvoor niet op
zich wiklc nemen, wanneer bij iedere
ministerieeie mutatie opnieuw verande
ring zou kunnen komen 2c, Verlangde
Iecrd hebben. Er verliep al gcruimen tijd,
sinds ze mij door de kamenier zeggen liet,
dat zij voor mij bedankt had, en ik dus
thuis had te blijven. Lili liet echter niet
om mijn gezelschap verzoeken en ook zal
ik haar vandaag wel niet weder van nut
kunnen wezen, daar zij wel ter ruste zal
gegaan zijn. Het zal dus slechts om een
luim geschied zijn, en nu verzoek ik, je
vrouw wel te willen zeggen, dat zoo iets
niet weer heeft te gebeuren.
Erna was opgestaan. Sidderend van in
gehouden verontwaardiging blikte zij haar
broeder dreigend in de oogen.
Ik belast mij niet met boodschappen
aan mijn vrouw, antwoordde hij boos.
Erna stond ccn oogenblik stilzij zag
Bertie's gezichtje voor z h. Heden gold
het echter, voor de toekor t voort te bou
wen cn daarom ging zij moedig voort:
Daar het licht tot rnaangcnainege-
volgen kan leiden, is hef beter,'dat gij
met Lili spreekt, niet ik.
Onzin, mopperde hij, de oogen voor
haar neerslaande. Gij weet uit eigen er
varing, dat vrouwen haar zin willen door
drijven. Mevrouw Eichstett had wel zoo
verstandig kunnen zijn Lili ook uit tc
noodigen.
Zoo, moert daarom migraine voorge
wend worden. Het verwondert mij slechts
hij vrijheid tot het kiezen van zijn chef
van den generaleri staf.
Beide cischen werden afgewezen.
De meeste bladen, behalve de radicale,
gaan nu heftig tegen de regeering tc
keer. Dc „Éclair" zegt, dat het land liet
de regeering niet zal vergeven, dat zij
onder voorwendsel van de republikcin-
sche verdediging de veiligheid der gren
zen in gevaar heeft gebracht.
Naar uitlatingen in de officierskringen
te oordcelen, zou het leger aan generaal
Pau dc voorkeur gegeven hebben.
Terwijl zoo Marokko en liet opperbe
velhebberschap voor wat sabelgerinkel
zorgen, slaat den anti-militairistcn de
schrik om het hart, weshalve zij Donder
dag vergaderden ter bespreking van
sabotage der mobilisatie.
Van de vele zeer opgewonden woor
den, die er gesproken werden ('t was
midden in die warmte) stippen wij het
volgende aan. Een meneer Brichctcau
zeidc o. a.
„Dc arbeidersklasse is bereid een oor
log te verhinderen. De regeering moge
weten, dat wij bij een evcntuccle mobi
lisatie niet zullen oprukken. Wij zullen
haar sabotecren. Wanneer wij al gehoor
geven aan het oprocpingsbcvcl, dan zal
dat geschieden om wapens te bekomen,
teneinde daarmede onze eigen vrijheid
te bevechten."
Daarna verheerlijkte Brichctcau de sa
botage der spoorwegen en in het bij
zonder den gruwclijkcn aanslag van Pont
de l'Arche, die bijna tot een catastrophe
geleid heeft, en vervolgde:
„In geval \an mobilisatie zullen de
kameraden lirfft- werk hebben ann de
Parijsche stations en de knooppunten in
dc provincie. .Wanneer gij wordt opge
roepen, dan weet gc wat u tc doen staat
om de regimentscommandanten tc doen
verdwijnen."
Andere sprekers verklaarden met deze
woorden in te stemmen, hoewel zij zich
in hun uitdrukkingen meer matigden.
Ongetwijfeld zal het F ransche leger
bestuur bij een evcntuccle mobilisatie
goed doen rekening te houden met het
drijven van deze vaderlandslooze fanatici;
dat deze enkelingen echter niet meer dan
hoogstens even storend zouden kunnen
ingrijpen in het raderwerk van een mo-
bielmaking van het Fransche volk, ligt
voor de hand.
Trouwens, die vaderlandslooslieid zal
wel los loopen immers liet bloed kruipt
waar het niet gaan kan. Dat bleek dezer
dagen te Berlijn waar zoo iets is als 'n
congres van internationalisme.
De Fransche arbeidersafgevaardigden
werden zeer vriendelijk door dc broe
ders tc Berlijn ontvangen, er werden
moties tegen den oorlog aangenomen,
die in het midden lieten, wat er zou
gebeuren, als er oorlog zou komen tus-
sclien Frankrijk cn Duitschland, cn alles
scheen pour le mieux... maar menschen
zijn menschen, ondanks alle theorie.
Zoo irriteerde liet dc Franschen bij
zonder dat dc Duitsche kameraden steeds
hoog opgaven van hun kas. „Nous afons
de I archent: soixante millions de marks"
Yvetot werd het eindelijk te machtig
dat Lili de moeite nam ook voor mij co-
medie te spelen. Doch hoe het zij, Her
man, misschien rest je nog genoeg ge
voel voor rechtvaardigheid om in te zien,
dat ik zoo iets niet meer verdragen wil.
De lioogc gestalte van het meisje stond
fier voor haar broeder, haar gauwc oogen
schitterden als staal.
Hoe dwaas het was, Erna den eigen
lijken grond van de handelwijze zijner
vrouw bloot tc leggen, had Harneck niet
bedacht. Zoo wist hij dan ook in het
eerst niet, wat op haar krachtig uitge
sproken mcening te antwoorden. Toen
hij dc onaangename verrassing te boven
was, sprak hij koel:
Voor gij spreekt van „niet rnccr ver
dragen wil" en meer van die dingen,
moogt gij toch wel bedenken, dat ik baas
ben in mijn huis. Heb ik Lili niets te be
rispen, dan hebt gij u daarbij neer te
leggen.
Zeker, maar dat heeft zijn grenzen.
En wat denkt gij dan te doen, als
ge die grenzen overschreden vindt? vroeg
hij spottend.
Jc huis verlaten.
Verbazing cn schrik waren achtereen
volgens op het gezicht vin den officier
te lezen.
Mijn huis verlaten?. Geen ander
en op een gegeven oogenblik antwoord
de hij droogjes: „Gij Duitschers zijt rijk
aan geld, maar wij Franschen, wij zijn
rijk aan denkbeelden... Ons systeem is
beter dan liet uwe. Gij moet ons in elk
geval niet overbluffen''.
Men ziet dat liet internationalisme
eindigt en de vaderlandsliefde begint,
zoodra men de grenzen van zijn vader
land heeft overschreden.
De constitutioneclc crisis
in Engeland zal dezer dagen ook wel
zijn beslag krijgen en wel zonder de
creatie van één enkelen Peer. De Hoo-
gerhuisleden kiezen toch maar liever eie
ren voor hun geld cn zullen liever voor
de ongewijzigde vetowet stemmen dan
die massa nieuwe peers slikken.
De lieer Asquith had Vrijdag een kor
te audiëntie bij den koning Londen
cn gisteren zou Z. M. naar Cowcs ver
trekken. Dc heer Balfour zal Waar
schijnlijk op liet eind van deze week
zjjn reis naar liet vasteland ondernemen.
Vóór Woensdag meent men, zullen de
unionistische leiders den eersten minis*-
ter de verzekering kunnen geven, dat
een pcerscrcatie niet noodig zal zijn.
De „no surrenders" schijnen echter
nog geen kamp te willen geven. Lord
Willoughby dc Broke legde geen ver
klaring m dien geest af, de volgelingen
van lord Halsbury zullen op hun post
zijn om tegen het „grootste politieke
schelmstuk" tc stemmen.
Waar maken dc menschen zich dik om
met die warmte. Het ding komt er toch
door en het Lagerhuis gaat in dc tweo
de week van Augustus tot October naar
huis.
GEMENGD.
Over den gezondheidstoestand van
den Prins-regent van Beieren doen tegen
strijdige berichten de ronde. Terwijl van
officieelc zijde de toestand van den regent
als „tamelijk goed" gekwalificeerd wordt,
verneemt liet „Berl. Tagcbl." uit Miin-
chen, dat dc vorst gedurende de laatste
dagen verscheidene malen geheel het be
wust /.ijn verloor. Hij kon geen oogenblik
alleen gelaten worden cn is niet meer
in staat zichzelf spijzen toe tc dienen.
Dc Turksche gezant te Parijs, Naocm
Pasja, is Vrijdagavond plotseling in een
club onder het bridgespelen aan een be
roerte overleden. Naoem Pasja was 02
jaar oud, katholiek cn sedert drie jaar
Turksch gezant te Parijs.
Uit Washington wordt gemeld, dat
volgens bericht uit officieelc bron het
Vcncz.olaansch kabinet is afgetreden en
dat een nieuw ministerie is gevormd,
waarin de portefeuille van buitenlandsche
zaken aan Gonzalez Guinan is toever
trouwd.
I let Perzische Parlement heeft met
algemeenc stemmen ccn door een groep
afgevaardigden ingediend voorstel aange
nomen, om op het hoofd van den afge-
zetten Sjah een belooning van ÏOO.UOO
toniaii en op dc hoofden zijner broeders
Salar-cd-Dowlé en Sjoas-cs-Sultaneh ieder
25.000 toman te stellen.
Verder is een rcgceringsvoorstel aan
genomen, om het salaris vail den chef van
de-douane met 300 gulden te verhoogen.
Dit ambt is aan majoor Stokes, den vroc-
staat je toch meer open?
Erna had haar zelfbehecrscliing volle
dig herwonnen. Kalm zeide zij:
Oom Frans is ten allen tijde bereid
mij op te nemen. Hij drong er reeds vroe
ger op aan, dat ik naar Amalienhof zou
komen.
Zoudt ge werkelijk kunnen besluiten
mij cn Bertie te verlaten? zoo begon
Herman na een pijnlijke stilte, op een
toon van verwijt. Ik dacht werkelijk, dat
je daarvoor te veel van mijn jongen hield.
Er vloog iets als een stuiptrekking over
het gelaat van het meisje, en haar stem
beefde, toen zij zacht antwoordde:
God alleen weet, hoeveel ik van het
kind houd en wat het voor mij is. Maar ik
ben het toch aan mij zelf verschuldigd,
Herman, mij niet voor voetveeg tc laten
gebruiken.
(je zijt zwaar op dc hand, gij stijf-
hoofdje, zcide Herman lachend, en om
aan het onaangename onderhoud een ein
de te maken. Kom, laat ons vrede slui
ten, hier is mijn hand.
Ernstig legde Erna voor een oogenblik
haar ijskoude vingers in haar broeders
rechterhand. Treurig blikte zij naar de ruï
ne van den vroeger zoo schoonen, fris-
schen jon voor wien haar hart zoo
warm en zoo trouw had geklopt. Zuch-
geren militairen attaché van het Engel
sche gezantschap te Teheran, aangeboden.
Op last der Russische regeering zijn
alle vrouwelijke studenten in dc genees
kunde aan dc Petersburgsche universi
teit, die bij wijze van protest sedert
April gegi colleges meer bezochten, van
verdere deelneming aan het onderwijs
uitgesloten. Te Tomsk zijn honderd stu
denten, die eveneens door het niet be
zoeken van colleges portcstccrdcn tegen
de wijze waarop ze werden behandeld,
administratief verbannen.
Het hof van assises der Seine heeft
bij verstek den medeplichtige van Duez,
den boedelbcreddcraar, Gauticr, veroor
deeld tot 20 jaar dwangarbeid cn 3000
frank boete. II I
In verschillende fabrieken van de
metaalindustrie te Leipzig hccrscht een
loonconflict. De bond van dc metaalin
dustrie iu liet district Leipzig heeft nu,
naar het Berliner Tageblatt bericht, be
sloten de patroons, die in liet geschil
zijn betrokken, te hulp te komen en met
ingang van 5 Augustus 00 pet. van het
personeel uit tc sluiten.
Tengevolge van de abnormale
warmte zijn te Weenen 24 menschen'
door ccn flauwte bevangen. Twee geval
len met doodelijken afloop.
Volgens berichten uit Innsbruck is do
hitte ui Tirol schier ondragelijk. In vele
industrieelc bedrijven is tijdelijk ccn an*
dere indecling van den arbeid ingevoerd.
Tc Trentc hebben dc brievenbestellers!
wegens de warmte het werk moeten sta
ken.
Bij Oberhofcn is ccn groot tarweveld
in brand gerankt door vonken van een
locomotief. Bij Prutz is een uitgestrekt
hooiland door het achteloos wegwerpen
van ccn lucifer een prooi der vlammen
geworden.
In België is dc hitte zoo groot,
dat dc legermanoeuvres afgelast zijn.
Het land is in 't geheel niet bezocht door
de onweders der laatste dagen, die iu
Dutischland hebben gewoed, en het zaad
op de akkers is geheel en al verbrand.
Dc „New York I lerald" verneemt
uit Washington, dat de regeering den
kruiser „Salem" naar Haïti heeft gezon
den. De „Salem" is het vijfde Amcri-
kaanschc oorlogsschip, dat naar de I lai-
tiaansche wateren is gezonden.
De dagen van Simon's presidentschap
zijn het kan nu vrijwel met zekerheid
worden beweerd geteld. Hij heeft nog
gezag in Port-au-Prince, maar zoowat du
gehcele Republiek is verder in handen
van de opstandelingen. Dc opstandelin
gen hebben 15.000 dollars douancgeld ge-
ind. Simon zou er dan ook hard over
denken, af te treden.
Leconte, de hoofdaanvoerder van de
rebellen, heeft van den Duitschcn consul
de uitlevering van de vluchtelingen te Cap
Haïticn geëischt Dc consul heeft den
gezant om orders gevraagd en deze heeft
geantwoord, dat het onmogelijk is dc
vluchtelingen tc verdedigen. Zij zullen dus
wel uitgeleverd worden.
Dc toestand is critiek. De rebellen
hebben spoorwegstations bij de grens
platgebrand cn uitgeplunderd. Er is op
vreemdelingen geschoten.
tend verliet zij het vertrek, Herman iu
moeilijk te beschrijven stemming achter
latend.
De sigaar tusschcn de lippen, de han
den gestoken in de zakken van zijn ka-
kamerjapon, liep hij het vertrek op en
neer.
Dat mankeert er nog maar aan. Ik
moet haar waarachtig nog dankbaar zijn
dat zij blijft. Hoc zou ik het haar toeko
mende geld kunnen uitkccren. Ik hel»
meestentijds zelf niets, 'k Zou er leelijk
voor zitten, als zij ging.
In zijn verlegenheid streek hij nog
maals peinzend over het hoofd.
Ik zal waarlijk mijn vrouw er over
moeten aanspreken. Men is toch een be
dorven man, als men tusschcn twee vuren
zit. Lili weent cn vleit, trappelt met dc
voeteij van boosheid. Erna treedt op als
een belcedigdc koningin. Had /ij na a-
ders dood maar aan dien armen Erich be
hoord. Over die. andere geschieden» is
toch in ai die jaren al gras genoeg go
groeid.
Behoedzaam schonk hij zich bij liet
buffet ccn glas portwijn in en nam daar
na de /ware taak aan om zijn verwend
vrouwtje de les te lezen.
Vjtrui vervolgd.) j
