BUITENLAND.
Erna von Harneck.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 547.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor "Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/i cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
27
Juli
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden medcdeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-ndvcrtcntiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Krijgsrumoer en wapengekletter bren
gen de gemoederen in onrust. Zouden
Duitschland en Engeland
met elkaar in oorlog gewikkeld worden
ter wille van Marokko? Leest men de
Duitschc nationalistische pers, dan krijgt
men den indruk, dat men voor een oor-
Jog niet terug schrikt, maar de staatslie
den, die in beide landen leiding geven,
zullen toch in laatste instantie pas be
reid zijn het Marokko-geschil met de
wapenen uit te vechten. De rede van
Lloyd George heeft algemeen in Duitsch
land een slechten indruk gemaakt wij
wezen reeds gisteren op dit feit ter
wijl het aflasten van het bezoek van het
Engelsch Atlantisch eskader naar de
•Noorsche wateren, alsmede ongunstig
beoordeeld wordt en een ernstigen in
druk maakt.
Het Reuter-telegram uit Londen, dat
meldt dat tengevolge van de verande
ringen in het programma voor dc thuis-
vloot en de Atlantische vloot reeds eeni
ge dagen geleden besloten is, van het
plan van een bezoek van dc Atlantische
vloot aan Zweedsche en Noorsche ha
vens af te zien, en dat deze programma-
wijziging niet liet minste verband houdt
piet de jongste gebeurtenissen naar aan
leiding van Marokko komt wel wat laat,
maar zal toch wel in staat zijn dc ge
moederen eenigszins te kalmeeren.
De Engelsche regeering is bovendien
piet vredelievende bedoelingen bezield en
wil geen inbreuk maken op de onderhan
delingen tusschen Duitschland en Frank
rijk of de onderhandelingen beïnfluën-
cecpen. Men heeft deze gevoelens in twij
fel gtrokken, maar Reuter verneemt, dat
,er geen nieuwe factor is gerezen, die de
onderhandelingen bemoeilijkt, die thans
door Frankrijk en Duitschland over Ma
rokko worden gevoerd. Het veld der on
derhandelingen is niet uitgebreid.
Uit dc beraadslagingen van de minis
ters op het ministerie van buitenlandsche
zaken te Londen moet niet worden opge
maakt, dat Engeland op eenige wijze van
plan is in te grijpen, om op directe of
actieve wijze deel te nemen aan dc on
derhandelingen, die thans door Frankrijk
jmet Engeland worden- gevoerd.
Opgemerkt dient te worden, dat de
verklaring, dio de Engelsche regeering
heeft afgelegd in het Lagerhuis toen
Duitschland's optreden te Agadir was
bekend geworden, doelde op den nieuwen
toestand, die in Marokko in het leven was
geroepen en op de bedoeling der En
gelsche regeering, om alle Engclsdic be
langen, die getroffen zouden kunnen wor
den, te beschermen. Er kan geen twijfel
over bestaan of iedere oplossing buiten
Atarokko, die door Frankrijk, voldoende
wordt geacht, maakt vanzelf sprekend
geen inbreuk op Engelsche belangen.
De berichten uit
Portugal
geven nu juist geen verheffenden indruk
van den staat van zaken in xle nieuw-
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
76)
Met donkeren blik had het meisje dc in
korten vorm gestelden voorslag gelezen
eerst de laatste woorden van den brief
.waren in staat, haar gunstig voor den
wensch haars broeders te stemmen. Dui
delijk sprak de zelfzucht uit de regelen,
doch Erna's hart haakte naar toonade-
ring en zoo ging zij met het schrijven
naar haar geestelijken raadsman wien zij
cr op opgewekte wijze mededecling van
•deed.
Eerst toen deze met de tijding zich niet
ingenomen betoonde, werd het haar min
der vroolijk. Beklemd had zij voor zich
gestaard, toen hij zeide:
Het zal een kruisweg voor u wor
den, freule. Als gij gezind zijt, u daar te
handhaven, met kloeken zin en onuitput
telijk geduld het weinig goede doende,
wat gij kunt, ga dan met God. Dc kracht
om te werken woont in u.
I Erna Harneck had aan den oproep
bakken republiek. De algemeene staking
te Oporto is mislukt.
Een groot aantal welgestelde Portu-
geesche families zijn naar Engeland,
Frankrijk en andere Europeesche landen
vertrokken. De regeering stelt zich ten
doel een wet te ontwerpen, volgens wel
ke de bezittingen van al die families,
welke minstens zes maanden van het jaar
in Portugal vertoeven aan een jaarlijksche
belasting van 50 pet. van het inkomen
onderhevig zullen zijn. Door dit middel
hoopt men de leden van de rijke en
aristocratische families te bewegen naar
Portugal terug te keeren.
Men verzekert, dat het er met den han
del, vooral te Lissabon, niet erg roos
kleurig uitziet.
De „Constituante" die thans bezig is
een wet tegen de monarchistische samen
zweerders te ontwerpen, is over eenige
algemeene punten tot overeenstemming
gekomen. Na een vastgestelde» datum
moeten alle samenzweerders, als zij ge
vangen genomen worden, naar dc Por-
tugceschc kolonie op het eiland Timor
in den Oost-Indischen archipel worden
verbannen. Met den hoofdleider kapi
tein Couceiro, den journalist Chagas,
graaf Tenella en graaf Almeida, den se
cretaris van den pretendent Dom Mignel,
die allen met den onttroonden Koning
Manuel in connectie staan, alsmede met
een aantal andere personen, die in den
anti-republikcinsche beweging een op
den voorgrond tredende rol spelen, zal,
als zij gevangen genomen zijn, korte met
ten worden gemaaktzij zullen n.l. zoo
spoedig mogelijk worden doodgeschoten
cn hunno bezittingen zullen door den
staat geconfiscecrd worden.
Zoo handhaaft zich liet revolutionair
gezag
GEMENGD.
Uit Rome wordt gemeld, dat de be
terschap van 2L. H. den Paus aanhoudt,
en reden tot tevredenheid geeft. Dc au
diënties zijn nog voor eenige dagen ge
schorst
Prinses Jelena van Servië, de dochter,
van koning Peter, heeft zich gisteren te
Racconigi verloofd met prins Johan Kon-
stantinowitsj, een neef van den Tsaar van
Rusland.
- De Ainerikaanschc Senaat heeft
Maandag de internationale overeenkomst
bekrachtigd, waarbij de V. St., Engeland
(Canada), Rusland en Japan zich verhin
den gedurende 15 jaar geen robbenslag
uit te oefenen in de wateren der Bering-
zee en in het Noordelijk gedeelte van
den Stillen Oceaan.
Te Constantmopcl volgen dc bran
den elkaar op. Achter de moskee van Jo-
nickjani is gisteravond weer een buitenge
woon hevige brand uitgebroken.
Volgens politierapport heeft dc brand
van Maandag 485 huizen, 78 winkels, 5
scholen en 4 kerken vernield. Er zijn geen
persoonlijke ongelukken te betreuren. Dc
brand is door een ongeluk veroorzaakt.
De schade bedraagt 5 millioen Turksche
ponden.
De saboteurs in Frankrijk schijnen
voor hun gevaarlijke strijdwijze niet vol-
haars broeders gehoor gegeven en de
woorden des priesters hadden zich be
waarheid.
In en buiten dienst meer en meer de
ontevredenheid zijner oversten opwek
kend was ritmeester von Harneck, nau
welijks een jaar geleden verplaatst Aan
ernstige vermaningen had het in zijn nieu
we garnizoen niet ontbroken; toen alles
niet hielp werd hij als laatste poging naar
Ncsthauscn gezonden, waar hij onder de
beproefde leiding kwam van Eichstett,
die bij zijn bevordering tot Oberstlieutc-
nant daar regiments-commandant was ge
worden.
Hoe treurig veranderd had de zuster
haar broeder gevonden. Reeds zijn uiter
lijk toonde dat hij zedelijk diep was ge
zonken. De vroegere rechte, elegante hou
ding, had voor een vermoeide, onver
schillige w ijze van doen plaats gemaakt,
in het min of meer gezwollen gezicht
staarden de blauwe oogen vaak lusteloos
en glansloos. Stoorde niets zijn rust en
kalmte, deed niemand een poging hem
uit zijn vadsigheid op te wekken, dan bleef
hij nog al vreedzaam. Dc financiecle toe
stand liet voor de toekomst niets goeds
meer te oorzien over. tiet overschot van
doende te hebben aan de rails cn 't spoor
wegmateriaal.
Uit Bonifacio (Zuidpunt van Corsica)
wordt geseind, dat dc vuurtoren aldaar
plotseling gedoofd is. Bij onderzoek bleek,
dat de ijzeren toegangsdeur tot den toren
met geweld is geopend geworden.
De vuurtoren is niet bewoond en wordt
slechts een keer in dc maand door den
wachter bezocht.
Een Camclot du Roy, Bonifaze, die
onlangs wegens mishandeling van een
journalist tot drie maanden gevangenis
straf was veroordeeld' weigert sedert 18
Juli alle voedsel, omdat hij niet als politiek
gevangene wordt behandeld. De groep
van dc Action frangaise te Rouaan heeft
in een manifest verkondigd, dat zij Bo
nifaze zal wreken als hij den hongerdood
sterft.
Uit de brandkast van den juwelier
Vuilleret op den boulevard Saint Denis te
Parijs werden juweclen gestolen ter waar
de van 100.000 francs. De dieven hadden
ook beproefd een andere brandkast open
tc breken, maar dit was hun niet gelukt.
Dc politie heeft tot nu toe geen spoor
van hen ontdekt.
Een typhoon, die in Tokio en Jo-
koliama zijn centrum had, bereikte zijn
hoogtepunt om drie uur in den morgen,
in wijden kring schade aan de laaggelegen
deden van de stad toebrengend. Honderd
menschcn zijn verdronken. Er zijn veertig
lijken geborgen. Men vreest dat vele sche
pen verloren zijn gegaan.
De Bcicrsche Alpen hebben weer
drie slachtoffers geëischt. In de Algaucr
Alpen is een Jnpimsch toerist gestort en
zijn lijk is zeer verminkt teruggevonden.
Aan den Iseler werd een 14-jarig meisje
door neerstortende steenmassa's zoo
zwaar gewond, dat zij in een afgrond
stortte en doodelijk gekwetst werd terug
gevonden. In de nabijheid van Pendlimg
bij Kufstein is een onbekend toerist naar
beneden gestort cn levensgevaarlijk ge
wond.
Koninklijke besluiten.
Bij kon. besluit is de dctachecring bij
dc landmacht in West-Indië van den of
ficier van gezondheid 2c kl. bij liet per
soneel van den geneesk. dienst van het
leger in Ned.-Indie P. Ch. Flu opge
heven
is de Oostindischc ambtenaar niet ver
lof F. h. van Kooten, laatstelijk inge
nieur le kl. bij dcu waterstaat cn 's lands
burgerlijke openbare werken in Ned.-In-
die, eervol uit 's lands dienst ontslagen
is dc Oostindische ambtenaar met ver
lof, J. Maas, laatstelijk ccrste-stuurman
bij de gouvernements-marine in Ned.-In-
dië, eervol uit 's lands dienst ontslagen
zij'u opnieuw benoemd tot lid van den
Raad van Beroep, bedoeld bij art. 20 der
Wa.iuL v.'i t 1906, s. j. R, du Monchy
Jr., te Rotterdam cn A. Muller te Amster
dam
is aan den kapt. ter zee S. Waldringh
op zijn verzoek, wegens langduriger!
den prijs voor het erfdeel der Harneck's
was verteerd; zijn erfdeel van moeders
zijde had hij al moeten aanspreken, om
ten minste de lastigste schuldeischers van
het vorige garnizoen tevreden te stellen.
Hoeveel haar broeder hicvroor noodig ge
had had, wist Erna niet. Wel echter was
het haar bekend geworden, hoe betrek
kelijk gering het persoonlijk vermogen van
haar schoonzuster was. Dat Herman er
geen gewetenszaak van maken zou, om
het offer van haar spaarduitjes te aan
vaarden, daaromtrent maakte zij zich geen
illusies. Waarvan moest de familie echter
leven, als ook deze zouden verteerd zijn,
en dc loopbaan haars broeders misschien
vroegtijdig een einde nam, Erna waagde
het nauwelijks aan deze dreigende mo
gelijkheid te denken.
Harneck beminde zijn vrouw met groo
te teederheid. Zij had nooit onder zijn uit
vallen van heftigheid te lijden. De inwo
nende zuster echter had er maar al tc veel
van tc verduren, vooral als het Herman
gdukt was haar tot een toornig antwoord
tc verlokken iets wat hem, ook al tot
zijn verdriet, hoogst zelden gelukte. Zijn
plagerijen verdroeg zij steeds met geduld.
Eerst voor korten tijd was zij minder
lijdzaam geworden, daar Herman zijn mis
noegen ook vaak tot den knaap uit
strekte. D/ui Vfifdw.en.ep dc goede voor-
dienst eervol ontslag uit den zeedienst
verleend
is bevorderdtot kapitein ter zee, de
kapitein-luitenant ter zee P. H. van Voort-
htiijscn
tot kapitein-luitenant ter zee, de luite
nant ter zee le kl. L. Hamming cn tot
luit. ter ie*c le kl. dc luit. ter zee 2c
kl. N. J. van Laer.
Staatscommissie voor clectrische
kracht ten plnttclandc.
Bij K. B. van 14 Juli is ingesteld een
Staatscommissie, welker tank het zal zijn
om van advies te dienen omtrent de vraag
welke maatregelen genomen kunnen wor
den om te bevorderen, dat in de behoefte
aan clectrische Kracht, welke iu velschil
lende streken des lands en met name ten
plnttclandc bestaat op zoo doeltreffend cn
zoo economisch mogelijke wijze worde
voorzien.
Benoemd zijn tot lid, tevens voorz. dier
commissie, de lieer II. A. van ljsselstcyn
c.i., dir.-gen. van den arbeid te 's-Gravur
hage; tot leden de hecrcn: W. Bos, wctli.
der gem. Groningen; W. J. A. Colthoff,
luit.-kol. der genie; N. M. H. Doppler,
electro-techn.wing. bij den centr. dienst
der arbeidsinspectie, 's Gravenhage; mr.
J. C. A. Everwijn, referendaris, hoofd van
de afd. Handel van het Dep. van Landb.,
te 's Gravenhage; A. N. Fleskcns, lid van
dc Tweede Kamer, Qeldrop; J. van Has
selt, c.i., oud-dir. van publ. werken der
gem. Loosduinen; mr. J. C. Kakcbeekc,
Deventer; R. de Kat, w.i., dir. tier Staats
mijnen in Limburg, Heerlen; F. C. Kist
w.i., nijverlieidsconsulcnt, 's Gravenhage;
S. Lako, dir. van het inst. voor landbouw
werktuigen en -gebouwen, Wagcningcn;
F. P. G. van Loenen Martinet, dir. der
gem. centr. tc Nijmegen; W. F. Pot, cl.-
techn.-ing. der marine; mr. dr. J. F.
Schönfcld, hoofdcomm. Dep. v. Watcrst.,
's Gravenhage; O. J. v. Swaay, c.i. hoogl.
aan dc Ihn 11 igcsi hooi té I tlft
Wörtman c.i., hoofding.-dir. Rijkswaterst.
te Haarlem; tot 1ste secretaris dc lieer
mr. C. J. Risselada, comm. aan het dep.
van Landb., 's Gravenhage, en tot 2c se
cretaris, de heer mr. R. E. Kiclstra, adj.
comm. dep. van Landb. 's Gravenhage.
Midden sta ii dscongres.
Na de buitengewone vergadering werd
de 8e
algemeene vergadering
gehouden, ingeleid door den voorzitter,
den heer J. S. Meuwscn, met een uitvoe
rige openingsrede. Hij brengt namens
allen hulde voor de wijze, waarop Roer
mond liet congres ontvangen heeft.
Naast veel bemoedigends betreurt spr.
het, dat de Minister van Justitie niet te
gemoet kwam aan dc wcnschen van den
Middenstand om strafrechtelijke bepalin
gen in het leven te roepen tegen oneer
lijke concurrentie. Dc organisatie zal
echter blijven aandringen, dat dc Regee
ring rekening met haar verlangens houdt.
Tot dankbaarheid stemt 't allerwegen
zelfstandig optreden van den midden
stand, maar dit mag niet leiden tot een
actie in strijd met dc statuten. Is uien
niet tevreden met de tegenwoordige lei-
nemens cii kwam de oude, hartstochte
lijke natuur boven. In den aanvang was
haar broeder voor haar striemende woor
den teruggeweken, maar later had hij Lr-
na door zijn ongerechtigheden jegens Ber
tie diep gekrenkt. Het geschiedde om
de nietigste dingen. Zoodra zij dc kamer
verlaten had, stelde hij den kleine met licf-
koozingen cn lekkernijen schadeloos voor
het harde woord, dat hij gesproken had,
alleen om haar tc krenken. Daarbij begon
in Lili nog een soort ijverzucht tc ontwa
ken. Het scheen haar plotseling onna
tuurlijk, dat de knaap zich in lief cn leed
terstond tot zijn tante wendde aan
wie zij toch zijn gansdie opvoeding had
overgelaten, ja opgedrongen en dat
haar beslissingen hem gewichtiger toe
schenen dan die van zijn moeder. In tl
groote stad, waar ritmeester von Harneck
tot dusverre in garnizoen lag, had het
gezellige en levendige vertier de levens
lustige vrouw den tijd niet gelaten, om
zich veel met andere zaken te bemoeien.
Waren cr reeds vroeger uren geweest
waarin Erna neiging gevoelde moedelot
de handen in den schoot te laten zakken,
thans zag zij de toekomst somber in. Zou
zij het kind, het geliefde kind, tegen den
invloed der dwaze ouders kunnen bi
schermen Zou zij haar d >c! i i
Dat weet alleen God, zoo sprak zn bij zich
tiers, dan moet men anderen kiezen „Een
dracht maakt macht" moet de leus der
middenstanders blijven. Hun kracht zit
ui het self-help. Hel particuliei initiatief
behoort nummer één te zijn cn nis dat
te kort schiet dan moet men den steun
der Regcering inroepen, doch die steun
moet in de allereerste plaats worden ge
vraagd. Noodig voor den middenstand
is vertrouwen iu de leiding van het hoofd
bestuur; dit zorgt angstvallig voor het
il der organisatie. I loeft men dit ver
trouwen niet, dan zal het hoofdbestuur,
niet aarzelen zijn mandaat neer tc leg-
gen.
Dc voorzitter heet dc oprichter van
middenstandsorganisatie,, dr. Nou-
wens, cn de vertegenwoordigers van de
Ministers van Handel en van Justitie, de
hecren Evcrwijn en De Jonglic welkom.
Een telegram van hulde wordt aan H.
M. dc Koningin gezonden.
J a a r v c r s 1 a g e n b e g r o O t i n g.
Het jaarverslag wordt goedgekeurd,
Mider dankbetuiging nun den secreta
ris, idem het verslag van den penning
meester. Dc begrooting sluit in totaal en
jntvangsten en uitgaven met f 2692.
Op de vraag van den heer van Wijn
berg» n (Rotterdam) waarvoor de f 5000
subsidie van het Rijk wordt gebezigd en
waarom deze niet in dc rekening en ver
antwoording zijn opgenomen, antwoordt
de voorzitter, dat deze gel.Lm bestand zijn
voor een voorlichtingciulienst, als het
doen optreden van sprekers en in den
vervolge daarvan rekening cn verant
woording zal worden gedaan.
Reorganisatie.
De kwestie van reorganisatie van den
Bond wordt uitvoerig besproken. De lieer
de Vries (Rotterdam) is er tegen, dat
men wetenschappelijke mannen in dc
roorganisatienangeb genlieden zal halen
de zaak betreft zuiver cn alleen den mid
denstand cn deze moet haar regelen. Nog
voert het woord dr. Nouweus, de vader
van den Middenstandsbond, die niet ap-
plau bi groei wordt i leze epi eekt /ui«
niet voor organisatie van den bond uit:
het is reeds zoo lang goed gegaan, maaT
- moet er worden gereorganiseerd, dan
wilde spr. zien gehandhaafd le. het fe
deratief karakter van den bond, 2e. de
zelfstandigheid der aangesloten vcrceni-
gingen, "Je. de bepaling dat de bond zich
buiten elke politieke strooming /al hou
den (applaus.)
ren slotte werd met I stem (Dor
drecht) tegen besloten niet tc rcorgani-
sccren.
Tot leden van het hoofdbestuur wor
den herkozen de hecrcn H. Hermens
Moons tc Roermond, tweede secretaris
Ed. G. Schucrinann te Rotterdam en ge
kozen L. B. J. Oor ris te Amsterdam cn
Meijer van Berg te Heercnvccn.
Het contractantcnstelsel.
Hierover zijn prac-adviczen ingekomen
van de coöperatieve iiikoopvereeniging
„Eendracht maakt Macht" tc Utrecht cii
van de Utrechtsdie I bindclsverecniging.
I'rac-adviseur was dc heer mr. II. J. van
Oppen Jr. Na een uitvoerig debat sprak)
het congres zidh tegen het contracten-
stelsel uit.
zclvcn en zij mocht niet wijken van du
plaats waar Hij haar gesteld had.
Erna drukte een lichten kus op 't voor
hoofd van den sluimerenden lieveling en
begaf zich naar de in orde gebrachte ka
mer. De heer des huizes was intusscheii
aangekomen en bezag onderzoekend hef
iitrek. i simIfjke gestalte ian Uil
hing aan zijn arm zij snapte onophou
delijk
Zie nu eens, Herman, heb ik dit
niet aardig gedaan? vroeg zij voortdu
rend.
Voortreffelijk... Prachtig... Wonder
mooi, klonk het lachend ten antwoord.,
Op den drempel van het slaapvertrek)
waar Laura druk bezig was de laatste
hand aan te leggen, bleef Herman itaaiu
Hij wendde het hoofd om, keek den
gang in cn zeidc:
Waar hebt gij onzen jongen be
zorgd. kind? Toch niet daar achter?
In den uitbouw is ecu mooie, vrouw
1 ijk o kamer, daar slaapt Bertie, ant-*
woorddc de moeder, 't Is daar toch aan«
genaam, waarvan ik mij nog coo even
overtuigde.
GËordt vcrvoUwllj
