BUITENLAND.
V°0r l,e' Amerfkaa"-
«isf tsss.? 52
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 517.
Ste Eeicbelie Sou/ta/itt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT,
Konden we gisteren reeds een over
zicht geven van wat in de Ministerieele
verklaring over de Belgische Schoolwet
Zou gezegd worden, welk een en ander
volgens nadere berichten juist blijkt te
Zijn, nu wordt een overzicht gegeven van
de geheele verklaring gister in de
Belgische Kamer
door minister de Broqeville voorgelezen.
[Hierin wordt aanbevolen de aanneming
van het wetsontwerp betreffende de
rechtspersoonlijkheid der universiteiten
en wordt aangekondigd het voornemen
der regeering, om aan een Oppersten
Raad van nijverheid en arbeid een be
langrijke rol op te dragen in de bijleg
ging van geschillen en de loyale toepas
sing van wetten tot bevordering van de
sociale orde.
De regeering kondigde voorts aan de
indiening van een wetsontwerp op de
pensioenen van officieren.
De regeering zal zorg dragen voor
een verstandig gebruik van de publieke
'gelden bij de uitvoering van groote open
bare werken, voornamelijk de inrichting
der Antwerpsche haven, van de haven van
Ostende, van de haven te Lapanne en
verbetering der verkeerswegen.
Omtrent het wetsontwerp op den leer
plicht, onder handhaving van de vrij1e
schoolkeuze, zegt de regeering, dat het
ontwerp vrijwel onaantastbaar is in zijn
.wezen, maar dat amendementen ter zake
van de uitvoering der wet overwogen
kunnen worden. De regeering doet een
beroep op de kalmte en het nadenken
van allen.
Het bestuur van den Congo is op
nieuwen grondslag gevestigd.
De aandacht moet worden gevestigd
op de buitengewoon talrijke plaatsen
van afzet, die krachtige maatregelen tot
bevordering van de economische betrek
kingen eischen.
De regeering zal niets onbeproefd la
ten om de kolonie tot ontwikkeling te
brengen in den geest van beschaving en
vooruitgang, daarbij rekening houdend
met de speciale rechten der zwakken.
De regeering zal in haar optreden den
wil der natie eerbiedigen. De minister
stelde een nieuwe verdeeling der Ka
merzetels in uitzicht, gebaseerd op de
tienjarige volkstelling en besloot zijn
rede met het verzoek, dat de Kamer on
middellijk de begrooting in behandeling
zou- nemen.
Woeste, leider van de rechterzijde, con
stateerde, na te hebben geprotesteerd
tegen de beschuldiging, dat hij een rede
zou hebben gehouden, die de aanleiding
zou geweest zijn tot het ontslag van het
vorige kabinet het samengaan van de
liberale linkerzijde en de socialisten, het
geen een zeer ernstig feit is voor het
ministerie en de dynastie. Hij ried zijn
vrienden aan, zich te scharen rondom
den nieuwen leider van het kabinet.
Hymans, leider der linkerzijde ,ant-
woordde„Wij hebben de toenadering
der beide linkerzijden gewild, en wij
willen die op dit oogenblik met meer
kracht dan ooit, zonder echter af te wij
ken van ons streven, om een einde te
maken aan het clericaal regime. Wij zul
len een gepaste leuze vinden om u om\ ?r
te werpen en het land een bewind te
schenken van moreele en politieke vrij
heid".
Betreffende de quaestie van Kamer
ontbinding, die door de oppositie werd
gevraagd, verklaarde de minister-presi
dent dat Kamerontbinding een pregora-
tief van de Kroon is, en dat hij niet be
hoeft mede te deelen, wat hij den ko
ning zal adviseeren.
Vandervelde, de socialistische leider,
verklaarde dat de linkerpartijen zijde aan
zijde zullen strijden voor de hervormin
gen, die haar program eischen.
Schollaert, de vorige minister-presi
dent verklaarde, dat tegenover het sa
mengaan der linkerpartijen, een niet te
overwinnen rechtsche groep moet staan
vast besloten de vrijheid van de arme
huisvaders te verdedigen.
Terwijl het steeds erger rommelt in
Portugal en, ofschoon de regeering het
land rustig noemt, dagelijks troepen naar
hei oorden vertrekken om een eventuee-
len iuval van Couceiro te oeleiten, is
manifest
uitgevaardigd, waarin zij uiteenzet dat
de revolutie het gevolg was van
langdurige crisis uitgelokt dnnr I
derdrukking der volksvrij,heden door°dë
dynastie Braganza. De republiek is door
een hTndfge en" verwacht"
r a «f f Penning van het feit
In de boodschap wordt verder geklaap-d
ver de propaganda in het buitenland
tegen de republiek gevoerd t>U"enland
De regeering verklaart verder in haar
regéénrfngdgadarbeiidf' ^voorloop"^
tofvluchf FdegeslaSe". d'u zonder haar
De internationale betrekkinnen um.
f£liM^-d.eeen
temo^edeen^SiS"rde
°P een ei> under valt nog ai wat af
GEMENGD.
De opperbevelhebber van de Turk
een later telegram meldt hij, dat <fe 'op
Ha aa" te,e£'am u'! Cettinje meldt dat
gemeld anDee A""* "'0rdt ui' Tientsin
mem. De Japanners hebben op den
bovenloop van de rivier Toemen een Ch,
oorzaïkt Sd"P a 'neeh°uden. Dit ver-
Jap™ JV"'g lussche" China en
draden doorgesneden, bij Méru in hrt
^rafMoo^h^l^waarin de be"
drijvers va,, deze wandaden zich monen
verhengen. In slechts enkele van de vele
felulrf hetThnri^' die zieh voordoen,
wel i^"ldat deu£delijker toezicht
Gister is een gewichtige vereaderimr
Lagerhu?"gehouedén'derS hlooger- en
E?K£
riü'g 'e Struiken om dfregee-"
on Tl ;vingen, zekere amendementen
voeren V°°r te Aten door'-
Asquith zal dwingen de houding der re
geering, in zake de benoeming van nieu
we peers, bekend te maken.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is herbenoemd als kan-
tonrechter-plaatsvervanger in het kanton
Woerden, H. Je Coultre;
is benoemd tot leeraar aan de R. H. B.
School te Utrecht S. Engers, thans tijde
lijk leeraar;
is benoemd tot leeraar aan de R. H. B.
School te Alkmaar L. A. Reilingh, met
gelijktijdig toekenning van eervol ontslag
als leeraar aan de R. H. B. School te
Sappemeer;
is benoemd tot leeraar aan de R. H. B.
School te Leeuwarden, <jr. J. Gunnink,
thans leeraar aan het Gereformeerd gym
nasium te Kampen;
is aan mr. W. J. baron van Lynden
te Arnhem eervol ontslag verleend als
plaatsvervanger van den rijksadvocaat al
daar en is tot wederopzeggens als zoo
danig benoemd mr. G. A. J. M. van
Ditzhuyzen, advocaat en procureur te
Arnhem;
is benoemd bij het personeel van den
Geneeskundigen Dienst der landmacht, tot
reserve-officier van gezondheid 2e kl. de
heer J. C. Blok, arts.
Prins Hendrik te Londen.
De lunch, die gisteren door de bestuurs
leden van de Nederlandsche Vereeniging
te Londen aan Prins Hendrik js aange
boden in de keurig versierde zalen van
de Nederlandsche sociëteit, is een schit
terend succes geweest.
De Prins zat tusschen den Nederland-
schen gezant, baron Gericke van Her-
wijnen, en den heer Stoop, den voorzitter
der Nederlandsche Vereeniging. Deze
stelde achtereenvolgens toasten in op ko
ning George, koningin Wilhelmina, prin
ses Juliana en ten slotte op prins Hen
drik zelf.
De Prins antwoordde eenvoudig en
kort.
Na afloop van de lunch in het Club
gebouw van de Ned. Vereeniging, zeide
de Prins in een onderhoud met president
Stoop, dat hij groot belang stelde in het
Roode Kruis en vroeg hem, of de Neder
landers te Londen deze vereeniging mis
schien zouden willen steunen.
Gedqrende 's Prinsen verblijf te Londen
zal de Prins nog met eenige voorname
personen confereeren over het Roode
Kruis, thans echter hebben reeds eenige
deelnemers aan den lunch den Prins on
geveer 1200 pond sterling voor het Roode
Kruis toegezegd.
Des namiddags begaf hij zich naar een
tuinpartij, te geven door de hertogin van
Devonshire. Morgen luncht Z. K. H. bij
lord Reay, baron Mackay. De Prins di
neert morgen bij den hertog van Con-
naught en Donderdag bij sir Henry Ho-
wart, de gewezen Engelsche gezant te
's-Gravenhage.
Zondagmiddag brengt Z. K. H. een
bezoek aan Windsor en dineert hij bij
onzen gezant. Maandag geeft graaf Lon-
desborough een tuinpartij, terwijl 's
avonds een galavoorstelling in de opera
plaats heeft. Daarna is er bal in Devon
shire House.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden zal
Dinsdag de Rubbertentoonstelling be
zoeken.
Positieverbetering officieren.
Het „Vaderland" had bericht, dat in
het wetsontwerp jn zake de officiers-
traktementen geen regeling bevatte van de
pensioenen der officieren. Voor de juist
heid van het bericht stond het blad echter
in en voegde erbij:
„Verbluffend zal dit bericht zeker ook
zijn voor hen, die zich herinneren, dat de
Minister Cool tot aftreden werd genood
zaakt en de heer Colijn als zijn opvolger
optrad, omdat de regeling van de pen
sioenen in het voorstel van den Minister
ontbrak."
Hierover zegt nu de „N. Ct.":
Het Vaderland zij gerust. Afgescheiden
van pensioenverbetering, welke ten deel
zal vallen aan de officieren, die ojd 46-
jarigen leeftijd naar de Landweer over
gaan, wenscht de Minister naar wij
vernemen een bedrag uit te trekken,
niet lager dan dat van Minister Cool,
voor premicn ten dienste van verhooging
der pensioenbedragen.
Mes iveet jJat de pensioenen zjjn gere
geld in de Pensioenwet voor de Land
macht 1902. Waarschijnlijk ligt "het in de
bedoeling van den huidigen Minister van
Oorlog, naar den maatstaf dier regeling
premiën te doen uitkeeren aan de be
trokken officieren, bestemd om zich een
toeslag op het te zijner tijd te trekken
pensioen te verzekeren.
Vacature Eerste Kamer.
De „Prov. Gron. Ct." verneemt met
zekerheid, dat de heer D* Knol Welt
wegens gezondheidsredenen ontslag heeft
genomen als lid van de Eerste Kamer.
Christelijke Sociale week.
De Ned. meldt, dat ifi christelijke krin
gen plannen overwogen worden, om nog
dezen nazomer een christelijke sociale
week te organiseeren, in den geest van
de R. K. sociale weken.
KORTE KRONIEK.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
f 100 geschonken aan het lupuslijderspen-
sion Violetta te Heerenveen.
Bij de gisteren in het district Goes
gehouden verkiezing van een lid der Prov.
Staten van Zeeland (vac.-De Jonge) js
gekozen de heer S. Duvekat Cz. (a. r.)
met 4086 stemmen. De heer J. H. O.
Dominicus (vrijz.) verkreeg 3813 stemmen.
De gemeenteraad van Velsen heeft
met 8 tegen 6 stemmen besloten tot in
voering van een progressieve inkomsten
belasting.
De minister van Binnenlandsche Za
ken heeft, wegens het voorkomen van
Aziatische cholera te Smyrna, genoemde
stad besmet verklaard.
De N. Ct. verneemt, dat de Haag-
sche recherche Maandag j.l. bij verschil
lende boekhandelaren in den Haag een
aantal boeken en brochures in beslag
heeft genomen in verband met de 13 dezer
in werking getreden Zedelijikheidswet.
Heden herdenkt de oud-minister van
Justitie, mr. Hendrik Jan Smidt, den dag,
dat hij 60 jaar geleden te Groningen op
stellingen promoveerde tot doctor in de
beide rechten.
De staking der timmergezellen te
Leeuwarden verkeert nog steeds in het
stadium van haar aanvang. Het bestuur
der patroonsvereeniging verzet zich nog
steeds hardnekkig tegen een bespreking
van het geschil met de hoofdbesturen der
drie gezellen-organisaties, terwijl het sta
kingscomité de oplossing van het geschil
juist afhankelijk stelt van de erkenning
door het bestuur der patroonsvereeniging
van het goed recht der hoofdbestuurders
voor de organisaties op te treden.
Uit Stad en Omgeving.
LEIDEN, 21 Juni.
De Hanze.
Gisteravond hield in het gebouw van
den R. K. Volksbond de afd. Leiden van
de Hanze, Bond van R. K. Middenstands-
vereen igingen, in het Bisdom Haarlem,
haar eerste jaarvergadering. De voorzitter,
de heer Jac. P. Creyghton opende met
den Christelijken groet, waarna de no
tulen door den secretaris, den heer H. W.
Spendel, werden gelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Medegedeeld wordt, dat de Statuten
Koninklijk zijn goedgekeurd.
Daarna bracht de secretaris zijn jaar
verslag uit, waarin allereerst de geschie
denis der tot standkoming der afdeeling
werd gememoreerd. .Hulde werd gebracht
aan de belanglooze toewijding van den
W.Eerw. pater Haanen, den eersten ad
viseur, en den W.Eerw. pater Zuidgeest,
den tweeden adviseur van den Bond.
Voor de credietbank werden verschillen
de aandeelen geplaatst. De cursus in het
boekhouden begon met 24 en eindigde
met 22 leden. Niet zonder vrucht werd ge
arbeid. In de Kamer van Arbeid voor de
Winkel- en Grossiersbedrijven werden 2
katholieke patroons gekozen; actie werd
gevoerd tegen een vliegenden winkel, met
het resultaat, dat de ondernemer slechts
eenige Leidsche dubbeltjes meenam. Van
wege de Credietbank werden eenige voor
schotten verstrekt, die alle prompt op tijd
werden voldaan. Voor de incasso- en glas-
verezkering zijn voorbereidende maatre
gelen getroffen. Het ledental steeg van 79
tot 99 leden. Met een wensch tot bloei
der afdeeling, sloot de secretaris onder
applaus zijn verslag.
De rekening van den penningmeester,
den heer B. Geijer, vermeldde aan ont
vangsten f228.22' aan uitgaven f 148.18,
batig saldo aizuo f 60,04'^, waarvan f73
belegd is op de credietbank*
Tot verificateurs werden benoemd do
heeren van der Drift, Westerman en
Hacke, die in een volgende vergadering
verslag van hunne bevindingen zullen
doen. I
Beiden functionarissen werd dank ge
bracht over het gevoerde beheer.
Door het bestuur van de Credietbank
en spaarkas is tot correspondent {hou
den van een bijbank) de heer SpendeL
benoemde.
Bij 't nemen van een aandeel in de Bank
kan men crediet krijgen bij het stellen van
2 solide borgen of zakelijk onderpand.
De bank bespaart veel aan onkosten voor
informatie e.d., terwijl de rente niet te
hoog is, zooals door den heer Spendel
uitvoerig werd toegelicht. De bank opent
gelegenheid voor rekening-courant Occu
peert zich met het innen van kwitan-
tiën over het geheele landneemt gel
den deposito en heeft een spaarkas ge
opend, waarop in 4i/2 maand alleen reeds
geplaatst is ruim f 34000. Waar de bank
veel voordeelen biedt, spoorde spr. aan
tot het nemen van aandeelen. Het bij
kantoor zal voorloopig gevestigd zijn aan
het bekende adres van den heer Speildel
en voorloopig geopend zijn Zaterdag van
4 tot 5.30 en Maandag van 9.30 tot 6
uur.
Op verschillende vragen om inlichtin
gen werd door den secretaris geant
woord.
In een voorgaande vergadering was
cene commissie benoemd, bestaande uit
de heeren Pierrot, Meeuws en v. d. Drift
ter voorbereiding van een informatie- en
incassobureau. Deze commissie heeft een
reglement saamgesteld, hoofdzakelijk
van Delftsch model. Treden er genoeg
leden toe tot dit bureau, dan zal op een
aparte vergadering een bestuur worden
gekozen. Tot directeur van het bureau
is benoemd de heer Spendel.
In verband hiermede heeft het bestuur
zich de heer mr. Hermans als rechtskun
dig adviseur toegevoegd. De leden kunnen
rechtskundig advies inwinnen, waarvoor
het bureau een verlaagd tarief aan de
leden in rekening brengt.
Nadat verschillende vragen 0111 inlich
tingen waren beantwoord, verklaarde de
voorzitter het informatie- en incassobu
reau opgericht en hoopte spr. dat door de
leden er druk gebruik van zal worden ge
maakt, omdat vooral dit bureau de stoom
machine van de afd. moet worden.
Tot bestuursleden werden herkozen de
heeren Jac. P. Creijghton en F. J. L.
van Noort, die beide hun herbenoeming
aannamen, eerstgenoemde echter onder
de nadrukkelijke verzekering, dat hij zijn
mandaat slechts als loco beschouwde en
zijn plaats zou inruimen zoodra een ge
schikt candidaat daarvoor gevonden is.
Daarna werd behandeld de beschrij
vingsbrief voor de algemeene vergade
ring te Rotterdam, waar de afdeeling
vertegenwoordigd zah zijn door de hee
ren Hacke en Spendel. Ten opzichte van
de afscheiding van den neutralen Midden
standsbond welke door Rotterdam werd
voorgesteld, ging de vergadering mede
met het praeadvies van het bondsbe-
stuur om voorloopig den bestaanden toe
stand te continueeren.
Aan het slot der vergadering hield
de weleerw. pater Zuidgeest, geestelijk
adviseur, een korte toespraak, waarin spr.
onder applaus den voorzitter prees om
zijn bereidwilligheid het presidium aan
te nemen. Daarvoor dankt spr. de heer
Creijghton en de vergadering. De voor
spoedige groei en bloei van De Hanze
meent spr. dat de voorzitter heeft doen
komen tot dit besluit. Spr. hoopt dat de
lieer Creijghton nog lang voorzitter mo
ge wezen.
De voorzitter renvoyeert de gebrachte
hulde aan de bestuursleden, inzonder
heid aan den secretaris en den penning
meester. 1
Bij de rondvraag deelt de secretaris
nog mede, dat de heeren Mcuwsen en drt
Voerman in het a.s. seizoen een weten
schappelijke lezing zullen houden over
de vervalsching van handelswaren.
Hierna sluit de voorzitter de vergade
ring met den christelijken groet.
Bij beschikking van den Minister
van Oorlog is de heer A. A. R. Polée,
student in de geneeskunde alhier, toege
laten tot eene verbintenis als adspirant-
reserve-officier van gezondheid bij het 4e
Regiment Infanterie.
Heden is het 30 jaar geleden, dat
de adjudaAt-QAderofficier £randt
