Ste Ccidóelve ©ou/ta/nt
13
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang,
No. 511.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
Juni
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Verhoogde opwinding, roode
len oproerige inscripties allerwege in het
teleurgestelde
Champagnegebied
Het bestuur der wijnboeren uit Aube
heeft nu met algemeene stemmen een be
sluit aangenomen, waarin de gemeentera
den van het geheele departement worden
uitgenoodigd over acht dagen af te treden
indien de geheele afbakeningswet dan niet
is afgeschaft. Verder wordt de bevolking
verzocht geen belasting te betaien.
In de dorepn bij Bar-sur-Aube is hier
'en daar met gendarmes en "dragon'ders ge
vochten. In het stadje zelf moest een kerk
deur met dynamiet worden opgeblazen,
omdat op den toren een roode vlag was
geheschen. De menigte werd met moeite
in bedwang gehouden.
De komische noot in dezen treurigen
toestand verschaffen de bewoners van
Barville die hun dorp beschouwen als
Duitsch grondgebied en dit op wegwij
zende borden in de Duitsche kleuren ge
schilderd en aan telegraafpalen opgehan
gen aanduiden. Duitsche vlaggen wappe
ren er uit de huizen en op een openbaar
gebouw staat de volgende briefwisseling
geschilderd
Berlijn, S JunL Beste Monis! Blijf bij
ije koppigheid om de bewoners van Cham
pagne tot mij te laten komen. Keizerlijke
groet Wilhelm.
En als antwoord:
Parijs, 10 Juni. Beste Keizer! Bazaine
heeft Elzas voor 50 millioen verkocht,
ik geef je Aube voor 10 millioen. P. t p.
telegrafisch antwoord aan je vriend Bour
geois. Monis.
Ook in het Zuiden schijnt onheil te
dreigen. Te Bordeaux is onder presi
dium van Eymond, lid van den algemee-
jien raad en van den raad van state, een
„vergadering gehouden, waaraan 1500
wijnboeren hebben deelgenomen. Ook
hier heeft men zich met algemeene stem
men tegen de wet op de afbakening ver
klaard. Eymond heeft een rede gehouden
waarin hij zijn hoorders tot kalmte aan
maande. Wij zijn echter, zoo zeide hij, be
sloten, geweld te gebruiken, wanneer men
met geweld tegen ons optreedt.
Als echter de eischen der opstandelin
gen niet tenminste gedeeltelijk ingewil
ligd worden blijft het de grooten vraag
of zij zoo gemakkelijk het zwaard in de
scheede zuilen steken. Dit i dook het ge
val met de Belgische en Engelsche zee
lieden, van de anderen wordt niet veel
gehoord die steeds luider beweren
dal de
Internationale zeeliedenstaking,
voor de deur staat. De „Peuple" bericht,
dat er gisteravond te Antwerpen een
belangrijke vergadering heeft plaats ge
had van afgevaardigden der Belgische
vakvereenigingen uit de transportwezen.
'Zoowel de zeelieden- als de bootwerkers-
vereenigingen en wagenvoerders uit Ant
werpen, Gent, Brugge en Oostende wa
ren vertegenwoordigd.
De secretaris der zeelieden-vakvereeni-
ging te Antwerpen zeide, dat de staking
den 14den Juni zal beginnen, daar de
gelegenheid gunstig is tengevolge van
bijzondere omstandigheden in de haven.
"Bij de gedachtewisseling drong de
gedelegeerde der syndicale commissie op
voorzichtigheid aan, daar de beweging
niet werkelijk internationaal schijnt te
Izijn. Alleen Engeland en België schij
nen staking te willen. De afgevaardigde
[wenschte, dat de Engelschen het sein
zouden geven.
De andere afgevaardigden en de Ant-
[werpsche zeelieden drongen op staking
aan en achtten haar onvermijdelijk op
den 14den. Dat de Engelschen tot den
19den wachtten, is een gevolg der om
standigheid, dat de Engelsche schepen
des Woensdags bemannen, om des Zater
dags gereed te zijn.
De „Metropole" verneemt uit goede
bron, dat de reeders elke tusschenkomst
.Weigeren. Zij zijn geneigd onmiddellijk
inet dé mannen te onderhandelen. In
scheepvaartkringen gelooft men niet, dat
de bootwerkers lust hebben ,in de tegen
woordige omstandigheden gemeene zaak
met de zeelieden te maken.
Gelijke berichten komen uit Londen
waar de secretaris-generaal van den na-
tionalen bond van scheepsstewards enz.,
die bestuurslid is van den internationalen
bond van zeelieden, heeft medegedeeld!,
dat de internationale staking van zeelie
den deze week zal beginnen. De datum
zal binnen eenige uren worden vastge
steld.
De secretaris van den bond van ree
ders heeft verklaard, dat de bond niet
van plan is de eischen van den bond
van matrozen en stokers in te willigen.
De eisch van den bond pin matrozen
en stokers om met den bond van reeders
een verzoeningsraad te benoemen is een
poging om erkend te worden, waardoor
men hen, die buiten de organisatie zijn
gebleven, hoopt te dwingen lid te wor
den. Er zal geen internationale staking
en geen verzoeningsraden zijn, hoewel
hier en daar plaatselijke moeilijkheden
kunnen ontstaan.
Den Turk gaat het beter bij zijn pacifi
catie van het opstandgebied van
Albanië
als men tenminste de berichten die van
dien kant komen mag gelooven. Men be
grijpt, dat ieder het zoo mooi mogelijk
voor zich voorstelt. In dat licht mogen
we dan het nieuwe overwlnningsbericht
beschouwen door den Turkschen opper
perbevelhebber naar Konstantinopel ge
zonden. De Malissoren zijn op alle punten
teruggedreven. Ten getale van 5000 zijn
zij over den rechteroever der rivier Sem
gedrongen, zoodat zij thans tusschen die
rivier en de Montenegrijnsche grens ge
drongen zijn. Eenige stammen, onder wie
de Clementi, boden heftigen tegenstand.
Een groot gedeelte der rebellen is naar
Montenegro gevlucht, terwijl andere thans
een schuilplaats hebben gezocht in het
gebied ten Oosten van Sedje. De opstan
delingen houden den laatsten bergrug
vóór de grens van Montenegro bezet. De
Turksche .troepen hebben het meerendeel
der gevluchte opstandelingen omsingeld
en hun de gemeenschap met het binnen
land afgesneden.
Doordat het terrein der operatiën nu
zoo dicht bij dc Montenegrijnsche grens
verplaatst is, is het gevaar voor wrijving
met Montenegro natuurlijk zeer verhoogd
De Turksche kogels kunnen op Montene-
grijnsch gebied terecht komen en dat kan
leiden tot verwikkelingen. De generalis
simus heeft dan ook reeds met Rifaat pas
ja, den minister van buitenlandsche za
ken, over deze moeilijke kwestie overleg
gepleegd. Men achtte het wenschelijk, dat
deze kwestie op diplomatiek terrein zou
worden gehouden.
Tegenover dit gunstige bericht, staat
een ander uit het Zuiden, dat de stam der
Schala de opstandelingen te hulp komt;
en naar men meldt bezit deze stam 2000
moderne geweren.
In Konstantinopel verwacht men, dat
naar aanleiding van die reis van den sul
tan amnestie zal worden afgekondigd
voor allen, die aan den opstand in Al
banië hebben deelgenomen, om den goe
den wil te toonen, dien de regeering van
Oostenrijk der Porte heeft aangeraden,
en om de Albancezen gelegenheid te ge
ven, de wapens neer te leggen en tot
en vreedzamen arbeid terug te keeren.
GEMENGD.
Het Russische Keizerlijlk paar is uit
Tsars'koje Selo te Peterhof aangekomen,
alwaar liet den zomer zal doorbrengen.
De Sultan van Turkije is te Us-
kub aangekomen. Hij is overal zeer geest
driftig ontvangen. Incidenten werden toft
dusver niet gemeld.
Aan de „Neue Freie Presse" wordt
uit Constantinopel geseind, dat Je Us-
kub onder voorzitterschap van den sultan
een kroonraad zal worden gehouden.
In dezen kroonraad zullen besluiten
worden genomen, die van het uiterste ge
wicht zullen zijn voor geheel Europeesch
Turkije.
De Portugeesche ministerraad heeft
besloten hel gemeenschappelijlk protest
der bisschoppen tegen de wet op schei
ding van kerk en staat staat te onder
werpen aan het oordcel van den Pro
cureur der Republiek. De bisschoppen
zouden dan voor den rechter kunnen ver
schijnen.
Het Petersburgsche telegraafag'ent-
schap verneemt uit Tokio, dat Japan de
Bonin-eilanden in den Stillen Oceaan
gereedmaakt om te dienen als steunpunt
voor zijn vloot in dien oceaan. Deze
eilanden liggen op 26 gr. N.B. en 142 gr.
O L. ongeveer halve wege tus clien Guam
(Amer.) en de Marianen en Ladronen
Duits ch).
De groote Duitsche manoeuvreis'
zullen dit jaar bij Stettin gehouden wor
den. Verondersteld wordt, d'at een groot
leger op de Oostzee-kust is ontscheept
geworden men zal nu trachten het leger
naar de zee terug te drijven.
Te Cleveland, in den Staat Ohio,
staken 5000 arbeiders van Tiet confec-
tievak. De stakers hebben ongeregeldhe
den veroorzaakt. Een hunner is gedood,
velen zijn gewond.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot ridder
in de orde van Oranje-Nassau P. Key,
rustend pastoor'te Baarle-Nassau
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verbonden eere medaille
in zilver aan mej. C. Rijsbosch, meid
huishoudster bij den Z.Eerw. heer P.
Key, rustend pastoor te Baarle-Nassau.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal zijn ter vergadering bij
eengeroepen tegen Dinsdag 20 dezer,
des avonds te half-negen uur.
Kamerleden naar Rome.
De Haagsche briefschrijver van „De
Tijd" meldt:
Een zeer groot getal leden der Kamer
zullen dit jaar hun vacantie uitstrekken
tot verre voorbij de samenkomst der Ka
mer in September. In October wordt
toch te Rome het interparlementair con
gres gehouden waarheen, naar mijn
zegsman zeide, wel een 25 leden gaan.
Belgische Ouderdomsverzorging.
Eene commissie, bestaande uit de hee-
yen mr. J. van Schevichaven, mr. O. H.
M. Delprat, mr. dr. J. E. Millard, jhn
mr. H. Smissaert en F. J. W. Drion,
heeft aan den Bond van Vrije Liberalen
een rapport uitgebracht over Het Bel
gische Stelsel van Ouderdoms
verzorging.
De bedoelde commissie meent in haar
rapport, dat het Belgische stelsel, van
ouderdomsverzorging zich onderscheidt,
dank zij een gelukkige combinatie van
vrijwillige verzekering met aanmoediging
en steun van staatswege zoowel door zijn
■moreel uitnemende grondslagen als door
zijn practische bruikbaarheid.
Het vergt van hen, die bij de invoering
ervan den middelbaren leeftijd niet over
schreden hadden, niethoogcre financieele
offers dan ook door zeer matige inko
mens gebracht kunnen worden. De com
missie concludeert voorts, dat de prak
tische resultaten, niet dit stelsel verkre
gen, bevredigd zijn, en recht geven in
afzienbaren tijd een zoo ruime toepas
sing te verwachten, dat ten hoogste eeni
ge aanvulling noodig zal zijn.
Naar het oordeel der commissie ver
dient het aanbeveling in Nederland een
soortgelijk, maar gewijzigd, stelsel in te
voeren, als het meest passend bij onzen
nationalen geest, en in moreel opzicht
te verkiezen boven dwangverzekering en
staatspensionneering.
Positieverbetering van de officieren.
De „Nieuwe Crt." noemt het bericht
van de „Asser Crt" over de plannen
van den minister van oorlog omtrent ver
betering van de positie der officieren
(men zie ons blad van gisteren) gedeel
telijk onjuist.
De „N.Ct." verneemt, dat de traidte-
inentsverhooging zal omvatten de luite
nants, kapiteins, majoors en luitenant-
kolonels.
Voor die traktementsverbetering zal in
totaal een bedrag worden uitgetrokken,
overeenkomende met dat, door den vo-
rigen minister, generaal Cool, voorge
steld, verminderd met 1/4» ook door dien
bewindsman tijdens de beraadslagingen
over het door hem voorgestelde gereser
veerd voor pensioensverbetering.
Dat de benaming „regiment" zou ko
men te vervallen en vervangen worden
door „brigade", meent het blad te kun
nen tegenspreken.
Naar het verneemt, zal de totale ver
meerdering aan hoofdofficieren en ka
piteins bij de voorgenomen organisatie
onderscheidenlijk 36 en 12 bedragen.
Minister Wentholt te Den Helder.
De Minister van Marine bracht giste
ren een bezoek aan het Nieuwediep. De
Minister beeft aldaar, aan bo.ord van den
torpedojager „Wolff", een zeetochtje ge
maakt ter reede van Texel, en vervolgens
een bezoek aan het opleidingsschip
„Van Speyk", aan de electrische centra
le, het torpedo-atelier, het verspermij-
nen-magazijn, de nieuwe scheepmakers
werkplaats op de Marinewerf, en aan het
torpedo-constructieschip „Koningin Em
ma."
Militaire Vliegkunst.
Naar de „N. Ct." verneemt ligt het
in de bedoeling van den Minister van
Oorlog om op de eesrtvolgende begroo
ting een post van ongeveer f 50.000 uit te
trekken ter bevordering van de aviatiek
in ons leger.
KORTE KRONIEK.
De gewone audiëntie van den minis
ter van koloniën' zal op Vrijdag, 16 de
zer, niet plaats hebben.
LEIDEN, 13 Juni.
Het Gemeente-archief.
Verschenen is het verslag over den toe
stand van het üemeente-archief over 1910
dat ditmaal werd uitgebracht door den
heer Bijleveld in plaa,ts van door den ge
meente-archivaris, mr. Overvoorde, die op
het oogenblik in Indië verblijf houdt.
Door den archivaris werd de bewer
king van het omvangrijke archief van het
St Catharina gasthuis voleindigd, waarna
de overige archieven, die van het O. L.
Vrouwengasthuis, het St. Elisabethgast-
huis, en het Leprooshuis (in later tijd ver-
eeiiigd onder één beheer) definitief wer
den geordend aan de hand der voorloo-
pige beschrijving, voor een gedeelte door
den volontair Mr. Meerkamp van Embden
gemaakt.
Ook het Pesthuis-archief, bewerkt door
Mr. Meerkamp van Embden, werd door
Mr. Overvoorde nagewerkt en geregeld.
Vervolgens werd voorloopig beschreven
een groot gedeelte van het Huiszittenhuis-
archief. Nog dient vermeld te worden dat
eeii artikel van zijne hand werd opgencf-
men in de Bijdragen voor de Geschiede
nis van het Bisdom Haarlem, waarin de
geschiedenis van het in het laatste jaar
verslag kortelijks besproken klooster Ma-
riënhaven te Warmond, uitvoeriger be
handeld wordt.
De heer Bijleveld voltooide de beschrij
ving van het archief van het klooster
Engelendael te Leyderdorp. 'De charters
zijn over het algemeen goed bewaard ge
bleven.
Vervolgens werd het zeer belangrijke
rekeningenboek van het St. Ursula-kloos-
ter te Warmond bewerkt. Het voornemen
bestaat in den loop van dit jaar een
artikel daaraan te wijden in de Bijdragen
v. d. G. v. h. Bisdom Haarlem.
Het eenig overgebleven, onbeschreven
belangrijk en uitgebreid kloosterarchief
was nu, dat van het nonnenklooster Ro-
denburch onder Zoeterwoude is in be
werking.
Bij het opruimen van de manchetten,
waarin de charters der tot dezen zomer
beschreven archieven, vroeger geborgen
waren, ontdekte de archivaris het 2de en
3de vel der eerste geconfisceerde uitgaaf
(anno 1852) van C. Coolhaes' „Christelijk
disciplijn".
Behalve de reeds genoemde werkzaam
heden beschreef de volontair mr. A. Meer
kamp van Embden het archief van het
goud en zilversmidsgild, dat tot 1645 te
ruggaat.
De heer A. de Bruin, concierge, voltooi
de het opzetten en bijwerken der prent
verzameling, en begon met het afgieten
der schepenzegels van Leiden, nadat hij
door de zeer gewaardeerde medewerking
van jhr. B. W. F. van Riemsdijk in de
gelegenheid was gesteld, om zich onder
de bekwame leiding van den heer Jansen,
in diens atelier in het Rijksmuseum te
oefenen in dit werk.
De gewone opgaven omtrent bezoekers
onderwerpen van onderzoek, ruil van ar
chivalia en aanwinsten volgen als bijla
gen.
De strandkwestie te Noordwijk.
Gisteravond was het weer erg onrus
tig in Noordwijk-binnen. De arrestant
van Zondag, H. S., en twee andere per
sonen W. en K. zijn gisteren, toen zij om
twaalf uur van hun werk kwamen, aange
houden en in het arrestantcnlokaal opge
sloten. Een groote menigte nu stond
gisterenavond vóór of in de nabijheid
van het PoiLie-wachthuis. Een enkele
maal kwam het tot een botsing en werd
het volk met de blanke sabel uiteengedre
ven. De politiemacht is met eenige veld-,
wachters uit naburige plaatsen versterkt.
Na vertrek van de laatste tram naar'
Leiden trok de menigte langzamerhand
af en werd het weer rustig.
Naar wij vernemen, worden er van ze
kere zijde stappen gedaan, om den vrede
te herstellen.
KATWIJK AAN DEN RIJN. Naar de
Amsterdamsche markt werden heden van
hier de eerste nieuwe aardappelen ver
zonden door Joh. Meijer, Fz. en C. van
Tol.
LISSE. Onze Volksbondafdeelinghield
Zondagnamiddag een belangrijke verga
dering. Na het lezen der notulen bracht
de penningmeester zijn verslag uit. Hier
uit bleek dat aan inkomsten viel te boe
ken f 634.74i/o en dat de uitgaven had
den bedragen f 526.781/2, zoodat de ba
lans een voordeelig saldo aanwees van
f 107.96.
Het verzoek der bloemistwerklicdcn-
vereeniging „St. Isidorus" om een vaste
subsidie ten bate barer kas, van 1 cent
per lid en per week vond, zoowel bij
bestuur als bij leden warme instemming,
zoodat dit met algemeene stemmen aan
genomen werd. Bij de rondvraag vroeg
de heer J. Kortekaas eenige inlichtin
gen omtrent het verplichte lidmaatschap
der va kaf deelingen, en vroeg of men
in verband hiermede, lid mocht zijn van
den Volksbond en van een neutrale Vak-
vereeniging. De voorzitter antwoordde
dat, als een vakafdeeling in den Bond be
staat men verplicht is volgens de gewij
zigde Bondsstatuten, zich hierbij aan te
sluiten. De heer v. Bezer maakte hierom
trent nog eenige opmerkingen. De lieer
Bakker wenschte nog in een volgende
vergadering' een voorstel 0111 aan geen
onderafd. het vergaderen onder de Hoog
mis toe te staan, behandeld te zien.
NIEUWVEEN. Zondagavond hield de
R. K. Kiesvereeniging „Kiesrecht is kies
plicht" een algemeene vergadering bij
den Heer Erkelens, alhier..
Aanwezig waren 39 leden.. De Secre
taris leidde het voornaamste punt van
de agenda, de a.s. verkiezing voor den
Gemeenteraad, in. Blijkens het aantal!
kiezers voor den Gemeenteraad komen
aan de Katholieken drie, en aan de An
tirevolutionairen écn zetel toe. Het be
stuur stelde daarom voor den aftredenden
katholiek, den Heer J. A. Kiebert, can-
didaat te stellen en de candidatuur van
den Heer P. van Bemmel (Ant. Rev.)
over te nemen. Na eenige besprekingen
werd het voorstel van het Bestuur mei
37 stemmen aangenomen. Op volkomen
samenwerking van de R. K. en Ant. Rev.
Kiesvereenigingen kan gerekend worden.
De derde vacante zetel werd aan de Li
beralen overgelaten.'
De Secretaris sloot zijn inleiding met
den wensch, dat deze besluiten mogen
strekken tot bevordering eener recht
vaardige vertegenwoordiging der ge
meente.
NOORDW IJKER HOUT. In café „De
Zwaan" vergaderde Zondagavond dc af-
deeling Noord wijk er hout der R. K. Bloe
mist- en Tuinbouwwerklieden.
De Voorzitter opende met een woord
van welkom de vergadering. Na liet lezen
der notulen, wordt door den Secretaris
verslag uitgebracht van het voorgevallene
op de bestuursvergadering te Voorhout
Op deze vergadering besloot men de ver-
eeniging te splitsen, zoodat Noordwijk er-
hout nu op zichzelf is gekomen. Het
spreekt dus vanzelf, dat er nu meer!
nog dan vroeger voor de vereeniging
.moet worden geijverd en de leden krach
tig moeten samenwerken om de vereeni
ging te doen groeien.
Nu eenmaal een afzonderlijke af dee
ling is verkregen besluit men haar den
naam te geven van „Door Eendracht
VerbondenDe voorzitter neemt hierop
het woord en spreekt de hoop uit, dat
de leden steeds voor oogen zullen hou
den, hetgeen in dien naam ligt opgeslo
ten en krachtig zullen medewerken om
de vereeniging lot groofer bloei te bren
gen.
Vervolgens worden de statuten en het
huishoudelijk reglement vastgesteld en
besloten daarop de kerkelijke goedkeu
ring te vragen. Tevens zal men trachten
een adviseur voor de vereeniging te ver
krijgen.
Bij de verkiezing van een Bestuur zeide
de heer Warmen hove 11, voorzitter deü