BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 495,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dao, uitgezonderd zon- en feestdagen.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
33
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
tweede kamer.
De Steenhouwerswet. Vrije beroeps
keuze. Zandsteenverbod.
Met zeven leden boven het vereischte
aantal kon gistermiddag de Kamerzitting
een aanvang nemen. De belangstelling
was dus niet bijster groot, hetgeen wij
echter niet toeschrijven aan de zaak, die
aan de orde kwam, maar aan andere
oorzaken. Vele Katholieken bleven b.v.
absent door de vergadering van den
Alo-emeenen Bond van r. K. Kiesvereeni
gingen en andere leden zijn dikwijls op
Maandag verhinderd.
Het debat over de Steenhouwerswet
werd ingezet door den Katholieken ar
beidersafgevaardigde, den heer Passtoors,
die zich over het ontwerp tevreden be
toonde en slechts in één opzicht niet
voMaan was. Hij wilde nl. nog in de
wet opnemen een verbod van het ge
bruik van bepaalde soorten zandsteen,
waaraan het werk blijkens de statistie
ken moorddadig is. Hij wees er op, dat
zandsteen door Fransche kalksteen te
vervangen is, zooals gebleken is bij den
bouw van de kathedrale kerk St. Bavo
te Haarlem. Hiervoor is absoluut geen
zandsteen gebruikt, omdat door den bis
schop het gebruiken van voor de ge
zondheid schadelijke steensoorten verbo
den was.
Ook de socialisten verklaarden dij
monde van den heer Helsdingen, inge
nomen met het ontwerp te zijn, ai was
hun tevredenheid niet zoo groot als die
van den heer Passtoors en al willen zij
door amendementen nog méér ingeno
men worden. De heer Helsdingen onder
steunde dan ook het betoog van den
vorigen spreker inzake het zandsteenver-
boU^dat niet had mogen ontbreken, en
kwam met een aantal wenschen aandra
gen, die men in ons verslag vindt ge
resumeerd.
De hoofdschotel van heden was de
.vrije beroepskeuze, die volgens den heer
Jydeman (O. L.) door de verplichte keu
ring wordt beperkt. Hij luchtte zijn
bekende antipathie tegen dwangmaatrege
len, tegen arbeidsbescherming, tegen het
„degradeeren van een ondernemer tot een
automaat", ofschoon hij daarbij vergat,
dat de Nederl. Steenhouwersbond, de pa
troonsorganisatie dus, zelf om maatrege
len ter beveiliging van de steenhouwers
vroeg. Wel wil deze oud-liberaal, evenals
de meer geprononceerde heer de Kanter,
iets doen in het belang der steenhouwers,
maar het ontwerp gaat hem veel te ver;
geen enkele buitenlandsche wet bevat
zulke ingrijpende maatregelen. Welk ge
wicht legt echter dit argument in de
schaal?'Wij hebben hoofdzakelijk met
ons land, met onze industrie rekening
te houden en zijn bij onze wetgeving
wei in meerdere gevallen verder gegaan
dan het buitenland, zoodat men dit nu
niet als bezwaar behoeft aan te voeren.
Het onverzoenlijke standpunt van den
heer Tydeman werd niet geheel gedeeld
door den heer de Visser (C. H.). Doch
ook deze afgevaardigde en na de pers-
discussies in den laatsten tijd zal dit nie
mand verwenderen had bezwaren en
deinsde terug voor een arbeidsvèrbod van
volwassenen. Bescherm de minderjarigen
en gij blijft consequent in de lijn van
de kinderwetten. Nu gaat men den weg
van Staatsvoogdij op en in die richting
gaat de heer de Visser niet mede.
Van den liberalen werkmans-afgevaar-
digde, "den heer de Klerk, had Minister
[Talma een woord van hulde in ontvangst
te nemen, dat hij, in tegenstelling met
Minister Veegens, wel met een afzonder
lijk wetsontwerp had willen komen. En
terecht merkte hij daarna op, dat de
onderlinge concurrentie tusschen de werk
gevers de toepassing der noodige maat
regelen in het belang der arbeiders steeds
onzeker doet blijven, als wettelijke bepa
lingen ontbreken. Maar de verplichte keu
ring was ook voor dezen spreker een
bezwaar, ofschoon hij het nut er van
niet geheel ontveinsde. Men drukt even
wel op jongelieden, die op 18-jarigen leef
tijd worden afgekeurd, het stempel van
minderwaardigen gezondheidstoestand.
Evenals de heeren Tydeman en de Visser
noemde hij staatswerkverschaffing, van
staatswege opname in een sanatorium
fen van staatswege verleenen van onder
stand aan afgekeurde steenhouwers, de
gevolgen der verplichte keuring en hield
Üe?e als schrikbeelden aan de Kamer voor.
algemeen overzicht.
Aangaande het ongeluk dat zoo droe
vig de feestvreugde van den vliegwed
strijd in
Frankrijk
verstoorde, komen slechts berichten, die
meedeelen, dat de vlieger Train geen
schuld aan het ongeval had, maar dit
moet geweten worden aan de treurige
ordemaatregelen op het terrein geno
men. Gisteren heeft 'prof. Lannelongue
verklaard dat er 'in den toestand van Mo
llis geen enkel alarmeerend verschijnsel
is. Tengevolge van beenbreuk zal het
echter mogelijk twee maanden kunnen
duren eer Monis 'weer loopen kan. Waar
nu het ministerie 'door den dood van Ber-
teaux beroofd is, Van een lid, dat vooral
aan de uiterste linkerzijde veel vrien1-
den en veel invloed had en waar de mi«-
nisterpresident voor vrij langen tijd niet
in het parlement zal kunnen verschijnen
is vanzelf in politieke kringen dc vraag
opgekomen of vervanging van het mi
nisterie niet noodzakelijk 'zal zijm. Er
hangen namelijk op bet oogenblik ver
scheidene ernstige binnen- en buiten
landsche 'kwesties. De ministers en de
ministerieel e pers verklaren een minis
ter-crisis onnoodig en gevaarlijk. In po
litieke 'kringen zijn de meeningen ver
deeld en onzeker.
De „Intransigeant" zegt dat stappen
zullen worden gedaan bij Fallières voor
een combinatie Clémenceau-Poincaré-
MillerancL De Kamer zou heden bijeen
komen. In deze bijeenkomst zal Ber-
teaux door den voorzitter herdacht wor
den en gestemd 'worden voor het crediet
voor de nationale begrafenis. Deze is
bepaald op Vrijdagochtend half 10.
Maurice Berteaux, de overleden minis
ter van oorlog, was 59 jaar oudhij
was minister sinds 'het aftreden van het
ministerie-Briand, dus niet langer dan 2
maanden, en opvolger van generaal Brun
die juist voor het heengaan van Briand
overleed. Zijn carrière in de Kamer,
waar hij een van de voornaamste lei
ders geworden was van de radicaal so
cialistische partij, is een bijzonder mooie
geweest.'Na 1899 was hij achtereenvol
gens rapporteur van diverse budgetten,
voornam el ijk van dat van oorlog, en
laatstelijk voorzitter van de algemeene
begrootingscommissie. Voor de eerste
maal was hij minister van oorlog van No
vember 1904Nov. 1905. Na zijn uittre
den uit het kabinet Rouvier behield hij
in de Kamer, waarvan hjf tot zijn tweede
ministerschap vice-president was, groo-
ten invloed. Hij had zich een zeer groot
vermogen (men spreekt van 80 millioen
francs) verworven door zijn positie als
agent de change aan de Parij'sche beurs.
Bij de verschillende partijen der rech
terzijde was hij, de militante en handige
radicaal-socialist, zeer gehaat en van
Briand was hij tijdens diens minister
schap een van de gevaarlijkste tegen
standers.
De opstand in Mexico
mogen we nu, wat het noorden betreft,
voor geëindigd beschouwen. 'Naar luid
van een telegram uit Juarez is Zondag
de vredes-overeenkomst geie.ekeud. Ver
der wordt bericht dat Madero op het
slagveld van zijn leger afscheid heeft
genomen met een redevoering, waar
in hij zeide, dat hij naar de stad Mexico
ging om het landsbestuur te modernisee-
ren en een 'nieuw Mexioo op te bouwen.
De opstandelingen in het noorden heb
ben zich verspreid. Te Juarez zijn 500
hunner achtergebleven.
Hij zal dus toch, in tegenstelling met
reeds gepubliceerde berichten naar Me
xico gaan, echter, naar hij verklaard
heeft, eerst na het vertrek van Diaz.
Deze zou a.s. Woensdag aftreden en
naar Europa vertrekken.
De la Barra, de voorloopige president
van Mexico, heeft aan de Daily Mail
een telegram gezonden, waarin fïïj de
hoep uitspreekt, dat zijn regeering met
de hulp der Mexicanen en den bijstand
der vreemdelingen een 'nieuw tijdperk
van vrede en voorspoed zal inwijden.
De vreemdelingen zullen va:i de zijde
der regeering alle bescherming genieten
die zij reeds genoten.
De voorloopige president lieeft boven
dien aan den verslaggever van de Daily
Mail verzekerd, dat de berichten van een
complot tegen Madero gelogen zijn. In
tegendeel zal de hoofdstad Madero met
geestdrift iAhatefl*
Na5r de meening van den correspon
dent heeft Madero een misslag begaan
door niet aanstonds in de stad Mexico
te komen. Hij heeft daardoor zijn aan
zien bij het volk benadeeld.
Intusschen is het nog geenszins pais
en vree in den lande. Hoewel Madero
hun heeft verzocht, de vijandelijkheden
te staken, zetten de opstandelingen on
der Figueroa den strijd voort. De regee
ring laat daa:om de verdedigingswerken
van de hoofdstad versterken en trekt er
haar troepen samen.
Zooals Reuter reeds seinde heeft de
Times" uit verschillende Engelschc ha
venplaatsen berichten ontvangen, waar
uit zou blijken, dat voorbereidingen wor
den getroffen voor de
zeeliedenstaking.
Het schijnt, volgens mededeelirtgeji
door de Times ontvangen, plan te zijn,
dat de zeelieden met ingang van 29 Mei
een paar weken vacantie zullen nemen
en dat voorbeeld der Engelsche zee
lieden zou op het vasteland worden ge
volgd. Men verwacht dat aan de Engel
sche Noord-Oostkust alleen 7000 man
aan die vacantie zullen deelnemen, wel
ke in kampen op het land zal worden'
doorgebracht. Die vacantie zal geen stac
king zijn, want de zeelieden zullen ge
heel vrij zijn, oir» zich te laten aanmon
steren. Maar hej is natuurlijk mogelijk,
dat uit de vacantie de staking wordt ge
boren. Wordt de staking afgekondigd,
dan zouden de zeelieden 12 sh. per week
ontvangen en als zij gehuwd zijn, bo
vendien 1 sh. per kind.
Overigens zijn de voorbereidingen
voor de staking zeer geheim gehouden,
en het is dus moeilijk zich een juist oor
deel te vormen over den omvang en den
kracht, die de beweging zal kunnen aan
nemen.
GEMENGD.
De nieuwe „Hohenzollernbrüche"
te Keulen is gister,-in tegenwoordigheid
van het Duitsche Keizerpaar, plechtig in
gewijd. Tegelijkertijd had de onthulling
plaats van het ruiterstandbeeld van Fre-
derik den Derde, dat zich op de br#ug
bevindt
Valarino, de Spaansche minister van
binnenlandsche zaken, is, naar de „Köl-
nische Zeitung" verneemt, om redenen
van binnenlandsche politiek afgetreden.
Er wordt beweerd, dat de dagen van
het ministeric-Canaiejas geteld zijn. In
elk geval zal men hierover niet lang in
het onzekere blijven. De senaat zal over
het ojDheffen van de octrooien moeten
oordeelen, en wordt dit wetsontwerp ver
worpen, dan gaat Canalejas en met hem
zijn ministerie heen.
Volgens een telegram uit Lima aan
de „Times" zouden Columbiaansche troe
pen oprukken naar de grenzen van Peru
en er zouden gevechten tusschen Peru
anen en Columbianen in het noorden
van Peru worden verwacht. De corres
pondent van de „Times" voegt hier ech
ter bij, dat die berichten te Lima met
groote verbazing zijn vernomen, omdat
de officieele betrekkingen met Columbia
allervriendschappelijkst schijnen te zijn.
Op het verzoek van het stedelijk
bestuur van Mannheim, om wegens den
heerschenden vleeschnood den invoer van
vee uit Nederland en Argentinië toe te
staan, heeft de minister "van binnenland
sche zaken, bij schrijven van 10 dezer,
geantwoord, dat de invoer van slachtvee
uit Nederland wegens het uitbreken van
mond- en klauwzeer niet kan worden
overwogen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot offi
cier in de orde van Oranje-Nassau H. J.
Stierhaut, pastoor van de parochie van
den H. Dominicus te Rotterdam
is aan den luitenant ter zee 2e klasse
bij de Koninklijke marine-reserve R. W.
Braun vergunning verleend om, zoo lang
hij als gezagvoerder in dienst is bij de
Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart
maatschappij Holland—Amerika-lijn, op
het Nederlandsch koopvaardijschip onder
zijn bevel de reservevlag als natievlag
te voeren
bij het reserve-personeel der land
macht, bij het personeel van den genees
kundigen dienst, tot reserve-officier van
gezondheid le klasse, de reserve-officier
van gezondheid 2e klasse W. Briët, van
dat personeel;
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verbonden eere-medaille
in brons aan C. H. Ravenschot, oppasser
bij mej. E. Turing, te Rotterdam;
is de referendaris bij het departement
van Koloniën mr. G. J. Fabius op zijn
verzoek eervol uit 's lands dienst ont
slagen.
Een vacante Hoogleeraarsstoel.
Naar „Het Centrum" verneemt, zou
voor het bezetten van de leerstoel in het
Recht, aan de Utrechtsche Universiteit,
vacant geworden door het overlijden van
prof. mr. Hamaker, zijn aangezocht de
oud-minister van Justitie, mr. Nelissen,
maar zou deze niet bereid zijn zich voor
het ambt beschikbaar te stellen.
Dienstzegels.
Door den Minister van Waterstaat
wordt overwogen, om alle stukken, den
openbaren dienst betreffende, voor de
verzertding waarvan geen vrijstelling van
port is verleend, te doen voorzien van
dienst-frankeerzegels. In verband hier
mede is aan de korpsen van het leger
een opgave gevraagd van het aantal en
de soorten der zegels, welke bi) even-
tueele invoering zullen noodig zijn.
(Hbl.)
De Bakkerswet.
Men meldt aan de „Tel.";
Uit zeer betrouwbare bron verneem ik,
dat de anti-revolutionaire Kamerclub met
20 tegen 2 stemmen heeft besloten, vóór
het in het ontwerp-Bakkerswet opgeno
men verbod voor de bakkerspatroons, om
op bepaalde uren in eigen bakkerij te
werken, te zullen stemmen.
Tegenstemmers waren de heeren dr.
A. Kuyper en F. H. de Monté Ver Loren.
Laatstgenoemde, hoewel met dr. Kuyper
van oordeel, dat dit verbod te zeer in-
druischt tegen het anti-revolutionair be
ginsel en meer in de richting van staats
socialisme ging, verklaarde zich aan het
meerderheidsbesluit te onderwerpen.
Dr. Kuyper werd verzocht, indien 't
hem onmogelijk was met dit meerder
heidsbesluit mee te gaan, niet in de zit
ting, waarin over bedoeld patroonsbesluit
zou worden beslist, aanwezig te zijn.
Op voorstel van het Kamerlid voor
Rotterdam IV, den heer Heemskerk, werd
besloten, dat de Kamerclub, uit deferen
tie voor dr. Kuyper, van hein niet zou
vorderen, dat hij zich, ondanks zijn prin-
cipieele bezwaren, aan het meerderheids
besluit zou onderwerpen.
Door het besluit der Anti-Rev. Kamer
club is de aanneming van het ontwerp-
Bakkerswet verzekerd.
Alg. Bond van R. K. Kiesvereenigingen.
Deze bond hield gisterenmiddag te
Utrecht zijn jaarlijksche vergadering.
Voorzitter was Mr. Dr. D. Kooien, 40
afdeelingen waren vertegenwoordigd.
De heer Kooien deed in zijn openings
rede het succes van den stembusstrijd
in 1909 uitkomen, en herinnerde aan het
eerste punt van het toenmalige R. K.
program van acti.evoortwerking aan
de sociale wetgeving, welk punt voor
een deel in vervulling is gegaan'. Spr.
noemt in dit verband de wetsontwer
pen van minister Talma en bTengt dien
minister hulde. Hij spreekt de verwach
ting uit, dat aan het eind der komende
twee jaren de verzekeringswe^eT in het
Staatsblad zullen staan
De verdere punten van het program
van 1909: financieele regeling, adminis-
tieve rechtspraak en gelijkstelling open
baar en bijzonder onderwijs staan gun
stig om in vervulling te gaan. Dit alles
is te danken aan de samenwerking in de
coalitie. De voorzitter hoopt, dat de
nieuwe Voorzitter in 1913 ook voor die
punten op succes mag wijzen.
Na 'vaststelling der notulen wordt be
richt verhindering meegedeeld van Dr.
Nolens en Jhr. J. W. van Nispen tot Se-
vena.er.
Nog wals ingekomen Schrijven van den
bond van burgerlijke ambtenaren, ver
zoekend om steun aan de urgentiever
klaring hunner rechtspositie.
Uit'de rekeningVain den penningmees
ter bleek dat er een batig saldo was Van
f 340.74.
Na uitvoerige discussie "werd beslo
ten de bestuursverkiezingen een jaar
aan te houden.
De afdeeling Alkmaar had voorgesteld
een weerstandskas te stichten. Het voor
stel wordt aangenomen tiat het bestuur
hiervoor geen verantwoordig schuldig is
en dat men slechts zal spreken v.an een
v.erktezingskas.
Beverwijk had voorgesteld om bij gej-
wichtige vraagstukken het gevoelen vani
de aangesloten R. K. kiesvereenigingen;
in te winnen, het bestuur van den AlgP
Bond en de Katholieke Kamerclub kun-
n.en dan beter op de hoogte blijven van;
d.en geest in het Kath. kiezerskorps.
Gouda is tegen het voorstel, en het
bestuur acht het voorstelt in strijd met
de constitutioneele begrippen, daar het
gevaar zal ontstaan dat op de Kramer-
leden een druk wordt gelegd om oven
bepaalde punten een bepaald oordeel)
te hebben. Katwijk voelde wel iets voor,
liet Voorstel, zoo ook 's Gravenhage. Het
bestuur 'geeft echter in overweging het
worstel fin te trekken, hetwelk geschiedt.
Gorinchem had de volgende motie in*
gediend
„De Algemeene Bond van R. K. Kies
vereenigingen kn Nederland acht het
wenschelijk
le. dat onZe kiezers meer ingelicht
worden over den aard en den histori-
schen ontwikkelingsgang onzer politiek!
voor zoover deze naast en tegenover
die der andere partijen staat, opdat de
ze inlichtingen mogen strekken tot leid
draad voor het stellen van eigen ca,n-
didaten
2e. dat de secretarissen der aangeslot-
ten kiesvereenigingen, indien 'R. K. kio-
zers 'uit hun district verhuizen naar piaath
sen, waar een R. K. kiesvereeniging is
gevestigd, dit doen Welen aan den be»-
trokken secretaris.
Hierdoor zal het brengen van kiesge
rechtigden op de kiezerslijst bevorderd
worden. En ook zal dan .onderrichting
der kiezers de samenwerking der rechti-
sche partijen bevorderen.
Het tweede deel der motie wordt na
eenig debat ingetrokken, daar het niet
voor uitvoering vatbaar is. Deventer
handhaaft 'het eerste deel,, bij stemming
wordt dit verworpen met 4 stemhien ia
meerderheid.
Eindelijk kwam aan de orde een mor
tie-Leiden, luidend:
„De Algemeene Bond van R. K. kiesl-
vereenigingen in Nederland, besluit aan
het bestuur te verzoeken in den vervolge
bij de voorstellen ,door aangesloten kies
vereenigingen gedaan, een kort prae-
advies op den beschrijvingsbrief te voe
gen".
De afgevaardigde van Leiden lichtte
deze voordracht in het kort toe, opwek
kend dat de discussies daardoor bekort
zullen worden.
De voorzitter meende de motie te
moeten ontraden, aangezien door een.
praeadvies van het hoofdbestuur 'n voor
stel soms wel eens reeds vooraf de kopj
zou worden ingedrukt.
De Leidsche afgevaardigde iineende,
dat tegen dit bezwaar is in te brengen^
dat het hoofdbestuur-eventueel een vo'or-i
stellende afdeeling zal 'kunnen mede
deel en, dat haar voqrstel het hoofdbe
stuur onaannemelijk is voorgekomen.
De voorzitter antwoordde hierop we
der het verkeerd te achten, dat de afL
deelingen o p den beschrijvingsbrief!
voorstellen zouden kunnen doen plaat
sen, die reeds vooraf door het hoofdbet-
stuur veroordeeld zijn geworden.
De afdeeling Breda verklaarde zich
daarop nog vóór het doen plaatsen vain!
een preadvies van het hoofdbestuur bij
de voorstellen op de agenda, waarop de
motie Leiden bij'stemming met 48 tegen
41 stemmen werd aanvaard.
Den Haag ii en Breda wenden nogi
pogingen aan om eventueel e statutenwij
ziging in een buitengewone vergade
ring vóór Mei 1912 aan de orde te stelL.
len. De voorzitter vindt dit niet we ♦-
schel ijk, waarmede de vergadering zich'
vereenigt.
Met een dankwoord aan den voorzitter
wordt daarna de vergadering gesloten'.
Soldijwet 1909.
In verband met de vele verzoeken om
trent de oplossing van vermeende on
juiste toepassing van de soldijwet 19UQ
zijn, volgens de „N. R. Ct.", thans bij
het Departement van Oorlog in voorbe
reiding een nieuwe traktementsregeling
voor de onderofficieren, een nieuw voor
schrift omtrent eischen van geschiktheid
en een nieuwe regeling omtrent de be
vordering voor onderofficieren.
Men meldt uit Nieuwediep aan hel
„Hbl.":
De kapitein ter zee W. D. H. baron
van Asbeck heeft het voornemen met
ingang van 12 Jiini p/itheffjng te vragen
