BUITENLAND.
Uit de Natuur.
Uit Stad en Omgeving.
Tweede Blad, behoorende
bij De Leidsche Courant
van Zaterdag 20 Mei.
De Week.
iDezert keer wil ik mijnen lezers edri
tor aatje houden over geld, ietsi wat voor
al in den zomertijd met de daaraan otnl-
Hrermijdelijk zich verbindende gedachten
laan vacanties, waarin het zoo uiterslt
Ie pas komt, een fascineerenidieinl invloed
|op den mensch uitoefent. Ik wil n!u spre-
ken over geld dat weg is, yloor goed„
toonder eenig uitzicht op wederkeeren
tover geld d/at er is, zicht- en! tastfba'ar^
Verbluffend iedereen1, dat het er is;oMer
geld kan komen zal, wiskunstig zeker
kwistig rond zich 'spreidend, als een goe
de fee, alle 'gaven die amen er van' Ver
langt.
Weg is geld, 'heel veel geld in het toch
lal arme Portugal, 'waar iedereen' met
[zoo weinig, mogelijk te doen, zooveel
(mogelijk tracht te krijgen (van1 verdie-
|n.en is geen sprake) etend van dein staats-
iruif. door andrer armoe gevuld.
't Geld is weg, en nu moet toch aan'ge-
ioond, waar het (gebleven is. En' ïiatuur-
Hijk voor de hand ligt het antwoord op
die vraag; opgeslokt door de monarchie,
verdaan aan het koningshuis.
Belachelijke bewering, alsof die dm-
Icele acht millioen 'aan den overledelu kb-
Viing! Carlos voorgeschoten 'de grootste
lellende zou veroorzaakt hebben. Maar dei
iweg moet gezocht en gevonden. Hein!
kolommen vult de commissie van onder
zoek in de Portugeesche staatscourant
imet hare cijfers, waaruit vooral blijkt,
hoeveel geld een 'koninklijk huis inlooi-
dig heeft om fatsoenlijk zijn stand pp
te houden, het land op waardüge wijze
te vertegenwoordigen. Maar deze inte*-
ressante kijk op de zaak wordt ©ver
duisterd door het droevige, dat voor de
oogen van Jan en alleman uitgesponnen
Iwordt hoe een koning heeft motetten
scharrelen om rond te komen. Men' had
deze dingen tenmim'ste kiescher kunnen!
behandelen. En gegeven het geval, zoo
als het er ligt, ware het billijk geweiest
Ook op te sommen wat anderen dajarvan
ïn de wacht gesleept hebben, hoteveel
iedere minister van financiën voor cour
tage moest hebben vóór hij den koning
een greep in de schatkist toestond.
Maar neen, dan was men niet geko
men tot het beoogde doel, het volk m'eft
'die cijfers op te zetten tegejn de monar
chie en ze van de zegeningen van het hui-
jdigr regime te overtuigen.
Alsof het er nu een dorado is en zul
ke dingen als gepasseerd zijn, in een re
publiek niet kunnen voorvallen.
Ter illustratie sla men daarom Zijn
loogcn op het origineel van deze oopi'el
ide Fransche republiek. Hoe welig daar
de corruptie tiert hebben de laatste we
ken herhaaldelijk geleerd en nog pas
heeft de Matin" een onderzoek inge
steld op de wijze waarop aan1 de ver
schillende departementen met het geld
iwordt gegoocheld. Zoo was een der
meest geliefdkoosde manieren der hee-
ren ambtenaren om zich een extra duit
te verschaffen, dat men zich vloar een
of andere zending liet aanwijzen, waar
Voor men dan een extra toelage ontvang.
Het voorwerp van zoo'n missie was dik
wijls moeilijk te vinden, omdat het de
heeren liefst zoo weinig mogelijk1 moei
te moest kosten. Het-pleizierigst vond
men zoo iets waarbij men thuis kon blij
ven, om zoo van een extra vacaintüe ge
in i eten of deze op een andlelre gepasije
wijze door te brengen. Verschillende!hee
ren werden al zoo uitgezonden „ter ble~-
istudeering van de wijzigingen1, die ge
bracht kunnen worden in het recrutee-
ren van vertalers, verbonden' aan het
algemeen bestuur". De toelage hiervoor
Was 2000 francs. Dit onderwerp kon
overal bestudeerd worden, ook thuis, in
een schommelstoel, onder het genot van
een fijne Havana.
Aan het departement van koloniën is
"het zoo'n janboel, dat het eiland Réw-
Inion tegelijkertijd drie gouverneurs had
op tractementen resp. van 25000, 15000
en 12.500 francs.
IV.
X-Stralen.
„De fotografie Van het onzichtbare",
(Was den 'titel waaronder de dagibladetn
voor enkele jaren de ontdekkinjg bekend
maakten van 'een Duitschen natuurkun
dige Röntgen :en een reeks proe^e i be
schreven, die 'uitstekend geschikt waren
de -verwondering der menschen op te
Wekken. Het zonderlinge van de uitdruk
king, maar meer nog van de feiten (mleh'
fotografeerde door hout, zwart gemaakt
/•carton en -dun'ne metaalplaten heen) de
den iedereen 'zich afvragen of men' aaki1
'deze berichten 'wel geloof moest slaan*
en er eenige grond was voor de schooi
ine verwachtingen die men vanl deze ont-t
klekking koesterde.
Wat nu waren de feiten Reeds lanlg
was bekend dat wanneer men een glas
buis had, waaruit de lucht voor 'n groot
deel verwijderd was, en waarin twee
metaaldraden dwars door het glas heen
.bevestigd waren, die buis zoodra men
de metaaldraden 'verbond met de eind.-
O, zegeningen der republiek, welke
woordelijk te lezen staan itf het rapport
der rekenkamer over de begrooting van'
1908, 'u nogal officieel stuk dus.
Alleszins begrijpelijk is derhalve de
stomme verbazinig van een' aimbtenaaa*
van buitenlandsche za/ken1, wien door een
op missie gezonden hoog personaadje
een gedeelte van de hem1 daaovjoor toe
gestane vergoeding terug gaf.
Dit wonderlijke feit is uitgehaald
door professor Louis Renault, die in
1909 als rechtsgeleerd adviseur van het
departement van buitenlaindsche zaken
naar het Congres van het Roode Kruis
te Londen werd afgevaardigd.
Men rekende, dat een hoog, persoon!
als de heer 'Renault w,el 8 dagen te Lon1-
den zou moeten blijven, en dat hij wel
120 francs per <dag noodig zou hebben
en men deed hem' 1078 francs toekomteni
om de reis- en verblijfkosten te kumnleln
dekken. Maar de 'heer Renault bleef niet
volle acht dagen te Londen, en: had ook
geen 120 francs per dag uitgegieveni.
Hij rekende alles uit en bevond dat hij
420 francs minder tiitgegeven had, dan'
hem was toegedeeld. 'En wat deeid hij,
tot verontwaardigde ontsteltenis Van den
ambtenaar tot wien hij zich richtte. Hij
kwam zijn rekening overleggen en 420
francs teruggeven. Men wilde het eerst
niet terugnemen, men' 'vwilde dieln heler
Renault overtuigen, dat hij noch reke
ningen over te leggen^ noch geld teirug
te geven had, maar de professor bleeJf
onvenmurmbaar.
Een eerlijk mensch, tusschen al deze
corruptie; 't was nog niet vertoond en
men stond er versteld van.
Een feit echter 5s, dat rn'en het daar
nooit zoo ver zal brengen als minister
Lloyd George in Engeland, die iedereen'
in verbazing brengt door zijn handigheid
om met geld pm' te gaan. Evenals diie
anderen eruit, zoo goochelt hij het geld
in de schatkist, en zonder de belasting
betalers nieuwe lasten pp te leggen, zoni-
der in de noodzakelijkheid te verldeëren'
nieuwe leeningen aan te gaan, wtêet deze
buitengewone minister van financiën ïi et
alleen ingrijpende sociale hervormingen
in te voeren, maar zelfs als nieuwigheid
den Lagerhuisleden een geldelijke te
gemoetkoming aan te bieden.
Over het loopende belastingjaar heeft
hij een overschotje Van 5.607.000 pond
sterling, wat hij 'zoo netjes weet te ver
deel en, dat na 'een flinke aftrek ten bat
te der vorige week ingediende verzeke
ringswet, er 250.000 bond Sterling over
blijft, waarvan hij iedier der parlements
leden 400 p.St. wil geven.
En natuurlijk zijn de menschen nog
niet tevreden, ten minste de „hooglei
oomes" niet die bij monde van Au|ste:i!
Chamberlain verklaarden, het zoo spij
tig te vinden dat Engeland de eer van
een parlement, welks leden het land be
langeloos dienden, verliest. Die eer was
anders zoo groot niet, want alduis blijft
's lands bestuur altijd onder een kliekje
dat al miste het de capiciteiten, geld
genoeg bezat om zich de luxfc van hetj
Lagerhuis-lidmaatschap te permiteeren,
terwijl hij die wel het verstand., imaar
niet het geld had er gemeenlijk koud
van bleef. De kwestie was vroeger al'-
dus geregeld
Eduard II kende in 1323 den leden,'
'pit de graafschappen 4 shillings daags
töe, den leden uit de boroughs 2 shil
lings. De dagen waarop van en naar het
parlement werd gereisd, waren daarbij
inbegrepen. Deze bezoldiging werd dooi
de graafschappen en de boroughs be
taald en het duurde niet lang of zij be
gonnen waar afgevaardigden te zoeken
die het voor minder wilden doen. In de
15e eeuw werd John Strange bereid ge
vonden Dulwich te vertegenwoordigen;
voor een vat haring per zitting en de af
gevaardigde voor Weijmouth nam ge
noegen met 500 fnakreelen. In 1472
was William Worksop van Ipswich te
vreden met 5 shillings per week en 7*
Walworth met 3 shillings en 4 stuivers.
Maar aangezien de districten de hee'rön!
te Londen nog te duur vonden, Werden
dezen uitgenoodigd eerder thuis te ko
men, zoodat in 151415 den leden' bij
de wet verboden Werd voor het .einde
der zitting de stad te verlaten.
In de 16e eeuw werd het gewoon're(,
geen betaling meer aan te nemen en uit
dezen overgangstoestand ontstond de
gewoonte, dat de afgevaardigden be-
punten eener 'inductieklos van Rhuuni-
korff eigenaardige lichtverschijnselen
vertoonde, geheel afhankelijk van de hoe
veelheid gas 'die zich nog in de buis
bevond. Bij een lage druk Vertoont de
aan de 'negatieve pool der inductieklos!
verbonden punt 'een violette lichtschijn
terwijl de 'andere punt door een dolnL
kere 'plek omgeven is waaromheen een
wazig 'schijnsel Van vage tint zich uit
breidt. Bij >een nog geringer luchtaan^
wezigheid houdt het lichten door de
geheele buis op en blijft slechts eeni
zwak 'schijnsel rondom de beide pun
ten. 'Dan Ook geeft liet zwakke licht dat
de negatieve pool (die men ook wel ka
thode "noemd) ',een helder groene ween-
schij'ntint Op liet glas aan de anld'ere ziji-
de Omdat -dit licht uitgaat van' de ka
thode heeft men de stralen' die het ver
oorzaken kathode Stralen genoemd.
Op de plaats waar deze kathodestra>-
len nu 'deze glaswand of een ander vast
voorwerp treffen ontstaan andere golVen',
wier bestaan Röntgen voor het eerst op
merkte. Alhoewel van deze stralen, die
hij o n hu 1 gvheimzi"pig karakter X-stra_
leu, jjjoeuide, het oog niets .\v$,arne&nt,
taalden, om een district te mogen ver^-
tegenwoordigen In 1640 legt de afge
vaardigde voor Hastings 20 pSt. voori
zijn verkiezing neer en geeft daarha 10
pSt. in het jaar. Dover was duur, in!
1673 bood een zekere Sprague 300 pSt,
pm gekozen te worden, en in 1688 bood!
Sir N. Napper 1500 pSt. voor Roole
De gebruiken werden er niet beter ppy
in ide 18e eeuw stelden Andover pn; Ox
ford de zetels ter beschikking voor de
meestbiedenden, en in een geval konden
twee afgevaardigden die er 4000 pSti.
voor over nadden, zitting nemen in het
Lagerhuis. Dit was toch te bar. In 1710
bepaalde een wet, dat ridders in htt
gelukkige bezit moesten zijn van eigen'-
dommen, die niet minder dan 600 pS,tk
's jaars opbrachten en bewoners vani bo
roughs moesten op 300 pSt. kunnen re
kenen, wilden ze in'aanmerking komen
om in 's lands vergaderzaal als afger
vaardigde te mogen verschijnen. Dezle
bepaling heeft tot 1858 voortbestaan.
Sinds dien hoeft men wel niet toe
te betalen, doch wel alles bekojstigienl
Met recht heeft men dan ook, vooral ten
gevolge van het bekende Osbornevonnis
het onhoudbare van dezen toestand in
gezien. Vooral als nnen het ernstig meent
met de bewering dat ook onbemiddelde
standen humne belangen in het Parlemcn
moeten kunnen behartigen, dan moet
men ze ook daartoe in staat stellen,.
Het weldenkende dec/ van Elnigeland^
zoo ook van de geheele werejld», zullen
dan ook Lloyd Georges politiek van har
te toejuichen. V.
Weekpraatje.
Dat het openbaar Katholiek leven in
ons land toch aardig bloeit, zal wel nie
mand ontkennen, die een open oog heeft
voor hetgeen er hier in 'tland gebeurt.
Ik bedoel hier voornamelijk het Katho
liek vereenigingsleven. Overal worden de
Katholieke vereenigingen in velerlei vor
men en verschijningen opgericht, en waar
ze bestaan, ziet men ze groeien en
bloeien. Alles wat maar Katholiek is en
eenzelfde doel nastreeft, vereenigt zich
om niet slechts hun maatschappelijke,
maar ook hun geestelijke belangen te
bevorderen. En zoo 2yjn o. m. ook de
R. K. Militairen-vereenigingen in de we
reld gekomen, en door het bestaan hier
van wordt meer en meer gelogenstraft
de bewering, dat bij R. K. militairen de
godsdienst niet zoo hoog staat. Het beste
bewijs voor dit laatste is wel, dat voor
korten tijd te 's-Hertogenbosch een Apo
logetische vereeniging van R. K. Mili
tairen is opgericht, en men kan hier zeker
met „De Katholieke Militair" vragen
„Wie had het ooit gedacht?" Hier heb
ben we dus een vereeniging, die uit
sluitend en alleen ontstaan ie uit een
drang naar g e e s t e 1 ij k voedsel, een
vereeniging, die niet zoozeer (zooals de
gewone R. K. Militairenvereenigingenj
ontstaan is om èn geestelijke èn stoffelijke
belangen te behartigen, maar die alleen
op de geestelijke belangen let, die alleen
het Katholiek leven bij de R. K. onder
officieren wil doen ontwikkelen.
Welk een schoon en flink voorbeeld
wordt hier gegeven. En wat is hierbij
nog het mooiste? Dit alles is het gevolg
van eene retraite. Zelf geheel met de
belangen zijner ziel bezig, kwam een der
R. K. onderofficieren op de gedachte om
zijne collega's dieper in te wijden in de
kennis van onzen godsdienst. Eenschoone
gedachte, die niet zoo gemakkelijk op
komt bij leeken, en moeilijker nog bij
militairen, wier geest en gemoed, zooals
de „Tijd" zegt, meestal door geheel
andere gedachten en idealen worden
bezig gehouden.
Dit alles bewijst dus hoe het Katho
liek leven bij de militairen begint te
bloeien, maar ook welk een heilzame
kracht er uitgaat van het werk der ge
sloten retraiten.
Donderdag zijn voor het Katholiek Rot
terdam, voornamelijk voor de parochianen
van St. Dominicus, grootsche feesten be
gonnen. Het 75-jarig bestaan immers
dier parochie wordt in deze week op
luisterrijke wijze herdacht. Me dunkt, dit
is ook wel een gelegenheid om zijn echte
feestvreugde te uiten. Deze parochie is
ook een van de oudste, die Rotterdam op
het oogenblik telt. Hoe zag het er in
Rotterdam voor 75 jaar geheel anders
uit. Slechts de kerken van St. Laurentius
zijn zij toch door hun buitengiewom'e
eigenschappen 'duidelijk waarneembaar.
De eerste vraag was natuurlijk, welke
de aard Öezer X-stralen, die men ter cere
van hun Ontdekker ook wel Röntgenstra
len "noemt/is. Van de kathode-stralen on
derscheiden zij -zich doordat zij geen'
werking o'ndervihden Van een magneet,
terwijl deze de Kathodestralen, even
als 'het 'ijzer, aantrekt. Terwijl lichtstra^
'1 en Wanneer toil zich door een prisma'
bewegen een zekere afwijking onder
vinden, gaan de X-srtalen er zonder
eenige Verandering Van richting doon-
heen. "Niettegenstaande dit onderscheid
komen zij toch in veel van huw Werking
met 'het licht overeen.
Men heeft Sommige stoffen, die wani-
beer 'zij 'na eenigen tijd door het licht
beschenen te zijn in' het 'duister gebracht
worden, gedurende teen korten' tijd een
blauwachtig wazig licht uitstralen. Want-
neer men deze stoffen, zonder 'ze van!
te Voren aan het licht bloot te stellen,,'
aan de Werking der X'-stralen Onder
werpt, stralen zij eveneens een licht
schijn uit. Evenals het licht werken zij
ö,ok iu op. een fojpgrafischen plaat
en St. Rosalia bestonden toen voor de
Katholieken. En thans zijn er 14 kerken,
benevens één openbare kapel en 3 hulp
kerken, terwijl wederom de behoefte aan
een nieuwe parochie gevoeld wordt. Moge
spoedig in deze behoefte voorzien worden.
In de laatste dagen gingen er weer
berichten door de pers over de burge
meestersbenoeming te 's-Gravephage. Dat
mr. Fock benoemd zou worden, spreekt
de „Nieuwe Courant" op goede gronden
tegen, en het „Handelsblad" noemt mr.
Th. de Meester als de mogelijke candi-
daat, doch daar kan de „Nieuwe Cou
rant" zich ook al niet mee vereenigen
en zij beschouwt jhr. mr. dr. H. van
Karnebeek als meest ernstige candidaat.
Als het zoo gaat, is er natuurlijk geen
touw meer aan vast te knoopen, of zou
men eigenlijk van alles zelfs maar een
beetje op de hoogte zijn, en zou het
hier niet zijn: wat men wenscht, gelooft
men graag?
We hebben het nu al eenige malen
over mond- en klauwzeer gehad, daar
om zullen we er niet weder over bab
belen, doch ik wil alleen maar de vraag
stellen: loopt de a.s. veetentoonstelling
hier ter stede geen gevaar? De tijd nadert
meer en meer, en van vermindering van
het mond- en klauwzeer kan men nog
niet veel merken, integendeel, men zou
haast zeggen, dat de ziekte meer en meer
veld won. Want tot heden toe vrijge-
bleven plaatsen beginnen dezen geesel
ook al te voelen. STAN.
LEIDEN, 20 Mei.
Toestand van Handel en Nijverheid
in 1910.
III.
De firma R. M. Beuth en Zonen
deelt omtrent hare industrie o.a. het vol
gende mede:
De prijs voor de kapok gaf in 1910
nog al veel verschillen te zien.
Door de hooge katoenprijzen steeg de
prijs van de gestikte dekens langzamer
hand de slappe winter heeft aan den om
zet veel kwaad gedaan.
De fabricage van vlaggendoek en aan
verwante artikelen had in 1910 een nor
maal verloop.
De Leidsche Katoenvlechterij
en Netten fabriek voorheen Jaeger
Co. meldt dat de gang van zaken over
1910 niet onbevredigend mag worden ge
noemd; de prijzen der grondstoffen wa
ren hoog, lijnolie zelfs zeer hoog, maar
gelukkig kwamen geene groote schomme
lingen voor.
De goede uitkomsten der haringvissche
rij hebben tot een grooteren omzet en
een bevredigend resultaat meegewerkt.
Waar echter de binnen- of zoetwatervis-
scherij zeer onbevredigend is geweest,
heeft ook dit merkbaar slechten invloed
uitgeoefend.
Onbevredigend daarentegen laat de fir
ma van 't JHooft Co. zich uit over
de artikelen breikatoen en lampenpitten,
die meedeelt dat de toestand in het afge-
loopen jaar te wenschen heeft overge
laten. Tengevolge van de scherpe con
currentie van buitenlandsch fabrikaat was
het niet wel mogelijk de prijzen der ge
fabriceerde artikelen evenredig te ver-
hoogen.
De exploitatie van de Stedelijke
Electriciteitsfabriek toonde een
geregelde toename van aansluitingen, ook
voor kracht, aan en kenmerkte zich ver
der door stroomlevering aan verschillen
de buitengemeenten.
Op 31 December 1910 .waren aange
sloten te Leiden 561 perceelente Lei
derdorp 2 perc.te {Degstgeest 2 perc.
te Noordwijk-Binnen 13 perc.; te Noord-
wijk aan Zee 15 perc.; te Voorhout 12
perc. Totaal 603 perceelen, tegen 414 in
1909.
Aangesloten waren: te Leiden voor
verlichting over 17.290 gloeilampen en
148 booglampen, en voor kracht 346 mo
toren met een capaciteit van 11522/15 P.
K., en bovendien:
Te Leiderdorp: 14 gloeilampen, 6
booglampen, 6 motoren met 37.5 P.K.
Te Oegstgeest: 86 gloeilampen, 2
booglampen, 4 motoren met 24 P.K.
Te No o r d w ij k-B i n n e n397 gloei
lampen, 12 motoren met 17,05 P.K.
Te N o o r d w ij k a. Z e e1028 gloei
lampen, 4 booglampen, 17 motoren mefe
13,1 P.K.
Een eigenschap 'der X-stralen, geheel
afwijkend van die van het 'licht, is huin
vermogen om door ondoorzichtige stof
fen heen te. dringen. Onder de stoffen
waar zij 't gemakkeiijikst door heen drini-
gen behooren 't papier en 't hout; zielfsl
door een plank van 3 c.M. dikte wordenl
zij slechts 'weinig verzwakt. Het minst
doordringbaar zijn de zwaardere ïiia<-
talen zooals lood, goud zilver, alsook hun
verbindingen: een Vel papier, met lood"-'
wit bestreken laat geen stralen door.
Ook 'het Vleesch houdt de stralen tegen/
alhoewel zij er minder door verzwakt
worden dan door het been, een feit waar
van de 'geneeskundige wetenschap ont
zettend veel rnut trekt.
Wanneer 'b.v. 'een been gebroken 'is,
k'an men diet behulp der X-stralen nauw
keurig weten doe de vorm 'der breulkj
is,, en \vaar zich de splinters bevindebu
Men brengt 'slechts onder de 'te onder
zoeken plaats een in zwart papier ge
wikkelde fotografische plaat, terwijl men
van boven af de Xstralen doet invalleiu
Na "het liitwerken der plaat zal het been
zich duidelijk •uittekenen-, daar dit mirv
der stralen doorliet dan het vleesch, en
Te Voorhout: 534 gloeilampen.
Gedurende d« eerste helft van het jaar
1910 bleef in het bedrijf der Kon. Ned.
Grofsmederij te Leiden voortdurend
slapte heerschen, welke reeds in het laatst
van 1909 was aangevangen. Omstreeks
het midden des jaars begon echter merk-,
bare verbetering in te treden en geduren
de het tweede halfjaar was er overvloe
dig werk.
De prijzen bleven echter zeer gedrukt.
In de kettingfabriek te Leiderdorp was
de toestand gedurende het geheele jaar
ongunstig; de steeds hevige concurrentie
op het gebied der ordinaire schoepsket
tingen maakte het ten slotte noodzake
lijk de productieprijzen dezer artikelen;
tot elken^prijs te, verlagen.
De daartoe genomen maatregelen had
den de bekende werkstaking tengevolge
die gedurende 31/2 tnaand een 1000-tal
werklieden buiten verdiensten stelde, 't
werk werd half December hervat op de
door de directie gestelde voorwaarden,
terwijl kan worden medegedeeld, dat de
getroffen maatregelen overvloedige toe-
strooming van werk hebben tengevolge
gehad en dus zeker in het belang van de
werklieden zelve zjjn gebleken te zijriA
Op de Scheepstimmerwerf der
Gebrs. Boot was het geheele jaaar vol
doende werk.
De middelen van vervoer te wa
ter ondergingen dit jaar slechts geringe
wijziging.
Het aantal motorvaartuigen, dat steeds
stijgende is, breidde zich ook dit jaar
wederom uit, voornamelijk voor de markt
dagen. Dit veroorzaakt echter een onder
linge concurrentie, die de vrachten sterk
drukt en de exploitatie ternauwernood
loonend maakt.
Wat den afzet betreft, is het jaar
1910 voor de schelpkalkindustrie
niet ongunstiger geweest dan 1909. Van
vooruitgang kan echter geen sprake zijn.
De voortdurende stijgende uitgaven de
den de financieele uitkomsten vrij teleur
stellend zijn. Dat de vraag naar het ar»
tikel vermindert is een zeer natuurlijk
gevolg van het steeds meer en meer toe
nemend gebruik van gewapend beton
en van zoogenaamde cementmortel.
De klacht over .concurrentie met hdt
gewapend beton en bovendien de invoer
van Belgische steen doen zich in de
Steenfabrieken nog voortdurend ge
voelen. .Toch is de toestand in het alge
meen min of jneer vooruitgaande, daink
zij de medewerking van moeder natuur
die voorkomt dat ,er zooveel wordt ge
fabriceerd, als waarop de meeste fabrie
ken zijn ingericht. Dientengevolge is da
overproductie geëindigd.
De resultaten over 1910 van Wer-
nink's Betonfabriek waren bevre
digend. Een nieuw fabrieksgebouw in ge
wapend bleton kwam tot stand om het
versche betonwerk buiten de nadeelige
weersgesteldheden te houden.
Behoudens de vele wanbetalingen kan
de toestand jn den Houthandel en
den handel j 11 Bouwmaterialen
niet zóó onbevredigend worden genoemd
als in het vorige jaar. Intusschen is er
veel werk door het voortdurend rijzen
der prijzen wordt de verkoop tegen een
matige winst zeer belemmerd en bemoei
lijkt.
De meelprijzen hielden gelijken
tred met hetgeen voor tarwe werd ge
vorderd. Voor beide artikelen bestond
juist op de laagste momenten zoo goed
als geen vraag.
De productie .der inlandsche meelfa
brieken waren over het algemeen gunsti
ger.
Wat aangaat den handel in kolo1-
11 i a 1 e waren en in de voornaamste
voedingsartikelen, geeft de toestand in
Leiden voor den groot- en kleinhandel
geen reden tot klagen.
Hat jaar 1910 is voor de Ledernij
verheid niet gunstig geweest. De hui-
denhandel had evenmin een goed ver
loop, daar de inlandsche huiden, alsme
de de kalfsvellen, op het einde van 1910
eene prijsverlaging van 8 a 10 pet. moes
ten boeken.
De schoenindustrie maakt groo
te vorderingen. Intusschen wordt ook
hier de onderlinge concurrentie steeds
scherper, waardoor de productie derma
te vergroot wordt, dat de vrees gerecht
vaardigd is, dat geen voldoende afzet
meer voor Joonende prijzen te verkrijgen
zal zijn. .Bovendien lieten de betalingen
op die 'plaatsen dus minder werking! opj*
de plaat is uitgeo'efend.
Van groot 'nut ook zijn de X-stralen!
tot het opsporen van vreemde lichamen)
als metaalsplinters, kog'els enz. Ook den
ze toch belemmeren de stralen meen
dan het Vleesch, en zal dus op de plaats
waar zij zich bevonden minder nTwerkingj
op de fotoplaat uitgeo'efend zijn.
Echter ook buiten h'et medisch 'terrein
kunnen de X-stral'en nuttig zijn zoo:
is het b.v. mogelijk door h'et Verschil)
in demping 'der stralen echte van' val"-
sche edelsteenen te onderscheiden'.
Naast deze 'nuttige werkingen staal
echter een hoogst schadelijke: de X-stra<
len werken 'prikkelend en vernietigend
op het 'dierlijk en plantaardig 'weefsleli.
Langdurige of dikwijls herhaalde bestrad
ling veroorzaakt 'wonden en zweren, di«
"niet of'moeilijk'geneesbaar zijn. Verschild
lende geleerden, 'die het eerst proev/eui
'et X-stralen hebben genomen', hebber!
I un waarnemingen dan ook met het verv
lies van -enkele hunner Vingers, moeteil
betalen. H.
