BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang
No. 491,
Sfe ëcicbctie Soii^cmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post t L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
IS
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Bestrijding der zedeloosheid.
Hoe steekt de houding van de Eerste
Kamer af bij die der .Tweede. Gisteren
heeft onze $enaat zonder hoofdelij-
k e stemming het wetsontwerp tot bestri}-
jding der zedeloosheid aangenomen. En
Tdat, terwijl jn de Tweede Kamer slechts
zegge v ij f vrijzinnigen den Minister
steunden in zijn strijd tegen dit schande
lijke kwaad.
Wordt hiermede de oppositie van de
(Tweede Kamer niet gekenmerkt als een
onwaardige? Wat blijft er nü over van de
bewering van den liberalen woordvoerder
'den heer van Hamel, dat er van de ze-
Üelijkheidsontwerpen méér kwaads dan
gpeds te verwachten is? Wat blijft er over
van de minachtende critiek der liberale en
socialistische bladen, inzonderheid het
„Handelsblad" en lt „Volk", die niet op
gehouden hebben de pogingen van mr.
Regout verdraaid en bespottelijk voor te
stenen met miskenning van het vele goede
dat de liberale leden der Eerste Kamer er
.wel in vonden.
De Minister heeft in onze .Senaat een
dankbare ontvangst gehad voor zijn ont
werpen. De wijze waarop hij het, zoo
schriftelijk als mondeling verdedigde, heb
ben hem wederom als de bekwame be
windvoerder van justitie doen kennen en
de aanneming met algemeene stemmen
doet het verwijt te niet van huichelarij en
akeiige braafheid onzerzijds.
Hetgeen inmiddels niet wegneemt, dat
Wij, gezien de stemming in de Tweede
Kamer, de handhaving der openbare ze
delijkheid veiliger achten in handen van
:een rechtsch minister dan bij de linker
zijde.
Ook, omdat naar het woord van den
heer v. d. .Biesen zonder de Christelijke
moraal de grondslag voor eene geordende
maatschappij vervalt.
Volgorde en Wetgeving.
De Standaard jammert erover, dat
mdg eer het Rapport over de Militiewet
-het licht zag, nu reeds afstel van de
behandeling van die wet dit jaar, tQü hier
mee de verschuiving ervan naar 1912^
Wordt ingediend. En het blad zegt lO.m.
„Reeds was het een gewaagd spel
bij het voorstellen der dagorde, de
Bakkerswet te doen voorafgaan. tDit
heeft weer een week gescheeld. Em)
juist aan die verloren- week kan 't af-'
hangen, of we er nóg komen zullen', of
niet. Ook op dit gevaar is intijds ge
wezen, en de voorzitter er ernstig ge
noeg tegen gewaarschuwd, maar 't
scheen of men Minister Talma niet'
achter wilde laten staan bij zijn jonge
ren -collega Colijn. Alsof er van -verre
ook maar een vergelijk denkbaar ware
tusschen een jaar uitstel van de Bak
kerswet en een jaar uitstel voor 's
lands defensie".
Hierover wilden we 't even' hebben.
Door allerlei legerautoriteiten is pu
al zoo lang aan 's lands defensie gemor
reld, dat dit onderwerp wel eveni bij de
Sociale wetgeving mag achterstaan.
Wat heeft men al niet met het leger
geprobeerd! Het opsommen alleen der
{verschillende maatregelen zou minstens
herinneren aan de ouderwetsche lading
jn twaalf tempo's. En: 't gevolg van ai!
die proefnemingen Dat het wel en wee
der landsverdediging blijkt af te hangen
Ivan één „verloren week", 't Staat in bo-
Vengeknipt citaat, „juist" van „die"
(week kan 't afhangen.
v Even uitlachen
En nu in ernst. Als 1913 in 't land
komt zal de alles ov-erheerschende vraag
iniet zijn: „Hoe staat het met 's lands
defensie", want zeer terecht zal men zeg
gen„Gij, legerdeskundigen en leger
autoriteiten, hebt waarlijk lang genoeg
tijd gehad om het leger goed te organi-
seeren. En dien tijd hebt gij er ruim
schoots voor genomen ook zoodat het
Wlleen aan uw eigen werk kan te wijtert
[wezen als 't daarmede nog al niet in
iorde is. Thans was de beurt aanl „de
Sociale wetgeving."
Wie zoo spreken zullen o. i. gelijk heb-
Jben. Maar wat zal er van de sociale web
geving terecht komen als de nieuwie
[Militiewet de zooveelste! nu weer
[voorkeur hebben moet. De behandeling
'ervan kan ail ie.", t een paar maanden du
ren, wat heel wat anders is dan dat eene
weekje van de Bakkerswet.
Wij vinden 't uitstekend dat deze wet
is voorgegaan óm zullen gaarne met iede
re sociale wet aldus gehandeld zien'. Als
er dan voor dó Militiewet tiogi tijd over
schiet, b.óst, maar in afwachting daarvan
kan het lóger heusch nog wel wat teren'
op: den arbeid van1 viorige reorganisóer-
ders, die toch ook ,een kamermeerderheid
gevonden' hebben voor hun plainfrieni.
Waarom deugt hiervan dan opeens niets
meer?
ALGEMEEN OVERZICHT.
Eindelijk dam schijnt er uitzicht te ko
oien op een spoedige beëindiging vajn'
de ongeregeldheden in.'
Mexico
Reuter seint -m.l. Uit New York dat de
cpstandelimgen-aamvo-erder Madero op
nieuw een onderhoud beeft gehad met
de regeeringsgemachtigde, Carbajal. 'Na
dit onderhoud moet 'de laatste verklaard
hebben dat er Veel kans op eert 'spoedig
herstel van vrede was.
Ook uit Mexico (stad) komen derge
lijke tijdingen'. „Een hooggeplaatst re-
geeringsambternaar" moet hebben 'ge
zegd, dat er vredesonderhandelingen;
gaande zijn, die ongetwijfeld zullen lei
den tot „een vergelijk, tot het allerbes
te." De minister van, buitenlandsche za
ken, de la Barra, gaf te verstaan1, dat
het totstandkomen -van de vredesovereen
komst ieder oogenblik kcm' worden tege-
moetgezien.
's Is dan ook hoog tijd geworden1 wa'nt
de verbittering schijnt op sommige plaat
sen ten top te zijn gestegen. Zoo verze
kert de oorrespondent van de „World"
te Torreon ooggetuige te zijn geweest
"^an een schrikaanjagend bloedbad te
Sombrerete. 1700 opstandelingen, die
woedend waren over wreedheden, die
soldaten van de regeeringstroepen op
boeren hadden gepleegd, bestormden het
plaastje en maakte 500 soldaten en bur
gers, die weigerden leve Madero te roe
pen, af.
De „Associated Press" verneemt nU
uit Juarez, dat de regeering<en' de Mexi-
caansche opstandelingen binnen 24 uur
een algemeenen wapenstilstand voor ge
heel Mexico zullen afkondigen.
Wellicht houdt dit verband met de vol
gende berichten' uit New Yotk geseind.
Blijkens een' telegram uit de stad
Mexico, heeft president Diaz aangebo
den, voor het einde van de maand a'f te
treden.
De vredesvoorstellen der Mexicaan-
selie regeering behelzen o. m. een aftre
den Van vice-president Corral. De la Bar
ra zal het presidentschap ad interim'
waarnem em.
In Marokko
wil het, ondanks de hulp der Fra'n'schen1,
nog maair niet goed lukken. Terwijl de
nog steeds oprukkende troepen slechts
zeer langzaam vooruit gaan' door de
voortdurenden scherpe aanvallen der op;-
standelimgen, schijnt het ii Fez er hoe
langer zoo treuriger te gaan uitzien.
Te Parijs maakt men zich ongerusï
over de'ongunstige berichten uit Fez, van
9 dezer en dus meer dan, een week oud.
Volgens deze berichten zouden de be
legeraars zich in tuinien tot onder de mu
ren der stad hebben genesteld, en' moe
ten de belegerden' geen munitie genioeg
meer hebben om hen' uit hun sdh uil plaat
sen te verdrijven;. De bevolking van het
oude stadsdeel Fez-Bali onderhoudt met
den vijand voortdurend bietrekking, iin-
zQrsderheid des nachts. In sommige stads
wijken kunnen geen troepen meer wor
den opgesteld. De mehallal van' Bré-
mond, die het eveneens aan voldoenlde
munitie moet ontbreken, heeft zich over
verschillende kleine verdedigingswer
ken verdeeld, en doet nog maar zelden
een uitval. Kapitein' Mangin zendt /ei
ken dag boden a,an generaal Moiinier, om'
hem van den toestafnd op de hoogte' te
houden. Naar verluidt, behoeven de
Europeanen binnen Fez niet onjgerust te
zijn, daar de opstandelingen verklaard
hebben, dat hun eenig doei is, Mo|elai-
Hafid te dwingen afstand van den troon
te doen. i
De actie va'n Spanje in het Moorehb
land h/eeft zooals te verwachte'm wqs, al'
tot heftige aainvallen tegen die regeering-
geleid. Nu moeten echter de socialisten
en republikeinen zijn ove'rglegaafri tot
mie er directe actie om dg dr1eige®Jep,ten|
van hun leider Pablo Iglesias inzake de
Marokkopolitiek te ondersteunen. Besloe
ten werd d'e rege;eri.ng duidelijk te ma
ken ,dat zij zich onvoorwaardelijk en'
h'ardin'ekkig tegen een nieuwe expeditie
zulten verZetteni. Een der eerste uitin
gen hiervan is de stakersbeweging.
Te Madrid staken d'e metselaars. Uit
[solidariteit met d'eze hebben langzamer
hand een groot aantal andere arbeiders,
min of m!e er irt betrekking staande tot
de bouwvakken, timmerlieden', glazenma
kers, behangers, slotenmakers enz., even
eens het werk hedergelegd, zoodat thans
.60 proc. hunnler werkeloos rondloopen.
Blijkbaar stuurt rnten aan op e'en alge-
mie ón'e staking, want ook de bakkers en'
d'e steenbakkers o. a. hebben'op verschil
lende Vergaderingen, die Dinsdag gehou
den zijn', de b'esturen hunner vakvereni
gingen gemachtigd om, als Zij het ge
schikte oogenblik gekomen' mochten ach
ten, een1 staking te gelasten:
Blijkbaar beseffen zij ook niet wat aan
'een staking vast zit, dat zij op zoo losse1
igroindlen et to:e wilkn overgaan: Men zie
miaar na die on i*u en die de staking)in het
ko len district van
Zuid-Wales
m'et zich sleept. I
Men weet, dat hernieuwde onderhan
delingen 'tot een vergelijk hebben ge-
volerd, diat waarschijnlijk aan' de staking
een einde zal maken, slechts waar
schijnlijk, want de stalkers moeten het
nog goedkeuren: Maar daar is groote
kans bp, want de nood pijpt onder lier»
en 'het bestuur van het Mijnwerkersver-
boind vian Groot-Brittanje heeft hun!,,
naar het heet, aangezegd, dat, inejmen
Zij het vergelijk niet aan, het verbond
«niet de ondersteuning van f 36,000 Li
die week, die het sedert Januari uitkeert,
zal ophouden: En vermoedelijk zou ook
die toelage van het mijnWerkersverbond
van Zuid-Wales ophouden:
Men zie echter eens wat deze staking
i^eeds gekost heeft.
Alleen reeds de birdersteuning van-
het groote Verbond bedraagt een!
f700,000. De igroote 'staking, die gaan;-
deweg 26,000 mijnwerkers omvatte, be
gon op het eind van October, maar reeds
waren voordien ettelijke weken eeni-
ge honderden arbeiders buiten verdien
ste. In het geheel, schat men, hebben pa
troons en arbeiders samen een verlies
geleden van' '24 hnillioen gulde'nj. Voeg
daarbij, dat 'honderden winkeliers, die
het van de mijnwerkers moeten hebben,
nauwelijks het 'hooifd 'boven' water hou
den dat duizenden 'gezinnen sedert ve
le weken 'min of meer gebrek hebblen
geleden en 'ondervoed zijn, dat er in de
bekende opstootjes 'groote schade aan
eigendommen' is 'toegebrachtdat er ver
bittering is 'gewekt bij tienduizenden
en 'men komt tot de slotsom;, dat (een
staking toch Wel een1 zaak is om'er eens
grondig over ha te denken iefi' niet in
een dolle kop toe ovCr ifce gaarn',
GEMENGD.
Koning George van Griekenland zal
te Parijs een bezoek aan President FaL-
lières brengen. Daarna heeft hij te Wee-
nen mót Keizer Frans Jozef een samen
komst, terwijl ten slotte op 's Konings
reisprogram ook nog een bezoek aa'rf
den Koning van Italië moet voorkomen:
Er bestaat, naar de „Kölnl Volks-
ztg." mededeelt en dit blad kan het door
de groote rol, die juist het Centrum bij
de kwestie speelt, uitstekend weten1,
alle kans, idat het grondwetsvoorstel-
voor Elzas-Latharingen' toch nog voor
Pinksteren in .veilige haven gebracht
worden zal.
Gisteren hebben' weer besprekingen'
met de regeering plaats gehad, die van
daag zouden worden' voortgzet. De conv-
missie zou mórgen weer opnieuw verga
deren.
Naar de „Kölnische Zeituing" uit
Konstantinopel verneemt,- laat de Porte
een stuk uitwerkem, waarin zij vastt
stelt, dat de beschermende mogendhe
den van Kreta drie weken geleden' geen;
bezwaar hebben gemaakt, toen haar werd
medegedeeld, dat de Turksche regee
ring kadi's .voor Kreta wilde benoemen.
De Turksche regeering acht het kren'-
kend voor haar eigenliefde en nadeelig
voor het öanzieii' van Turkije van haar
te verlangen, na dó benoeming van de
kadi's en het besluit hen naar Kreta te
zenden, er van af te zien.
Het Spaansche parlement Tte'efft
het voorstel van Gasset, den minister van
openbard werken', betreffende den aan
leg vrn Mcegeni (die ,4000 grftOiter.e een
kleinere dorpen voor het verk'eer zullen'
openstellen, aangenomen'. De Kouiiig
heeft het besluit onderteekend, dat tot
het plaatsen van een leenimg van 50
millioen peseta's tot dit do.el machtigt.
Er kan dus nu een begin' ;W|Ord,en( ge
maakt met de' uitvoering van het eerste
pUnt van' Gassefs -zeef belangrijk pro
gramma. i
Het pndrzoe'k in' cfe zaak Maimon
is thans afgeloopón'. 'De rechter va/t in
structie verwees Maimon, diens secre>-
taris Palliez en d'en l.eerlin'goonsul Rouet
op grond Van1 de wet op de spionjnag.e^
naar de kame'r Van strafzaken'. Vermoe
delijk zal het prodes reeds 26 Mi voon-
komen. I
De uitsluiting Van' del 40,000 arbei
ders te Kopenhagen is opgeheven, nadat
men het oVer de geschilpunten eens ïs
geworden.
De r ege,erin gs p tësi dent 'te Kiel'
heeft bepaald, dat kinderen1 beneden de
15 jaar na acht uur 'S avonds, zelfs ort-
der geleide van volwassenen, geene bios
coop-vertooningen m'eer mogen bijwo
nen1.
Het blijkt nu, dat te Kirin.' 8387
gebouwen ter waarde van 15 millioen
roebel, 4046 winkels jen1 15 banken; zijn!
afgebrand. Móer dan' 40,000 personen
zijn dakloos. De totale verliezen1 worden
op 40 millioen roebel geschat.
Van het regiment infanterie, dal
te Görlitz in 'garnizoen ligt, Zijn 150
man ziek geworden' Onder verschijn
selen van' vergiftiging. De oorzaak is
vleesch- of loodvergiftiging.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is H. Vink, adj.-contro-
leur der grondbelasting te Zutphen, be
noemd tot adj-controleur bij dat dienstvak
te Haarlem
is benoemd tot burgemeester der gem.
Stad-Almelo R. .Wijckerheld Bisdom, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester der gemeente Baren-
drecht.
De zedelijkheidswetten.
De Eerste Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp tot bestrijding der zedeloos
heid zonder stemming aangenomen.
De Minister van Justitie heeft echter
vooraf verklaard, dat, indien uit de Twee
de Kamer het initiatief werd genomen tot
een voorstel tot opheffing van het verbod
van den totalisator, hij zich tegen zulk
een voorstel niet alleen niet zal verzetten
maar het zelfs zal steunen.
Verbetering positie officieren.
Naar we vernemen is aan het departe
ment van oorlog het ontwerp tot verbete
ring van de positie der officieren gereed
gekomen.
Ontwerp Militiewet.
Naar de „N. R. Ct" verneemt, is het
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer,
betreffende het onderzoek van het ont
werp Militiewet jn de afdeelingen om
streeks ,25 dezer te verwachten.
Rijkspostspaarbank.
Jen behoeve van een zuiverder sy
steem van controle werd op 1 Januari jl.
bij wijze van proef aan de Rijkspostspaar
bank een nieuwe boekhouding ingevoerd
en wel eerst voor de provinciën Friesland,
Groningen, Drente, Overijsel, Utrecht,
Zeeland en Limburg.
Thans is besloten het nieuwe systeem
ook door te voeren tot het overige deel
des lands. De Stad Amsterdam wordt
echter als afzonderlijke administratie ge
nomen, en na Pinksteren wordt de nieu
we boekhouding voor Amsterdam inge
voerd.
,.De Nederlandsche Dagbladpers,"
Dinsdag hield de Vereeniging van Uit
gevers van Dagbladen: „De Nederland
sche Dagbladpers" haar jaarvergadering
te Amsterdam. Er waren 32 van de 58
leden aanwezig.
Na behandeling der Jaarverslagen van
den secretaris en den penningmeester
werden tot bestuursleden gekozen, voor
de periodieke aftreding, de heeren F. J.
van Paasschen (De Avondpost) te Den
Haag, en J. C. Peereboom, (Haarl. Dag
blad) te Haarlemvoor de vacature-En-
schedé: de heer H. G. ,W. Sprenger,
(Leeuwarder Courant.)
Behalve uit deze heeren bestaat "het
bestuur uit de heeren A. G. Boissevain
(Alg. Handelsblad), voo Ytter, Ferd.
Wjerdels (lijd) secretari-, t. W. .Schöt-
telndreiër (Utrechtsch Dagblad) penning
meester en .Chr. A. Vieweg (Prov. Geld.
en Nijm. Ct.)
Het door de Tweede Kamer aangeno
men wetsontwerp, inzake toetreding tot
de Berner .Conventie, een adres aan de
Tweede Kamer betreffende de verhooging
van de invoerrechten op courantpapier,
een adres aan H. M. de Koningin, be
treffende de frankeering van marktberich
ten, en de ongevallenverzekering voor cou-
rant-ombrengers, werden, vervolgens, aan
de orde gesteld en behandeld.
Besloten werd, voorts, het bestuur te
machtigen, om in bijzondere gevallen aan
de leden bepaalde advertentie-bureaux
aan te wijzen, met welke geen zaken meer
zullen worden gedaan, en een informatie-
lijst aan te leggen van advertentiebureaux
adverteerders en .colporteurs.
De conclusiën betreffende advertentiën
en reclameberichten .werden bevestigd.
Krachtig zullen de uitgevers samenwerken
om alle misbruiken tegen te gaan, o.a.
den eisch om, naar aanleiding van ad
vertentiën, berichten ,op te nemen.
Handelscursus De Hanze te Delft.
Op het (derde) verzoek van de Hanze
te Delft, om subsidie voor haren han
delscursus, brengen ,B. en W. geen prae-
advies uit. Het college acht de zaak van
voldoende bekendheid eri aangezien de
raad meermalen hierover van gedachte
heeft gewisseld, meencn B. en W., dat
hun advies in deze thans kan worden
gemist
Wel leggen ,B. en W. over een afschrift
van een door hen tot Ged. Staten gericht
schrijven, in antwoord op dat, waarin be-
dektelijk gedreigd wordt met intrekking
van het provinciaal subsidie voor den ge
meentelijken cursus, indien de gemeente
geen subsidie verleent aan den cursus van
De Hanze.
B. en ,W. zeggen daarin, dat de laatste
weigering van den raad aan De Hanze
berustte op het kenbaar gemaakte (RX)
sectekarakter der school en dat, als in een
nieuw verzoek wordt aangetoond, dat de
school voor kinderen van alle godsdien
stige gezindten geopend is, verwacht mag
worden dat de meerderheid van den raad
het subsidie zal toestaan.
De vrees van Ged. Staten, dat de ge
meente het provinciaal- en het rijkssubsi
die zou verliezen, wanneer zij De Hanze
niet subsidieert, deelen B. en ,W. niet
De beide zaken hebben niets met elkaar
te maken en de intrekking van het sub
sidie, door Delft genoten, zou, indien niet
tegelijk alle subsidies aan gemeentelijke
vakscholen werden ingetrokken, een zui
vere represaille-maatregel zijn, welken B.
en W. noch van het rijk noch van de pro
vincie mogen veronderstellen. Deze maat
regel zou bovendien niet te rijmen zijn
met de, terecht door Ged. Staten voorop
gestelde continuïteit van eenmaal ver
leende subsidiën. De door de gemeenfe
genoten subsidiën zijn anterieur aan het
Statenbesluit van 21 Dec. 1909, zoodat
verwijzing daarvan minder onjuist is.
KORTE KRONIEK.
H. 'M. de Koningin heeft aan»
Prins Thnr von Hohenstein, Groot
meester der souvereine Malteser-orde te
Rome, het 'grootkruis der Huisorde van
Oranje doen' 'overhandigen, d'e hoogste
omderscheidinig, welke 'H. 'M. op eigejn'
initiatief verleen'en kan.
Te Groningen is, 42 jaar oud, over
leden de'heer'U. J. Mansholt, rijksland-
bouwleeraar voor 'de provincie Gronin
gen. De overledeuie, die in IandboU-
werskringen zeer gezien Was, was van'
1S961901 Directeur 'der Landbouw-
winterschool te Dordrecht.
LEIDEN, 18 Mei.
Leidsche Mariavereeniging.
Gisteravond hield de Leidsche Maria
vereeniging een propaganda-avond in 't
gebouw van den Ned. R. K. Volksbond.
Na opening door de presidente, vaststel
ling van de notulen en mededeeling van
de ingekomen stukken, w.o. -deze dat de
vereeniging lid is geworden van het XIle
Intern. Congres ter bestrijding van het
Alcoholisme) werd het woord gegeven
aan den W.Eerw. heer A. Moerel, die een
lezing hield over Drankellende.
Spr. wilde een woord ter opwekking
spreken, want wat ligt een zee van wee
ën opgesloten in het woord Drankellende.
Spr. maakte dan met zijn gehoor in den
geest een .wandeling naar een der oudste
