2e Jaargang
No. 489.
S)e E^icbclve ©ou/tcmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, U1T0EZ0NDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
16
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De dioomvan een dwazen idealist.
I.
In ons gusterorgaan van de Doeza-
straat verschijnen geregeld eiken Zater
dagavond Brieven van een Leidenaar, die,
overeenkomstig het karakter van de cou
rant, waarin ze worden opgenomen, een
neutraal karakter moeten hebben. Als
natuurlijk gevolg hiervan is de opge-
dischte kost meestal zouteloos, ofschoon
af en toe de fijnproever bemerkt, dat
het zout niet geheel vergeten wordt, of,
om 't zonder beeldspraak te zeggen, dat
de schrijver de neutraliteit wegdoezelt.
De laatste brief handelt over Jente-
.weelde en gemeenteraadsverkiezingen.
Jioe de schrijver aan zoo'n combinatie
komt, is ons niet duidelijk. .Wij behoeven
er ons echter niet in te verdiepen; wij
gunnen hem het vermaak om over lente-
weelde zijn poëtische ontboezemingen te
luchten en staan gaarne aan zijn zijde,
als hij deze heerlijke Meimaand prijst
als een oer schoonste uit een lange
reeks jaren.
Verder gaat onze eenstemmigheid niet.
Het schoone weer dieeft den schrijver
klaarblijkelijk parten gespeeld, en hij
schijnt dit zelf te hebben ingezien, want
nadat hij zijn beschouwingen over de
raadsverkiezingen ten beste heeft ge
geven, besluit hij met deze alinea:
„Wie echter, helaas terecht, oor
deelt, dat dit ij de le droom er ij en
zijn van een dwazen idealist moge
bedenken, dat ik dezen brief schreef aan
den Singelkant, met het gezicht op ons
mooi plantsoen, toen de lieve Meizon
door het frissche groen der boomen
speelde en de schoonste kleureneffecten
voor mijn oog tooverde, terwijl mijn ziel
lenteliedejs zong, in lang vervlogen da
gen geleerd."
De schrijver vindt per slotsom zich
zelf dus een dwaze idealist, die ijdele
droomerijen neerschrijft, terwijl hij als
verontschuldiging daarvoor aanvoert be-
tooyerd te zijn door een lieflijk lente
gezicht.
Bestaat er voor ons reden tegenover
die ijdele droomerijen de nuchtere wer
kelijkheid te plaatsen? Een oogenblik aar-
zelden wij op deze vraag een bevesti
gend antwoord te geven, 't Loont even
wel de moeite den brief van den Leide
naar van enkele kantteekeningen te voor
zien.
De hoofdinhoud van schrijvers betoog
is een variatie op het oude themain
den Raad behoort de politiek niet thuis,
en daarom geen partijstrijd bij de raads
verkiezingen. Hij komt zelfs op het denk
beeld door een deputatie uit de verschil
lende partijen aan de heeren Fockema
Andreae en de Vries, die zich niet her
kiesbaar stellen, een candidatuur te doen
aanbieden, hopende dat zij voor dezen
aandrang zullen zwichten en voor den
Leidschen Raad behouden blijven.
Om zijn idéé ingang te doen vinden,
redeneert hij aldus: „Hangt het wel en
wee van stad en land in het bijzonder
in dit geval dan van de partij af?
Geen enkel partijman, die het in zijn
ziel gelooft!"
„Vooral in het Gemeentebestuur komt
de politiek zoo weinig te pas en ze wordt
er misschien nog wel eens te onpas bij
gehaald. Wat heeft, om eens een groote
actueele zaak te noemen, de politiek te
imaken met de vraag, of de vuilverwijde-
ring van een stad zal plaats hebben
langs den weg der verbranding of vol
gens het beltsysteem? En zoo zijn er
honderden dingen: belastingzaken, brug
genbouw, stratenaanleg, enz. enz.
Hoe zelden hebben wij in den Raad
'een zuivere partijstemming, en als het
Zoo is, dan zou men nog kunnen vragen
.of het niet beter ware .dat het anders
was geweest."
„Ik zóu dien feilen partijstrijd bij ge
meenteraadsverkiezingen niet willen heb
ben."
Indien het wel en wee van stad en
land geen verband houdt met de partij-
groepeering, waarom beijvert elke poli
tieke partij zich dan om haar invloed in
!de bestuurslichamen zoo groot mogelijk
te doen zijn? Loopen ook de vrijzinnigen
waartoe de schrijver schijnt te behooren,
miet bij elke verkiezing te hoop om de
meerderheid te behalen of te behouden,
ien trachten zij niet in Kamer, gtaten en
Raad mannen van hun richting te doen
plaats nemen? Welke kiesvereeniging,op
principieele basis staande, beveelt in
de tegenwoordige .omstandigheden can-
didaten van een tegenovergestelde rich
ting aan, als zij kans ziet haar eigen man
nen te doen zegevieren? Dat doet noch
de liberale, noch de vrijzinnig-democra
tische, noch de Kath. of anti-revolutio
naire, noch welke andere kiesvereeniging
ook. Zelfs bij herstemmingen, ook vodr
den Raad, blijft de antithese den door
slag geven, vooral ter linkerzijde, waar
me nvaak maar zeer weinig gevoelt voor
de aanspraken van rechts.
Wij kunnen deze bewering zoo frap
pant illustreeren met het onlangs ge
beurde te .Haarlem, alwaar voor een Ka
tholieke vacature in den Raad een
liberaal werd gekozen.
Dat politiek in het gemeentebestuur
zoo weinig te pas komt, is een bewe
ring, Idie in flagranten strijd is met de
werkelijkheid.
Vroeger werd ze niet zóó op den1 voor
grond geschovön' als thans. Maar vroe
ger 'was het liberalisme oppermachtig;
was het christelijk volksdeel niet in tel,
waren de machthebbers liberaal.
Thans 'echter takelt diezelfde libera
le partij af, ziet zij haar aanhangers een
voor een uit bestuurslichamen1 verdwijnen
om 'plaats in te ruimen voor een lang,
verdrukte minderheid en het strijdt te
gen 'den 'liberalen waan, dat er föianl-
nen 'gevonden worden, die even bef-
kwaam, even künidig zijn als zij: en dat
die mannen 'behooren tot het door heb
geminachte 'christelijke volksdeel, dat
vroeger slechts Voor een inferieur baan-
tijc 'in aanlmerkinjg kwam.
Nu hun 'beginselen niet meer vermogen
de massa te idealiseeren, nu veranderen
de liberalen Van' tactiek en al naar ge
lang van 'de omstandigheden stellen zij
hun leuzen op. De briefschrijver in het
neutrale „Leidsch Dagblad" maakt
zich tot tolk van een dier liberale leu-
sen, „de 'politiek uit den Raad". En als
hij dat neergeschreven heeft, volgt de
naieve vraag, wat de vuil ver wijderinlg
van de stad met de politiek heeft uit te
staan, of aan een Raad uitsluitend vraag
stukken van 'technischen aard ter beoor
deeling worden 'aangeboden.
In een Volgend artikel zullen wij na
der de bewering van den briefschrijver
onder de 'oogen' zien.
Stationswerk.
Op stationsperrons kan het geweldig
tochten. Ja, u moet niet rekenen op 't
oogenblik, n'u „sundeke Mei" om met
Rooyaards te 'spreken onjs met zulke
mooie dagen verrast. Maar op de dagen!,,
dat het Hoilandsche klimaat zich echt
doet gelden en' (lat klimaat is mees
tentijds echt dan nestelen we ons
spoedig in de veilige wachtkamers, pas
naar buiten' gaande, als de trein komt
aandaveren.
Ieder heeft dan ook op 't perron zijn
wachtvertrek. De chef, de beambten',
Ako-jongens, de hotel schreeuwers, zij
allen hebben een onderdak, zij 't dan
ook, dat voor de laatste categorie de
derde klassewachtkamer dienst moet
doen.
Wie echter 'loopen steeds stroomeloos
rond
De dames van het „Station'swerk", die
op de 'groote stations de aankomst der
treinen afwachten om te zien, of er ook
slachtoffers van den Moloch der onze
delijkheid te redden vallen.
Nog dezer dagen sloegen we twee
dier beschermende dames gade, gezeten,
op een stationsbank en elkaar daar in
lichtend omtrent wat gepasseerd was of
gebeuren kon.
Bij 't mooie weer ging dat b'est, maar
als 't 'Hoilandsche weertje hoogtij viert,,
waar moeten zij dan heen in'et haar pa
pieren en baar... gezondheid, die zeker
wel gewicht 'in de schaal mag werpen'.
Ook maar haar eern wachtkamer, zal
een practicus zeggeni.
O, dit 'is wel te doen, maar we kun'n'en
ons levendig voorstellen, dat die dames
in een wachtkamer met al die komenden
en gaanden, met al die uit wachtverVeling
overal rondneuzenden niet op hun ge
mak zijn. 'En ziji hebben toch allicht iets
te-bepraten of aan' te wijzen, waar niet de
eerste de beste luistervink mee te maken
heeft, gezwegen njog van 'de mogelijk
heid, dat baar brutaliteit of overlast
wordt aangedaan 'door hen, wier slachtof
fers zij komen zoeken.
We zouden xlaaqoira \viil en, dat .op ie,d&r
groot station voor deze dames een' kiosk
werd getimmerd, waarin zij haar toe
vlucht kunnen nemen bij slecht weer,,
haar taschjes en regenschermen en pape
rassen kunlnen bergen, een boek- kunnen
deponeeren om de uren van wachten te
korten en 'desnoods op huiselijke wijze
den inwendigen rmen'sch kunnen verster
ken.
Nu zullen de dames inisschien zeggen
wij hebben 'zoo iets niet noodig; 't gaat
wel zooals ''t nu is.
Maar dan hebben' w'e nog een pijl op
onzen boog.
Zou het in 't belan'g van het liefde
werk niet beter zijn, indien op ieder
groot station een vaste plaats was, waar
meisjes, die hulp zoeken, deze kulpnën
vinden].
Thans hangen er bij de uitgangen' ge
kleurde 'plakkaten .'met waarschuwingen
en aanwijzingen, terwijl de dames ken
bare onderscheidingsteekenen dragen.
Worden 'echter die plakkaten altijd wel
gelezen 'én! gaan de dames niet soms
haars ondanks in de menigte te loor?
Daarom'indien er bij de uitgangen
kiosken ■ston.klen, met op den top een
boven de menigte uitstekend kenteeken,
zou daarmede niet ook het stationswerk
worden gebaat?
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Aldoor kómen van overal berichten
over voorspoedige bewegingen en wa
penfeiten der opstandelingen in
Mexico.
Zij hebben nu, naar de „New York
Herald" meldt Paso del Macho en 'Coate-
pec, twee stadjes in den staat Vera Cruz
(Oost-Mexico), die beide aan den spoor
weg naar de stad Mexico liggen, hebben
bezet. Zij hebben beslag gelegd op het
geld, de munitie en te Coatepec ook op
12 paarden van de bereden politie. Ver
der hebben zij archieven in brand gesto
ken en gevangenen in vrijheid gesteld.
Cordoba en Orizaba, die in denzelfden
staat liggen, vreczen, dat hun beurt geko
men is.
Ieder oogenblik scherper worden dan
ook, bij het dreigen van het gevaar, de
maatregelen door de regeering in de stad
Mexico genomen.
Er wordt op de belangrijke punten
ste.Js meer artillerie geplaatst en po
litie en troepen patrouilleeren door de
straten. Men vreest, dat een studenten
betoging, waarvoor reeds lang het plan
bestaat, het sein zal zijn voor het uit
breken van onlusten. Het heet, dat op
vele officieren geen staat gemaakt kan
worden.
Volgens de „New York Times" acht de
Amerikaansche kolonie jn de stad Meixco
het jongste besluit van de regeering te
Washington, om niet in te grijpen, on
juist, met het oog op den heerschenden
toestand.
Dit laatste is weer in lijnrechten strijd
met hetgeen wij gisteren schreven, af
gaande op de toen bekende telegrammen,
over het verzoek om niet tusschenbeide
te komen. Of zou in het tijdsverloop tus-
schen beide berichten de toestand zoo
zeer verergerd zijn, dat de Amerikanen
hun meening veranderd hebben?
Intusschen komt uit El Paso het bericht
dat Carbagal uit stad Mexico opdracht
heeft ontvangen de onderhandelingen we
der op te nemen.
Het heet nu, dat verschillende autori
teiten waaronder Limantour op Dias' af
treden bij dezen hebben aangedrongen
en dat zij buiten hem om met de opstan
delingen onderhandelen. Zij willen wel
iswaar, gelijk ,uit alles blijkt, een eervol
aftreden voor dezen mogelijk maken, en
trachten daarom zijn weigering om af te
treden vóór hij zeker is dat geen anarchie
het gevolg ervan zal zijn, te verzachten.
Uit alles blijkt echter, dat men zijn aftre
den, binnen niet te langen tijd, verwacht.
Interessant nieuws bevatten de bladen
over
Abessinië
Zooals men weet, zijn gewoonlijk de
berichten over den toestand van den
steeds stervenden negus niet bar te ver
trouwen. Dezer dagen vermeldde het
„Berliner Tagcblatt" weer dat hij door
een nieuwen aanval van beroerte er bij
zonder slecht aan toe was en men ieder
oogenblik zijn einde verwachtte. Echter
hechtte niemand hieraan geloof, tot nu
plotseling het bericht komt dat de jonge
Lidus Jessp.e Jot Keker is .uitgeroepen.
Hiermede is nog niet gezegd dat Menelik
II overleden is, al ligt het vermoeden
voor de hand, dat dit het geval is en men
zijn dood voorzichtigheidshalve heeft ver
zwegen.
Er is nog een andere reden om te
vermoeden, dat Menelik het einde zijner
dagen heeft bereikt. De Keizerin bevond
zich tot nu toe in het paleis en deed als
verpleegster dienst. Verder werd zij zorg
vuldig bewaakt en ook haar broeder ras
Wolie hield men achter slot en grendel,
maar liet hem verder ongedeerd. .Thans
verneemt de „Köln. Ztg."- dat Wolie ter
dood is veroordeeld. Hij was van land
verraad beschuldigd.
Verder is er weer verschillend nieuws
over
Arbeidersconflicte n
in diverse landen. Vooreerst verblijdende
uit het kolendistrict van Zuid-Wales. De
onderhandelingen van vertegenwoordi
gers van den bond van eigenaren van
kolenmijnen in Zuid-Wales en den bond
van mijnwerkers hebben gister tot een
schikking geleid jn zake het geschil in de
mijnen van de Cambriancombinatie, dat
ettelijke weken heeft geduurd en waar
in 1200 man waren betrokken.
Treuriger daarentegen uit Kopenha
gen waar de sedert lang met den bonld
van blikslagers gevoerde o-n'derhandelin-
gen gister Zijn afgebroken, zonder tot
een resultaat te hebben geleid.
Dientengevolge wordt, zooals door den
bond van werkgevers is aangekondigd,
heden de uitsluiting uitgebreid van
14,000 tot '40,000 arbeiders.
Een groote 'uitsluiting is ook in het
Munsterland in zicht. Daar, onmiddellijk
aan den oostzijde van Overijsel, dreigt)
een groote uitsluiting op tal van textiel
fabrieken, waarbij ook vele Nederland-
sche arbeiders betrokken zijn'. Bij: een
40-tal firma's, welke alle zijn aange
sloten bij' 'den „Miinsterlandischen Far
brikanten-Verein", is 'namelijk tegein a.s.
Zaterdag 20 Mei aan alle arbeiders het
rwerk opgezegd, die lid zijn van een'
christelijke of socialistische arbeidersver-
een iging. De reden dezer uitsluiting is
gelegen in een staking, uitgebroken bij
de Gebr. Kolk te Coesfeld, lid vain ge
noemden Verein. De stakers ontvangen
steun van de christelijke en socialistische
bonden. Is nu vóór a.s. Zaterdag de sta
king te Coesfeld Wiet geëindigd, dan
treedt het "besluit der fabrikanten|-ver-
eeniging in werking en zullen circa 8000
arbeiders worden uitgesloten'.
GEMENGD.
Naar de Romeinsche correspondent
van de „Köln'. Volksztg." aan zijn blad
meldt, heeft 'de Paus Zaterdag weer een
jichtaanval gehad in zijn voeter kwam
echter geen koorts bij. De algqmeene
audiënties zijn Voorloopig weer opge
heven de 'particuliere audiënties echter,
waarbij de Paus kan blijven zitten, gaan
geregeld door.
Naar men aan de „Nieuwe Gazet"
verzekert is de Koningin van België sinds
haren terugkeer *uit Londen bedlegerig
geweest. Pas Woensdag is de Vorstin
kunnen opstaan 'en heeft zij, al was
het maar 'eenige minuten, den heer Fal-
lières kunnen ontvangen. Doch de ge
weldige pijnen 'die de Vorstin doorstaan
heeft, hebben een uitwerking op haren
algemeenen toestand 'gehad. En de Ko
ningin zal 'nog tot een lange rust ge
noodzaakt zijn.
Het 'plan was, dat de koning en'
de koningin Van Noorwegen van het
iaar een "bezoek aan het Russische hof
zonden brengen. 'Daarvan zal niet ko
men.
In 'de gister gehouden' zitting van
het Engelsche Lagerhuis is met 2621
stemmen tegen 241 stemmen te midden
van geestdriftige toejuichingen vari 'de
ministerieele afgevaardigden de Parliar
ment Bill, in' derde lezing aangenómeii.
In den loop der discussie verklaarde As-
quith, dat, indien ooit een wet de auto
ritaire goedkeuring van de kiezers in het
ereenigd Koninkrijk had ontvangen, het
de Parliament Bill was. Derhalve was
het de plicht van het Parlement om de
bill wet te doen worden. Churchill zegt
nog, bij het einld van bet debat: heft is
in naam van eenheid en vooruitgang, dat
wij vragen hetgeen zeker ook zai gebeu
ren, om de wet aan1 te nemen.
Atheensche bladen melden, dat de
Russische consul te Kanea als deken van
het consulaire corps, Kondoeros, het
hoofd der Kretenzer regeering, heeft ver
zekerd, dat het bericht, als zou de Porie
rIe,e,ds cje veelbesproken ka,di's hebben, be
noemd, onjuist is* 'De reg.eering wlend
daarom verzocht haar invloed te doen
gelden, om de heerschende opwinding te
kalm eer en. De regeering heeft aan dit!
verzoek voldaan en 'een officieel ooimH
muniqué uitgegeven'.
BINNENLAND.
Koninklijke besluiten.
Bij kon bes.luit is lo. aan den luit. t.z.
le "kl. A. M. van Roosendaal eervol ont-i
slag'uit den zeedienst verleend onder toe
kenning van recht op pensioen.
Het a.s. Koninklijk bezoek.
Het programma van het a.s. Koninklijk
bezoek aan Amsterdam luidt als volgt:
Dinsdag '6 Juli. Voorm. 11 u. 15 ml
Vertrek Paleis Loo. Nam. pi. m. 12 u. 40
m. Aankomst Amsterdam 2u. Audiëntie
Militairen. 4 u. 30 Audiëntie Civiele
autoriteiten. 7 W. 30 ,Diner (wethouders).
Woensdag 7 Juni. Voorm. 10 u. 30
Audiëntie 2e' gedeelte Civiele autoritei
ten 'daarna Rijks-, Gemeentel ijkte- en
Kerkelijke commissiën. Nam. 1 u. 30 m.
Audiëntie particuliere torn missiën'. 4 u.
30 'tot 5 u. Rijtoer. 7 u. 30 Diner (Ge
deputeerde 'Staten).
Donderdag 8 Juni. Voorm. 10 u. 30
Audiëntie 'particulieren. Nam. 2 u. tot 3
u. Rijtoer en bezoek aan de tentoonstel
ling van Arti et Amicitia. 6 u. Diner
(Commissarissen der Koningin, kamer-
heeren 'en' adjudanten i. b. d. enz.) 9 u.
Bal.
Vrijdag 9 Juni. Voorm. 11 u. 30. Uit
rijden, boottocht op het Y met bezoek!
aan bet Julianadok. Nam. 12 u. 45. Te
rug ten Paleize. 2 u. 30 m. Rijtoer enl
bezoek aan de tentoonstelling van d.ei
Vereen iging St. Lucas in het Stedelijk
museum. 4 u. Terug ten Paleize. 7 u. 30.
Diner (Gemeenteraad).
Zaterdag 10 Juli. (Jodenbreestraat)
en aan de Centrale Brandweerkazerne
(Nieuwe Achtergracht). Nam. 12 u. 45.
Terug ten Paleize. 2 u. 15. Rijtoer, be
zoek aan het Oude Mannen en Vrouwen
huis der Ned. Hervormde Diakoinie
(Nieuwe Heerengracht) en aan het Mo
delhuis van den heer N. le Grand. (Kei
zersgracht). 4 u. Terug ten Paleize. 6 u.
Diner (Civiele en Mil. autoriteiten). 8u.
Vertrek naar de voorstelling in den Stads
schouwburg van het blijspel „Sara Bur
gerhart", 'door de Koninkl. Verceniging
Het'Nederl. Tooneel 10 u. 30. Terug ten
Paleize.
Zondag 11 Juni. Voorm. 10 u. Gods
dienstoefening in de Nieuwe Kerk. Nam.
2 'u. 15. Rijtoer ön bezoek aan het Ge
nootschap „Natura Artis Magistra". 4
u. 30. Terug ten Paleize. 7 u. 30. Diner.
Maandag 12 Juni.- Nam. 2 u. 30. Ver
trek uit Amsterdam, pl. m. 4 u. Aankomst
Paleis het Loo.
H. M. de Koninjgin-Moeder is gister,
namiddag per Di-trein' van 3 u. 39 min',
van Apeldoorn' 'naar 's.-Gravnhage ver
trokken. H. M. de Koningin, Z. K. H,
de Prins en H. K. H. Prinses Juliana
brachten in een a Ia Daumont bespaninen
rijtuig met voorrijder H. M. de Koniogitï-
Moeder naar liet station!, waar een tal
rijk publiek bijeen was, dat bij aankomst
van de vorstelijke personen luide juich
te.
Te 6 uur is de Konin|gin-Moeder in de
residentie aangekomen.
Minister Heemskerk op het Loo.
De minister van Binnenlaudsche Zal-
ken, mr. Heemskerk, was gisteren ter
audiëntie bij H. M. de Koningin te.V
paleize Het Loo.
Debietrecht op tabak.
De Kamer 'van Arbeid voor de Tabaks!-
industrie te Utrecht adviseert aan do
Tweede Kamer het ontwerp tot heffing
van een 'debietrecht op tabak niet aan te
n emön.
Int. Textielcongres.
Volgens de „Tribuna", van Barcelona,
werd in de eindvergadering van het al
daar gehouden congres der Intern. Fe
deration of Master Cotion Spinners and
Manufacturers Associations op voorstel
van den heer B. W. Ter Kuile, met al1-
gemecne stemmen besloten het eerst
volgende congnes 'dezer Int. Federatie
in Nederland te houden. De heer B.
W. Ter Kuile werd benoemd tot alge
meen voorzitter, terwijl de heer R. A.
De Monchy Jr. als secretaris van! cfitl
congres zal optreden.
De Rijksmiddelen.
Blijkens het maandelijksch overzicht in
de Staatsct. jnaakt April 1211 geen goe-
