12
Erna von Harneck.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang
No. 486.
S)e Eeicbe He Sou/taut
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
'Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Het leeszaal-subsidie.
Het subsidie voor de openbare leeszaaT
is gisteren door den'Raad toegestaan. [De
jneeningen bleken geen verandering te
hebben onldergaanalleen schaarde z*ich
bij de voorstemmers van 1909 3e heer
jWildeboer, die indertijd afwezig was.
Dat wij dit besluit betreuren, behoeft
|na hetgeen' wij daarover schreven en m'a
het gesprokene van! dr. Meuleman, niet
meer te worden gezegd. Napleiten' helpt
bovendien niet.
Waarop wij willen wijzen, is nog dit,
idat de argumenten' van de voorstanders
poo uiterst sober waren. Of ging men
van de gedachte uit, dat de discussies
toch niet een lid van meening zouden
doen veranderen?
Schering en' inslag was :m de leeszaal'
heeft zoo dringend geld noodlig, het
rijkssubsidie moet verkregen worden'.
Met royale hand werd gegeven. Dit
Stemde de Voorzitter toe door op te mer
ken, dat in' 1909 de Raad waarschijnlijk
zoo'n hoog bedrag als jaarlijksch subsi
die niet zou hebben'gevoteerd.
Hadden de „hooggestemde voorstan
ders" gisteren hun zin gekregen, zou nog
meer geld geschonken' zijn aan een'e in
stelling, die reeds na anderhalf jaar
noodlijdend is.
't Pleit is beslist. Er valt uit te lee-
ren, dat de vrijzinnigen veel voelen1 voor
volksontwikkeling in hun richting met bij
betaling door de gemeenschap. Dan zijn
invaar borgen" niet noodig, want men!
behoeft niet bevreesd te zijn' dat de be-
aoekers te veel „dogmatische" lectuur
zuilen vinden. Dan verdwijnen alle prin-
cipieele bezwaren tegen subsidie; dan
wordt niet gevraagdwat doen1 particu
lieren
Ondertusschen' is ten duidelijkste ge
bleken, dat Katholieke en Anti-Revolutio
naire leden tegen subsidie aan een neu
trale openbare leeszaal zijn.
Zouden de liberalen zoo junani'em voor
een subsidie aan een Katholieke openbare
leeszaal zijn?
V Misdadige kinderen.
Zijn dit eigenlijk niet twee woorden
die elkander uitsluiten'?
Kunn'en „kinderen" wel „misdadig"
zijn
Zeker, er zijn helaas, jeugdige perso
nen, meer dan genoeg zelfs, die klei
nere en ook wel grootere misslagen' be
gaan, maar verdienen zij daarom den
stempel „misdadig"
Dit woord heeft een hoogst on'gunsti-
gen klank en een misdadiger is van ouds
her iemand, die feitelijk buiten! de maat
schappij Verdient te staan.
En aangenomen nu eens, dat er o-nlder
.die jeugdige personen, boven bedoeld,
eenige zijn, 'die metterdaad zulk een treu
rig lot 'zouden verdienen, is het dan toch
niet onbillijk, om alle „kinderen", die
wel eens buiten de maatschappelijke
voorschriften traden, „misdadig" te noe
men
We maken deze opmerking, wijl steeds
meer zorgen worden' gewijd aan die
jeugdige personen', over wier toekomst
ouders of overheden zich bezorgd ma
ken
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
20)
Er werd voorgeslagen de ruïne te
doorwandelen. Met een rilling wees ech
ter freule Orben het aanbod van de hand
en Neinstetten gaf voor dat het levens
gevaarlijk was, in de bouwvallen rond
te dolen. Herman daarentegen stond
reeds o/p van de steenklomp, waarop "hij
naast Lili zat, maar een gebiedende blik
zijns vaders boeide hem aan haar zijde.
Zoo waren het alleen von Glockner en
Steinfels, die, begeleid door Erna, den
rondgang aanvingen.
Nadat aan de welput op de aangren
zende binnenplaats de noodige opmerk
zaamheid was gewijd en Hans Otto had
geluisterd hoelang het wel duurde ter
een steentje het wateroppervlak bereikte,
.wendde het drietal zich naar de weste
lijke zijde van den burcht. Daar rees, niet
,ver van het dievenhok, een naargeestig
gapend gat in den bodem, hef overschot
van den toren omhoog. AJ stond hij daar
Die zorgen Vormen' een even schoon
als moeilijk liefdewerk en daarom juist
is het "zoo te bejammeren, dat ideze arbeid
no;g verzwaard "wiordt door de pupillen'
te kenschetsen' als „misdadige kinde
ren".
Zelfs al Ware deze aanduiding juist,
dan nog moest men haar niet bezigen,
ten einjde 'én bij die kinderen én bij het
groote publiek een meer hoopvollen, een
meer liefderijken bijdruk te vestigen
iets Wat" b.i. noodig is voor het welsla
gen vam' den vaak zwaren art>eid der op
heffing van' 'die jeugd.
Maar de omschrijving is in haar alge
meenheid toch Wiet juist, reden te Wieer
om haar bok niet Ianiger te bezigen.
Zoekt mew inlaar een verzamelwoord
voor de jeugdige personen, aan welke
rege'ering en' 'particulieren zich,, geluk
kig, veel laten gelegen' leggen, welnu,
mogen we 'dan' in overweging geven te
spreken van'afgedwaalde kinde
ren.
kWij geveW 'deze woordkoppeling gaar
ne voor beter, als de misprijzende én zeer
te misprijzen aanduiding misdadige kin
deren er 'maar door verdwijnen mag.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Turkije schijnt nu spoed te gaan ma
ken met de onderdrukking van den op
stand in'
Albanië.
De Turksche opperbevelhebber, Toer-
goet pasja heeft nu zijn1 troepen verza-
zameld en in' gereedheid gebracht voor
den sinds langs beraamden geoomcen-
treerden opmarsch. De aarzelende hou
ding van Toergoet pasja wordt niet al
leen verklaard door zijn wachten op de
afgezonden versterkingen, maar ook door
de Turksche vrees voor verwikkelingen
met Montenegro. Het deelnemen vatn
Montenegrijnsche grensbewoners aan
den Strijd der Albauiërs, de st,eun in
geld en ammunitie die deze uit Monte
negro ontvangen, maakten op de Turk
sche regeering een zeer onaangenatnen
indruk. Maar de gevoerde onderhande
lingen hebben Turkije de overtuiging ge
schonken', dat de regeering te Cettinje
én koning Ni'kita er niet over denken,;
thans strijd met Turkije te beginnen1, en
dat de ondersteuning van den opstand
het gevolg is van persoonlijke sympa-
thiën der grensbewoners, doch door de
regeerign 'niet wordt gebillijkt. Te meer
niet, daar Ruslanid Montenegro krachtig
gewaarschuwd heeft tegen eenfsfrijd in
den Balkan.
Over de finarrcieele ondersteuning der
opstandelingen door Montenegro en de
herkomst daarvan loopen te Weenen al
lerlei geruchten bij den' bekenden geld
nood, die in hét land der Zwarte Ber
gen heerscht, is het uitgesloten^ dat die
steun van Montenegrijnsche zijide k\yam.
Maar van welke zijde Montenegro in
staat gesteld is de Albaniërs te steun'en
is niet bekenjd. j
Naar de „Times" uit Tandzjer ver
neemt, is er den 4den dezer maand ten
noordwesten van
Fez
hard gevochten. De opstandelingen wer-
slechts ter helft van zijn vroegere grootte,
het metselwerk was toch nog stevig ge
noeg om menschen, die niet aan duize
ling onderhevig waren, toe te staan, langs
de inwendig steil in de hoogte voerende
treden op te stijgen. Oom frans ver
klaarde, dat hij liever beneden wilde
blijven, maar moedigde de anderen aan,
om tegen de moeite van het klimmen
niet op te zien. Met zekeren tred ging
freule von Harneck van steen tot steen,
nauwelijks met de vingerspits Steinfels'
hand, tot steun uitgestrekt, beroerend.
Boven aangekomen traden beiden tot aan
de in de gehouwen steenen aangebrachte
ijzeren leuning en staarden naar het
landschap.
De toppen der eiken aan hun voeten
wiegden nog groen en frisch in den wind,
terwijl het meer in het dal gelegen ge
mengde woud alle sporen vertoonde, dat
'tmet de zomerpracht ten einde Jiep. In
't midden der streek was de blik be
grensd door de dennen en pijnboomen
van Amaliënhof.
Hartenstein lag rechts van 'hen. In
zijn vensters glansde en flikkerde de da
lende zon. .Trots en statig zag 'ter ge
noeg uit, het oude gebouw, onder welks
dak reeds vele geslachten der familie
Harneck .waren pntstaan .en geleefd had
den wél teruggeslagen1,, maar de troe
pen van den sultan leden ook ernstige
verliezen. Den' 5den was alles rustig.
De Marokkaansche regeerin'g heeft een
protest ontvangen van de Tetoeaners, te
gen de wederrechtelijke handelingen van
de Spanjaarden in de buurt van Ceuta.
Zij vreezen ook, dat de Spanjaarden Tej
toean zullen bezetten. De Marokkaansche
regeering antwoordde geruststellend. De
Spaansche regeering had het plan daar
toe geloochend; zij Dad alleen! plan de
Spaansch-Moorsche politiemacht daar te
organiseeren, waartoe de Marokkaan
sche regeering reeds haar medewerking
had toegezegd.
Steeds meer begint trouwend de haat
tegen de vreemdelingen en de ontstem
ming over hun inmenging in de binnenlad
sche aangelegenheden aan het licht te ko
men. De stokebrand Raisoeli roert zich
.weer danig. Thans gebruikt hij weer
eens voor de variatie den caid ben Da-
han, en' diens door Frankrijk bezoldigde,
gevoede en uitgeruste troepen;, om raz
zias te houden, waarvan tal,van, onder
Europeesche bescherming staande, in
boorlingen de slachtoffers geworden zijn
zoodat verwikkelingen onvermijdelijk
schijnen.
De Beni-Ahsen hebben aan de berg
stammen brieven gezonden, waarin zij
hun den aanstaanden inval in hun ge
bied, door de Christenen doen weten.
$ommige dezer stammen schijnen aan
den oproep tot den strijd gehoor te zul
len geven, rtiaar tot nu toe heeft nog
geen enkele het gebergte verlaten. Het
valt sterk te betwijfelen ,of de diep in!
de bergen huizende stammen, bijv. die
ten moorden van El-Ksar,aan den oproep
der Beni-Ahsen zullen voldoen. Des
niettemin' valt niets met zekerheid te zeg
gen, zelfs niet omtrent de houding der
stammen, die het gebied, waardoor de
colonne Brulard trekken zal, bewonen.
Alles wijst er echter wel op, dat de
Europeanen het wel eens leelijk te Ikwaad
zouden kunjnen krijgen.
Nadat de stad Juarez door de
Mexicaansche ;opstandelingen
was ingenlomen, hebben deze haar tot
hoofdstad verklaard en een voorloopige
regeering benoemd. Blijkbaar heeft Ma-
dero daar den boel weer jn handen.
Men seint n.l. dat hij den gevangen ge
nomen' generaal Navarro en 27 officie
ren op hun eerewoord op vrije vloetien
heeft gesteid. 500 man jjevan'gen geno
men regeerinigtroepen liet hij de keus
zich bij de opstandelingen aan te slui
ten of uitgewisseld te worden' tegen ge
vangen gen-omen opstandelingen. Het
heet, dat 150 hunner zich bij de opstan
delingen hebben aangesloten.
Madeno heeft zich bereid verklaard, de
vredesonderhandelingen weer op te ne
men.
Telegrammen berichten', dat onder de
gesneuvelde opstandelingen zich bevond
de bekende Boerengeneraal Ben Viljoen.
Na het eindigen' van den Boerenoorlog
was deze naar Amerika getrokken1, om er
eén Boerenkolonie te stichten.
Met hét oog op de mogelijke gebeur-
telijkheiden nu de opstandelingen steeds
meer veld winnen, zijn de leden van het
corps diplomatique in hét AmerikaanL
den, om daarna onder de gewelven van
het dorpskerkje, .welks toren boven een
groep lindeboomen uitstak, ter rust te
gaan tot den jongsten dag.
Zoo vol geestige invallen de jonge
dame zich bij de bron betoond had, zoo
stilzwijgend stond zij nu naast Hans
Otto. Het bevreemde dezen niet. ]Hij had
toch reeds een indruk verkregen, dat haar
opgewektheid niet van harte was. Her
haaldelijk had zijn blik haar «onderzoe
kend gadegeslagen. JHaar lachen had voor
een opmerkzaam oor een vreemden klank
gehad.
Het duurde geruimen tijd voor zij
langzaam den blik afwendde van het
reeds vaak geziene beeld en verstrooid
vroeg
.Weet gij reeds, dat qjen de Stam-
vrouwe gisteravond gehoord en gezien
zegt te hebben
Gelooft gij ook aan de Stamvrouwe
der Harnecks? vroeg Steinfels verrast.
Erna schoot het bloed van 7t gezicht.
Bemerkend, dat haar begeleider slechts
met moeite zijn lachen bedwong, wendde
zij zich verlegen af.
Ik geloof, dat oom roept, sprak zij
kortaf.
Inderdaad maande de heer v. Glockner
hen, terug te keeren, Bezjejd met Jiet ver-
sche gezantschapsgebouw te Mexico
(stad) bijeenkomsten om te beraadslagen
over een plan' om gemeenschappelijk op
te treden ter bescherming van de vreem
delingen. Wilson heeft na afloop der bij
eenkomst zich naar het ministerie van
Buitenlanldsche zaken begeven en heeft
het plan aan Minister Delabarre voorge
legd.
Naar de laatste berichten begint de
toestand in'
China
steeds weer gespannen te worden. Vol
gens den „Voss. Zeitung" worden vier
divisies Chineesche troepen uit Poating-
foe naar Mantsjoerïje gezonden, naar het
heet om de Choencheezen te bestrijden.
Het blad merkt bij dit bericht op, dat
de reden van deze troepenverschuiving
natuurlijk een geheel andere is en veel
meer gezocht moet worden in den
wensch om op alle gebeurlijkheden, die
van Japansche en Russische zijde zouden
kunnen komen, voorbereid te zijn. Ook
acht het blad den stijgenden invloed van
de nationalistische beweging, die zich
o.m. in de jongste belangrijke hervor
mingen heeft doen gevoelen, niet vreemd
aan dezen maatregel.
De St. Petersburgsche „Birsjweja Wje-
domosti" verneemt, dat de samenkomst
van den Russischen minister van oorlog
met zijn Japanschen collega tot verbete
ring van den politieken toestand zal bij
dragen, den vrede in het .Verre Oosten
vermoedelijk zal verzekeren en alle han
gende kwesties tot een gewenschte op
lossing zal brengen. Het blad noemt het
dezer dagen .ook door ons opgenomen
bericht van de „New-York Herald" over
een gemeenschappelijke actie tegen China
geheel verzonnen.
De Japanners tegen China helpen, be
toogt het verder, beteekent China zich
voor altijd .tot vijand maken. En deze
politiek zou ook dan onverstandig zijn,
wanneer niet Japan, niet alleen door
woorden, maar ook door daden, had ge
toond, dat het met Rusland bevriend was.
Men mag inderdaad op de vriendschap
van Japan vooralsnog niet vertrouwen,
en hoe groot de ontstemming jn China
tegen Japan ook is, de haat tegen de
Russen in Noord-Mantsjoerije is grooter
en zal eerst dan misschien verdwijnen,
wanneer Rusland een anti-Japansche po-
litiek van .China in de hand werkt. Be
halve correcte betrekkingen met Japan,
heeft Rusland noodig op voet van goede
buurschap met China te staan.
GEMENGD.
De socialist Keir Hardie heeft gis
teren bij het Lagerhuis een wetsontwerp
ingediend, waaraan het beginsel van
recht op werk ten grondslag ligt. Het
wetsontwerp bepaalt ,dat er een' lijst
van werkeloozen' wordt bijgehouden, dat
de overheid hun werk verschaft of Ihun
en de hunjnen onderstand verleent, de
onbekwamen een vak leert en de onwil-
ligen en onbruikbarcn in inrichtingen!
vasthoudtdat staat en gemeenten samen
de kosten dragen.
Turksche bladen melden', dat de
koning van Montenegro, een b'ezoek te
Konstaiiïtinope 1 zal brengen, wanneer de
sultan uit Albanië is teruggekeerd.
'De Russische minister van Justitie
langen zoo spoedig mogelijk weg te
komen, wilde haar al vooruitgaan. Voor
zij echter den voet op de eerste trede van
het leuninglooze .overschot van de trap
gezet had, voelde zij zich door Steinfels'
hand teruggehouden.
U zult mij toestaan, dat jk u voorga,
gnadiges Fraulein. Ik draag erde verant
woording voor dat u onverlet beneden
komt.
Voorzichtig iederen steen, waarop hij
den voet zette, beproevend, ging hij voor
uit. Het rammelde in de muren naast
en boven henkalk en steengruizels vie
len omlaag. Een uil, opgeschrikt uit zijn
schuilhoek onder een der treden, streek
met zijn sluimige vleugels zoo dicht
langs Erna's hoofd, dat zij een schreeuw
gaf van schrik en wankelde. Maar snel
had Hans Otto's hand haar gegrepen,
zoodat zij spoedig haar evenwicht her
kreeg. Zonder verdere gevaren bereikten
zij den bodem.
Nauwelijks met een hoofdknikje be
dankend, trad Erna op oom von Glockner
toe en nam diens arm. .Waarom had
Steinfels zoo angstig naar haar opgezien,
toen zij voor een seconde wankelde?
Als ik u een raad mag geven, freule,
merkte Steinfels op, zou ik u in ov.r-
weging willen geven, niet meer naar bo-
heeft in de Doeuna een wetsontwerp in
gediend waarin' straffen zijn vastgesteld
v^or degenen' die zich schuldig maken'
aan 'omkooperij van' staats- of gemeente
ambtenaren.
De Russische Doema heeft vier ein'
een 'half millioen roebel toegestaan voor
de bsetrijding van cholera en pest.
'De havenarbeiders te Porto zijn tot
staking overgegaan;, omdat de patroons!
hun eischdn niet hebben ingewilligd.
Het goederenverkeer op de reede vari
Leixoës en op de Duro ligt geheel stil'.
Te Rome zijn twee goederentreinen]
op elkaar geloopen. Drie personen zijn
gedood, een vierde is ernstig gewondj.
Drie wagons zijn vernield.
Blijkens een telegram uit San Juan
del Sur heeft Estrada bekend gemaakt
dat hij afstand doet van den presidents
zetel van Nicaragua, ten gunste van den!
vice-president Diaz. Men gelooft echter,
dat Menada, de minister van oorlog, tot
president gekozen zal worden.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is Reefet Bey, erkenjd
en toegelaten als consul-generaal van
Turkije te Batavia;
is benoemd bi» de directie van de
Grootboeken der Nationale Schuld te
Amsterdam tot adjunct-commies met den!
titel van tweede adjunct-commies, J. H.
F. M. de Hoog, candidaat-notaris, wo
nende te Amsterdam.
Tweede Kamer.
De afdeelingen der Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs:
1. de heeren De Wijkersloot de Weer-
desteyn, Van Nispen (Nijmegen), Van
der Voort van Zijp, Heemskerk en Duijs
over het wetsontwerp, houdende bepa
lingen in het belang van de personen,
werkzaam bij het laden en Jossen van
zeeschepen
2. de heeren Brummelkamp, De Geer,
Van Vuuren, v. d. Berch v. Heemstede
en De Kanter over de wetsontwerpen
tot heffing van een debietrecht op tabak
en tot invordering van provinciale en
gemeentelijke opcenten op 's Rijks directe
belastingen;
3. de heeren Van Asch van Wijck, De
Monté Verloren, .Van Heemstra, Elhorst
en De Meester over de wetsontwerpen
tot wijziging der wet betreffende het
aangaan van een leening ten laste van
den Staat; betreffende de afgifte van
zeebrieven en vergunningen tot het voe
ren van de Nederlandsche vlag; goed
keuring van het verdrag nopens de vesti
ging van een Internationaal Prijzen hof;
herhooging van hoofdstuk Buitenl. Zaken
1911 (kosten wisselrechtconferentie) en
naturalisatie van L. Vollmers en negen
anderen
4. de heeren .Van Hoogstraten, Duyn-
stee, Snoeck Henkemans, De Jongh en
Van Karnebeek over de wetsontwerpen
houdende regeling van de voorwaarden
tot verkrijging der afzonderlijke bevoegd
heid tot .uitoefening der tandheclkunst,
enz.; onteigening te Haarlem voor ver
grooting van het post- en telegraafkan
toor aldaar; jdem te 's-Gravenhage voor
ven te gaan. De weg kon wel eens zeer
gevaarlijk worden.
Trots hief zij het hoofd op, reeds
maakte hij zich vroolijk over haar, daan-
na dacht hij haar te mogen terechtwij
zen. Dit laatste paste hem zeker niet.
Koel antwoordde zij:
Ik was niet in gevaar, mijnheer de
baron. Ontelbare malen ben ik reeds naar
boven en naar beneden gegaan, zonder
eenige hulp en ook ditmaal zou ik wel
alleen beneden zijn gekomen. Geef u
geen moeite met een raadgeving. Jkzal
er mij wel niet naar richten en aan moed
ontbreekt het mij niet.
Dat js geen moed meer, maar ver-
meetelheid, antwoordde Hans Otto kalm.
Wat js dat nu? riep von Glockner
verbaasd van Erna naar Steinfels blik
kend. Wat zijt ge toch een heethoofd,
kind. Wie zou nu gaan denken, dat liet
u aan moed ontbrak. Ik had je voor wij
zer gehouden. Maar nu zou ik toch graag
zien, dat er vrede gemaakt werd en ik
die bittere woorden niet meer hoorde.
't Wilde echter met dien vrede niet ge
lukken en alle drie waren blij, toen zij^
na den haastig voltrokken rondgang, in
de burchthalle terug waren.
.(W.ordt xervolfldj,
