BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang
No. 485.
®e fozicbelve Souro/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het QE1LLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Qeïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
11
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De Gemeenteraadsverkiezingen.
In de maanld Juli zullen de kiezers van1
den Gemeenteraad zich een gang maar
de stembus moeten getroosten', om we
derom tien vroede manlnen in' het stads
bestuur te kiezen.
De vervulling, van! deze vacatures zal
.weldra in .de onderscheidene kiesveree-
(niginlgen 'een omiderwerp van1 bespreking
'Uitmaken 'ön! wie weet, of de besturen
reeds niet aan' het onderhandelen! zijn)
om 'te trachten overeenStepihiing van canL
didaten te verkrijgen;
Bij 'deze overeenstemming hebben wij
{Speciaal 'de rechtsche partijen pp 'toog.
[Want 'ter linkerzijlde wordt imen het maar
zelden 'eon's en men heeft daar gewopin!-
lijik ten opzichte van! (de candidaten over
vloed van keus. Van1 de sociaal-democra
ten, 'die tot de S. D. A. P. behoorem!, heb
ben Wij al vdrinpmen, dat zij. samenwer
king "met hun' klasse'genooten, de S. D.
P.'-ers, van de hanld wijzen. De vrijzin-
mig-democraten' zijn in Leiden fipgal prin
cipieel en gekant tegen de „conserva
tieve" vrijzinnige kiesvereeniging, terwijl
,van 'de Unie-liberale kiesvereeniging
Thorbecke,- moet afgewacht worden of
zij samenwerking met de andete par
tijen 'links zal zoeken.
De rechtsche partijen staan er ditmaal
beter voor dan in 1909. .Toen behoor
den van! de 11 aftredende leden inliet
minder dan 7 tot hare richting, en
zelfs 'wanneer men Mr. v. d. Lip uitt-
'zondert, van; widn nog nimmer duidelijk
werd of hij christ.-hist. dan wel oud
liberaal is, zelfs dan nog. moesten 6 ze
tels 'behouden worden, waarvan drie in
de districten' I en' II. Een ongunstige om-
jstandigheid Was toen' voorts,, dat drt.
Meuleman zeer fel bestreden! werd en
deze bestrijding had zooveel succes, dat
dit aftredend raadslid bij eerste stem
ming 72 stemmen minder kreeg dan zijn'
collega Bots en hij bij herstemming slechts
een 'kleine meerderheid verwierf.
Toch 'hebben alle aftredenden z;ic*i
gehandhaafd en bleef de Raad, voor zoo
verre het de rechtsche groepen aanging,
onveranderd.
Nu staan de zaken' anders. Van de 10
zetels zijn er maar 3 van ons en wel'
alle in het z.g. „vaste" district III. De
mannen, die aftreden, hebben om' huin!
persoonlijke eigenschappen een voor
sprong. 'Van hen kan volmondig wor
den getuigd, dat zij als raadslid steeda
hun plicht deden'. De heeren Aalberse^
Kerstens en' Vergouwen stonden' bij de
verdediging van onze beginselen steeds
pal en men kan hun niet verwijten, ooit
deze beginselen ontrouw te zijn geworden.
|De heer Kerstens is bovendien sinds
1903 onze vertegenwoordiger in het col
lege van B. en W.met eene onderbre
king van 6 jaar heeft hij sinds 1884 in
den 'Raad zittinlg en hij is de Yiestöor
der Katholieke raadsleden.
Gezien de precedenten van de drie
aftredenden staan wij er dus betrekke
lijk gunstig voor, uitgaande natuurlijk
van de veronderstelling, dat alle recht
sche kiezers trouw op de rechtsche can;-
Ididaten zullen' stemmen en niemand zon
der geldige redenen thuis blijft. Zonder
deze voorwaarden kan geen enkele over-
Winning aan de stembus worden' be
haald.
In de beide an'dere districten staan
)de kansen eveneens goed. Er treden af
in district I de heeren! prof. Fcckema
Andreae, mr. Egbert de Vries en' A. Rei-
imeringer, allen liberaal en in district
,11 'de heeren Roem, de Boer, Zwierf
allen liberaal, en mr. Fokker, vrijz.-demo-
craat.
Nu Zal niemand in gemoed e beweren;
^lat wij al deze zeven zetels kunnen be
machtigen. Onder de aftredende leden
Is 'bijv. de Raadsnestor, aan wiens her
kiezing wel weinigen zullen twijfelen).
Ook de heer Egbert de Vries, die reeds
drie maal zijn raadslidmaatschap be
stendigd zag, zal voor zijn' zetel wdl
Iniet hanig zijn. Hetgeen ondertusschen
niet wegneemt, dat elke stembusstrijd
verrassingen kan opleveren en iwel meer
^nestors" gewipt zijn'. Men denke hier
bijv. aan Franekefr, dat ruim 25 jaar den
heer Lieftinck naar de Kamer afvaar
digde en dien goeden man op zijn; oiRien
Üag 'npg zijn qopgé ga£
Geheel anjders staan de overige Vrij
zinnige aftredenden er voor. Alle vijf
heeren Zijn' voor de eerste keer aan de
beurt Van herkiezing vier hunner wer
den in 1905, de heer Roem pas in 1907
gekozen.
Nu is het zeer wel mogelijk, dat een
of meerderen m'jet in den geest der kie
zers zijn gevallen1 of omgekeerd, dat het
baantje aan de leden geen voldoening
schonk. 'Doch dit punt behoeven wij nu
niet nader onder de oogen ie zien wel
licht breekt daarvoor later een gelegen
heid aan.
.Wanneer 'Wij beweren, dat de kansen
in 'de districten! I en II gped staan, fle
men Wij aan| dat de Christelijke 'kiesver-
eenigin!gen minder candidaten in die
districten zullen stellen dan er plaatsen
te vervullen zijn'.
,Deze tactiek werd ook in 1909 ge
volgd en daaraan was het hoofdzake
lijk toe te schrijven, dat alle rechtsche
ledeln 'in! den Raad terugkeerden'. De
stemmen van de linkerzijde worden ver
snipperd, omdat er bij hersteminin'g van
hun 'richting meer candidaten dan va
cante zetels zijn'.
Op. 'deze wijze is men ook elders in)
vele 'gevallen te werk gegaan' en het suc
ces is niet uitgebleven! in die districten,.'
waar de rechterzijde, ofschoon afzon
derlijk de sterkste, het tegen de vereenig-
de 'linkerzijde moest afleggenl
Met deze raadsverkiezingen staan de
wethouidersbenoeminigen in verband. In
September zullen drie leden van het Da-
gelijksch Bestuur aftreden en wel twee
wegens periodieke aftreding (nik de hee
ren van .Hamel en mr. v. d. Lip) en één
wegens zijn .aftreden als raadslid (nl. mr.
Kerstens.)
Brengen nu de raadsverkiezingen eene
v-ergrooting van' -cfe rechtsche meerder
heid in den Raad, zou daarin eene vin
gerwijzing kun|nen liggen, dat het recht
sche element in; het College van B. en
W. moet worden versterkt.
Om velerlei redenen1, zijn dus de a.s'.
gemeenteraadsverkiezingen van groot
belang.
V We gaan vooruit.
De burgemeester van Amsterdam heeft
van een schilderijententoonstelling in het
ste'delijk museum een drietal stukken
doen verwijderen, als zijnde te aan-
stootelijk.
Dat is verbazend reactionair, nietwaar,
en druischt rechtstreeks in tegen de fiere
leuze: „l'art pour Fart"".
Hoor echter hoe de kunstcriticus van
't JH b I d. de burgemeesterlijke daad be
oordeelt
Eerst zegt hij:
„Een goede zijde heeft de verwijde
ring zeer zeker: het groote publiek
zal .Van Dongen's kunst zuiverder be-
oordeelen, nu de bijreden voor afkeu
ring, die het anders mogelijk gehad
had, afkeuring van het voorgestelde,
het .uit de hand is genomen."
En op een korte kenschetsing der zede-
looze kwasterijen laat hij volgen
„Dat de burgemeester deze stukken
deed verwijderen, kan hem m.l. zeker
niet kwalijk worden genomen; ik kan
er geen reden in zien, te spreken van
verkorting van de rechten der kunst,
van domperij en dergelijk moois meer."
Wie had gedacht zoo iets in 't Hbl'd.
te zullen lezen kort pa de welbekende
Kameroverzichten, waarin zoo laatdun
kend werd gesproken over Minister Re-
gout's zedelijkheidswet?
We gaan wel vooruit!
ALGEMEEN OVERZICHT.
De berichten yan het krijgsterrein jn
Marokko
blijven schaarsch. Het voortrukken der
Fransche troepen heeft gestadig, hoewel!
uiterst langzaam, plaats, terwijl zij on
derweg van geregelde schermutselingen
veel te verduren hebben. Van een krach-
tigen aanval; die de optrekkende gene
raal Moinier zou te weerstaan hebben
gehad, wordt geen bevestiging vernomen.
Brieven uit Fez op 4 Mei verzonden
melden, dat de Behi Mtris de stad heb
ben aangevallen, maar zijn afgeslagen
met verlies van 80 dooden. Het garni
zoen had 30 dooden.
De „Vossische Zeitung^ verneemt uit
T.andzjer, dat de Spanjaarden zijn door
gedrongen in het gebied der Andsjera's.
Zij hebben .12 K'M. builen .Ceufa drte
belangrijke punten bezet. Te .Tandzjer
is van onlusten, die dezen maatregel zou
den rechtvaardigen, niets bekend. Men
neemt aan, dat de Spanjaarden ook .Te-
toean zullen bezetten, hoezeer zij ont
kennen dergelijke voornemens te hebben.
Want, betoogt de correspondent, zij wor
den door het optreden der Franschen
evenzeer verontrust als aangemoedigd.
Naar eindelijk de „Daily Telegraph"
uit Alkazar verneemt, hebben de oproe
rige stammen besloten, gezamenlijk een
aanval te doen op de colonne, die van
Mehedia tot ontzet van Fez oprukt, als
mede op Alkazar en Wazzan.
De mannen van Raisoeli, die tot nog
toe kalm zijn gebleven, worden ook op
roerig. Zij hebben een aanval gedaan
op Hawaras, tusschen Alkazar en Larasj.
Ook over den toestand in
Mexico
komen niet veel berichten die het in
zicht in den toestand wat helderder ma
ken. Het eenige nieuws is, dat Madero,
ziende dat hij zijn macht over de op
standelingen zou verliezen, zich ook bij
de bestormers van Juarez gevoegd heeft.
Bij het jnnemen van deze stad zijn door
verdwaalde kogels een vijftal Amerikanen
gedood. Dit heeft een pijnlijken indruk
gemaakt. Desondanks blijft het Ameri-
kaansche volk lijdelijk, ondanks de op
hitsing der Jingopers.
Blijkens een telegram uit Douglas heb
ben de regeeringstroepen Agua Prieta
ontruimd en zijn naar het zuiden op
geruid.
President Taft heeft ambtelijk het be
richt ontvangen, dat de troepen van Diaz
en van de opstandelingen nagenoeg te
gen elkaar opwegen. Beiden beschikken
ongeveer over £3.500 gewapende mannen.
Buitenlandsche belanghebbende finan
ciers, schrijft de „Morning Leader", doen
te Washington hun invloed gelden om de
regeering tot tusschen beide komen in
Mexico te bewegen. Amerikaansche mijn
exploitanten, landagenten ,enz. steunen
hen daarin, door schrikwekkende be
schrijvingen van den toestand in Mexico
te geven, iets waarin ook bijzondere be
richtgevers uitmunten, al moeten ze veelal
's avonds herroepen, wat ze 's morgens
hebben geseind.
President .Taft echter zal niet af te
brengen zijn yan zijn besluit, pm een
politiek van meesterlijke werkeloosheid
te voeren. De troepen van de Vereenigde
Staten zijn in Texas en Arizona en pa
trouilleeren de grens af. Zij zijn daar
noodig en zullen er blijven. Zelfs wan
neer president Taft een voorwendsel noo
dig had pm hen over de grens te zenden,
hetgeen niet het geval is, zou hij dat
niet kunnen doen zonder toestemming
van het .Congres, en het Congres, al zal
het misschien de wenschelijkheid van be
middelend optreden der Vereenigde Sta
ten overwegen of tot zulk optreden be
sluiten, wil van verovering van Mexico
niets weten.
Het leger van de Vereenigde Staten
is niet in staat een dergelijke verovering
te beproeven. De Amerikaansche troepen,
die op Mexicaansch grondgebied door
dringen, zouden opstandelingen en regee
ringstroepen eensgezind tegenover zich
vinden en dus met een 47.000 man te
doen hebben. Het leger van de Ver
eenigde Staten .telt 80.000 man in het
geheel, waarvan ,17.000 zich buiten de
landgrenzen bevinden, £0.000 voor de
kustverdeging noodig zijn, 5000 voor
hospitaal- en andere diensten gebruikt
worden. .Voor het veldleger zijn £9.000
man beschikbaar, en van deze £9.000
man zijn er ongeveer 18.500 aan de grens
bijeengebracht. Om de 43.000 man Mexi-
caansche troepen te bestrijden, zouden
ten minste 130.000 man noodig zijn en
zeker niet jninder dan 60.000 om de
verbindingen met de operatiebasis te be
waken .Mexico heeft een oppervlakte van
747.000 vierkante mijl en is 19 maal
grooterdan Cuba. Mochten deVereênigde
Staten werkelijk tot een inval in Mexico
overgaan, dan zou over het geheele land
de gueri'lla-oorlc g gevoerd moeten wor
den en zij zouden voor een taak komen
te staan, die geen mindere eischen zou
stellen dan «de Boerenoorlog aan Enge
land.
Taft, het Congres en de generale staf
weten waar zij aan toe zijn en hoezeer zij
ook getart zullen worden, van gewa
pende inmenging zal geen sprake zijn.
Naar de „New-York Herald"- uit de
stad Mexico verneemt, is ook jn den
staat Oaxaca, «die tot dusver rustig was
gebl^vên. S>p$taji4 mtg<&rpk«t fiejrta.4
Oaxaca is aangevallen door het volk,
omdat president Diaz zijn neef Felix Diaz
tot gouverneur van den staat heeft be
noemd, in plaats van Benito Juarez, die
zeer populair js.
Men is te Washington zeer ongerust
over het feit, dat Madero zoo min als
Diaz den toestand ook maar eenigszins
meester is.
GEMENGD.
Dc „Neue Freie Presse" beweert,
dat te Belgrado ernstige plannen wor
den gemaakt voor een huwelijk van den
Servischen kroonprins met een Russische
prinses, hoewel het bericht in officieele
kringen zeer stellig wordt tegengespro
ken. De kroonprins gaat dit najaar naar
St. Petersburg.
De „Azest" van Boedapest meldt,
dat aartshertog Frans Ferdinand den
Keizer vervangen zal in de uitoefening
van zijn representatieve plichten, omdat
deze zich op raad van de medici moet
sparen. De troonopvolger zal de audiën
ties verleenen en aan de officieele diners
deelnemen.
Het bezoek van den Duitschen
kroonprins, verneemt de „Köbiische Ztg."
uit St. Petersburg, zal een intiem ka
rakter dragen. De kroonprins zal voor
namelijk in .Tsarskoje Selo zijn en mis
schien voor ,een lunch op de Duitsche
ambassade naar St. Petersburg komen. In
Tsarskoje Selo zal een parade van het
garnizoen gehouden worden. Van het
verdere programma is op de Duitsche
ambassade nog niets bekend. Men hecht
geen politieke beteekenis aan het bezoek.
Er schijnt kans op te bestaan, dat
de Duitsche Keizer het volgend jaar de
manoeuvres van het Zwitsersche leger
bijwonen zal Reeds lang moet dit plan
hebben bestaan bij den Keizer, die gaar
ne eens dit veelbesproken leger uit eigen
aanschouwing wilde leeren kennen.
De .Senaat van het departement van
den Oostenrijkschen opperhofmaarschalk
heeft in een zitting van 6 Mei de vol
gende uitspraak gedaan in zake de kwes
tie van het overlijden van Johan Orth
Het bewijs van den dood van den zich
Johan Orth noemenden, sinds 12 Juli
1890 verdwenen aartshertog Johan Sal-
vator, is geleverd. Het is bewezen, dat
hij 21 Juli 1890 niet overleefd heeft. Die
datum moet dus gelden als de dag van
zijn overlijden.
In de uitvoerige toelichting wordt als
juist aangenomen het vermoeden, dat
Johan Orth met zijn schip vergaan is in
een vreeselijken storm, op de reis van
Porto La Plata naar Valparaiso, in den
nacht van £0 op 21 Juli 1890.
Uit Peking wordt geseind, dat te
Kirin in Mandsjoerije een hevige brand
woedt, die, naar men vreest, de geheele
stad in de asch zal leggen. Nadere bij
zonderheden zijn nog niet bekend, daar
de telegraphische gemeenschap verbro
ken ds.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan den reserve-
le-luit. A. Le Comte van het 4e reg. inf.
eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend;
is buiten bezwaar van 's Rijks schat
kist benoemd tot afgevaardigde van de
Nederl. Regeering bij het in Augustus
1911 te Mechelen te houden XXIIIe Con
gres van den Bond van Genootschappen
ter beoefening van Belgische Geschie-
denis en Oudheidkunde, dr. H. T. Colen
brander, directeur van ?t Bureau der Com
missie voor 's Rijks Geschiedkundige Pu-
blicatiën te 's-Oravenhage;
is benoemd tot gedelegeerde der Ne-
derlandsche Regeering ter algemeene
vergadering van het Internationaal Land-
bouwinstituut te Rome, te houden op
14 Mei .1911 en volgende dagen, jhr.
mr. ,H. van Weede, H.r- Ms. buitenge
woon gezant ,en gevolmachtigd minister
te Rome;
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verbonden eere-medaille
in zilver aan L. Theunissen, meester
knecht bij de Maastrichtsche Spijker- en
Draadnagelfabriek te Maastricht;
is mr. P. ,Th. van Deventer, oud-lid
van de .Tweede Kamer der Staten-Oene-
raal, opnieuw benoemd tot lid van het
College van curatoren der Nederlandsch-
Indische Bestuurs academie.
Bij resolutie van den Minister van
Financiën zijn, jnet ingang van de 397e
Staatsloterij, benoemd jtot collectrice der
Staatsloterij: te Amsterdam mevr. de
wed. dr. H. Vierdag geb. E. P. J. L M,
Ots, te 's-Oravenhagemevr. de wed.
J. A. .Tilanus geb. van Os te Water
graafsmeer, en jnej. M. E. Boots te
Maastricht; tot collecteur der Staats
loterij te Amsterdam: J. W. Bosch te
's-Oravenhage, J. H- M. Cramer te
's-Hertogenbosch, A. F. J. Bijvoet te
Gemert, en J. Lion te Boksmeer; tot
collectrice der Staatsloterij te Rotterdam;
mevr. de wed. E. Halewijn geb. J. T. A.
Westen eng te Delft, en mevr. de wed.
C. J. de Jong geb. A. I. Koenig te 's-Gra-
venhage; tot collecteur der Staatsloterij
te Rotterdam: P. J. D. Meijer te Rot
terdam; tot .collectrice der Staatsloterij
te Zutphen: mevr. J. M. de Boevé
te 's-Gravenhage.
Tweede Kamer.
De afdeelingen' van de Tweede Kamer
hebbeln benoemd tot rapporteurs:
le. de; heeren v. Wijnbergen, Drucker,
Van Sasse van! IJsselt, van Lennep en^
Limburg over het wetsontwerp tot wij
ziging en' aanvulling van de bepalingen!
van het Burgerlijk Wetboek omtrent de
verbintenis uit onrechtmatige daad, enz.
2e. de heeren Kooien^ Roodhuijze%
Van Dedem, Heemskerk en' Teenstra,
over de wetsontwerpen houdende be
palingen' tot bescherming van in 'twild
levende vogels, wijziging van de Mer"
kenwet, verhooging en aanvulling van!
de begrooting voor Landbouw, enz. voor
1911 (diverse onderwerpen), wijziging
van de Beroepswet, enz. en verhooging
van de Vestin'gbegrooting voor 1910 (re-
gul ari sa tie.)
Nederland en China.
Over het tot stand 'komen van de over
eenkomst, regelende de toelating van
Chineesche consuls, in Indië, kunnen we
nog het volgende medeelen.
Dadelijk nadat de consulaire conven
tie tusschen Nederland en Japan was
gesloten, deed China pogingen om
onze regeerin'g tot het sluiten van een
gelijk tractaat te bewegen, maar aan
vankelijk zonder succes. De tegenwoor-»
dige regeering verklaarde zich er evern»
wel, in 1908, toe genegen, op voor
waarde dat eerst het Nederlandsch our
derdaanschap in' Indië geregeld zou zijn
en todn' dit bij de wet van 1910 was
geschied, werden de onderhandelingen
krachtig doorgezet. Omtrent één punt
kon men het echter niet eens worden.
Nederland wilde als slotartikel de be
paling, thanS in de nota's opgenomen;
dat voor de toepassing van1 deze over
eenkomst mogelijke twijfel omtrent de
vraag öf eenig persoon Nederlandsch
dan wel Chineesch onderdaan is, be
slist zou worden overeenkomstig de in
'Nederlandsche koloniën en bezittingen!
geldende wetten'. China verzette zich
hier hardnekkig tegen'.
Nu was formeel deze 'bepaling natuur
lijk ommoodig, maar onze regeering die
de 'mogelijkheid voorzag dat een Chi
neesch consul de belangen van een Ne-
derlandsch onderdaan, die voor de Chi
neesche wet mog Chineesch was, toch
zou 'gaan behartigen, wilde, voelende
dat China het tot stand komen van de
wet Van 1910 met leede oogen geziert
had, evCntueele moeilijkheden coupee
ren en hield daarom aan het artikel vast.
Ten slotte schenen de onderhanden
gen op dit pumt te zullen afstuiten, waar
op de Chineesche gezant de heer Loa
'misschien op eigen verzoek naar
Peking geroepen' werd en daar gelukte
het hem, zijn regeering te bewegen, ge
noegen te nemen met het artikel, alsi
het in een' nota werd vastgelegd.
Het tractaat, dat vier maanden na de
uitwisseling 'der ratificatie in werking
treedt, 'geeft China het recht consuls
aan te stellen in elke havenplaats.
LEIDEN, 11 Mei.
In de week van' 3 tot en met 9 Mei
warden uit de provincie Zuid-Holland
ter kennis van den Centraien Gezond
heidsraad gebracht 9 gevallen van typhus
en febris typhoidea, 29 gevallen' van!
roodvonk en' 13 van diphteritis.
Hiervan kwamen' voor te Leiden 2
gevallen van' roodvonk ;teAarlander-
veen 2 gevallen1 van typhus of febriaj
typhoidea, te Leiderdorp 1 geval
van typhus of febris typhoidea, te Woej
den 1 geval van roodvonk; te Z e gh
.waard 1 geval yan roodvonk en te