3
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang
No. 478.
Bureau OUDE SINGEL 5-4. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Roode dank.
Wie denken' mocht, dat de socialisten
jfcr 'ook' maar een sikkepitje erkfentelijjk!
(vioor zijn, dat de Tuberculose-Vereen*i-
ging hen in zake het 30-April-bloempje
ter witte is geweest, heeft het mis. Glad
pnis.
Hoor toch H e t Vo I k smalen
„Onzerzijds was er bezwaar tegen'
gemaakt, dat een sympathiek doel als
het inzamelen van geld tot tuberculose
bestrijding door het hoofdbestuur der
„centrale vereen iging" verbonden
werd aan oranje-reclame, door den!
verkoop der bloempjes op 30 April,
den verjaardag der prinses, te 'doen'
plaats hebben en het bloempje orari'je
te maken. Daardoor werd de hulp van
de sociaaldemokraten Uitgeschakeld.
Het hoofdbestuur heeft de billijk
heid van dat bezwaar ingezien en toen
drie dagen voor den bloemenverkoop
vastgesteld, 29 en 30 April en 1 Mei
en aart het bloempje zijn partijkleur
ontnomen. Daarop hebben de klerikale
iperslieden een geweldig grooten mond
opgezet, zonder ander gevolg echter,
dar. dat het Centraalbestuur der ver-
eeniging bij zijn besluit bleef, doch
er alleen een verklaring van gaf>
waarbij het den schijn had, alsof er
allerlei andere redenen voor het besluit
waren dan het socialistisch b'ezwaar.
Wij konden eens glimlachen en oaijs
daar verder weinig van aantrekken."
Het Volk glimlacht eens om dat
(goeie bestuur, hetwelk zwichtte voor
leen minderheid met een reusachtig groo
tten mond. De rooden hebben de spon-
(taan-nationale betooging vertroebeld en
(trekken zich verder van 't zaakie weinig
aan. Zóó weinig, dat mr. Mendels in de
Leidsche Mei-meeting nog eens lustig
lafgaf op het„Juliana-bloempje", de
Slapheid van het tuherculose-comité dus
geheel negeerend.
Die roode dank is wel eigenaardigi.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zeer schaarsch zijn de berichten* over
Ide troebelen in*
Kanton
(doordat de telegrafische gemeenschap
langs velerlei wegen verbroken' is. Toch
gelooft men in' gezaghebbende krij
gen n'iet dat de troebelen! een ermbti|g|
karakter zullen aannemen of dat Zij van'
'langen duur zullen zijn. Men heeft in
middels maatregelen genomen voor de
veiligheid der vrouwen van Europeanen,
jdïe in betrekking zijn bij den Europee-
fcchen spoorweg. Deze dames zijn' m'aar
(Hongkong gestuurd.
LJit laatstgenoemde plaats werd n|og
aan de „New York Herald" het voïgesn-
(de gemeld: Ofschoon er weinig van het
geen in Kanton voorvalt naar buiten
verluidt, zegt men evenwel dat de on]-
Iderkoninlg, die de wijk had gen'o-men in
het Admiraliteitsgebouw van hieruit ten'
aanval tegen de opstandelingen' is op
gerukt en hen heeft teruggedreven!, waar
bij 18 belhamels werden gevat.
Binnesï de ommuurde stacf hield het
(vechten steeds aan^ doch werden' de op
roerlingen steeds meer opgedreven door
de troepen, wier aantal op 20,000 tot
i30,000 man wordt geschat,
j Met straffe hand wordt tegen! de op
roerlingen te werk gegaan, van wie erj
velen op staanden voet werden omit-
hoofd, toeh zij in handen der troepen/
(vielen, tenvijl de gevangenis overvuld
is.
Volgens berichten, te Petersburg uit
(Moekden ontvangen, zouden grootc troe
pen opstandelingen zich op weg maar
(Kanton bevinden, ten einde zich bij de
Oproerlingen aan te sluiten, wie het te
(doen zou zijn om de gehate Mantsjoe-
'dynastie ten val te brengen.
Intusschen werd gisteren nog g- eld,
!dat de regeering tot nu i 'c er arJd
op de opstandelingen had .houden.
De opstand in Mexico
[wordt, ondanks de onderhandel igen met
IMadeiro, met niet minder heusheid dpor
janderen voortgezet.
Naar de „New York Herald" uit de
fetad Mexico verneemt houden de opstan
delingen de passen bezet, die uit het dal,
(waarin de hoofdstad ligt naar het Z. JV.
Voeren.
Derhalve zijn de regeeringstroepen in
|de staten Morelos en Guerrero van' de
hoofdstad afgesneden.
In Douglas zijn berichten ingekomen]
uit de steden Pitiquito en; Caborca in' de
staat Somora, biehelzen'de dat beide ste
den zijn> ingenomen1 tloor een troepen-
macht van 300 man' regeeringstmepeni^
die beschikten over een machinegeweer.
Een twintigtal opstandelingen sneuvel
de en vele anderen werden gewonfd.
Verder hebben de kanonneerboot Tam-
'p'ico ;en mariniers een* scherpen aa'n(val
van die opstandelingen op Mezatlan! hel
pen afslaan'. "Een gerucht wil, dat de
opstandelingen Durango hebben' inge
nomen.
De correspondent van het „Berl. Tage-
blatt" weet nog, het volgende te melden!
over de
eischen der opstandelingen
volgens welke de vredesonderhandelin
gen worden gevoerd.
Algemeen, vrij kiesrecht. Een wet die
de herkiezing voor alle ambten' van/ ge
wicht na zekeren* termijn verbiedt. Am
nestie voor de rebellen.
De door Madero aangevoerde troepen)
zullen grootendeels tot versterking voor
de onder den naam „Rurales" b'ekenld!
staande plattelands-gendarmerie worden
aangewend, en dus in dienst der regee
ring treden.
Iedere discussie omtrent het afdanken'
van president Diaz is uitgeschakeld, daar
er een stilzwijgende overeenkomst be
staat, 'dat Diaz na het plaats helbbtanl
eener vrije verkiezing van een vice-pre
sident een langdurig verlof naar Europa
neenii, en niet naar Mexico zal terugkee-
ren.
Daar door het oproepen van* groote
troepenafdeelingen tegen Madero het
rooversbedrijf in het birunenlanld zich
buitengemeen heeft ontwikkeld en de!
onveiligheid sterk is toegenomen', doet
zich de noodzakelijkheid gelden), dat de
vrede zoo spoedig mogelijk wordt ge
sloten, waardoor, met inbegrip van' Ma-
dero's manschappen, dadelijk 8000 mail'
disponibel zouden komen.
Waarschijnlijk zullen de revolutionlnai-
ren Madero's vader, Gomez en! Juarez in'
de t egeering kiezen.
Zooals men weet was dit eeni eerste
eisch der rebellen dat hun aanvoerders
diverse bestuursfuncties zouden' verkrij
gen.
Al maar pessimistischer wordt de
stemming der berichten uit
Marokko
daar nog steeds niet bevestigd wordt
of Brémond al' dan niet in Fez aangeko
men is. JEen Havas-nota meldt dan ook,
dat de Fransche regeering den toestand
donker inziet
Er komen uit Fes slechts weinig koe
riers aan Ide kust. Maar een hunner heeft
toch een mededeeling van Vassel, den
Duitschen consul, medegebracht, dat hon
gersnood dreigt in de hoofdstad, wan
neer niet spoedig levensmiddelen wor
den aangevoerd. Men begrijpt, dat de
Fransche pers met niet geringe ingeno
menheid deze mededeeling van den Duit
schen vertegenwoordiger bespreekt, en
dat te meer omdat alle Duitsche bladen
en de .Duitsche regeering steeds hebben
beweerd, dat de toestand geen ernstige
aanleiding tot bezorgdheid gaf.
Uit een en ander is dan ook te ver
klaren, dat de Fransche regeering nog
niet de noodzakelijkheid heeft ingezien
terug te Jcomen op de door haar noodza
kelijk geoordeelde maatregelen.
Bevatten de laatste berichten slechts de
naakte waarheid, zonder overdrijving, dan
moet men aannemen dat deze maatrege
len werkelijk noodzakelijk zijn door het
gevaar dat door Europeanen geloopen
wordt
Brieven uit .El Ksar, die gisteren ver
zonden zijn, berichtten n.l. dat de in-
landschetroepen jn dat district, die door
Fransche instructeurs werden aangevoerd
aan het muiten zijn geslagen en gedeser
teerd zijn. £ij weigeren onder Fransche
aanvoering dienst te doen.
De troepen jn Garb hebben den hei
ligen oorlog .uitgeroepen, naar aanlei
ding van het vertrek van de Fransche
coionne uit .Casablanca.
Heilige oorlog beteekent den oorlog
tegen de' vreemdelingen en niet-maho-
medanen, wat dus de positie der Fran-
schen nog slechter maakt Ook (geeft de
houding van den vroegeren rooverhoofd-
man Raisoeli reden tot bezorgdheid. De
ze, die jiu als kaï'd in dienst des Sultans
is. moet piet &[l§eji grootg nalatigheid/
in het ondersteunen van de zaak van den
sultan aan den dag hebben gelegd, maar
zelfs moet hij nu ijverig doende zijn,
de aanvoerders der Mehalla van Alkas-
sar op te ruien. Zoo heeft Raisoeli den
kaïd, die over de troepenafdeeling van
Suk-el-Arba bevel voert, verweten dat hij
aan de opdracht van luitenant Jeannerot
gevolg gegeven heeft
Toch, hoewel de zaken er volgens deze
Fransche voorstellingen' treurig uitzien
weet de „Daily News" uit een onderhoud
met den bekenden' Moorenvriend Cun
ningham Graham, die zoo pas uit Marok
ko is teruggekeerd, te verzekeren! dat
de chauvinistische Fransche pers en' on
kundige berichtgevers te Tandzjer den!
stand van zaken' zeer overdreven wieer
geven. Er bestaat gistin*g in Marokko
maar geen anarchie, die Franikrijks ge
wapend optreden rechtvaardigt. Graham
Vertelde, dat de muitende Mooireni tot
dusver geen blijk geven van' een vijlainl-
dige gezindheid jegens Europeanen of
van haat jegens hun' godsdienst Graham
zeide overtuigd te zijn, dat er geenl
Europeaan een haar gekrenkt zou wor
den, zelfs al zouden de Berbers Fez inf-
genomen hebben1. Graham zeide ten slot
te, dat de Engelsche kooplieden ini Ma
rokko zich ongerust maken, dat Engeland
hun belangen opoffert door zijn al te
groote inschikkelijkheid jegens Frankrijk.
Ook uit dien hoek schijnt dus de wind
tegen Frankrijk te gaan waaien, terwijl
nü ook Spanje zich meer en meer onge
rust toont over den invloed van Frank
rijk in Marokko.
Een nota in de veelal officieuse „Dia-
rio" wijst hierop en dit schijnt een) voor-
biode van den opmarsch der Spaanlsche
troepen naar Tetoean.
Dan krijgen we wellicht hetzelfde
spel als vóór de teekening der Algeciras-
acte.
GEMENGD.
Volgens een bericht, gisterenmorgen
door de Belgische legatie te Londen uit
gegeven, is de Koningin weder geheel
hersteld.
In den namiddag maakte koningin Eli
sabeth een rijtoer door de stad en bin
nen enkele dagen hoopt zij naar Brussel
te kunnen terugkeeren.
Dr. Leboeuf, die uit Brussel ontboden
was, is weder teruggekeerd.
De Parijsche „Intransigeant" be
weert uit de beste bron te weten, dat
koning Alfonso van Spanje ernstig ziek
is. Volgens de diagnose van een op ver
langen der Koningin gehouden raad van
geneesheeren, zou voor tuberculose ge
vreesd worden. De koning zal den ko
menden winter piet in Spanje, maar te
Leysin-Gare in Zwitserland doorbren
gen, waar reeds een stuk grond gekocht
moet zijn, om er een villa voor den
zieken koning op te bouwen.
Reuter verneemt uit Konstantinopel
dat de Russische en de Engelsche ambas
sadeur de .Turksche regeering hebben
gewezen op de gevallen, waarin Engel
sche en Russische onderdanen door het
anti-Grieksche boycot schade hebben ge
leden.
De 1ste Mei heeft te New-York
verscheidene groote werkstakingen in
geluid. J/an het machinepersoneel der
fabrieken, legden .9000 man den arbeid
neer, om voor den 8-urigen werkdag te
strijden. De mogelijkheid bestaat, dat er
een sympathie-staking .uitbreekt, die 'n
200.000 man electriciens, ketelmakers,
modelmakers en vormers omvat Twee
duizend Joodsche bakkers staken even
eens
Aan het station Saint-Lazare te Pa
rijs heeft men getracht met een dyna-
miet-patroon de Jijn naar Orleans te ver
nielen.
Langs de lijn van St Nazaire naar
Croisic zijn drie telegraafpalen omgehou
wen.
Na Gothenburg zullen de meeste
andere Zweedsche steden hun winkel
week krijgen.
Te Kristiania is men doende voor een
Noorsche winkelweek.
Koninklijke Besluiten.
Bjj kon. besl. is benoemd met ingang
van 1 Juli .1911, tot opzichter bij de justi
tie gebouwen 2e kl. L. L. D. Zuiderhoek,
is aan G. van .Wingerden op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend uit zijn be
trekking van opzichter der justitiegebou-
tese i
zijn benoemd tot vertegenwoordigers
van de regeering op het derde internati
onaal congres zoor zuigelingenbescher
ming (Gouttes de lait) te Berlijn, dr.
H. Treub, hoogleeraar te Amsterdam,
en mr. H- W. Methorst, directeur van
het Centraal bureau voor Statistiek;
zijn benoemd tot rijkskeurmeester in
algemeenen dienst 2e kl. de rijkskeur
meesters N. H. Mispelblom van Altena
te Hoek van Holland en dr. A. J. Winkel
te Akkrum
is de Oostindische ambtenaar met ver
lof A. JL. Th. Welter, laatstelijk archi
varis ter Algemeene secretarie in Ned.-
Indië, op zijn verzoek, eervol uit 's lands
denst ontslagen, onder toekenning van
pensioen;
is de Qost-Indische hoofdambtenaar
met verlof W. G. Ribbius, laatstelijk
hoofdingenieur bij den dienst van het
mijnwezen in Nederl.-Indië eervol uit 's
lands dienst ontslagen met toekenning
van pensioen.
Audiëntie bij Z. H.
De Romeinsche correspondent van de
Msb. meldt, dat de ZeerEerw. heer van
Hinsbergh, professor te Rijsenburg, met
twee andere geestelijken uit Nederland
Zondag jL ter audiëntie bij Z. H. zijn
toegelaten. Des jnorgens hadden zij een
krans neergelegd op het graf van Dr.
Schaepman op het Campo Santo.
Koninklijk bezoek aan Urk.
Z. K. H- Prins Hendrik is voornemens
3 Juni a.s. .een bezoek te brengen aan
Urk.
De gouverneur-generaal van Ned.-In-
dië heeft het volgende aan het departe
ment van koloniën geseind:
Afdeeling Malang .1 koortsgeval van
eergisteren (30 April) bleek pest te zijn.
Gisteren (1 Mei) .16 gevallen waarvan
12 dooden
Pest op Java.
Van de jijders van 29 April en eer
gisteren zijn resp. nog 1 en 2 overleden.
Te Kediri eergisteren 1 geval, geen
dooden.
Geen eerewijn.
Bij de plechtige opening van het nieu
we politiebureau te Enschede, zeide de
burgemeester, de heer Edo Bergsma,
aan het slot zijner toespraak:
„Bij een plechtigheid als deze gaat
meestal de eerewijn rond.
Deze traditie .wordt niet gevolgd, al
ware het alleen, omdat het voorbeeld van
de uiterste matigheid op deze plaats
plicht is, want dit kan niemand te veel
in gedachten houden, dat het voorbeeld
een ontzaglijke macht is in de wereld ten
goede of ten kwade."
Een auto voor H. M. Koningin.
Bij de Maatschappij Trompenburg aan
den Amsteldijk te Amsterdam, is voor
H. M. de Koningin eenigen tijd geleden
een Spijker-automobiel besteld van 25
P.K. Deze js onlangs gereed gekomen en
is thans ter bezichtiging gesteld op de
tentoonstelling van moderne kantoor-in
richtingen in het paviljoen achter het
Rijksmuseum.
Den 5den dezer zal de auto voor het
eerst worden gebruikt. Dan zal H. M.
van het Centraalstation in de nieuwe au
tomobiel rijden naar den Stadsschouw
burg, waar zij, gelijk bekend is, het
feest ten bate van het Prins Hendrikfonds
zal bijwonen
De carosserie, een Landaulette-claren-
ce, munt uit door sierlijkheid van vorm
en fraaie afwerking. Zij is donkerblauw
gelakt; gekroonde W's prijken op de
portieren. De binnenbekleeding is licht
grijs. Er is plaats voor 4 personen; de
kleine zitbanken kunnen zóó versteld
worden, dat allen vooruit kunnen rijden.
Achter de verstelbare kap der carosserie
is een stofscherm aangebracht.
Internationaal Esperanto
Katholieken Congres.
Ter aanvulling van het vorig bericht
omtrent de leden van het eere-comité
voor het .Tweede Internationaal Katho
lieken-Congres (uitsluitende congrestaai:
Esperanto) te 's-Gravenhage van 14 tot
18 Aug. 1911, zij het volgende gemeld:
De Hoogeerw. heer P. C. Wijtenburg,
deken van 's-Gravenhage, heeft, welwil
lend, het eerevoorzitterschap aanvaard.
Terwijl alsnog als leden zijn toegetre
den: Mr. Jh. L. M. A. Borret, lid van
den Raad van State, den Haag; Prof.
F. Fotstmann, prof. Theol. moral:*, Se
minaria Rijsenburg (Driebergen^; prof.
G. Huijs, Seminarie IJpelaar (GEmeken)]
Mgr. Prinsen, Geheim Kamerheer van Z.
H., kanunnik jen pastoor te 's-Hertogen-
bosch; Jhr. Mr. Ch. Ruijs de Beeren*
brouck, lid. van de Tweede Kamer, voor
zitter van Sobriëtas.
Het standbeeld van Tsaar Peter.
Bij de aankomst van de, gisteren dooi
ons vermelde autoriteiten deed het Zaank
damsche muziekkorps het Russisch®
volkslied en daarna het Wien; Neerlands
bloed hooren. De gezant van' Rusland
Graaf Pahlen, hield daarnia de oven»
drachtsrede. Toen het doek was wegH
genomen, beantwoordde de burgemeesN
ter van Zaandam den' Gezant Inmiddels
werd een telegram aan den Czaar ge*
zonden. Hierna luisterden een 250 zart*
gers en zangeressen^ gedirigeerd doofl
den heer J. Zwart, directeur vani de Zaan}*
damsche muziekvereeniging „Halleluja",'
de plechtigheid door eenige liederen' op)*
Vervolgens trad de geestelijke van del
Grieksche kapel naar voren, om de wij*
ding van het monument te bewerkstelli*
gen. Onder het spelen1 van het Russisch®
volkslied en het Wilhelmus, trokken al*
len, die de plechtigheid hadden bijge
woond, naar het stadhuis, om daar een|
tentoonstelling van Zaansche voorwer*
pen uit den tijd van' Peter de Groote in'
oogenschouw te nemen.
Het standbeeld staat op een! voetstuk)
van grijs graniet, terwijl het beeld zelfy
dat in brons is gegoten1 een groearei
kleur heeft. Het plaatsen van het b'eeldl
dat een gewicht heeft van 2000 Kg., ver-
eischte veel geduld en beleid, Wijl gen
b'rek aan het voor zulk zwaar werk be-
noodigde materiaal en de on'gewoonta
het tot een zeer moeilijken arbeid maak*
ten. Vooral het opbrengen van het bon
venstuk van het voetstuk dat een ge*
wicht van 13.000 Kg. heeft kost
te heel wat moeite, vooral ook omdat!
er voor gewaakt moest worden^ dat bei
opschrift niet beschadigd werd. Dezwa*
re granietklomp werd langs een1 hellingj
door middel van een lier naar boven ge
bracht. I
Het voetstuk bestaat uit 23 stukken)
waarvain écn stuk het buitengewone ge*
wicht van 13.000 Kg. heeft. Het bestaat)
uit Fransch graniet en werd gelevencK
door den heer Edmonld Pachy te Pa
rijs architect is de heer A. Guilbërft
te Parijs.
Voetstuk en beeld werden gesteld door
den heer Jan Beek, steenhouwer te Zaan*
dam. De oppervlakte vain het voetstuk i9
4.31 bij 4.31 M.de hoogte 3.18 M. Het
beeld is ruim 2 meter hoog.
Op het monument is met donker bron*
zen letters de volgende inscriptie aange*
bracht aan de eene zijde in' de Ne*
deriandsche, aan de andere in de Russi*
sche taal, met het Russische wapen daafl
b(oven
Tsaar Peter
leert den scheepsbouw
in Zaandam.
1697.
Geschenk van Keizer
Nioolaas II
aan de stad Zaandam.
1911.
KORTE KRONIEK.
Door de firma Werninck's Beton-
fabrieken te Leiden wordt een papier
fabriek te .Veisen gebouwd. Het perso
neel, 56 man, heeft gisteren het werk
gestaakt. Eisch hooger loon, met het oog
op het gevaarlijke werk, verkorting van
arbeidstijd, afschaffing van aangenomen
werk en overgeld, verder beter toezicht
op het steigermateriaal.
Rijks- en gemeentepolitie is in de na
bijheid gestationneerd.
LEIDEN, 3 Mei.
Gemeentelijke Kweekschool.
Als gevolg van den uitslag der over
gangsexamens is de bezetting van de
klassen der gemeentelijke kweekschool
voor onderwijzers en onderwijzeressen,
als volgt:
Eerste klasse: Mannelijke leer
lingen: E. J. BomliR. Broesterhuizen
F. de Groot; A. M. V. HagemanP.
Harting; N. V. den Heuvel; B. J. Kors-
man; M. Nederlof; H. A. V. Nieuwenl-
huizenR. J. Visscher; L. Vister, vrou
welijke leerlingen: A. J. i :k; M. Burg
graaf; J. J. JEggihK; P- V. d. Horst;
