BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang
No. 475.
Ste Ccicbcfve Somcmt
Bureau OUDE S1NÜEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V „Adam" en „Lucifer".
Het .welsprekende feit, dat deze twee
stukken van Vondel, hoewel alle attrac
tie van „prikkellectuur" missende, toch
zoo lang op het repertoire blijven, stemt
tot nadenken.
De rnenschen willen nu eenmaal dat
prikkelende, dat schouwe, aldus werd
.vaak beweerd, door wie dan willoos zich
bij de afkeurenswaardige strekking van
het huidig tooneel neerlegden.
Maar ziet: daar worden twee reine
stukken opgevoerd, welke bovendien
meer dan gewone inspanning eischen van
den toeschouwer, en die brengen het
tot een onverwacht groot aantal voor
stellingen.
Waaraan dat toe te schrijven?
De tooneelcriticus van het Handels
blad beantwoordt deze vraag als volgt:
„Wanneer ik naar een verklaring
zoeken mag, vindt ik die in den drang
van vele menschen om nu de materia
listische wetenschap in gebreke is ge
bleven, alle bewijzen te leveren die
zij scheen te beloven, weder gesteld
te .worden tegenover een hoogere
macht De materialistische kunst han
delde .de kleine- dingen des levens af
zij toonde hoe oude menschen vege-
teeren jn besjeshuizen, hoe patroons
zich gedragen tegen arbeiders, hoe
vrouwen gedreven worden in de pros
titutie .Het was een tijdlang belang
wekkend, .want van niets, houden de
menschen meer dan van praten aan
de trap. Maar op den duur kan nie
mand éénhoog praten blijven; er komt
een £ondagsche behoefte naar een
preek. O, wonderlijk mengsel van aard-
sche en hemelsche neigingen! Bloem
op de vunze vaalt!
Hadden de geleerden en kunste
naars eener vroegere periode het ver
staan, het vraagteeken uit het leven op
en buiten deze aarde te doen verdwij
nen, zij zouden blijvend het pleit ge
wonnen hebben. Maar wie durft nog
hopen op deze overwinning!
Zoo js dan een tijd, waarin op het
aardsche de aandacht bieei gericht, op
gevolgd door een andere, meer om het
hemeische bezorgde. „Zoo gaat het al,
nu op dan neer heeft Jeremias de
Decker gezegd, en hij zal niet de laat
ste wezen. De behoefte om te geioovcn
wordt sterker, algemeener. Men laat
zich .weer gaarne door dichters naar
den hemel geleiden. Vondel is een van
hen, een boeiende gids."
„Zoo gaat het al, nu op dan neer."
Ja, in de wereld gaat het aldus, maar
in de Kerk niet Daar worden de gedach
ten gestadig op hooger sferen gericht.
Niet altijd wil de wereid zulks bijhouden,
maar ziet, hoe nu weer deze criticus komt
getuigen, 'dat het aards ene gedoe den
mensch geen bevrediging schenkt.
Toen Royaards begon met Vondel op
te voeren, zullen velen allicht hebben ge
dacht: is dat niet een hopeloos pogen?
Deze gedachte is evenwel glansrijk be
schaamd en wel eenvoudig hierdoor: de
mensch heeft nu eenmaa. behoefte aan
verheffing bóven het aardsche. Vondel
,en .wie schrijven als hij, zulien dan ook
geschikt blijken voor alie tijden.
4*- VICHT.
Om aa -men, welks
(bestaan hei ^e,*.j- U.ert dat er meer
geschiedt dan men wel wjeten wil,
heeft de correspondent van het „Ber
liner Tageblatt" over Badajoz geseind,
dat de bladen een officieele nota pu-
Ibliceeren, over de monarchistische be
iweging in
Portugal
Daarin wordt medegedeeld, dat de
leiders, van de mona c Ntische bewe
ging uit het Spaansche g ensstadje Tuy
aan de Minho zijn gezet, maar zich thans
in het ietwat nooraelijker gelegen Pon-
tevedra gevestigd heboen. De Portugee-
fcche regeering heeft nu een der leiders
Van de Carbonario's, Silva Passos, naar
'de grens gezonden, om een nader on
derzoek in te stellen.
Een der leidende bladen geeft nu het
rapport, dat Passus a ui le regecring
flou heb.bèn uiigeuiacnt. Hij noemt, al
thans volgens genoemd blad, den toe
stand in het Noorden zeer gunstig. Voor
al den smokkelhandel in wapenen neemt
groote afmetingen aan. Passos heeft 2
aanvoerders der smokkelaars gesproken'
die hem ronduit hebben toegegeven over
duizenden geweren te beschikken, die
in visschersbooten naar Portugal waren
gebracht. De grensbevolking gelooft ze
ker, dat er ernstige gebeurtenissen' op til
zijn. Wanneer er veel wapenen wer
den gesmokkeld, is spoedig daarop
steeds iets ernstigs gebeurd. Dat bleek
in het begin van 1908, toen koning Car
los en de Kroonprins zijn vermoord. De
smokkelhandel verminderde daarna, maar
nam in 1910 weer toe, totdal in October
de revolutie volgde. Thans is de smok
kelhandel weer verdubbeld. Passos heeft
iederen nacht geheimzinnige signalen!
aan de grens waargenomen. Eens heeft
hij getracht beslag te leggen op een boot
van smokkelaars. Deze waren Idijtijds
gewaarschuwd en konden vluchten.
Deze mededeelingen van Passos ver
oorzaken groot opzien jn Lissabon.
Zooals we reeds met een enkel woord
aanstipten zou het bij de b in|n en land sell e
onlusten in
Marokko
niet blijven en er internationale ver
wikkelingen uit voortkomen. Reeds, meldt
de „Kölnische Ztg." is het zoover ge
komen. Volgens dat blad is een conflict
uitgebroken tusschen Spanje en Duitsch-
land en heeft de Duitsche regeering aan
de .Spaansche een buitengewoon scherpe
nota gezonden naar aanleiding van de
houding door de Spaansche autoriteiten
te /Vlelilla aangenomen, tegenover een
Duitsche jfirma die mijnen in den omtrek
ontgint.
De Koln. Ztg. meldt voorts dat Spanje
„zoo zulks noodig mocht worden" Te-
toean, Alhoecenias en de Rifkust met
Spaansch-Marokkaansche politie zal be
zetten.
De Fransche regeering begint zich al
reeds te verontschuldigen over haar hou
ding in de Marokkaan'sche kwestie in
genomen.
De gezanten van Frankrijk bij de an
dere mogendheden, die de acte van Al-
geciras onderteekend hebben, hebben
aan de regeeringen dier mogendhedjen
mededeellng gedaan van de maatrege-
gelen, die de ^Fransche regeering geno
men heeft om Fez te ontzetten en hulp
te brengen aan de in die stad opgeslo
ten Europeanen. De nota brengt de ge
vallen van 19 en 21 dezer in herininje-
ring en verklaart, dat een onverwijld
energiek tusschenbeide komen van Frank
rijk noodig geworden is.
De nota bepaalt er zich verder toe
op te merken, dat de noodzakelijkheid
om de Fransche onderdanen en anfdere
vreemdelingen te Fez te hulp te komen'
als eerste gevolg de verplichting mee
brengt, om de orde in Marokko te her
stellen en het gezag van den sultan te
bevestigen.
Volgens de Daily Mail kan Fez het
niet langer dan 8 dagen meer uithou
den.
Naar aanleiding, van de zeer ver
scherpte
Anti-Grieksche boycot
wordt op het oogenblik door de mo
gendheden van gedachten gewisseld. Di
recte aanleiding hiervoor was 'trond
schrijven van de Grieksche regeering tot
haar vertegenwoordigers bij de groote
mogendheden, jn welk rondschrijven zij
de aandacht der mogendheden vestigt op
de .flagrante schending van het internatio
nale recht en van de verdragen, die tus
schen Griekenland en Turkije onder de
auspiciën der groote mogendheden geslo
ten zijn en die aan den zeehandel der
Grieken volledige vrijheid en de behan
deling van de meest begunstigde natie
waarborgen.
Een en ander hebben wij gisteren
reeds uitvoeriger vermeld.
Wist de „Times" eerst te melden, dat
de groote mogendheden die aanvanke
lijk hadden willen pro teste er en, door
de weigering van twee iiuniner hierin
waren verhinderd, uit de laatste be
richten blijkt echter dat men er toch
nog aan denkt. Als het er maar niet
juist mee gaat als m,et de Kretenzer
kwestie, .waarin ook altijd tusschen-
komst der mogendheden wordt toege
zegd, bij welke toezegging het blijft.
GEMENGD.
De Koningin van België, die zich
te Londen bevindt, heeft koude op het
oor gevat en zal eenige dagen haar Ka
mers moeten houden. Haar terugkeer
naar .België is uitgesteld.
De Koning is voor staatszaken terug
geroepen en gaat hedenavond om 11 u.,
dus eerder dan het oorspronkelijke plan
was, te Dover aan boord.
De ongesteldheid der Koningin geeft
niet de minste reden tot ongerustheid.
.Uit Weenen wordt gemeld, dat de
Koning van' Montenegro in Juli te
Baaden bij Weenen zal komen, om daar
gedurende langen tijd een kuur te
ondergaan.
De „Lokal Anzeiger" verneemt uit
St. Petersburg, dat de Russische regee
ring uitgebreide maatregelen treft voor
een oorlog met China. Kokofzef, de mi
nister van financiën, is naar Parijs om
over een mogelijke oorlogsleening ta
onderhandelen. Soechomlinof en Grigoro-
witsj, de ministers van oorlog en marine,
zijn jiaar het Verre Oosten vertrokken,
om militaire districten en de Amoer-
flotille aan een inspectie te onderwer
pen. .Het heet, dat Goetskof als gemach
tigde van het Roode Kruis zal optreden.
Jn het vilajet Janina zijn ongeveer
600 Grieken uit Korfoe en andere plaat
sen, .waar zij gewerkt hebben, aange
komen en hebben benden gevormd,wordt
wordt uit Saloniki bericht. Het is reeds
tot botsingen met de Turksche troepen
gekomen. De kust en de grens van het
vilajet met Griekenland wordt nu be
waakt.
Sir C. Henry heeft in het Engel-
sche Lagerhuis een wetsontwerp inge
diend, dat het gebruik van automobielen
bij verkiezingen verbiedt Een aantal libe
ralen steunen het ontwerp.
Lord Lansdowne heeft in het En-
gelsche Hongerbuie laten weten, dat hij
op Maandag 8 Mei zijn wet betreffende
de samenstelling van het Hoogerhuis zal
indienen.
De „Daily News" meldt, dat in
parlementaire kringen het gerucht loopt,
dat het parlement met Pinksteren voor
een volle maand zou worden verdaagd,
nJ. van 26 Mei tot 27 Juni. Zoo'n ver
daging, zegt het blad, zou de unionisten
versterken en de liberalen ten zeerste
ontmoedigen.
Volgens een bericht uit El Paso is
de Mexicaansche Regeering bereid aan
de opstandelingen alle gevraagde con
cessies te doen, behalve die betreffende
de afdanking van president Diaz.
Te Madrid willen de socialisten op
Meidag een groote parade houden, waar
bij zij, behalve hun oude leuzen, als 8-
urendag, afschaffing van nachtwerk en
verplichten diensttijd voor alle standen,
den eisch zullen aanheffen tot herzie
ning van het Ferrer-proces.
De Italiaansche spoorwegmannen
hebben gisteren een congres gehouden
te Rome. Met groote meerderheid werd
besloten om de eischen, die men door
gevoerd wil zien, met geweld door te
drijven en obstructie te voeren tot zij
irgewilligd zullen zijn. Een ultimatum
zal naar de regeering gezonden worden
met den eenvoudigen eischconcessie of
obstructie!
Op een vergadering van bestuur-
deren van het Mijnwerkersverbond van
Ciroot-Brittanje is eenparig besloten, het
geschil van de mijnwerkers in Zuid-
Wales aan arbitrage te onderwerpen.
In den omtrek van Frankfort a/Oder
zijn twaalf gevallen van zwarte pokken
voorgekomen. Het kind van een Russi-
schen arbeider, dat door pokken was
aangetast, werd in de barak gebracht.
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen,werd
de verpleegster aangetast en kort daar
op kregen verschillende andere verpleeg
den de zwarte pokken. Tot dusver is
nog niemand overleden, ofschoon de toe
stand van zes der lijders als levensge
vaarlijk wordt beschouwd.
Te Berlijn is een geval van menin
gitis cerebrospinalis voorgekomen bij
een postbeambte.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is aan den luit.-kol.
A. C. van Altena, van het 4e regiment
veld-artillerie ter zake van lichaams
gebreken, onder toekenning van f1560
pensioen 's jaars eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend
zijn benoemd bij het wapen der ar
tillerie, bij den staf van het wapen tot
luit.-kol. de majoors W. F. van Hooig-
straten en A. J. de Booy, beiden van dien
staf, onderscheidenlijk toegevoegd aan
den inspecteur der vest.-art. en le
officier, bij de Kon. Mil. Academie;
tot majoor, toegevoegd aan den in
specteur der vest.-art. de kapitein J.
S. Tromp, van het korps pantserfort-
artillerie, zulks met afwijking in zoo
verre van de bestaande organisatie
is benoemd:
tot directeur van het telegraafkantoor
'sGravenhage W. P. Zeilmaker, thanS
adj.-dir. bij den dien'st der telegrafie;
tot adj.-directeur bij den dienst der
telegrafie J. J. de Regt, thans hoofd-
oommies der telegrafie
is benoemd tot buitengewoon geëm
ployeerde bij de Rijkstelegraaf, H. vair
Ouvverkerk, thans op tijdel ijken voet in'
dienst
zijn bevorderd tot commies per poste
rijen le kl. J. P. J. de Kleyn, J. F. H-
Heidenrijk, E. G. Rijstenbil, mej. D„
E. Waltheer en J. A. Feickens, allanl
thans commies der posterijen 2e kl.
tot commies der posterijen en telegra
fie 3e kl., L. A. J. Verpalen en P. J.
Jonker, beiden thans commies der poste
rijen en telegrafie 4e kl.
Het a.s. Koninklijk bezoek.
Thans is officieel bericht, dat H. M.
de Koningin ei Z. K. H. den Prins der
Nederlanden tot 12 Juni het jaarlijks
bezoek aan Amsterdam zullen brengen.
Hertog Johan Albert van Mecklenburg
Schwerin, regent van Brunswijk, en zijn
gemalin zullen de yolgende week de
gasten zijn van de Koninklijke familie
op Het Loo. Zij komen 3 Mei en! blij
ven tot Dinsdag 9 Mei.
„Juliana"-bloetti.
Naar aanleiding van de berichten over
den verkooD van de weldadigheidsWoem
deelt het Centrum mede, dat sinds eeni-
gen tijd een plan' in voorbereiding is om
op een nader te bepalen Katholieken!
feestdag, van R. K. zijde bet Juliana-
bloempje ten Verkoop aan te bieden ten
bate der vereeniginlg voor R. K. Herstel
lingsoorden.
Kamerverkiezing Roermond.
„Het Centrum" meldde ,dat de heer
Mr. F. Bolsi.us niet meer in aanmerking
wenschtc te komen voor het lidmaat
schap der Tweede Kamer. De „Nieuwe
Koerier" schrijft thans dat dit bericht
op een misverstand moet berusten, wijl
Mr. Bolsius dienaangaande nog geen
besluit heeft genomen.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Bij de gisteren gehouden verkiezin|g
van een lid van de Prov. Staten voor
het district Delft ïs gekozen Prof. G,
J. van Swaaij (R.K.) met 1957 stemmen.
H. P. Boks (lib.) verkreeg 828 en J. C.
van Dijk (S. D. A. P.) 701 stemmem1.
Niet de rechtsche club van de Prov.
Staten van Zuid-Holland heeft gisteren
vergaderd tot het bespreken van candi-
daten voor het lidmaatschap van de Eer
ste Kamer en van dat van Ged. Staten',,
maar alleen de anti-rev. fractie, die in'
deze de voorloopige candidaten mag
aanwijzen.
Op den morgen van den dag, waarop
de Prov. Staten vergaderen. 4 Mei ko
men de rechtsche leden eerst gezamen-
lijlc bijeen. (N. R. Ct.)
Pest op Java.
Aan het departement van' koloniën is
het volgende telegram d.d. 28 dezer be
treffende pestgevallen op Java ontvan
gen.
Gisteren (27 dezer) 21 gevallen, waar
onder 1 longpest, 14 dooden.
Te Kediri op 25 dezer 2 gevallen, bei
de doodelijk. Op 26 dezer geen gevallenl.
Wegens het pestgevaar heeft de gou
verneur-generaal uitzending gevraagd
van een aantal officieren van gezond
heid.
Soembawa.
Blijkens een aan het departement van
koloniën o itvangen telegram is een pa
trouille in de landstreek Batoe Lanseh
eiland Soembawn, residentie Timor, en
onderhoorigheden door met lansen ge
wapende kwaadwilligen overvallen, waar
bij 2 inlaudsche militairen beneden den
rang van officier en 2 dwangarbeiders
zoomede 7 van de aanvallers gesneu-
vel 1 zijn. De leider van het verzet in!
deze landstreek wordt opgespoord.
Tegen het alcoholisme.
De Nationale Commissie tegen het Al
coholisme heeft te Utrecht een verga
dering gehouden, die voorafgegaan en
gevolgd werd door vergaderingen der
y,ei schil le,u de qo.uin^sie vpo.r bi^opdere
takken van arbeid. Voor het eerst kwami
bijeen de 'commissie voor het samenistel-
len van een jaarboekje, die tot voorzit-"
ter koos Pater Ermanu en tot secret
taris den heer J. G. Jansonius te Hui-
zum.
Nederlandsche winkelweek te Haarlem
Op aanstichting van den heer De
Clercq, secretaris van de Maatschappij
van Nijverheid is er besloten, in de
week Wtaarin de Maatschappij van' Nij
verheid te Haarlem vergadert, aldaar een!
winkelweek te houden^ waarbij uitslui
tend in Nederland vervaardigde arti
kelen worden uitgestald.
KORTE KRONIEK.
De bakkersstaking bij de firma Bun
dels te Amsterdam is opgeheven. Het
voornaamste punt, het staangeld, is uit
het contract gelicht
De staking der grondwerkers is
eveneens geëindigd. Een der werklieden,
bestuurslid van „Helpt Elkander", wordt
niet weer aangenomen.
LEIDEN, 29 April.
Electr. tram Leiden-Den Haag.
Omtrent de plantnen voor een elec-
trische tramlijn, welke Den Haag via
Wassenaar met Leiden zal verbinden
kan de „N.Crt." thans nadere bijzon
derheden mededeelen.
Het project is geheel gereed, zoodat,
is de concessie cenanaal verleend, nreti
den aanleg begonnen zal kunnen wor
den. De stand van zaken is momenteel
aldus, dat zich, wat de voorbereidende
werkzaamheden aangaat, geen moeilijk
heden meer doen voorzien. Met de be
trokken autoriteiten en belanghebbenden!
is men 't in hoofdzaak eens en ook het
departement van Waterstaat bleek het
plan welgezind. Er is dus alle reden om,'
te mogen aan'nemen, dat binnen niet te
langen tijd tot definitieve overeenstem
ming zal gekomen worden. Van finan
cieel en steun is men eveneens verze
kerd, zoodat ook de oprichting van een
maatschappij, welke de tramlijn zal ex-
ploiteeren .weinig moeilijkheden zal ont
moeten.
De tramlijn zal te 's-Gravenhage haar
aanvangspunt krijgen in het begin van
de Boorlaan. Zij volgt de Boorlaajnj,
gaat verder links langs den Leidscheu!
straatweg en vervolgens onder het via
duct van de Z. H. E. S. M. door. Voor
bij de Stoeplaan wijkt de tramlijn van|
den Leidschen straatweg af, ombuigend
achter Oud-Wassenaar langs, vervol
gens over het terrein van Groot Haese-
broek gaande en dan uitkomend in Was
senaar bij de kerk. De trambaan leidt!
van Jiier achter Wassenaar om eii komt
uit achter den Deil, dan komt de tram
weer evenwijdig aan "den Leidschen straat
weg te loopen ter linkerzijde. De tram
baan kruist verder den Rijn bereikt den
Haagschen .Schouw en gaat verder even
wijdig aan den straatweg van Leiden
naar Haarlem.
Het eindpunt bevindt zich nabij het
Terwee park alhier, tegenover het sta
tion der H. I J. S. M.
De route leidt dus door een fraaie
streek, vooral het gedeelte van Den Haag
tot Wassenaar, waar men eerst gaat
langs den zoom van het Haagsche Bosch*
daarna langs en door de buitenplaatsen*
links van den' Leidschen straatweg gele
gen.
De totale lengte van de trambaan be
draagt 171/2 K. M.de geheel e rit zal'
ongeveer 35 minuten duren. De tram
baan, welke geheel en al over eigen ter
rein gaat, zal uit dubbelspoor bestaan,
behalve onder het viaduct der Z. H. E.
M. Over den Rijn bij Leiden zal een
speciale ophaalbrug gelegd worden. De
remise, werkplaats, kantoorgebouw e.
d., zullen even voor Leiden .worden ge
bouwd de electrische kracht denkt men
van de Haagsche centrale te betrekkenl,
Wat de dienstregeling betreft, planl
is de wagens om het kwartier te latetil
vertrekken. De maximum snelheid der
wagens zal 35 K. M. per uur bedragen!.
Er wordt gereden met motorwagens vamf
een beugelcontact voorzien en met volg-
wagens.
Indien de afwikkeling van de voorbe
reidende maatregelen blijft vlotten, hoopt
men in het voorjaar van 1912 met de
werkzaamheden van den aanleg der
tramlijn te kunnen beginnen; in het
gimst'rrs'e geval zal de lijn tegen het na
jaar v^n 1912 i# exploitatie .gebracht
