ae
BUITENLAND,
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang
No. 472,
3)e S^icbelve SotiAa/nt
Bureau OUDE SINGEL, 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
April
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels t 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiên) 15 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De bladen maken zichn' nog al drulkl
(over de vraag:
wil China oorlog?
Meldden we gister reeds de geruchten
Idie in Petersburg loopen over het drij-
tven der Chineezen, men schijnt dit daar
zoo ernstig te beschouwen, dat de „Chi
neesche kwestie" aanleiding gegeven
heeft tot gewichtige besprekingen in den
IRussischen ministerraad. Het heet, dat
de ministers van oorlog en marine Zater-
Idag a.9. op reis zullen gaan nJaar het
JAmoer- en kustgebied „tot inspectie der
troepen", De toestand wordt als era1-
istig beschouwd, zoo meldt de correspoo'-
jdent der Frkt. Ztg. te St Petersburg.
IMen verklaart, dat China naar een oor
log drijft, zijn toebereidselen bespoe
digt en de vijandige gezindheid tegen de
[Russen aanwakkert. Rusland (zoo heet
tiet) kan dit niet lijdelijk aanzien."
Ook te Wladiwostok vertrouwt men
(den toestand niet. Chineesche kooplie
den in die havenstad, zien zooveel mo
gelijk hun zaken af te wikkelenl Het
zelfde verschijnsel wordt opgemerkt in
(steden in Mantsjoerije, die onder Rus
sisch bestuur staan. De Russische bla
den te Moskau en Petersburg toon en zich
(ongerustzij betoogen, dat de groote
leening, waarover China onderhandelin
gen heeft gevoerd met een Europeesch
syndicaat, enkel behoort te worden toe
gelaten, wanneer China waarborgen!
geelt, dat de te leenen gelden uitslui
tend zullen worden besteed voor civie
le zaken ,en niet voor militaire uitgaven.
Doen deze berichten alzoo zien, dat het
(tusschen China en Rusland niet alles
Zóó is, als wel gewenscht wiare ook
tusschen Japan en China zijn er kwesties
gerezen.
Japan blijft groote bedrijvigheid ont
wikkelen in Zuid-Mantjoerije, waarover
jrneu te Peking en in Mantsjoerije zelf
zeer verstoord is. En dan heeft de be
noeming van een nieuwen Chineeschen'
'gouverneur-generaal van Mantsjoerije,
die bekend staat als een tegenjstander
en hater van de Japanners, te Tokiio
Jcwaad bloed gezet.
Brandstoffen te over dus.
Ten aanzien van den toestand in
Mexico
verkeert men jn New-York in een hoop
volle stemming. Men beschouwt daar het
sluiten van den wapenstilstand als de
inleiding tot een spoedigen vrede. De
kans om tot een resultaat te komen, is
aanzienlijk vergemakkelijkt door het feit,
[dat Madero plotseling heeft afgezien van
Zijn eisch, dat president Diaz onmiddellijk
Zou moeten aftreden.
Madero, die vroeger altijd had volge
houden, dat het aftreden van Diaz moest
■voorafgaan aan eventueele vredesonder
handelingen, houdt nu vol, dat hij dien
ieisch nooit gesteld had. Hij verklaarde,
(dat hij g.eer.erlei persoonlijk voordeel na
streeft; enkel staat hij er op, dat de
opstandelingen eerlijk worden behandeld,
dat er tegen hen geen represaille-maat
regelen .worden genomen en dat vol
ledige waarborgen worden gegeven voor
het houden van nieuwe verkiezingen zon-
ider inmenging van overheidswege.
Voorts wordt er over gepraat, de op
standelingen op te nemen in het leger
(der republiek, teneinde dan gezamenlijk
(de vrijbuiters te bevechten, die alom in
(Mexico het hoofd hebben opgestoken.
Pan wil men den leider der insurgenten,
(Madero, benoemen tot waarnemend vice-
president, zoolang nog geen definitieve
[verkiezingen zijn gehouden.
Waarschijnlijk als begin van "dat ge
zamenlijk bestrijden der „vrijbuiters" zal
(Mexico de JEngelsche regeering een nota
voorleggen, waarin om opheldering ge-
Vraaga wordt aangaande de landing van
jEngelsche soldaten van den kruiser
„Shearwater" onder kapitein Vivian te
St Quentin. De nota moet zeer kras
Zijn ingekleed en er vooral den nadruk
öP Rggeo, dat kapitein V vian verzuimd
heeft de Mexicaansche autoriteiten van
looi hem gedane stappen te ver
wittigen.
Veel verandering is er nog niet ge-
Jtëmien in iden toestand van
Ma* okko.
ts& is jnog steeds- u.geslotcn. JJ£el ver
neemt Reuter, dat blijkens van 20 April
gedateerde berichten .een kleine hoeveel
heid levensmiddelen en houtskool in de
stad is gebracht De weg door het ge
bied yan de Oeledjama's is open. De
consuls jiebben besloten de vreemdelin
gen, die yvenschen te vertrekken, weg
te zenden.
D.d. .19 April wordt uit Fez gemeld,
dat 2000 Qeledjama's uit het Noorden
een aanval pp de stad hebben gedaan.
Zij zijn na een heftig geweer- en artil
lerievuur teruggedreven. De Marokkaan-
sche troepen hebben onbeduidende ver
liezen geleden.
De Sjirarda's hebben op 21 April een
aanval gedaan. De regeeringstroepen heb
ben de opstandelingen verjaagd, zij heb
ben echter groot gebrek aan wapenen
en munitie.
Majoor Brémond Jieeft op 22 April
brieven verzonden, waaruit blijkt, dat hij,
toen hij vernomen had, dat de Sjirarda's
een konvooi van Boisset wilden aanval
len, de opstandelingen op 21 April ten
Noorden van $eboe heeft aangevallen en
hen met zijn geschut heeft uiteengejaagd.
D.d. 24 April wordt uit Rabat bericht,
dat Moelai-el-Zin te Mekines tot Sultan
is uitgeroepen. De winkels zijn geplun
derd en verschillende Joden vermoord.
De Turksche troepen schijnen nog m'iet
erg gelukkig te zijn bij het onderdruk
ken van den
opstand in Albanië.
,De opstandelingen moeten erinf zijn
geslaagd, een afdeeling Turksche troe
pen met dynamiet in de lucht te doen
gen. Verder hébben zij een konvooi ver
overd en het escorte of afgemaakt, of
gevankelijk weggevoerd. De Voss. Ztg.
die in het algemeen over de gebeurtenis
sen in Albanië voortreffelijk is inge
licht, weet te verzekeren, dat Boletinats^
de Albaneezenhoofdman, die indertijd
na terugkeer uit Montenegro zijn onder
werping heeft aangeboden, het niet eenls
is kunnen: worden met de Jorog-Turksche
leiders en met 500 opstandelingen de
bergen is ingetrokken.
Eveneens meldt men dat Montenegrij-
men, versterkt door uitgeweken Arnauten'
op verschillende punten aanvallen heb
ben gedaan op de Turksche grensposten
waarbij het vaak bloedig is toegegaan'.
Een .en ander zal er zeker niet strek
ken de verhouding tusschen Turkije en
Montenegro, welke in den laatsten' tijd
toch al gespannen is, beter te maken.
ÜEMENQD.
Volgens een telegram uit Sofia aan
de „Vossische Zeitung", zal koning Fer
dinand binnenkort zijn eerste ofticieele
bezoek als onafhankelijk souverein aan
het Qostenrijksche hof maken. De onder
handelingen zijn reeds afgeloopen. Het
is .echter nog niet vastgesteld of dit
bezoek yoor of na dat van den koning
van Servië zal plaats vinden.
De koning van Spanje heeft te
Carabanchel een militair station voor
draadlooze telegrafie geopend en van
daar groeten gezonden aan den Keizer
van Duitschland .en Keizer Frans Jozef.
Een telegram uit Peking bericht, dat
de Chineesche regeering bekend heeft
gemaakt, dat de pest-epidemie geëindigd
is. Het aantal slachtoffers wordt op
60.000 geraamd.
Naar de „Vossische Zeitung" uit
Kopenhagen verneemt, hebben de werk
gevers den werknemers een ultimatum
gesteld. De werkgevers eischten een con
tract voor 5 jaar en staan eenige onbe
langrijke loonsverhoogingen en vermin
deringen van arbeidstijd toe. Zij eischen,
dat hun voorstellen en bloc aanvaard
zullen worden. Men is zeer benieuwd
of de arbeiders zullen toegeven.
Er js te New-York goedkeuring
gevraagd voor het bouwen van het hoog
ste huis, dat tot dusver in deze stad
bestaat. Het zal 225 meter hoog worden.
Het eigenlijke gebouw zal 30 verdie
pingen hebben, maar de toren nog 25
meer.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan C. H. Bendien
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
als leeraar aan de R. H. B. School te
Bergen op Zoom, en als zoodanig be
noemd A. ,S. Degens, thans leeraar aan
de R. H B. School te Helmond, met
gelijktijdige toekenning van eervol ont
slag uit Jaatstgemclde betrekking;
is aan den reservedAaA*
J. J. M. van Heijst, van het 2e reg.
infanterie, op het daartoe door hem ge
daan verzoek eervol ontslag uit den mili
tairen dienst verleend.
Sociale Week.
Met'goedkeuring van Z. D. H. Mgr. J.
H. iDrehmanns, bisschop van; Roermond
zal dit jaar vermoedelijk in Augustus
de Sociale Week gehouden worden te
Maastricht
Als algemeen onderwerp zal behan
deld worden „De Encycliek Rerum No-
varum".
De bedoeling is den inhoud der Ency
cliek over de 20 spreekbeurten der So
ciale Week te verdeelen, en dan telkens
een commentaar op het behandelde ge
deelte te leveren. (L. K.)
De Laudweerwet.
Naar verluidt zal het ontwerp-Land-
weerwet binnen enkele dagen de Twee
de Kamer bereiken.
De Kamerzetel van Roermond.
Naar Het Centrum verneemt, webscht
Mr. F. J. Bolsius, afgevaardigde voor
Roermond, die wegens zijn' benoeming
tot president der rechtbank van Roer
mond, als lid der Tweede Kamer moet
aftreden, maar herkiesbaar is, zich daar
toe niet meer beschikbaar te stellen.
Mr. F. J. Bolsius, werd bij tusschen-
tijdsche verkiezing op 3 Juli 1900 tot lid
der Tweede Kamer gekozen. Zijn man
daat werd bij de periodieke verkiezin
gen in 1901, 1905 en 1909 bij enkele
candidaatstelling vernieuwd.
Als opvolgers worden genoemd Mr.
O. Michiels van Kessenich en Mr .Gom-
pertz, rechter te Roermond.
Bezoek van president Faillieres.
De zeereis van president Failières naar
ons land is aldus geregeld, dat het Fran-
sche oorlogsschip met het staatshoofd
en zijn gevolg aan' boord, den 4den' juli
'snam. 3 uur te Amsterdam verwacht kan
worden, om den 6den Jul iweer de te
rugreis naar Frankrijk te aanvaarden.
De president zal op een der dagen vain
zijn verblijf in de Hoofdstad aam H. M..
de- Koningin en Z. K. H. den' Prinls, een
noenmaal aanbieden aan! boord van' het
Fransche oorlogsschip.
Tevens zou op het programma voor
komen een bezoek van den president aan]
H. M. de Koningin-Moeder te Soestdijk.
Pest op Java.
De oorrespondent van de N. R. Ct. 'te
Batavia seint:
De administrateur der onderneming
NKoIa in de Preanger Regentschap
pen, heeft vele koortsgevallen, die met
verschijnselen van pest gepaard gin
gen gerapporteerd. De assistent-resident
en een geneesheer zijn erheen gegaan'.
Officieel is bekend gemaakt, dat het
sterftecijfer in het Malangsche sedert
het begin der epidemie 681/2 pCt. be
draagt:. 1 I
Patrimonium.
Te Amsterdam heeft het Ned. Werklie
denverbond „Patrimonium" zijn 30e jaar
vergadering gehouden.
In zijn openingswoord zeid de voorzit
ter de heer P. van Vliet o.a.
Aan de „groote" beweging voor Al
gemeen Kiesrecht, die vooral merkwaar
dig is, om den naijver tusschen de voor-
uitstrevenden links en de Sociaal Demo
craten, hebben wij niet meegedaan, om
dat het standpunt van het Verbond be
kend is, en wij met eenigen grond mo
gen verwachten, dat bij de komende her
ziening van de Grondwet de uitbreiding
van het Kiesrecht zal gaan in! de ook door
ons gewenschte richting.
Over het werk der regeering sprekend
zei hij o.a.: Onder ons was het wel be
kend, dat de wetsontwerpen' van Dri
Kuyper meer goed bevatten dan de hef
tige bestrijding in 1905 deed vermoeden,
maar dat dit reeds thans van de overzijde
zou worden erkend, kon! niemand very
wachten.
Dit geeft ten opzichte van hem', die
thans het moeilijke werk der sociale
wetgeving heeft te doen, eenige moed
voor de toekomst
Maar het js niet slechts terwille van
1913, waarvan nu reeds velerlei critiek
de politieke schaduw vertoont, maar het
is vooral om het groote belang van zoo
veel duizenden van1 oude aib'eiders, dat
daaibij betrokken is, dat ook de Chn.
arbeidersorganisaties Verlangen!, naar
eene invoering der Invaliditeitsr .en)
Ouderdomsverzekering.
I# zjjq, ffie.es de Secretaris
op de teleurstelling, die de Soc. Confe
rentie, een vorig jaar gehouden, heeft ge
bracht, voorts op tal van adressen, die
door het Bondsbestuur waren verzonden.
Sympathie was betuigd met de' actie
voor vervroegde winkelslui
ting en voor afschaffing van den,1
Bakkersnachtarbeid. De secreta
ris wees er op wat Patrimonium in Ver
hand daarmede had verricht.
Pauselijke Gezanten.
De heer P. Goulmy te Druten schrijft
in „De .Tijd":
De wederbezetting van de apostolische
internuntiatuur te 's-Gravenhage vestigt
als yan zelf onze aandacht op de lotge
vallen van dit pauselijke gezantschap.
De eerste internuntius was mgr. Ca-
paccini, die op 29 Juni 1829 te 's-Graven
hage arriveerde. Zijn taak was: het con
cordaat van 1827 uit te voeren. De Bel
gische troebelen .evenwel verhinderden
hem zulks. Hij vertrok in 1831.
De eerste zaakgelastigde was mgr.
Antonucci (18311841).
De tweede internuntius was mgr. Ca-
paccini, dezelfde diplomaat, die in 1829
geaccrediteerd werd. jH'j kwam alweder
om het concordaat van 1872 uit te voe
ren en wegens de voldongen afscheiding
van België hier en daar eenigszins te
wijzigen. Ook ditmaal bereikte mgr. Ca-
paccini zijn doel niet en hij vertrok in
1841, derhalve nog hetzelfde jaar.
De tweede zaakgelastigde was mgr.
Ferrièri (1841—1847).
De derde zaakgelastigde was mgr.
Zwijsen, die op te lossen had de zooge
naamde Luxemburgsche quaestie, nt. het
bevorderen van een benoeming van een
Hieuwen bisschop van Luxemburg, inde
plaats van mgr. Laurent, die bij Willem
II in ongenade gevallen was en zelf zijn
ontslag genomen Jiad, hetgeen de ko
ning reeds aangevraagd had (18471848)
De derde internuntius was mgr. Belgrado
(18481855), die de herstelling der bis
schoppelijke hiërarchie bewerkte (1853).
De vierde internuntius was mgr. Vec-
chiotti (1855—1863).
De vijfde mgr. Oregliadi San Stefano
(18631866), thans nog kardinaal.
De zesde mgr. Cattani (18661868).
De zevende mgr. Bianchi (161874),
onder wiens zending de Nederlandsche
legatie bij den H. Stoel opgeheven werd
(1872).
De achtste mgr. Capri (18741882)
De negende mgr. Spolverini (1882
1884), thans nog subdatarius.
De tiende mgr. Rinaldini (18871893)
thans nog kardinaal, onder wien de Ne
derlandsche Katholieken .een eigen ge
zantschapswoning aan het Bezuidenhout
no. 93 stichtten.
De elfde mgr. Lorenzelli (1893—1896)
thans nog kardinaal.
eD twaalfde mgr. Tarnassi (1896
1899), die 'sGravenhage verliet wegens
de niet-uitnoodiging des Pausen op de
eerste Vredesconferentie in 1899, en in
1902 te Rome overleed.
De vierde zaakgelastigde was mgr.
Giovannini (1899—1910), die onder min
der aangename omstandigheden in 1910
de residentie verliet Onder hem had
zonder deelname des Pausen de tweede
Vredesconferentie in 1907 plaats.
De vijfde zaakgelastigde was mgr. Gu-
altieri (1910-?).
De dertiende internuntius is mgr. Jac-
ci-Porcelli, titulair-aartsbisschop van Ni-
cea, nuntius van de tweede klas te Brus
sel en deken van het diplomatieke korps
aldaar, 't Is de eerste internuntius, die
met de bisschoppelijke waardigheid be
kleed is. Al de andere internuntii waren
doorgaans potonotairre, de zaakgelas
tigden mgr. Zwijsen er buiten
gewoonlijk selchts kamerheer.
Mgr. Giovanni Jacci-Porcelli, 'n vriend
van den kardinaal-staatssecretaris Merry
del Val, werd op 12 November 1863 te
Magliano in het Italiaansche diocees fer-
mo geboren. Hij werd bisschop vanCit-
ta della Pieve in 1895, titulair-aarts
bisschop van Nicea, apostolisci. lelegaat
te Constantinopel (voor de Oosterlingen)
en patriarchaal-vicari9 aldaar (voor de
Latijnen) in 1904, nunhus te Brus
sel in 1907, tevens internuntius te
's-Gravenhage in 1910."
KORTE KRONIEK.
H. M- de Koningin-Moeder heeft
gisteravond jn Diligentia te 's-Graven
hage den Beethoven-avond bijgewoond,
waar Carl Flesch en Conrad Ansorge
SO^tes voor viool en piano pitvoerden.
H. M- de Koningin-Moeder is voor-
nemens morgenavond jn den Kunstkring
een gedeelte van de opvoering bij te
wonen van het schimmenspel.
De .Gemeenteraad van Velsen heeft
gisterenmiddag de motie over de melk-
verordening verworpen, padat de voor-
stellers hadden verklaard, dat de mo-
tieven, die hun de motie deden stellen^
intusschen waren vervallen.
LEIDEN, 26 April.
Debietrecht op tabak.
Door de afd. Leiden van de NederL
Vereeniging van Sigarenwinkeliers was,
gisteravond in de kleine zaal der Stads
gehoorzaal eene vergadering belegd,waar
als spreker zou optreden de heer Sj„
Fortuin, van 's-Gravenhage, over het
debietrecht pp tabak.
De Voorzitter, de heer G. H. Blanken,
opende de vergadering en deelde mede,
dat Leiden's afgevaardigde, dr. de Visser,
een telegram van verhindering had ge
zonden Dr de .Visser achtte hoe meer
voorlichting van deskundigen des te be»
ter, vooral voor Kamerleden.
De inleider betreurde de slechte op
komst yan belanghebbenden en belang
stellenden, nu onze mooie industrie en
handel in tabak werd bedreigd. Spr.
ging allereerst na, hoe reeds vroeger
stappen voor eene belasting op tabak
waren gedaan, om daarna eene uiteen
zetting te geven van het wetsontwerp,
waarvoor spr. als handleiding nam de
memorie van toelichting.
De bezwaren aan Minister Kolkman's
voorstel verbonden zijn grooter dan die
aan vroegere voorstellen; controle e. d,
zal niet voldoende blijken te zijn.
De winst der winkeliers palmt de
fiscus in en zij laat het aan de winke
liers over nieuwe winst te zoeken. Waar
toch is de winkelier, de grossier, de fa
brikant, die meer dan 10 pCt. netto ver
dient? De Minister onteigent dus de
vrucht van het werken, zonder ook maar
de geringste schadevergoeding te geven..
Deze was toch wel mogelijk geweest
buiten eene in geld.
Spr. eerbiedigt het, dat de Minister
met het oog op de noodige vrijheid voor
de export, van invoerrecht op tabak af
ziet Maar, z<iu spr. willen vragen, be-
teekent die vrijheid van beweging dan
-niets voor die tienduizend winkeliers;
heeft zij alleen raison voor de fabri
kanten?
De export js aanzienlijk; zij vertegen
woordigde in 1909 een waarde van 61/a
millioen. Maar het binnenlandsch ver
bruik wordt geschat op 20 millioen*
Waarom wil de Minister dien binnen-
landschen handel treffen? Hij treft daar
door de ruggegraat der industrie, om
dat door achteruitgang van den binnen-
landschen handel ook de buitenlandsche
lijdt. Slechts met binnenlarndsche cliën
ten kan een fabrikant het wagen in het
buitenland te concurreeren.
Als spr. het stelsel van den Minister
in populaire taal zou moeten saam-
vatten, zou spr. het aldus doen: 1 lepel
directe belasting, 1 lepel indirecte belas
ting, 1 dosis licentie. 1 dosis monopolie
en 1 kleine dosis staatsregie. Spr. neemt
aan, dat de Minister getracht heeft voor
zich zelf pit alles het beste te nemen,
maar ten opzichte van handel en industrie
heeft hij schijnbaar uit alles het slechtste
gekozen.
Zonder deskundige commissies of amb
tenaren is de wet event, niet uit te
voeren. Aan technisch personeel zal geen
gebrek bestaan, want de werklooze fa
brikanten zullen gemakkelijk in de be
hoefte aan schatters kunnen voorzien.
Zelfs met deskundig personeel zal
fraude en ontduiking niet kunnen wor
den voorkomen. Uit den inslag van tabak
zal de Minister b-v. nooit kunnen aflei
den hoeveel sigaren de fabrikant-verkoo-
per heeft gemaakt.
Spr. gelooft, dat het debietregister voor
velen, vooral gemiddelde winkeliers een
nachtmerrie zal zijn. Dit register is zoo
eenvoudig niet als de Minister de Kamer
wil doen gelooven en de velerlei aan-
teekeningen, die de winkelier moet ma
ken, zullen verscherpt kunnen worden bij
algemeene bestuursmaatregelen.
Spr. gispt de krasse strafbepalingen,
f500 boete of 1 maand gevangenisstraf,
en ziet hierin een bewijs van zwakheid
van den hant van den Minister om con-
