No. 415.
20
BUITENLAND.
De anaere weg.
BINNENLAND.
2e Jaargang
©e ftzidóctve Sou/taut
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2*/« cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Maart
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiÊngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Bracht de weigering van den Doiitschen
Keizer om
Italië
tijdens de feesten te begroeten een lee-
lijken dissonant in de feestelijke jubel-
harmonie, in het aanslaan van wanklin
kende accoorden doet Italië zelf ook
mee. In de Kamer is het Zaterdag n.I.
zoo ongunstig voor de regeering geloo-
pen dat het gehêele kabinet is afgetreden.
De Kamer besprak een voorstel der
socialisten en radicalen, om een tijdstip
te bepalen, waarop de commissie belast
met het onderzoek tot herziening van
het kiesrecht haar rapport aan de Kamer
moet overleggen.
Na redevoeringen van de afgevaardig
den Barzilai en Chimineti, die de re
geering verantwoordelijk stellen voor het
uitstel der kiesrechthervorming, die door
de commissie reeds aangenomen is, ver
zocht dc president van den ministerraad
zijn tegenstanders een motie in te die
nen, waarin openlijk gezegd wordt, dat
zij niet langer vertrouwen stellen in de
regeering.
Hoe vriendelijk van de president. De
gehouden stemming had daarna tot re
sultaat dat de radicalen zich afscheidden
van de regeeringsmeerderheid, weshalve
de radicale ministers hun ontslag in-
dienden. Dit had tot gevalg dat de ande
ren meegingen.
Even prettig schijnt men der regeering
gezind in
Mexico
De stemming is voornamelijk zeer te
gen den tegenwoordigen Minister van
Buitenlandsch-e Zaken, Creel. Agenten
van de opstandelingen hebben te El Paso
verklaard, dat vóór alies de verkiezing
van Diaz tot president ongeldig moet
tvorden verklaard. Eerst wanneer dit ge
schied is, zullen de im>urgenten bereid
lijn tot het openen van vredesonderhan
delingen.
Diaz schijnt echter geenszins van plan
keen te gaan, maar wel den wenk van
Amerika tc willen opvolgen om krachtig
op te treden tegen de opstandelingen.
De keurtroepen van het Mexicaansche
leger, een strijdmacht van 24.000 man,
die tot dusverre dicht bij de hoofdstad
in garnizoen lagen, zullen n.I. naar Noord
'Mexico, het terrein van den opstand,
worden gezonden.
Intusschen blijven de geruchten aan
houden omtrent een overeenkomst tus-
schen den president en de leiders der op
standelingen. Ook heet het, dat een groot
aantal opstandelingen over de Ameri-
kaansche grens zijn getrokken. Dc aan
de grens patrouilleelende troepen zullen
dan wel zorgen, dat aan deze Qnge-
wenschte elementen, dë mogelijkheid órii
terug te keeren wordt benomen.
In diplomatieke kringen te Washington
houdt men het er voor, dat na den
terugkeer van Minister Liman-tour in
'Mexico daar een Kabinetscrisis volgen
zal. Het nieuwe Kabinet zou dan be
ginnen met te trachten, een verzoéhing
FEUILLETON.
12)
door ERNST ZAHN.
VI.
Terwijl men niets anders van Hugo
hoorde dan dat Anna Grandjean1 af en
toe een briefkaart met korten groet ont
ving, uit wier poststempel men kon op
maken dat de afzender daarvan in de
nieuwe wereld ook niet altijd op de
zelfde plaats bleef, kwam Adli nog
steeds geregeld bij haar buurman. Haar
vader had zijn winkeltje aan kant gedaan
en haar eenige bezigheid bestond dus
in naaiwerk aan hub, doch langzamer
hand werd dit haar zóó veel opgedragen
«dat zij weinig de deur uitging, behalve
juist naar baas Gottfried. Deze sprak
haar zelden over deze briefkaarten uit
Amerika en zij stelde haar voornemen
aan Hugo te schrijven ook telkens uit,
misschien wel omdat zij de hoop een
brief van hem te ontvangen hoe langer
hoe meer verloor.
De gesprekken vaa den ouden man
tot stond te brengen met de revolutionai
ren.
In Portugal
begint het er ook steeds treuriger uit te
zien.
De stakingsbeweging in Lissabon en
omstreken neemt wederom een veront
rustende uitbreiding aan.
In staking zijn thans weder duizenden
werklieden van de stearinefabrieken, de
spinnerijen „de weverijen, de leerlooie
rijen en schoenfabrieken, de kurkfabrie-
ken, visschers, gasarbeiders, karrevoer-
ders enz. enz. te zamen ongeveer 20.000
man.
De correspondent der „N. R. Ct.
sprak met een der grootste aandeelhou
ders en commissaris der industrieveree-
niging. Hij beweert dat van toegeven
geen sprake meer kan zijn, en men Is
van plan, mocht de republiek binnenkort
niet meer zekerheid geven, de fabrieken
voor zes maanden te sluiten en er de
Engelsche of Duitsche vlag te hijschen.
(De bezitters zijn meestal vreemdelin
gen.) Dat is de grootste slag, dien men
het provisorisch bewind kan toebrengen,
want men vreest dat de duizenden ar-
beiders die dan verhongeren, tot oproer
zullen overgaan.
Reeds heerscht oproerige gezindheid
door alle arbeidende klassen, naar aan
leiding van het optreden der militairen te
Setubal. Men zegt: Onder de monarchie
schoot men op ons, de republiek doet
hetzelfde.
Een telegram uit Lissabon meldt dan
ook dat de leiders der werklieden-ver
bonden voor heden de algemeene werk
staking hebben geproclameerd als pro
test tegen de gebeurtenissen in Setubal.
Aangaande het geval Van den aartsbis
schop van .Oporto meldt men dat de Paus
hem zou hebben medegedeeld, dat deze
het besluit der regeering, waarbij hij
wordt afgezet, niet moet aanvaarden.
Spionnenvrees
tiert nog welig in Duitschland.
„Het Hamburger Fremdenblatt" bericht
dat een Engelschman en vier in Duitsch
land geboortige personen gearresteerd
zijn, die onder zware verdenking staan,
nauwkeurige opgave omtrent de oorlogs
schepen, die op de Hamburger en Bre
mer werven in aanbouw zijn, aan En
geland te hebben geleverd.
Volgens particuliere telegrammen uit
Hamburg over het vermoedelijke geval
van spionnage, bereidde de politie sinds
acht dagen de arrestatie voor van een
persoon, die men verdacht van oplichterij
en spionnage. Deze persoon werd dan
ook in hechtenis genomen. .Thans zou
echter gebleken zijn, dat de gronden,
waarop de arrestatie plaats had, geen
steek houden, zoodat bedoelde persoon
waarschijnlijk weder op vrije voeten zal
gesteld worden.
GEMENGD.
De „Times" bericht, dat prins Jo
achim van Pruisen, wanneer hij met zijn
ouders te Weenen zal komen, eerekolo-
nel zal worden van een Oosteairi/ksch
regiment en dat prinses Victoria Louise
met het grootkruis van de Elizabethorde
vereerd zal worden.
met zijn buurmeisje liepen nu meer over
dagelijksche toestanden. Adli's leven was
mettertijd zwaarder geworden; haar va
der begon hoe langer hoe meer te drin
ken en zijn gezondheid ging daardoor
achteruit en, nu het meisje in zorgen
zat, deed het haar goed, eens met baas
Gottfried over een en ander te beraad
slagen, en de oude man sprak met haar
zooais een vader het met haar eigen
kind zou doen. Adli's vader kreeg twee
jaren, nadat Hugo de stad verlaten had,
een beroerte, cn werd daardoor maanden
achtereen op het ziekbed geworpen en
zoodoende werd het leven van het jonge
meisje nog eentoniger en de oogenblik-
lcen, die zij bij haar ouden vriend kon
doorbrengen waren nu haar eenige af
leiding.
Het jongmensch, waarop Hugo jaren
geleden reeds naijverig was geweest,
maakte nu veel werk van Adli. Het was
een jongmensch met een bekrompen ver
stand maar die het oprecht meende en
een goede betrekking had. Zijn hofmake
rij, die zich uitte in onophoudelijk langs
haar huis te loopen en allerlei grappige
attenties, was ecu bron van vermaak voor
Adli en baas Gottfried, wien zij alles
dienaangaande vertelde. Spoedig daarop
d<<den .echter lafere, ernstige pre-
De Weensche Gemeenteraad heeft
5000 kronen beschikbaar gesteld voor de
versiering van den Schönbruninerslotbrug
tijdens het a. s. bezoek van den Duit-
schen Keizer.
We hebben indertijd bericht, dat de
Dalai Lama in het voorjaar St. Peters
burg zou bezoeken. Deze mededeeling
wordt thans officieel tegengesproken.
De Spaansche regeering heeft het
antwoord van het Vaticaan op de laatste
Spaansche nota ontvangen. Het Vaticaan
blijft erbij: dat de Spaansche regeering
het met de curie over de wet op dei
vereenigingen eens dient te worden^,
voordat zij deze indient.
Canalejas heeft opnieuw medegedeeld,
dat de wet, zooals hij herhaaldelijk heeft
verklaard, zal ingediend worden.
In een redevoering op een demonf-
stratie-vergadering der transportarbei
ders te Huil, zei Harvick Wilson, de se
cretaris der „Seamen Union", dat sta
kers in Zweden, Denemarken, Holland,
België en aan de Atlantische kust van
Amerika, reeds den dag bepaald heb
ben, waarop zij op hetzelfde uur, allen
den arbeid zullen neerleggen.
Op Witte Donderdag zal de grijze
Prins Regent van Beieren te Müinchei
weder de voetwassching doen van twaalf
oude mannen, die dan levens geschenken'
in geld krijgen.
De oudste van het twaalftal, dat daar
voor dit jaar is uitgekozen is 95 jaar piud,
de jongste is 92 jaar.
Onder de nu gekozen „twaalf aposte
len" zijn er eenigen, die reeds vroeger de
plechtigheid der voetwassching hebben
medegemaakt. Ongeveer 100 oude man
nen hadden naar de eer gesolliciteerd.
Gisteren heeft het Lagerhuis in
tweede lezing een wetsontwerp aange
nomen voor de veiligheid van de mijn
werkers. Bij het debat zei minister Chur
chill, dat er in het Vereenigde Koninkrijk
ruim een miLlioen menschen aan kolen
mijnen werken en daarvan een 850,000
onder den'grond. Verleden jaar is het een
schrikkelijk jaar voor de mijnwerkers in
Engeland geweest. Er zijn er 1620 om
gekomen.
Naar de „Standard" uit Odessa ver
neemt, staat het vast dat daar twee men
schen aan de pest zijn gestorven. Vijf
twijfelachtige gevallen worden onder
zocht.
De voorzitter van den bond van
Ameri'kaansche mijnwerkers heeft gelast,
het werk in een district van Ohio meer te
'eggen. Ingevolge dit bevel zullen 10,000
art),eiders tot staking overgaan.
Het personeel van de expeditieon
dernemingen te New York staakt weer,
meldt de „Lokal Anzeiger." Het verkeer
staat bijna geheel stil. Slechts enkele
wagens rijden en dan mog onder sterk
politiegleide.
Een briefwisseling met den Paus.
Men schrijft ons
Bij de nadering van het Eerste H.
Communiefeest in het Instituut „St.
tendenten op. Er waren verscheiden jon
gelieden, die zich niet alleen tot het jonge
meisje aangetrokken gevoelden, door
haar lief onschuldig gezichtje, maar die
ook haar ijver en zacht karakter wis
ten te waardeeren. Zoo kreeg zij kort
op elkander drie huwelijksaanzoeken, die
haar alle een onbezorgde toekomst ver
zekerden. Als zij dan naar baas Gott
fried ging om met dezen te beraadslagen,
was het niet om van hem te hooren of
zij „ja" of „neen" zou zeggen, want het
„wat" stond bij haar al sinds lang vast,
doch het „hoe" baarde haar nog eenige
zorg. Het waren alle drie eerzame bur
gers en het viel Adli niet gemakkelijk
wenschen onbeantwoord te laten, wan
neer zij wist, dat deze oprecht gemeend
waren.
Baas Gottfried nam de zaak ernstig op
en hield haar op bijna strengen toon
voor, dat zij haar jeugd wat meer moest
genieten. Zij had, indien hij haar goed be
greep, nog altijd een stille genegenheid
voor dien onwaardige, die haar daar
nooit dankbaar voor zou wezen en zij
moest trachten haar liefde op een ander
over te brengen.
Zij hadden te voren nog nooit zoo be
slist gesproken over hetgeen tusschen
A<Ui £11 bestaan iijd, nu ging het
Louis" te Oudenbosch schreef een der
jonge Commiuiiecantjes een ventje
van een jaar of negen eigenhandig
een briefje aan den Paus om Z. H. te
bedanken voor de gunst, reeds zoo woeg
te mogen worden toegelaten tot de H.
Tafel, 't Was een kinderlijk gesteld epis
teltje, waarin de jeugdige schrijver den
wensch uitte, net zoo heilig te worden
als de Paus en in herinnering bracht, dat
hij op den naamdag van Z. H. 19
Maart: St. Jozef zou worden aange
nomen en zij dan dus beiden feest zouden
vieren.
Het briefje werd naar Rome afgezon
den en ziet, na eengie dagen kwam, per
aangeteekenden brief nogwel, volgend
antwoord, eigenhandig door den H. Va
der onderteekend:
Au Cher enfant
(Naam en voornaam.)
Institut St. Louis,
Oudenbosch.
Touché des tendres sentiments de piété
filiale que tu as en la gracieuse pensée
de Nous adresser, au nom aussi de tes
condisciples de l'Institut St. Louis k Ou
denbosch, Nous accordons de tout coeur
a toi-même et a tes compagnons, k
l'heureux jour de la première Commu
nion, Notre Bénédiction Paternelle, gage
des Faveurs Divines les plus abondan-
tes de Jésus-Hostie.
Rome, 12 Maart 1911.
PIUS P. P. X.
Vertaald luidt het aldus:
i Aan ons dierbaar kind.
(Naam en voornaam.)
Instituut St. Louis Oudenbosch'.
Wij zijn getroffen door de teedelre
gevoelens van kinderlijke liefde, die gij
tot ons in een edele gedachte hebt ge
richt, uit naam ook van uwe medeleer
lingen van het Instituut St. Louis te
Oudenbosch.
Daarom schenken wij van gansdher
harte op den gelukkigen dag van uwe
eerste Communie, u en uwe kameraden
onzen Vaderlijken zegen, tracht de meest
overvtloedige Goddelijke gunsten van den
Eucharistisch en Jezus te ontvangen.
Rome, 12 Maart 1911.
PIUS P. P. X.
Onnoodig te zeggen, dat dit Pauselijk
schrijven dankbare vreugde verwekte,
niet alleen bij den jeugdigen ontvanger
maar ook bij al zijn mede-communiecant-
jes, ja in 't gansche Instituut. Toen dan
ook gisteren ouders en kinderen na de
H. Mis, waarin de eerste H. Communie
der jeugdige leerlingen had plaats ge
had, in een der zalen van het Instituut
aan 't ontbijt vereenigd waren, maakte
de Eerw. Overste met gerechtvaardigde
ingenomenheid van deze correspondentie
melding en het daverend applaus be
wees, hoezeer alle aanwezigen mèt den
Overste vervuld waren van dank jegens
den Paus, die in zijn vaderlijke goedheid'
aldus een kinderlijk blijk van hulde en
aanhankelijkheid wist te beloonen.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is M. Cappon te
Zwolle benoemd tot opzichter van den
Rijkswaterstaat der 4e kl.
is, aan den adjunct-secretaris van den
jonge meisje hierop door, en zeide zij,
baas Grob recht in de oogen ziende:
„Ziet u, mijnheer Grob, daar ben ik het
nooit met u over eens. Als iemand te
vreden is met zijn lot, moet men nooit
aan verandering denken, en ik voel niet
de minste genegenheid voor een van deze
jongelieden."
Gottfried Grob dacht in deze oogen-
blikken aan zijn zoon en mompelde bij
zich zelf: „Dwaze jongen, om zulk een
geluk niet te waardeeren." Daarop ech
ter begon hij Adli opnieuw te vermanen
dat zij aan haar toekomst moest denken
en dat de eerste, vluchtige liefde lang
niet altijd de ware was. Hij bracht het
ten slotte zoover dat Adli beloofde eerst
alles nog eens goed te overleggen met
zich zelve, vóór zij een besluit nam,
doch vóór zij wegging besefte hij toch
reeds (dat zij haar natuur toch niet zou
kunnen verloochenen, wier innerlijkst
wezen bestendigheid en trouw was.
Inderdaad wees Adli dan ook alledrie
beslist af, zoodat van toen af haar ken
nissen beweerden, dat haar hart zeker
niet meer vrij was. Baas Gottfried ge
voelde zich nu nog meer dan vroeger
verplicht haar tot een vader te zijn en
haar omgang werd dus hoe langer hoe
vertrouwelijker. ^ogenschijnlijk hadden
Raad van Toezicht op de spoorwegdien
sten mr. H. J. Silvergieter Hoogstad, de
rang toegekend van referendaris, en bij
dien Raad bevorderd tot dajunct-comy
mies W' B. van Heeswijk, thans ley
klerk
is, benoemd tot oommies der posterijen
en telegrafie 4e kl. J. Mastenbroek, sur
numerair der posterijen en telegrafie;'
is den commissaris der loodsen, tevens
ontvanger der loodsgelden, te Harlin-
gen, J. Sorgdrager, eervol ontslag ver
leend
zijn benoemd tot commissaris der lood
sen, tevens ontvanger der loodsgelden;
te Vlieland, de adjunct-commissaris der,
loodsen te Amsterdam C. van Krieken,
te Zaandam, de adjunctcommissaris te
IJmuiden R. Dobbengate Harlingen,-
de adjunct-commissaris te Rotterdam J.
Erkelenste Amsterdam, de tijdelijke
adjunct-commissaris aldaar, H. Kuiper;
is de commissaris der loodsen, tevens,
ontvanger der loodsgelden, te Brouwers
haven, P Hoogvliet, belast met de. waar
neming der betrekking van commissaris:
der loodsen, tevens ontvanger der loods
gelden, te Zierikzee;
is de adjunct-commissaris der loodsen
te Maassluis L. Wiersma, overgeplaatst
naar Rotterdam.
Oranje Nassau's oord.
Onlangs kwam in dc bladen een be
richt voor over eene circulaire, door den
Minister van Binnenlanasche Zaken ge
richt tot zijn ambtgenooten, om te be
vorderen, dat lijders aan tuberculose, die
voor rekening of met steun der verschil
lende departementen worden verpleegd,
voortaan in het sanatorium „Oranje-Nas-
sau's Oord" worden opgenomen.
Jhr. de Ranitz beklaagt zich in het
„Tijdschrift voor Geneeskunde", dat het
Bestuur der Stichting O. N. O. van het
bestaan dier circulaire voor hel eerst
heeft kennis gekregen door de dagbladen.
Daarom heeft Jhr. de Ranitz onmiddel
lijk dienaangaande een onderhoud ver
zocht met den Minister, waarbij Z.Exc,
mededeelde, dat hij aan zijne ambtgenoo-
ten een geheim Kabinets-schrijven be
trekkelijk O. N. O. had gericht en dat
hij betreurde, dat door eene indiscretie
dit schrijven in de pers is kunnen wor
den opgenomen.
Nu het geheim der circulaire eenmaal
was geschonden, maakte de Minister
geen bezwaar, te kermen te geven, dat
hem uit een vanwege zijn Departement
ingesteld onderzoek was gebleken, dat
het sanatorium O. N. O. iu alle opzichten
aanbevelenswaardig was, en dat de be
doeling der circulaire eenvoudig deze
was, aan zijne ambtgenooteu te doen
weten, dat er geene reden meer bestond
het sanatorium O. N. O. bij de toezen
ding van „Rijkspatiënten" voorbij te
gaan, zooals dit tot nu toe het geval
was. Bevoordeeling van het sanatorium
boven andere sanatoria lag natuurlijk
geenszins in 's Ministers bedoeling.
Nederlandsche winkelweek.
R. Tutein Nolthenius schrijft in het
„Tdijschr. der Mij. v. Nijverheid" over
een Nederlandsche winkelweek:
Onder den indruk van het overhand
zij daarbij den afwezigen Hugo met meer
noodig, maar het was eigenaardig en
tevens aandoenlijk te bemerken hoe zij
toch beiden voortdurend aan hem dach
ten, zoozeer dat hij elke ontmoeting en,
nadat zij somtijds reeds over allerlei
dingen gesproken hadden, zij toch altijd
weder op den verlorene kwamen en zijn
naam onwillekeurig weder van hun lip
pen vloeide.
Op zekeren dag stierf Adli's vader.
Een nieuwe beroerte verloste hem uit
zijn lijden en nam zijn dochter een groo-
ten last van de schouders. Gottfried Grob
had nooit veel met zijn buurman Lo
cher opgehad, maar toen hij diens plot-»
seling overlijden vernam, legde hij toch
dadelijk zijn schoof weg, borstelde zijn
kleederen wat af, en begaf hij zich iiaar
het sterfhuis. Adli zat met gevouwen han
den voor het doodsbed, doch stond op,
zoodra de meubelmaker het vertrek ju-
kwam, en ging met uitgestoken hand
naar hem toe. Zij had een zwarte japon
aangetrokken en dit stond haar goed bij
haar ernstig, bedroefd gezichtje. De men
schen die bij haar waren, gingen één
voor éen weg, beseffende dat de buur
man intiemere rechten had dan zij en
zoodoende kon Adli baas Grob bij het
bed, brengen, {YLordt vervolgd.]»,