IS
BUITENLAND
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang.
No. 441.
c S^kióctve Son/tcmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Maart
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grati»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Oit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEILLUS-
TREERD ZONDAGSBLAD.
V Iets goed te maken.
De Kameroverzichtschrijver van het
„H b 1 d." heeft begrepen, dat hij toch
'wel iets goed te maken had jegens mi
nister Regout, wiens zedelijksontwerp
hij zoo fel, neen, dat ware niet ergi;
zoo minachtend heeft bestreden.
Jaar aanleiding der eindstemming van
,ihet ontwerp schrijft hij:
Ten slotte willen wij niet malaten
onze bewondering te uiten voor de
over 't algemeen schitterende wijze,
waarop Minister Regout dit ontwerp
heeft verdedigd. De omstandigheid1,
dat het ontwerp ons antipathiek was,
mag ons niet blind doen zijn voor de
waarachtige welsprekendheid en de
ernstige, sympathieke kracht van over
tuiging, waarmee de Minister het
hee.verdedigd.
Wij^.hopen, dat deze hulde van een
pagan'ist (en welk een!) den Minister
nu weer niet al te zwaar zal worden
aangerekend door „De Standaard".
Wij kunnen bij: voorbaat verzekeren,
dat Z. E. er ons heusch niet om heeft
gevraagd".
„Waarachtige- welsprekendheid". Ja,
die kent minister Regout in hoqge mate,
vooral waar gelijk bij dit ontwerp
diepe overtuiging en heilige ernst
hem drijven. Zeer moet hem dan ook
wel de critiek gegriefd hebben van het
„H b 1 clwaarbij telkenmale van Tar-
tuferic werd gewaagd, zij 't dan niet
aan 'i adres van Z. Exc. wat er. trou
wens nog bij had moeten komen.
Van de eindstemming gesproken, had
de linkerzijde daarbij ook iets goed te
maken tegenover haar kiezers bijv.
Die stemming „bracht verrassingen",
getuigt in 't „Hbld." de overzicht
schrijver.
Noch het algemeen debat, noch de
behandeling der artikelen had doen
verwachten, dat velen links zouden te
genstemmen. Principieel verzet was
ei niet geweest. De heer Van Hamel
had gematigdheid gepleit, de heer
Treub bad uitdrukkelijk gezegd, dat
hij altee.n voor zichzelf en niet voor
zijn politieke vrienden sprajc, en de
heer Hugenholtz had verklaard, dat hij,
schoon weinig van het ontwerp ver
wachtend, „in beginsel niet afwijzend"
er tegenover stond. En bij de behan
deling der artikelen ondervond de
Minister herhaaldelijk ook stejin van
links.
Maai heden kwam de heer Van Hamel
verklaren, dat heel de Unie-fractie per
slot van rekening toch meer kwaad
dan goeds in Jiet ontwerp zag.
De partijgenooten van den heer Hu
igen hol tz verklaarden niets, maar
stemden eveneens allen tegen.
En van de Vrijz.-Democraten vond
men ten slotte er slechts 4 (de hee-
ren Marchant, Drucker, Teenstra en
Limburg) onder de voorstemmers. Zoo
dat het ontwerp werd aangeno
men (60tegen 33) met tegenstand van'
bijna heel de linkerzijde, met uitzon
dering alleen van de 4 genoemde vrij
zinnig democraten en 1 vrij-liberaal
(den heer Van Foreest).
De houding van de linkerzijde bij
deze eindstemming was ons, na die
bij de behandeling van liet ontwerp,
een aangename verrassing.
Nu, een verrassing was ze ook ons,
imaar aangenaam... dat is een ander-e
zaak. 't Iseen beetjezonderling,
laten we 't maar zacht zeggen, zoo'n be-
k'eering, waarvan zelfs een scherpzin
nig man als de „Hbld."-corr. bij de dis
cussies geen aanwijzing kon ontdekken.
Zijn de heeren bang geworden voor
iTartufës te zullen worden uitgemaakt?
ALGEMEEN OVERZICHT.
Over de beweging der Russische troe-
•pen naai aanleiding van den strnd van
het conflict tusschen
Rusland en China
Wordt uit Petersburg gemeld, dat in het
gebied Senoenetsjensk op het oogenblik
bij wijze van proef de daar aanwezige
troepen worden gemobiliseerd. Deze zijn
Ie Dsarkent aan de Chineesche grens sa-
aangetrokken ook troepen uit Tafj' ent
lijn daarheen gedirigeerd. Uit de rap
porten van den commandant van het mi
litaire Toerkestan, van de korpscomman-
danten der langs de grens geëchdoneer
de troepen blijkt, dat de gemobiliseer
de troepen zich in een voortref fel ijken
toestand en in voortreffelijke orde be
vinden. Niettegenstaande moeielijke
plaatselijke omstandigheden, was de
inarsch een succes en waren de troepen
sneller £er plaatse dan men had ver
wacht.
Wat aangaat de aanleiding van (het
conflict zelf verneemt de „Lokal Anzei-
ger" uit Peking dat de Chineesche Re
geering naar zij heeft bekend gemaakt,
zich bereid heeft verklaart, den T^ussi-
schen eisch, betreffende benoeming1 van
de consuls, onafhankelijk van de vast
stelling der invoerrechten, in te willigen
en de monopolies te beperken.
De bevolking begint ontevreden te
worden over de leiding van de buiten-
landsche politiek. De provinciale ver
gaderingen verlangen dringend, dat een
parlement bijeengeroepen zal worden.
Dergelijke berichten over oproerige
gezindheid onder hetChineecshe volk
komen ook over Petersburg, maar zijn
natuurlijk niet ai te goed te vertrouwen
daar juist zulk een oproerige gezindheid
mooi in de kaart van Rusland zou spelen
Van de Japansche groote bladen is er
slechts één dat het Russisch-Chineescli
bespreekt en dit is van oordeel dat Rus
land voor 70 pCt. gelijk heeft en dat
China zoo spoedig mogelijk moet toege
ven.
Hoe het met den opstand in Noor
delijk'
Mexico
staat, zouden we heusch niet met een
ernstig gezicht durven beweren te we
ten. De berichten uit het gebied, waar
waar de insurgenten huishouden, zijn
zeer schaarsch. Slechts één bericht over
vijandelijkheden ligt voor ons. Het is
een telegram Uit El Paso, meldende, dat
een troep insurrectos twee bommen in
de barakken der regeeringstroepeii heeft
geworpen, waarbij deze ernstig bescha
digd en een aantal cavaleristen gewond
werden.
Inderdaad, gedurende de laatste da
gen zijn de opstandelingen heel wat min
der roerig dan voor enkele dagen gele
den. Zou di.t soms in verband staan met
de geruchten over vrede tusschen de in-
xsurgenten en de Mcxicaansche regee
ring? Wij weten niet, hoe wij deze ge
ruchten moeten opnemen, maar het heeft
veler aandacht getrokken, dat de Mexi-
caansche minister van financiën ma druk
ke onderhandelingen met Madero ge
voerd te hebben, plotseling New-York
heeft verlaten om naar zijn vaderland
terug te keeren. Naar men beweert, zou
hij de eischen der insurgenten aan de
regeering gaan overbrengen en, zoo zegt
men, er bestaat veel kans dat er een
oplossing gevonden wordt. Madero heeft
echter verklaard, dat hij de wapens niet
zal neerleggen alvorens de eischen zijn
ingewilligd, terwijl de regeering als voor
waarde stelt, dat eerst de wapens moe
ten worden ingeleverd, voor de onder
handelingen kunnen begin'nen.
Het opheffen der grondwettelijke
waarborgen een gevolg van het afkondi
gen der krijgswet, heeft kwaad bloed
gezet in Amerika. Men is algemeen van
oordeel dat president Diaz niet het recht
heeft de grondwettelijke waarborgen ook
voor de Amerikaansche onderdanen op
te heffen. Bij het staatsdepartement in
gekomen berichten zeggen, dat de Mexi-
caansche regeering desbetreffende or
ders op het oogenblik nog overweegt.
Te Washington hecht men een bijzon
der groot gewicht aan deze kwestie^
daar eene eventueele terechts'.e l/'ng van
gevangen genomen Amerikanen tot ern
stige verwikkelingen aanleiding zou ge
ven
In Washington liep gisteren het ge
rucht, dat de regeering der Vereenigde
Staten aan president Diaz zou meege
deeld hebben, dat zij hem drie maanden
toestond om den opstand in Noord-
Mexico te onderdrukken. Heeft hij in
dien tijd de oproerlingen niet onder den
duim, dan zullen de Amerikaansche troe
pen den grenzen overtrekken; en eon;
„handje" helpen.
Daartegenover staat weer 'n bericht als
zou Diaz aan den New-Yorkschen oor
respondent van de Daily Telegraph ge
seind hebben, dat uit de verklaritigeln van'
de Amerikaansche regeerjng nopens de
samentrekking der troepen in Texas ge
bleken was, dat die samentrekking liee-
lemaal niet in verband stond met Mexi-
caansche aangelegenheden.
Het schijnt nu werkelijk ernst te wor
den met de breuk tussehen
Spanje en het Vaticaan
Inderdaad is zooals het gerucht ging,
de koning van Italië benoemd tot eere
kolonel van een Spaansch regiment en
dit wordt algemeen in verband gebracht
met de mogelijkheid van een a.s. be
zoek van Alfons aan Italië. Sommige bla
den beweren dat de koning heeft geko
zen tusschen Vaticaan en Quirinaal waar
van die benoeming een uiting zou zijn.
Dat dit kwaad bloed zetten zou was
te voorzien en alleszins begrijpelijk is
dat in den Spaanschen Senaat de bis
schop van Madrid protesteerde tegen de
benoeming van den koning van Italië tot
eerekolonel van een Spaansch regiment.
De voorzitter van den ministerraad
antwoordde dat deze onderscheiding is
ingegeven door het verlangen om het
hoofd van een bevriend volk een blijk
van genegenheid en sympathie te geven.
Het is halve rechtvaardigheid en een
onvaderlandslievende daad om wantrou
wen te zaaien onder de Spaansche Ka
tholieken ten opzichte van liet doel der
regeering. De regeering kan een Katho
liek protest niet anders beschouwen dan
als een uiting van intieme gevoelens.
De weinige berichten, die tot in het
buitenland doordringen over
Portugal
vestigen den indruk4 dat de toestand in
de jonge republiek steeds onrustbaren
der wordt.
De stakingsbeweging, welke te Setu-
bal is begonnen, dreigt thans over te
slaan naar de hoofdstad. In eerstgenoem
de plaats is het stakersleger reeds ge-
gegroeid tot 20.000 man. De regeering
heeft sterke afdeelingen infanterie en'
cavalerie er heen gezonden. Reeds loopt
het gerucht, dat het tot een ernstige
botsing zou zijn gekomen tusschen de
soldaten en de stakers. De bevolking
is zeer opgewonden en de autoriteiten
vreezen het ergste.
Over de verkiezingen weet de „Secu
lo" mede te deelen dat zij eerst in de
tweede helft van Mei plaats hebben,
zoodat de opening der wetgevende ver
gadering niet voor eind Juni verwacht
zou kunnen worden.
Natuurlijk weer uitstel. Zou daarvan
niet afstel kunnen komen?
GEMENGD.
Naar de „Intransigeant" uit Rome
verneemt, is te Cava-de-Tirreni een kruit
fabriek in de lucht gesprongen. Er zijn
verscheiden dooden en talrijke gewonden.
Volgens den correspondent van het
„Journal" te Marseille, zal de heer Briand
nog vóór Zondag a.s. zijn Middellandsche
Zee-reis aanvangen. Hij zal Napels en
ook de kleinere havens aan de Italiaan-
sche kust bezoeken.
De eerste Oostenrijksche Dread
nought zal 11 Juni van stapel loopen.
De Keizer zal de plechtigheid bijwonen.
De Kroatische Landdag is gisteren
bij Koninklijk besluit voor onbepaalden
tijd verdaagd, wegens onbekwaamheid
om wetgevenden arbeid te leveren.
Volgens de „Lokal Anzeiger" heb
ben alle officieren, die zich te Constanti-
uopel bevinden en daar niet in garnizoen
Iiggen> bevel gekregen, zich bij hun regi
menten te melden.
Men beweert, dat.de regeering zelf de
Albaneezen weer bewapent.
De Turksche Kamer heeft hare in
stemming betuigd met een voorstel der
regeering, om de juweelen van Abdoel
Hamid te verkoopen en van de opbrengst
de in Duitschland gekochte oorlogssche
pen te betalen.
De unionist Douglas Hall 6telt
voor aan de vetowet de bepaling toe te
voegen, dat de wet zal ophouden van
kracht te zijn, op deii dag waarop een
amendement erop, of een wet, die haar
vervangen zal, in het Lagerhuis {voor
de derde maal gelezen zal worden.
President Fallières heeft Michelin
den generalissimus van het Fransche le
ger, opdracht gegeven koning Victor
Emanuel de gelukwenschen over te bren
gen van Frankrijk voor het 50-jarig jubi
leum van Italiës eenheid.
Het verbod van het rooken' van
opium in Turkije, is heden in werking!
getreden. Alle regeeringsvoorraden opi
um zijn verbrand.
De „'Giornale dei lavori ipublici"
deelt mede, dat de Italiaansehe spoor
wegbeambten de regeering h^bbei] aan
gezegd, dat wanneer zij den 22sten de
zer nog geen zekerehid hebben! dat dt
hun gedane beloften vervuld zullen wor
den, zij denzelfden dag de vijandelijk
heden zullen beginnen en wel met ob
structie.
De Fransche onderzeeboot Loutre
is, toen ze bij La Pallice onder water was
door een visschersboot overvaren en lek
geworden. De Loutre is toch nog bo
ven water gekomen en aan de kust aan
den grond geraakt. De bemanning is on
gedeerd overgebleven.
In Engeland heeft een onderzoek
aan het licht gebracht, dat er voor goed-
koope matrassen veelal lompen gebruikt
worden, die zeer vuil zijn en de over
brengers van ziekten kunnen wezen. Mi
nister Burns heeft nu een wetsontwerp
ingediend, waarin de verkoop en het ge
bruik van vuile lompen voor dergelijke
doeleinden verboden wordt.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is toegekend de aan
de orde van Oranje-Nassau verbonden
eere-medaille in brons aan F. van Vliet,
tabaksbewerker bij de firma G. W. van
der Boor, te 's-Gravenhage;
is aan den len luitenant der mariniers
H. F. Clarkson eervol ©ntslag verleend;
is benoemd tot inspecteur der poste
rijen en telegrafie te Groningen, J. M.
:.n der Poel, adjunct-inspecteur der
posterijen en telegrafie te Arnhemtot
adjunct-inspecteur der posterijen en tele
grafie te Arnhem, G. J. Hofker, commies
der telegrafie le kl.
Ned. R. K. Volksbond.
Dc aigemeene vergadering van den
Ccntralen Raad van den Ned. R. K.
Volksbond zal gehouden worden op 10
en 11 Juni e.k.
Behalve de punten van behandeling,
die nog van de jongste aigemeene ver
gadering zijn overgebleven, zal aan de
orde worden gesteld het wetsontwerp
„Ziektewet", waarvan de lieer A. van
der Kallen de behandeling op zich heeft
genomen.
De Bookmakers.
Dc Commissie tot het behoud van de
bookmakers te Vlissingen heeft zich voor
genomen, zorg te dragen, dat de leden
der Eerste Kamer bijtijds worden inge
licht omtrent de bookmakers, hun kan
toren, den omvang, die het bedrijf in
den loop der jaren in de Walchersche
steden heeft gekregen, en den invloed,
dien dat bedrijf uitoefent op de geheele
samenleving, op de zaken der nering
doenden en op de gemeente-huishouding.
China en Indië.
Het „Hbl." schrijft:
Van regeeringszijde is aan de „N.
R. Ct." de juistheid van het telegram
betreffende het uitzenden van een Chi
neesche maritieme zending naar Indië
bevestigd.
Het „gunstig opnemen van het bericht
van vertrek" door onze regeering moet
echter worden opgevat in dien zin, dat
geen bezwaar tegen de zending ge
maakt is.
Dit bericht zal zeker velen met ons
hebben bevreemd en teleurgesteld.
Met de geschiedenis der vorige Chi
neesche zending van dien aard voor
oogen, ook gelet op de dubbelzinnige rol
der Chineesche regeering in zake de in
Ned.-Indië gevestigde Chineesche han
delsvennootschappen, had onze regeering
voldoende aanleiding gehad bezwaar te
maken tegen eene herhaling. Doch wel
licht hebben tot dit besluit factoren mee
gewerkt, die ons onbekend zijn.
Het uitzettingsbevel.
Reeds vroeger werd medegedeeld, dat
het ernstige voornemen bestaat, om met
het vertrek van den directeur der Ura-
nuim-lijn, den heer Tinsley, uit Rotter
dam, ook de lijn zelf de haven te doen
verlaten.
De „N. R. Ct." stelt naar aanleiding
hiervan de vraag, of het vergrijp van
den heer Tinsley, toen hij de politie-
bevelen overtrad, dit gevolg voor de Rot-
terdamsche haven verdient. Het blad zegt,
niet te hebben geschroomd, de handel
wijs van den heer Tinsley, toen hij de
politiebevelen voor niets telde, af te
keuren. Aan den anderen kant echter
werd twijfel te kennen gegeven, of deze
handelwijs den heer Tinsley aanstonds
moest stempelen tot iemand, „gevaarlijk
voor de publieke rust", gelijk de wet
.oor uitzetting eischt. Het uitstel, dat
Jen heer Tinsley verleend is, valt wel
niet anders te verklaren, dan hieruit, dat
ook bij de regeering daaromtrent ernstige
twijfel gerezen is. Ook het feit, dat de
heer Tinsley niet in bewaring gesteld is*
gelijk de wet veroorlooft, duidt daarop.
Zelfs in de dagen, toen de twee booten
te Rotterdam aan wal lagen, welke, na
het uitzettingsbevel, van de Uraniuinmaat-
schappij de haven zijn binnengekomen,
is den heer Tinsley de volkomen vrij
heid, ,om zijn zaken te behartigen, ge
laten. Op die oogenblikken heeft inea
dus geen aanleiding tot bijzondere maat
regelen gevonden.
Daarom vraagt de „N. R. Ct.", of er
dan, met de sedert het uitzettingsbevd
opgedane ondervinding, en bij de ge
wijzigde opvattingen in Den Haag, geea
reden zou zijn, het uitzettingsbevel zelf te
herzien. Ook voor den goeden naam vaa
de Rotterdamsche haven zou het geea
kwaad doen, indien op deze wijze de
regeering eiken schijn zelfs zou helpen
wegnemen, alsof het ons land niet tea
volle ernst is, wanneer gezegd word^
dat het verkeer over onze havens voor
eiken landaard open staat.
De Java-suiker in Japan.
De „Courrier de 1'Extreme Orient"
heeft thans uit Tokio het volgende be^-
richt: De strijd tegen de Javaansclie
suiker heeft zijn hoogtepunt bereikt. Mea
zoekt naar alle middelen om de natio
nale suiker-industrie op te heffen en dc
productie-kosten te verminderen. Daar dc
suikerfabrikanten elkaar onderling con
currentie aandoen, wat een beletsel voor
het opbloeien der industrie is, denkt mea
er over, een trust, welke het meeren-
deel der industrieelen zal omvatten, op
te richten.
KORTE KRONIEK.
De R. K. Bouwvakarbeidersboiid
„Tevredenheid door Rechtvaardigheid"
zal in Mei een bouwvaktentoonstelling
houden in de Dominicanerkerk te Maas
tricht. De tentoonstelling zal 4 afdeelin-
gen omvatten, nk: gezellen- en leerlingen-
werk school- en atelierswerkarchitec
tuur en bouwversicringen, en verdere
stukken ter opluistering.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
gisteravond het volksconcert van het Re
sidentie-orkest, gedirigeerd door baron
van Zuylen van Nyevelt, in het Gebouw
voor K. en W. te 's-Gravenhage bijge
woond.
De „N. Ct." bericht, dat aan den
kapitein ter zee baron Van Asbeck liet
eere-voorzitterschap van de Marinc-Ver-
eeniging is aangeboden.
Op 1 Juli a.s. zal de militaire slach
terij te Maastricht worden opgeheven.
LEIDEN, 18 Maart.
Holl. Maatsch. van Landbouw.
Gisteravond hield de afd. Leiden van
de Holl. Maatsch. van Landbouw eene
ledenvergadering in den Vergulden Turk-
De voorzitter, de heer mr. A. J. Fok
ker, opende de vergadering en wierp een
terugblik op 1910, dat over het algemeen
niet ongunstig voor den landbouw was.
Spr. hoopte, dat 1911 evengoed, zoo mo
gelijk nog beter, voor den landbouw mo
ge zijn. Het uitbreken van het mond- en
klauwzeer besprekend, spoorde spr. aan
de maatregelen van de regeering op tc
volgen en bij eventueele verdachte geval
len direct aangifte te doen. Met dank
baarheid maakte spr. melding van den
steun dien de afd. mag ondervinden van
het Koninklijk Huis voor haar landbouw
tentoonstelling, welk voorbeeld allen zeer
zeker zullen volgen.
Nadat de notulen waren gelezen en
vastgesteld en eenige zaken van huishou-
delijken aard waren afgedaan, werdeu
een aantal ingekomen stukken medege
deeld, o.a. een verslag van den cursus ia
paardenkennis en hoefbeslag, welke vaa
October tot Januari gegeven is in de Doe
lenkazerne, waardoor dc theoretische les
sen getoetst konden worden aan de prak
tijk. Over de resultaten van den cursua
is de leider ten zeerste tevreden.
Door den directeur-generaal van de«
landbouw werd een beschikking ontvaa-
gen, dat voor veeartsen aan de rijkss«-
ruminrichting te Rotterdam entstof e*
serum tegen het besmettelijk verwerpen
van runderen verkrijgbaar is. Desge-