V7
BUITENLAND.
De andere weg.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
Nt. 440.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Maart
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Nog steeds is, zooals men weet, het
vraagstuk van het in dienst terugnemen
der spoorwegbeambten die bij de jong
ste spoorwegstaking in
Frankrijk
ontslagen zijn, niet in zijn geheel opge
lost. Vooral de particuliere maatschap
pijen hebben in vele gevallen het ontslag
gehandhaafd.
Een groot aantal, zoo niet alle, Ka
merleden hebben thans van het Verbond
van machinisten en stokers der spoor
wegen in Frankrijk en zijn koloniën den
volgenden brief ontvangen
Mijnheer de afgevaardigde, Wij zijn
nu sedert vijf maanden ontslagen, omdat
wij gestaakt ebhben, een recht, dat de
wetgevers ons toegekend hebben. Wij
hebben er op verstandige wijze van .ge
bruik gemaakt, zonder dat het mogelijk
is ons van een enkele laakbare daad te
beschuldigen. De maatschappijen, die
ons tuchteloosheid verwijten, zijn wel de
laatsten, die ons zulk een verwijt moes
ten toevoegen, daar zij nimmer de minis-
terieele besluiten betreffende arbeids
duur enz enz. geëerbiedigd hebben, wat
vaak genoeg de openbare veiligheid in
gevaar heeft gebracht.
Vervolgens vervat de brief de bedekte
bedreiging, dat, zoo" de afgevaardigden
niet wat voor hun doen, zij bij de verkie-
gen hunne verkiezing zal bestrijden.
Of nu de schrik den afgevaardigden
om het hart zal slaan?
In de commissie voor de Grondwet
voor
Elzas-Lotharingen
zijn gisteren de besprekingen voortge
zet over .het voorstel van het centrum,
waarbij den stadhouder de bevoegdheid
wordt gegeven, de ministers te benoe
men en te ontslaan. De regeering ver
zette zich daartegen, wijl het een beper
king van c.e rechten des keizers zou zijn.
De voorstellers verdedigden het voor
stel met de opmerking, dat het niet wen-
.schelijk wezen zou, de zaken van het
Rijksland uit Berlijn te regelen, waar
door de ministers in een scheeve posi
tie komerr tegenover den stadhouder en
deze niet het noodige gezag heeft te
genover de ministers. De sociaaldemo
craten wilden bovendien den Landdag
invloed geven op de benoeming der mi
nisters.
Het centrumsvoorstel werd in stem
ming gebracht en verworpen met 13 te
gen 13 stemmen. Voor stemden het cen
trum, de Polen, de Elsassers en de so
ciaal-democraten.
Ernstig werd gedebatteerd over de
verantwoordelijkheid van den stadhou
der. Men wilde dat de stadhouder ver
antwoordelijk zou zijn aan het parle
ment, zoo niet dan heeft, volgens een
sociaal-democratisch lid, de stadhouder
niets te zeggen. Zulk een decoratieve
figuur is onmogelijk. De regeeringsver-
tegenwoordiger minister Delbruck, kon
hierin niet treden en zette uiteen, dat
de stadhouder vertegenwoordiger is van
FEUILLETON.
door ERNST ZAHN.
10)
Toen hij dit echter gezegd had, be
sefte hij dat hij nu ook moest voortgaan
en even onwillekeurig als het gesprek
begonnen wks, kwamen zij nu ook op een
tweede biecht.
„Ik weet wel", ging baas Gottfried
voort, „dat jij veel met Hugo op-
hebt, en daarom kan ik ook zoo vertroui-
welijk met jou spreken."
Adli durfde eerst niets zeggen en de
hand waarmede zij op de plank steunde,
beefde.
Eindelijk begon zij.
„Ja, wij zijn altijd goede kameraden
geweest, Hugo en ik", en even later
voegde zij er aan toe: „Ik ben nieuws
gierig of hij mij ook eens zal schrijven."
Zoo vielen er kleine lichtstrepen op
haar verhouding tot Hugo Grob en zon»-
der het elkander niet ronde woorden te
zeggen, wisten zij beiden nu dat hun
hoop op denzelfden wensch gevestigd
Was.
den keizer, en dat de regeering geen
dwingende bepalingen voor diens positie
kan goedkeuren. De bevoegdheden van
den stadhouder worden bij keizerlijk be
sluit vastgesteld. De besluiten en decre
ten van den stadhouder moeten om
rechtsgeldig te zijn, mede onderteekend
worden door den staatssecretaris, die de
verantwoordelijkheid draagt.
Steeds meer ongerustheid begint te
heerschen over het
Russische ultimatum.
De Petersburgsche correspondent van
de „New-York Herald" seint dat dc Rus
sische troepen in Toerkestan instructie
hebben ontvangen, zich gereed te hou
den, om op het eerste sein de Chinee-
sche grens over te gaan en op Koeldsja
aan te rukken, ten einde op die wijze
kracht bij te zeiten aan heb ultima.lwm
der Russische regeering. Deze troepen
liggen in garnizooen op nog geen 100
K.M. van Koeldsja en bestaan uit twee
brigades, di egevormd worden door 8
compagniën artillerie, twee bataljons
jagers en 45 escadrons kozakken.
De „Rjëtsj" verneemt uit Charbin,
dat Chineesche troepen zich binnen het
gebied der Russische spoorwegconces
sie op sommige punten geconcentreerd
hebben. 5000 geweren en 2 millioen pa
tronen zouden van Tsitsikar naar Aigoen
gezonden zijn, waar een aanzienlijke
strijdmacht, 5UÜ0 man troepen en 6U00
koelies, wordt samengetrokken. Te Char
bin gaat het hardnekkig gerucht, dat een
botsing tusschen Rusland en China on
vermijdelijk is. Men is er daar van over
tuigd, dat China de door Rusland ge-
ste.de eischen slechts beschouwt als een
vo-orwendsel om Mongolië te annexee-
ren. De Chineesche minister van Kolo
niën heeft in een geheime circulaire de
autoriteiten bevolen de Mongolen onder
de wapenen te roepen. China gaat ook
onvermoeid voor zijn legermacht in
Mandsjoerije te versterken, zoodat klei
ne grensgevechten tusschen Russische
en Chineescne troepen onvermijdelijk
geacht worden.
Belangrijk zijn, in verband met voor
gaande, deze opmerking van de „Nowoja
Wremja"„China heeft gisteren de laat
ste Russische nota ontvangen. Wij staan
aan den vooravond van de afbreking der
diplomatieke .betrekkingen". In een ver
dere depêche aan hetzelfde blad, uit
Moekden afkomstig, wordt gemeld, dat
110 tonnen kruit, 42 kisten cavalerie-
geweren en 70 kisten infanterie-geweren
voor de Chineesche garnizoenen in noor
delijk Mandsjoerije zijn aangekomen. In
Moekden zouden de Chineezen, ondanks
alle tegenspraak van officieele zijde, er
van overtuigd zijn, dat een oorlog onver
mijdelijk is. Een te Moskou uit Charbin
ontvangen bericht meldt zelfs, dat de
Chineezen in de meeste steden geen
zaken meer doen met de Russen, tegen
wie, vooral in de steden en dorpen in
Mongolië en Mandsjoerije, de autoriteiten
de bevolking ophitsen. In hare laatste
zitting zou de commissie voor de mobili
satie te Peking besloten hebben de in
menging van Rusland in inwendige Chi
neesche aangelegenheden onder geen
enkel voorwendsel te dulden.
De roode weerschijn op hun gezich
ten doofden uit. Zij merkten dit niet.
Zij vergaten den tijd. In hun samenzijn
lag voor beiden iets troostrijks, een ge
not, zoodat zij zelfs toen de duisternis
inviel en hun stemmen langzamerhand
verstomden, nog een poos bleven zitten
en er als het ware tegen opzagen van
elkander te gaan.
Ten slotte stond Adli Locher echter
op en baas Gottfried vergezelde haar
tot aan de deur van de werkplaats. De
lantaarnopsteker stak juist reeds de lich
ten aan....
V.
Hugo schreef niet dikwijls naar huis.
Zijn vader kreeg een paar malen een
briefkaart met het bericht dat alles goed
ging, maar hetgeen baas Gottfried zoo
gaarne had willen weten, of hij schik
had in zijn werk, en of hij daar vooruit
zou komen, kon men uit deze weinige
woorden niet opmaken.
Den eersten uitvoerigen brief kreeg
Anna Grandjean, zijne tante. Daarin
stond veel van hard werken van de ver
drukking der arbeiders door den direc
teur, van het vrije leven dat men daar
leidde, vergeleken bij thuis en het meest
van een uitstapje naar Parijs dat een
sterke indruk op den jongqn .Grob had
gemaakt.
GEMENGD.
De Portugeesche Minister van oor
log houdt zich op hef oogenblik bezig
met een herziening van iiet militaire
strafwetboek. De doodstraf voor zware
vergrijpen door militairen begaan, die in
werkelijkheid reeds lang niet meer toe
gepast werd, zal bij deze gelegenheid
ook in de wet worden afgeschait.
Het Noorsche Storting zal een
vrouwelijk medeiid in zijn midden zien
verschijnen. De vertegenwoordiger van
het derde district van Christiania, gene
raal Bratlie, voorzitter van de Storting,
kan gedurende eenigen tijd zijn man
daat niet uitoefenen. Dientengevolge zal
het plaatsvervangend lid, mej. Anna
Rogstad, onderwijzeres aan de volks
school, den zetel van Bratlie, geduren
de diens afwezigheid innemen.
Drie leren, o.a. de Parlementsleden
William Redmond en Hazleton, gaa(n
naar Nieuw-Zeeland en vermoedelijk ook
naar het Gcmeenebest, om er lezingen
te houden over geld in te zamelen voor
de Iersche zaak
Te Trinidad is een geval van ^est
geconstateerd.
Associated Press meldt, da^, naar
te Washington verluidt, president Taft
in December aan het Congres een En-
gelsch-Amerikaansch verdrag zal voor
leggen, dat alle gevallen zonder uitzon
dering omvatten zal.
De Vorwarts meldt dat de sociaal
democraten in den Rijksdag een motie
zullen indienen, de regeering verzoe
kend onderhandelingen te apenen met
Engeland tot beperking van de bewa
peningen te land en ter zee.
Uit verschillende streken van
Frankrijk worded weer hevige koude en
zware sneeuwval gemeld, vooral uit Sa-
voye, en het Ain-departement. Ook te
Muret, Maurice, Toulouse, Mont lier,
Valence en Lisieux heeft het gesneeuwd.
Te Epinal is alle veldarbeid geheel ge
staakt moeten wordende velden liggen
dik onder sneeuw.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ont
vanger der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen:
te Deventer F. S. van der Goot, ont
vanger derzelfde middelen te Meppel;
te Ven ray P. H. Tonnaer, adjunct
commies bij het Departement van Fi
nanciën
te Schiedam N. Kikke, ontvanger der
directe belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen te Harlingen;
te Haarlem A. Bakker Mzn., ontvan
ger derzelfde middelen te Nijmegen;
is H. W. Krop, surnumerair der di
recte belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen uit de directie Zwolle, benoemd
tot ontvanger der directe belastingen en
accijnzen te Mantgum;
is benoemd tot commissaris van politie
te Bergen-op-Zoom, P. van Dam, thans
adjunct-hoofdinspecteur van politie te
Haarlem
„Hij heeft kijk op zulke dingen", zeide
de tante met ongeveinsde bewondering.
„Hij wil zich opwerken".
„Hij heeft er den mond vol van", ant
woordde baas Gottfried hard en bitter,
„maar zeggen en doen zijn twee."
Nog dienzelfden dag schreef hij aan
zijn zoon dat hij wilde weten of men
tevreden over hem was.
Na verloop van twee weken kwam het
antwoord. „Men kon in dien korten tijd
nog niet zeggen, hoe ver hij het zou bren
gen maar hem zelf beviel de behandeling
daar geenszins. Hij ging toen door op
hetgeen men tegenwoordig het werkh
volk moest toestaan en betoogde daf»
de fabriek op veel te ouderwetsche mar
nier gedreven werd.
Daar waren dus wederom de oude
droombeelden. Baas Grob zette een som
ber gezicht. Geen zweem van eerlijke
vlijt van nauwgezetheid of achting van
zijn meerderen. Dat hij dien geest in
zijn zoon niet kon neervellen
In zijn eerstvolgende brief dreigtle
hij:
„Als je den weg niet wilt volgenl
dien'ik voor je heb uitgezocht, kun je
voortaan voor je zelf zorgen. Ik houd je
de hand niet langer boven het hoofd";
als post criptum zette hij er on Ier„Adli
LgcJjer yr-aagt dikwijis naar je."i
is benoemd bij den grooten staf, tot
luitenant-generaal, de generaal-majoor S.
1. van Nooten, van dien staf, comman
dant der stelling van Amsterdam, tevens
bevelhebber in de le militaire afdeeling;
is eervol ontslag uit den werfdienst
verleend: aan den meesterknecht bij 's
Rijks werf te Amsterdam H. Bondt en
den opzichter der magazijnen bij 's Rijks
werf te Amsterdam C. H. van Breen
aan den schrijver le kl. bij 's Rijks werf
te Amsterdam M. van Hoek;
is de referendaris bij liet departement
van Koloniën mr. H. G. Hagen bevor
derd tot administrateur;
is j. Dronkers, ontvanger bij de in- en
uitvoerrechten en accijnzen in Ned.-Indië,
eervol uit 's lands dienst ontslagen, on
der toekenning van pensioen
is aan den commies der telegrafie 2e
kl. W. A. C. E. de Roo als zoodanig
eervol ontslag verleend.
Internationale sanitaire conferentie.
Naar de „Std." verneemt, zal de Ned.
Regeering deelnemen aan een in de
maand Mei te Parijs te houden inter
nationale conferentie, ten einde de sani
taire conventie van Parijs van 1903 te
herzien en zoo noodig aan te vullen,
voor zoover de maatregelen, toegepast
tegen de pest, de cholera en de gele
koorts. Als Nederlandsche afgevaardigden
zullen worden aangewezen Hr. Ms. ge
zant te Parijs en Dr. W. P. Ruyscli,
Hoofdinspecteur der Volksgezondheid te
's-Gravenhage.
Mijnwerkers in Limburg.
De „N. L. Koerier" meldt:
„Op de met de Directie der Staats
mijn gehouden bespreking omtrent het
pensioenfonds werden door de Directie
de voorstellen van den Christel ijken
Mijnwerkersbond, Zondag op de verga
dering te Spekholzerheide gedaan, aan
genomen.
Met ingang van I April krijgen dus
alle arbeiders der Staatsmijn een loons-
verhooging van 70 cent per week. Ook
de accoordwerkers zijn in deze verhoo
ging inbegrepen, wij! de accoorden zul
len worden verhoogd. Tevens zullen ook
aan het inwonend gezin bij werkelijke
ziektegevallen geneesmiddelen worden
verstrekt.
„Ook degenen, wien reeds buiten de
ze beweging om met 1 Aoril een loons-
verhooging was toegezegd, zullen een
aparte loonsverhooging van 10 ct. per
dag ontvangen".
Voormalig Rijksarchief.
De verbouwing van het voorgedeelte
van het voormalige Rijksarchief aan het
Plein te 's-Gravenhage, teneinde daarin
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
te vestigen, is vrij omvangrijk.
De tegenwoordige hoofdingang aan het
rechter einde van den voorgevel vervalt
en wordt veranderd in portierskamer,
zoodat daarnaast de ingang, dus meer
naar links opgeschoven, komt.
De ruime langwerpige zaal in den
linkervleugel van het huis is bestemd
om als receptie- of vergaderzaal in stand
te blijvt-.
De vertrekken, die met kostbare an-
Adli had tot nu toe nog niets van
Hugo gehoord. Het hinderde haar tel
kens doch zij praatte zich zelve dan
voor dat hij groot gelijk had, dat het niet
paste haar te schrijven. Maar eenigen
tijd na deze vaderlijke vermaningen
kwam er ook voor haar een brief. Deze
behelsde niets bizonders, doch Adli las
hem toch wel vijftigmaal over, telkens
weder, maakte uit de groeten, waarmede
hij eindigde, dingen op die haar hart de
den kloppen en sprak tegen zijn vader op
zeer harte!ijken toon over hem.
De tijd verliep. Vader Grob kreeg nog
verscheiden brieven van Hugo, .aar zij
werden hoe langer hoe korter en onte
vredener en ten slotte schreef hij dat hij
daar een slavenleven leidde.
Baas Gottfried had moeilijke dagen.
Hij, de ijverigste werker, kon nu ieder
oogenblik in gepeins verdiept, voor zich
uit staren. Alles ging zooals hij wel
vooruit gedacht had, zijn zoon ging zijn
verderf tegemoet. Herhaaldelijk zat hij
met het hoofd in de handen in zijn werk
plaats te zuchten. Hij wilde geheel af
zien van den jongen, hem afsnijden zoo-
a's men een ziek lichaamsdeel laat am-
puteeren. Maar baas Gottfried had dan
te diep moeten snijdenzijn zoon was
hem te na aan het hart gegroeid en daar
om; jmdeg de o^g^biik^e.a yafl ,yyan
tieke behangsels gestoffeerd waren,
welke bij de ontruiming van het Rijks
archief afgenomen werden, zullen dit
deftige bekleedsel terugkrijgen.
Men rekent, dat Buitenlandsche Zaken
in het begin van het volgend jaar het
gebouw zal kunnen betrekken.
Rijksmiddelen.
Het resultaat van de maand Februari
is niet bijzonder verblijdend. De totaal-
opbrengst is nl. geringer dan in Februari
van verleden jaar, een feit, dat te op
merkelijker is, wijl het wordt veroor
zaakt door de lagere opbrengst van den
accijns op het gedistilleerd met een be
drag van meer dan 5 ton.
Het totaal-generaal over de afgeloopen
maand was f 10.485.143,62y2tegen
f 10.563.383,56y2 in Februari 1910, dus
thans f78.239,94 minder. Dat dit cijfer
nog betrekkelijk zoo gering is, mag dus
worden toegeschreven aan de verblijden
de stijging van verschillende andere
middelen.
Van de directe belastingen brachten
het personeel en de vermogensbelasting
ieder f 4000 en de bedrijfsbelasting
f 85.000 meer op dan in Februari 1910,
terwijl de grondbelasting met f 42.000
ten achter bleef.
De rechten op den invoer gaven
f 50.000 meer dan in de correspondee-
rende maand van verleden jaar.
Daar de eerste inaand van dit jaar
een flinke meevaller opleverde, is het
accres over de eerste twee maanden te
zamen nog vrij aanzienlijk. Werd ver
leden jaar ontvangen f 22.160.397,0U/2,
de beide afgeloopen maanden gaven
f 23.015.562,791/2. We zijn dus nog altijd
f 855.165,78 op verleden jaar vooruit.
Brildragende miliciens.
Bij beschikking van den Minister' van
Oorlog is het volgende bepaald
Het dragen van een vasten bril
geen lorgnet zoowel in- als buiten
dienst, is toegestaan aan miliciens, voor
wie dit mede in verband met de
omstandigheid, dat zij reeds vóór hun
in dienst treden gewoon waren een bril
te dragen door den militairen genees
kundigen dienst noodzakelijk wordt ge
acht.
Electriciteitsgeleidingen.
Aan de gemeentebesturen zijn mede
gedeeld nieuwe voorschriften betreffen
de electrische lijnen en geleidingen in,
op of boven wegen, wateren en gron
den onder beheer van het Departement
van Waterstaat, daar de voorschriften
verleden jaar vastgesteld, eene leemte
vertoonen, doordien zij geene bepalin
gen bevat ten aanzien van de kruising *en
nadering tusschen zwakstroom lijn en en
lijnen ten dienste van spoor- en tramwe
gen, in welke leemte thans is voorzien.
KORTE KRONIEK.
Naar men verneemt, bestaat bij de
hoofdintendance het voornemen, de mili
taire bakkerij te Deventer op -te heffen.
In het benoodigde brood zou dan wor
den voorzien door de militaire bakkerij
te Arnhem, tenzij de plaatselijke bak
kers tQ Deventer goedkooper het brood
zouden kunnen leveren.
hoop telkens nog weder afgewisseld
door uren van hoop. Hij schreef aan den
principaal van Hugo. Eerst op den twee
den brief kreeg hij antwoord, kort en
bondig:
„Uw zoon heeft, zonder voorafgaande
waarschuwing, de fabriek verlaten. Hij
is een onwillige, luie jongen ,die voor
niets te gebruiken is."
De handen van baas Gottfried trilden'
toen hij in de werkplaats dezen brief
had gelezen. Hij legde hem neer en ging
haastig aan het werk. Even later nam!
hij het schrijven opnieuw op en las het
nog eens over, stak het in den zak, liet
het niemand zien en sprak er ook met
geen niensch over. Dit duurde zoo veer
tien dagen. Anna Grandjean zei op ze
keren dag onder het eten, dat het zon
derling was dat men zoo niets van Hugo
hoorde. Hij deed juist alsof hij deze
woorden niet had verstaan en ook Adli
zei hij niets, ofschoon deze hem dikwijls
lang en vragend aanzag.
Van Hugo zelf hoorde men niets.
Zwijgend en worstelend poogde baa$
Gottfried zich van hem los te maken*
maar de liefde van vader tot kind ven-
hief zich toch telkens weder tot hij deze
na verloop van eenige weken geheel
overwonnen scheen te hebben'.
iWurdJ ysrvulgd).
