15
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang.
Nd. 438.
S)c Cöicbche (Sou/tornt
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Woensdag
Maart
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentigngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentign) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Waar we heen zouden gaan.
Land en Volk zou het doodgewoon
vinden, als we hier, in ons land, een
socialistischen minister kregen. .Wat zou
er tegen zijn? vraagt het blad. Een be
paling in de Grondwet, die het verbiedt,
bestaat niet. En als men beweert, dat het
„niet eerlijk" zou zijn, dan vraagt het
het orgaan: „zijn republikeinsche afge
vaardigden ter Staten-Generaal „niet eer
lijk", die (art. 87) zweren (beloven)
„getrouwheid aan de Grondwet?" Dat
is toch dezelfde Grondwet, die „uitdruk
kelijk uitspreekt, dat ons land is een
koninkrijk dat de kroon blijft opge
dragen aan een koning enz.?" Met volle
gerustheid van geweten kan hij dien eed
zweren, die in gemoede meent, dat een
republikeinsche regeeringsvorm voor Ne
derland verkieslijk zijn kan boven den
tegenwoordigen."
Aldus Land en Volk.
Zeer terecht wijst evenwel Het Cen
trum erop, dat deze redeneering geen
steek houdt. Het Utrechtsche blad had
„van een scherpzinnig orgaan" als L.
en V. een ander antwoord verwacht, en
redeneert dan aldus
Een minister en een afgevaardigde
staan waarlijk n i e f gelijk.
Een minister- is raadsman der
Kroon, maakt deel uit van de regee
ring, heeft als zoodanig een taak,
welke van die der afgevaardigden es
sentieel verschilt.
Minister en Kamerlid moeten beiden
wet en Grondwet eerbiedigen; maar
eerstgenoemde zou, ware hij republi
kein en wilde hij eerlijk zijn, moeten
beginnen met de Kroon te adviseeren
zoo gauw mogelijk af te danken.
Zoo niet, gansch zijn optreden was
pure comedie en compromitteerend
voor beide partijen.
Tegen deze redeneering valt o. i. niets
in te brengen.
Wel merkwaardig intusschen, dat een
orgaan als dat der vrijzinnig-democraten
daar blijkbaar blind voor is en gemoede
reerd het pad baant voor een rooden
minister.
De socialisten zijn in dit opzicht voor
zichtiger. Zij verkondigen telkens luide,
dat mr. Troelstra er niet aan denkt,
minister te worden, welke verzekering
natuurlijk wordt gegeven om kiezers, die
bang zouden zijn voor het optreden van
een rooden bewindsman, gerust te
stellen.
Land en Volk verijdelt nu echter
deze zandindeoogenstrooierij en tracht de
gemoederen al te verzoenen met het
denkbeeld, dat we hier wel eens een
socialistischen minister zouden kunnen
krijgen.
Nu, we zijn daar dit openhartige or
gaan wel dankbaar voor en zullen zijn
redeneering onthouden tegen dat de ver
kiezingen in 'tland komen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De toestand begint nu werkelijk in
teressant te worden in
Mexico.
Berichten komen geregeld van gevech
ten, die geleverd zijn en even spoedig
komen andere berichten de vorige tegen
spreken.
Te New-York zijn particuliere tele
grammen ontvangen uit de Mexicaan-
sche staten Morelos en Coahuila, waar
uit valt op te maken, dat de opstand
daar ernstige afmetingen heeft aangeno
men. Dë telegrafische gemeenschap met
die staten is verbroken.
Andere telegrammen zeggen, dat de
heele boel op een klein beetje na in
rust is. 't Blijkt dus, dat die telegrammen
geenszins vertrouwbaar zijn. Met het noo-
dige voorbehoud geven we daarom nog
het volgende:
Volgens geloofwaardige berichten, zoo
wordt uit Mexico geseind, hebben de
opstandelingen de regeering aangeboden
hunne wapens te zullen nederleggen, op
voorwaarde, dat hun straffeloosheid wordt
toegezegd en eenige wijziging in het
ministerie wordt gebracht. Zij wenschen
nl. dat vice-president Corral, de vermoe
delijke opvolger van Diaz, die tevens
minister van binnenlandsche zaken is,
van het staatstooneel verdwijnt.
Als reden voor deze plotselinge toena
dering geven zij op, dat alle patriotten,
nu er gevaar dreigt, dat Amerika zich
in de Mexicaansche zaken gaat mengen,
zich aaneen moeten sluiten. De presi
dent eischt echter, dat de opstandelin
gen zich onvoorwaardelijk onderwerpen.
Ernstiger wordt steeds de verhouding
tusschen
Rusland en China.
Men meldt nu, dat de Russische ge
zant te Peking de opdracht ontving aan
het Wai-woe-poe (Chineesche Ministerie
van Buitenlandsche Zaken) een nota te
overhandigen, waarin verklaard wordt,
dat de Russische Regeering in het ant
woord van de Chineesche Regeering be
treffende de beperking van den Russi-
schen handel door monopolies, en be
treffende de oprichting van Russische
consulaten in het district Kobdo, be
wijzen van onvriendschappelijke betrek
kingen van de zijde van China zag.
De Russische Regeering noodigt de
Chineesche Regeering uit de gevolgen
van een dergelijke handelwijze te over
wegen, die onvermijdelijk tot verstoring
van de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen Rusland en China zouden
voeren.
Naar men in welingelichte kringen be
weert, moet de nota veel scherper ge
steld en een waar ultimatum zijn. In
verband hiermede meldt de „Birsjevija
Wedomosti", dat binnenkort ernstige,
thans reeds voorbereide maatregelen te
wachten zijn. Daarmede is hoogstwaar
schijnlijk bedoeld, dat een Russische
legermacht de Chineesche grens zal over
schrijden, ten einde aan de verlangens
van Rusland kracht bij te zetten. Twee
Russische brigades staan trouwens reeds
op 100 K.M. afstand van Koeldsja.
Terwijl daar dus weer onrust broeit
en dé sociale en economische belangen
van vele menschen weer geducht uit hun
evenwicht kunnen geschokt worden of
liever een eind verder van het even
wichtspunt geslingerd, dat ze nog niet
bereikt hadden, heeft in
Engeland
de Minister van Binnenlandsche Zaken
een wetsontwerp ingediend tot wijziging
van de wetten regelende het werk van
winkelbedienden. Het voorstel is, dat zij
niet langer dan zestig uur in de week
dienst mogen doen en aanspraak hebben
op een halven vrijen dag in de week.
Overwerk is geoorloofd tot ten hoogste
60 uur in het jaar. Geen mannelijke be
diende onder de 16 jaar en geen vrouwe
lijke onder de 18 jaar .mag echter op
één dag meer dan 14 uur dienst doen.
Waar de bedienden vacantie genieten met
behoud van het volle loon, mogen de
uren van overwerk vermeerderd worden
met vijftien, indien nl. de vacantie niet
korter duurt dan een week, en met dertig
uur, indien zij ten minste twee weken
duurt.
Zondags moeten, als regel, de winkels
gesloten zijn. Winkels van Joden, die
gesloten zijn van Vrijdag- tot Zaterdag
avond, mogen voor Joodsche klanten
Zondags open blijven tot 's middags 2
uur, onder voorwaarde, dat alle winkel
bedienden Joden zijn. Bij verordening van
den minister kan er in Londen Zondags
straatmarkt worden gehouden. Gemeente
besturen worden bevoegd, bij verorde
ning te bepalen, wanneer de winkels
moeten sluiten. Uitzonderingen worden
toegelaten voor den verkoop van sterken
drank en andere ververschingen, o. a. in
stationswachtkamers, van benoodigdhe-
den voor reizende wielrijders en tuffers,
van kranten, van brood vóór 10 uur,
van banketwaren, melk, tabak. Ook mo
gen barbiers en haarsnijders tot 2 uur
n.m. open blijven.
De kwestie der vorstelijke bezoeken,
aan Italië's hoofdstad tijdens de feesten,
begint ook in
Spanje
roering te brehgen. In de Kamer heeft
n.l. de Carlist Salaberry gevraagd, of het
waar is, dat binnenkort de koninlg vain
Italië benoemd zal worden tot eerecomt-
mandant van het regiment Savoya, en|
dat koning Alfons een bezoek brengen
gaat aan het 'Italiaansche hof.
De premier Canalejas antwoordde
hierop, dat wat het eerste gedeelte 'de
zer vraag betrof, hij geen antwoord gd-
ven mocht, daar een dergelijke benoe
ming behoort tot de prerogatieven van
de Kroon, terwijl te gelegenertijd ,wel
zal worden medegedeeld, of de koning
inderdaad naar Italië fiit laat
ste wekte nogal eenige sensatie, daar
men er uit afleidt, dat koning Alfons inl-
derdaad plan heeft tijdens het Italiaan!-
sche jubileum een bezoek aan Rome te
brengen, wat in verband met de gespanf-
nen toestand tot het Vaticaan, zeer ze
ker door den H. Stoel als een uitdaging
zou kunnen worden opgevat j
GEMENGD.
Officieus wordt te Berlijn verklaard
dat van een plan van den' koninlg van!
Italië ,om keizer Wilhelm op zijn- reis
naar Korfoe te Venetië te begroeten,
niets bekend is.
In de strengste incognito, weidt
het Handelsblad van Antwerpen, zijn' de
koning en de koningin gisteren naar Op|-
p er-Egypte vertrokken.
De commissie uit den |Rijksda|gi
heeft in beginsel het voorstel goedge
keurd om de rijksgrondwet dezen
zin te wijzigen, dat aan 'EIzasl-Lortha-
ringen in den Bondsraad drie stemmen
verleend worden.
De Russische troepen hebb'en naar
de Times uit Teheran verneemt, Kaswin
verlaten. Zij hebben 77 man achtergelat-
ten.
Charbin is pestvrijgisteren is voor
het eerst geen sterfgeval aan de pest
voorgekomen.
In Frankrijk hebben in de laatste
dagen hevige stormen gewoed.
Te Parijs woeien muren en schuttin1-
gen omver en werden boomen ontwor
teld, waardoor t)p verschillende plaat
sen ongelukken werden veroorzaakt.
De windmeter in den top van den Eif-
feltoren wees Zondagnacht een wind
snelheid aan van 110 K.M. per uur en
de barometer daalde 22 m.M.
Op de kust aan de Atlantische Zee
spookte het geweldig. Te Octeville is
een visschersschuit op het strand gewon-
pen, de bemanning kon echter gelukkig
gered worden.
De driemaster „Sunbean" van Chesr
ter kon de haven van Havre niet bininenl-
komen en dreef het Kanaal in, vanwaar
het schip door een sleepboot in de ha
ven werd gebracht.
Te Honfleur sloeg een schuit van
de ankers 'en werd op de rotsen gewor
pen. De bemannng werd dioor de red
dingsboot in veiligheid gebracht.
Te Caën werden de daken van het
raadhuis en een kerk gedeeltelijk wegge
slagen en soortgelijke berichten komen
uit de meest verschillende streken van
het land.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid
van het college van regenten over de
gevangenissen te Rotterdam, mr. P. IJssel
de Schepper, rechter in de arrondisse-
ments-rechtbank aldaar.
Het Paleis te Amsterdam.
Een gisteravond gehouden buitenge
wone ledenvergadering van de vereeni»
ging Amsterdamsche Belangen, heeft
met algemeene stemmen de wenschelijkl-
heid uitgesproken dat het paleis op den
Dam aan zijn oorspronkelijke bestem
ming van stadhuis worden teruggegeven.
Binnenkort zal een openbare vergade
ring worden gehouden in verband met
de Paleisi-Raadhuiskwestie.
De vergadering betuigde voorts ini-
stemming met het adres, dezer dagen
door vele organisaties tot H. M. de Ko
ningin gericht en voerde eèn voorloopige
bespreking over een plan om een be
weging op touw te zetten met het doel!
aan de Koningin een nieuw paleis in de
hoofdstad aan te bieden in samenweib
king met rijk en gemeente.
Kustverdediging.
In de eerste bijeenkomst der rappor
teurs over dit zeer gewichtige wetsont
werp, waarvan wij gisteren melding!
maakten, is een photo grafische groeps»
opname van de commissie-leden ge
maakt. De N. R. Ct. zegt hiervan: I
-,De foto heeft zeker ten doel om,"
als het ontwerp van wet wet is geworv*
den, te kunnen zien, wie meer veranderd
is, het ontwerp of de commissie". j
Vacantiekaarten.
Het Utr. Dbl. verneemt dat de Staafsf*
spoor dit jaar wel „algemeene vacantien
kaarten" zal uitgeven, bijzondere vacanh
tiekaarten niet meer. Ook zal men waar
schijnlijk tweemaal 's weeks extra trei
nen latfia Ï99PM exc^ietreilen)
van Amsterdam, Rotterdam, Utrechtj
naar Arnhem, Nijmegen enz.
Invaliditeits-verzekering.
De Stand, verneemt, dat de Raad van
State het ontwerp Invaliditeitsverzeke
ring van Minister Talma in behandeling
heeft genomen, ,en dat het ontwerp naar
aller verwachting nog voor 1 April bij
de Kamer (kan worden ingediend.
Reclasseering.
Te Maastricht is opgericht een R. K.
vereeniging met den naam „Comité tot
steun van ontslagen gevanfgemem".
Het doel der vereeniging is geeste
lijke en .stoffelijke steun te verleenen
aan personen die uit strafinrichtingen!
zijn ontslagen, of voorwaardelijk in vrij
heid zijn gesteld, naar een Rijkswerkin
richting dreigen te worden opgezonden!
of wel ter beschikknig van de regeering
zijn gesteld geweest, ten einde dezen
het terugkeeren in de samenleving ge
makkelijk te maken.
Dit doel tracht zij te bereiken le. door
aan deze personen een goeden1 dienst of
werkkring te verschaffen, 2e. door hen
te plaatsen in inrichtingen of huisgezinn
nen, waar zij werk kunnen vinden en1
waar zij door godsdienstig-zedelijke ver
heffing en (maatschappelijke ontwikke
ling worden voorbereid tot algeheele
terugtreding in de samenleving of 3e.
door hen met raad en daad bij de behar
tiging hunner belangen bij te staan.
Opvoeding en Zenuwachtigheid.
Dr. J. H. Gunning, privaat-docent in!
de paedagogiek, heeft te 's Hage gespro
ken overopvoeding en ^enuwachtigh
heid.
De zenuwachtigheid bij kinderen komt
voornamelijk voort .uit overlading der
hersenen. De hersenen immers bij het
kind groeien zeer snelop het tiende
jaar zijn de hersenen nagenoeg volwas
sen. Tot aan het tiende jaar hebben de
hersenen zóóveel te doen met groeien,
dat vooral tot dien leeftijd de intelleo-
tueele arbeid van die hersenen zeer ge
ring moet zijn.
Het onderwijs moet dan niet te vroeg,
beginnen. De ouders jagen gewoonlijk
de kinderen naar het door hen niet be
reikbare, kijken zuur om slechte rappor
ten, doen extra-lessen geven (de rede
naar noemt dit „het domste, dat ge kunt
doen), het kweekt een ras van baantjes»
jagers en zenuwachtige menschen. De
heer Gunning kent voorbeelden van zelf
moord dientengevolge.
Men moet voor een behoorlijke har-
dihg zorgen tot het achttiende jaar moet
niemand alcohol drinken, of tabak roo-
ken. Kindervoorstellingen kinderbals,
ook bioscoopvoorstellingen zijn af te
keuren. Vermaken, voor groote menschen
blijven voor kinderen slecht, ook al
steekt men die in een kinderpakje.
Ontspanning daarentegen is noodig
voor het kind. Voor mensch als kind is
iets noodig, dat ons aan ons zelf ont
rukt. Daarom is de redenaar zoo groot
voorstander van groote gezinnen (bij
zes begint het eerst goed te worden.)
„Verstrooien" is echter een giftig sur
rogaat voor „ontspanning". De ware
ontspanning kent slechts de mensch, die
den waren arbeid kent.
De landverhuizerskwestie.
Gistermorgen meldde de „N. R. Ct."
dat er in Pruisen een nieuwe bepaling
was gemaakt, waarbij vastgesteld werd,
dat voor iederen spoorwagen, die met
Russische landverhuizers door Duitsch-
land gaat, een bedrag van 150 mark
moet betaald worden, als schadeloosstel
ling voor de bewaking van dien wagen
tijdens het vervoer door Duitschland.
De „N. R. Ct." zegt hierover:
„De, verscheidene weken door de Duit-
.sche regeering als onvoldoend beschouw
de, consulaire passen zijn weer in eere
hersteld. Maar om nu toch het verkeer
door Duitschland niet te gemakkelijk te
laten worden, is verordend, dat voor
eiken spoorwagen, die met Russische
landverhuizers door Duitschland gaat, een
bedrag van 150 mark moet betaald wor
den, als schadeloosstelling voor de be
waking van dien wagen tijdens het ver
voer door Duitschland. Men voelt waar
de kneep zit. Russische landverhuizers
die door in Duitschland voor landver-
huizersvervoer geen concessie hebbende
maatschappijen worden vervoerd, zijn ze
ker bijzonder lastig, veel lastiger dan
landverhuizers, die over Duitsche havens
reizen b.v.i ,En pu jno£t $ie .vervoerder
de kosten dragen van de politiebewaking
van die wagens, die volgens de verorde
ning, waarbij het vervoer is geregeld,
niet eens bijzonder oponthoud in Duitsch
land mogen hebben. Bij ons in Neder
land, en waarschijnlijk ook wel in an
dere landen, worden de kosten van po
litiebewaking uit de openbare kas ge
kweten. In Duitschland schijnt men van
dit gebruikelijke systeem te gaan afwij
ken; en men is bij hetgeen men ia
rekening brengt geenszins goedkoop. Als
het niet te zeer tegenloopt, schiet er
van de tegemoetkoming in de kosten van
bewaking nog wel wat over. Daarom
is het de Duitsche regeering natuurlijk
niet te doen. Maar het mag toch niet
heeten, dat deze nieuwe bepaling er een
is, om het verkeer over niet-Duitsche
havens, in vergelijking met dat over Duit
sche havens te bemoeilijken. Deze nieuwe
doorvoerbelasting, van niet-geconcessio-
neerde buitenlandsche vervoerders gehe
ven, heeft dan ook met protectionisme
zeker niets te maken. Zij is slechts een
schadeloosstelling voor politiedienst!"
In Duitschland had men zeker hier
eenige aanmerking op verwacht, doch de
heer Tinsley nam genoegen met dit be
sluit, daarom is men in Duitschland nog
verder gegaan, want een nader bericht
luidt
„Uit Bentheim is te Rotterdam be
richt ontvangen, dat men in Duitschland,
bij nader inzien, één geleider te weinig
acht voor eiken spoorwagen, die met
Russische landverhuizers door Duitsch
land gaat. En omdat men een som van
150 mark te gering acht, als schade
loosstelling voor deze bewaking van dien
wagen, tijdens het vervoer door Duitsch
land, heeft men er nu een bedrag van
300 mark voor eiken spoorwagen van
gemaakt."
Doch ook nu is een conflict uitge
bleven, want de Uranium Steam Ship
Cy. heeft de voor deze landverhuizers
per spoorwagen verlangde 300 mark ge
stort.
KORTE KRONIEK.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
f 60 doen ter hand stellen aan het be
stuur van het Leidsch Studenten-muziek
gezelschap Semper Crescendo, ten bate
van de stichting Oranje-Nassau's Oord.
De gemeenteraad van Bergen op
Zoom besloot gisteren den prijs van het
gas met ingang van 1 Oct. als proef
gedurende de zes wintermaanden te ver
lagen met Va ct. per Ms.
De gemeenteraad van Hengelo, heeft
besloten de Paaschkermis met ingang van
1912 af te schaffen en de najaarskermis
te behouden. I
Met de meeste zekerheid kan mep,
degedeeld worden dat de heer Heemst-
kerk, afgevaardigde naar de Tweede Kar«
mer voor Rotterdam IV, beslist niet denl
wensch te kennen heeft gegeven om voort
de bestaande vacature in de rekenkameil
in aanmerking te komen, noch daarnaail
gesolliciteerd heeft. I
De Amsterdamsche chemici hebben]
het plan opgevat een internationaal coh
mité op te richten, dat plannen zal ben
spreken voor de oprichting yan een get-
denkteeken voor wijlen prof. Van 'tHoff.
De audiëntie van den minister van(
Waterstaat zal a.s. Vrijdag 17 dezer eni
die van de ministers van Justitie en vanj
Binnenl. Zaken zal a.s. Zaterdag 18 de4
zer niet plaats hebben. 1
LEIDEN. 14 Maart.
Geloof en Wetenschap.
Bovenstaande Vereeniging hield gister
avond in de St. Josephs-Gezellen-Zaal
een goed bezochte vergadering.
Na opening met den christelijken groet,
installeerde de Voorzitter, de heer Dr.
Weebers, den nieuwbenoemden secretaris,
den heer Th. R. Wijers. Vervolgens werden
de notulen gelezen en onveranderd vast
gesteld en verkreeg de WelEerw. J. van
Well S.J. uit Venlo het woord, die tot
onderwerp zijner lezing had gekozen
„Het kind en de literatuur".
In den aanvang zijner lezing merkte
spr. op, dat in vroegere tijden de kinderen
als paria's uit de letteren waren gebannen,
met uitzondering van de volkssprookjes!
en volksrijmpjes, waarin ook in de oudP
heid het kind een hoofdrol vervulde.
Onder kinderliteratuur verstaat spr.*
inet uitsluiting van het jyetensc]happ«P