Het iied van Clarens. Uit de Pers. Derde Blad, behoorende bij De Leidsche Courant van Zaterdag 4 Maart. Over alles en nog wat. v. Arti et Religioni. Verleden week ben ik niet belangstel ling gaan luisteren naar de uitvoering !van onze R. K. gemengde zan'gvereeni- ging „Arti et Religioni". 'tWas benieuwd, .wat ik te hooren 3tou krijgen, want men bad van' de repe tities verteld dat zoowel de Mis als de plocke goed ingestudeerd werden. Met voldoening ben ik van de uitvoe ring heengegaan en met genoegen' heb lik gezien, dat Arti et Religioni over igoede krachten beschikt. Het volmaak te dat behoeft nauwelijks gezegd te worden is nog geenszins bereikt. 'Men heeft pas een stap gezet op den jveg der reorganisatie, maar de be slistheid en de ernst, die daarbij wor den getoond, geven vertrouwen' voor de toekomst Waarom zouden wij in Leiden gee.nl flinke eerste klasse zangvereeniging van Katholieken kunnen hebben? Als wij bezitten christelijke jzangvereeniginlgen, een vrijzinnig zangkoor, een Toon'kunst- afdeeling, dan is er ook plaats voor een goede Katholieke zangafdeeling. De grondslag daarvoor bestaat. Arti et Religioni heeft een tijd van verval gekend, waarin zij ten doode scheenl opgeschreven. Maar zij heeft deze cri sis doorstaan en is thans 't best te ver gelijken met een herstellende, die al leen nog slechts versterkende middelen noodig heeft om de laatste nadeelige gevolgen van de doorgestane ziekte te overwinnen. Worden die versterkende middelen toegediend, dan zal Arti wor den van een tenger tuberculeus schep seltje, een gezonde jonge deem, met frissche levenskracht, bij wie de gevaar lijke tuberkelbacil verkalkt is. leder kan begrijpen, wat ik met deze beeldspraak bedoel. Wie de uitvoering van Arti bijwoonde, weet dat zij over igoede krachten beschikt, zooals ik al reeds boven zeide. Maar naast goede zijn er minder goede elementen', waar door de koren, meer speciaal de dames koren, qualitatief onvoldoende zijn. Men telt bijv. enkele gbede sopranen, inaar deze moeten het geheele koor dragen. De versterkende middelen, die Arti noodig heeft', zijn dus goede zangers en zangeressen, die liefde hebben voor de kunst en bereid zijn zidli aam de lei ding van den directeur te onderwerpen en de wenken van' het bestuur te vol- 6cn- j r Men moet niet naar Arti gaan', pmdat men van de repetitieavonden „lol letjes" wil maken, 'k Ben geen vijand van grapjes de heeren behoeven niet met stijve gezichten tegenover de da mes te zitten 't zijn immers in hoofd zaak jongeiui, die bij elkaar zijn. Dit neemt niet weg, dat nimmer het doei van! het bijeenzijn uit 't oog verloren mag worden en dat doel is de studie van een bepaald zangstuk Gaat men door met ijver te studee rt u, dan za! het succes van een'volgende uitvoering dat van de voorgaande over treffen. Dat succes moet bestaan in een toe name van het aantal werkende leden', opdat Arti in staat worde gesteld met eigen krachten groote werken uit te Voeren. Ik schreef deze weinige, regelen dan ook slechts met de bedoeling om aan te sporen tot het lidmaatschap van on ze gemengde R. K. zangvereeniging Arti et Religioni, die op andere plaatsen naamgenooten van zoo uitstekende re putatie bezit. Men zal wellicht schoorvoetend er toe over gaan om lid te .worden. De een doet het niet, omdat de ander het wel doet en nummer drie verschuilt zidh achter beide eersten. De klacht wordt dan wel eens ge slaakt: 'tls weer een Roomsche ver- eeniging. Al de bezwaren, die bij Room sche vereenigingen gemaakt worden, be staan niet zoodra liet neutrale veree nigingen geldt. Hoeveel Katholieken ge ven en gaven hun krachten aan' Toon- FEUILLETON. Een-verhaal uit de Fransche revolutie. 78) (Slot.) En tegenover t" e verschijning, welke bij zijn vo.zv wetendheid van het geen in zijn a igheid was voorgeval len, door nic. apu verklaard worden, stond hij het eerste oogenblik als ver steend, terwijl dc herinnering aan de spookgesdi.edeni c.en van Piernic en Ge- neviève zijn brein dreigden te doen sprin gen In dien radeloozen toestand, voe lend dat hij den waanzin nabij was, rust ten zijn ve. .derde blikken op het por tret der markiezin, wellicht met de ge heime hoop, het schilderij daar niet meer te zullen zien .eneinde een houvast te vinden voor zijne hem ontsnappende re de in de bevinding dat hij de beeltenis Voor een spook had aangezien. Maar,., de geschilderde dame was kunst instede van eigen Katholieke kunst te beoefenen. Toch verdient dit laatste vlerrewegi de voorkeur. Dit blijkt ook hieruit, dat bij het bekendworden van de uitvoe ring van La Damnation de Faust doof Toonkunst van gezaghebbende zijde al aanstonds de medewerking aan Katho lieken ten sterkste ontraden is. Dien' raad hebben verschillende onzer ge- lcofsgenooten opgevolgd en zij hebben' geweigerd om in dit werk mee te zin gen. Hoe de geestelijkheid dezer stad over de eerstvolgende Toonkunstuitvoe ring denkt, zegt ons op ondubbelzinni ge wijze de mededeeling van den Hoog- eenv. Deken in de courant van gisteren. Zooiets behoeft men bij een Katho lieke vereeniging niet te verwachten. De munikale verslaggever van deze courant heeft in zijn hooggestemde re censie van de laatste Arti-urtvoering nog op een ander punt gewezen toen hij schreef, dat Arti tevens een sociale roeping vervult, door de schaap- kens uit één stal bijeen te houden' e*i ze voor vermenging te hoeden met die uit een andere stam zijn gesproten. Hierop ga ik voor heden niet dieper in. Met dezelfde redeneering zou ik kunnen bepleiten' het nut van' gemeng de R. K. tooneel- en andere liefheb- berijvereenigingen en dan zou het zijn te veel hooi laden op één vork. Laat men beginnen door meerderen steuin, Arti et Religioni te maken tot een uitstekende zangvereeniging, die onder de bestaan de Leidsche zusterverenigingen een' waardige plaats zal innemen. Observator. De Algemeen Kiesrecht-Coalitie. Het (liberale „Handelsblad,, mengt zich in de polemiek tusschen „Nieuwe Courant" en „Vaderland" over de beteekenis van de algemeen kiesrecht- leuze als verkiezingsleuze. Het blad gelooft, dat een groot deel der liberalen zich nog niet recht voor den geest heeft gesteld, dat de .eisch van algemeen kiesrecht iets anders dan' een leus is. De Amsterdamsche kiesvereeniging „Vooruitgang," de grootste vrijzinnige kiesvereeniging ,meenen wij, van geheel het land, is eerst thans bezig te over leggen en te beraadslagen hoe zich ten opzichte van dat algemeen kies-, recht te stellen. Wat in deze kiesver eeniging plaats vindt, het vormen1 van een meeiiing moet wellicht bij meer li beralen nog geschieden, dan de lei ders der Liberale Unie wel bevroeden. Want ook zij die werkelijk over de po litieke vraagstukken van den dag heb ben nagedadht en een gevestigde mee ning hebben, kunlnen' licht, evenals een paar jaar geleden de tegenwoordige Unie-liberale strijders voor algemeen kiesrecht, het algemeen kiesrechtvraag- stuk als niet zeer urgent beschouwd hebben. Terecht meenen wij; wij: heb ben het vroeger reeds betoogd, de eisch van algemeen kiesrecht leeft niet onder ons volk, leeft niet bij de kiezers, is slechts een verkiezingsleus, een verza melleus, waarmede men, zoo al niet po litieke partijen, dan toch kiezers wil trachten te verzamelen. Door haar algemeenheid en eenvoud is zij daar uitmuntend voor geschikt en voorloopig kunnen nog onder die leus verzameld worden zij, die inderdaad eiken meer of min volwassen Neder lander (en Nederlandsche) het kiesrecht willen geven, als ook zij die in het alge meen kiesrecht slechts het tegendeel zien van het attributieve kiesrecht. Allen, die, als wij, hoezeer ook ge neigd mede te werken het attributieve kiesrecht door algemeen kiesrecht te vervangen, daartoe slechts juist bereid zijn omdat zij de zaak van zoo weinig belang achten, zullen echter instemmen' met de vraag door De „Nieuwe Courant" uitgesproken„E11 daarna Daarna als de eenige „verzamel- leus" niet meer verzamelt, als het doel bereikt is, of voorloopig volksvertegen woordiging noch regeering ook maar één stap kunnen doen om dichter bij het doel te komen? Als dus wat verdeelt wèl op den voorgrond moet treden Ja dan zijn de verkiezingen afge- daar nog altijd op haar plaats,het andere beeld kon slechts zijn dat van de uit den dood opgestane dame, of. ha re schim Alles was nevel en duisternis in het hoofd van Raffut. Eindelijk, in een wan hopig besluit, zonder de minste redenee ring, in een soort van brutaal instinct, stamelde hij, de lip opgetrokken tot zijn gewonen spotlach, met een akelig ge grinnik „O, zoo, kom jij uit je graf, mevrouw... O, zoo, kom jij me bang makenWel nu, dan zal ik je opnieuw dooden, zoo- als ik het de eerste keer gedaan heb!" Als bij het voltrekken van zijn eerste misdaad, flikkerde weer een rosse gloed in zijn wilde oogappels, en zijn pistool uit zijn gordel grijpend, legde hij, met den vinger aan den trekker, het op de spook verschijning aan. „Ellendeling!" Bij dat woord, den laatsten kreet, den zelfden kreet, dien eenmaal de doodè hem doodelijk ontsteld toevoegde, drukte Raffut af en gaf vuur. Ofschoon de kogel haar geheel moest hebben doorboord, barstte de dame los in een zenuwaghti- loopen en... wie dan leeft, die ;zorgt> Wij gelooven niet dat deze redeneerin'g er eene is, die zelfs openlijk uitgesproJ. ken kan worden. Wanneer onder de „ver- zamelleus" van algemeen kiesrecht ge tracht zal worden een meerderheid in de volksvertegenwoordiging te krjjgen, moeten de kiezers vooraf weten wat een regeering, steunende op die meer derheid, zou willen trachten te berei ken. Men wil een „algemeen kiesrechtcoa litie" vormen. Goed. Maar hoe zal die coalitie werken Wij meenen, dat zij die aldus samen werken, verder moeten gaan en moeten aangeven welk eene regeering wij krij gen zullen indien' de linksche voorst-an ders van algemeen kiesrecht een meer derheid in de volksvertegenwoordiging krijgen. Wij weten thanser zal geen sprake van zijn, dat opgenomen wordt in die regeering de leider van de partij die in de eerste plaats het eerst en het krachtigst de leus heeft doeii klinken, thans de verzamelleus van de Liberale Unie. De heer Troelstra zal, heeft „Het Volk" ons verklaard, er niet aan denken minister te worden. Nu, wij haddein het, eerlijk gezegd, geen oogenblik gedacht of verwacht de sociaal-democraten zijn veel te goede tactici, voelen zich als partij van oppositie 'a outrance te behagelijk, om geneigd te zijn mede re- geeringsverantwoordelijkheid te dragen cm mede de waarheid te ondervinden van het gezegde „gouverner, c'est mé- contenter". (Doch'wel merkwaardig is de verklaring van „Het Volk" dat uit verzet tegen algemeen kies recht „met het spook van Troel stra's ministerschap" de goelien bang gemaakt zouden worden. Immers men moet uit die verklaring afleiden, dat „Het Volk" den steun vvenscht van hen die als een spookbeeld de mogelijkheid beschouwen, dat een regeering krachtig enkele sociaal-democratische idealen zou trachten te verwezenlijken). Maar wel ke partijen onder de verzamelleus bij een gebracht, zullen wèl de regeering aanvaarden en wat zal de richtinlg vain hun regeeringsprogram zijn? Ons scheiden nog meer dan twee ja ren van de verkiezingen. Indien' zidh thans een flinke coalitie vormt om de regeeringsm eerderheid te veroveren, meenen wij thans reeds te mogen eischen, dat die linksche coalitie zegt hoe zij zou willen regeeren. De regee- ringsmeerderheid van 1905 heeft hare taak moeten neerleggen, omdat, ter uit oefening van haar regeeringsplicht om voor 's lands defensie te zorgen, zij niet op een meerderheid in de Kamer kon steunen. Moet iets dergelijks weer ge beuren? Wij mogen toch vragen, dat partijen, die samen regeeren willen', ook den kiezers een gezamenlijk werkpro gram voorleggen. Het blad besluit met deze ontboeze ming: - Ons zou niets aangenamer zijn dan een samengaan van vrijzinnige partijen, waardoor een linksche, waardoor zoo mogelijk een vrijzinnige meerderheid in de volksvertegenwoordiging verkregen werd. Doch wij meenen, dat jpartijen die een regeeringsmeerderheid zouden willen vormen, alleen bijeengehouden door den band van de algemeen' kies recht-leus niet gemakkelijk een meer derheid der kiezers op hun hand zullen krijgen. Het „Centrum" teekent bij die conclusie aan En vooral zullen zij niet gemakkelijk kunnen regeeren. Zou het eerste (n.l. het verkrijgen der meerderheid) misschien nog mogelijk zijn, het laatste is, bij de tegenwoor dige samenstelling der linkerzijde, ab soluut buitengesloten. Waarbij dan nog komt, dat men het ook over den eisch „algemeen kies recht" allerminst eens is. Unie-liberalen, vrijzinnig democraten en socialisten verstaan onder dezen eisch volstrekt niet hetzelfde om van de vrije liberalen nu maar te zwijgenl En de „verzamelleus" is bovendien ook in zóó verre misleidend en valsch, dat zij als politiek wapen tegen de Rechtsche partijen alle deugdelijkheid mist. Immers ter rechterzijde verlangt men eveneens dat het kiesrecht vraagstuk ter gen, akeligen lach. Zij stond daar reeds vóór hem, rechtop, onbewegelijk, roer loos. Wankelend, razend van angst, hoor de hij den kogel langzaam over den vloer rollen als een knikker Zijn geheele lichaam schokte... en uit zijn keel steeg een schor gereutel op. Hij had het vage gevoel, dat al zijn bloed met onstuimigheid naar zijn nek drong en al zijn slapen zou doen barstendat hij achterover vielin een grenzenlooze zwarte leegte... een oogenblik daarna waggelde hij half rond en sloeg vervol gens neer met een doffen smak op den vloer... „Het is mij voldoende geweest vóór hem op te rijzen als het beeld van zijn wroeging, om zijn geweten hem te doen dooden." Den volgenden dag, nadat lady Ros- wald vertrokken was, begaf Piernic zich naar de hoeve, om kennis te geven, dat meester Jean, inweerwil van alle klop pen on bonsen op de deur van zijn ka mer, niet opendeed. De markies snelde toe en vo-d Raffut op den grond, als lijk, reed? koud en verstijfd. De in aller ijl ontboden geneesheer v<yi Por£vieux, hand worde genomen en door de regee ring is reeds een Grondwetecommisie ingesteld Het algemeen kiesrecht, of wat daar mee practisch overeenkomst, vindt bij de christelijke partijen tal van aan hangers en er is geen enkel bewijs om aan te nemen, dat een kiesrechtregeling onder Rechtsch regime tot stayd ge bracht, minder democratisch en minder afdoende zou wezen, dan onder een be wind van het Linksche allegaartje. Vele liberalen dit staat wel vast zijn uiterst bevreesd voor een nieu we kiesredhtuitbreiding, al verbergen sommigen van hen die vrees onder min of meer luidruchtige sympathie-betui gingen. Maar aangenomen zelfs, dat jnen het Links over de electorale kwestie zou eens worden, dan zijn daar nog zóóveel andere zaken, waarover men het roerend 011 eens is, dat er alle reden bestaat voor de vraag, door „Handelsblad" en „Nieu we Courant" opgeworpen. En van een bizondere welsprekend heid is in dit verband de herinneriinjg aan de miserie van 1905, waarnaar het „Handelsblad" terecht verwijst als naar een waarschuwend voorbeeld. Vaderlandsloozen. De „Nederlander" schrijft onder dit opschrift: Landsverdediging is, gelijk van zelf spreekt, eene zaak van uitsluitend vader- landsch belang. Zoolang de wereld verdeeld is in sta ten, is handhaving van eigen bestaan, van eigen recht, van eigen vrijheid het allerhoogste belang, waarvoor ieder die tot" zoo'n staat behoort, alles be hoort over te hebben, en, als het er op aankomt ook heeft. Bij de verdediging van zijn land wordt de ware gemeen schap, het echte socialisme, het 'diep ste gevoeld. Voor 't eerst is in ons land hiermee gebroken en wel door de Sociaal-Dz- mocraten. Getrouw aan hun beginsel, dat wat zij noemen het proletariaat, al is het iets geheel anders dan proletariaat één is over geheel de wereld en staat tegenover het „kapitalisme" van heel de wereld, hebben zij zich niet ontzien, met een groep personen uit een ander land ge meenschappelijke besluiten te nemen, strekkende ter bepaling van hunne hou ding tegenover de maatregelen, voorge steld ter verdediging van Nederland. Hiermede hebben zij openlijk gebroken niet alles, wat als grondslag van den Staat kan worden aangemerkt. Niet enkel het landsbelang beslist over de toekomst van ons land, maar mede het inzicht van een groep vreemdelingen. Belgen zullen medezeggenschap heb ben in hetgeen ons hoogste goed, ons eigen bestaan betreft. De stem der sociaal-democraten, leden van den Nederlandschen Staat, die trouw gezworen hebben aan de Grondwet, die onderdanen zijn van Nêerland's Konin gin, die Haar hebben te steunen, waar Zij aan haar eed getrouw, geroepen is „de onafhankelijkheid van het grondge bied des Rijks met al haar vermogen te verdedigen en te bewaren", die stem zal mede beheerscht worden door bur gers van een anderen Staat, welke met onze onafhankelijkheid en onze reahten en onze vrijheden niets van doen heb ben. Maar wij weten dan nu ook voor taan, op welke waarde wij de felle positie hebben te schatten, die van sociaal-de mocratische zijde tegen elke landsverde diging worSt gevoerd. rt Is een oppositie van lieden zonder Vaderland! Debatten zonder eind. De „Standaard" driestart: Over rekken van de debatten valt geen klacht. Van obstructie was geen sprake. Zelfs aan gouddraadtrekken mag niet gedacht worden. Maar toch blijft het feil, dat er ook over de jong ste wetsontwerpen uur 11a uur, en dag na dag beraadslaagd is, en dat er een kleine twee .weken alleen in de Twee de Kamer mee heengaat Dan komt de successiewet, waarover het gehaspel ook niet weinig zal zijn. En dan weer de Arbeidswet, die er voor geknipt is om er eindeloos over te debatteeren. Slechts één ding is er ,wat men Rechts constateerde, dat de eigenaar van het kasteel al sinds vijf of zes uren gestor ven was aan een aanval van beroerte. „Mijnheer Raffut," zei de dokter met half-luide stem vertrouwelijk tot den mar kies, „mijnheer Raifut maakte te veel misbruik van sterken drank. Vroeg of laat moest hem dat een leelijke part spelen." EPILOOG. Eenige maanden waren sedert heenge gaan, en God had aan .iet jeugdige echt paar een zoon geschon :en. Lord en lady Roswald waren als peter en meter te genwoordig bij den L. Doop. Ct ver zoek van zij 1 tante ofschoon het idéé hem zondei ng voork 1 sxond de markies toe, t de groene kamer werd herschapen i een bid! ïpel en de kelder van den torcn. in een oi.deraardsche gang ol kerk. Tel e.is als zij een bezoek bracht aan het Kameel, bad dy Roswald daar dikwijls. Vaak keerde 7 j uit de kapel een weinig bleek en in j, 'achten verzon ken terug naar nooit, g«. al, kwam ook maar één hare lippen, ^inspelend op dc 1 1 van zelfs in zijn macht heeft, en dat is K .1» rechtstreeks'het óuwfra!^' en dal? bat wordt<^gehouden^er buital d* lrZS daarenfeg<m nu we in TmvoR strekt abnormalcn toestand verkeeren lijk Ten achteTT- schrome. vloot van onTwe^igT tf^ach^ op het oogenblik,'dat ze in dè hav^ ooke"nSdTteerd W°rden' is het zaak omi bepalen tot Die breedsprakigheid is onze viiand ZrZ* lSt die breedsprakigheid h.' volksaard. Een gewoon Nieder De titd J"" eC" ^<TtT vtd^ het zicht Fn 913 komt reeds "t net zicht. En we staan nog voor Ziek. TaVn? Mnr?' '"validiteitsvmekerfng n a 7'lcwet' Kustverdediging en Grondwetsherziening, om nu van de tal zeer'om °nhW waaronder er zeer omvangrijk zijn, niet eens te spre- re a 1 ter wereld wil men dan ge reed komen, zoo de Kamer de toga aan trekt en Academie wordt, en het ora torische steekspel den tijd opeet d?e HZ, a te ï.vater ,atal van nieuw- Sa"'S? CPkenS 200 VOlstrekf °«- binden, laat dan althans de^egeerinéU tiid omnSPaarZamer met de" "a tonaRn )d?mfan f ™Iks wel naar den zet regel Spreek niet als de Minister het even goed zelf alleen af kan, en als 1 spreekt, spreekt kort. S Tegen de zedeloosheid, schrijft: (A'"R K°tt e rdam m er."- de ongeemeenieckhVan sodalistischen kant °"Sn '"n e" si"S meermalen de grenzen der betamelijkheid te buiten uok in de vrijzinnige pers ontbrak heftig verzet niet en één orgaan maart z.'ehte„asd.md aan dlg in Zi'n Kamerover- f! schuldig aan onwaardige uitvallen S» |ke 1- In meerdere gevallen gaat men van vril Zinnige zijde met den Minister mee Ech zZ,SHmS h"g,niet van harte. Het geeft zoo den indruk alsof men 't doet w.M men het voor zijn fatsoen „iet laten k2 Ongetwijfeld gaat van rechts de stuw kracht, de leiding uit. Op cardinale punten stond men zelfs lijnrecht tegenover elkaar en gin-r het on enkele uitzondering na, rechts* ?ege„P Te verwonderen is dit niet ko hilZOU v"kcerd zijn de vragen, wel- invlocT 1et zijn, buiten den invloed der beginselen te plaatsen De anhthese moet zich hier wel openbaren. ,..yan zedelijke begrippen toch als huwehjk schuld, straf en andere hebben gevonnder7'nVl0!d ,Van he' Christendom fZZ!", sterk 'S de invloed dier Christelijke religie geweest, dat eerst na aan haa^ 7" 7"g0 Jare" ontworsteiii,g aan haar invloed mogelijk is. En nu wil 7inni7,g7WIJ!eld een gr°ot aantal vrij zinnigen die begrippen hooghouden, mee Raffut, noch op zijn kastijding „Wanneer haar bezoek bij Piernic, intendant van het kasteel geworden, de herinneringen aan het akelige drama verlevendigde, schudde de oude inan ernstig en het hoofd en mompelde na eenig overwegen „Dat was het beste middel om de ar me markiezin te wreken, zonder de jon ge mevrouw troosteloos te maken of op' de eer van den markies een smet te werpen. De versciliij..;-.g heeft Raffut slechts gedood, omdat hij sell. Jig was. Op het kasteel zingt imcn nog dik wijls het aardige lied van Clarens, inaar alleen die coupletten, die liefde en vreugde ade:i: "o!t v.o neer de laatste stroi" :i gezn .gen, die spre kende van boete en wraakz" ht. En wan neer het kleine markies je oud genoeg zal wezen om het lied op de knieën van! Piernic te herhalen, zal de oude, goede dienaar hem slechts kunnen leerei de woorden van geluk, de overigen zullen worden vergeten, het kind zal ze nim mer kennen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 9