28 BUITENLAND. BINNENLAND. 2e Jaargang. Na. 425. Bureau OlIDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en liet GEILLUSTL BRD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco der post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag Februari 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. V Wordt gevraagd een politieke uitvinder. Men herinnert zich immers nog| wel het blanco artikel, „de schoonste .uit-, Vinding der eeuw Al wat» links stond, liep daar warm voor, doch helaasdat fraaie ding heeft zijn roem niet kunnen handhaven. Nie mand kijkt er meer naar om. En toch hebben de linkermanlnenl wieer loo'n verzamelpunt noodig, willen! zij met een schijn van eensgezindheid in' 1913 ten strijde trekken. Nu „Het Vaderland" is al klaar. |Dit orgaan der „Liberale Unie" vindt de algemeen kiesrechtteuze uitermate ge schikt als „verzamelsignaal voor alle li beralen". Het blad verwacht dat „zoo niet alle, dan toch de meerderheid der liberalen zich met oqs onder die leus zullen vereenigen. De vrij-liberale Nieuwe Courant meent echter dat het de Unie vrij staat „dien kreet unisono met de vrijzinnig! en sociaal-demqcraten aan te heffen', als verzamelsignaal klinkt zij valsch". „Het kan dat niet zijny niet slechts voor den Vrij liberalen Bond, maar evenmini voor duizenden ongeorganiseerde liberalen daarbuiten". Dit ziet er al leelijk uit voor de linker eensgezindheid. Maar nu komt ook obg het Handelsblad verklaren, dat de kiesrechtleus ongeschikt is. „Wanneer onder de „verzamelleus" van algemeen kiesrecht getracht zal worden een meer derheid in de volksvertegenwoordiging te krijgen, moeten de kiezers vooraf .weten, wat een regeering, steunende op die meerderheid, zou willen trachten te bereiken", betoogt het Amsterdamsche orgaan. En het zet nader uiteen! ,^ïïat partijen, die een regeeringsmeerderbeid zouden willen vormen, a 11 e e n' bijeen gehouden door den band van' de alge meen kiesrechtleus, niet gemakkelijk 'n meerderheid der kiezers op hun hand Zullen krijgen" M. a. w.er moet een soort linker program verschijnen. Maar hoe komen de uiteenloopeinde linkergroepen daaraan Zij moeten maar eens adverte.erein „Gevraagd, een politieke uit vinder. Vast werk. Aandeel in de winst. V Verbluffend. In een artikel van de linker kiesrecht- plannen, schrijft het Handelsblad: »>Wij gelooven dat een groot deel der liberalen zich nog niet recht voor den geest heeft gesteld, dat de eisch van algemeen kiesrecht iets anders dan een leus is. De Amsterdamsche kiesvereeniging „Vooruitgang", de grootste vrijzinnige kiesvereeniging, meenen wij, van geheel het land, is eerst thans bezig te overleggen en te beraadslagen hoe zich ten opzichte' van dat algemeen kiesrecht te stel len. Wat in deze kiesverteeniiginfet plaats vindt, het vormen van cen'mee- ninig, moet wellicht bij meer liberalen nog geschieden, dan de leiders der Liberael Unie wel bevroeden. Wanli ook zij, die werkelijk over de politielke vraagstukken van den dag hebben sia-* gedacht en een gevestigde meeninlgi hebben, kunnen' licht, evenals <een( paar jaar geleden, de tegenwoordige Unie-liberale strijders vopr algemeen kiesrecht, het algemeen kiesrecht- vraagstuk als niet zeer urgent be* schouwd hebben. Terecht meenen wij: wij hebben het vroeger reeds be toogd de eisch van algemeen kiieS-i recht leeft niet onder ons volk, leeft niet bij de kiezers, is slechts een ver kiezingsleus, een verzamelleus, waar mede men, zoo al niet politieke' par tijen, dan toch kiezers wil trachten te verzamelen." 'Nota benemen is nog bezig aan! „het Vormen van een meening". Nota bene: de kiesrechtkw|elstie is f,slechts een verkiezingsleus", 't Is eerlijk gebiecht. Maar dan was toch heel de „bilanco"- ï*>litieto louter Men vuile maar in. ,\Vij zijn er te be- Itefd vopfi V Lief land. Den Portugeesdien minister van' Bui- tqnlandsche zaken, die meerdere malen den journalisten gezamenlijk gehoor ver leent, quasie ,uit welwillendheid jegens de pers,-, maar natuurlijk om1 die pers gunstig voor de regeering te steunen!; Z.Exc. B. Machado dan werd op zoo'n zitting door den corr. der „N. R. Ct" gevraagd „Zou uwe excellentie mij «Ven kun nen zeggen of Bruno (de schuilnaam van den directeur der „Diario da Tarde," José Pereira de Sampaio, die wegens wantrouwen in het beleid van' het voor- lo,opig bewind zijn blad deed ophou den) monarchist is of republikein?" „Zijn vraag, hoe diplomatiek ook op gesteld, viel toch niet in al te goede aar de. Maar de minister bleef glimlachen en zei Bruno is republikein, een om'zer oud ste medestrijders in de historische par- tij" Hier zweeg hij even, maar jn aller oogen de vraag naar nader verklaringen lezend, zei hij weer: „Wij betreuren het zeer, dat hij tot deze daad gekomen is, en het bewuste manifest openbaar maakte. Tot nu toe heeft hij alleen onze hoogste achting verdiend, en niet alleen' in onS republi- keinsdhe kamp was hij een der edel ste voorvechters, maar zelfs onder de monarchisten genoot hij als fair strij der hooge achting; en.... messieurs1... ook voor de inboorlingen van Angola zal binnenkort veel gedaan, worden..." En Z.Exc. ratelde vlug door over de koloniale politiek. De Bruno-snaar roer de hij liever niet langer aandie klinkt wat valsch. Men moet n.I. weten, dat Bruno, wien door den Stadsgouvenieur in naam der nieuwe vrijheid een: verhoor werd afgenomen, daarbij o. m'. zeide „Ik verklaar bij deze, en verzoek alle bladen in Portugal dit te publiceeren, dat ik mij van dit oogenblik af volkomen uit den poütieken strijd terugtrek, om dat ik walg van de wijze waarop deze in Portugal gevoerd wordt." Deze verklaring, in de meeste bladen opgenomen, heeft een diepen' indruk ge maakt op allen, die streven naar eefa' onder de republiek herlevend Portugal, maar vooral op hen, wier geloof in het regeeringsbeleid der voorloopige be windvoerders reeds eenigszins geschokt en aan het wankelen gebracht was door hun willekeurige handelingen! en het voortdurend verschuiven der verkiezin gen. Natuurlijk het meest, wijl die zweepslag kwam van Bruno, een repu blikein, die in alle opzichten geacht kan worden op de hoogte te zijn van het be leid en de bedoelingen der republikein,'- sche bewindvoerders. 't Is gek! Nu zijn de Jesuieten al verdreven, de andere geestelijken on^ schadelijk gemaakt, de religieuzen aan 'banden gelegd en nog is dat land biet gelukkig. Men zou zeggen.... ALGEMEEN OVERZICHT. Gisteren is dus officieel een eind ge komen aan de weifelende houding van het Fransche ministerie door de Ontslag aanvrage van Briand gister aan den president Fallières gezon den. Deze ontslagbrief is een knap en uiterst handig beroep op de openbare meening Briand begint met te wijzen op de verzwakking van de republikeinsche meerderheid, waarop zijn ministerie' steunde. Deze meerderheid heeft zich ge deeld in twee deelen, waarvan het groot ste het ministerie is trouw gebleven,' maar het andere onverwacht is snel aan gegroeid en elementen bevat, waarop de regeering meende te mogen rekenen bij het volbrengen van haar 'moeilijke taak. Alleen eensgezindheid van de repu blikeinsche partij geeft de mogelijkheid een politiek van socialen vooruitgang, van orde en van veiligheid, die bij de da den van het ministerie steeds heeft voor gezeten en den ingedienden1 voorstellen wet immer tot grondslag is geweept. De bestaande toestand is onontwar baar, als zijnde voortgekomen uit een steeds groeiend wantrouwen eni eeai da gelijks stelmatiger wordende vijandig heid van zekere republikeinen tegen! dein vp,pratte* van, de,u luiste*raad, Met beroep op alle republikeinen, al dus Briand, om een politiek van ont spanning en1 kalmeering te verwezenlij ken en een redelijken, verdraagzaame:i' leekenarbeid te volbrengen, -die voor elk geloof gelijken eerbied toont, ten ein de allen burgers des lands een Nauwge zette en gelijke rechtvaardigheid van overheidswege te verzekeren (dit be roep is door sompligen piet begrepjen, en door anderen verVortnd) heeft! ten! slotte op een gedeelte van de republi keinsche meerderheid een uitwerking ge had, die geheel hét tegenovergestelde is van hetgeen men ervan verwachten' mocht. De vijandigheid in politiek op zicht, die er door tegen mij is ontstaan, heeft niet afgelaten. De verwezenlijking van de politieke, fiscale, sociale en eco nomische hervormingen, die het stout moedigste programma bevatte, dat ooit aan het Parlement is voorgelegd, is ier door onmogelijk geworden. Een nuttelooze poging, die uitsluitend kan dienen, om een precair onmadhtög leven, in een omgeving van kuiperijen en hinderlagen en soms ten koste van ellendige trar;cacties, te handhaven, stuit mij tegen de borst. De politiek van h'et ministerie is zegevierend uit alle bot singen te voorschijn gekomen', zij is ech ter in zijn handen in gevaar. Een' ander ministerie zal de noodzakelijke eens gezindheid kunnen herstellen en dezen arbeid kunnen volbrengen. Daarom heeft dit ministerie besloten, af te treden. De Kamer is tot Maandag a.s. ver daagd. De crisis is thans of pareel geo pend en waar het kabinet door Links is ten val gebracht is het te verwachten dat van daaruit het roer in handen zal ge nomen worden. Men verwacht dan ook in den eersten tijd een radicaal-socialis tisch kabinet te zien optreden. Jaurès be gint de compagne reeds in dien zin in zijn blad de „Humanité". Hij doet het voor komen of nu de politieke hemel is ge klaard en een begin kan worden gemaakt met Ivrudhtbiaren wehgevenden afbeid, vooral op het sociaal gebied. Briand, be toogt hij, is tegen links gevallen er be hoort dus in de toekomst een politiek van links gevoerd te worden. De radicalen zullen dus moeten samenwerken met de uiterste linkerzijde en dat kan wanneer zij op sociaal gebied maar krachtig ge noeg zijn. Wanneer de socialistische ra dicalen alleen maar hun economisch programma werkelijk ernstig opnemen, kunnen zij verzekerd zijn van den belang- geloozen en loyalen steun van de so cialisten. Dit is een van de laatste kan sen, die hun blijft om in de democratie een leidende rol te spelen. De meer gemengde bladen echter be treuren het echter dat Briand is heen gegaan. Maar niet alleen in Frankrijk, ook in Spanje heeft het in regeeringskringen le vendige besprekingen uitgelokt in het bijzonder daar Canalejas, die een po litiek volgt gelijk aan die van Briand, er persoonlijk bij geïnteresseerd is. Zijn orgaan El Diario publiceert een geestdrif tig artikel ten gunste van Briands politiek. Ook is weer een minister-crisis uit gebroken in Griekenland. De tot de partij van Michelidakïs be- hoorende ministers Angelakis en Ploehii- dakis hebben ontslag gevraagd omdat zij niet kunnen meegaan met het besluit der in de Kretenzische Nationale verga dering gevormde partijen van Venizie- los en Phoemis, om: eerstens uit te stellen het zenden van: een Kretenzische afvaardiging naar de mogendheden1 ten einde de inlijving van Kreta bij Grieken land tot stand te brengen en ten' twee de van bizondere militaire maatreglelen tot verdediging van Kreta af te zienj De crisis krijgt daardoor een ern stiger karakter, omdat .ongeveer 30 af gevaardigden van de oppositie besloten hun mandaat neder te leggen'. Op verschillende plaatsen hadden gis teren volksvergaderingen plaats om die oppositie te steunen. Het zou toch te betreuren zijn als dit het heengaan van Veniselos zou vler- oorzakenniet alleen omdat dan' zijni pogingen tot verbetering der ibwlendige vooze toestanden zou mislukken, maar ook omdat de Kretenzische kwestile dan weer in al haar langdradigheid en on(- rijpheid de politieke toestand op den Balkan zou komen vertroebelen. !Wat aangaat het conflict tusschen Rusland en China jyarAi de Jo&sfed jE^oJwrg nog nwt als geheel zuiver aangezien, zelfs na de mededeeling ,ook door ambtenaren van het departement van buitenlandsche za ken, dat het antwoord der Chineesche re geering bevredigend is, en geen aanlei ding tot ernstige complicaties geeft. Doch de Russische regeering is er niet zeker van, dat China in werkelijkheid toegevend is en geen uitstel executie zoekt, en derhalve heeft dc Russische regeering besloten de bespreking der quaestie, die China nog wil aanhouden, af te wijzen en den eisch te stellen, dat alle in het ultima tum gestelde vorderingen onmiddellijk en zonder beperking worden ingewilligd. Die Russische militaire colonne, die reeds voor de aanbieding van het eerste ultima tum last ontvangen had zich gereed te houden ontving weder bevel zich voor den tocht naar Koeldscha en de bezetting van dat gebied gereed te maken. GEMENGD. Koning Albert van België is eer gisteren te Brussel teruggekeerd en heeft met groote vreugde aan verscheidene per sonen meegedeeld, dat de toestand van zijne gemalin zeer goed is. Ondanks het voortdurende slechte weer, werkt het ver blijf te Rapallo uitstekend op hare ge zondheid. Na eenigen tijd aldaar vertoefd te heb ben, zal de koningin een reis naar Egypte maken. De Duitsche Kroonprins is uit Bom bay vertrokken. Volgens de Times laat hij een uitstekenden indruk achter. Prins Leopold van Beieren is met echtgenoote en twee zoons te Cetti- je. Zij zijn feestelijk aan het hof ontvan gen. De Koning schijnt dus weer in orde te zijn. Ex-Koning Manoël van Portugal en zijn moeder hebben gisteren met den Koning en de Koningin van Engeland het ontbijt op Buckinghampaleis gebruikt.. Naar verluidt, hebben de koning en koningin van Engeland verzocht, dat de dochter van den Duitschen Keizer naar ouders zal vergezellen, als deze in Lon den de onthulling van het gedenkteeken ter eere van koningin Victoria komen bijwonen. Daaruit heeft men haastig de gevolgtrekking gehaald, dat er gedacht wordt over een verloving van de Prui sische prinses, die in September 18 jaar is geworden, met den prins van Wales die in Juni 17 jaar wordt Aan de „Times" wordt uit Buenos Aires bericht, dat in Paraguay een om wenteling is uitgebroken, die, naar men meent, wordt geleid door Riguelme, die een week geleden nog minister van bin- nenlandséhe zaken. Woensdag zal Johnson in het En- gelsche Lagerheils naam van de Arbei derspartij een wetsontwerp indienen, dat de vakvereenigingen machtigt geld be schikbaar te stellen voor bezoldiging van vertegenwoordigers in het Parlement of andere publieke lichamen. ,Het ontwerp bestaat uit een artikel. Wordt het aange nomen, dan wordt het veelbesproken Osbornevonnis teniet gedaan. De volksvertegenwoordiging van Kreta heeft besloten, het zenden van een gezantschap naar de Europeesche hoven alsnog uit te stellen. De oppositie is daar over zeer ontstemd en de partijhaat doet zich weer geducht voelen. Volgens den Atheenschen correspondent van het Ber liner Tageblatt vreest men voor een re- geeringscrisis. Te Setubal zijn stakers in botsing geraakt met vertegenwoordigers van het gezag. Infanterie heeft in de lcht gevuurd en cavaleristen hebben heen en weer ge reden, om de opgewonden gemoederen tot rust te brengen. Zij hebben daarbij eenige lieden verwond. De stakers heb ben nu eenige hunner vertegenwoordi gers naar Lissabon gezonden om bij de regeering te protesteeren tegen het op treden der plaatselijke autoriteiten. De regeering heeft intusschen nog meer troe pen naar Setubal gezonden. De stakers, die bereids een aanval op de fabrieken hebben gedaan, eischen, dat de patroons alleen georganiseerde arbei ders in dienst zullen nemen. De pastoors van Azurey en Santa Mnria de Fars (Portugal) zijn in hechtenis genomen, omdat zij het gewaagd hadden kritiek op het regeeringsbeleid uit te oefenen Commentaar overbodig. De secretaris van de kanselarij van de Russische Keizerin-weduwe heeft 120.000 gulden ontvreemd en is in hech tenis genomen. Ziftcwls Reuter öteLdt zifo de Tur ken er in geslaagd, de opstandelingen uit hun stelling tusschen Hodedda en Me- naha te verdrijven. Daarmede is de ver binding tusschen Hodeida en Menalia hersteld. Volgens een telegram dit Kris-tia- nia heeft de Noordsche regeering be sloten, het Storting voor te stellen, alle staatsambten voor vrouwen open te stel len behalve die van minister en gees telijke bij de staatskerk, en diplomatieke, consulaire, militaire en burgerlijk-militaire ambten. De berichten uit Charbin over de pest luiten over het algemeen gunstigl Het aantal sterfgevallen neemt in de Chi neesche wijk Tudjadjan voortdurend af. Daarentegen breidt de de pest zich op het platteland uit, waar het isoleeren der pesthaarden en het doorvoeren van ge strenge, sanitaire maatregelen onmogelijk Koninklijke Besluiten. Bij Kon. Besluit is, met ingang van' 1 Maart a.s. A. N. Uitterdijk, te 'sGraven- hage benoemd tot 2e klerk bij hiet ka binet der Koningin. is met ingang van 1 April 1911, be noemd tot district-inspecteur der spoor wegdiensten de tijdelijke districtinspec teur der spoorwegdiensten J. C. Loman te Zwolle. Debietrecht op tabak. Naar aan De Standaard bericht wordt heeft de wetsvoordracht tot heffing van een debietrecht op tabak bij den Raad van State geen bezwaar ontmoet wat de zaak zelf aangaat. Wel adviseerde! de Raad tot het aanbrengen van' eelnige kleinere wijzigingen en' tot grondigle her ziening, in overleg met Tiet departement van justitie, van het hoofdstuk' behel zende de bepalingen van strafrechter lijken aard. Diamant-industrie. De mêlee-slijpers en verstellers van de firma Asscher hebben bij aanmelding aan de fabriek Zondag hun gereedschap pen terug ontvangen en hun is meege deeld, dat er verder voor hen geen werk meer was. Deze diamantbewerkers hebben daarna een bijeenkomst gehad in het gebouw van den A, N. D. B. in de Plantage Franschelaan. Bij de firma Konijn is Zondagmorgen door de mêlee-slijpers en -verstellers het werk op de gewone wijze aan de onder handen zijnde goederen voortgezet. Het bestuur van den A. N. D. B. hield gistermiddag een vergadering ten einde over de quaestie te beraadslagen. KORTE KRONIEK. De correspondent van de „N. Ct." te Batavia seint: Te Soerabaja is vermoedelijk builen pest uitgebroken. Het bestuur nam krach tige maatregelen. Zondag was het 25 jaar geleden dat de heer G. J. Gonnct te Haarlem werd benoemd tot rijksarchivaris in Noord-Hol land. In den middag kwam de commissaris der Koningin zijn gelukwenschen aanbie den. Ook deed dit het college van burge meester en wethouders van Haarlem met den secretaris en tal van ingezetenen. Naar de Stand, verneemt, zal aan de gemeente Sittard wordien verleend een voorschot van f 23.000, om haar in staat te stellen tot den bouw van arbei derswoningen. De voorzitter van het Utrechtsche schildersvakco'mité is in verband met de gevoerde loonactie door zijn patroon' ontslagen. Hij heeft de zaak' bjji deh' Nederl. Schildersgezcllienbond aanhan gig gemaakt. Het Centrum verneemt dat Mgr. J. H. Drehmanns, bisschop van RoerJ mond, f 5000 heeft geschonken voor een' te Heerlen op te richten gebouw voor mijnwerkers (R. K. Mijnwerkersbond en' Chr. Mijnwerkersbond). Het R. K. kerk bestuur van Heerien heeft een terrein' in eeuwigdurende erfpacht afgfestaan. 1 De gewome audiënties van den miJ nister van Finanbiën op Donderdag1 2 Maart en van de ministers van' Marine en* van Waterstaat zullen niet plaats heb ben

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1