c 13 De Aartsbisschop en de Bisschoppen van Nederland. BINNENLAND. 2e Jaargang. Nt. 412, Bureau OIJDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS P0I.1S Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t .10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco der post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Maandag Februari 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Aan de kun toevertrouwde Geloovigen. Zaligheid in den Heer. Om te zorgen, dat de kinderen van hunne prille jeugd af zich met Onzen Heer Jezus Christus vereenigen, Zijn leven leiden en beschutting vinden tege;i de verleiding, heeft de H. Stoel het di e - matig geoordeeld, den volgenden, over al na te leven regel, omtrent de ^erste H. v, mm inie der kinderen vast te stellen: 1. l>c leeftijd des onderscheMs, zoo wel voor het biechten, als voor liet corn- muaiceeren, is die, waarop liet kind be gint zijn verstand te gebruiken, name lijk omstreeks zijn zevende jaar, soms later, soms vroeger. Van dien tijd af be gint voor het kind de verplichting om te voldoen aan het dubbel gebod van te biechten en te communiceeren. f. Voor de eerste Biecht en de Eer ste H. Communie is .de volledige en volmaakte kennis van de christelijke leer niet noodzakelijk, riet kind moet even- we! iater den geheelen Katechismus, naar de mate van zijn bevattingsvermo gen, geleidelijk aanieeren: III. De kennis van den godsdienst, die in het kind vercischt wordt om zich naar behooren lot de Eerste H. Com munie voor te bereiden, is die, waar door het de geheimen des ge'oofs, wier kennis ter zaligheid noodzakelijk is, naar de mate van zijn verstand begrijpt, en het Eucharistisch Brood van het gewoon en lichameiij brood onderscneidt, zoo dat net met die godsvrucht ter H. Tafel Ikan naderen, waarvoor het naar zijn leef tijd vatbaar is IV. De op het kind rustende verplich ting om te biechten en te communicee ren valt vooral terug op degenen, die voor het kind moeten zorgen, namelijk op de ouders, den biechtvader, de leer meesters en den pastoor. Aan den va der echter of aan hen, die hem vervan gen, en aan den biechtvader komt, vol gens den Rotneinschen Katechismus, de beslissing toe om het kind tot de Eer ste H. Communie toe te laten. V. Eens of meermalen in het jaar moeten de pastoors eene algemceie communie der kinderen aankondigen en houden, en daartoe niet alleen de nieu welingen toelaten, maar ook de ande ren, die met verlof van de ouders of van den biechtvader, zooals hierboven ge zegd is, reeds vroeger het H. Sacrament des Altaars ont- angen hebben. Voor bei den moeten eenige dagen van onderricht en voorbereiding voorafgaan. VI. Zij, die met de zorg voor de kin deren belast zijn, moeten met allen' ijver hei daarheen leiden, dat diezelfde kin deren na hun Eerste H. Communie her haaldelijk en, zoo mogelijk, zelfs dage lijks ter H. Tafel naderen, gelijk Jezus Christus en Onze Moeder de H. Kerk zulks verlangen, en dat zij het doen met de godsvrucht, waartoe hun leeftijd hen in staat stelt. Verder moeten zij, op wie die taak rust, de zware verplichting in dachtig wezen, door welke zij gehouden zijn tc zorgen, dat de .kinderen voort gaan de openbare Katechismusiessen bij te wonen, indien ten minste niet op een andere manier in hun godsdienstig ouL derwijs wordt voorzien. VII. De gewoonte om kinderen niet toe te laten tot de Biecht of hun nooit de absolutie te geven, wanneer ze tot het gebruik van hun verstand gekomen zijn, verdient alle afkeuring Derhalve zullen de Bisschoppen, zelfs met aan wending van keri.rechtelijke middelen, zorgen dat zij geheel en a' vorde uit geroeid. VIII. Het is een dstrekt veroordee- lenswaardig misbruik, de H Teerspijs en het H. Oliesel "-et toe te dei e i aan kinderen, die tot de jaren van verstand gekomen zijn, en nen tc begraven ral- geus den ritus voorgeschreven voor klei ne kinderen. Op hen, die deze gewoonle niet laten varen, moeten de Lisschop- pen strenge straffen toepassv. Overeenkomstig dit decreei, hetwelk door Z. H. Paus Pius X den 7 Aug. 1910 werd goedgekeurd, dienen de ouders e.i zij, die hunne plaats bekleeden, het vol gende te weten 1. Niet naar den leeftijd moet beoor deeld worden, of een kind in staat is zijn eerste H. Communie te doen, maar naar zijne voldoende ontwikkeling en kennis van den godsdienst. 2. Om ter H. Communie te kunnen worden toegelaten, moet het kind ten minste den „Kleinen Katechismus voor Communiecanten" voldoende kennen en begrijpen- 3. Bij de beslissing, of een kind tot de Eerste H. Communie kan worden toegelaten, zal de biechtvader zich door gaans laten voorlichten door den pries ter, van wien het kind Katechismus- onderricht ontvangt. 4. De ouders zijn verplicht te zorgen, dat hun kind, wanneer het verstand zich begint te ontwikkelen, ook de noodige kennis van den godsdienst verwerft om op zijn tijd te kunnen voldoen aan zijm verplichting om jaarlijks ten minste één maal te biechten en te communiceeren. 5. De ouders zijn dus verplicht, zelf hun kind in den godsdienst te ouderwij zen en het te zenden naar degeueu, die voor het Katechismus-onderricht zijn aangesteld. 6. Die verplichting der ouders cm hun kind naar het Katechismus-onder richt te zenden houdt niet op bij de Eerste H. Communie van het kind. Inte gendeel zij duurt voort, totdat het kind, naar het oordeel van den Pastoor of zijn plaatsvervanger, voldoende in den gods dienst onderwezen is. 7. Wanneer een vader of degene, die zijne plaats bekleedt, vermeent dat zijn kind voldoende ontwikkeld en onder wezen is om te kunnen en dus jaarlij'ks ten minste eenmaal te moeten biech ei, dan moet hij zorgen, dat het bijtijds aan dien plicht voldoet. Ook zal hij er voor zorgen, dat het meermalen hetzij alleen, hetzij met andere kinderen van zijn leef tijd te biechten gaat, teneinde een her haald en goed gebruik van dat H. Sacra ment te Ieeren maken en zjjn jeugdige ziel rein te houden van zonden. 8. Daarenboven moet de vader dan zorgen, dat zijn kind, om aan den Paaschplicht te voldoen, bijtijds zijn Eer ste H. Communie idoet, indien zijn biechtvader het daartoe in staat ach(t 9. Bij de Eerste H. Communie van een kind moet alles vermeden worden, wat zijn volle aandacht kan aftrekken van het groote geluk, waaraan het deel achtig wordt. Alle ijdele opschik en praal, alle wereldsche feestviering in de families, moet dan achterwege blij ven. De gewone Zondagsldeeren zijn voor de communiekinderen wldoiende, passend en gewenscht. 10. Het is de plicht der ouders, te blijven zorgen, dat hun kind jia zijn'e Eerste H. Communie jaarlijks voldoet aan zijn verplichting om ten minste aan zijn verplichting om ten minste eenmaal in het jaar te biechten, en te commu niceeren. Daarbij mogen zij het echter niet laten zij dienen namelijk ook te zorgen, dat het herhaaldelijk te biechten gaat en herhaaldelijk, zelfs dagelijks ter H. Tafel nadert, maar altoos naar het oordeel van zjjn biechtvader. 11. Alhoewel een kind, dat door zijn biechtvader in staat geacht wordt om zijn Eerste H. Communie te doen, vrij is om, evenals alle volwassenen, alleen ter H. Tafel te gaan, is het toch zeer raadzaam, dit gezamenlijk te doen, na mef de andere kinderen gemeenschappe lijk Katechismus-onderriclrt te hebben genoten en gemeenschappelijk te zijn voorbereid. 12. Gaat een kindv zonder gemeen schappelijke voorbereiding -net anfkre kinderen, ter H. Tafel, dan oeten ce ouders zelf des te beter zorgen, dat het zich waardig voorbereidt en met stichten de godsvrucht de H. Communie ont vangt. Daartoe zal het dikwerf dienstig zijn dat het kind door een volwassen per soon naar de communiebank wordt be geleid. 13. Wordt een kind, dat in staat is de H. Communie te ontvangen, ernstig ziek, dan moeten de ouders tijdig er voor zorgen, dat het voor het ontvan gen van het H. Oliesel en van de H. Teerspijs worde voorbereid en dat hem beide worden toegediend. Gegeven te Utrecht, den 1 i e >r. 1911. t H. VAN DE WATERING, Aartsbisschop van Utrecht, t P. LEIJTEN, Bisschop van Breda, f W. VAN DE VEN, i Bisschop van 's Bosch, f J. H. DREHMANNS, Bisschop van Roermond, t A. J. CALLIER, Bisschop van Haarlemi Van iets beter „allooi". Tot in het verre Indië strekt de nieu we Portiïgeesche regeer.ng haar zorgen u.t om haar onderdanen toch te beschermen tegen de „lieden van verdacht allooi", die in geestelijk gewaad rondloopen. De „Java Post" meldt toch, dat den 14en Jan. 1.1. te Batavia vier Portugeesche Je- suiten aankwamen, die op last der Portu geesche regeering Timor hadden moeten verlaten. Onder hen bevond zich Manuel Ferreira, een man die zich sinds elf jaar aan het beschavings- en bekeeringswerk der Timoreezen gewijd had. Daar hij de uitgave van een groot woordenboek der inlandsche taal van Portugeesch Timor onder handen heeft, een werk van weten- tenschappelijke en in zekeren zin poli tieke waarde, had men hem te Timor Dilly te verstaan gegeven, dat hij desver- kiezend alleen in de missie kon achterblij ven om zijn arbeid te voltooien. Hij ver koos echter met zijn medebroeders in ballingschap te gaan. Pater Ferreira mocht alzoo wel blij ven. Hij werd blijkbaar van iets beter „allooi" gevonden. De regeering moest wel erkennen, dat hij nuttig werk deed. Maar natuurlijk ging ook hij, want zoodra zijn werk gereed was zou "hij toch uitge bannen zijn. Immers: de religieuse zus ters, die in Port Timor vijf scholen be stuurden, werden ook reeds verdreven. Wat zal dat eiland vooruilgaan, nu het Ivan paters en zusters gezuiverd is! Koninklijke Besluiten. Bij kon. besluit is, aan dr. H. B. P. Plomp, eervol ontslag verleend als leeraar aan de Rijks hoogere burgerschool te Hoorn. zijn benoemd tot referendaris bij het dep. van Justitie, mr. K. H. Lubach grif fier bij het kantongerecht te Kaïnpen, en mr. J. M. I. A. Simons hoofdcommies bij dat departement. Christelijk Historische Unie. Vrijdag werd te 's-Hage een buiten gewone algemeene vergadering gehouden van de Chr. Historische Unie onder lei ding van Dr. j. Th de Visser, lid der Tweede Kamer. Het Hoofdbestuur had deze vergadering bijeen geroepen om den leden gelegenheid te geven hun bezwaren te opperen, daar men meer en meer hoort van ontevredenheid met den politieken toestand. De heer C. van Koetsveld verdedigde een voorstel om over te gaan tot publi catie van de organisatie en de adressen der aangesloten vereenigingen. Het hoofdbestuur wilde aan iedere provinciale organisatie, die opgaven verstrekken, mits zij die alleen voor de organisatie in hun kring gebruiken. Het voorstel van Koets veld werd verworpen met 61 tegen 27 stemmen. In de middagvergadering hield dr. G. H. Wagenaar van Rotterdam een inleiding over den algemeenen politieken toestand. Velen vragendoen wij goed met den toestand der coalitie te bestendigen, ter wijl toch de ontevredenheid over wat men acht te zijn de onvruchtbaarheid der coalitie-Regeering schijnt toe te ne men. Moeten we die bezwaren niet onder de oogen zien vooral waar zij de samenwer king met Rome gelden. Daarbij komt de oneenigheid op sociaal gebied. Moeten we nu dit alles lijdelijk dragen Wij zijn overtuigd dat aan de coalitie ernstige be zwaren kleven, en dat zij een tijdelijk karakter draagt, men denkt echter ver schillend over de vraag of we de gevol gen van een coalitiebreuk op ons zou den mogen nemen. Spr. meent, dat d« Christ.-Hist. niet moeten voortgaan de meerderheid aan de coalitie fe bezor gen, zonder dat zij zelf de leiding-heb ben. De meerderheid van het Hoofdbe stuur deelt zijn gevoelens niet. Het pro en contra kon in deze vergadering be handeld worden maar voor een conclusie IVias aea niet rijft, Om zijn persoonlijk gevoelen beter uit een te zetten, gaat spr. den oorsprong der coalitie na. Dan komt spr. tot de wortel-eenheid. Naar de Kerk gere kend heeft Rome alleen de eenheid, ter wijl de Protestantsche groepen ver scheurd liggen en elkaar het licht in de oogen niet gunnen. Alle Christenen komen, op voor de souvereiniteit van God en van het ge zag. Maar het steunpunt voor dat .gezag rust in het geweten der onderdanen, en dat steunpunt wordt door de coalitie juist verzwakt, omdat zoovelen aan het Evangelie de schuld geven van de fou ten der coalitie. Spr. ziet in de wetgeving wel de voor- deelen der coalitie, maar niet dat alleen de coalitie die brengen kan. Steeds meer en meer komen we voor 't dilem ma: Dwang aanvaarden of verbreking der coalitie. Die dwang noemt spr. een Roomsch beginsel, vrijheid is het Pro testantisme. Spr. oordeelt dat de coalitie schade doet aan onzen arbeid voor het gansche volk en wil het tegen een volgende ver kiezing eens wagen met ons beginsel en ons geloof. Gelooven we dat ons Chr. Hist, beginsel aansluit bij het leven van ons volk Dan moeten we ook zorgen dat er mee gerekend wordt. Zullen velen ons misschien verlaten, a nderen zullen ons bijvallen. Met Groen van Prinste- rer gelooft spr., dat het Evangelie ge noegzame kracht zal blijken te bezitten tegen conservatisme en ultramontanis- me. Op een vraag van den voorzitter geeft de heer Wagenaar zijn meening over de te volgen gedragslijn bij de algemeene verkiezingen in 1913. Bij de eerste stem ming moeten we overal met eigen can- didaten uitkomen, en bij de herstemming vragen wat eischt het belang van het land, ziende naar een toestand van het oogenblik. In den loop van het debat legde Jhr. de Savornin Lohman er n og eens den nadruk op de Chr. Hist, in de coalitie staan als zelfstandige partij, zij moeten dus geoordeeld worden naar hetgeen zij als aprtij doen. Er is geen enkel feit waaruit blijkt dat zij niet hunne onafhankelijkheid heb ben bewaard. Hij had de coalitie een zonde hooren noemen, doch spr. ontzegt een ieder het recht om aldus te spreken. Ook als de coalitie verbroken wordt blijft er een klove bestaan, want dr. Kuyper heeft die niet gemaakt, doch de libe ralen. Wij staan vrij in de coalitie. Zoo dra wij met de coalitie willen ophouden kunnen we zeggen: uit. Maar dan moet men eerst aantoonen dat wij onze positie niet behoorlijk hebben gehandhaafd. Riouw. Van den Gouverneur-generaal van Nederl.-Indië is een telegraphisch be richt ontvangen dat na aankomst der oorlogschepen te Tandjong Pinang aan den sultan van Lingga Riouw en onder- hoorigheden en den opvolger in het be stuur Tengkoe Besar van dat landschap mededeeling is gadaan van hunne ont zetting uit hunne waardigheid, en dat alle rijkssieraden zijn ingeleverd. De rust werd niet verstoord. De Sultansfamilie is gisteren vertrokken naar Singapore. Alles is rustig doch de genomen maatregelen worden onverkort gehandhaafd. Stakingen en uitsluitingen in 1910. Dezer dagen publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek de voorloopige cijfers betreffende de s'akingen en uit sluitingen, welke gedurende het afge- loopen jaar in ons land uitgebroken zijn. Wij ontleenen daaraan het volgende Het aantal in 1910 uitgebroken stakingen bedraagt 130, tegen 142 in 1909, 108 in 1908, 138 in 1907, 164 in 1906, ge middeld 136,4 in de periode 19U610 en gemiddeld 120,6 in de periode 19D15. Het aantal stakers is pl.m. 4421 (bij 127 geschillen), tegen pl.m. 6332 (bij 134 ge schillen) in 1909, pl.m. 5650 in 1908 (bij 106 stakingen), pl.m. 11.646 in 1907 (bij 138 stakingen), pl.m. 11.069 in 1906 (bij 160 stakingen), gemiddeld pl.m. 7823,6 per jaar bij 133 geschillen in de periode 190610 en gemiddeld pl.m. 11.882 per jaar bij 104,4 stakingen in de periode 1901—5. Het aantal ondernemingen beloopt pl.m. 194 bij 130 stakingen, tegen pl.m. 329 bij 142 geschillen in 1909, pl.m. 502 bij 106 stakingen in 1908, pl.m. 478 bij 138 stakingen in 1907, pl.m. 874 bij 163 geschillen in 1906, gemiddeld pl.m. 475,4 per jaar (bij 135,8 stakingen) in de iaren 190610 en gemiddeld pl.m. 270.8 per jaar (bij 107,2 geschillen) in de pe riode 19015. De provincie, waarin de meeste stakingen uitbraken was Noord-Holland nl. 52, daarop volgt Zuid-Holland met 35 geschillen, achtereenvolgens komen Utrecht met 12, Noord-Brabant en Gro ningen elk met 8, Overijssel met 7, Gelderland met 4, Friesland met 2 stakingen en Drente en Limburg elk met 1 staking. Het aantal uitsluitingen in 1910 uitgebroken bedraagt 14, tegen 47 in 1909 27 in 1908, 16 in 1907, 19 in 1906, ge middeld 24.2 per jaar gedurende de periode 190610 en gemiddeld 11.6 per jaar gedurende het tijdvak 19015. Het aantal uitgeslotenen bedraagt pl.m. 8729 bij 13 geschillen, tegen pl.m. 2123 bij 47 uitsluitingen in 1909, plm. 15151 bij 27 uit sluitingen in pl.m. 3508 bij 16 geschillen in 1907, pl.m. 7789 bij 1906, pl.m. 4732,8 per jaar (bij gemiddeld 23.8 uitsluitingen) gedurende de periode 1906 10 en pl.m. 26,448 per jaar (bij gemiddeld 11,2 ge schillen) gedurende het tijdvak 1961-5. Het aantal ondernemingen beloopt 26 bij 14 geschillen, tegen pl.m. 227 bij 47 ge schillen in 1909, pl.m. 155 bij 27 uitslui tingen in 1908, 59 bij 16 geschillen in 1907, 40 bij 16 uitsluitingen in 1906, ge middeld pl.m. 101,4 per jaar (bij gemid deld 24 geschillen) gedurende het tijdvak 190610 en gemiddeld 24,6 per jaar (bij gemiddeld 10,8 geschillen) gedurende de periode 19015. De meeste uitsluitingen kwamen voor in de provincie Noord-Holland, nl. 6, dan volgen Noord-Brabant met 3, Gel derland en Zuid-Holland elk met 2 uit sluitingen en Overijsel met 1 uitsluiting. Prov. Statenverkiezing, In de Prov. Staten van Zuid-Holland, district Rotterdam V, ontstaat een vacature vertrek van den heer Jhr. Mr. C. G. A. van Asch van Wijck (Chr.-Hist.) De heer Van Asch van Wijck, die voor het district Rotterdam V zitting heeft, werd gekozen in 1907 en zou dus tot 913 zitting hebben gehad. Middelbaar Onderwijs. In de Zaterdagmiddag in het Zuid Hollandsch Koffiehuis te 's Gravenhage gehouden vergadering van het Departe ment Zuid-Holland der Vereeniging van leeraren bij het Middelbaar Onderwijs, leidde de heer P. Goedhart, leeraar H.B.S. te 's Gravenhage, de bespreking in van het rapport der Staatscommissie voor de reorganisatie van het onderwijs (Ineen schakeling-commissie). Op het slot van die bespreking resu meerde de inleider zijn bezwaren aldus; le. Verlaging der H.B.S. met 3-jarigen cursus tot een soort M.U.L. School. 2e. Daardoor vermindering van het peil der handelscholen. 3e. Uitdrijving van de helft der tegen woordige eindexaminandi H.B.S. (nu circa 500) van een school van hoogere alge meene ontwikkeling naar eene lagere en daarmee gepaard gaande verlaging van cultuurhoogte. 4e. Uitschakeling van den 3-jarigen cursus uit het wetenschappelijk leven der natie en daarmee gepaard gaande uit schakeling van het platteland. 5e. De beslissing omtrent de toekomst van een jongen blijft op zijn 12de jaar n.l. of Mid. of Hooger onderwijs (terwijl deze n u vaak pas geschiedt na het eind examen H.B.S. 5), 6e. De beslissing welke studie zal worden ter hand genomen, wordt 2 jaren vervroegd (nu bij 't eind van het 4e jaar, dan na 't eind van het 2e jaar). 7e. Het programma der afdeeling Lyceum C. eensdeels te zwaar belast |(Latijn en lijnteekenen), anderdeels te icht (staatshuishoudkunde en boek houden. Spr. concludeerde op grond daarvan, dat de voorstellen der commissie, die ons dit brengen, ramp zouden zijn voor den middenstand in den ruimsten zin genomen en dat die voorstellen dus zijn onaan nemelijk. KORTE KRONIEK. H. M. de Koningin-Moeder heef ten behoeve van den wijkbakerdiens! van de Rotterdamsche afdeeling del Zuid-Hollandsche Vereeniging Het Groeni Kruis als blijk van waardeering f 50 ge schonken. Gisteren vierde de Coinmissarii der Koningin in Noord-Holland, Mr. Q, van Tienhoven zijn 70sten verjaardag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1