2e Jaarganjr.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
No. 409.
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
In Duitschland heeft voor de tweede
maal vergadert de commissie door den
Rijksdag benoemd ter voorbereiding van
de behandeling van het ontwerp op de
Scheepvaartrechten.
Het materiaal, dat de commissie aan
de regeering vroeg, is in den vorm van
memories ingezonden. De commissie be
sloot in de volgende bijeenkomst te be
raadslagen over art. 1 van de wet, waar
in het heffen van scheepvaartrechten vast
gesteld wordt
Door de groepen der linkerzijde werd
nog de vraag gesteld, of de regeering
meent, dat de verdragen met Neder
land en Oostenrijk op anderen grond
slag kunnen worden opgemaakt, en wat
de regeering bekend is van de meening
der Nederlandsche en Oostenrijksche re
geeringen De minister van buiteniand-
sche zaken, die de bijeenkomst van de
begrootingscominissie bijwoonde, telefo
neerde, dat hij Vrijdag op die vragen zal
antwoorden.
De zitting werd derhalve tot Vrijdag
verdaagd. Veel nieuws echter zal de mi
nister dan niet weten te vertellen. En
overigens zijn wij er zelf toch ook nog.
Nog steeds zit het velen dwars wat
behandeld is op de
Samenkomst te Potsdam
met al den aankleve van dien. Vooral
heeft zooals men weet, Frankrijk zich
daarover druk gemaakt en menige harde
noot is er over de Russische bondge
nootschap gekraakt. Nu publiceert als
antwoord de „Figaro" een telegram uit
Petersburg, volgens haar uit officiëete
bron
De taal, die door een groot aantal
Parijsche bladen en met name door de
tTemps is gebruikt, heeft hier een zeer
slechten indruk gemaakt. Deze herhaalde
insinuaties tegen het bondgenootschap
hebben de meest optimistische gemoede
ren ifl verlegenheid gebracht. Men vraagt
zich af welk doel de schrijvers van deze
artikelen, die het Fransche publiek tot
de ernstigste dwalingen brengen, naja
gen. De hechtheid van ons bondgenoot
schap is nooit een punt van overweging
geweest. Het blijft wat het sedert 20 jaar
altijd is geweest, de hoeksteen van de
Europeesche politiek. De tendentieuze
campagne, die er thans tegen wordt ge
voerd wordt, vermag het niet te schok
ken. Op zijn best kan een dergelijke han
delwijze verderefüjk worden genoemd,
want zij kan ten gevolge hebben, dat zoo
wei in Frankrijk als in Rusland een
stemming van wederzijdsch wantrouwen
ontstaat.
O, zoo! Nu weten de Franschen
waaraan -zij zich te houden hebben. Ove
rigens hebben de uitlatingen van Asquith
dat ze elkaar van alles op de hoogte zul-
ien houden, hen in beteren zin gebracht
.en verwacht men nu een goede oplos
sing van alles. Zoo'n goede oplossing,
zooals we gister reeds schreven ver
wacht Venesilos niet in
Griekenland.
ARes duidt er ten minste op dat de
z^ken daar zoo gesmeerd niet zullen loo-
pen.
Ondanks de groote meerderheid waar
mede de regeer:ngscandidaat Stratos tot
voorzitter der Grieksche Nationale Ver
gadering is gekozen, verwacht men in de
Kamer levendige debatten. Tal van can
didate» vvenschen namelijk, ondanks het
feit, dat zij hun stem op Stratos uit
brachten, hun eigen inzicht te volgen, wat
belreft de grondwetsherziening en andere
regeeringsvoorsteilen.
Nu neemt Griekenland ook zijn aan
deel in de bommenbenchten.
Te Antivari is een Montenegrin, die
uit Athene kwam, in hechtenis genomen.
Men vond twee dynamietbommen in
zijn bezit. Hij beweerde dat hij er een
gendarme mee wilde dooden, die zijn
moeder cn zuster had doodgeschoten en
daarna als zijnde ontoerekenbaar was vrij
gesproken. Volgens de Vossische Zei-
tung gelooft men deze bewering niet
recht en neemt aan dat de man een
aanslag op den Koning in den zin had.
Hoe zalig toch, Koning te zijn!
Mc* een .klejae variatie op het be^en^e
spreekwoord mogen we zeggen: „Niets
veranderlijker dan de berichten over
den
opstand in Mexico.
Het telegraafagentschap Wolff ver
neemt nu uit El Paso, de Texaansche
stad, die tegenover het belegerde Ciu-
dad ligt, dat de opstandelingen na het
gevecht van Zaterdag, waarin zij kolonel
Rabago van de regeer;ngstroepen tot d«n
terugtocht dwongen, Ciudad Juarez ge
heel hebben ingesloten. Maandagmid
dag om twee uur is een sterke afdeeling
hereden opstandelingen in westelijke rich
ting, dus naar Casas Grand es, vertrok
ken. waar het 18e regiment infanterie,
dat tot ontzet van Ciudad Juarez op
rukte, op de vlucht is gedreven.
Uit deze berichten zou dus blijken,
dat er geen sprake van is, dat regee-
ringstroepen zich door de gelederen van
de opstandelingen hebben heengeslagen,
en de stad zijn binnengetrokken.
De revolutie in Honduras
schaft beter nieuws. Wel bericht Reu
ter dat, volgens berichten uit Puerto
Cortez, de opstandelingen onder lei
ding van Christmas, de stad hebben in
genomen, nadat zij was verlaten door d
regeeringstroepen, maar tegelijk komt
over Washington het bericht dat Presi
dent Davila en ex-president Borilla be
sloten hebben tot een wapenstilstand
Zoodat we mogen hopen dat ook daar
aan alle lijden een eind komt Ditzelfde
is helaas, nog niet te zeggen van de
Pest in China.
Te Charbin moet de toestand' in de
Chineesche wijk verschrikkelijk zijn. De
menschen, die eerst onverschillig ble
ven bij het voortwoekeren der ziekte,
hebben nu het gevaar voor besmetting
ingezien en zoodra er een In een huis
ziek wordit, zet men den lijder gewoon
op straat, van waar hij dan naar de ba
rakken wordt overgebracht om er te
sterven, terwijl ook velen aldus ten ge
volge van de strenge koude omkomen.
Het aantal dooden in de Chineesche
wijk van Charbin bedraagt thans reeds
5174, terwijl in de Russische stad 1126
lieden door 'de ziekte werden weggle-
gemaaid.
Te Foétsjiatsjeng is men gereed geko
men met de verbranding van 2300 lij
ken, die daar op zestien stapels en ver
der in groote kuilen lagen.
Het laatste bericht uit Charbin luidt:
Gisteren zijn hier 23 Chineezen en 3
Europeanen aan de pest gestorven.
Te Kwang-tsjoeng-tsje inaakt de pest
iederen dag 50 k 100 slachtoffers.
De kazernes van het garnizoen Moek-
den zijn, omdat er een pestgeval in is
voorgekomen, verbrand. De soldaten
zijn in andere gebouwen ondergebracht
GEMENGD.
Uit Rome wordt gemeld, dat koning
Victor Emmanuel zich in het begin van
Maart naar Venetië zal begeven om daar
keizer Wilhelm te ontmoeten op diens
reis naar Korfoe.
De Duitsche Keizer is gisteren, we
gens een verkoudheid, niet verschenen
op het Hofbal. Hij zal heden ook aan
het militaire feest te Potsdam niet kun
nen deelnemen.
De Koningin van België, vergezeld
van den Koning, zal Zaterdagmorgen
Brussel verlaten, om zich naar Sint-Mo-
ritz (Zwitserland) te begeven.
De reis van Koning Peter van Ser
vië naar Rome, tot het brengen van een
bezoek aan het Italiaansche hof, is thans
defünitef vastgesteld op 14 dezer. Ko
ning Peter gaat over Agram en Laibach
regelrecht naar Rome. De Servische mi
nister van buitenlandsche zaken, Milo-
wanowits, zal den .Koning vergezellen.
De Weensche correspondent van
de „Echo de Paris" meldt, onder alle
mogelijke voorbehoud», dat de Tsaar van
Rusland van plan zou zijn, naar Zuid-
Frankrijk te gaan en ditmaal over Oos-
tenrijksch grondgebied te reizen. Er zou
zelfs sprake zijn van een ontmoet' ng met
Keizer Frans Joseph.
Volgens particuliere berichten uit
Konstantinopel zou Ie ex-sultan Abdioel
Hamid aan influenza tijden.
Lord Cawdor, oud-minister van En
geland, een van de conservatieve leden
van de constitutionee!e conferentie, is
overleden.
Te Madrid Is overleden de bekende
republikein en geleerde Joachim Costa.
(=i Londtui yoor Jager <ea mjd(ckj-
baar onderwijs uitgeeft: de begrooting,
in den graafschapsraad ingediend* geeft
aan dat de uitgaven voor het lager on
derwijs zullen bedragen 4,062,170 pd. st.
voor het middelbaar 918.940 pd. st., teza
men 4,981,110 pd. st., d.i. bijna 60 milli-
oen gulden; ruim 2y2 millioen gulden
meer dan het vor:ge jaar.
Daar staan echter inkomsten tegen
over, zoodaj de zuivere uitgaven zullen
bedragen 2,688,440 pd. st. voor lager,
en 667.670 pd. st voor middelbaar on
derwijs, tezamen 356.200 pd. st, d. i.
ruim 40 millioen guldenongeveer 2i/2
millioen meer dan het vorige jaar.
Volgens een gistermorgen aan het
Fransche departement van Koloniën ont
vangen kabeltelegram beeft een gewel
dige wervelstorm, die drie dagen en twee
nachten duurde, gewoed boven Reuni
on.
De schade schijnt aanzienlijk doch is
onmogelijk te ramen, daar alle verbindin
gen zijn verbroken.
Bij Podol, in Russisch Polen, is een
goederentrein in de sneeuw blijven ste
ken. Vijf beambten zijn doodgevroren.
De „Lokal-Anzeiger" bericht, dat
het verkeer op de westelijke lijnen van
de Trans-Kaukasische spoorwegen door
den ongewoon zwaren sneeuwval geheel
stop gezet is moeten worden. Verschil
lende treinen zijn in de sneeuw^ die op
een hoogte van 2 Meter ligt, blijven ste
ken. In verschillende dorpen van het gou
vernement Koetai zijn de daken ingestort
Het vee verhongert, omdat de vvinter-
weiden onder dikke sneeuw liggen. De
toestand der dorpsbewoners is met het
oog op de ongeloofelijke strengheid van
den winter, vertwijfelend.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot pre
sident van het Hooggerechtshof in Ne-
derlandsch-Indië mr. A. J. Andrée Wil-
tens, thans procureur-generaal bij dat
college
zijn benoemd tot officier van justitie
bij de arrondissements-rechtbank te Bre
da, mr. Th. W. F. A. Mathon, officier
van justitie te Roermond
bij de arrond.-rechtbank te Roermond,
mr. C. van Lookeren Campagne, subst.-
officier van justitie te 's-Gravenhagei
tot substituut-officier van justitie bij
de arrond.-redhtbank te 's-Gravenhage,
mr. N. J. L. Brantjes, substituut-officier
van justitie te 's-Hertogenbosch
zijn benoemd: tot burgemeester te
Ossendrecht, J. F. Theunstot burge
meester te Heerewaarden, G. van Eyse-
rentot burgemeester te Hurwenen, H.
de Visser, secretaris dier gemeente; tot
burgemeester te Ubbergen, jhr. J. IJ.
G. G. Dommers van Poldersveldttot
burgemeester te Beemster, J. Koopman
tot burgemeester te Oostzaan, D. Teer,
secretaris dier gemeente tot burgemees
ter te Neuze j. A. P. Geilltot bur
gemeester te Schimmert, P. Eyssen, se
cretaris dier gemeente.
Tweede Kamer.
Voor de beide aanhangige wetsont
werpen 'tot wijziging van de wet toit
regeling van het lager onderwijs, zijn
door de afdeelingen der Tweede Kamer
benoemd tot rapporteurs, de heeren
Smeenge, Snoeck Henkemans, Ketelaar,
Ter Laan en Van der Molen.
De Commissie van voorbereiding voor
de wetsontwerpen tot regeling der ar-
beidsziekteverzekering (Radenwet en
Ziektewet) is samengesteld uit de hee
ren Goeman Borgesius. De Visser, Van
Vliet, Schaper en Nolens. Als plaatsver
vangers treden op de heeren Patijn, Van
Idsinga, De Vlugt, Duys en Kooien.
Kamerfracties.
Zooals gewoonlijk bij een wederbij-
eenkomst der Tweede Kamer nu reces
vergaderden verschillende Kamerclubs:
Dinsdagvoormididag de sociaal-democratfl
ten. Dinsdagavond de Liberale-Uniefra(>
tie en de clubs uit de vrijzinnig-democra-»1
ten en uit de anti-revolutionnairen.
R. K. Vacantiekoloniehuizen.
Gisterenmiddag is te Amsterdam in
een vergadering, gehouden in het ge
bouw „Eensgezindheid" in beginsel be
sloten tot het in het leven roepen van
een Centraal Comité tot exploitatie van
R. K. Vacantie-koloniehuizen.
^li.e Jot au t&e b^t^an^e plaatselij
ke comité's nl. van Alkmaar, Amster
dam, Den Haag, Haarlem, Leiden en
Rotterdam waren vertegenwoordigd, ter
wijl de voorzitter van het Rotterdamsch
Comité, pastoor E. Mersel, de leiding
der vergadering had.
Na ampele discussie werd o.a. be
sloten, dat de zetel zou zijn Den Haag,
en dat door ieder der plaatselijke co
mité's één lid voor het Centraal Comité
zou worden aangewezen.
Een commissie, die de statuten zal
ontwerpen, werd staande de vergade
ring gevormd om zoo spoedig mogelijk
hare werkzaamheden aan te vangen, ter
wijl aan de onvermoeide zorgen van pas
toor Suidgeest, die mede tegenwoordig
was, en aan wiens initiatief het eerste
R. K. Koloniehuis te danken is, alle hul
de werd gebracht.
Bestrijding van Neo-Malthusianisme.
Dinsdag werd te 's-Hertogenbosch de
algemeene vergadering gehouden van de
Vereeniging tot bestrijdng van het Neo-
Malthusianisme.
Des namiddags om 3 uur had de eer
ste vergadering plaats in de sociëteit
„Casino". De opkomst was vrij groot.
Onder de aanwezigen waren vele leden
der rechterlijke macht, het bestuur der
's-Hertogenbossche afdeeling van den
Nederlandschen bond, geestelijken van
verschillende kerkelijke genootschappen,
ook van elders ,de wethouder yan der
Ven ^vertegenwoordiger van het Ge
meentebestuur, enz.
De heer mr. P. Loeff opende als
voorzitter van de 's-Hertogenbossche af
deeling de bijeenkomst. Daarna sprak
de heer dr. H. Pinckhoff, de bondsvoor
zitter, een inleidingswoord en gaf de
heer Van Munster een verslag van het
afgeloopen jaar, inhoudende een over
zicht van de vele werkzaamheden gedu
rende dien tijd.
Als spreker trad op de heer dr.
Snoeck Henkemans, die mede behandel
de het wetsontwerp Nelissen, gewijzigd
door minister Regout, in zoover dit ver
band houdt met de bestrijding van het
Nieuw-Malthusianisme. Daarna had de
huishoudelijke vergadering plaats.
Op de avondvergadering, die eveneens
goed bezocht was, voerde in plaats van
baron Van Wijnbergen, die verhinderd
was, het woord de heer dr. Aussems
uit Utrecht. Deze bestreed het Neo-Mal
thusianisme uit een medisch oogpunt,
terwijl de heer Van Voort van Zijp, lid'
der Tweede Kamer, dit onderwerp be
handelde van uit een godsdienstig stand
punt.
De heer mr. P. Loeff opende en sloot
ook deze bijeenkomst, waarop geen de
bat werd gevoerd.
KORTE KRONIEK.
De Prins zal 3 April als bescherm
heer een concert bijwonen van de Konink
lijke liedertafel Zang en Vriendschap te
Haarlem.
De vorige week hebben de heeren
mr. dr. D A. P. N. Kooien en mr. P. J.
M. Aalberse, leden der Tweede Kamer
der Staten-Generaal een bezoek gebracht
aan de Koninklijke Stoombleekerij en de
Nederlandsche Stoombleekerij te Nijver-
dal (Ov.)
Beide heeren vroegen aan de directies
en de aldaar werkende arbeiders hun
oordeel over de aanhangige voorstellen
tot wijziging der Arbeidswet.
Het „Vad." verneemt, dat de
heer G. J. de Jongh, lid van de Tweede
Kamer voor Rotterdam V. zich bij de
Liberale Unie-fractie het ingesloten.
LEIDEN, 9 Februari.
De Hanze.
In het gebouw van den R. K. Volks
bond vergaderde gisteravond de AfcL
Leiden van de R. K. Middenstandsver-
'iging „De Hanze",
idat de voorzitter met den dhriste-
lijken groet de vergadering had geopend
üaarbij allen, vooral den Eerw. spreker
kapelaan Hoozemans en de heer v. d.
Bergh, Secretaris van het H. B., harte
lijk welkom toeroepend, gaf hij het
woord aan den secretaris voor het lezen
der notulen van de vorige vergadering
die onveranderd werden goedgekeurd.
Vervolgens was aan de orde een voor
stel tot aanvrage der koninklijke bewil
liging op de statuten waartoe z&ader
steuLmJiig werd besloten.
De voorgestelde leden van de com
missie voor de credietbank de Heeren
Bots, Creijghton, Martinot, Ruigrok en
Spendel werden zonder hoofdelijke stem
ming gekozen.
Vervolgens deelde de secretaris o.a.
mede dat de credietbank in werking was,
en men dus credietaanvragen kon rich
ten tot de secretaris der commissie..
Dat een propagandacommissie was in
gesteld, waartoe ieder die lust daartoe
gevoelde kon toetreden.
Hierna werd het woord- gegeven aan
den Eerw. spreker voor zijn onderwerp:
„Nieuw leven in den R. K. Midden
stand."
Waarom is het zoo noodig dat Katho
lieken zich vereenigen in R. K. Midden-
standsvereenigingen Het is noodig dat
de middenstander zich vereenigt in het
algemeen, omdat de middenstand wordt
gedrukt van twee kanten, de groote ven
nootschappen en de arbeiitereooperaties,
waardoor dc concurrentie zoo groot
wordt.
Om dit te keeren hebben de midden
standers die vereenigingen willen boy
cotten, ze hebben die instellingen van!
staatswege willen doen verbieden maar
niets heeft mogen baten. Integendeel
daardoor hebben ze reclame voor die
coöperaties gemaakt.
Het eigenaardige der arbeiderscoöpe
raties is dat meergegoeden er veel ge
bruik van maken. Spr. rekent even voor
welke baten die coöperaties uit hunne
leden trekken. Niet alleen de socialis
tische, ook de katholieke arbeiders
stichten tegenwoordig coöperaties,
waaruit zulke goede geldelijke steun
voor de partij te krijgen is. In Rotterdam
nu is men begonnen en inen hoopt dit
door te voeren, de R. K. Middenstand
aan die coöperaties te doen medewer
ken. Dit wilde spreker overal ingevoerd
zien wat slechts bij een flinke midden
standsorganisatie mogelijk is. Als een
bewijs van nieuw leven in den mid
denstand wijst spr. op verschillende
middenstandsvereenigingen, die, over
tuigd dat het noodig is coöperatie te
genover coöperatie te stellen, zich reeds;
tot inkoop coöperaties vereenigd hebben.
Met te wijzen op het streven der so
ciaal democratie toont spr. het nood^-
zakelijke hiervan aan. Dit zal yooral
moeten geschieden in de vakafdeelingen
die zich in de middenstandsvereenigin
gen moeten vormen.
Het groote bewijs van nieuw leven ia
de Kath. Middenstand is dat ons door
de hoogste Kath. autoriteiten is aange
zegd dat Kath. zich moeten vereenigen
in Katholieke organisaties. Ten bewijze
hiervan haalt spr. het schrijven van Z.
H. aan de Italiaansche organisaties aan,
waarin deze gemengde organisatie ver
biedt, en een schrijven van Mgr. Merry
del Val aan Durand de voorzitter der.
Fransche boerenleenbank een schrijven'
van dezelfde strekking. Zulke verklangen
hebben slechts een algemeen bindend!
a.c.vi waarbij aan de -Bisschoppen,
zekere vrijheden worden toegestaan re
kening houdende met de bestaande toe
standen. Duitschland o.a. heeft inter
confessioneel e organisaties.
Voor ons geldt de vraag, hoe denken
onze Bisschoppen erover. Onze Bis
schop heeft zich voor R. K. organisatie!
speciaal R. K. Middenstandsvereenigin
gen uitgesproken. Evenzoo spraken de
gezamelijke Bisschoppen zich uit, met
een zeer klein voorbehoud. Het is dus!
de plicht van iederen middenstander,
zich in Kath. Middenstandsvereen. te
vereenigen.
Spr. wijdt nog verder uit over de re
denen waarom. Ten eerste d it in R. K.
eenigingen de R. K. belangen het best
tot hun recht kunnen komen hierbij spe
ciaal zich rechtend tegen den voor
vechter van de voortdurende samenwer
king inet niet katholieken onder voor
wendsel dat onze belangen zuiver eco
nomisch zijn. Voornamelijk wees spr. op
de noodzakelijkheid te zorgen voor de
jongens van den middenstand, zooalsl
voor jongens uit de arbeidersklasse pa
tronaten gesticht zijn.
Met treffende staaltjes bewijst spr.
de noodzakelijkheid hiervan.
En zelfs indien, vervolgt spr., de be-*
langen strikt economisch waren dm zijn!
de manieren waarop die behartigd wor
den ons toch niet onverschillig. Er be
staan toch nog goddelijke en zedelijkd
wetten. Men leze er de „Rerum NovaJ
rum" eens op na.
Vervolgens h.et tweetje punt ctat hd
