IQ
Het Groene Kruis.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No, 3*1.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/i cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
Januari
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiCngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
(Ingezonden).
(Slot)
Doch het Groene Kruis wil meer dan
'de uitreiking van verp.egingsartikelen
het wil ook zoo mogelijk de verpleging
doen geschieden door geschoolde ver
pleegsters, welke algemeen bekend zijn
geworden door de z.g. wijkverpleging.
Of zooal» de zusters het zelve eigenaar-
iddg noemen „de wijk", en „in de wijk
gaan", wanneer sprake is, dat een zuster
aanstelling als wijkverpleegster zoekt
Wat is nu de taak der verpleegsters
ten plattelande, en waaraan hebben zij
hare groote populariteit te danken?
Die taak is veelledig, daar de zuster
naast eigenlijke verplegingsdiensten ook
andere praestaties levert
Want immers: zal zij het rustig kun
nen aanzien, dat de zieke huismoeder
tobt over de ongeregelde huishouding
en haar kwaal verergert door de zoigen
over man en kroost? Neen! daar steekt
de rappe zuster een kloeke hand uit,
schenkend verlichting aan de patiënte,
die straks een werkvrouw bezig ziet,
welke gezonden is door het bestuur en
door de Vereeniging wordt betaald.
De zuster leert de huismoeder wat va
riatie te brengen in den middagmaaltijd,
leert haar hoe zij op goedkoope manier
smakelijke en voedzame spijzen kan be
reiden en hoe zij door een kleinigheid
vaak wat meer gezelligheid kan brengen
in haar woning.
Zij let op de kinderen en hoe ze behan
deld worden, en wijst met een enkel
.woord "op het groote belang eener ge
regelde reiniging, of waarschuwt de ou
ders als de kinderen er bleek en zwakjes
iuitzien, toch eens den dokter te raadple
gen, die dan misschien wat krachtiger
voedsel voorschrijft of aanraadt de kinde
ren eens naar zee te sturen.
En het is ons bekend, hoe juist in diie
richting gewerkt wordt door tal van ver-
eenigingen, die in de zorg voor het
|k i n ii "de volksziekten wenschen te be-
sti ij^en.
Wij allen hoorden wel eens van de
Rotterdamsche stichting te Katwijk-aan-
'Zee en van de Vacantie-kolonies!
Het spreekt van zelf dat de zuster over
zeer veel tact moet kunnen beschikken,
.wil zij haar inderdaad moeilijke taak tot
een goed einde brengen, en dat zelfs clan
zij nog veei teleurstellingen ondervindt,
Una a r daar staat toch ook tegenover dat
die taak groote bevrediging schenkt,
waar zij eigenlijk slechts door een vrouw
kan worden vervuld.
Zij is degene, die veel kan bijdragen
tot den bloei der Vereeniging, welker
streven zij bekend maakt in wijden kring.
jWant het Groene Kruis stoot niet hard
vochtig af, als een niet-lid hulp noodig
heeft.
Eerst heipen, dan vragen is de leus.
Alvorens te eindigen, wenschen wij
nog te zeggen, dat het Groene Kruis
populaire geschriften verspreidt (Eerste
jHulp bij Ongelukken, Voorkom be
smetting, De Cholera, De Ziekenkamer,
Kindervoeding, Reinheid, Rust en Regel
maat, Wacht u voor den kwakzalver),
lezingen houdt over hygiënische onder
werpen (met lichtbeelden vaak), cur-
jsussen instelt, en de aandacht der auto
riteiten vestigt op ongewenschte toe
standen (drinkwater voorziening, rio-
leering, faecaliënafvoer), zelfs ook in
sommige plaatsen op eigen initiatiefï
voorzieningen treft.
Het wenscht tot stand te brengen!
een Centralen Onrsmettingsdienst, te
regelen het ziekenvervoer, te bestrijden
de kwakzalverij.
En hiermede is vluchtig vastgesteld
Wat het Groene Kruis wil, of nog liever
Wat het Groene Kruis hier en elders tot
'Stand heeft gebracht.
Toch zijn er nog plaatsen waar het
Groene Kruis ontbreekt. Zijn het er
weinige in Friesland (Schiermonnikoog)
Groningen, (Kantens en Aduard), en
(Drente (Anloo, Roden, Schoonebeek en
iZweeloo), jn Zuid-Holland zijn er nog
|59 gemeenten, waar men tot eigen scha
lde het Groene Kruis niet kent.
Qok in de naaste omgeving van Leiden
zijn nog enkele gemeenten, die het zon
der Groene Kruis tot dusverre hebben
gesteld.
Als wij om Leiden heen een cirkel
beschrijven, die den afstand, welke Lei
den van de zee scheidt, tot straal heeft
dan zien wij daarin Wassenaar, Oegst-
geest, Warmond, Zoeterwoude, Stomp-
wijk en Voorhout, zonder Groene Kruis-
vereeniging, en op de grenzenBent
huizen, Veure.a. die de zeigenrijVe
werking eener dergelijke vereeniging
nog niet kennen.
Van ganscher harte hopen wij <iat hier
in spoedig verandering kome.
En dan zouden wij willen wijzen op
een andere academiestad, waar slechts
2 jaren een Groene Kruisvereeniging
bestaat, welke nu reeds 4800 leden telt,
op Groningen, en op de gemeente Ha
ren, een uur van' Groningen vandaan,
waar de in 1903 opgerichte vereeniging
thans over 800 leden beschikt, welke
trotsch zijn op hunne zuster, die reeds
enkele maanden in dienst is.
En Haren telt toch ook maar 5 9 0 0
zielen.
Moge dit voorbeeld navolging vinden
in onze provincie, die zooveel overeen
stemming vertoont met het nijvere Gro
ningen en het: Voor allen door allen!
ook hier haren zegen verspreiden.
Op daartoe strekkende aanvrage zendt
Dr. Fleischer te Winterswijk gaarne aan
belangstellenden toe een exempltaar der
„Wenken bij de oprichting van Groene
Kruis-vereenigingen" en verstrekt deze
met groote bereidwilligheid inlichtingen
over sprekers, die geheel kosteloos de
Groene Kruis-zaak willen inleiden in een
openbare vergadering.
Roomsche bewindslieden.
Er wordt vaak in de vrijzinnige pers
zóó afgegeven op de mannen aan Chris-
telijken huize men herinnere zich b.v.
de minachtende wijze, waarop het „H.bld"
zich na de jongste verkiezingen over de
meerderheid uitliet dat het geen kwaad
kan, er telkens op te wijzen, wanneer
diezelfde pers zich genoodzaakt ziet, onze
mannen te prijzen.
Dit doet zich nu weer voor naar aan
leiding van het dezer dagen door minister
Regout ingediende wetsontwerp xot scher
per omlijning van het begrip onrecht
matige daad, zoodat de oneerlijke con
currentie beter dan tot dusverre binnen
de termen der strafwet zal vallen.
In ons persoverzicht releveerden we
reeds het gunstig oordeel van 't „N. v.d. D."
over dit ontwerp, maar op een enkel
zinnetje daaruit willen we nog even de
aandacht vestigen. Het blad bracht n.l.
onwillekeurig in herinnering, dat ook
minister Loeff zijn aandacht reeds aan
dit voor den middenstand zoo gewichtige
onderwerp had gewijd.
Men ziet weer: onze Roomsche be
windslieden nemen met eere hun plaats in.
V De interview-bacil.
De beste bestrijding van dit gevaarlijk
beestje, hetwelk thans we hoorden er
juist gisteravond mgr. Nolens over klagen
zoo bedenkelijk knaagt aan de opinies
over de kustverdedigingsontwerpde
beste bestrijding van dit onbescheiden
diertje wordt wel geleverd door inter
views, zooals het jongste nummer van
het Hbld. er een publiceerde.
Dit orgaan bevat n.l. een onderhoud
metSigrest, den man, die de Nacht
wacht beschadigde.
Waarachtig, als het dien kant uitgaat
zal niemand, die zichzelf respecteert, zich
nog willen laten uithooren als nieuwsbron
voor een dagblad.
We vragen intusschen in gemoedeis
het wel verstandig te achten, een man als
dezen onverschilligen vernieler zooveel
aandacht te schenken, dat men zijn mede
deelingen en ervaringen als iets gewich
tigs in de krant gaat zetten. In de oogen
van zijn kornuiten komt hij daardoor op
een begeerenswaardig voetstuk te staan.
Sensatie-verhalen en detective-geschiede
nissen werken tegenwoordig al nadeelig
genoeg op de breinen der jongelui van
zeker gehalte, zoodat het waarlijk ver
meden dient te worden, de bedrijvers van
een of andere euveldaad op eenigerlei
wijze als „held" te laien fungeeren.
't Is waar, een interview als het hier
bedoelde ligt geheel in de lijn der heden-
daagsche zucht naar sensatie-nieuws. Wie
een misdrijf pleegt van eenig gerucht
kan er welhaast zeker van wezen, dat
zijn beeltenis in een of meer tijdschriften
wordt afgedrukt. Dit is waarlijk al erg
genoeg. Laten we daar nu niet de on
verstandige daad aan toevoegen, derge
lijke personen waardig te achten, op be
langstellende wijze te worden uitgevraagd.
Wie misdeed worde daarvoor behan
deld ook in 't belang der opvoeding
van het komende geslacht.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Gelijk wij gisteren meldden, waren
niet van alle patroons in de
Luiksche mijnindustrie
gunstige antwoorden gekomen op de
eischen der arbeiders. Daarom werd
eerst gemeld dat de arbeid hervat zou
worden uitgezonderd in de drie kolen
mijnen van Bois d'Aroy (Luik), Pate-
rice et Beaujon (Ans) en Hauts Four-
neaux (Ougrée), waar de onderhande
lingen nog niet zijn afgeloopen.
Echter schijnt de »aak er nog slechter
voor te staan. „Slecht nieuws", zegt
de „Gazette de Liége", de staking duurt
voort, ten minste nog eenige dagen, en
ziehier om welke reden.
De afgevaardigden hebben onderhan
delingen gehad met de directies der mij
nen en 43 hunner hebben tde gestel
de eischen ingewilligd, 3 maakten voor
behoud en 6 konden niet antwoorden,
uit hoofde van afwezigheid.
Een enkele, M. Banneux van Horloz,
weigerde formeel de stakende werklie
den terug in "dienst te nemen.
En Maandag heeft citoyen Bijver, op
het balkon van het socialistisch lokaal
afgekondigd, dat om die laatste reden
de staking voortduurt.
De stakers eischen een eenparig en
gunstig antwoord, alvorens het werk te
hernemen.
Nog meer ongunstig nieuws komt uit
het Luiksche. Volgens het „Journal <le
Bruxelles". weigeren de mijnwerkers in
het bekken van Luik beslist zich te voe
gen naar hl et besluit tot hervatting vian
den arbeid, door de afgevaardigden der
mijnwerkersvereeniging genomen, wijl
de afgevaardigden zich tevreden stelden
met mondelinge beloften, terwijl zij de
opdracht hadden kort en goed intrek
king van de reglementen, die de staking
ten gevolge hadden, te verkrijgen.
Op deze manier kan de staking nog
een aardig tijdje duren.
De toestand in Portugal
begint meer en meer de andere staten
te verontrusten. Mag men den .Roniein-
schen correspondent van de „Daily
News" gelooven, dan zouden de pant
serboot „Roma" en de kruiser „Ligu-
ria" gexreed zijn om te vertrekken. Haar
bevelhebbers hebben verzegelde bevelen
gekregen. Men weet, dat de schepen
naar Portugal moeten, en men is van
oordeel dat hun vertrek een bewijs is
voor den ernstigen toestand in Portu
gal.
Canalejas, die in alles toonde, met
zekeren onrust de zaken in Portugal gade
te slaan, heeft nu gemeend eens te moe
ten zeggen wat zijn opinie was. Onge
rust? Heelemaal niet. Portugal, zeide
hij, is een onafhankelijke natie, die zich
zelf de instellingen geeft, welke haar
goeddunken. Wij hebben dus slechts één
gedragslijn te volgen: de onafhankel
ijkheid van Portugal eerbiedigen, en,
ingeval van onlusten, onze eigen grenzen
te doen eerbiedigen.
Nu weer opstanden en staatsgrepen
in Zuid- en Midden-Amerika aan de or
de van den dag zijn, is het niet onaardig
eens te zien, hoe gemakkelijk zooiets
kan ontstaan. Het Engelsche smaldeel
dat tegenwoordig was bij de eerste
Muiterij in Brazilië
en nu in het vaderland is teruggekeerd,
brengt er nu nadere bijzonderheden van.
De oorzaak van de muiterij, het is.
meer beweerd, was het handhaven van
de lijfstraffen, waarover de bemannin
gen hoe langer hoe ontevredener zijn
geworden. De onmiddellijke aanleiding
leverde het kaartspel. Een matroos van
de Minaes Geraes was van valsch spelen
beschuldigd en in den loop van het twist
gesprek doodgestoken. D,e dader werd
voor den commandant gebracht en tot
de ongelooflijke lichte straf van 150
slagen veroordeeld. Deze straf werd vol
trokken, ten minste gedeeltelijk, want
na 37 slagen greep de bemanning in en
easchte Pfizer ^voe^ng vap eeg ka
nonier nadrukkelijk dat hem de rest zou
geschonken worden. De kapitein bleef
even nadrukkelijk op zijn standpunt
staan, en het einde was, dat de muiters
hun revolvers trokken en den comman
dant en andere hooge officieren neer
schoten. Men kent het verdere verloop
van deze geschiedenis. Een groot geluk
mag het genoemd worden, dat de sluit
stukken van de zware kanonnen nog niet
aan boord waren, zoodat deze niet af
gevuurd konden worden.
Het Duitsche Rijk
vierde gisteren den 40sten verjaardag
van zijn stichting. De herdenking van
den 18den Januari 1871, toen in de
prachtige Salie de Glacés van het paleis
te Versailles in het hart van het vijande
lijk land, Wilhelm, koning van Pruisen,
tot erfelijk keizer van het Duitsche rijk
werd uitgeroepen. Door de geheele pers
werd dit feit in hoog gestemde artike
len gevierd. Ook in het Huis van Afge
vaardigden herdacht de voorzitter den
40sten jaardag der grondlegging van
het Duitsche rijk in het koninklijke slot
te Versailles. De afgevaardigden hoor
den den voorzitter staande aan.
De Longpest
die in Noord- en Zuid-Mansjoerije zoo
fel woedt en zoo snel om zich heen
grijpt, is reeds doorgedrongen tot bezui
den van Sjanhai-kwam, waar een quaran
taine-station voor spoorreizigers uit het
Noorden is gevestigd.
Te Tientsin is een geval voorgekomen
nog wel in de wijk der Europeanen.
Volgens het laatste Reuter telegram
uit Charbin, werden in de afgeloopen 24
uur 10 pestzieken en 6 lijken gevonden.
In observatie zijn 1709 personen, onder
wie 22 Europeanen in afzondering zijn
23 personen, onder .wie 2 Europeanen.
Sedert het begin de repidemie, werden
op het kerkhof 40 pestlijders ter aar
de besteld.
GEMENGD.
Koning Peter van Servië zal zich
den 13n Eebruari naar Rome begeven,
via Fiume, om een bezoek te brengen aan
het ltaliaansche hof. Zijn bezoek aan
Parijs zal in Mei plaatsvinden.
Tijdens de afwezigheid van koning Pe
ter van Servië zal de kroonprins de staats
zaken voeren. Volgens de „Vossische
Zeitung" verluidt, dat koning Peter te
Parijs koning George van Engeland zal
ontmoeten.
Volgens Engelsche bladen heeft het
departement van Staat, te Washington,
een krachtig vertoog gezonden aan Ca
brera, den president van Guatemala, waar
in dezen regeerder wordt beduid, dat
Guatemala zich niet moet bemoeien met
den opstand, die onder leiding van dr.
Bonilla is uitgebroken in Honduras.
Nasr-ei-Moelk, de nieuwe Perzische
regent betoont nog steeds weinig haast
om zijn nieuwe waardigheid waartoe
hij door het Perzische Parlement is ge
roepen te gaan aanvaarden. Hij is
nog steeds „op weg naar Teheran". Maar
het gaat Langzaam. Evenals in Parijs, is
hij ook in Ween en geruimen tijd blijven
hangen. Hij is nu eergisteren van daar
verder gereisd. Het wordt op deze wijze
de-reis-na ;r-Teheran in-tachtig-dag en.
Berichten uit officieele bron, welke
in Argentinië zijn ontvangen, melden dat
de minister van oorlog in Paraguay den
president der republiek heeft gedwongen
af te treden, zelf het presidentschap op
zich heeft genomen en een nieuw kabi
net heeft geformeerd.
Volgens den Atheenschen corres
pondent van de „Vossische Zeitung"
Zeitung" doen in den laatsten tijd onrust
barende berichten over een samenzwe
ring de ronde, die ten doel zou hebben
de tegenwoordige regeering ten val te
brengen. De Kalroi waarschuwt tegen ge
waagde ondernemingen en drukt even-
tueelen liefhebbers daarvan op het hart,
dat hun rekening .bij voorbaat niet klopt,
omdat de bevolking, die met den gang
van zaken tevreden is, zich in geval van
onlusten zeer zeker tegen hen zou wen
den.
De Fransche Senaat heeft met 137
tegen 122 stemmen het geheele wetsont
werp aangenomen tot beperking der hui
zen van drankverkoop.
Mejuffrouw Martha Steinheil heeft
de wereld vaarwel gezegd, en is in het
klooster getreden.
Reeds tijdens het beruchte proces van
haar jtnoqderj ha,d zij den wensch te kefl-
nen gegeven, om den sluier aan te ne
men, thans is zij in het Carmelitessen-
klooster van Troyes getreden.
Bij een ketelontploffing op het Ame-
rikaansche slagschip Delaware, van welke
explosie de oorzaak niet bekend is, zijn in
het ketelruim 9 man op de plek gedood*
Anderen stierven later aan hun brnad-
wonden.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is E. W. A. Snoek,
waarnemend adjunct-inspecteur der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen
te Arnhem, benoemd tot adjunct-inspec
teur dier middelen aldaar.
Prins Hendrik.
Z. K. H. de Prins is gisteravond met
den trein van 6 uur 28 te Apeldoorn
aangekomen, vergezeld van den adjudant
Van Suchtelen en per tweespan naar het
paleis gereden.
Tweede-Kamerverkiezing.
De Centrale A.-R. iKiesvereeniging in
het district Sneek heeft gisteren tot defi
nitief candidaat voor de Tweede Kamer
(vac.-Colijn) gekozen den heer dr. J. G.
Schreurer, zendeling-arts, vroeger direc
teur-geneesheer van 't Petronella-hospi-
taal te Djocjokarta, thans directeur van
't krankzinnigengesticht Veldwijk, te Er-
melo.
Op den gekozene waren 46 stemmen
uitgebracht, mr. Rutgers te Hilversum
kreeg 13, mr. L. K. Okma te Sneek 9 en
dr. Rudolph te Leiden 5 stemmen.
Werk aan den winkel.
De Haagsche briefschrijver aan de
„Tijd" wijst op het vele, dat de Kamer
te doen wacht.
Wil men dus werkelijk, behalve de
groote wetsontwerpen, die 1912 brengen
kan, iets verwezenlijken, dan dient in
1911 intensief te worden gewerkt. De
Kamer heett het in de laatste jaren in
Februari erg gemakkelijk gehad. Er was
in den regel niets gereed voor dadelijke
behandeling. Thans is dit anders. Zij
vindt werk in overvloed, om niet tot
niets doen te worden gedwongen, wan
neer zij van af 7 Februari tot de Goede
Week naarstig en nuttig arbeiden wil.
Om niet te spreken over de bakkerswet,
die zeker nog een veertien dagen vragen
zal, liggen ongeduldig te wachtende
successiebelasting, het wetsontwerp tot
bestrijding van de zedeloosheidde ar
beidswet ook een kluifje voor enkele
weken de verplaatsing van de Rijks
landbouwschool het wetsontwerp betref
fende de dekking van het tekort der
Rijksverzekeringsbank de hinderwetde
regeling van de begrootingen en reke
ningen der Staatsbedrijven het eedswetje,
de regeling van de positie van vrouwe
lijke Rijksambtenaren en onderwijzeressen
bij het openbaar lager onderwijs, die in
het huwelijk treden.
Mij dunkt, dat, gegeven eenmaal de
werkwijze van ons Parlement, er alle
reden zal zijn de Kamer een pluimpje te
geven, wanneer men, vroeg beginnende,
half April daarmede gereed is en nog
tevens de ziekteverzekering, het voorstel
betreffende de kustverdediging in de
afdeelingen zal hebben onderzocht. Men
kan dan den zomer benutten tot behan
deling in het openbaar van de wets
ontwerpen, die thans bij de commissiën
van voorbereiding zijn, indien deze wat
haast maken de regeling vandegemeente-
financiën, de naamlooze vennootschappen
en tot behandeling in de afdeelingen van
het Tarief, dat doch eindelijk wel eens
zal bomen, indien het althans, zooals
altijd gezegd is, bestemd is, om vóór de
verkiezingen te werken.
Wanneer men zóó dit jaar eens gebruikt
voor opruiming en schoonmaak, dan kan
1912 alles terecht brengen. Het is dan
echter niet alleen hoog tijd, om aan het
werk te tijgen, maar ook, om het te doen
met methode en naar een vast plan, zoo
dat men zich, evenals in den begrootings-
tijd, houdt aan een bepaald program,
dat op een bepaald oogenblik moet zijn
afgewerk. De Kamer late daarom de com
missiën rustig arbeiden en kome 7 Febr.
bijeen. De voornaamste commissie, te
wier behoeve het uitstel in hoofdzaak zal
moeten dienen, de grondwetscommissie,
heeft tijd genoeg. Ik kan mij ten minste
niet voorstellen, dat de regeering haar
voorstellen vóór de algemeene verkiezin-
