No. 361.
3)e C«idAche Sonant
13
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving,
2e Jaargang
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post t L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
December
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—-5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Dubbel gewaarschuwd.
We hebben al eens tot de Roomsche
arbeiders gezegd „Laat u niet door het
rossige „Volkspetitionnement voor het
Algemeen kiesrecht"op sleeptouw nemen".
Als wij, Katholieken, voor een of anderen
socialen of politieken maatregel willen
ageeren, kunnen we dat best zelf doen,
zooals weer onlangs de welgeslaagde
10-uren-actie bewees.
De Sociaal-democraat, het
orgaantje der afd. Leiden van de S. D.
A. P., komt ons nu nog een nieuw argu-
.ment aan de hand doen waarvoor
dank. In de „rubriek van den L. B. B."
wordt n.l., na de klacht, dat „enkele vak-
vereenigingen schrikbarend in ledental
zijn achteruit gegaan", den huisbezoekers
voor 't Algemeen kiesrecht als „hun tweede
•plicht" op 't hart gedrukt: „tegelijk
propaganda ,te maken voor de vakver-
eeniging".
Dit wil natuurlijk zeggenvoor de
niet-Christelijke vakvereeniging.
Onze mannen zijn dus nu dubbel ge
waarschuwd.
j** Kleine aanvulling.
De S o c i a a 1-d e m o c r a a t, die om
de veertien dagen de heldenfeiten ver
meldt der afd. Leiden van de S. D. A. P.,
pleegt zijn lezers ook eenige spreuken
aan te bieden, welke bedoeld zijn als
koren op den rooden molen.
In 't jongste nummer staat er o.a. een van
Kautsky, welbekend, geeft deze een voor
proefje van den socialistischen toekomst
staat en werkt als zoodanig uiterst hart
versterkend. Ze is echter onvolledig, om
de eenvoudige reden, dat Kautsky nog
niet wist, hoezeer we in 1910 dien toe
komststaat reeds zouden genaderd hebben
en wel in Frankrijk, waar immers socia
listen tot de regeering behooren en aan
de ministertafel de eerste viool spelen.
Dat 's jammer van die mooie spreuk.
Vandaar dat we bescheidenlijk een
kleine aanvulling beproefd hebben, welke
we nederig aan het oordeel van D e S o c i-
aaldemocraat onderwerpen.
De aangevulde spreuk moge hier vol
gen. Het eerste gedeelte is van Kautsky,
terwijl voorbij de puntjes ons stoutmoe
dig aanhangsel volgt:
„Een nieuw geslacht zal opstaan,
sterk en schoon en vol levensvreugde,
als de helden van den griekschen
voortijd, als de germaansche reuzen
van de Volksverhuizing"en als
Briand in het Fransche stakinsjaar 1910.
Nietwaar, zoo is het veel welsprekender.
'De Sociaaldemocraat zal ons
waarlijk een eervol genoegen doen als
hij deze aangevulde spreuk ook eens
afdrukt. Commentaar en bronvermelding
overbodig.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Te middernacht, gisteren' was de stand
der
verkiezingen in Engeland
als volgt: 191 liberalen, 229 unionisten,
35 labours, 57 Redmondisten en 6 O'-
'Brienisten. De Liberalen winnen 18 ze
tels, de unionisten 21, de arbeiders
partij 4.
In Ierland is nu aller aandacjht |gie-
vestigd op de verkiezing in Mid-Tyrorie.
Men heeft er n.l. een protestant can-
didaat gesteld vpor het Katholieke Ier
land en naar het schijnt, volgens den zin
'der voormannen. Immers Redmond is
,,er Zaterdag ten gunste yan dien candi-
daat wezen sr.rcken,, waarbij hij o. a. de
volgende woorden van verdraagzaamheid
.Sprak. Ik ben hier gekomen, zeide hij,
om de Katholieken van Mid-Tyronie te
verzoeken, te stemmen op een Protestan
ten Ier, en dus hun Protestantsche land-
jgenootenr een overtuigend bewijs te ge
lven, dat zij yi een zelfstandig Ierland
(het eene geloof niet voor het andere zul
len trekken'. Onze leus is Ierland voor
Ide leren, onverschillig van welk geloof.
De Katholieken werpen met verontwaar
diging de bewering van zich, dat zij de
Protestanten willm onderdrukken. De
Rationalisten zijn bijna allen Katholieken,
ïtaar, vlezen Protestant candidaat stellen-
&e> leggen zij de gelofte af, dat zij ge^n' j
onrecht zullen doen aan hun Profes-
tante medeburgers.
Zulke woorden in h,et tegenover ka
tholieken zoo onverdraagzame Engeland
dloen den.' Katholieken eer aan
In Portugal
schijnt, in de verste verte geen sprake te
zijn van verdraagzaamheid. Men ver~
draagt er nu al de buiten'Iandsche jour
nalisten niet meer omdat ze de waarheid
schrijven en die waarheid niet bepaald
aangenaam is voor de mannen aan h.et
roer.
In eeif officieele mededeeling aan-'
gaande de jongste vergadering van den
ministerraad wordt gezegd dat de voor
lopige regeering opgemerkt heeft, dat
er te Lissabon correspondenten van
auitenlandsche bladen zijn, die berichten
verspreiden, welke er stelselmatig op uit
zijn liet land' en de regeering in kwaden
reuk te brengen'. Zij verspreiden laster
lijke mededeelingen over de werkstakin
gen, die zij verklaren uit de onmacht der
regeering en over de tuchteloosheid 'in
het leger, over bedreigingen met >;en te
gen-revolutie en verdeeldheid in de reVo
lutionaire partij: Naar aanleiding dier
onjuiste inlichtingen, zal aan die corres
pondenten het verzoek gedaan worden
dien reactionnairen veldtocht niet voort
te zetten, indien zij niet het tand uitgezet
wenschen te worden.
Het is te begrijepn, dat men lieden, die
de nieuwe regeering niet in alles naar de
oogen zien en die niet al hunne daden on
voorwaardelijk goedkeuren, graag kwiit
wil zijn. Voor ons echter een reden te
meer om niet alles te gelooven wat offici-
.ud Portugal bericht wordt, maar te
wadhten wat de correspondenten het land
uit weten te smokkelen.
Men heeft het blijkbaar niet aan-
gedurfd de vroegere ministers die met
Joao Franco in beschuldiging waren ge-
steld, te veroordeelen. Het hof van appèl
te Lissabon heeft met eenparige stem
men besloten hun amnestie te verleenen
en de tegen heil ingebrachte beschuldi
ging voor nietig verklaard.
Iets anders dan vrees voor den nog
machtigen anti-revolutionairen aanhang
der oud-ministers zal hierin wel niet de
liand hebben gehad.
Plotseling, ofschoon niet geheel onver-
van het hCt bericht van llet aftreden
Oostenrijksche Kabinet.
De positie toch van het ministerie
Bienerth was onhoudbaar geworden om
dat hij met al zijn protesten nog geen zier
grooting te zullen stemmen omdat niet
vojdaaii werd aan hun kanaaleischen.
De I uien wilden den onmiddellijken
aanleg van het Gallicisclie gedeelte van
het Donau-Oderkanaal en van liet Donau-
7 en de regeering was van
anuerc ineening.
Baron Bienerth zal denkelijk weigeren
Zich opnieuw te belasten inet de vorming
amh+pe" "'eUW, kabinet Ee" kabini-1 VM
ambtenaren zal nu denkelijk worden ge
vormd. met aan het hoofd een lid van het
tegenwoordige Kabinet.
Dit overgangsministerie zal tot taak
krthke" af.doenin& <fer meest noodza-
ke.ijke aangelegenheden om tijd te heb
ben tot vorming van een definiteve re
geermg. c
„„H5t antwoord der besohermende mo-
gendiheden inzake de
Kreta-kwestie
datbhi;dmC,|Pa|rte i,lgekomen e" het blijkt
dat hij met al zijn protesten nog geen z er
e'nTr o gaWr°,rden- °e '"^ndhfden 4-
te Sdienb "!et noodig is. aandacht
te soheiiken aan alles wat er in de Kre-
-tenzer Nationale vergadering voonait.
Dergelijke manifestaties, die ook vroe
ger reeds plaats grepen, hadden „immer
den geriiigsten invloed op de besluiten
der beschermende mogendheden, en heb
ben ook nooit in het minst aan de souve-
reme rechten van Turkije afbreuk gedaan.
Wat het bestuur van het eiland aan
gaat, de Mogendheden zullen deze quaes-
grondig bestudeeren, zoodra zich een
Su'lSl,ge gelegenheid voordoet
Men ziet dus, weer zooveel als een
„kluitje in het riet."
GEMENGD.
Hafr Vo'ge"s de ,hans bekende uitslagen
der Grieksche verkiezingen zal het mini
sterie een groote meerderheid hebben.
De Brazlliaansche Kamer heeft
sloten*F8! a,Semeene stemmen be
sloten den staat van beleg in te voeren,
maar de parlementaire onschendbaarheid
te handhaven.
De muiterij is geheel geëindigd, de
stad is rustig.
Maar niettemin doen tegenstrijdige be
richten over de maatregelen!, die de re
geering genomen heeft, vreezen, dat de
kiem van onlusten en oproer nog niet ge
heel verstikt is.
- De overstroomingen maken voort
durend nieuwe slachtoffers in Spanje. Te
Cervadillo is een huis ingestort, één per
soon werd gewond en drie gedood. De
stad Patones is geheel van de buiten
wereld afgesloten. De huizen zijn over
stroomd verscheidene storten in. De
spoorlijnen zijn op verschillende punten
vernield.
Daar de pest te Charbin is uitge
broken, heeft de Russische regeering de
Chineesche wijk Foesjadin met troepen
laten omsingelen en van de buitenwereld
dloen afzonderen. Voordat dit plaats hafd',
brak er een paniek onder de Chineezen
uit. Velen trachtten te vluchten, waaron
der een tamelijk groot aantal, die reeds
door de ziekte waren aangetast.
Te Zizikar Chailar is de pest zeer
sterk verbreid. Ook zijn er onder de sol
daten reeds eenige gevallen voorgeko
men.
Er heerscht een groote yerbitteriRg)
tegen de Russen, die uit vrees voor be
smetting de Chineesche- kooplieden boy
cotten.
De Russische regeering heeft profes
sor Sabolotny van Moskou, naar Oost-
Azië gezonden om de ziekte te bestrij
den.
Op verschillende punten van Zuid-
Italië duren de overstroom in'gen voort.
Het Lago Maggiore is 20 c.TVL geste
gen. Laveno is onder water gezet.
In Ligurië, bij Sanova, heeft het wa
ter de rails van een' spoorweg wegge
spoeld'. Tal van huizen1 staan olfder.
In Venetië is groote schade aange
richt.
Talrijke rivieren en stroomen zijn bui
ten de oevers getreden en hebben de stra
ten en pleinen van Lorenzago onder wa
ter gezet.
Koninklijke Besluiten.
Bij koninklijk besluit is aan W. Du-
chenne, agent van politie der gemeente
Schiedam, de eeremedaille der orde van
Oranje-Nassau, ju zilver, toegekend;
is met ingang van 16 December 1910
aan J. P. O. Gilijs te mAsterd&m op zijin!
verzoek eervol ontslag verleend1 als ge
zagvoerder op een der directievaartuigten
van den: Rijkswaterstaat.
Zondagsrust Posterijen.
Door den directeur-generaal der Poste
rijen en1 Telegrafie is bepaald, dat aan
het peruoneel op Zon- $n feestdagen
voortaan geen extra diensten zal opge
legd worden naar aanleiding van vlieg-
demonstraties.
Staatscommissie legerbezuiniging.
Bij koninklijk besluit van 12 dezer is
eene Commissie ingesteld^ met opdracht
als volgt
Opdat de overtuiging omtrent de
noodzakelijkheid van de geldelijke en
persoonlijke lasten, welke de verdediging
van het land eischt, op afdoende gronden
gevestigd moge zijn, een onderzoek in
te stellen, of de daarvoor gebezigde gel
den en persoonlijke diensten volgens de
bestaande wetten op de meest economi
sche en doeltreffende wijze tot verzeke
ring van'de weerbaarheid des lands wor
den aangewend, met de bevoegdheid om
tevens van haar gevoelen te doen blij
ken omtrent wijzigingen, die in de be
staande wetten, uit dat oogpunt be
schouwd, behooren te worden aange
bracht.
Tot leden der Commissie zijn' be
noemd1:
tot lid1 en voorzitter: mr. P. C. 't
Hooft, lid van de Eerste "Kanier der Sta
ten-Generaal
tot ledenL. F. Duymaer van' Twist,
lid' van de Tweede Kamer der Staten-
Oeneraaljlhr. mr. D. J. de Geer, lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raalC. L. M. Lambrechtsen van Rithem,
civiel-ingenieurK. ter Laan, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaaimr.
H. P. Marchant, lid' van de Tweede Ka
mer der Staten-GeneraalJ. B. Verhey,
Ud vap de Tvyeede Kamer der Staten-
Generaaldr. P. J. F. Vermeulen; lid
ril 5 8 fer^ .Kamcr der Staten-Gene
raal en A C. A. van Vuuren, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
lot adviseerende leden'; de kolonel N
Bosboom, commandant van het 2de retri
ed Ye.ldLarti"erie; A. J. Doorman1
a„(^viaeur, hoofd der II Ide afdeeling
van het departement van oorlog; de lui-
tenant-ko onel-kwai-tiermeester C J H
J. Schuak, hoofd der VHIste afdeeling'
van het departement van ooflog en "C.
Vnes. gepensionncerd majoor der ge
nie van het Nederlandsch-Indische leger
Laatstgenoemde ral tefvens als secre
taris optreden.
Electriciteit in Noord-Brabant.
Een commissie, bestaande uit den com
missaris der Koningin in Noord-Brabant,
oen hoofd-inigenieur van den provincia
len waterstaat, den' heer H. van Sche-
nV,eu dY, heeren °- J- Swaay,
te Delft, en N. J. Singels, te 's-Gra-
venhage heeft een uitvoerig rapport uit
gebracht aan Ged. Staten van Noord-
Brabant, teneinde dit college voor te
lichten bij het voorgenomen onderzoek
naar de levensvatbaarheid en het nut
van één' of meer centrale jnridhtingen
,vl!lV<TiVan1eiectrisd,en stroom voor
licht en drijfkracht in de provincie Noord-
Br.abant.
Volgens het project, dat de commissie
"lv,er Pr°jvcten het meest geschikte
Produceert één centrale, gelegen
bij Tilburg, de electrische energie roor
.„„hfu-I? Pro/vincie- Hóóg-spannings
ei!™1.^" (voor sPan,1'qg van
daire tra?f zP''en 'oopeii naar secun
daire tianformatorenstatioiis te 's Her
togenbosch, Breda, Roosendaal, Eind-
ïn"(555 o de tot
10.000 volt omgezette stroom door een
secundair ondergrondsch vcrdeeJnet
wordt geleid naar de verschillende dor-
komen'e V°°r leveri"fe in aanmerking
Apotheek-sluiting.
Naar men mededeelt, zal, behalve jn'
l f$™°"d; U'aar de Zondagsrust sedert
L- -i IS 1 "gevoerd, op denzelf-
m Yrnhï i te,Ve"'° en Hilversum ook
éi vormt 7 a a£s gesloten worden
en vormt Zondagsluiting tegen 1 Jan. a s.
LL ntrr,p van bespreking bij de
Maasïrichtsche apothekers.
De val.
In de standaard" van gisteravond le
zen wijde volgende driestar;
Na den eersten uitval van het lid voor
Zieirkzee had Dr. Kuyper, op de meest
nadrukkelijke wijze, verklaard, dat liet
ambtsgeheim hem verbood zich te verde-
digei, en dat, al viel men hem nog z<?>
fel aan, hij zijn plicht zou kennen om te
z aki IV oWaa r. Spreke" P 1c h t s v e r-
zaKing zou zijn.
Aan dit stellige woord hield hij zich dan
nofftrtl' i 'leere" ""gestoord hun
nog feller aanval voortzetten
0 D°cli nu schiet de liberale Pers den af
gevaardigde voor Zierikzee te hulp e,
spreken" °r Kuyper had moeta"
Vai W,'as list'g genoeg opgezet.
Men had gedacht, dat Dr. Kuyper er
kun,,?"' e"J^a^ gc!,00P* bcm dan zóó te
kunnen prikkelen, dat hij ten leste de
•inliep g °Ver Zich Ze!f vcr,oor' en er
Zijn plicht kennende, deed hij dit niet
Vandaar de teleurstelling.
korte kroniek.
~Z' 'A Hl de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot adviseur van den
onlangs opgerichten Ned R. K. Bond
van goud- en zilverbewerkers en aanver.
wanfe vakken in Nederland, den Wel
«"v- heer J. Q. van Kelckhoven', kape
laan te Hoorn'. 1
Tot secretaris der Ned. Vereeni
ging van Kaashandelaren gevestigd te
Gouda is benoemd de heer Mr. M M
retraldaar L°ef' adVOC3at C" pr0CU'
De audiëntie van' den minister van
plaaTs hebben' '6
Januari _per
vertrekken" Pri"SeS JU"ana "aar lnd-
w.Ti^ü00' 'J het aanta' Hederlan'dsche
n?to''.M n| dat Zaterdag en Zondag uit
Duitschland in de drie noordelijke provin
ciën met gcdpafi werk is teruggekeerd
>Verd andere jaren in den regel toit
Kerstmis gewerkt, bij graaf- en bagger-
werken vooral, thans is het werk op vele
dusdanige karweien' reeds geëindigd
daar in de laatste weken met een grootec
aantal werklieden kon worden gewerkt.
Het aanbod overtrof eiken' dag de vraag)
naar werkkrachten, die tot nabij de Rus-<
sische grens bij den aanleg van wegen of
spoorlijnen hun diensten kwamen aanbied
den. Het loon van losse werkers was dit
jaar lager dan andere jaren en varieerde!
van 3247 pfennige per uur.
De Tweede Kamerzitting van gis
teren, waarin over de Papendredhtsche
zaak werd gesproken, werd op de gere
serveerde tribune bijgewoond door een
der verdedigers van Garsthagen te Arn
hem, inr. J. A. van Hamel en jenkelei
hoofdgetuigen, met name de heeren J.
van ELk, ds. Hoekstra en van Walbeek.
De Minister van Oorlog heeft be
paald dat met ingau'g van 1 Januari
1911 de Militaire Slachterij te Mid
delburg wordt opgeheven.
Te Gouda is opgericht een afdee
ling van de R. K. Middenstandsvereeni-i
ging „De Hanze".
LEIDEN, 13 December.
St. Barbara-Vereenigiiig.
Gisteravond was door de St. Barbara-
Vereeniging, onderafdeeling van den
Nederl. R. K. Volksbond, eene buitenge
wone .vergadering in het Bondsgcbouw
belegd, waarin de WEerw. pater C. Zuid
geest, O. F. M. als spreker optrad.
De eerw. redenaar, die na een kort
toespraak van den Voorzitter het woord
bekwam, begon zijn toespraak met erop
te wijzen, dat er in 's menschen leven
twee uren zijn van groote beteekenis, het
uur der geboorte en het uur van den dood.
Wordt de geboorte met vreugde begroet,
ernstiger is het uur van sterven. Wat
groote tegenstelling vertoont zich tusschen
beide tijdstippen. De majesteit van
den dood vervult ons bij het zien
van een lijk, eerbiedig ontblooten wij
het hoofd, ongeacht voor wat het eens
geweest is. Voor de katholieken is de
dood nog meer. Het lijk, dat daar over
wonnen nederligt, is geheiligd door het
Doopsel en is zoo dikwijls een tempel
geweest, waarin de Godmensch Zijn
verblijf wilde vestigen. Die dorre been
deren zullen eens verrijzen en stralen in
volle glorie en heerlijkheid. Daarom heb
ben de katholieken" de lichamen der af
gestorvenen steeds met eerbied behan
deld.
Een duren plicht noemde spr. het voor
de dooden te bidden en hun eerbied te
bewijzen. Daarom is dè opvatting der
St. Barbara-Vereeniging een zoo schoone.
Zij omringt het lijk met heerlijkheid en
praeürt, herschept de armste sterfkamer
in een bidkapel. St. Barbara vergeet de af
gestorvenen niet in de gebeden. Zij laat
voor haar leden eenige H. Missen lezen
en jaarlijks in de Novembermaand komen
de leden bijeen en bidden voor de ziele»
rust der afgestorvenen. Als er écn onder
afdeeling van den Bond is, die waarachtig
RoomsCh werk doet, dan is het wel SL
Barbara. Sluit u daarom bij haar aan,
zegt spr., en met een schoone vergelij
king van het liefdewerk van Tobias be
sluit hij zijn rede, overtuigd dat God ook
hef werk van St. Barbara later rijkelijk
zal loonen.
Daarna volgde de tentoonstelling van
de rouwkamer, die door de ijverige zor
gen van de dames H. Goddijn en J. Zon-
derop thans geheel compleet is en event
voor de leden van St. Barbara ter beschik
king staat.
De voorzitter, de heer D. Lombert,
bracht den eerw. spreker, onder instem
ming der vergadering, warmen dank
voor zijn gloedvolle toespraak en sloot
de vergadering met gebed. Eenige nieuwe)
leden gaven zich voor St. Barbara op.
Lezing Prof. Symons.
Voor de Leidschc StudontenverednN
ging voor Paedagogiek trad gisteravond,-
in het klein Auditorium van het Aca
demiegebouw andermaal op Vrof. Sy
mons uit Groningen óm in een tweede
lezing, aansluitende aan de op 14 Novt.
terzelfden plaatse gehoudene, te bespre
ken de regeling der bevoegdheden in ver
band met de vporgestelde wijzigingen in
de wet op het H. O.
Spr. wjl jtiqh, mi 4e vipg s.teilen en