No. 344.
23
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ze Jaargang,
Ecicbdre SouAo/nt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN,
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
November
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkood
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
In afwachting van de komende din
gen in het Hoogerhuis is er, beHalve
pp de politieke vergaderingen, een ze
kere dreig'eRde rust in de
Engelsche politiek.
Gister kwam het Lagerhuis slechts
kort bijeen. In. antwoord op een inter
pellatie over het Osbornevonnis, ver
klaarde Asquith, een voorstel te zullen
Indienen, dat de vakvereenigingen mach
tigt fondsen bijeen te brengen voor de
bestrijding van de kosten van vertegen
woordiging en verkiezingen voor hparle-
ment en gemeenteraden, mits men zich
afdoende had vergewist van de mee-
hing van de vakvereeniging en geen ver
warringen konden ontstaan met fond
sen, gevormd uit de contributies.
Daarna werd de middelenwet in twee
de lezing behandeld en het Lagerlfis
verdaagd.
Toch blijft het roerig en vooral de
Kiesrechtvrouwen
jnaken niet iileen een kabaal als een
pordeel, maar gaan zelfs tot handtaste
lijkheden pver. Toen Asquith dan ook
het parlement verliet, sloegen ze de rui
ten van zijn auto met stokken stuk. De
politie koi hem echter nog beveiligen.
Daarna begaven zij zich naar Dovv-
ningstreet, waar slechts enkele politie
agenten waren. In 5 njinuten was de
speciale politiemacht ter plaatse en de
ze kon na een gevecht de kiesrechtvrou-
{yven, van wie verscheidene in echten is
genomen werden, verdrijven. Zij weken
in de richting van Wulte Hall, al
Vechtende met de politie, die zij op trap
pen en stokslagen onthaalde.
De kiesrechtvrouwen liepen te hoop
om Asquith, die zich volkomen kalm
hield, totdat hij in zijn eigen auto stap
le en naar Athenaeum Club reed. Ook
[Birrell weigerde de hulp van een auto
en hinkte naar de Athenaeum Club.
De politie nam 100 kiesrechtvrouwen,
[waaronder vele hoofdaanvoerders in
hechtenis.
Vernamen we eerst geruststellende be
richten, die deden denken dat het op-
roertje op niets zou uitloopen, nu ko
men berichten over een ernstigen op
stand in
Mexico.
De beweging is gericht tegen de her
kiezing van den president Porfirio Diar.
Madero, d»e tegenstanders van Diaz bij
de presidentsverkiezingen is, naar men
zegt, d e leider der beweging. In de buurt
,van zijn woonplaats Caohuila hebben drie
groepen opstandelingen gisteren de ka
zernes te Orisaba aangevallen en de ge-
Jvangenen bevrijd' en van wapens voorzien.
Ook uit andere deel en van Mexico
k'omen berichten over uitbreiding van den
opstand, echter wordt een strenge cen
suur op het telegrafisch verkeer uitge
oefend. Blijkens gistermorgen uit San An
tonio, San Andres, Torreonrach, Mi-
tnac, End-Has, Guerrero en omgeving ont
vangen berichten, is Chihuahua door op
standelingen genomen, die beslag heb
ben gelegd op alle voorraden van mili
taire uitrustingsstukken en alle vee en
paaiden omsingeld hebben. Chihuahua
Stond onder de krijgswet. De toestand
[is ook elders critiek. Zeer ernstige on
lusten worden gemeld uit plaatsen van
zeven staten. De beweging breidt zich
.\vaaiervormig u i aan een punt, dat min
der dan 10U mijl ten N.-W. van Mexico
Stad ligt,in de r.chting va nde Amerikaan-
sche grens Verder kwamen berichten
SDver gevechten in talrijke andere distric
ten in het Oosten en het Zuid-Oosten,
[waar met spoed troepen heen zijn gezon-
'üeu.
De Mexicaansche regeering heeft den
Strijd blijkbaar aanvaard.
Een telegram uit Elpaso meldt, dat de
pie.iigte d e gevangenis van Acambaro in
|deii Staat Guanajuato heeft opengebro
ken en alle gevangenen heeft bevrijd1.
!Men maakte zich van wapenen en mu-
initie meester, viel het stadhuis aan en
[eigende zich de stedelijke geldmiddelen
tqe. De troepen joegen de menigte naar
(de bergen, doodden c:n twintigtal ,ter-
tachtig personen gewond .w.erden.
De revolutionnairen hebben Gomez-Pa-
lacio ontruimd.
Naar men zegt, blijkt uit papieren, die
in het huis van een opstandeling gevon-
vonden zijn, dat een samenzweering was
gesmeed, om de geheele regeering te
vermoorden, officieren en den hoofdre
dacteur van de Imparcial inbegrepen. De-
pieren zijn Zondag op een onderzoekings
tocht door de politie gevonden.
De strijd te Chihuahua neemt grooter
affmetingen aan. Gistermiddag is bericht
ontvangen, dat eergisteravond te Mata-
moras meer dan 12 soldaten en opstan
delingen gedood zijn. Te Comargo heb
ben 75 opstandelingen het garnizoen aan
gevallen en verjaagd.
Dat worden zware dagen voor den
president die cmlangs met zoo grooten
luister zijn 70sten geboortedag mocht
herdenken, waarbij hij als de grootste
bevorderaar van Mexico's welvaart ge
prezen werd. 't Kan verkeeren, zei Bree-
roo. Dat is ook de hoop der Belgen voor
hun
zieke koningin.
Allerwegen wordt gebeden voor haar
herstel. Ook de scholen zijn met zulk1
een gebed begonnen. Z. H. Paus
Pius X heeft aan koning Albert telegra
fisch zijn deelneming betuigd met de
ziekte van de Koningin. Maandagmor
gen heeft de Paus de H. Mis opgedra
gen tot intentie van de koningin.
Op persoonlijk verlangen van koning
Albert worden de bijzonderheden van de
ziekte van de koningin in de bulletins
meld. De dokters hebben gegronde hoop
dat het gestel van de koningin over
de ziekte zal zegevieren.
De voorzitter van den Senaat deelde
mede, dat de Koningin, wanneer de te
genwoordige toestand aanhoudt, spoe
dig op weg van beterschap zal ziju.
De voorzitter van de Kamer deelde
mede, dat de Koningin vooruitgaat, en
dat de toestand geen jjevaar oplevert.
Blijkens het om 6 uur gisteravond uit
gegeven bulletin, was de dag kalmer
en genoot de patiënte rust. Er hebben
zich geen complicaties voorgedaan.
Er komt weer wat nieuws ove nfcet
Drievoudig Verbond.
De gewezen minister-president van
Roemenië, Peter Carp, heeft iets uitge
laten en een medewerker van de „Neue
Frie Presse" over de Turksch-Roemeen-
sche overeenkomst.
Een militaire overeenkomst tusschen
Turkije en Roemenië bestaat niet, ver
zekerde Carp. Het is duidelijk, dat, wan
neer ooit een internationale verwikke
ling mocht ontstaan, waarin ook Roe
menië betrokken werd, Roemenië aan
de zijde van het Drievoudig verbond zou
staan. Want de belangen van Roeme
nië gaan samen met die van het Drie
voudig Verbond. Wij zullen nooit in de
gelegenheid zijn, onafhankelijk van het
Drievoudig verbond, aan de zijde van
Turkije te staan. Aangezien Roemenië
het Drievoudig Verbond zeer wel op
juiste waarde weet te schatten, is een
actie onzerzijds zonder dat we het van te
voren met het Drievoudig Verbond zijn
eens geworden, uitgesloten. Deze over
weging sluit reeds op zichzelf iedere mo
gelijkheid van een overeenkomst met
Turkije uit.
Ook over de Turksch-Oostenrijksche
overeenkomst komt een tegenspraak en
wel in de Turksche „Sabah". Het blad
zegt dat de betrekkingen tusschen Tur
kije en Oostenrijk wel zeer vriendschap
pelijk zijn, maar dat van eqn entente
geen sprake is. Nu licht het schioone ge
bouw weer in duigen, tenzij deze be
richten slechts praatjes voor de zaak
blijken te zijn. In
Frankrijk
is men het eens geworden over 't wets
ontwerp tot bestrijding der sabotage.
Het zal niet alleen als sabotage wor
den aangemerkt, wanneer men een be
schadiging van materieel aanraadt c.
verricht, maar reeds het feit, een me
chanisme ongeschikt voor gebruik te heb
ben gemaakt, zal onder de "thans uit
gewerkte strafbepalingen vailen.
Hoe noodig het is, blijkt uit het nog
altijd voortduren van sabotage in het ver
keer. Zondagochtend zijn, volgens een
bericht uit Brest, weder 442 telegraaf- en
telefoondraden doorgesneden waardoor
Brest geheel van Parijs en het midden
des lands werd afgesneden.
Ook flam de seqa&t hei on^wer^
bij de arbeidstijd der mijnwerken tot 8
uur wordt beperkt aan, en besloot de
ministerraad in principe de opschor
ting tot 1 September 1911 toe te laten van
he: invoerrecht van drie franc op jmais,
op voorwaarde, dat het noch voor de
distilleerderijen, noch voor de zetmeelfa-
brieken zou dienen.
Braaf zoo!
GEMENGD.
De Duitsche Keizer zal zich door
door den Kroonprins bij de kroning van
den Koning van Engeland laten vertegen
woordigen.
De Duitsche kroonprins en kroon-
princes zijn te Colombo door den gou
verneur hartelijk ontvangen. Er is een
feestmaal te hunner eer geweest en een
buitenpartij in het park van den gouver
neur. Heden reizen de prins en prinses
door naar Kandy.
De Spaansche minister van marine
heeft gistermiddag aan Canalejas, den
minister-president, medegedeeld, dait de
werkstaking in het tuighuis te Ferrol ge
ëindigd was, tengevolge van een overeen
komst tusschen stakers, gemeenteraad en
de scheepsbouwmaatschappij.
Naar uit Hongkong gemeld wordt,
hebben de gouverneur en de bisschop van
Macao telegrammen ontvangen van de
voorloopige Portugeesche regeering,
waarin bevolen wordt onmiddellijk tot
uitvoering van het besluit over te gaan,
dat de Jezuieten uit Portugeesch gebied
verbant. De Jezuieten trekken nu naar
Engelsch en Fransch-Indië.
Prins Heinrich van Pruisen heeft
Zaterdag zijn v.Leg-examen tot voldoening
van de officieele tijdopnemers afgelegd,
zoodat hem het brevet van den internatio
nalen Iuchtvaartbond kan worden toege
kend.
Sedert het uitbreken van de pest te
Mandsjoerije zijn 241 Chineezen en 5
Russen overleden. De epidemie is zeer
kwaardaardig. Wie ziek wordt, sterft.
Het sedert lang aangekondigde
wetsontwerp tot bestrijding van kwak
zalverij en geheime middelen is bij den
Duitschen Rijksdag ingediend.
Het verbiedt een behandeling door on
bevoegden bij mensch en dier uit de ver
te; door middel van mystieke geneeswij1-
zen; de behandeling van ziekten, die voor
het algemeen gevaarlijk zijnvan ge
slachtsziekten en kanker; de behandeling
door middel van hypnosede^behandeling
onder toepassing van verdoovingsmid-
delen, van andere dan plaatselijke wer
king door inspuitingen.
Op onware mededeelingen jn kwak
zalversadvertenties staat gevangenisstraf
van ten hoogste een jaar en een boete van
ten hoogste 5000 mk.
In het stakingsgebied in Wales zijn
eergisteravond weer heftige onlusten
voorgevallen. Men zegt, dat het een ge-
regelden veldslag is geweest. De politie
agenten vertellen, dat men uit de ra
men heet water en allerlei vaatwerk1
op het hoofd geworpen hjeeft.
Deze onlusten zouden de ergste zijn
geweest, die gedurende de staking zijn
voorgekomen.
Over de watersnood in Indo-China
nog het volgende: Ook de provincie
Koeangoeam is geteisterd. Ongeveer
1000 huizen zijn vernield en veel booten
zijn verloren geraakt. Meer dan 100 per
sonen zijn omgekomen.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is Mr. N. A. de Jon'c-
heere benoemd tot burgemeester van
Heerjansdam
is aan de réserve-officieren van ge-
Oranje-Nassau in zilver verleend aan den
adjudant-onderofficier F. H. Spuijten-
burg van het Instructie-bataljon.
Is aan de reServe-officieren van ge
zondheid 2e kl. L. Q. van Omme en L.
K. Wolff, eervol" ontslag verleend.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Geüep. Staten hebben ingediend:
le. twee oniwerp-besluiten tot wijzi
ging of aanvulling, meestal als uitstel-
werk van vroegere aansluitingen van de
Prov. Staten, van de provinciale beperkin
gen over 1910 en 1911
2. een voorstel tot toekenning aan de
vereeniging voor middelbaar technisch
onderwijs te Dordrecht, ten behoeve van
de op te richten middelbare technische
school van .een sufesjeUe yaf4600
3e. een voorstel om: le. aan de Aca
demie van beeldende kunsten en techni
sche wetenschappen te Rotterdam, in ver
band met de voorgenomen reorganisatie,
te verleenen: a. voor haar middelbaar
en technisch onderwijs f4425 voor 1911
en f6280 'sjaars voor 1912 en volgende
jaren en b. voor hare teekenscholen geza
menlijk f2245 voor 1911 en f3860 voor
1912 en volgende jaren 2e. aan de Pro-
testantsche Christelijke Ijzer- en Metaal
werkers en aanverwante vaklieden-veree-
niging „Samenwerking" te Rotterdam,
ten behoeve van hare ambachtsteeken-
school een subsidie te verleenen van f770
voor 1911 en f900 'sjaars voor 1912 en
volgende jaren3e. van het departement
Charlois en Katendrecht der Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen, te Rotterdam
ten behoeve van hare ainbachtsteeken-
school een subsidie te verleenen van f120
voor 1911 en f200 voor 1912.
4e. een voorstel om de voorwaardelijk
toegestane subsidie van f5000 voor een
ambachtsteekenschool te Schiedam defi
nitief vast te stellen.
Nederland en Noorwegen.
Reuter seint uit Kristiania: Het Noor-
sche telegraatagentschap Norsk is in
staat, naar aanleiding van het bericht
uit den Haag, dat de onderhandelingen
tusschen Noorwegen en Nederland
over een arbitrageverdrag, zonder resul
taat zijn verloopen, mede te deelen, dat
van Noorsche zijde, bij onderhandelin
gen met vreemde mogendheden over al-
gemeene arbitrageverdragen steeds aan
het beginsel is vastgehouden, dat aan
een scheidsgerecht geen kwesties voor
gelegd kunnen worden, die betrekking
hebben op de onafhankelijkheid en de
onschendbaarheid van het land1.
Nederland wenschte een verdrag ech
ter ,dat de bevoegdheid van het sctfeikfls-
gerecht zonder voorbehoud uitstrekt
over alle geschilpunten, die mogelijker
wijs kunnen ontstaan.
KORTE KRONIEK.
Bij den Rotterdamschen gemeente
raad is thans ingekomen het wetsont
werp tot vereeniging van Hoek van
Holland bij Rotterdam, met welk denk
beeld de Raad zich in zijn geheime zitting
van 12 Mei reeds in beginsel vereenigde.
Aanvankelijk beoogde de Regeering van
Hoek van Holland een afzonderlijke ge
meente te maken, doch nadat het Rotter-
damsche gemeentebestuur (gedreven door
het belang dat dit aan den mond van
den Waterweg gelegen gebied admini
stratief met Rotterdam één wordt) voor
stelde, den Hoek bij Rotterdam te voegen,
achtte ook de Regeering dit veel beter.
Het wetsontwerp omvat drie paragrafen:
lo. betreffende den overgang van grond
gebied 2o. de wijzigingen der Gemeente
wet enz., welke noodzakelijk worden, en
3o. regeling van den overgangstoestand.
LEIDEN, 23 November.
De levenskracht der Kath. Kerk.
Op den gisteravond gehouden apo-
logetischen cursus, hield de W.Eerw.
heer Th. M. P. Bekkers, een conferen
tie over bovenstaand onderwerp.
Tot dusverre herinnerde de eerw.
spr. zijn de bewijzen voor de god^-
delijke zending der Kerk gezocht in de
historie en haar bestaan, in de opdracht
die Christus haar gaf, het bestuur, dat
Christus instelde, en middelen en doel,
die Christus stelde. Dit alles te saam
is het hoofdbewijs. Er is nog echter een
andere bewijsvoering om de goddelijke
zending der Kerk te erkennen, eene be
wijsvoering, die niets anders veronder
stelt dan het bestaan van God en een
verklaring vraagt van de historische ver
schijning, die wij Katholieke Kerk noe
men. Er treden daarbij twee eigen
schappen op den voorgrond: de onver
woestbare levenskracht en de bewon
derenswaardige levensbloei. Het eerste
punt zal spr. hedenavond behandelen.
Spreker wijst er op, dat de Katholieke
Kerk zich uitbreidde en blijft uitbreiden
over de heele wereld zonder schade aan
haar eenheid. Dit kenmerk fead zjj reeds
in de eerste jaren yan de wereld, waar
voor spr. de getuigenis van Harnack aan
haalt die wondervolle uitbreiding is
steeds voortgegaan, zoodat de Katholie
ke Kerk alle andere Christensecten, af
zonderlijk besclift^iyd, fei, feet aantal fea
rer aanhangers verre pvertrefL terwijl
zij, alle overige christen gemeenten te
saam genomen, deze evenaart. Volgens
een betrouwbare statistiek zijn van de
100 Christenen, 48 Katholiek.
Het algemeen karakter van de Katho
lieke Kerk schuilt echter niet in h'et
groote getal aanhangers. Van de Islami
die evenveel aanhangers telt, zal nie
mand zeggen, dat zij algemeen is. Over
al treft men de Katholieke Kerk aan.
Hierin steekt zij gunstig af bij de andere
kerken. Zoo deden tot voor ruim 100
jaar de niet-katholieke Christenen bijna
niets voor de zending en thans is zuik9
het werk niet van de kerk, maar van ge
nootschappen, die eerst in 1900 te Eding-
burgh een poging tot saamwerking heb
ben gewaagd. Wij gaan steeds voort, ge
lijke tred houdend met de ontwikkeling.
En al moge de Kerk verliezen lijden, met
voorbeelden, ook van het hedc lagsche,-
toont spr. aan, dat de kerk die verliezen
gemakkelijk aanvult.
De algemeene verspreiding js niet ge
noeg om de Kerk van Rome te stempe
len tot wereldkerk. Zij moet vergezeld
gaan van een vaste eenheid. De kerk van
Rome mag zeggen, dat zij een onver-
broken eenheid bewaart; juist die een
heid is door haar vijanden het meest aan
gevallen.
Acht spr. hierdoor de levenskracht van
de kath. kerk voldoende belicht, thans
vraagt spr. zich af, hoe die te moeten ver
klaren.
Niet door de macht van het geld. Te
dwaas is het aan te nemen, dat zoovele
millioenen om wille van het geld een
zoo zware godsdienst, als de katholieke
is, hebben aanvaard. Christus en zijne
apostelen waren arm. Het geld is geen
factor bij de vestiging geweest, het is wel
een hulpmiddel bij de verbreiding.
Maar heeft dat geld ons meer voor
deel dan wel meer nadeel bezorgd? Me
nige kerkvervolging vond aanleiding in
de vermeende schatten van de kerk (men
denke aan het milliard der Fransche
congregaties). Het zijn voorts sterke bee
nen, die de weelde kunnen dragen, zegt
een Hollandsch spreekwoord. Welnu, als
er misbruiken in de Kerk inslopen, kwam
dit veeltijds omdat haar dienaren te rijk
waren.
Door het geld kan dus niet de levens
kracht der Kath. Kerk worden verklaard,;
maar wellicht door de wetenschap? Spr.
betoogt, dat toetreding tot de Kath. Kerk
is een daad van geloof, dat vereischt
een kinderlijke deemoedige onderwerping
aan God. Het verstand alleen kan ons
nooit tot het geloof brengen. De weten
schap kan nooit de hoofdkracht zijn, om
dat zij de groote geheimen van ons H.
Geloof niet kan doorgronden, omdat zij
de menschen niet kan dwingen te
leven volgens strenge wetten. Wel
heeft de wetenschap de geloofsverwar-
ring vermeerderd en het zedelijk peil der
menschheid verlaagd. Waar zouden ar
me, onontwikkelde menschen hun geloof
vandaan moeten halen, als het was een
daad des verstands en hoe kon Christus
dan Zijn zending vervullen, Hij, die
kwam om het Evangelie te prediken aan
de armen?
De wetenschap is eenigszins een hulp
middel geweest om den weg voor de
Kerk voor te bereiden, de aanvallen af
te slaanom een dieper inzicht in het
geloof te verkrijgen. De Kerk heeft al
tijd de wetenschap bevorderd, maar zij
heeft daarin nooit dat voordeel gevon
den, dat zij daarin vinden kon. Buiten,
de Kerk heeft men geen oog gehad]
voor haar wetenschap en wij allen we
ten, dat de Katholiek, die een plaats iji
de wereld inneemt, een bijzonder kracht-
mensch moet zijn.
De wetenschap heeft men gebruik*
om haar te bestrijden. Het Protestan
tisme is gedeeltelijk bezweken onder de
mokerslagen van de moderne weten
schap; de Katholieke Kerk heeft dien
invloed eerst veel later ondervonden/
maar door het krachtig verzet wijkt hij
hoe langer hoe meer.
Aan de wetenschap kan dus de groo
te kracht van mysterieus leven niet wor
den toegeschreven misschien dan aan de
bescherming van den Staat?
De Staat is onmachtig iemand te nood
zaken een geloof aan te nemen. Maar
al neemt men een grooten invloed van'
den Staat op de geestelijke stroomingen
aan, wat heeft de Kerk daaraan te dan
ken? De bescherming van de vorsten
heeft de Kerk duur moeten betalen, ge
tuige b.v. de geweldige investituurstrijd^
