1000
150
300
W* Doet Uwe inkoopen bij hen, die in dit blad adverteeren. "W
Wouterlood's
ÉSeÉil I a
Zuiver Inlandsch Boekweitmeel
Mercurius,
FATUM" te 's-Gravenhajfe, Buitenhof 5.
W1JNLIKEUR
Gemengd Nieuws.
ADVERTENTIES
Tooneelvereenijafin^en
mï «Hf|i
ss?S:
Osf
JAN VAN BBRKEL's
Leidsche Spaarbank.
IAA GULDEN A GULDEN i f?
II I bij verlies van f|| I bij verlies van 1^1
li/V één duim. UV/ één wijsvinger.
99
totdat zij van de bezwaren in de Kamer
tegen de aanstelling geuit, kennis zal
hebben genomen.
Op voorstel van de Commissie van
rapporteurs werd de verdere beraadsla
ging tot morgen geschorst.
Rechtszaken.
De Papendrechtsche rechtzaak.
In een schitterend pleidooi heeft Mr.
J. A. van Hamel zijn cliënt verdedigd'.
De vraag in deze is: Zal Garsthagen
worden vrijgesproken, ja of neen
Pleiter heeft meenen op te merken,
dat men in deze zaak een soort van op
ruiing, revolutie ziet. Dit moet spreker
ontkennen. Spr. ontkent dat de publieke
opinie van het Nederlandsche volk zou
kunnen worden opgezweept door een
Waanzinnigen twistzoeker. Daarvoor is
het Nederlandsche volk in a:Ie lagen
te nuchter,t e critisch aangelegd. Spr.
gaat na, wat de aanleiding tot deze
kwestie washet ingezonden stuk van
Garsthagen in de „Dordrechtsche Cou
rant" en critiseert dan het veroordee-
lend vonnis van de Dordtsche rechtbank.
Hierna bespreekt pleiter de politie-
toestanden te Papendrecht. Als Garstha
gen moet aantoonen, welk een „fijne
politie" het te Papendrecht is, dan kan
hij nog wel met andere rechtmatige klach
ten komen, klachten over mishandeling
in cachotten en over mishandeling om
bekentenissen te krijgen, met uitdruk
kingen „bekennen zal je", m. a. w. de
:moderne pijnbank. Dit systeem, dit des
potisme ontwikkelde zich te Papen
drecht.
Uitvoerig staat pl. stil bij het geval
Wiggers, die een bloedneus opliep door
een val tegen den grond eveneens de
vergissing van den Rechter-commissa-
ris Mr. van der Rhede van der Kloot in
die zaak gedaan, volkomen te goeder
trouw zonder booze bedoeling, maar
toch aantoonend, dat hij, de jonge rech
tercommissaris, zich door de oude rot
ten van rijksveldwachters wat op den
mouw liet spelden. De rechtbank wei
gerde rechtsingang tegen de veldwach
ters. Zoo gaat dan het recht en wil
men dat de menschen zich rustig zullen
houden en neemt men het hen kwalijk,
als zij, zoo zij klagen, de termen te bui
ten gaan, om dan ten slotte te zeggen,
dat die drie Papendrechtsche zaken het
uitvloeisel zijn van het ziekteproces van
een man van een twistzoeker.
Neen, het is fantasie dat de heer v.
Elk zulk een wereldmomster zou zijn,
dat hij in staat is geheel Nederland te
beinvloeden. Wat hier spreekt zijn de
gekrenkte gevoelens van rechtde ge
krente gevoelens van den minst beschaaf
den Nederlander, die door het gezag en
de autoriteiten niet behoorlijk wordt be
handeld.
Pleiter critiseert de verklaringen door
de veldwachters voor de hoven in Den
Haag en Den Bosch afgelegd, verkla-
klaringen, welke met elkaar in strijd
zijn. Verder onderwerpt spr. aan critiek
den brief van den officier van justitie
te Dordrecht aan het gerechtshof te
's Gravenhage en het schrijven aan den
advocaat-generaal te 's Bosch, dat ook
zoutelooze praatjes bevatte en het voor
stelde alsof men met een complot te
doen had. Niet alleen de politie, maar
ook de justitie schoot te kort. En wat
wordt er nu weer geventileerd van ver
schillenden kant? Dat Mr. Dicke lid
was van dezelfde anti-rev. partij als ds.
Hoekstra, enz. Alsof het, zoo het waar
was, schande zou wezen, en iets met
het proces te maken had. Altijd is het
weer de politiek, de godsdienst, de plaat
selijke twisten en eindelijk is er ook de
waanzin bijgekomen. Dit is pleiter's
psychologie der zaak, dit is ook sugges
tie.
Pleiter wijst vervolgens op het stre
ven van sommigen om den burgemeester
niet het slachtoffer te doen worden van
„zoo'n sjouwerman". Het gaat echter
niet om de personen. Waarom de Pa
pendrechtsche zaak zoo ingeslagen is in
het land, en waarom die eene querulant
zooveel invloed heeft kunnen hebben en
waarom al die klachten zoo'n indruk
hebben kunnen maken, dat komt omdat
de justitie niet het hare deed om recht
te verschaffen. Daar hebben wij geen
psychose, geen psychopaten, geen que
rulanten voor noodig en ook geen stel
letje psychiaters.
Het rapport der psychiaters bespre
kend, zegt pleiter dat hij en de göheele
publieke opinie teleurgesteld zijn door
dit rapport. Hij wil niet met minachting
neerzien op de gekken dokters, maar
waardeert zeer gaarne, hun groote ver
diensten. De psychiatrie heeft in straf
gedingen hare beteekenis en als weten
schap heeft zij spr.'s volle waardeering.
Van het stelletje psychiaters zal hij
nooit spreken, maar wij hebben grenzen
te stellen, wij moeten niet gelooven in
kfealen-psychiatrie. Zij verlangt een soort
autoriteitsgeloof en daarop grond spr.
zijn twijfel. Cnotra-experts zouden wij
er te veel hebben, wij hebben hier niet
gekregen de opvatting van de psychia
ters, alleen de meening van drie psychia
ters, want zooveel psychiaters, zooveel
scholen. Er zijn tal van brieven gekomen,
over de wenschelijkheid van contra- ex
perts, maar wij achten dat bij de behan
deling der zaak niet noodig, doch an
dere psychiaters zullen zeker een geheel
andere oorzaak geven dan deze. Spreker
wenscht levensbeschouwing tegenover
levensbeschouwing. Er zijn er, die in
ieder mensch een zieke en lijdende zien,
en ja, dan is er aan ons allen een steekje
los. Wij zijn alle eenigszins tuberculeus,
maar op die manier kunnen wij de maat
schappij nog niet bezien.
Spr. moet de heeren waarschuwen,
want de psychiatrie grijpt graag. Met
grenzenlooze onbekendheid en verplet
terende ongevoeligheid hebben zich de
heeren over de getuigen uitgelaten. Hoe
moeten die menschen zich gevoelen in
de maatschappij en tegenover zichzelf?
De eerbied voor hen als mensch is hier
in het geding, dat heeft algemeene ver
ontrusting gewekt ook in de pers. Van
iedeT mensch is wel een diagnose te ma
ken, en spr. heeft dit onderzoek zeer be
treurd, omdat hij het onnoodig vindt.
Het aanplakken van dit rapport zou mis
schien nog smaadschrift worden. Neder
land is in dit opzicht voorgegaan en het
is volstrekt niet iets, waarin een klein
land groot kan zijn. Het moet zoo spoe
dig mogelijk in het vergeetboek.
Daarna valt spr. in een uitvoerig be
toog het rapport aan.
Schandelijk noemt pi. de vraag van
de deskundigen aan Garsthagen gesteld
of Onze Lieve Heer een man of een
vrouw is. Daaruit blijkt dat de psychia
ters afgestompt zijn voor gevoelens van
zedelijke waarde.
Als de vraag wordt gesteld„Waar
om mogen we niet stelen ,dan krijgt
men ten antwoord: Omdat men niet mag
toeëigenen wat .je niet toekomt, het ant
woord dat men van den „vollsinnige"
krijgt en dat zegt Garsthagen.
Dit en nog veel meer wordt den rech
ter voorgezet als materiaal om Garstha
gen imbeciel te verklaren.
De deskundigen komen met dergelijke
laffe praatjes, denkend een steentje bij
te dragen om de Papendrechtsche straf
zaak met een sisser te doen afloopen.
Dit laadt den schijn op zich, dat de hee
ren met bevangenheid te werk zijn ge
gaan.
(Applaus op de tribune. De president
hamert en dreigt met ontruiming der tri
bune)
Acht de advocaat-gen. nu nog contra-
experts noodigwenscht hij nu nog aan
plakking van het rapport aan de rechts-
gebouwen. Dat doen wij met het rapport,
roept pleiter uit, terwijl hij het midden
door scheurt en op den grond werpt. Ik
geef er geen cent voor.
President: Meneer van Hamel, matig
u nou.
Mr. van HamelHet rapport kan op
geen enkel punt steek houden.
De advocaat-generaal schudt het hoofd
Ja, vervolgt pl., of men al of niet een
vies gezicht zet, het is zoo.
Mr. van Hamel zijn pleidooi voort
zettend betoogt nu, dat eerst moet
vaststaan dat er strafbaar feit is ge
pleegd. Eerst moet dat bewezen worden
vooraleer men komt tot de vraag over
bekl.'s schuld en toerekenbaarheid. Nim
mer zal de rechter bekl. mogen veroor-
deelen als er nog twijfel bestaat, en de
overtuiging dat er een strafbaar feöit
heeft plaats gehad, kan de rechter hier
niet hebben. Maar dan kan de rechter in
geen geval komen tot veroordeeling en
kan de rechter evenmin tot een ontslag
van rechtsvervolging komen. Volgen
moet dan een vr ij spraak op grond
van twijfel aan het vaststaan der feiten.
Dit bedoelt pleiter niet als Neen spits
vondigheid, maar als een oplossing; die
plausibel te achten is. Kan niet bewe
zen worden dat bekl. klaarblijkelijk!
handelde jn het algemeen belang, kan
men niet komen tot de uitspraak dat de
politie te Papendrecht minderwaardig
was, ook moet voo rden rechter de over
tuiging vaststaan, dat het tegendeel niet
bewezen kan worden. Daarom meent pl.
vr ij s p r a a k te mogen vragen.
Pl. besluit met te verklaren, belang
stellend 's Hofs uitspraak te willen af
wachten.
Hierna vingen de replieken aan.
Ongelukken.-^- Gisterochtend!, ter
wijl men aan boord van het aan paal 4
in de Maashaven te Rotterdam liggende
stoomschip Vespasian bezig was met het
overstorten van steenkolen in een langs
zijde liggenden lichter, kreeg de boot
werker A G., een stoot van een laadbak,
die hem achterover van boord te water
deed tuimelen. Kort daarna door een
schippersknecht met een dreg opge
haald bleek de man, die in zijn val aan het
hoofd verwond werd, reeds overleden.
Gistermorgen is te Princenhage
eene vrouw door een personentrein over
reden en gedood.
De heer mr. A. H. Brandt, bur
gemeester van Rheden, te Velp, is bij het
plukken van eenige klimrozen uitgegle
den en door het vallicht van de warandla
aan zijne woning op den steenen vloer
gevallen. Ernstig gewond aan hoofd en
arm, is hij naar het ziekenhuis te Velp
vervoerd, waar spoedig eenige doktoren
hulp verleenden.
De toestand was heden bevredigend.
Gisteravond omstreeks .9 uur merkte
,n geneesheer te 's Hage, die met een
vriend op den Kranenburgerweg liep, diat
op de stoomtrambaan tusschen de Laan v.
Meerdervoort en de Groothertoginnelaan
een man van 25 a 30-jarigen leeftijd in
onder de studenten zelf, zonder tusschen-
gelukkige waren beide beenen afgereden.
Terwijl de dokter zich reeds met den
reeds zieltogenden man bezighield, werd
de politie aan de Archimedesstlraat ge
waarschuwd, die onmiddellijk met een
brancard verscheen en den zwaar ver
wonde naar Bronovo vervoerde, waar
dr. van der Goot nog tevergeefs tracht
te den man in het leven te behouden
hij stierf korten tijd na aankomt in h.et
Diaconessenhuis.
Naar men vermoedt, heeft de man
van de Reinkensstraat naar den Kranen^
burgerweg de rails willen oversteken,
juist toen een naar Scheveningen gaani-
de goederentrein aankwam. De machi
nist heeft van het ongeluk niets be
merkt en geen schok gevoeldde machi
nes der goederentreinen zijn aanvankelijk
zwaarder dan die der personenwagens.
De knaap, die eergisterenavond bij
het uitstappen uit den trein aan de Hem-
brug nabij Zaandam werd overreden, is
in het Binnengasthuis te Amsterdam over
leden.
Maandagmiddag is aan de vaart tus
schen Berlikum en Menaldum, 'n schip
persknecht van 19 jaar, die een schip
trok, door een molenwiek getroffen en
levenloos uit het water opgehaald.
f6000 verloren en nu nog fail
liet. Den 27en October verloor de
commissionnair A. V. te Oudebildtzijl
(Fr.) per rijwiel op weg naar huis, zijn
portefeuille, waarin f6000 aan bankpa
pier. Direct deed hij aangifte bij de po
litie ,maar het verlorene is niet terecht
gekomen. Op verzoek van zijn criditeuren
is V. nu failliet verklaard.
Een auto-ongeluk, i— Men meldt
dat gistermorgen nabij Soestezberg door
de auto van den aviateur Kuiler een hon
denkar uit Amersfoort werd aangereden.
De hond werd gedood de kar vernield1,-
terwijl de bestuurder aan hoofd en borst
ernstig gewond', naar het Ziekenhuis te
te Amersfoort werd overgebracht.
Faillissementen.
Uitgesproken: C. Klomp, tuinier en
groentehandelaar, te Helmond, curatorP.
Richelle, te Helmond. G. Spanjaard, kleer-
bleeker, te Bloemendaal curator mr. P. Tideman.
M.H.Maielle, schrijnwerker, te St. Pieter, curator
mr. L. Haex.
Geëindigd: C. Voorbij, veedrijver te
Leiden. F. Cederhout, winkelier te Leiden.
H. M. Groen, vroeger banket- cn broodbakker,
te Hoorn, thans "woonachtig te Woerden. J.
Lammes, kruidenier te Monnikendam. C.
Hijgeman, koffiehuishouder, te Rotterdam. I.
de Graaf, timmerman en molenmaker, laatst ge
woond hebbende te Overschie. P. W. G.
Kaptein, aannemer, te Rotterdam.
Stoomvaartberichten.
Het ss Medan vertrok 15 Nov. van Rotter
dam naar Java.
Het ss Goentoer, van Java naar Rotterdam,
vertrok 15 Nov. van Port Said.
Het ss Bandoeng, van Java naar Rotter
dam, passeerde 14 Nov. Gibraltar.
Het ss W i e r i n g e n, van Rotterdam naar
Java, arriveerde 15 Nov. te Padang.
Het ss Sloterdijk (Canada Lijn) arriveerde
13 Nov. van Rotterdam te Montreal.
Het ss Oranje, van Amsterdam naar Bata
via, arriveerde 15 Nov. te Sabang.
Het ss Rembrandt, van Amsterdam naar
Batavia, arriveerde 15 Nov. te Port Said.
Het ss Noordam vertrok 15Nov.van New-
York naar Rotterdam.
Het ss Prins Willem I arriveerde 14Nov.
van West-lndië te New-York.
Het ss Tantalus, van Arasterdam naar
Batavia, vertrok 13 Nov. van Liverpool.
Het ss Maasland, van Buenos Ayres naar
Amsterdam, vertrok 14 Nov. van Montevideo
Het ss Celebes arriveerde 15 Nov. van
Amsterdam te Batavia.
Het ss Madura, van Batavia naar Amster
dam, vertrok 14 Nov. van Padang.
Het ss Koning Willem 1, van Amsterdam
naar Batavia, vertrok 15 Nov. van Southampton.
Het ss Ceram vertiok 15 Nov. van Rangoon
naar Java.
Het ss Delfland, van Amsterdam naar Bue-
vos-Ayres, vertrok 14 Nov. van Leixoes.
Marktberichten.
AMSTERDAM, 15 November.Aardappelen. De
prijzen waren als volgt:
Friesche blauwe f 2.40 a 3,00, muizen groote,
f—.0 3 ,0 per mud en kleinef0.afOper
mud, borgers f2,60 a 2.80, bonte f2.70 a 3.—,
Zeeuwsche bonte f 2,60 a 3.40, blauwe f 2.60
a 3.25, eigënheimers f3,a 3,30.
Eigenheimers poters f 2.10 a f 2,40.
Drentsche Eigenheimers f 1,70 f2,60 IJpol-
der dito f —.0. Duitsche roode f2.50 a 2.60.
Aanvoer 2 ladingen.
PURMEREND, 15 November.Heden waren aan
gevoerd 97 stapels kleine kaas, hoogste prijs
f 34,50, stapels commissie f stapels
middelbare f 36,
SNEEK, 15 November. Marktboter, 1ste keur
f 50.50 aaanvoer 2/4 en 0/8 vn, Bij de
Vereeniging: le keur f 50.50 a 2e keur
f a f 3e keur f 4e keur f a
5e keur f laatste keur f
Fabrieksboter. Aanvoer 0/3 en 25/6 vn. Prijs
f 49.- a
Noteering van de commissie der Vereeniging
van boter- en kaashandelaren in Friesland:
Boter eerste soort f 50,50
GORINCHEM, 15 November. Op de heden
gehouden veemarkt G'aarmarkt) waren aange
voerd 5394 stuks vee.
De prijzen waren als volgt: zwarekalfkoeien
f 239 3 280, kalfvaarzen f 170 k 250, guiste vaarzert
f 100 140, melkkoeien f 160 3 230, 2^-jarige
ossen f 160 a 240, IH-jarige dito f 90 k 150,
pinken f 90 a 130, graskalveren f 40 a 95, nuch
tere kalveren f 15 a 20.
OntvangenEene
uitgebreide keuze Toooeelslukkeü,
Drama s en Paitomioes. 5559
Ook nieuwe Mouekvoordracbten.
Komische gezelschapsscènes enz. enz.
H. STUUR, HOOIGRACHT 6 LEIDEN.
i Muziekhandel.
VRAAGT D ZEN WINTER
Oroenten, Soepen,
Pickles.
Merk „DE STER", Leiden.
Prima kwaliteit. 5582 Puike vulling.
Adverteert in
De Leidsche Courant,
(512)
RslsowaratS 1- Z B b,
gOigï
O s
5
S
IN HET GEBRUIK HET VOORDEEL1GST
Is
MEN NEME PROEF 1
Aanbevelend, 5237
J. VAN BERKEL, ROELOFARENDSVEEN.
Opgericht door het Departement Leiden
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen,
den 16den October 1818.
Kantoor: Oude Rijn IM°. 56.
Zittingen ter ontvangst en terugbetaling der gelden;
Eiken werkdag 's morgens van lOl-ll i uur.
en bovendien
Maandag- en Zaterdagmiddag van 12-1
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1-3
Woensdag- en Donderdagavond S-O
De rente k 3 pCt. gaat in den lsten en lóden van
iedere maand. (248)
Busjes, om het sparen van kleine bedragen in huis te
vergemakkelijken, zijn op elke zitting verkrijgbaar.
Vraagt Uwen Winkelier
ENGROS BIJ 5170
A. J. MOONS Jim Vo*sensle«I 11-29.
Xele'oon 74S.
Groote sorteering CARBID- en KAARSLANTAARNS, KETTINGEN,
FREEWHEEL, PEDALEN, BANDEN, enz. enz.
Concurreerende Prijzen. Zie Etalage.
Opruiming van nieuwe en 2de hands-RIJWIELEN, tegen zeer
lage prijzen.
Groote Verhuur- en Reparatie-Inrichting. Stolling voor Rijwielen.
N. B. Te koop een prima zeer licht MOTOR-RIJWIEL merk F.N.
1V, pk model 1902 voor lage prijs. <943
PIETERSKERKGRACHT 2a, hmkhuls LulOai
Dicht toil toet Postkantoor.
Alle betalende abonné's op dit blad zijn volgens de bepalingen, vermeld op de uit te reiken polissen,
tegen ongelukken verzekerd voor
GULDEN
bij levenslange j\l Kil GULDEN
ongeschiktheid III II I bij overlijden,
tot werken. vf D VJ
1 voor
GULDEN
bij totaal ge
zichtsverlies
van één oog.
De uitkeering dezer bedragen is gewaarborgd door de Ned. Ongevallen-Verz. Maatsch,
GULDEN
bij vc lies van
hand of
ct.
GULDEN
bij verlies van
eiken anderen
vinger.
