9
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No. 332.
Bureau OUDE SINGEL# 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
(PIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1/ 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
(per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Oeïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
November
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratl»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkood
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodeu
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
We beloofden gisteren nadere oplos-
jsing van het raadsel vaji de toenadering
{tot Rome* bewerkt door de
Cadenas-wet.
Het raacfeeiachtige school, in het Weg
laten van een enkel woordje: „niet". De
[Ware lezing is, naar uit Madrid gemeld
[wordt, dat de wet vervalt, indien niet
(binnen twee jaar een nieuwe wet op
ide vereenigingjen is afgekondigd. Alzoo
bestaat nu de kans dat door nieuwe on-
[jdjerhandelingen een betere wet tot stand
[{(comt, ja zdfs stelt deze clausule die nieu-
i[we onderhandelingen haast als een nood-
l'kelijke voorwaarde, omdat zij het Ca-
jdenas-ontwerp maakt tot een voorloopige
[wet, die als zij niet binnen twee jaar door
[een definitieve regeling vervangen is, van
zelf vervalt.
Inderdaad $9 dat een verblijdlende be
paling die er op wijst, dat Canalejas blijk-
jbaar toch niet op een breuk met het Va-
jticaan durft aan te sturen en liefst door
[onderhandelingen zich reddien wil uit den
jneteligen toestand, waarin hij is geraakt.
In het geheel luidt de tekst van het ont
werp aldus:
„Geen enkele nieuwe vereeniging, be-
hoorend tof de religieuze orden of instel
lingen door de kanonnieke wetten erkend,
zal worden toegelaten voordat hun ju
ridische toestand definitief geregeld zal
Üjn, behalvo met machtiging van den mi-
jnister van justitie door koninklijk de
creet. Die machtiging zal niet worden ver
leend, als meer dan een derde leden vati
jde nieuwe vereeniging tot vreemdelingen
behoort. Indien een nieuwe wet op de
•vereenigingen niet binnen twee jaren
[wordt afgekondigd, houdt deze wet op
[kracht te zijn.,"
Terwijl we nu ver in het Zuiden eenig-
zins gerustgesteld worden, komt die ru-
ImoerigheKf al dichter bij. In
Frankrijk
|s de groote ruzie nog niet herbegonnen.
Slechts de interpellatie van Painlevé is
jaaai de orde geweest in antwoord waarop
[Briand zeide dat hij niet gewacht heeft,
itotdiat hij aan het bewind was om de on
vaderlandslievende tactiek van zekere so
cialisten aan de kaak te stellen. Pain
levé antwoorddeZoolang gij daar zult
'zijn, zal er iets rot zijn op de ministerban-
ken.
Hierop werd de onparlementaire pro
fessor dioor den voorzitter tot gematigd
heid aangemaand. Te voren las Briand
ide regeeringsverklaring voor, waarin hij
'zeide dat de regeering getrouw zal blij-
yeri aan de politiek van het vorig ministe
rie. Zij zal uitsluitend steun zoeken bij
leen republikeinsohe meerderheid en daar
bij de van vroeger bekende denkbeelden
yan leekenwetgeving, rechtvaardigheid en
yrijheïd betrachten.
„De regeering is van oordeel ,dat de
billijke verdeeling van de fiscale lasten,
het spoedig afhandelen van de wet op de
Inkomstenbelasting noodzakelijk maakt.
De arbeiders moeten uitsluitend een
.beroep op de wet doen om tot verbete
ring hunner oeconomische omstandighe-
idlen te geraken, maar niet overgaan tot
[wanordelijkheden en geweld. Daden van
Sabotage en'anarchie zijn ondragelijk, het
Ss dan ook noodig om de wet zoodanig
[te wijzigen, dat zij die zich daaraan over
geven, gestraft kunnen worden. Den vrij
heden der vakvereenigingen zal in geen
[enkel opzicht tekort worden gedaan. De
[civielrechterlijke bevoegdheden der vak-
yereenigingen zullen uitgebreid worden.
[De regeering zal echter niet toelaten, dat
(die vakvereenigingen onder den schijn van
bevordering' van het verenigingsleven,
zich op de politiek toeleggen.
De quaestie van staking van beambten
yan takken van dienst van algemeen be
lang moet zonder dubbelzinnigheid gere
geld worden. Scheidsrechtelijke bemid
deling is een uitstekend middel, waar
het voorkomen van ongewenschfe ge
beurlijkheden geldt, maar zou op een ge
geven oogenblik niet meer afdoende kun-
Ren blijken. De particuliere belangen kun-
toen niet boven het algemeen belang wor-
gesteld en daarom zal de regeering die
Kamer verzoeken zekere maatregelen
goed te keuren, die in geval van staking
ver b.qa«mbten1 den gang vaR d)9 taJ^ej;
van dienst van algemeen belang verzeke
ren.
rfef land zal op die wijze bevrijd wor
den van een benauwende ongerustheid
en die Republiek, krachtig door haar bond
genootschap en hare vriendschappelijke
verhoudingen, waaraan zij onwankelbaar
trouw zal blijven, zal in staat zijn haar
standpunt in de rij der natiën hoog te
houden en haar stem ook naar buiten
te doen vernemen. Wij zijn voornemens
onze weerkracht te verhoogen en rekenen
vooral op de medewerking der Kamer om
het vlootprogramma zoo spoedig moge
lijk afgehandeld te krijgen."
Vooral het verbod van de vakvereeni
gingen om aan politiek te doen zal den
socialisten minder naar den zin zijn. En
een heftig gebrul zal daarover losbreken.
Hoe ze hun mondje weten te roeren is
gisteren weer gebleken bij het uitspreken
der troonrede van den koning van
Belgie.
Ze hebben deze eerste kamerzitting
eens willen gebruiken als een grootsche
betooging voor het algemeen kiesrecht
Reed's in de Rue Royale werd de ko
ninklijke stoet die met onafgebrokenl
kreten van „Leve die koning", werd' ont
vangen, dioor enkele socialisten' toege
bruld „leve het algemeen kiesrecht",
waarop duizende papieren met de woor
den: „Ontbinding, leve het algemeen
kiesrecht", naar het koninklijke rijtuig
werd geslingerd^ waarin de koningin
met de beide prinsjes hadden plaats ge
nomen, en naar den koning die fier te
paaard zat. De koning was soms niet
zichtbaar meerde wolk omvatte hem,
bespikkelde Rem en zijn paard met vyitte
vlokjes. Het jpaardi steigerde angstig,
de koning mende ^onrustig, bij wijlen
half glimlachend groetend. Het gevolg
paradeerde Vreesachtig en de zee van
stemmen woelde aan„Dissolution. Vi
ve Ie Roi. Vive le suffrage universel".
en dlat ging zoo langs den geheel en weg.
De straat was met een tapijt van brief
jes bedekt.
Op het pogegblik diat de ko,niingatni
in die Kamer 'Ükwam, stonden allen,
zelfs de socialisten van hun zetels op, en
luide klonken de toejuichingen. Toen
plotseling klonk er van de publieke tri
bune in het Vlaamisch de jcreet „Leve de
Koningin". Dit was een der socialistische
Walen te erg, die riep: „Gij hebt hier
niets te zeggen", en in den grond had)
hij gelijk. Maar het geroep was niet te
bedaren en nu trokken de sóciaflisten
met nog groot er rumoer er tegen in,
terwijl d!e Koningin daar stoiiid, be-1
dremmeldi en blozend, niet wetend wat
te doen, tot haar schoonmoeder, de gra
vin van Vlaanderen, haar naar haar ze
tel leidt en haar zegde te gaan zitten.
Toen werd het bedaarder, maar spoe
dig begon het lawaai opnieuw De ko
ning trad binnen in groot uniform van
Generaal en weid ontvangen met luid
geroep „Leve die koning, Vive le Roi"
van Katholieken en liberalen, terwijl de
socialisten brulden _*,Leve het algemeen
kiesrecht", en ,een regen van papiertjes
als straks deden neerdalen.
Tevergeefs tracht men de orde te her
stellen en ook het geroep„de koning
heeft alleen het woord" heeft slechts
tot uitwerking het antwoord van den so
cialist van de Velde, ipt driemaal toe:
„Onze manifestatie is niet gericht (te
gen den koning, maar tegen de yegee-
ring".
De koning bleef ongelooflijk kalmik
bewonderenswaardig kalm. Hij is gaan
zitten. Groet even als het „Leve de ko
ning" de bovenhand krijgt. En wacht
verder geduldig, tot men er toe heeft
besloten, te zwijgen...
En dan leest hij zijn troonrede, eerst
nog wel' wat onder den inld'ruk, maar
daarna met beslistheid
Hij herinnerde aan het verlies vaih
den grooteii koning, voorts aan de be
zoeken aan en van vreemde hoven, voor
al d'e warme ontvangst van de Duitsche
souvereinen door het Belgische volk. De
hartelijke betrekkingen met andere lan
den, de laatste overeenkomsten met
Duitschiand1, Engeland en Frankrijk over
de grenzen van koloniën in Afrika ge
tuigden van de uitmuntende betrekkin
gen met deze Mogendheden.
De schitterende deelneming vau de
vreemde naties aan de tentoonstelling
te Brussel, geeft blijk van de achting,
die men ons in het buitenland toedraagt
De koning zeide daarop, dat om het
Hiyefti* van Jiet ondervyjjs te
doen stijgen, het land tegen geen opof
fering moet opzien, en hij drukt den
wensch uit, dat, wat de twee nationale
staten betreft, men door het eerbiedigen
van de wederzijdsche rechten een middel
zal vinden een onheilaanbrengende tegen
stelling der talen of rassen te vermijden!
De koning beveelt de bevordering van
het vakonderwijs aan.
Vervolgens constateert hij de vorde
ringen van het lager onderwijs, er bij
voegende, dat het tot de bevoegdheid
van den familievader behoort te waken
voor de opvoeding en het onderwijs van
het kind en vrij de school te kiezen, aatni
welke hij het toevertrouwt.
Het lot der mingegoeden moet het
onderwerp blijven - van de voortdurende
zorg der regeering. De rede somt 'de
maatregelen op, die dat doel beoogen.
Aanbevolen wordt dan met voortva
rendheid1 de groote publieke werken
voort te zetten, in het bijzonder de vol
tooiing van de haven van Antwerpen.
De koning wees op de uitstekende ont
vangst, die het nieuwie militieontwerp
genoten had'. De financieele gesteld
heid1 van het land blijft uitnemienid.
Talrijke besluiten betreffende de reor
ganisatie yan de kolonie bewijzen "de
omvangrijke pogingen door mijn regee
ring gedaan om de geleidelijke ontwik
keling te verzekeren van d!e Afrikaansche
bezittingen en den welstand der inboor
lingen. Wij zijn vast besloten den voor
spoed en de toekomst van Belgisch Con
go te verzekeren door zonder verwijl
hetgeen economisch noodig is, aan te
vullen.
Na het voorlezen der troonrede vertrok
de Koning vergezeld van de Koningin,
uitgeleid door hartelijk geroep van „Leve
die Koning. Leve de Koningin". En weer
vingen de socialisten aan te schreeuwen
voor Algemeen kiesrecht, maar hadden
blijkbaar geen papiertjes meer. Toen de
Koninklijke stoet vertrokken was, vroeg
Van der Velde het woord voor een motie
orde, waarbij hij vaststelde, dat de socia
listen en republikeinen de binnenkomst
van de Koningin hadden ontvangen met
diep stilzwijgen. Van de tribunes klonken
daarop onstuimige kreten, die een ware
provocatie vormden.
„Ik verzoek het bureau maatregelen te
treffen om in de toekomst te verbieden,
dat personen op de tribunes betoogen."
De voorzitter antwoordde, dat het dui
delijk was, dat men op de tribunes niet
het recht had te manifesteeren.
Van der Velde nam daarvan acte en de
zitting werd' opgeheven.
Toöh bleef het nog lang rumoerig op
straat en overal klonk de „Internationale"
die de militaire muziek niet wist te over
stemmen. Toch wordt beweerd dat de
belooging niet tegen de koning gericht
was, maar zuiver anticlericaal en tegen
de regeering Bleef het hier bij eenvou
dig schreeuwen, veel erger ongeregeld
heden hebben plaats gehad £n het star
langsgebied van
Zuid-Wales
Reuter telegrammen melden het vol
gende:
Driehonderd agenten van de beredien
politie en de politie te voet hebben bevel
ontvangen naar Zuid-Wales te vertrekken,
teneinde hulp te verleeiien bij de onder
drukking van de stakingsonlusten.
De minister van binnenlandsChe zaken
is als bemiddelbaar opgetreden in de sta
king van Zuid-Wales. Heden zal er te
Londen een bijeenkomst plaats hebben
met de vertegenwoordigers der mijnwer
kers ten einde tot een schikking te gera
ken.
Er zijn reeds troepen afgezonden ter
onderdrukking der ongeregeldheden. Zij
hebben bevel gekregen te Swinden te
blijVen.
Drieduizend stakers te Aberdare heb
ben een krachtigen aanval gedaan op de
mijn, maar werden teruggedreven dooi
de politie.
Later openden zij een bombardement
op de agenten, die met hunne stokken een
charge maakten.
Zestig stakers werden ernstig gewond.
Een groot aantal stakers en verschei
den vrouwen werden het kanaal inge
drongen, maar allen kwamen ongedeerd
aan den oever.
Er zijn troepen te Cardiff aangeko
men.
Telegrammen uit Cardiff berichten, dat
er opnieuw ongeregeldheden zijn uitge
broken te Clydack en te Vale, waar po
litieagenten door stakers M&rdfiü fflia-
handeld, die hen tegen den grond sloegen
en ernstig wondden.
Men vreest ook voor de veiligheid van
Llewellyn, den directeur-generaal van de
Cambrian-mijnen, die met ongeveer 50
man opgesloten zit in de centrale van
de Glamorganmijn. Llewellyn en zijn met
gezellen houden de machines gaande, ten
einde het overstroomen der mijn te be
letten.
Te Tonypandy werden winkels leeg
geplunderd, de ruiten verbrijzeld en be
langrijke schade aangericht. Er hebben
ernstige botsingen met de politie plaats
gehad en aan weerszijden werdien' ve
len gewon dl
Ook d'e crisis in de sdheepsbouwnij-
verheid is weder verergerd door het be
kend worden van den uitslag der stem
ming onder de ketelsnfaden, werkzaam
in het scheepsbouwbedrijf, over de over
eenkomst gesloten tusschen hunne lei
ders en de scheepsbouwers.
De voorloopige overeenkomst werd
verworpen met 15563 stemmen tegen
5850. Voorloopig bestaat er dus niet veel
kans op een schikking.
In verband met de gespannen toestar.R
tusschen Engeland on Duitschiand en
met het oog op. die steed's grooter moei
te die zij doen om elkaar in bewapening
den loef .af te steken, is voorzeker jiiet
onaardig een lezing der juist uitgekomen
Duitsche Rijksbegrooting
Het ontwerp voor de gewone be-
grooting sluit in ontvangsten en uitlgaven
met een bedrag van 2.707.819.913 Mark.
De hoogere opbrengst van rechten
en belastingen wordt geraamd op
32.670.845 Mark.
Wat de buitenlandisohe vertegenwoor
diging betreft, zullen beróepsconsula-
ten worden opgericht te Buschir en te
Wladiwostok.
Bij de legerbegrooting worden nog 16
millioen gevraagd ter uitbreiding der
vestingwerken.
Met het oog qp de verwerking van
het leger, zal voor het dienstjaar 1911
ingesteld worden een generaalsins_pectie
voor de militaire luchtscheepvaart en 't
militaire automobilisme, terwijl v.- r'en
opgericht 107 mitrailleurscompagnieën,
een regiment artillerie te voet, een atijto
mobielbatallon, 2 luchtschippersbatail-
lons. De daarvoor benoodigde manschap
pen zullen grootendeels worden verkre
gen door vermindering van de sterkte
der bestaande troepenafldeelingen.
In de begrooting van marine wordt
Voorgesteld de ^tcrlctc van het mindere
personeel van d'ekofficier te verhoogen
met 3264 man.
Voor de indienststelling van meer sche
pen en van een grooter type onderzeeërs
worden 3.36 millioen mark1 meer ge
vraagd dan in het vorige jaar, name
lijk 46.63 millioen.
De eerste termijnen worden aange
vraagd1 voor de vervanging of den bouw
vap drie linieschepen, een grooten krui
ser, twee kleine kruisers, een flotiljel
torpedöbooten, drie opnemingsvaartui
gen.
De begrooting van binnenlandsche za
ken vraagt voor uitbreiding van het Kai
ser Wilhelmskanaal 48 millioen.
Bij de begrooting voor posterijen wor
den voor den aanleg van draadlooze te-
legraphie tusschen Nauen en Kameroen
200.000 Mrk. gevraagd, voor de oprich
ting van stations voor draadlooze tele
graphic te Doeala, Swakopmund en Lue-
deritzbucht 420.000 Mark.
Blijvende uitgaven voor het rijksleger
710,850,550 Mk., een vermeerdering dus
van 4,074,903 Mk., waarvan 3,727,441
Mk. voor versterking van het leger;
voor de marine 167,212,854 Mk., dus
9,788,337 Mk. meer dan in het vorige
jaar.
Geraamde opbrengst der brandewijn-
belasting 163,492,700 Mk., een vermin
dering dus van 16,507,300 Mk.; begroo
ting van koloniën 2,889,504 Mk.een be
drag van 10.838 Mk. hooger dan het vo
rige jaar.
De begrooting van de rijksschuld
280,320,019 Mk., een vermeerdering van
61,118,796; v. deze som wordt 189,624,920
mark uitgetrokken voor rentebetaling,
6.862.920 Mk. meer dus dan op de vo
rige begrooting, voor schulddelgjing
89.585.199 Mk. een vermeerdering van
5.415.847 Mk.
Uitgaven voor één jaar: Legerbestuur
73.322.981 Mrk.. een vermindering dus
met 4.313.079 Mk., voor legerversterking
4.177.059 Mkfi ©AiiRftfeestuiir 18J.Ö2&Ö85.
Mk., dus 9.885.689 Mk. hooger dan het
vorige jaar.
Buitengewone begrooting voor het le
gerbestuur te zamen 23.689.400 Mk. een
veihjooging dus van ,1.190.300 Mk., ma
rine 109.059.917 Mk., een vermindering,
vergeleken bij het vorige jaar dus van
3.672.552 Mk.
Het geheele bedrag der buitengewone
uitgaven bedraagt: 217.125.817 Mark!,
2.695.548 Mk., meer dan op 'de vorige
begrooting, de buitengewone inkomsten
119.369.887 Mk., een vermeerdering van;
76.788.780 Mk., zoodat door een lee
ning gedekt moeten worden 97.755.930
Mk. een vermindering van 94.093.202
Mark.
GEMENGD.
De Duitsche Keizer brengt den lift
November op zijn reis naar Donaueschin-
gen een bezoek aan de Russische en
Hessische vorstelijke personen op het
slot Wolfsgarten.
Volgens de „Danziger Zeitung", be
staan er plannen, om den Keizer bij zijn
zilveren regeeringsjubileum in 1913 een
nieuw jacht aan te bieden, uit de op
brengst van een algemeene inschrijving.
Het zal het persoonlijk eigendom van den
Keizer zijn en niet tot de oorlogsvloot be-
hooren, zooals de Hohenzollern. Men
vindt ,dat dit schip wel oud begint te
worden.
Het gevaar van een algemeene sta
king, waardoor Spanje bedreigd scheen#
wijkt nu langzamerhand. Te Sabadell, het
middelpunt van de stakingsbeweging in
Catalonië, heeft het stakingscomité be
sloten de staking op te heffen. Algemeen
is hieraan gevolg gegeven, behalve door
8000 man, die in de lichtindustrie werken.
De „Éclair" publiceert een tele
gram uit Londen, dat volgens berich
ten uit Madrid vijf generaals en 17 of
ficieren te Lissabon zouden zijn gear-
resteeicl, beschuldigd van samenzwe
ring tot omverwerping der Republiek.
De Atheensche correspondent vait
de „Times", verzekert, dat in Grieken
land niets bekend is van de zoogenaamd
d'e toenadering tot Turkije. De anti-»
Grieksche boycot wordt weer met groo
ter gestrengheid doorgevoerd en men
hecht daarom niet veel waarde aan do
beweringen over die verbetering der ver
houding.
De staking der bestellers te New-
York duurt onverdroten voort. Het groofl
ste gedeelte van de aapjeskoetsiers heeft
zich bij de stakers aangesloten en da
meeste hunner collega's in andere bran
ches dreigen dit voorbeeld "te volgen.
De voerlieden van de wagens, die le
vensmiddelen aanbrengen, zullen echten
in ieder geval op den bok bjijven.
Uit de tot dusverre ingekomen
uitslagen der verkiezingen in de Vereen.
Staten valt reeds op te maken, dat de
democraat Dix gekozen is tot gouverneur
van den staat New-York, ook blijkt reeds
uit de eerste uitslagen, dat de democraat
Baldwin in Connecticut gekozen zal wor
den.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ont
vanger der registratie en domeinen te OF
deberkoop P. H. J. SChuyleman, thans;
surnumerair
zijn benoemd: tot ontvanger der idi'f-
recte belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen te Eindhoven K. J. Fischer, ont
vanger te Ouder-Amsteltot ohtfvanger,
te NieuwesChans (station) H. F. Harms
ontvanger te 's Gravenpoldertot oatfe-
vanger te Monnikendam G. H. Moolen-
bergh, ontvanger te Breskenstot omjtt-
vanger te Noordwelle A. J. van Ierse!
surnumerair uit d'e directie Rotterldlam
tot ontvanger te Ternaard1, H. H. F.
Veirdag, surnumerair uit de directie "te
Utrechti
is aan den le luit. der infanterie J.
H. C. van Reenen, thans op nonactivi
teit, ontslag uit den militairen dienst
verleend
is aan den ingenieur bij de Staatsi-
m'ijnen in Limburg S. va» .Dorsser eer
vol ontslag verleend' uit zijn betrekking
De Staking te Waalwijk.
De stakende arbeiders en arbeidsters
van d'e Koninklijke Stoomschoenenfa-\
briek A. H. Schijndel te Waalwijk hebb
een mededieeling gepubjiqeerdt Daarin
SW,dt Q*e fcezegdj;
