20
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc, Telefoon 935. Postbus 6.
Dit BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
October
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte.
Kieine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het huis Braganza
is gisteren officieel verbannende ar
tikelen van het desbetreffende besluit
luiden 3
„Art. 1. Het geslacht Braganza, d'at
d'e Portugeesche dynastie vormde, die
door de revolutie van 5 October wérd.
afgezet, is voor altijd verbannen.
Art. 2. Deze verbanning 'strekt !zich
uit over de voorvaderen en afstamme
lingen van den voormaligen Koninjg Ma
nuel tot in den vierden graalcf.
Art. 5. De regeering. stelt zich voori,
binnen den kortst moge lijk en tijd d|e fi-
nancieele quaesties, uit de verbanning
van liet huis Braganza voortvloeiend1, te
regelen. Al zjjn wettelijke rechten .jzul-
len daarbij door de regeering worden'
geëerbiedigd.
We zullen zien in hoeverre de regee-
tring haar woord houdt, of kan houden.
Mededeelingen uit de directe omgeving
des konings hadden ons gezegd dat een
groot deel der bevolking nog monar
chistisch was. Tijdens een stierenge
vecht, gehouden ten voordeele van de
slachtoffers der revolutie trok' het de
aandacht 'dat, waar de lagere rangdn
goed! bezet waren, de plaatsen, gemeen
lijk door de aristocratie ingenomen, bij
na leeg waren.
De Koninklijke Familie
h gister in Engeland aangekomen. In
d'en morgen arriveerde het koninklijk
jacht cPe Plymouth, doch liep daar de
haven niet binnen omdat de personen!
die den Koning en de Koningin'-M<c|eder
zouden ontvangen, nog niet aanfwezig!
waren.
Later kwam het jacht terug en werd
de Koninklijke familie ontvangen door
graaf Howe, die koning George verte
genwoordigde, den hertog van Orleans,
markies Soveral, d'en Portugeeschen ge
zant, en tlóor den bevelvoerenden admi
raal. Zij begaven zich onmiddellijk naar
het station, vanwaar de koninklijke trein
hen naar Evesham brach-t, dat aan den
Weg naar WoocTnorton is gelegen.
De Koning en Koningin van: 'Enge
land zijn van 'plan Zaterdag a.s. Koj-
ning Maiuiel en diens moeder te Wootd-
njorton eeai bezoek te brengen.
Het laatste ontvangen telegram uit
Griekenland
meldt dat het Kabinet-Veniselos de re
geering heeft aanvaard'. In plaats van
Kallcrgis treedt de vroegere gezant te
.Konstantiuopcl Griparis, als minister van
buitenlandsche zaken op. 7n Gevaarlijke
keus, a!s men fef öp de omstandighe
den tie Teiders tot zijn 'terugroeping
uit Konstantinopel.
Intusschen, het kabinet is nu voltallig
en over zijn samensteller schrijven de
bladen zeer gunstig.
Eleutherios Veniselos, wordt uit Ka-
nea aan het „Berliner Xageblatt" ge
schreven, was tot dusver de eerste staats
man van Kreta. Niemand zal er zich liiier
iover verwonderen, hem als den eersten
staatsman van Griekenland te zien, want
geen van de tegenwoordige en vroegere
ministers kan de vergelijking met dezen
schranderen Kretenzer uoorstaan. Venise
los heeft.de gaven, de menschen door een
innemende verschijning, 'degelijke kennis,
helder oordeel en beminnelijkheid in den
omgang; voor zich te winnen. Opvallende
trekken van zijn karakter zijn strikte eer
lijkheid en belangeloosheid. Hoewel hij
jaren lang als politicus is werkzaam ge
weest, is zijn- vermogen zeer bescheiden
gebleven >en"lieden, die hem goéd kennen,
verzekeren, dat zijn vaderlijk erfdeel be
langrijk geslonken is, doordat hij veel geid1
beschikbaar heeft gesteld voor zijn ideale
doeleinden.
Kon men gisteren reeds, uit het bericht
van de oplossing der ministercrisis, op-
vaken, dat men in
Turkije
hens op het dek wil houkl'en, nu
^ijn ook 'de laatste zeilen bijgezet oih
jn^het goede vaarwater.te komen.
/olgens een bericht, dat in de Parij-
iBche pers de rondie doet en dat een min of
jmeer officieus karakter draagt zijn tie on-
üerhan delingen4 die de Xurksche gegapt ,te
Parijs met de ministers van buitenland
sche zaken en financiën over tie leening
heeft gevoerd, tot een resultaat gekomen.
[Het ontwerp-verdrag moet eerst nog door
de Porte goedgekeurd zijn, alvorens het
definitief afgesloten kan worden.
De Fransche regeering krijgt het recht,
-zoowel aan het ministerie van financiën
als aan de Rekenkamer een hooggeplaatst
ambtenair 'te benoemen. Bij bestellingen
voor feger en vloot wortit Frankrijk onder
de meest begunstigde naties opgenomen,
hetgeen wil zeggen, dat in geen Pand een
grootere bestelling geplaatst zal worden
dan in Frankrijk. De leening zal 150 mil-
lioen frs. groot zijn.
Eindelijk is er gèldi, nu nog wat meer
oorlogsmateriaal en een paar protestno-
tafs en het spel kan leen aanvang nemen.
Een schoon bericht brengt ons
Italië
Daar heeft de regeering onlangs een
wetsontwerp ingediend strekkend tot be
vordering van het kleih grondbezit
De regeering wil het verkrijgen van
grondbezit voor de landbouwers verge
makkelijken stelt daarom voor aan land
bouwers, die kleine boerderijen ter groot
te van I tot 3 hectaren in bezit willen
krijgen en voornemens zijn de gronden
zelf met behulp van "hun gezin te bewer
ken, uif de openbare Teas op gemakkelij
ke voorwaarden voorschotten te verlee-
nen. De kooper behoeft slechts 1/5 van de
koopsom uit eigen middelen te betalen.
Het overige zal" hij van "den Staat kunnen
léenen. Dan zijn ook bepalingen getrof
fen om pachthoeven door mrd-diel van
eenigszins vdrhoogdie pachten geleidelijk
in het bezit der pachters te brengen.
In de tweede plaats heeft het ingedien
de ontwerp ten doel de splitsing van het
kleine landelijke grondbezit bij erfenissen
fe voorkomen. De bezitter van een klein
landgoed, dat in bepaalde mate vrij van
schulden moet zijn, kan dit tot Oen ondeel
baar familiegoed verklaren, en alleen in
door de wet bepaalde gevallen kan deze
bestemming worden veranderd. Zijn er
meer dan een meerderjarige erfgenamen
dan wordt het goed diengene toegewezen
die het erfdeel dier anderen contant kan
uitbetalen. Zijn er nog minderjarige erf
genamen, dan wordt tot hun meerderja
righeid het goed namens allen beheerd en
wordt nog' geen "beslissing omtrent ]den
eigenaar genomen.
'n Mooi voorbeeld voor andere nd'ties.
GEMENGD.
Volgens "berichten uit Konstantino
pel heeft de Porte besloten een aantal
strategische punten in de Zwarte Zee en
den archipel te bevestigen.
De Ainerikaansche minister van
oorlog, die op het oogenblik te Berlijn is,
heeft den Kroonprins uitgenobtiagd^ bij
zijn groote reis ook een bezoek aan de
Vereenigde Staten te komen brengen. De
Keizer heeft verklaard, dat hij voor "deze
vriendelijkheid zeer gevoelig is, maar eerst
later een besluit zal nemen.
Het vertrek van den Tsaar, de Tsa-
ritsa en hunne kinderen uit Friedberg
wordt tegen 27 October verwacht. [Tegen
cQen datum hebben n.I. verschillende hof-
en politiebeambten hun kamers opgezegd,
waaruit men de gevolgtrekking heeft ge
maakt, dat het vertrek op dien dag moët
verwacht worden.
'De toestand van iden Kroonprins
van Servië begint ernstiger te wordenin
Belgrado liep reeds het gerucht, diat alle
hoop was opgegeven. 'In den Konak is
groote ontsteltenis; de Koning schijnt on
troostbaar.
Gedurende de laatste 24 uur kwa
men er te Napels 7 nieuwe cholera- en
4 sterfgevallen voor, in de Napolitaansche
provincies 26 ziekte- fen 11 sterfgevallen.
De stemming, gister door de Engel-
sche ketelmakers gehouden, had tot uit
slag, dat de schikking, tusschen hun
vertegenwoordigers en de patroons ge
troffen, verworpen werd.
Aan de hoogeschool te Coïmbra
hebben studenten, vurige voorstanders
van de Republiek, betoogingen gehouden
tegen de monarchistisch gezinde hoog
leeraren. De minister van binnenlandsche
zaken is uit Lissabon naar Coïmbra ver
trokken, om de orde te herstellen.
Prins Hendrik te Brussel.
Prins Hendrik der Nederlanden heeft
Binsc^agoqlitend opjijeu^y de tentoonstei-
ling bezocht en daarna om half één bij
de gravin van Vlaanderen het noenmaal
gebruikt. Koning Albert, koningin Eli
zabeth, de Nederlandsche gezant te
Brussel, de commissaris-generaal van;
Nederland bij de tentoonstelling e. a.
zaten mede aan.
Prins Hendrik is gisteren om 4 u. 54
uit Laeken vertrokken en werd door den
Koning naar den trein gebracht.
KORTE KRONIEK.
De R. K. Vereeniging van Post
en Telegraafbeambten „Sint Marinus"
te Utrecht, een motie aan, waarbij in
zake d'e traktementsverhooging aan kan
toorknechts en bestellers der 3 onge-
classificeerdë kantoren, zijnde Amster
dam, Rotterdam en Den Haag, de over
tuiging werd uitgesproken, dat op alle
plaatsen van ons land en op sommige
plaatsen nog meer dan op bovengenoem
de 3 -e druk der dure tijden wordt ge
voeld en er bij het hoofdbestuur van den
Bond op aangedrongen wordt zooveel
mogelijk Kamerleden door de besturen
der afdeelingen te doen bezoeken en
hen te overtuigen, dat zonder uitzon
dering een algemeene» tractementsver
hooging van het mindere personeel der
Posterijen en Telegrafie noodzakelijk is.
Onder vele blijken van belangstel
ling vierde de heer M. Noordtzij, hoog
leeraar aan de Theologische school te
Kampen gisteren zijn 70sten geboorte
dag en den 35en zijner ambtsvervulling.
Tot lid' van den gemeenteraad van
Eloemendaal is gekozen mr. A. W. Ja-
cometti (Lib.) in de vacature mr. Tyde-
man.
Uit Hobart (Australië) seint Reu
ter: Na gastvrij alhier te zijn ontvan
gen, is het Nederlandsche eskader, na
een verblijf van een week naar Adelaide
vertrokken.
B. en W. van Zeist hebben bij den
gemeenteraad het voorstel ingediend tot
stichting van een electriscbe centrale op
het terrein d'er gasfabriek; raming der
kosten f 200,000.
In de gemeenteraadszitting van
Velzen werd' mededeeling gedaan dat d'e
burgemeester, de heer mr. VerLoren van
Theinaat, dOor ernstige ongesteldheid
geruimen tijd' zijn ambt niet zal kun
nen waarnemen. Tot wlethouder werd
benoemd, na verschillende stemmingen
en herstemmingen, d heer F. P. Vermeu
len (R. K.) met 6 van de 15 uitge
brachte stemmen. De heer Vermeulen
heeft deze benoeming aangenomen.
Aan d'e machinefabriek der firma
Brand te Amsterdam is eene gtakiibg
uitgebroken. Toen Gisteravond1 een paar
nieuw aangenomen werklieden onder po-
litiegeleide huiswaarts werd gebracht
werd er op den Singel met steenen ge
gooid naar een dezer arbeiders, die
door agenten naar het Centraal-Station
werd' geëscorteerd. De helm van een
der agenten werd door een steenworp
beschadigd.
LEIDEN 20 October.
Bekroningen op de Brusselsche
T entoonstelling.
Aan d: uittreksels, wat ons land aan
gaat, van de bekroningen, toegekend aan
Nederlandsche inzenders op de Brussel-
ische tentoonstelling (in het géheel wer
den door Nederlanders behaald 103 hoog
ste prijzen, 90 eerediploma?s, 133 gou
den medailles, 113 zilveren fried., 38 bron
zen med., en 3S -eervolle verm.) ontleeiieu
we de volgende gegevens, die van belang
zijn voor Leiden en omgeving.
Fotografie. Eervolle vermelding ftievr.
M. C. de Vries-Blom, Oude Rijn.
Materialen en werkwijzen voor burger
lijke bouwkunde.
Hoogste prijs: jQ. 'J. Hendricks te
.Woerden.
£ere-d?ploma: Kon. Ned. Grofsmede
rij te Leiden.
Bronzen medaille: C, 'J. Hlendricks, te
iW o e r de n.
Scheepvaartmateriaal. Gouden imedL Ko-
riinkl. Ned. .Grofsmederij te Leiden.
Dierlijke voortbrengselen voor de voe-
cjing bestemd.
Hoogste prijs: N. V. „Nutricia", ,te
Zoetermeier.
Mosgroenten, boomen, heesters, plan
ten en sierbloemen.
Gouden medajlle: ffij. Kjees§en jr. Zn.
Aalsm e£_rg
Zilveren me'd.K. Keesen 'Jr.? Aals
meer; G. van iWaveren en'Kruyff, Sas
sen Fi e i m.
Benoodigdheden en bereidingswijzen
van de voedingsmiddelen-nijverheid.
N. V. Nutrica te 'Zoetermeer.
Potterbakkerswerk.
Hoogste prijsBrouwers Aardewlerk!-
fabriek, Leiderdorp.
Eere-diploma. Chris Lanooy, Gouda;
Van Sillevoldt Perelaer, (Amphora),
te Oegstgeest.
Chemische nijverheid. Kon. Ned. Sfeari-
nekaarsenfabriek „Gouda" te Goud'a.
Leder en huiden. Leidsche Chroomle-
derfabriek, Leiden.
Instellingen voor cfe geestelijke en ze
delijke ontwikkeling van den wier km an,
openbare of particuliere zorg voor het
algemeen Welzijn.
Gouden medailleGemeente Amster
dam, Wekloosheidsfonjdls en Arbeids
beurs Maatschappij Futura, 'direateun:
Arnold Smits, Leiden.
Bij de gisteren door het Ministerie
van Koloniën gehouden aanbesteding
waren laagste inschrijvers voor perc. 3,
23.000 M. verbandkatoen, de Leidsche
Katoen-Maatsch. v/h de Heyder Co.,
alhier, voor f 4025 en voor perc. 33,
divers touw de N. V. Goudsche Machi
nale Garenspinnerij te Gouda voor
f 110.
In de laatst gehouden vergadering
van de afd. Leiden der Dioc. Ver. van
R.K. Onderwijzers en Onderwijzeressen
werd door mejuffrouw C. van der Drift,
secretaresse, een kort verslag uitgebracht
van 't onderzoek naar de salarisrege
lingen en aantallen leerlingen per leer
kracht. De gegevens van 18 scholen ver
meldden aan 16 Bissch. Reg. of daar
boven. Wat het tweede aangaat, waren
er scholen bij de 18, gelukkig maar
enkele, waar een of meer leerkrachten
schitterden met een aantal leerlingen te
veel voor het geven van goed onderwijs.
Vermeld moet evenwel worden, dat aan
bijna alle van deze laatste binnenkort
verandering zal worden of reeds is ge
bracht. Voor het uitbrengen van dit ver
slag werd dank gebracht.
Aan de orde was toen: „Bespreking
van het leeren der katechismuslessen
op de school. Daar voor de behandeling
er van niet bepaald een inleider was
aangewezen, vroeg de voorzitter, wie zich
hiervoor wilde aanbieden. Bescheiden
denheid en weetgierigheid te gelijk waren
oorzaak, dat de voorzitter aan het woord
bleef. Deze stelde allereerst de vraag,of het
leeren der katechismusles de taak der
school was, welke vraag volgens spr.
bevestigend moet beantwoord worden,
hetgeen deze nader aantoonde. Daarna
werd wederom de gelegenheid geboden,
iets te berde te brengen, hetgeen de een
deed in den vorm van mededeelingen, de
ander in dien van vragen. De bespreking
van dit zoo bij uitstek praktische onder
werp zal zeker zijn nut hebben.
ROOMSCHE AGENDA.
Vrijdag, 8 uur 's av., Gebouw R. K.
Volksbond, Alg. Vergadering Leidscli
Kruisverbond.
Dinsdag, 8 uur\rsav., Lodewijiks-
ker'k, Steenschuur Apologetische cursus.
Spreker de jWieleerw, Heer |Th. M. P.
Bekkers. 1. Behandeling van "ingekomen
vragen. 2. Conferervtiie over de zerqiing der
Katholieke Kerk.
Doorloopende toegangskaarten voor
den geheelen [winter f 1.voor een avond
10 Cts.
HAZERSWOUDE. In café Boers hield
de vereeniging Werkverschaffing eene al
gemeene vergadering.
Alhoewel de opkomst nog. verre van
[schitterend was te noemen, sprak de
Voorzitter in zijn openingswoord er toch
zijn blijdschap over uit, dat ditmaal aan de
uitnoodiging een gewillig oor was ver
leen cr, en op fret gebied van vergaderen
eene verbetering viel op ie merken.
Na lezing der notulen door den secre
taris, die werden goedgekeurd en vast
gesteld ging [men tot de stemmingen
over. De aftredende bestuursleden, zijnde
de heeren L. Boere, J. Gaarkeuken en
C. J. Kerkvliet, zagen wederom him man
daat vernlewd, terwijl in de vacatures,
ontstaan door het vertrek van den lieer
E. de Haan, en bedanken wegens drukke
werkzaamheden van'den heer A. ten Hoor
gekozen werden de heeren ds. N. War-
molts en W. C. van Dam, die zich de be
noeming lieten vy^lgevaJJen .en pa gelufc-
Wensch van den voorzitter, zitting namen*
Hierop volgden besprekingen Van ak
lerlei aard,- (die £eer geanimeerd' wareiiy
De vraag, door een paar leden te berdJei
gebracht, of alleen leden of óók begunsti
gers stemgerechtigd zijn, zal -door het
bestuur worden overwogen en op ieen
volgende vergadering het resultaat wor
den medegedeeld.
"Nadat nog enkele besprekingen jTiaats
hadden, aangaande "de te verrichte werk
zaamheden enz., vernamen wij tot oils
leedwezen van een bestuurslid ernstige!
klachten over de houding van sómmige!
werklieden, diie Zelf oorzaak zijn, wan
neer soms krasse maatregelen moeten ge
nomen worden. Bewijizeny hoe ier soms
gewerkt wordt, weriöen opgesomd, die;
waarlijk afkeuring verdienen en het me
delijden zouden doen ophouden. ,Waar
zooveel in den bangeai winter voor Hei
werkeloozen geheel belangeloos wordt
opgeofferd^ daar mag wëdJerkeerig van'
de zijde van zulke arbeiders wel meer.
waardeering worden betoond.
Aan het èinde der vergadering spraK
de afgetreden secretaris nog eenïge waar-
deefencüe woorden 'tot bestuur en leden<
waarna de vergadering door den voorzit
ter werd gesloten.
HAARLEMMERMEER. Op dc ge-
meentebegrooting voor het dienstjaad
1911 is door B. en W. uitgetrokken een!
som van f 1000 voor „onderhoud van
pompen en riolen".
In hunne Memorie van Toelidhting
zeggen B. en W.
„De bedoeling is het uitgetrokken be
drag verder te besteden aan het leggen
van steenen gootjes (bovengronds) tot
beter afvoer van spoel- en regenwater
zoowel te Hoofddorp als te Nieuw-Ven-
nep".
In dezelfde begrooting wordt geraamd
een bedrag van f4200 tegen f3700 in
het vorige jaar voor den post „jaarwed
de van de veldwachters".
Blijkens de M. vna T. ligt het in het
voornemen van den burgemeester om!
een nieuwe salarisregeling voor de veld
wachters voor te stellen.
HILLEGOM. Door den alhier gesta-
tionneerden rijksveldwachter Van der
Schans is tegen den bloemistknecht H.
H. te Bennebroek wegens mishandeling
van zjjn patroon L. v. M. proces-verbaal
opgemaakt.
KATWIJK AAN ZEE. Op den publieken
afslag werden heden voor eenige partijen
haring de volgende prijzen besteed voor
volle pekelharing f 12—12.10, ijle f 8.55—
8.60, steurharing f 11.75, makreel f 11
per kantje.
L1SSE. De afd. Lisse van de Alg. Ver
voor Bloembollencultuur vergadert op
Zaterdag 22 October a.s. des avondsten
7Vi ure, in 't gewone lokaal.
Punten van behandeling: Candidaten
Hoofdbestuur. Rekening Tentoonstellings
commissie. Voorstel van Zanten.
De bouw van een woon- en winkel
huis in de Kapelsteeg, voor rekening van
den heer Th. van der Wiel, is gegund
aan de laagste inschrijvers, de heeren A.
Wassenaar en Joh. van Vel?en, alhier,
voor f 2790.
Werden de vorige week de konijnen
alhier uit de hokken gehaald en ver
moord, gisternacht werd een in 'tland
loopende geit van den landbouwer v. d. Z.
doodgebeten. Naar men ons meedeelt,
worden deze wandaden door de hond
van de timmerman Zuilhof van Voorhout
verricht, welke dan ook reeds permissie
moet hebben gegeven het bloeddorstige
beest dood te schieten.
Gisteravond had in „de Witte
Zwaan'.' de verkooping bij afslag plaats
van een burgerwoonhuis aan de noord
zijden van de Kanaalstraat. Het perceel
dat f2400 in bod stond werd op f25
gemijnd door H. Marceille voor rekening
van den heer Boot, steenhouwer alhier.
De raad dezer gemeente komt in
openbare vergadering bijeen op Zaterdag
22 October a.s. des voormiddags te 10
uur. Agenda 1 Ingekomen stukken. 2.
Wijziging bedrijfsverordering, 3 Kohier
Schoolgeld 4e kwartaal. 4 Af- en over
schrijving dienst 1910. Aanbieding ge-
meentebegrooting 1911.
RIJPWETERING. Op de heden gehou
den keuring van aanfokvee, voor de leden
der Afd. Atkemade van den Nederl. Boe
renbond werden aan de dieren van de
volgende heeren prijzen toegekend.:
