BUITENLAND,
gevangenneming van pater Senicourt en
zijn invrijheidsstelling door bemiddeling
van den Franschen gezant.
Dat is waar, maar (dat verhoogde
juist het tragische van mijn toestand)
ofschoon ik op de vlucht was, ben ik
toch voortdurend op de hoogte geble
ven, van wat er na mijn vlucht gebeur
de. Op die wijze-hoorde jk Woensdag
avond tegen 7 uur, dat pater 'Fragues
en pater Gomes vermoord waren. En
kele personen die zich van afstand tot
afstand hadden opgesteld langs den
weg 'dien ik volgde, deden me de nieuws
tijdingen aldtus toekomen.
Kendet u de omstandigheden Van
den dood der beide lazaristen? De be
richten die tot ons zijn gekomen, wa
ren erg vaag.
Niet alleen .vaag, maar leugenach
tig. Zoo heeft men bijv. voorgegeven,
dat de tooneelen van anti-clericalen haat
en bijzonderlijk de aanvallen op de kloos
ters waren uitgelokt door de religieu
zen, die op de menigte söhotem. M/en
heeft beweerd, dat er na de pverweldi-
ging in de kloosters allerlei wapent
werden gevonden. Dat is gruwelijke las
ter. Om alleen van ons klooster te spre
ken, daar was enkel een revolver met
60 patronen aanwezig. De muiters moe
ten bij de plundering van het gebouw
na den dood der paters een 'dertigtal pa
tronen hebben gevonden, maar geen en
kel wapen. Ik heb zelf de revolver niet
in bewaring genomen, maar ze ergens
verstopt, waar ik haar zou kunnen te
rugvinden.
De omstandigheden van den dood mij
ner beide confraters, ja, die heb ik ver
nomen en ze zijn van dien aard, dat ook
in dit opzicht blijkbaar de anti-clericale
pers voor geen leugens terugschrikt»
Men heeft beweerd', dat de aanval op
de kloosters een spontane uiting was
van de gezindheid des volks. Dat is niet
waar. Er werd gehandeld naar een wiel'
overlegd plan, door de kopstukken blijk
baar opgemaakt. Overal tegelijk en na
genoeg terzelfder ure, trokken de mui
tende benden van soldaten en burgers,
met vrouwen zelfs in hun midden, te
gen de kloosters op. En overal ook op
dezelfde wijze. Bij ons huis jn Arroios
ik was onder een vermomming uitge
gaan om ,een toevlucht te zoeken voor
onze paters en onze jongelingen be
gon de aanval voor drieën al. Men wil
de voorkomen dat iemand zich in vej-
ligheid zou stellen. Van ver in den om
trek begon men toen het klooster te om
singelen. Tegen 6 uur waren de benden
die van alle zijden samentrokken, ons
genaderd, en onder de kleine verheven
heid, waarop ons huis gebouwd jy, be
gonnen allen, soldaten, burgers en
vrouwen op alle vensters te schieten,
terwijl enkele der ellendelingen met ,een
bijl de deur inhakten. Toen ze daarmee
gereed1 waren vroegen ze om de oversten
pater Gomes, den plaatselijken superior,
en pater Fragues, d'en visiteur. .Onder
wijl liepen de moordenaars weer maar
de bende ,die achteraf gebleven was,
terug. Zoodra nu de oversten op don
drempel verschenen, en voor zij nog één
enkel woord hadden 'kunnen spreken*
schoot het gepeupel hen op de plaats,
dood. Pater Fragues viel het eerstpa
ter Gomes had' nog den tijd om op de
knieën te vallen alvorens te sterven.
Wat mij betreft, overal werdl er naar me
gezocht. Als ik goed1 ben ingelicht, wa
ren er onder Viie bende woestelingen
'n paar individuen, die tot eiken prijs
mijn dood besloten hadden. Waarschijn
lijk waren het enkele stroopers, die een
paar maanden geleden in onzen tuinl
door mij betrapt waren, en die ik had
doen arresteeren.
Jdoelang heeft men u gezocht?
Van Woensdagavond tot Zater-
dlag hebben de moordenaars geen oogen
blik mijn spoor uit het oog verloren.
Verschillende malen moest ik in dien,
tussdhentijd van kleedjing en vermom
ming veranderen. 'Ik heb bijvoorbeeld
verschillende uren "in een riool mij moteten
schuil houden en later weer mij moei
ten verbergen in een waterrese/voir, dat
gelukkig bijna leeg was. Maar jk heb
ook meer gemakkelijke toevluchtsoor
den gevonden, waar ik niet enkel mon
deling door mijn getrouwen van den toe-1
stand op de hoogte werd gehouden*1
maar ook de kranten kon raadplegend
Wat heeft men ons dan eenzijdig
ingelicht. t
/Zoo onpartijdig als maar moge
lijk is. Alle telegrammen werden klaar)
heimelijk gecorrigeerd en in een zin*
dien jk u niet nader behoef aan te dui-i
den. De indruk moet gewekt worden*
dat alles goed gaat. Dat is het wacht
woord. De voorloopige regeering gaat
zelfs zoover, dat zij de gezanten van de|
vreemde mogendheden poogt te verhiin'
deren, hun officieele cijfertelegrammen!
te verzenden.
Uit de telegrammen leest men al
leen van aanvallen op de kloosterlingen^
Is de seculiere geestelijkheid hiet las-f
tig gevallen?
Zoover ik' te weten kon komen*
laat men de wereldgeestelijken met rust
De revolutionairen gaan er zelfs groot
op, ddt de wereldgeestelijken met hen;
in d'en strijd tegen de kloosterlingen]
zouden sympathiseeren. Ik voor mijl
weet tenminste een geval, dat een ka-i
pelaan, bij welken het gepeupel huiszoe
king deed om zich te overtuigen, dat
geen der onzen zich bij hen verborgen'
hield1, en bij wien men een revolver met
patronen vond', ongemoeid is gelaten en]
niet in het minst te verdurlen [ets haidl
Klaarblijkelijk is op de kloosterlingen]
alleen d'e woede gericht van de kopstuk
ken der beweging.
En hoe is u ontsnapt, en hierheen'
gekomen j
Zaterdagavond kwam men mij mee-
deelen, dat eindelijk na mieerdere da
gen, degenen die mijn spoor tot dan,'
toe gevolgd hadden, hun zoeken had
den opgegeven. Dadelijk ben jik toen
vertrokken. Ik was toen in een stal ver
scholen. waar ik m'n laatste maaltijd)
had gebruikt. Een koedrijver, een brave,
man en goed Katholiek, gaf me z'n ar
melijke kleeding en haalde een repu-
blikeinsohe kokarde voor me, die hij in]
m'n knoopsgat stak. Zoo ben ik onver
schrokken naar Lissabon teruggekercf,
besloten ik moest wel de stad te|
dborkruisen, te midden der revolutio
nairen, om met den eersten den besten]
trein te vertrekken. Dat plan heb ik zon
der aarzelen en onmiddellijk uitgevoerd.
Ik heb onder meer verschrikkelijks een'
troep dronken soldaten, burgers en vrou
wen d'e laatsten met de Phrygische muts
op het hoofd, en met geweren gewa
pend, eenige ongelukkige religie.izen'
met stokslagen zien voortdrijven naar.
liet kamp der revolutionairen. In diat
kamp word!en minstens 300 kloosterlin
gen gevangen gehouden onder beclre:-
g ng, d'at ze onmid 'ellijk over de kil g]
zullen worden gejaagd voor het geval
de monarchisten de geringste poging
wagen durven om zich te verzetten. De
arme priesters liepen daar tusschen teen
joelende menigte door, aan bei ie kan
ten dër straat opgesteld, een menigtej
die hun de meest grove schimpwoorden;
naar het hoofd wierp. Ik hoor nogl
steed's de gruwelijke verwens chin ge af
dier razende bende.
De religieusen die gevangen ge
nomen werden, moeten dus als gijze
laars dienst doen
Juist. En onder hen bevinden zich1
ook vele vreemdelingen. Dat heeft dei
censuur vooral verborgen willen houden
voor d'e betrokken mogendhedenIk
behoef u niet te zeggen, wat ik heb
gevoeld, toen ik dit tooneel aanschouw-
Tweede Blad, behoorende
bij De Leïdsche Courant van
Zaterdag 15 October.
Macht tegen Recht.
De Fransche revolutie met hare ver
schrikkingen, is geweest een praffische
toepassing, een consequentie van die leer
'der Fransche encyclopedisten, mannen,
"die de wetenschap op nieuwe banen vil
den leiden, onder wie de voornaamste is
[Jean Jacques Rousseau. Ze wilden brdaen
met de leer der kerk, dat 's menschen
recht beperkt is, dat we niet het recht
hebben 'te doen alles, wal we kunnen
doen. 'Oorspronkelijk. zoo leerden zij
e— heeft de mensch het recht ta doen,
lalles, wat hij kan en wenscht te doen,
|Zijn macht is zijn recht. Dit recht
heeft hij v rij w 111 i g laten beperken door
zich te plaatsen onder gezag, maar..,
Jeder oogenblik kan hij het terugdscben,
en dat gezag van zich afschudden, en kan
weder met zijne krachten streven naar
'Blies, wat hij wenscht.
"Ziehier de verklaring van 'de verschrik
kelijke omwentelingen, die op het einde
der 13e eeuw in "Europa hebben gewoed'.
Ziehier de verklaring van de gruwelen,
die wij nu in Portugal aanschouwen.
Ziehier de verklaring van de sociafeti-
Sche stakingen, zooals n'u die van cle
spoorwegarbeiders in Frankrijk.
Hun maéht beschouwen Ze als
fiunrecht.
Tegen dit alles heeft de overheid zich
moeten weren door de macht harer straf
fen Dit was haar recht Maar als hare
macht te zwdk bleek, moest zij bukken,
moesten regeerings-vormen verdwijnen,
moesten regeeringen aftreden.
Niet slechts hebben de onderdanen In
hunne verhouding tot de overheid de
'macht gesteld in de plaats van het recht,
ook de Rijken in hunne onderlinge ver
houding hebben zich niet gestoord aan
internationaal recht en verdragen. Dun
'm a chti s geworden hun recht. En
Zoo zien we, dat de Rijken hun toevlucht
nemen tot indrukwekkend verweer. Dit is
logisch. Zoodra de macht het recht ver
dringt, kan slechts de macht van den een
den ander tot ee/biediging zijner rechten
dwingen. En het macht tegen macht
stellen heeft bij sommige succes gehad.
'Men ziet het in -den BalkanRumenië,
Servië, Bulgarije, en Montenegro hebben
Zich weten te handhaven door een zeer
groote militaire macht te ontwikkelen ;-
een macht, die aan Turkije ontzag in
boezemde.
—Maar als de macht van het wapenge
weld niet grootsch genoeg was, werden
de rechten van de staten door andere
met voeten getreden. Oostenrijk lijfde in
rechtstreekschen strijd met het verdrag
Van Berlijn, Bosnië, Horzegewina"bij zijn
'Keizerrijk in, Rusland ontnam aan'Finland
de zelfstandigheid, die het bij verdragen
gewaarborgd had, Japan heeft het kei
zerrijk Korea lot Japansch grondgebied
verklaard, ofschoon 'in 1898 de onafhan
kelijkheid van Korea uitdrukkelijk door
Japan was erkend, 't Waren "daden van
puur gewéld.
Korea, een land zevenmaal zoo groot
als Nederland en met een bevolking niet
ver van de tien millioen, wer'd door
bruisk wapengeweld, zonder eenig reëht,
luit de rij der staten geschrapt.
De staten, die op hunne zelfstandig
heid' en onafhankelijkheid prijs stellen,
moeten plaatsen macht tegenover macht.
Naast de genieenschap, die WijStaat"
noemen, staat een andere gemeenschap,
SMnaia.
T>e volgende feuilleton over 'de) ^Roe-
tneensche residentie, waar H. M. onze
Koningin Moeder logeert, welke is ver-
jtaald uit het Siegenburg-Deutsches ,Ta-
igebl., willen wij onze lezers hiet ont
houden.
"^>inds eeuwen loopt d'e oude postweg,
langs de bruisende Prachova, "liij gaat
van Kroonstad, de grijze vestingstad, die
in een krans van groene heuvels ligt,
naar het land van den Donau omlaag,
naar de Walachijsdhe vlakte. Op zijn
hoogste kromming ligt de grens; ligt. Pre
ideal. Veel vrachten, veel handlel, veel vee,
iveel postkoetsen zijn af in oiide tijden,
idezen weg gegaan. "Nu razen de auto's er
over, en halen de schuimende golven van
'de Prachova In. Nu stoomt de trein zig-
|zag, onder, boven, over en langs diezen
weg waar wij nog maar een heel en-
]kele 3,brachowanka" (Kroonstadschen wa
gen met zijn huif van zeildoek of stroo
ials een verdwaalden kermiswagen, over
Zien sukkelen. De weg is veel stiller dan
Vroeger geworden; en heeft andere kleu
ren gekregen. Maar de Ka rpath entoppen
staan nog als altijd kaal; vloeiende
lijnen armoedig gras. Als vreeifide flon-
kerbakens, die boven de "donkere; roman-
i&è.f van den weg "hier beneden uitlich
ten. Vroeger was deze weg om'dien "haver
klap gestremd. Een lawine was er over-
igestort of een plotseling bruisende
heek,- na onweer cfr zwaren regenval had
]een stuk er uit weggeslagen. Van de
Schatkamers onder den grorid, vol zout en
de soldering ingescheurd
in jiaar algemeen karakter alle stateji
omvattend ,de Kerk.
Ook Zij heeft ondervonldlein1, dat 1de
macht Haar van haar rechten ]wil be-
rooven. En ook Zij heeft moeten stellen
macht tegenover macht. En.... Zij heeft
overwonnen. De Kerk heeft de eerbie
diging harer rechten gedwongen van
allen, die Haar aanvielen. Zij staat als
een wereldbeerscheresse, met wier rech]-
ten rekening moet worden géhoufdfen.
Maar hoe heeft zij overwonnen? Van
af hare stichting door d]en Arme van
Nazareth, hare eerste verspreiding door
twaalf Apostelen tot nu toe, heeft de
Iwereldsche macht li War bevochten, terwijl
rij zelf stond zonder hulp van wape
nen en geweld. Woordlen als Caesaro-
papisme, Josephinisme roepen in onze
herinnering een rij van vorsten, die de
macht hunner grootsclte heerschappij ge
bruikten tegen de Kerk.
Ds. Plerson moet getuigen, doelenldl
op de machten, die de Kerk aan
vielen „Als algemeene uitkomst van het
historisch onderzoek mag men vvel zeg
gen: de Kerk heeft voortdurend in een
toestand verkeerd, waarvan mensche-
1-ijke wijsheid moest voorspellen: zoo
kan het geen veertien dagen meer dfu-
ren".
En... zij heeft getrotseerd de eenwen.
Zij heeft overwonnen, zij overwint.
LWelke macht heeft zij gesteld om hiare
rechten te verdedigen
De piacht, die Hare Stichter heiefit
gebruikt om tot zich te trekken de er
kenning van de volgendje eeuwen. De
Kerk heeft overwonnen door hare Hei
ligheid, hare Liefde... "Hare Liefdie, die
d'e kinderen dier Kerk beweegt om door
vereeniging zichzelve en de Kerk te be
schermen. i
Wij eindigen mét de Wóórden van Dr.
Poel-s
„Een Hof van Arbitrage wordt opge
richt, waardoor de geweldenaars zeiven
den verderen triomf van het gewe'.d nog
hopen te keeren door het lijerstel van
het aloude christelijke recht. Maar neen,
het eenig groote Hof van Arbitrage is
voor negentienhonderdJaren door den
Christus opgericht.'
Be Week.
Een week! is weer voorbij van bange
vre-eze en onrust en nog bestaat er niet
de geringste hoop een blijder dag te
zien gloren.
De P.ortugeesdhe republikeinen heb
ben overwonnen.
Een koning te zwak om te regeeren,
door geen raadslieden ter zijde gestaan
die met vaste hand het roer van staat
konden hanteeren, levend in een atmos
feer van corruptie, viel als slachtoffer
zijner eigen zwakheid', de republiek over
won.
Maar eenmaal in het bezit van tie
macht, eenmaal zetelend op zijn hoog-
sten troon, liet de revolutie zijn waar ka
rakter zien.
Nu kon de vrijmetselarij vrij haar spel
spelen, en opgehitst door de republi-
keinsche leiders, zwijmelend in den roes
diie de njaam „bevrijders des vad|er-<
landis" hun bezorgde, stormde het yolk
naar kerken en kloosters, bezoredfeUde
zidh met bloed' der onséhuldifgeln tem.
onteerdle met heiligs cbenenide h/imd de
gewijde voorwerpen.
Arme onschuldige zusters werden Te
midden der hun toevertrouwde kinderen,
die scheiend de handen om hiulp ten he
mel strekten, weggesleurd', mishandeld
en jn kerkers gesloten, terwijl de groot
ste bandieten in naam der vrijheid wjer-
den losgelaten.
'Dan was het parool, menschen mobiel
maken! Uit het dal kwamen ze naar "bo
ven,'bruin en pooïig, om 'den weg naar
Frans-Silvania vrij te maken. Naar het
„land laan gene zijde van de wouden."
Van deze. wouden die nog 'tot op d'ezen
dag voor het grootste gedeelte Oerwoud
zijn. Boomreuzen van ongelooflijke af
meting leven en sterven in dit ongestoor
de rijk van groen en zwart, en brons en
zilver, alleen aan* den wil der 'natuur ge
hoorzamend. Geen bijl raakt over hun
hout. Ze zijn sterk en geweldig als
de kara'kterhelden der Scandinavische
•dichters. 'Maar zij worden zwak en murw,
Ze worden roodbruin en als verweerd
lei.
Eeuwen staan 'zij in de Roemeensche
Karpathen te schilderen rtrouwe wach
ters aan de grens, voorposten (der ro
mantiek.
De menschen, die de meesters van de
zen bodem zijn, zoeken het hoogerop. Zij
zijn nog altijd iet of wat nomaden.
Een tikje meer 'dan de Zwitserscbe Sen-
nen Hat zijn, die met "den zomer en de
bloemen mee, naar de alphoogte en "heel
langzaam wëer naar het dal terug
trekken. Het vrije rijk van het oude volk
hier begint pas boven de laatste dennen
en strekt zich uit tot den kam van die
Bo'etschetsch r-^ waar de gemzen ,zich
soms vertoonen. Daar groeit voedsel in
overvloed voor idle schapen dezer mien-
schen. Daar besluipt ze de beer. Daar
doet de arend zijn schrille geluiden hoo-
ren, hoog in de lucht. En dlaar liggen
d'e rotsblokken en gram etste enen maar
zoo ih het roncf, waar ze hun kleine wo
ninkjes van kunnen stapelen.
Van de Walachijsche laagvlakte schui
felt de postweg tegen (de berghelling opj
Arm Portugal, 't was niet dat men
in het koningschap een minder goedle
regeeringsvorm vond te hebben, dan ,in
d'e republiek' ook dit régime zal Por
tugal niet weten op te heffen uit zijn
rotting van verval, 't was om den
godsdienst, den katholieken godsdienst
te doen.
'n Serie anti-clericale decreten j'sl
door 'de voorloopige regeering uitge
vaardigd, als men sedert het Fransche
schrikbewind niet gezien heeft.
De Jezifiten eerst worden verdreven,
hun grootste vijanden, en ook de andere
congregaties worden opgeheven. Pries
ters, monniken, religieusen worden over
de grenzen gezet, hunne goeleren ver-
verbeurd verklaard een zakgeldje voor
iiquidateurs en "dat alles in naam "der
vrijheid. (Een illustratie geeft het hieron
der volgend verhaal van "Pater Espinouzè)
Vrijheid van gedachte, vrijheid van 'druk
pers niet Katholiek is want deze wordt ge
proclameerd, als tenminste die gedachte,
die pers niet Katholiek is want dieze
wordt gesupprimeerd. Al het venijn der
hel mag worden uitgespuwd, als slechts
de naam van God niet worde gehoord.
Vrijheid verkregen door revolutie, ba
ren slechts oproer. Zoo ook in Frank
rijk waar de „Vrijheid, Gelijkheid en
Broederschap" haar eerste triomfen
vierde. Sedert maanden en maanden
werd openlijk, in heftige om niet te
zeggen misdafdige termen tot staking
aangezet. En geen hand1 tot afwering van
het kwaad werd uitgestoken. De regee
ring zat er'slap bij neer, en hoe kon ze
ook anders, waar ze uit mannen be
stond' die de revolutionaire en socialis
tische ideeën propageeren, en wien aan
stonds zou gezegd worden „gij zijt on
ze leermeesters geweest." En de regee
ring zag in d'at dit komen zou, en maak
te, wanneer het in de Kamer soms even
ter sprake kwam zich met een paar holle
frasen ervan af.
En nu plots grijnst het hun aan in heel
zijn omvang en neemt men maatregelen
die men van monarchistische regeerin
gen zou afkeuren. Mobilisatie en troe
penversterking. "En desondanks breidt
zich de staking uit en komen onophou
delijk onrustbarende berichten van meer
stakingen. Ieder gevoel van verantwoor
delijkheid is uit die menschen geweken,
en hoe [kan het ianders, waar ze in hun vrij
hei dgeen machten boven zich erkennen
en niet door de zachte banden van 'den,
godsdienst, die zij overboord wierpen,
binnen de perken worden gehout'eu.
Arm Portugal, arm Frankrijk. V.
Pater Espinouzè, de Fransohe laza
rist, die sedert een jaar in het klooster
van Arroios vertoefde waar Woens
dag der vorige week de overste, pater
Gomes en d'e generaal-visiteur pater
Fragues werd«n vermoord heeft aan
d'e woede zijner vijanden kunnen ont
snappen.
Vermomd als een landlooper, in een
versleten pak, met een rood'e das om
den hals en een pet op het hoofd, kwam
d'e jonge missionaris te Parijs aan, waar
een tweetal ord'egenooten hem opwacht
ten.
De „Univers" heeft d'en pater aan
stonds geïnterviewd.
Ja, werkelijk, zeide hij, iu kunt
het wel zeggen, ik ben den dans mooi
ontsprongen. En ik ben nauwelijks de
aandoeningen te boven, die ik heb on
dervonden. Men moet het beleefd heb
ben, om te kunnen begrijpen, wat het is.
Bedenk eens, dat ik van Woensdag-
d'agmiddag 1 uur tot Zaterdagavond en
Zondagmorgen in doodsgevaar verkeerd
heb, zonder ophouden, en dan op die
manier.
Sinds Woensdag, zegt u U sprak
-toch in uw telegram van Zond'ag alleen
over d'e jongste gebeurtenissen, als de
soms rechts, soms links van de Pracho
va, al naar de rivier dat toelaat Doch
voor ze in een laatsten klim den rechten
koers naar Predeal, naar Zevenburgen, in
slaat ii een goed uur voor de poorten
van Hongarije bruist uit een nauw zij
dal de Pelesch te voorschij'nin het vlug
ge en blijde gebaar, waarmee leen kind
aanholt op zijn moeder. Een bijzon
der diartele beek! Zij heeft in haar kort
verloop ree'ds de onmogelijkste hupper
lingen verricht en zoo wild rent zij daar
aan, dat men 'bang is voor haar ontmoe
ting met de moeder. Die gaat echter stil
en bedrijvig haars weegs. Twee kinderen
komen hier zich bij haar aansluiten.
Want van de andere zijde een stiller en
jonger zusje! gurgelt de Rea, 'zonder
pretentie, de Prachoa in.
Daar, waar de dalen van cle Pelesch en
de Rea, dat van de Prachosa snijden,
staat aan den Pelesch kant een groene
voorberg, van welks hoogte het een
prachtig gezicht is: over deze dansende
watertjes en "de zee van groen en zilver
en goud, die de toppen dezer*eindelooze
dennenbosschen lijken. Daarachter, in
vloeiende lijnen, die jn het mienschelijk
gevoel stroomen als vloeiende jnuztek-
noten, staal de compositie der Hoog-
Karpalhen omhoog, Meer beschermend
dan dreigend. En: lichtend!
Kier is in verre, grauwe dagen een
kloostertje gebouwd,- waarvan de ana
choreten "tot diep in het ontoegankelijke
Peleschdal wegscholen. Nadat in 1543
Bijzantium in de handen der Turken ge
vallen was,; verschanste het geloof zich
hier; zooals overal in de verborgen schuil
hoeken der Donau-vorstendommen.
In 1693 werd de kloosterkolonisatie
hjer ycrgro^ ,en, pa^r jh,qt hujs op den berg
Sinai dat van dezelfde orde is, „Sinaia"
gedoopt. Architect was "de grootwoiwode
Michael Cantacuzino, die bij gelegenheid
van zijn zwerftochten om de oude we
reldzee het voorbeeld op den ouden bij-
belschen berg, waarvan men 'den uitkijk
heeft over twee werelddeelen, goed had
opgenomen. Naar oud-christelljijk gebruik
staat 'de kerk in het midden, omgeven
door den hof en een vierkant kloosterge
bouw, dat alleen vensters heeft naar bin
nen, en blinde witte muren naar buiten.
Niet (ver van "dit klooster, met zijn stil
le oude gemoed, dat van zooveel geschie
denis weet, staat het nieuwe machtige
koningspaleis, Castel Pelesch (waar U.
M. De Koningin-Moeder gast zal zijn.
Het staat 'daar als een uitdaging aan d'e
toekomst Een symbool van de late maar
sterke overwinning van de beschaving
van het het avondland op 'beschaving
van het Oosten. Heel Roemenië is
een land mét twee gezichten, dat u
aankijkt, als een Janus-kop. Hier; het
'Oosten. Daar; Europa,. Kier in Sinaia
ziet men énkel; Europa. "Rijk, voldaan,
nobel Europa.En alleen de blauwe berg
lucht van het Oosten de wildheid der
verre wouden draagt de poëzie van
het Oosten, als een exotisch parfum in
deze atmosfeer, 'die vervuld is, met de
avondland1-winst 'van vandaag; en de
avondland-beloften van morgen.
Naar het uitgebreide gehouwen com jïtex
van Castel Pelesch gaan magnifieke
kunstwegen r—, en het paleis fonkelt in
zijn krans van groen, als een karbonkel
in een ketting van smaragd. Beneden in
het hoofddial van de Prachova ligt de nieu
we villa-stadinternationaal en toch
Roemeensch. Elk huis heeft hier zijn leigen
stijl. D,a,a,r jg nie^s scliematjsch alles stel
selloos. Een vaste rooilijn trekt alleen het
dal met z'n bergen. Maar naar 'één roem'
hebben alle bouwers hier gestreefd r—i
den roem van het „lieve". Deze stad is
als een jong meisje; lacht den jongsten
en 'den liefsten Jach van alle buitensteden^
Zonder gratie zonder werkelijke gratig
is niets, wat de Roemeen aanpakt!
De rails van de spoorbaan glimmen
naast de bedding der rivier. Benedien r-,i
van de stad uit: niet te zien ligt het
station. De koning pleegt zijn gasten
meest tot Predeal, tot de grens van Ze
venbergen, tegemoet te Stoomen. Vroe
ger, toen je nog geen auto's liadt i—i
plakte men ze daar in, door zes- en acht
spannen getrokken, eerekoetsenda
paarden vol rinkelende belletjes en "dg
postillons in de kleurige dracht van oud'-
Roemenië. En men voercle ze nret bclle-
tjes-gerinkel als een feestmotief in het
Pelesch-dal. Tegenwoordig gaat het an
ders. Met die spoor óf met auto's.
Al waren 'de dennenbosschen als "wil
de zeeën in het Prochova^dlal in het
Pelesch-dal is het windstil. Geen den
beweegt zich.
De slanke donkere voornaamheid de
zer stille boom en werkt decoratief b'ij
d'e toen voorname stille architectuur van
het paleis. De architect ervan, prof. Dö-
derer uit Weeneu, heeft iets willen ma
ken, dat hier passend en lachend was.
Niet iets, dat zou heerschen óf pronken.-
Toen koning Carol in 1866 zijn land
voor het eerst doorreisde, brachten Jhem'
de Roemeensche postpaard jes in een ge-
strekten draf (zij liepen in dit land, waar,
van prins Napoleon eens zeiRoemenië]
zal nooit sporen inoodig hebben) o.a.
naar het klooster Sinaia. Reed's toen^'
bij zijn eerste bezpek, voor enkele da-
