13
2e Jaargang,
No. 312.
9G Scicbche Sou/to/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
October
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handeis-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Uit de Leidsche Vroedschap.
De zitting van Donderdag was vrij
belangrijk, vooral door de behandeling
yan de salarisrbgeling der politieagen
ten. Over andere zaken werd wel gede
batteerd, maar dat had niet zooveel te
beteekenen. Onder de ingekomen stuk
ken de mededeeling van de benoeming
yan prof. D. A. de Jong, tot lid der ge
zondheidscommissie. Een gelukkige keu
ze, dunkt ons, al moeten we bekennen,
den heer de Jong niet van zijn heste
zijd'e te hebben leer en kennen in zijn
brochure tegenover de buitengewone
jslachthuisconimissie. Verder zeven aidV-
haesiebetuigingen van kerkeraden aan
het voorstel Briët, tot afschaffing der
kermis, met een adires van die vereeni-
ging van kermisvakgenooten >,Ons Be
lang" ,tot behoud En dan een verzoek
.van de Verhuurdersbond van Huiseige
naren om niet aan te nemen het voor
stel tot verbouwing van een blok wo
ningen Paradijssteeg Bouwelouwersteeg
Is er dan zulk een pjan, vroeg de heer
/Sijtsma, met een gezicht, alsof hij pas
gisteren in Leiden was komen women
en van geen Leidsche toestantLen wist.
jWe zouden hem aanraden over deze za
ken eerder informaties in te winnen bij
zijn collega den schrijver der Leidsche
brieven, want den Raad was blijkens
het antwoord van dien heer Korevaar
niets officieel mede te deelen, al kon
men er wel uit opmaken, dkt er iets
dn voorbereiding is. En toen ging die
heer Fokker een licht op, er wordt voor
gesteld' in die buurt huisjes onbewoon
baar te verklaren. Dat zal wel daarmee
dn verband staan. We weten dat de heer
Fokker snel is in het trekken van con
clusies, maar de heer Korevaar verze
kerde, dat er niets geen verband Be
stond'.
Als de heeren bij de mededeeling van
ingekomen stukken al zoo loslippig zijn,
is dit gewoonlijk een voorteekien van
langt discussies.
Bij het voorstel tot beschikbaarstel
ling van gelden ter voldoening van de
kosten van onderzoek naar de oorza
ken van het tekort op de exploitatie
van het openbaar slachthjuis, had de heer
Sijtsma eene juiste opmerking. Als een
crediet van f 250 is toegestaan, gaa,t
het niet aan om .f 1000 te besteden. De
heer Bosch, die bij afwezigheid van Dr.
Meuleman den voorzitter der Commissie
|het woord voerde, verzekerde, dat er
B. en W. op gewezen is, toen bleek, dat
het crediet veel te laag was, en die
voorzitter, die meende, dat het beter
was grooter crediet bijtijds aan den Raad
te vragen, merkte toch ook op, d'at de
som van f 1000 niet te hoog was, ge
zien de arbeid door de commissie ver
richt. Of de f 1000 goed besteed zijn,
zal in de toekomst moeten blijken.
Toen een eenigszins vinnig débat tus-
schen de heeren Fokker 'en Korevaar.
Als er iets hangende is omtrent de gas
fabriek, gaat de heer Fokker altijd in
het vuur en de overigens kalme en goe
dige Wethouder Korevaar wordt dan
geprikkeld1 en kan soms nijdig uit den
hoek komen. Het gold dpi aankoop van
enkele perceeltjes in de Speksteeg en
'de Langegracht, tot uitbreiding van de
kantoren en het is een telkens terug-
keerende kwestie. D'e commissie voor
de gasfabriek beschouwt zich ook wer
kelijk als zoodanig, en werkt vele voor
stellen uit en .doet kleine aankoopen,
als die noodig blijken en we zouden
zeggen, d'at is ook haar taak, want waar
toe benoemd de Raad andere commis
sarissen. Die zouden -niet noodig zijn,
mits dan de Raad met haar 31 leden
zelf optrad als Raad van Commissaris
sen. Enfin, practisch nut had het de
bat in zoover dat de raad zonder verdere
discussie het voorstel goedkeurde. De
heer Fokker had beter gedaan met een
stemming uit te lokken, hoe de Raajd1
over d:e kwestie denkt. Of hij veel me
destanders zou gehad hebben
En toen eindelijk het piece de resistan
ce: verordening houdende regeling der
bezoldiging der politiebeambten. Hier
bij bleek allereerst hoe deugdelijk de
Voorzitter, al is h ijgeen redenaar van
Öe zaak op de hoogte >yasA en .de hulde
die ide heer Bosch h^em bracht, nadat
het voorstel was aangenomen, voor de
degelijke voorbereiding en behandeling
dézer zaak was alleszins verdiend. Bn
dé discussie er over? Och er valt niet
zoo heel veel van te zeggen. De heer
Pera hield een zeer hooggestemd lof
lied op de politieagenten, van wie hij
meer dan van de onderwijzers verwacht
te beteugeling van toenemende crimi
naliteit, baldadigheid, etc. etc. De heer
Fokker besprak enkele zaken den inwen-
digen dienst betreffende, en toen kwam
de behandeling. De meeste amendemen
ten waren bij deze gelegenheid gemaakt
om te worden ingetrokken of verwor
pen, enfin, als paradepaard hadden ze
hun dienst gedaan. Bij de stemmingen
over sommige amendementen groote
meegaandheid van den Raad met B. en
W. en soms alleraardigste combinaties
van namen. Zoo bijv. een a men dement
waar alleen de heeren Fokker, Sijts
ma en Timp voor waren, me dunkt de
heeren zullen zich verwonderd hebben
over hun samenzijn. Eenx waarvoor de
heeren Pera en van Gruting alleen stem
den en zelfs een amendement, waar
onder de heer Pera alleen zijn schou
ders had gezet. Zooals gezegd de dis
cussie had niets om het lijf en toonde
alleen aan, dat de voorzitter er prach
tig inzat.
En toen kwam nog een onbeteekenend
debat. Er wordt voorgesteld om enkele
huisjes in en om de Paradijssteeg on
bewoonbaar te verklaren. In de vorige
zitting was dit voorstel aangehouden om
de heeren gelegenheid te geven ;de wo
ningen zelf te gaan zien. En nu kwam
er weer een voorstel tot aanhouding,
eerst op grond van een te verwachten
wijziging i n de woningwet, doch de
dé heer Vergouwen vergat er bij te voe
gen, wanneer die wijziging zou komen.
Een voorstel WIIdeboer-Roem, en ge
steund door de heeren Fokker en Ver
gouwen werd verwbrpen, met 22 te
gen 8 stemmen. Daarna wilde de heer
Briët de huisjes in jde Matthijspoodt
nog eens gaan zien, en stelde voor om
althans de beslissing daarover aan te
houden tot de volgende vergadering. Hij
deelde daarbij mede, dat de eigenaar
zekere heer Mooten, die huisjes het vo
rige ja£fr pas had gekocht en dat hjij
toen had geïnformeerd of ze misschien
ook onbewoonbaar zouden worden ver
klaard, waarop hem verzekerd zou zijn
van niet. Na eenig heen en weer ge
praat werd' ook dit amendement ver
worpen inet 20 tegen 10 stemmen. Me
dunkt zoo, waartoe begeeft de hr. Mooten
zich in zoo'n avontuur om huisjes te
koopen, waarvan hij zelf niet zeker is,
of ze wel bewoonbaar zijn.
Hij kon zijn spaarpenningen beter be-
leggen, want leven van het ellendig wo
nen zijner medemenschen lijkt me toch
altijd een naar bestaan.
Toen nog een klein debat over de
kwestie van den Alg. Ned. Typogra
fenbond. Deze had verzocht de voor
waarden voor aanbesteding van ge
meentel if-: drukwerk 'in dien zin aan te
vullen, dat het den aannemer patroon
niet zal geoorloofd' zijn een .werkman
uit zijn dienst te ontslaan, of in zijn
dienst niet toe te laten, omdat hij lid
is- van een vakvereeniging, wat bij den
heer Groen zou gebeurd zijn. De hee
ren Fokker en Sijtsma baalden ;er de
kwestie van geloof bij, wanneer een pa
troon een werkman zou ontslaan, omdat
hij Katholiek was of gereformeerd', zou
dat ook niet te pas komen. Zeer ter sne
de merkte de Voorzitter op, dat men
aan zulk een aannemer de gunning zou
kunnen weigeren, zoodat de heeren daar
tegen zouden moeten stemmen, maar
d'at men den aannemer niet kan dwin!
gen. De heer P. J. Mulder maakt zich
boos: de heer Fokker zou er wel an
ders over denken, als hij zelf knechts
had. Enfin het verzoek, waar de heeren
Fokker en Sijtsma voor hadden gespro
ken, werd verworpen met 24 tegen ,4
stemmen.
Toen nog het voorstel tot levering van
gas aan de gemeente Rijnsburg waar
over geen discussie plaats had, en dei
agenda was afgehandeld.
De heeren Pera en van Hoeken maak
ten evenals de heeren Roem en Zwiers
enke.le opmerkingen over het onvoor
zichtig varen der zandbakken. De lieer
Meuleman trok zijn voorstel aangaande
contract met het St. Elisabethgasthiuis
ter verpleging van armlastige patiënten
in, en de lieer Fock^ma Andre^ yro_eg
of B. en W. eens wildën onderzoeken
of bij de telefoon de vermleerderiii.ig.
van bedienend personeel wel gelijken
tred houdt met de vermeerdering van
aanlsuitingen, want men wordt te lang
zaam geholpen.
En daarmede was het uit. .Het was
ook half zes geworden.
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
't Is nog in 't geheel niet rustig in
Portugal.
wat ook de regeering en de door haar
geinspireerde journctlististen zouden wil
len doen vermoecfén. Toch vermelden ook
die berichtgevers, zei het dan mét een
glimlachje van verontschuldiging, de er
gerlijkheden die zijn geschied, ofschoon ze
beweren dat de andere berichtgevers om
dat er niets te doen is, sterk gekleurde
berichten aan hun bladen zenden. Wat er
van zij, de correspondent vah de „Berl.
Lok. Anz." die ons herhaaldelijk zeer be
trouwbare personen als pater "Espinouze
bewijzen het, naar waarheid van den
stand van zaken op de hoogte hield, seint
wederom het volgende aan zijn blad.
„Gedurende den nacht van Woensdag
op Donderdag werd het leger opnieuw
gealarmeerd. Cavalerie en artillerie had-
zelfs een punt midden in de stad bezet.
De reden was een vechtpartij voor liet
klooster te Campanilo. Wederom ver
zekeren autoriteiten en rèpublikeinsche
kranten, dat de Jezuieten vanuit het kloos
ter met bommen hadden geworpen, maar
van deze 'daad was geen spoor te vin
den. De waarheid is, dat soldaten en ma
trozen bij het plunderen van het kloos
ter ruzie kregen, begonnen te vechten en
te schieten.
De revolutionairen hebben ook in dit
klooster weer huis gehouden afs echte
Chineesche barbaren. /Toen ik voor het
klooster aankwam, brachten repüblikein-
sche autoriteiten de brandkast naar bui
ten. Nadat de officieele inbeslagneming
had plaats gehad, begonnen de soldaten
te plunderen. Het optreden was eenvou-
'dig zonder weerga, barbaarsch en weer
zinwekkend .De heiligen-beelden werden
stuk geslagen, de kaarsen gebroken en'
door de kerk gesmeten, de priestergewa
den en andere voorwerpen uit die sacris
tie gehaald en verscheurd. Uit zuivere
kwaadwilligheid werden zélfs de armoedi-
geste voorwerpen uit de pries ter cell en
vernield
Ergerlijk was het om te zien, hoe een
kerel in oificiers-uniform, met diit alles
stond te lachen."
Dan vervolgt de correspondent: i,De
mannen van de voorloopige regeering be
ginnen thans te voelen, dat zij de teugels
van het bewind minder vast 'in handen
hebben 'dan, zij wel dachten. Onder de
soldaten heerscht groote ontevredenheid,
zij klagen over alles, over het eten, en
den dienst.
Toen ik gisteren bij den minister van
buitenlandsche zaken was, lieten drie on
ooglijk uitziende infanteristen niet af oï
zij moesten den minister te spreken krij
gen. Wat de bedienden van "den minister
ook deden, niets hielp. De soldaten ver
schaften zich met geweld toegang 'tot bet
kabinet van den heer Machado en de mi
nister moest hen eerst tienmaal de hand
drukken en bidden en smeken voor ide
heeren soldaten ,die natuurlijk kwamen
klagen, heengingen."
Zoo'n toestand is op den duur onhoud
baar, zegt de correspondent.
Ook een correspondent van het „Berl.
Tageblatt" vertelt d'at bij het klooseftr
Gampolido gestreden wordt en nieu
we gevechten worden verwacht
Over
Koning Manuel
komen uiterst gekke berichten binnen.
Bra ga, de voorloopige president van
die republiek heeft aan een vertegen
woordiger van de Daily Express gezegd
d'at hij het waarschijnlijk achtte, dat
Doin Manuel zich zou vestigen in
Duitscliland', en wellicht zelfs dienst!
zou nemen in het leger.
Voor waarschijnlijk zal men hier wel
geven wat men "hoopt doch het allerver-
makelijkst wat aan de „Daily Telegr."
uit Gibraltar geseind won'dit ,n.I. dat
koning Manuel bezig is een uitvoerig
geschrift samen te stellen over de ge-
beyrienisseg in Rfirlyoab >velk geschrift
hij na zijn aankomst in Engeland als
brochure zal déen verschijnen.
Alles is te verwachten, behalve dat h'ij
zich tot zulk een clownerie zal verla
gen. Intusschen doet het goed te we
ten, dat hij nog in Gibraltar zich bevindt,
dicht bij zijn land.
De Spoorwegstaking
in Frankrijk is volgens officieele be
richten wat aan het verloopen, ofschbon
overal weer kleinere stakingen dén kop
opsteken.
De regeering, niet onvoorbereid, heeft
met sterken arm dë oproerige bewe
ging in den nek gevat en overal is ge
handeld naar de volgende instructie
dbor de regeering aan de prefecten rond
gezonden
„Wjl in verband met den tegenwoor-
dligen toestand, in overeenstemming met
d'e militaire overheid de noodige maat
regelen treffen, opdiat op het eerste
teeken het plan voor geval van staking
op de lijnen van de P. L. M. en de
Ouest-Etat kan worden toegepast. Han
del in overeenstemming met de recht
banken om alle daden van sabotage
onmiddellijk en zeer krachtig te onder
drukken. Neem alle maatregelen, wélk*
gij noodig zult achten, voor de voor
naamste vertegenwoordigers der maat
schappijen, om individuen, die belast
znij mei: het propageeren van de sta
king te beletten de spoorwtegstatioins
binnen te dringen. Zend zooveel moge
lijk op de plaatsen, waar gij meent dat
dit noodig voor arresstaties en somma
ties is een ambtenaar van de politie. Het
is mogelijk, dat eenige vakverleenigiin-
gen o.a. de grondwerkers en de electri-
ciens haar medewerking aan die sta
king verleenen en daden van sabotage
plegende toegang tot de spoorwegen
moet worden verbodjen aan deze ele
menten van wanorde. Ik beveel u aan
te voorzien in alle eventualiteiten en
in de gevallen die zich voordoen te han
delen met de grootste snelheid."
Door geheel Frankrijk hoort men dan
ook van arrestaties na sabotage. Hier
voor de volgende telegrammen
De commissaris van politie te St. De-
nis h£eft 7 stokers en beambten van de
electrische centrale „Edison" wegens sa
botage in hechtenis genomen en 2 per
sonen wegens beleediging van agen^
ten.
Bij Montpellier zijn wed'er eenige te
legraafdraden doorgesneden.
Bij Nancy werd een schildwacht dioor
een trein aangereden"hij werd met g>
broken schedel opgenomen.
Bij Jauchery is sabotage gepleegd1 en
werden 2 personen gearresteerd.
Twee beambten te Hasebrouck zijn
wegens aanzetting tot staking jn hech
tenis genomen.
Te Lyon zijn 23 telephoon- en tele
graafdraden doorgesneden in den loop
van dén dag zijn te Vanissiers de ver
bindingen hersteld.
Te Rijssel zijn tegen 12 personen be
velen tot inhechtenisneming uitgevaar
digd.
De secretaris-generaal yan de sectie
Chalons van de vereeniging van spoor
wegarbeiders is te Verdun in hechtenis
genomente Chêlons zijn eveneens twee
personen gearresteerd. (Tq Revigny zijn
2 telegraaf- en' 14 telephoon lijn en door
gesneden.
Je Vincennes overvielen de stakers een
loodgieterswagen. Zij moesten door de
politie uiteengedreven worden. De hoofd
ingenieur Sibille werd vrij ernstig gewond
In tegenstelling mei vroegere berich
ten schijnt „koning Pataud" den dans
ontsprongen.
In een vergadering van electriciens
werd medegedeeld, dat Pataud zich op
een veilige plaats bevind en niet in hech
tenis kan worden genomen, dat hij echter
na de staking zich ter beschikking van
de justitie zal stellen.
GEMENGD.
Aan het Berliner Tageblatt wordt uit
Frankfort a. d. M. gemeld, dat het de
Tsaritsa minder goed zou gaan in den
laatste dagen in een ziekenstoel rondrijdt.
Men beweert, dat de baden van "Nau-
heim haar aangepakt hebben.
Uit Peking komt de tijding, dat 500
man Chineesche grenstroepen in de pro
vincie Joennau aan liet muiten zijn ge
gaan. Bijgestaan door Tibetanen hebben
zij zich meester gemaakt van Tsjoeng-tien
een stad in het noordwesten van'Joennan.
Ujt loeng-ning en Lj-kiang zijn troepen
tegen de muiters afgezonden en waar-,
schijnlijk zal de muiterij wel zonder veel;
ernstige tegenstand worden onderdrukt,-'
Tegen yeler verwachting in is de
herdenking van Ferrer's terechtstelling!
in geheel Spanje rustig verloopen. Er
werden vergaderingen >en betoogingen ge}-
houden, maar nergens, odk niet te Bar
celona, waar het garnizoen geconsig
neerd was, en order had ontvangen zoo
noodig met scherp te schieten, zijn wanor
delijkheden voorgekomen.
In antwoord op een betreffende
vraag zeide Canalejas in de Kamer, 'dat
de regeering zich zal verzetten tegen del
immigratie van de uit Portugal verdreven
geestelijke orden, behalve van de orden
die tot de Spaansche nationaliteit behoo-
ren.
Het departement van Buitenï.
Zaken te Londen heeft na lange aarz!el«
ling het eerste paspoort voor Portugal af
gegeven, waarin aan de nieuwe Portugee-
sche regeering, die nog niet door Enge
land erkend is, hulp en bescherming word
gevraagd voor een 'Engelsch ingenieur.;
BINNENLAND.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besluit is de gepensionneerdJd
kapitein der infanterie van het leger in
Ned.-Indië, C. H. Hoedt, terzake van zijn
gedrag bij de krijgsverrichtingen in Ce
lebes in 1905, alsnog benoemd tot ridder
4e klas der Militaire Willemsorde;
is. voor den tijd van één jaar, besten
digd als Rijkskeurmeester in bijzondereo
dienst te Eindhoven, de Rijkskeurmeestei.
H. H. Nyssen, aldaar.
Volksbond en Patronaten.
Op de 6 November te Amsterdam te
houden Centrale Raadsvergadering van
den R. K. Volksbond is door de afdeeling
Amsterdam een motie aan de orde ge
steld, waarin de Centrale Raad uitspreekt,-
er bij de besturen der patronaten ten
sterkste op aan te dringen, hun bescher
melingen bij het verlaten van het patro
naat te wijzen op de bestaande R. K. So
ciale en andere vereenigingen, en hen aan
te sporen, daarvan lid te worden;
en te besluiten, de afdeelingen van dien
Bond aan te sporen
a. de bestaande patronaten krachtig te.
steunen en, waar no&lig, zelf het initiatief
tot het oprichten van patronaten te ne
men
"b. door het oprichten van j'ongelings-
vereenigingen in eigen boezem als ver-
vofg op "de patronaten, den overgang van
patronaat tot Volksbond gemakkelijk en
geleidelijk te maken.
De Rijksmiddelen.
De maand September 1910 is voor 's
Rijks schatkist een betrekkelijk gunstige
maand geweest. Er werd nl. f 720.244.881/2
meer ontvangen dan in de gelijknamige
maand van 1909, toen de-opbrengst ook
reeds f677,000 meer bedroeg dan in <ia
correspondeerende maancl van 1908. Toch
noemen wij de uitkomst van de afgeloo-
pen maand slechts betrekkelijk gunstig
omdat het meerdere niet voornamelijk
voortkwam uit het middel, waarvan men
het zou verwachten, den accijns op het
gedistilleerd, maar uit het wisselvallige
successierecht. Ook de opbrengst van de
bedrijfsbelasting heeft ditmaal veel tot
het surplus boven verleden jaar bijgedra
gen. De opbrengst was'f 14.212.468.371/2
tegen f 13,492,241,49 in Sept. 1909.
Het totaal over "de eerste negen maan
den van 1910 bedraagt f 124.833.891.83*
terwijl in dat tijdperk over 1909 ontvan
gen werd f 118.234.772.76!/2. De vermeer
dering bedraagt dus tot nu toe
f 6.599.119.06i/o.
De Spoorwegstaking in Frankrijk.
De Staatsspoorwegen en de Centraal
Spoorweg nemen tot nader order geen
vrachtgoedzendingen ten vervoer aan, be
stemd voof statons van den Franschert
Ooster-spoorwcg (Est Francais) en voor
het transito-vervoer over zijn lijnen via
Givet en Treignes, "behalve voor enkel?
stations waarheen het vervoer via Treig
nes kan plaats hebben.
Een zonderlinge Benoeming.
In de Donderdag gehouden Vergat! ring
van "den Rotterdamschen gemc rati
was aan de orde de benoeming 1 een
leeraar in de aardrijksknude aan hel Eras-
miaansch gymnasium.
De voordracht daarvoor vvas jtenigszin*
