33 Katholieke Sociale Week. Het erfdeel der Malleroy's. Ie Jaargang, No. 266. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Maandag Augustus 1910. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent; ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere rege1 meer 10 cent. De 40 millioen. f [get voorstel pm voof onzjq ikustvieir- iïïédiiging ,40 milliioön uft te gevieti itiöét [(de Kamerleden, (die in deze 'tedhjiisjch^ J2aak geen 'deskundligletn zijn, wtpl vopr (een moeilijke beslissing plaatsien. Vooral, waar het blijkt, hoe die deskun digen, de ministers van oorlog en mari- ine, de raad vanldefensoie en andere specla- ïdteitetn, ihet op verschillende punten z.op Schromelijk pin eens zijn. De eenen achten zooveel pantserscbe- pen en torp-edobooten noódiig, die atir jderen weer minder. "De eenen willen aan "den mond (dleir (Westers oheide twee TortenBe anderen lachten oen lort vpldoende,. D eeene willen het fort Kijkduin bij den 25elder gepantserde koepels geven; "de deren óorcleelein zulks niet noödig. De regeering stélt voor het beheer van de heele kustverdediging aan 'die marine Jover te laten; en de deskundigen van| ide marine zijn het hiermee roerend eens. Alleen de deskundigen van de land- (macht zijn er "mordicus, tegen, O.a, nie mand minder dan die chef van den gepie- Xalen staf. Zoo zijn er nog meer verschilpunten, friaar vooral het laatst door ons genoem- jöe aoet de deur trie. De Kamerleden staan voor een moei lijke beslissing. Dat men g&d bestede voor onze kust verdediging, zonder welke onze onafhan kelijkheid gevaar zou kunnen loopen, goed» Maar dat men dan eerst de zeker heid bezitte, bij een uitgave van 40railr iMoen, dat het bestede geld inderdaad goed besteed worde, en dlat door diezq grobïe uitgave alles met onze kustverde diging in orde is. Maar ons dunkt,, dat voor verschilletnr (de Kamerleden, bij zoovéél meeningsver- IsChil onder de deskundigen, die zeker heid Jii et bestaat, en Bat deze Kamer leden dan ten volle verantwoord zijn, in- (dien zij stemmen tegen dit voorstel, 'idat 40 millioen gulden uit de zakken der (Nederlanders haalt, zonder dlat mqn mét Zekerheid weet, of het, bij /aanneming, pnze kustverdediging inderdlaad f inaal zal '{ten góede komen. Mr. A. Baron van "Wijnbergen sprak •Zaterdag ochtend over het vraagstuk dier .rëclasseering van ontslagen gevangenen. De belangstelling in den n/isdadiger, die W de maatschappij terugkeert, mag voor al, daar wees spreker in die eerste plaats op, geen modegril worden; ook moiet men zidi geen te groote illusie maken bij dit werk, daar de pra'ctijk leert, dat (de resultaten "in het algemeen droevig Zijn. In de allereerste plaats vindt 't par- FEUILLETON. 19) Vluchten voor hen, en u verlaten t±r. Gij zoudt onder mijn oogen gedood Worden, en uw dood zou de mijne zijn. Vluchten, zonder dien verrader te straffen» Laat idie zorg aan dftzen God van gerechtigheid Thierry om wille van uw taioeder pm wille van uw kind, vertrek! i= Moeder! Red je zelf, red je kind; ik zweer jje, zij zouden je dooden.... Vertrek! ,Daar zijn zeVlucht daarheen Neen, blijf bij mij, mijn zoon... zij zullen je miet dooden vóór mij. Zij ging voor hem staan, maar de Mal- Jeroy vatte haar bij den arm, /en trok haar weg. Wilt gij hem dan vermoorden1? Zeide £ij met bevende stem. Foei mevrouw, voor wie ziet ge! ons laan, antwoordde Malleroy ironisch, ter- Wijl d'e haat uit zijn oogen sprak. Maar (die jonge man heeft mijn zoon beleadigd £n Richard moet hem dus wel rekenschap dragen. 11= js pnmogejlijk'...^ ticujier initiatief hier pen terrein van Werkzaamheideerst als het tekort schiet is de staat verplicht het ontbrekende aan té vullen. Bij h et WCrk Van. Be Zorg voor "de ont slagen gevangenen, moiet steeds op' 'den voorgrond staan, dat "de grondoorzaak der criminaliteit ligt in de godsdienstloosheidj. De staat moet zijn streven ler dan ook op gericht houden, pm deze grondoorzaak van criminaliteit bij zijn gevangenen op tq heffen. Hierin ligt pen groote moei lijkheid, omdat Wij leven in een gemeng- den staat. Splitsing van ons gevangenis wezen, in tuchtscholen en rijksopvoedings gestichten is daarom aanbevelenswaardig, de tuchtscholen moesten feitelijk zuiver confessioneel zijn; en in geen gevange nis mogen góede aalmoezeniers ontbre ken» In de gevangenis moet verder vooral de misdadiger 'doordrongen worden van het verderfelijke van het alcoholisme, en Igoed vakonderwijs ontvangen. ,Wjjl de gevangene dan geheel in handen der overhead is, heeft de overheid in de eer ste plaats den plicht, aan de voorberei ding tot terugtreding van den gevangene in de maatschappij, te Werken. Met ver schil in leeftijd, aanleg en ontwikkeling zal rekening moéten worden gehouden; nog heeft de overheid te letten op den tijd van het ontslag, op de beschikking over de uitgangskas enz. Spreker waarschuwt in dit verband te gen overdrijving vaji zekere richting; de gevangenissen mogen niet verliezen het karakter van strafgestichten. Spreker spoorde aan tot toetreding tot het Ge nootschap voor Zedelijke Verbetering van Gevangenen, dat zich immers óók het lot van Katholieke gevangenen aantrekt. De plicht der overheid,, om zich recht streeks met het lot dier gevangenen te be moeien, houdt, als algenveene regel, op.bij het ontslag van den gevangene uit ihet ;strafgestiaht. [Fe zeggen, fiat de ontvangst, die de ontslagen gevangene in de maat schappij ondervindt, is eendoor de over heid niet gewild, maar niettemin door haar veroorzaakt gevolg van de straf; dat zij derhalve verplicht is om het weg te nemen, is onjuist. De ontvangst van de gevangenen in de Maatsohappij is niet een gevolg van de ondergane straf, maar van de vrijwlilig begane misdaad. Hem te helpen is du9 niet een eisch Van 'liefde, maar van rechtvaardigheid. Daarom behoort de zorg voor ontsla gen gevangenen in de eerste plaats aan het particulier initiatief, gesteund door de overheid. Want met het oog op kans tot recidive heeft de staat bij de zorg voor ontslagen gevangenen ook belang. Alleen die 'ontslagen gevangen "komen voor reclasseering in aanmerking, van wie valt aan ta toonen, dat zij hulp behoeven en willen aanvaarden. Spreker beveelt aan de oprichting in elke plaats, waar een strafgesticht is, van een comité van 3 of 5 personen, dat re laties onderhoudt met hen, die bereid en in staat zijn om ontslagen gevangenen in dienst te nemen. Voorts oprichting van En waarom? Hebt gij niet eens gezegd dat gij u schaamdet voor de laf heid van Richard? Welnu, gij moest ver rukt zijn, dat uw zoon zijn moed toon de» Richard, in 'sHemels naam! riep. de ongelukkige vrouw. Vooruit, in positie! riep Richard met een weinig bevende stem. .Volgaarne! riep (Thierry, en "daar God rechtvaardig is. Zij plaatsten iioh in positie, maar de gravin wierp zich tussclien de tegen standers en hechtte iich krampachtig aan den arm van Thierry. Uit liefde voor mij Thierry!Tiep zij, wilt ge mijn dood? "Tiij liet de punt van zijn degen zak ken. De lafaardriepen de graaf en Richard tegelijkertijd. Hij is bang! Tref hem dan, riep de graaf tot Richard, misschien zal hij dan den moed hebben zich te verdedigen! Helf! Help! riep de gravin, terwijl de Malleroy poogde, haar van Thierry af te rukken. Help! moord! help! .Vader h elp Zij bemerkte den markies de Courlans, die ondersteund door zijn knecht, aan kwam loopen. Op bevel van den markies, verwijderde de bediende zich. Wat gebeurt hier? vroeg de Cour- Lans. Waarom dat geschreeuw "die wan- 'hoppiB(erepgè re, w&t j/S gr?. eeln doorgangshuisna verblijf in een dergelijke inrichting zal de ontslagen ge vangene gemakkelijker in de Maatschappij terugkeeren, dan wanneer hij onmiddel lijk uit de gevangenis komt. Wezen, doel en taak der vakor ganisatie. Mr. P. J. M. Aalberse hervatte Zater dag zijn Dinsdag' afgebroken les over het wezen, het doel en de taak der vakorga nisatie. Bij de beschouwing van den ontwikke lingsgang der vakbeweging, zoo betoogde srpeker moeten wij in het oog houden, dat door de bestaande toestanden en ver houdingen die ontwikkeling wel sterk be- heerscht wordt door het naaste doel, het verkrijgen van rechtvaardige arbeidsvoor waarden door gemeenschappelijke onder handeling, maar dat voor een juiste op vatting van het wezen der vak-organisatie toch ook het einddoel steeds in het oog moet worden gehouden. Dat is: op het gebied van den handenarbeid medewer ken aan de weder-organisatie van de maatschappij. Door dit einddoel in het oog te houden, leert men van hoe groote bcteekenis de vakbeweging Ts bij de oplossing der so ciale kwestie. Door dit einddoel zien wij de vakorganisatie van landbouw- en mid denstand, hoewel, wat het naaste doel be treft, grootendeels van de vakorganisatie der arbeiders verschillend, toch met haar ^indstrekking en beteekenis overeenko men. Zoo zullen wij koin-en tot autonome beroepsstanden; voor den middenstand ,bv. publiekrechtelijke lichamen, die uit dezen stand voorkomendie niet zuiver advise erende, maar regeerende licha men, aan welker verordeningen de in het gebied dier kamers gevestigde midden- denstanders zich zullen moeten houden. Een poging, maar een jammerlijk mis lukte, om fot zulk een sociale vertegen woordiging te geraken, is de instelling Ider Kamers van Arbeid geweest, die echter, op zuiver liberalistische leest ge schoeid, niet de minste bevoegdheid heb ben gekregen, en slechts nut hebben als foutief model eener eigen sociale ver tegenwoordiging van maatschappelijke groepen. Verschillende sociale verbeteringen, als b.v. de sociale verzekering, komen niet tot stand, omdat de ondergrond', om dat de organen voor de toepassing der sociale wetten niet aanwezig zijn. De meest logische oplossing van het vraagstuk, hetwelk naar spreker's mee ning de sleutel is tot de oplossing van de heele sociale kwestie, ziet spreker in het wetsontwerp der staatscommissie voor den middenstand, dat het kiesrecht voor de standenvertegenwoordiging zóó wenscht te regelen, dat zij samengesteld wordt uit de vereenigingen, waaruit de publiekrechterlijke vertegenwoordiging voortvloeit. Daarom moeten b.v. de mid- denstandsvereenigingen miu reeds zoo ge organiseerd Worden, dat zij in de toe- Zij willen hèm doodenzeide zij op Thierry wijzende. "Monïenay dooden!... brulde de markies. Malleroy En 't is mijn zoon. b=Uw Zoon herhaalde de markies verwonderd, uw zoon Hij wilde verder spreken, maar Zijn lippen brachten slechts onsamenhangende woorden uft. Zijn gelaat zette op; het scheen alsof het bloed hem uit die oogen en mond zou loopen. Hij bracht de hand' aan zijn hals waarschijnlijk om zijn das los te maken. Plotseling zakte hij ineen. Hij hield zich nog vast aan de 'jas van de Malleroy die zijn arm greep. Terwijl de graaf trachtte los te ko men, zeide Berengère plotseling tot Thierry ■^"Vlucht Thierry! .Vlucht! voor mij en je kind! Hij wieq) zich op Richard, die hem den doortocht versperde, wierp hem op zijde zonder diens degenhouw te beantwoor den, die hem slechts even den arm raakte. In enkele sprongen was hij aan 't einde 'van den tuin, liet zich langs den heuvel glijden, zwom de rivier over, en ver dween weldra achter het kreupelhout. Vilde HOOFDSTUK* De weg, dien Thierry tot zijn vlucht koos was te gevaarlijk, dan dat iemand (hem durfd^ ^qh^eivolg^n. Overigens fee komst passen in het stelsel (der autono me beroepsstanden. Dit stelsel acht spreker niet geheel hersenschimmig ;in alle landen staan de bekende Katholieke sociologen op het zelfde standpunt. In hoeverre op tien duur de organisa ties zelve een publiekrechterlijk karak ter zullen krijgen, of dat zij in hoofd zaak op sociaal gebied de taak zullen krijgen, welke thans pp politiek gebied door de kiesvereenigingen wordt ver vuld, valt niets a priori jiit 'te maken, maar zal van verschillende omstandighe den afhangen. Voor een land als het onze is het laatste echter meer waarschijnlijk dan het eerste. Productie en consumptie-coöperatie. Dit onderwerp werd behandeld jn de namiddag-bijeenkomst door mr. A. Tepe. In de hedendaagsche samenleving, al dus deze, heeft het woord coöperatie de ruimere beteekenis erlangd vansamen werking op economisch terrein. Als al gemeen verschijnsel is de moderne coö peratie te beschouwen als de natuurlijke reactie tegen de practische doorwerking der individualistische economie. Het groote voordeel der coöperatie is, dat zij het gemeenschapsleven bevor- de rt,en tevens den weg baant tot volle ontwikkeling van het vrije persoonlijke handelen. Het wezen üer coöperatie, die in Duitschland haar bakermat heeft, wordt niet bepaald door het toeval, doch door de natuurlijke economische verhoudingen der verschillende landen. Zoodra zich in de bestaande econo mische verhoudingen in de verschillende landen de coöperatie hier in deze, elders in gene gedaante, begon te ontwikkelen, deed zich algemeen de behoefte gevoe len aan vaststelling van het rechtska- rakter der coöperatie, en kwamen achter eenvolgens in de verschillende landen] wetten tot stand tojt regeling van de coö peratieve vereenigingen. Hoewel in juridischen zin ook daar coö peratie aanwezig is, waar groot-indus- trieelen, of in het algemeen menschen met kapitaal, zich vereenigen tot bevor dering van eikaars stoffelijke belangen, overeenkomstig de bepalingen der wet tot regeling van de coöperatieve vereeni gingen, wordt hier bedoeld die samen werking, die ontstaan is uit de natuur lijke behoefte der minder kapitaalkrach tigen om 2ich sterk te maken tegen de overmacht van het kapitaal. Spreker weidde breedvoerig uit over productie- en consumptie-coöperatie, en betoogde de wenschelijkheid en noodza kelijkheid dier laatste voor ambachtslie den en de arbeidersklasse. De middenstand heeft in de coöpe ratie zelf een krachtig middel om de na deden, die voor hem uit de arbeiders- coöperatie zouden kunnen ontstaan, op te heffen. Pater Ermann S. J. hield Zaterdag- minde iedereen op het kasteel hem, ien had geen der bedienden dus lust hem te vatten. Terwijl de Malleroy en zijn zoon met enkelen hunner bedienden dein grootein omweg maakten langs den grooten toren en de ophaalbrug om te trachten hun Vij and te vangen verdrongen Berengère, Ca- mille en eenige bedienden zich om de Courlans, die nog niet tot bewustzijn ge komen was. Men zond een renbode tiaar Rennes om een geneesheer te halen, maar [het was reeds al te duidelijk, dat (die hulp toch te laat zou komen. Getroffen door een beroerte-aanval, die men reeds zoolang gevreesd had, zou 'die grijsaard niet meer tot bewustzijn komen. De gravin en Camille bleven bij zijn rustbed. Suzanne sloot zich in haar ka mer op. De graaf en "Richard kwamen eerst zeer laat van hun speurtocht die geen resul taat had opgeleverd terug. Zij kwamen even zien bij het bed waarop de markies lag en trokken zich terug zonder |een woord tot mevrouw de Malleroy gespro ken te hebben. Toen Berengère vermoedde dat zij zich ter ruste begeven hadden en zij niet meer door hen bespied zou worden, liet zij den markies aan 'de zorg van Camille over, en ging naar haar kamer. Terwijl zij verschillende papieren van feÜegLW>qlit, h^in egQ Jaiigejti avond een lezing over 'drankbestrijding en sociale actie. Hij stelde op den voordrond, dat de Katholieke Idrankbstrijding niet Ijjkt opj de actie van den Alg. Ned. Geheelont- houdersbond, die zich niet heeft kunnen! onthouden van "vrij-socialistische propa ganda, nodh1 op die van de Ned. Ver^ eeniging tot afschaffing van alcoholhou^ dende dranken, die een algeheel wette lijk verbod wil van invoer en verkoopj van alcoholhoudende dranken. De Ka tholieke drankbestrijders willen redelijke! wettelijke maatregelenzij willen niet een ieder tot geheelonthouder maken,- idoch haar doel is zooveel mögelijkmen- schen te winnen voor geheelonthouding,- om zoodoende zooveel mogelijk1 men schen te winnen voor matigheid. De drijfveer van de Katholieke drank bestrijding is de Christelijke liefde, de' leiddraad der wetenschap. De Katholieke sociale actie is een ac tie van Katholieken op waarlijk Katho liek Standpunt, is een actie voor sociale verbeteringen, en idaaronder is de ge wichtigste, die voor de drankbestrijding. Voor 40 jaar wisten de Katholieken nog weinig van drankbestrijding. Thans bestaat er een afzonderlijke Katholieke drankbestrijding, die het alcoholisme met zijn ganschen nasleep yan rampen wil terugdringen, zoover, dat het niet meef is een ware volkskwaal. Het verband tusschen drankbestrijding en Katholieke sociale actie is velerlei. De K. S. A. wil opheffing van alle in dividuen, de Kath. drankbestrijding al léén van die individuen, die tijoor het drinken in verval zijn geraakt of dreigen te geraken. Het alcoholisme is de voor-; naamste oorzaak van véle maatschappe lijke euvelen, welke de K. S. A. zoekt te bestrijden de drankbestrijding is dus een onderdeel ervan. De strijd tegen,' den drank opent de oogen voor vele mis standen, zoodat hiervan een wisselwer king met, en een aanvulling yall' ^je S. A. kan worden gesproken. Van degenen, die aan Katholieke so ciale actie doen, moeten vooral de stu denten drankbestrijders zijn, doch in het algemeen kan worden gezegd, dat allen, die zich bij het leger der K. S. A. heb ben aangesloten, ook hun krachten aari! de drankbestrijding moeten geven. Zondagmorgen werd de Katholieke: sociale week' te Amsterdam besloten, eerst met een solemneele Hoogmis in de kapel der St. Josephsgezellenvereeni- ging, en daarna met een laatste bijeen komst. In deze slot-bijeenkomst deed jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck, voorzitter der Katholieke soaiale actie, voorlezing van een telegram, ontvangen Van H. M. de Koningin, in antwoord op het hulde- telegram. Haar gezonden. Alle aanwezi gen zongen daarna staande het Wilhel mus. De heer G. Bruna trad vervolgens als spreker op met het onderwerpHoe moet de K. S. A. practisch werken? De heer brief schreef, ging oen van haar kame niers Gilbert Forman den trouwen knecht van de Montenay ihalen, Ongelukkiger wijze was hij niét op Ronceval. Hij was zijn zoon Pascal tegemoet gegaan, "did voor-den markies naar Fougères wa9,- 'en niet voor den avond terug zou zijn in de hoop -eenige uren vroeger dien zooni te kunnen omhelzen, dien hij zoo teeder beminde, ondanks zijn vele gebreken. Terwijl zij vol vreugde naar Ronceval terug keerden, struikelde het paard van Gilbert; daar hij rii-et meer zijn jeugdigQ vlugheid bezat, kwam hij met zijn kuit onder het paard en werd ernstig gekwetst Ondanks zijn moed en zijn gehardheid te gen pijn, was hij genoopt eenige ureni in een dorp vertoeven, om zijn wonde tel laten verzorgen. .Toen hij op het kasteel kwam, tegen tien uur in den morgen, vernam hij dat de gravin naar hem had doen zoeken; De overige bedienden vertelden hem al les wat zij wisten omtrent de gebeurte nissen van den vorigen dag. Hoe vermoeid hij ook was, ging JuJ toch, alhoewel kreupel loopend, naar de gravin. Toen hij over de gang ging, scheen het hem, dat iemand heimelijk hem achter volgde. Hij keerde zich plotseling om^ en meende dien kamerdienaar van 'die Mal leroy te herkennen, alhoewel hij er nie£ zeker yan was» JWftrdt yeryolgtfj,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1