No. 250.
Het erfdeel der IVlalleroy's.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
"t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere rege' meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Enschedé.
Naar wje reeds hebben gemeld, heeft de
Fabrikanten-vereeniging die voorstellen
(dier Werklieden-organisaties aangenomen.
Dat wil volstrekt niet zeggen, dat nu
het arbeidersconflict te Enschedé is opgei-
lost; alleen beteekent het, dat er toena
dering is ingetreden, waardoor de mo
gelijkheid geboren is, dat het con
flict zal worden opgelost.
Immers de voorstellen der arbeiders,-
organisaties waren de volgende:
a. De commissie uit de arbeiders van de
firma N. J. Menko geeft aan het comité
uit de Fabrikantenvereniging alle moge-
1 Jijike inlichtingen over het geschil.
b. eene commissie, bestaande uit zes
vertegenwoordigers der vakorganisaties,
iwendt zich om 'die inlichtingen tot de
firma N. J. Menko.
c. Daarna volgt een samenkomst van
het comité uit de Fabrikantenvereniging
en de vertegenwoordigers van de vak
organisaties, waarin,, getracht zal worden
de punten van geschil tot een góede op
lossing te brengen".
Nu de fabrikanten-vereeniging zich be
reid verklaard heeft tot een bespreking
'der grieven aan <Je fabriek-Menko, en nu
de werklieden-vereenigingen zich om in
lichtingen bij de firma Menko kunnen
wenden, nu kaïi begonnen worden we
derzijds met de behandeling van de ge
schilpunten.
Er is nu toenadering, maar ook niets
meer.
De uitsluiting is nog niet opgeheven;
en dit zullen de Fabrikanten nu toch wel
in de eerste plaats verplicht zijn te doen
Want nu die werklieden, buiten de fa
brikanten-vereeniging om rechtstreeks
met de firma Menko mogen in onder
handeling treden, nu is alle redelijk en
billijk motief voor de uitsluiting dunkt
ons vervallen.
Maar zooals gezegd, de uitsluiting is
niet opgeheven, en de werklieden kunnen
den arbeid nog niet hervatten.
Tot zoolang dienen zij in hun strijd
dan ook krachtig gesteund.
Onze Kustverdediging.
Ingediend is een wetsontwerp tot in
stelling van een fonds voor onze kustver
dediging.
Dat fonds moet, volgens het ontwerp,
bedragen veertig m i 11 o e n gulden.
De regeering is tot de overtuiging geiko-
men, dat voorziening in den toestand on
zer kustverdediging niet langer behoort
FEUILLETON.
5)
Richard en zijn vader hadden vanuit
het venster den vreemdeling, zien! komen
en haastten zich hem tegemoet te gaan
Aan de uitdrukking van hun' gelaat ech
ter kon men zien, dat zij niet zoo op het
onverwacht bezoek gesteld waren dan
,de Monteneay's woorden haddel/ (doen
Verbloeden.
Thierry stelde den vreemdeling aan
d'en baron voor en verwijderde zich, om
a,an het verlangen yan den markies de
Courlans. te voldoen.
Niettegenstaande de koelheid, om
geen ander woord te gebruiken, die, de
bewoners van het kasteel tegen hem aan
den dag legden, scheen de Canisy toch
allesbehalve uit het veld geslagen'. Hij
vertelde van Jiet ongeluk, verzocht om
hulp te zenden aan den postillon en liet
zoo duidelijk blijken dat hij op de gast
vrijheid van het kasteel rekende, dat men
zonder grof te zijn, er niet buiten' konj,
'ze hem aan te bieden.
Gij moet aan den baron de groene
kamer geven in he.t kleine torentje, zei
de graaf tegen den huismeester, die na
derbij gekomen1 was. i
Maar, mijnheer de graaf, mompelde
de huismeester met ontsteld
reeds meerdere jaren is deze,...
te worden uitgesteld en zij acht het noo-
diig de verbetering onZer kustverdediging
te (doen plaats hebben, binnen den
kortst moge lij ken tijd!.
Uit wat er in 1904 achter die diplomatie
ke schermen is voorgevallen, en waardoor
'da befaamde zaak van Heeckeren is
ontstaan, moet wel gebleken zijn, dat onze
kustverdediging te wenschen overliet.
Welnu, waar nu ook de regeering tot
dieze overtuiging is gekomen, is het na
tionale plicht te zorgen, dat die kustver
dediging in orde kome, al kost zij ook
40 millioen.
Bij de wisselvalligheid der internatio
nale politiek staat de mogelijkheid open,
dat onze kusten te ©enig-er tijd onverhoeds
worden bedreigd.
Daarop moeten wij op voorbereid' zijn.
Nu is het jammerlijke, dat de militaire
autoriteiten het over de technische vraag
der kustverdediging niet eens zijn'.
Zoo is het, naar de meening van beide
ministers, ten zeerste gewenscht, dat de
kustverdediging voor zoover deze bestemd
is om' het tegen de vijandelijke schepen
op te nemen, in haar geheel wordt op
gedragen a,an de marine, welk beginsel
ook werd neergelegd in het aangeboden'
wetsontwerp.
En zoo acht de Raad van Defensie
deze bepaling ongewenschf.
En zoo doen er zich meer verschillen
voor in de opvatting, hoe ónze kusten'
het beste worden verdedigd.
Toch is de zaak der kustverdediging
volgens de regeering, urgent
Zij zal dan ook met spoed moeten be
handeld Worden door het parlement, dat
in het moeilijke geval verkeert te moeten
oordeelvellen in een technische kwestie,
waaromtrent bij de deskundigen mee-
ningsverschil heerscht, en waarbij niet
minder dan 40 millioen is gemoeid.
Spanje.
De breuk met het Vaticaan.
Dé b'ericiitetr uit Spanje zijn nog
eenigszins verward'. Maar in één punt
komen zij allen overeen, dat n.l. de teer
ling geworpen js en de breuk met het
Vaticaan door de onverzoenlijke houding
van de Spaansche regeering een feit is
geworden.
Zondagmorgen is de gezant van Spanje
bij het Vaticaan uit Rome vertrokken
en heeft het Vaticaan den nuntius te Ma
drid bevel gegeven Spanje te verlaten.
Wel schijnt men het er ook nog niet
over eens te zijn, welke b'eteek'enis de
breuk heeft, of de gezant zijn ontslag
aangeboden heeft of eenvoudig „niet
verlof' is heengegaan, en of de nün-
Een blik van den graaf deed hem zwij
gen.
Stuur er enkele knechts heen, zeide
de Malleroy, opdat alles -oyer één kwar
tier voor onzen gast in gereedheid is.
Ik laat u aan de zorgen van mijn zoon
over, vervolgde hij, zich tot de Canisy
"wendend, en ik hoop de eer te hebben1
u binnen weinige oogenblikken weer te
ontmoeten.
Hij groette den baron, en verwijder
de zich haastig, na een teeken van ver
standhouding aan Richard gegeven' te
hebben.
Aan 't einde van de gang gekomen,
die de beide pleinen met elkaar verbond
bleef'hij staan. Hij overzag door een luik
je, zonder dat hij gezien kon worden', Wat
er op 't tweede plein gebeurde, waar
hij een geruisch van stemmen vernomen
had'
Enkele minuten van te voren had
Thierry daar mevrouw de Malleroy en'
de beide jonge meisjes ontmoet, (die
waarschijnlijk er op uit waren hem te
ontmoeten. De gravin die met hem stonld
te praten, hief als had zjj een voorgevoel
het hoofd op en bemerkte haar man.
Zij verbleekte en zeide gejaagd op fluis
terenden toon tot den' jongen man:
Kom mij vaarwel zeggen, als je
van mijn vader komt, gij kunt mij in mijn
vertrekken vinden, tot jftraks.
Zij zette een onverschillig gelaat en
verwijderde zich.
Toen hij den gang intrad1, maakte Su
zanne, die zich een weinig tir zijde ge
houden had er gebruik van om hem bij
't passeeren toe te fluisteren
Ik zaj ,n in den tuin w.acjitep1, pp,
tius van zijn kant slechts tijdelijk' is te
ruggeroepen. Verder of .de onderhande
lingen tusschen het Vaticaan' en d'e
Spaansche 'Regeering alle zijn afgebro
ken, of dat alleen de besprekingen over
de congregaties zijn geschorst, terwijl
de gemengd Spaanscli-pauselijke com
missie, die te Madrid zetelt, haar onder
handelingen over de regelingen van het
concordaat nog vportzet.
Het groote, kardinale punt, is dat de
geregelde betrekkingen met het Vati
caan verbroken zijn, dat in het door-en-
door Katholieke Spanje, het Roomsche
land bij traditie en bij uitstek, een troep
politieke avonturiers het zoover heeft
weten te sturen, dat ondanks het drin
gend protest en het verzet van verre
weg de meerderheid der bevolking, het
in flagranten strijd1 is met die groote
macht, waaraan Spanje in vroeger jaren
zooveel van ^ijn ouden roem en zijn glo
rie te danken heeft gehad.
Een der meest jammerlijke punten in
deze geschiedenis van godsdiensthaat en'
onverzoenlijk anti-clericalisme, is de
houding van den jongen koning, die zich
helaas geheel onder den invloed van zijn
slechte raadslieden schijnt te bevinden
en hun, met een allerslechtste opvatting
van het begrip constitutioneel vorst, een
vrijbrief schijnt gegeven te hebben voor
hun yerderfelijk streven en jagen.
Want dat schijnt wel zeker, dat ko
ning Alfons bij de laatste bespreking
die hij met Canalejas had, dezen niets
in den weg schijnt gelegd te hebben',
of hem niet in het minst schijnt terug
te hebben willen houden van ziïn boos
opzet. Anders zou de minister-presi
dent niet zoo onmiddellijk en zoo be
slist den Iaatsten stap, die tot de breuk
leiden moest, hebben gezet.
Die stap bestond in de besliste wei
gering van de regeering terug te komen
van ljet verkeerde pad, dat zij ingeslagen
was, door de hangende onderhandelin
gen met het Vaticaan onmogelijk te ma
ken, tengevolge van de voorbarige maat
regelen juist tgj opzichte van het punt
waarover de onderhandelingen liepen.
Intusschen is het nieuwe régime, dat
7atp-rdao- in de geschiedenis van
Spanje is ingetreden, ingeluid met ee.n
daad, die voor de verdere ontwikkeling
van dat régime van typeerende betee-
kenis is.
Terwijl voor enkele weken aan een'
groep republikeinen, socialisten en Ca-
nalejas-vrienden vrijelijk werd veroor
loofd een b'etooging te houden door de
straten van Madrid, is gisteren aan een
100.000 Katholieken te Bilbao verbo
den daar een manifestatie te houden en
uiting te geven aan de gevoelens, die hen
bezielen Ipn opzichte van de onwaardige
houding der regeering tegenover het Va
ticaan.
de gewone plaats.
Hij antwoordde niet, maar gaf haar
met een liefdevoller, blik te kennen uüc
hij haar begrepen had. Daarna ging hij
langzaam de zware granieten trap op die
naar de vertrekken van den riiarkies de
Coulans-Ronceval leidden.
Een oude knecht wiens gelaat vol lit-
teekens van glorievolle diensten getuig
de, diende de Montenay bij den mar
kies aan:
Markies Enguerrand de Courlans-Ron-
ceval, ridder van Saint-Louis en gewe
zen eskaderchef had langen tijd doorge
gaan voor den dappersten^ 'maar ook voor
den ruwsten officier van de geheele
Fransche marine.
Hij had nu den zeventig jarigen leef
tijd bereikt. Hij was van iets meer dan
middelmatige grootte. Zijn sterk spre
kende trekken, zijn grijze oogen', door
roode bloedaartjes door loopen en door
dikke witte wenkbrauwen omrand, en
zijn arendsneus gaven blijk van zijn hef
tig en tyranniek karakter. Echter had
zijn gelaat een zoo openhartige uitdruk
king, dat hij wel vrees inboezemde, maar
geen antipathie opwekte.
Waarachtig mijnheer, gij hebt ji
wel laten wachten, zeide hij met een
ruwe, maar met vriendschappelijke stem
tot ThThierry. Waar waart ge dan
Ik was eenige boodschappen in het
dorp gaan doen, zeide Thierry, terwijl hij
kleurde als een jong meisje.
Denk je me soms dergelijke .praat
jes wijs te kunnen maken?
Mijnheer de Markies... i
Ik ken de boodschappen Van zee
lieden, van jü,vv leeftijd, die /rich in gaaii
Dat is het begin van de uitzonderings
bepalingen en van' _de yervolgingsmaat-
regeletn tegen d'e Katholieken(clat is
'wel een waardige i/izet van het nieuwe
tijdperk, dat voor Spanje aanbreekt. Ook
d'e betooging, 'die de Katholieken voor
nlemens Waren die volgen die week tie San
Sebastian te gaan houden voor het pa
leis van den konin'g moet verboden zijn'.
In een telegram aan den H. Stoel
hebben de teleurgestelde Katholieken
uiting gegeven aan hetgeen' hen na het
uitgesproken verbod voor cfe Tietooging
bezielde.
„Honderdduizend Katholieken, zoo
seinden zij, gereed om een manifestatie
te houden op den feestdag van den H.
Ignatius, krijgen inededeeling van de re
geering, dat de b'etooging verboden is,
uit geen ander motief zeker, dan uit vrees
voor die ontzaggelijke ontplooiing van
Katholieke krachten, die tegen eiken
prijs besloten .zijn om de bedoelingen'
der sectarissen en 'der vervolgers, die
op het oogenblik aan de regeering zijn
te bestrijden. In naam van' allen, geven
\vij opnieuw getuigenis van ons geloof
en onze onvoorwaardelijke gehechtheid
aan den H. Stoelwij zijn allen1 klaar
te strijden. Wij hebben voor die zaak
ons leven en onze goederen veil".
„Wij verzoeken u het land1, trouw als
elk ander aan de Kerk', te willen ze
genen".
Rusland.
De cholera .breidt zich in Rusland op
schrikbarende wijze uit. Te Petersburg
stierven van Vrijdag op Zaterdag 28 per
sonen en werden 83 nieuwe gevallen aan
gegeven. In het geheel zijn hier 439 per
sonen aangetast.
In het Donezbekken is de steenkolen-
productie voor de helft stop gezet, ten
gevolge van de cholera, hetgeen de él-
lende ten zeerste doet toenemen.
Wijziging Arbeidswet.
Het bestuur van het Ned. Verbond van
Vakverenigingen heeft aan de Tweede
Kamer een breed gemotiveerd adres ge
zonden in zake het ontwerp tot wijziging
der arbeidswet, waarin het vraagt alsnog
wijzigingen in de wet aan te brengen,
waardoor worde verkregen
lo. een wettelijk vastgestelde 10-urige
arbeidsdag als maximum voor alle vol
wassen mannen,
2o. afschaffing van allen nachtarbeid
welke door den aard van het bedrijf niet
strikt geboden is,
3o. een arbeidstijd voor vrouwen en
jeugdige personen, die beperkt is tot de
uren tusschen 7 uur voormiddag en 5
uur namiddag,
schepen. Die betreffen mutsen met jak
ken in d'e dorpen en japonnen met hoe
den in de steden. Vooruit, rakker, ver
volgde hij lachend om de verwarring
van Thierry, zet maar niet al je zeilen
bijde bom zal niet barsten. Op het
oogenblik dat je me gaat verlaten, zal
ik 't je niet lastig maken. Maar bij je
terugkomst, niet meer uitgaan om bood
schappen te doen, vriend. Ik heb plan
nen met je...
Mag ik u vragen welke? 'mompelde
Thierry, wiens hart merkbaar begon te
kloppen'.
Je zult nu nog niets vernemen,
bij je terugkeer zullen we eens zien. Se
dert ongeveer twintig jaar geleden, toen'
wij je aan de poort van het kasteel von
den, vooral sedert ik je hier bracht, half
dood door de wonden, die je te Saint-
Seb'astian opliep, toen je mij verdedig
de, behandelt iedereen hier je alsof je
tot het huisgezin behoorde, niet waar?
O, ja zeker, riep Thierry bewogen'.
Ik zou ook gaarne mijn leven voor u en
de uwen geven.
Ja, dat weet ik wel, mijnheer. Gij
behoeft mij niet te onderbreken om dat
te zeggen. Ik zeid'ei udan dat, nu ieder
een op Ronceval u beschouwt alsof ge
tot onze familie behoorde, er misschien
wel een middel was om het zoo te schik
ken, dat het zoo voor altijd was, en ild
werkelijk het recht had', je als zoon te
behandelen.
Een glans van vreugde schetterde in|
d'e pogen Van Thierry.
Mijnheer de Markies, zeide hij1,
hebt ge dan in mijn hart gelezen
Hij werd' onderbroken door den ouden
4o. een verbod van arbeid voor vrou-r
wen op Zaterdagmiddag en gedurende 8
weken vóór en na de bevalling,
5o. dat de leeftijd onder welke kinderen
geen arbeid nioge verrichten, worde ge
steld op 14 jaar,
6o. dat de leeftijdgrens, vastgesteld
voor „jeugdige" personen, worde ge
bracht op 18 jaar,
7o. dat de uitzonderingsbepaling in art
1 der Arbeidswet voor landbouw, tuin
bouw, boschbouw, veehouderij en veen
derij vervalle.
Koninklijke Besluiten.
Is benoemd bij het wapen der artil-i
lerie, tot luitenant-generaal, de generaal-*
majoor H. M: Engelhard, van dat >vfln
pen, lid van het Hoog-Militair Gerechts-*
hof.
Is benoemd tot ontvanger Ider rei
gistratie en domeinen te Waalwijk, H.
C. Ittmann, thans ontvanger der regis-
tratie en domeinen te Venlo.
Twee grieven.
De heer Van Houten geeft in zijn;
Staatkundig Brieven uiting aan
twee grieven, welke minstens bij dis.
Bronsveld warmen weerklank zullen vin
den.
Hij is huiverig voor een katholiek mi
nister van Justitie en hij wil den diiplo-
matieken vertegenwoordiger van den H*
Stoel bij ons Hof weg.
Omtrent het eerste punt kan zelfs del
heer Van Houten gerust zijn.
Ook een katholiek minister*van Jus
titie weet, dat Nederland geen Roomsch'
land is. De heeren Kuyper en Lohmau
weten het eveneens, en die Staten-Geneh
raal zouden aan een „Roomsche" wetge
ving hun goedkeuring niet hechten.
Natuurlijk is het heel iets anders, of
men een minister van Justitie heeft, did
allen godsdienst .wegcijfert, of een did
in de .wetgeving met den christelijk en
godsdienst erkening houdt
De grief van den heer Van Houten
gaat dan ook minder tegen den katho
lieken dan tegen den christelijker! minis
ter van Justitie.
En wat zijn tweede grief aangaat,-
waarom heeft, indien 's Pausen verte
genwoordiger beslist weg moet, de heer,
Van Houten toen hij minister was niet dd
noodige stappen gedaan om daartoe td
komen.?
Hij kan toch kwalijk van het ministeriel
Heemskerk verlangen wat het ministerie*
Röell-Van Houten zelf in gebreke bleef td
doen.
Want ook de heer Van Houten moet
toegeven, dat het niet dapper is een -en
ander het .odium te willen laten dragen,-
waarvoor men zelf in zijn tijd is terug
geschrikt. (Hsg.)
knecht die kwam mel'den dat graaf de
Maiieroy den markies wenschte te spre-i
ken.
Deze fronste de wenkbrauwen.
Laat hem maar even wachten, ant
woordde hij. Ik wist wel, dat hij ver
schijnen zou' zoodra ik alleen was met
Thierry, mompelde hij, terwijl de knecht
de deur sloot. Echter komt hij dezen keeii
ter rechter tijd, want zijn komst ver-<
hindert mij te veel van mijne plannenl
aan den dapperen Thierry mede te dee-i
len. Vooruit, jongen, goede reis, zeidej
hij tot den jongen man. Neem deze pisto
len, het zijn die, welke ik op mijn Iaat
sten kruistocht droeg. Gedraag je als
dapper zeeman, en neem altijd het de*
vies van ons oude Bretagne tot gids ii(
je leven: Liever d'e dood, dan oneer.
Bij je terugkomst zal je een beloo-
ning wachten... Ja, ge zoudt wel willen
weten welke, maar ik heb je reeds te
veel gezegd'. Licht je anker, en vooruit^
dappere Thierry, mijn zoon.
Terwijl hij met levendige aandoening
sprak, omarmde hij den jongen man' en'
liét hem uit.
Nauwelijks had Thierry zich verwij
derd, of de open en vroolijke glimlach!
die een oogenblik Jiet zoo strenge ge-*
laat van den markies veranderd had, ver-
dweil.
Ach waarom heeft God1 mij geen
zoon als dezen gegeven, inplaats vanf
twee schoonzoons, waarvan ik er een|
haat, en den ander veracht... Laat jdenj
graaf binnentreden, sprak hij luide.
(Wordt vervolg^.)
