20
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang,
No. 239.
Ste &24cbelie Sou/tornt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Juii
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën),.( 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere rege* meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Degeneratie.
Bedenkelijk is yvat de sociaal-econoom!
Paul Leroy-Beaulieu, de bekende schrij
ver van „le Collectivisme" dezer dagen
schreef over de ontvolking van Frank-
rijk.
„Terwijl men", aldus zegt de heer
Leroy-Beaulieu, „tot in het oneindige
redetwist over de weldaden fcan de lee-
jk'enschool, over de voordeelen van de
inkomstenbelasting, over alle mogelijke
'groote democratische hervormingen, is
•het Fransche volk bezig zich te zelf
moorden; het ademt nog, maar het
heeft de strop reeds om den hals gesla
gen. De ademhaling wordt voortdurend
zwakker en benauwder en men kan het
pogenblik gissen, waarop zij zal hebben
opgehouden."
Het gezinsleven in Frankrijk wordt
ondermijnd en is niet rein meer en het
huwelijk wordt slechts beschouwd als
een contract, dat men naar willekeur kan
Verbreken.
Vandaar het toenemend getal echt
scheidingen, dat werkelijk onrustbarend
jvordt.
In 1909 was het aantal echtscheidin
gen 12.S74, tegen slechts 11.515 in
1908, 10.938 in 1907, 10.573 in 1906,
7157 in 1900. Dus in negen jaar ,tijd
is het aantal echtscheidingen met meer
(dan 80 pCt. toegenomen. Gegeven de
weinige moeilijkheden, die de överheid
in het algemeen aan echtscheidingen in
|den weg legt, mag men veilig aannemen,
)dat het aantal nog geruimen Jijd zal
'•blijven toenemen. Langzamerhand zal die
(echtscheidingspraktijk zich ook over het
[platteland uitstrekken en men zal dan
tot getallen van 20.000, 30.000 en meer
komen".
Het is zelfs al zoo ver gekomen, dat
1de advocaat bij het Hof van Appèl te
Parijs, Paul Nourisson, de verklaring
jaflegde, dat er vele huwelijken worden
gesloten met het vooruitzicht pp een
spoedige echtscheiding.
Al meer en meer schijnt men „Ö(p
proef" te trouwen. Zoo komen alleen
ite Parijs jaarlijks meer dan 9000 geval
len voor, >vaarbij echtscheiding wordt
aangevraagd.
En die echtscheidingen vinden niet al
leen plaats in de zoogenaamde hoogere
kringen, neen, juist onder den werken
den stand 'neemt het aantal echtscheidin
gen h^nd over hand toe.
Ook de geboortecijfers stemmen tot
jopi'rust.
Dat is wel de verschrikkelijke wonde-
plek, noemt het Leroy-Beaulieu van den
he el en toestand.
De Fransche nationaliteit is nu al ge-
Idurende bijkans een eeuw aan het afne
em en.
Maar in de laatste tien of vijftien jaar
5s de daling zoo overhaast in haar werk
gegaan, dat men op het oogenblik jhet
kan niet genoeg herhaald worden voor
|een duidelijk merkbaren nationalen zelf
moord staat.
Het aantal levend geborenen is in
,1909 tot luttele 769.969 gedaald, d.i.
Islechts 19.6 per 1000 inwoners.
Geen enkele beschaafde natie heeft
|een geboortecijfer, dat in de verste ver
te in geringheid dat van Frankrijk nabij
komt.
In 1908 beliepen de geboorten nog
,791.000, in 1906 806.000, in 1901
[857.000, in 1886 913.000 en in 1881
$37.000.
Omtrent1 het midden van het tweede
keizerrijk waren de geboorten nog iets
boven het millioen weliswaar behoorde
toen Elzas-Lotharingen nog l}ij Frank
rijk, maar die provincie "telde nog geen
yier pCt. van de geheele bevolking van
het toenmalige Frankrijk.
Er is dus reden spreken van het „uit
stervende Fransche ras."
De heer Beaulieu schrijft terecht, dat
•de voornaamste oorzaak van den toestand
[moet gezocht worden in het bedroevend
verschijnsel van de verslapping van dien
godsdienst.
Want juist in die departementen, waar
de godsdienst heeft stand gehouden, is de
nntaliteit het sterkst, terwijl in departe
menten, waar de godsdienstzin verdwe
nen is, de geboortecijfers het laagst zijn.
Waar de godsdienstzin verdwijnt, daar
is het met de zedelijkheid gedaan, daar
wordt 'die vrije liefde gepredikt, daar
wordt de huwelijksband verbroken, zoo
dra deze knelt ien daar wordt oen rijke
kinderzegen als vloek beschouWdi.
Inderdaad ;het Fransche volk is ontaard
Oostenrijk.
Johan Orth.
Men weet, dat de Oostenrijksche kei
zer tot het bewijs is toegelaten, dat Jo
hann Orth, de gewezen aartshertog Jo
hann Salvator van Oostenrijk bij een
tocht naar Zuid-Amerika zou zijn om
gekomen.
Nu wordt diens dood betwist door een
zekeren Lecointe, een scheepskapitein.
Ondervraagd door iemand van de Der-
nière Heure, heeft Lecointe, de gewezen
gezagvoerder van de .Belgica, medege
deeld, dat hij de overtuiging heeft Jo-
hann Orth te hebben ontmoet bij zijn te
rugkeer van de Poolzee. Lecointe legde
nader uit, dat, nadat hij de Belgica te
Santa Cruz had verlaten, hij aan den
oever van het Leonemeer aankwam, in
de streek die Chili en />rgentinië elkaar
betwisten. Daar ontmoette hij in een
tent op 4 tot 500 K.M. van de bewoon
de wereld, een kluizenaar die Fransch,
Engelsch, Russisch en Duitsch sprak en
van fiooge afkomst scheen te zijn. Hon
den en paarden waren de eenige levende
wezens die bij hem waren. Lecointe is
8 dagen met dien kluizenaar samengeble
ven bn heeft hem gephotografeerd, dit
portret heeft hij echter verloren.
Nu de Dernière Heure een portret van
Johan'n Orth heeft gepubliceerd, is Le
cointe er van overtuigd, dat dit portret
denzelfden persoon voorstelt, die liem'
gastvrijheid heeft verleend.
Voor wie de bijzonderheden heeft ver
geten', welke er toe leidden, dat deze
vorstenzoon als kapitein van een koop
vaardijschip de wereld introk, diene het
volgende
Johann Salvator, de jongste zoon van
Leopold vair Toscane, was officier in
het Oostenrijksche leger, maar kwam
door een brochure Drill cder Erziehung
in botsing met zijn oom, aartshertog Al-
brecht, die zeer hoog stond aangeschre
ven wegens zijn diensten het Oosten
rijksche leger bewezen. In September
van £iet jaar 1887 werd hij ontheven
van het commando over de 3e divisie
infanterie, omdat hij zich eigenmachtig
candidaat stelde voor den Bulgaarschen
troon en later de pandidatuur van prins
Ferdinand van Koburg steunde. In 1889
deed hij afstand van zijn rang en waar
digheid en nam den naam aan van 'Jo
hann Orth, vertrok naar het buitenland en
rustte de Margerita uit, waarmee hij zou
zijn omgekomen.
In.het stuk, waarin de aanvrage van
de ambtelijke vaststelling van zijn over
lijden wordt toegelicht, worden de be
wijzen voor den dood' van Johann Orth
uitvoerig uiteengezet.
Als hij dood verklaard werd, zou zijn
vermogen' loskomen, dat te Weenen in
een bank gedeponeerd was. Dit is de re
den, waarom zijn erfgenamen de zaak
aanhangig gemaakt hebben.
Steeds hebben er geruchten geloopen
dat hij nog zou leven en zoo komen
er ook thans weer personen, die zeggen
hem te hebben gezien, gelijk uit het me
degedeelde blijkt.
Turkije,
De boycott van Grieksche waren is
dezer dagen te Constantinopel geëindigd
nadat de Minister van Binnenlandsche Za
ken verklaard had, dat hij vast besloten
was den boycott, zoo noodig, met wa
pengeweld te breken. Te Constantino
pel zijn Maandag voor het eerst weer
Grieksche stoomschepen gelost. De Be
schermende mogendheden deelden de
Porta mede dat zij voorloopig ieder nog
twee oorlogschepen voor Kreta zullen
laten, dlaar de rust daar nog niet geheel
heisteld is.
Amerika.
De Vereenigde Staten zijn het Jantl
van de groote spoorwegrampenvan
eenig ongeluk, dat daar aan niet meer
dan een tiental menschen het leven kost
wordt gewoonlijk zelfs geen melding ge
maakt. Maar n;u de „Interstate Commerce
Commission" een statistiek heeft uitge
geven' van de spoorwegongelukken in 1
jaar tijds, van 30 Juni 1908 tot 30 Juni
1909,' blijkt eerst recht hocvelen in Ame
rika het slachtoffer wórden van het vaak
onbesuisde rijden der treinen. In dat
jaar toch zijn niet minder dan 8722 rei
zigers bij spoorwegongelukken omgeko
men en werden 95.626 reizigers bij ont
sporingen enz. ernstig of vrij ernstig
gekwetst.
Een Protestant over Carolus
Borromeus.
In Duitschland wordt niet alleen de
Borremeus-Encycliek, maar ook de H.
Carolus Borrromeus zelfs door den
„Evangelischen Bund" en zijne trawan
ten aangevallen. Het is daarom merk
waardig te lezen, wat een Protestant
over de Katholieke Kerk en over den H.
Borromeus schreef.
Johan Caspar Lavater, de beroemde
Protestantsche predikant, geleerde en
dichter, te Zurich geboren, schreef, zoo
als wij aan de „Augsburger Post-
z e i t-u n g" ontleenen
„Ik houd den consequenten Katholiek
voor een der eerbiedwaardigste en ge
lukkigste voortbrengselen van 'tmensch-
dom, voor het wondervolste wonder.
„Welk een kunst, en welk een een
voud, welk eene verheffing en welk eene
zelfvernietiging vereenigt zich in hem.
Welk een wonderbare kracht heeft een
priester. Hoe gelukkig moet hij zich ge
voelen in het besef zijner waardigheid.
Welk eene ziel ernst vindt hij in zijne
vrome overgave .^an de uitspraken eener
onfeilbaar geloofde Kerk. Zou ik een
zoo zalig geloovenden dit genot rooven?
Dit geloof, dat hem zulk een inwendig
geestelijk geluk verschaffen kan, bestrij
den of zelfs bespotten?
Dat zij verre! Vervloekt zij, wie een
eeredienst, waarvan Christus het voor
werp is, afgoderij noemt.
Aan den edelen dichter Leopold Stol
berg, die Katholiek geworden was,
schreef Lavater:
„Bewaak de eer der Katholieke Kerk.
Beoefen deugden, die door niet-Katho-
lieken niet kunnen beoefend worden'.
Verricht daden ,die bewijzen, dat uw
overgang een groot doel voor oogen
heeft en dat gij dat doel niet uit het oog
verliest. Word een heilige, zooals Ca
rolus Borromaeus. G ij hebt heiligen, ik
loochen het niet. Wij hebben gr geen, al
thans geen zooals gij er hebt. Ik vereer
de Katholieke Kerk als een oud, j-ijk
gebeeldhouwd majestueus gothisch ge
bouw, dat oer-oude kostbare oorkonden
bewaart. De ineenstorting van dit ge
bouw zoude de ineenstorting zijn van
geheel het kerkelijk Christendom".
R.K. Opvoedingsgesticht „Harreveld".
De gezamenlijke conferenties der Sint
Vincentius-Vereeniging in het Aartsbis
dom Utrecht en het bisdiom Haarlem, hiel
den door hun afgevaardigden j.l. Maan
dag te Utrecht eene opgewekte jaarver
gadering.
Immers het doelhet oprichten yan
een gesticht voor 200 verwaarloosden
jongens vordert op verrassende wijze.
Nadat de secretaris, Mr. A. O. H. Tel-
legen het verslag 1909 had voorgelezen
en de penningmeester de heer P. J. H.
v. Vugt rekening en verantwoording over
dat jaar had gedaan, gaf de voorzitter
Mr. D. Kooien, een overzicht over den
stand van zaken.
Sedert Januari van dit jaar wordt met
man en macht gewerkt aan het gesticht
Harreveld, onder Lichtenvoorde, ten
einde dit zoo spoedig mogelijk voor 200
jongens in te richten. De verbouwing
wordt zoo geleid, dat een oaviljoenstel-
sel wordt verkregen, d.w.z. acht afdeelin-
gen van pl.m. 25 jongens ieder, die ge
heel afgescheiden van elkaar een oor
deelkundige splitsing van leeftijd', vak
opleiding enz. mogelijk maken.
Van de T^egeering is ,de toezegging
verkregen dat rente en aflossing van de
helft der kosten van aankoop, verbou
wing en eerste inrichting zullen worden
voldaan'.
Door Mgr. den' Aartsbisschop is de
voorloopige toezegging gedaan van aan
stelling van een eigen rector.
De Broeders-Congregatie van O. L.
Vr. van Zeven smarten is bereid gevon
den de verpleging en opleiding der jon
gens op zich te nemen.
Het eerst aangekochte terrein te Deur-
ningen is zonder verlies weder van de
hand gedaan.
De president mocht er op wijzen, dat
onder Gods zegen op verrassende snel
le wijze het doel wordt bereikt.
Het bestuur staat nu en in de toekomst
voor belangrijke uitgaven. Op bijzondere
wijze werd ten slotte de kas der ver-
eeniging aan de milddadiigheidszin der
Katholieken aanbevolen.
Koninklijke Besluiten.
Is benoemd:
tot officier van justitie bij de arrondds-
sements-rechtbank te Roermond, mr. Th.
W. F. A. Mathon, thans substituut-offi
cier bij gemeld college;
tot substituut-officier van justitie bij de
arrondissements rechtbank te Roermond
mr. L. H. Roeters van Lennep, thans amb
tenaar van het openbaar ministerie bij de
kantongerechten in het arrondissement
Utrecht, ter standplaats Utrecht.
is aan U. Wilkens, op zijn verzoek, eer
vol ontslag verleend als burgemeester der
gemeente Veendam.
Is aan den directeur van het telegraaf
kantoor te Utrecht C. P. Treffers, op
zijn verzoek, als zoodanig eervol ontslag
verleend, met ingang van 1 December.
Is bij het personeel van den geneeskun
digen dienst van het leger in Neder-
landsch Incië, benoemd en aangesteld tot
officier van gezondheid der 2de klasse de
arts J. Th. C. A. Leusden.
Bij het personeel van den geneeskun
digen dienst van liet leger in Neder-
landsch-lndië benoemd en aangesteld tot
militair apotheker der 2e klasse P. H.
Wiith.
Jhr. mr. O. F. A. M. Van Nispen tot
Sevenaer, lid van de Tweede Kamer voor
Nijmegen en tweede voorzitter dier Ka
mer, is gisteren in het huwelijk getieden
met jonkvr MME Serraris te 's Her
togenbosch.
LEIDEN, 20 Juli.
Voor het „Mercurius-diploma" der
federatie van Handels- en Kantoorbe-
diendenvereenigingen in Nederland zijn
volgens officieele opgave geslaagd voor
BoekhoudenMej. A. C. van Hensber-
gen, te Hillegom; B. J. C. van der
Nat, te Leiden; J. Schilpzand Rzn.,
te Hillegom; B. de Wreede Jr., te
Hillegom; G. M. T. Scholten, te
Gouda; Mej. P. E. Doijer, te Lei
den; J. Lefeber Jr.„ te Leiden; J.
A. Raaphorst, te Leiden; Mej. A. L. E.
van Riemsdijk, te Leiden; N. A. van
der Sloos ,te L e i d e n en W. Wagner, te
Gouda.
Hoogduitsche Handelscorresponden
tie: Mej. J. Groeneveld, te Leiden;
C. Lafeber, te 'Gouda; A. C. van Ha
mel, te Leiden en Mej. M. Arnoldi,
te Leiden.
Tot hoofd van een openbare school
te 's Gravenhage is benoemd de heer
J. Lens, hoofd eener Christelijke school
te Wageningen, vroeger onderwijzer al
hier.
Bij Kon. besluit van 18 dezer is
aan L. G. van Steyn, op zijn verzoek, eer
vol ontslag verleend als 2de luitenant bij
het koips gevormd uit de Leidsche Stu-
dentenvereeniging tot vrijwillige oefening
iii den wapenhandel „Pro Patria" alhier.
Voor het examen hoodacte zijn ge
slaagd te 's Gravenhage de heer G. Kroon
van Leiden, te Amsterdam de heer D.
Klees van Haarlemmermeer en te
Arnhem de heer L. Schipper van Wad-
di n xv e en.
Het vervoer en de opbrengst van
de Stoomtram LeidenKatwijkNoord-
wijk bedroeg gedurende de mand Maart
1910. Reizigers (aantal 4S,677), opbrengst
f7194.27, goederen f756.46, diversen
f863.84; totaal f8814.57. Per dag-kilo
meter f 16.49.
Sedert 1 Januari 1910. Reizigers (aantal
140,357), opbrengst f 20.027.24goederen
f 1996.63, diversen f 1378.16; totaal
f23.402.03. Per dag-kilometer f 15.08.
Aan den heer B. Brunolt, geb. alhier,
is na afgelegd examen het 'einddiploma
toegekend voor de afd. A van de Rijks-
normaalschool voor teekenonderwijs te
Amsterdam.
Blijkens achterstaande advcrLntlej
houdt de R .K. Midtdenstandsveieenigiiig
„de Hanze" een ledenvergadering op
Donderdag 21 Juli, in de St. Jozef-Ge-
zellenvereeniging.
Aller opkomst wordt verwacht, We1-
gens de belangrijkheid der besprekin
gen, terwijl R. K. Middenstanders, die'
alsnog lid wenschen Je worden, voor
de vergadering zich als lid kunnen op
geven'. 'j
HAARLEM. Verschenen is het ver
slag over 1909 van den toestand |def
gemeente Haarlem. De bevolking ver
minderde van 70,348 tot 70,302, idus
bleef vrijwel stationair. j
In de bijlagen zijn de verslagen van
de verschillende gemeentebedrijven op
genomen. De gemeentereiniging kosttg
f 105,901.89, terwijl slechts f34.680.445
terug ontvangen werd. Het nadeelig sal
do bedraagt dus f71,221.445. De ge
meentelijke duinwaterleiding gaf een
voordeelig saldo van f32,809.01 op een
bedrijfsrekening van f 206.069.515. De
gemeente lichtfabrieken gaf wat de af-
deeling gas betreft een batig saldo van;
f80,678.165 en wat de afd. electrici-
teit betreft een nadeelig saldo van
f2211.23.
HAARLEMMERMEER. De uitslag
van het concours hippique is:
Concours van ingespannen, goedge
keurde niet aan cornage lijdende heng
sten. 7 deelnemers.
lo. J. Koperdraat, Muiderberg met Ka-
simier; 2o. Hengsten-vereeniging Nieuw;
Vennep met Elegant; 3e. J. de Vlieger,
Haarlemmermeer met Adelberth 4e. A.
v. Wiringen, idem met Richard 5e. E.
A. v. d. Reuvel idem met Excelsior;
6e. E. J. Koperdraat, Muiderberg met
Kronuseerv. vermelding A. Rooden-
burg, Haarlemmermeer met Fit.
Het monsteren van merriën aan de
lange longe van 3—6 jaar, 6 deelnemers,
le, 2e en 3e prijs J. D. Bulk, Haarlem
mermeer met respectievelijk Betsy, Dra-
gu en Astra; eerv. vermelding D. Smit,-
Haarlemmermeer, met Tieue.
Concours eenspannen handelspaarden;
van landbouwers (afd, zwaar magenslag)
18 deelnemers. *le. S. W. Clercq, Haar
lemmermeer, met Kenau 2e Gebr. v. d.
Marei, idem met Jans3e J. D. Bulk,
idem met Betsy.
Afdeeling licht wagenslag. le. J. v. d.
Berg, Benthuizen, met N.N.2e. A. Co-
lyn, Nieuwer Amstel, met Juliana; 3e.
J. Roodenburg, Haarlemmermeer, met
Elinke.
Na de pauze: Concours van pony's niet
hooger dan 1.48 M. 15 deelnemers, lej
pr. D. v .Lindentol, Heemstede, met Ho-
bey; le pr. reserve, A. H. W. van Crom-
melin Heemstede, met Montagne; 2e prf
C. M. Kameyer, van Haarlem, met Aur
gust; 3e pr. T. v d.. Leek, Amsterdam,-
met Catho; 4e pr. P. Érkelens, van
Nieuwveen, met N. N.-
Concours merriën van leden der Ver-
eenigng.
Een klein incident -deed zich voor, door
dat Drago van C. Bulk op hol wilde, zich
zelf onttuigde en verwijderd moest wor
den.
le pr. P. Avis, met Jans; 2e pr. J.v.
Vuuren Tz., met Blesje; 3e pr. C. Coe>-
vert, met Vos; 4e pr. J. Clay, met Tien;
5e pr. M. A. Noordam, met Marie; 6e pr.;
G. P. Kistemaker, met Nelly, M. A. Noor-
dam, eervolle vermelding.
Concours éénspannen Tallienne van A.
Bontje sloeg op hol. De heer Bontje liet
zich zoolang medesleuren, dat het dier
tot staan komt. Een kranig stukje, dat
met applaus beloond werdi. Er zijn 21
deelnemers, le pr. C. Bakker, van Oegs-
geest met Draga N. P. S.2e pr. A.
Knoop, Haarlemmermeer, met Hendrika
II 'N. P. S.3e pr. J. v. Zijverda.Haarl.
meer met Nedda N. P. S.4e pr. M.v.
Andel, Haarl.meer, met Dora N. P. S.-
Eerv. verm. A. Roodenburg, Haarl.meer
met Tallrine; P. Meyer, Haarl.meer met'
Marie, en K. Kistemaker, Haarl.meer met
Juliana N. P. S.
Concours éénspannen van handelspaar
den, van handelaren, stalhouders en par
ticulieren. 17 deelnemers. Bijna alle deet-
nemende paarden waren Hackney's le
prijs John. S. Wurfbain, Voorburg, met
N.N.2e pr.Amst. Rijtuig Maatsch.
Amsterdam, met N.N.3e pr.dr. v.
Linden Tol, Heemstede, met Mies.
Concours tusschen le en 2e prijs win
ners van de nos. 3, 5 en 6. Eereprijs,aan
geboden door den ecre-voorzitter, dc hees;
A .Slob, Burgemeester .van ,Haarl.ine$r*
