Ie Jaargang.
No. 145.
3>e £eicbcJve ©ou/tcmt
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-aavertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit- nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Wij verzoeken dringend Adver
tentiën, bestemd voor het nummer
van Zaterdagavond, dat met de beide
Paaschdagen wordt gelezen, zooveel
mogelijk reeds Vrijdag in ons bezit
te doen zijn, opdat wij intijds maat
regelen kunnen nemen, om de plaat
sing in dat nummer te verzekeren.
DE DIRECTIE.
Nationale Bloemententoonstelling.
Vflfi otiten eigen verslaggever.
Haarlem, 23 Maart.
Inderdaad1, op geen waardiger wijze
had de Algemeene Vereeniging- voor
Bloembollencultuur het gpuden feest v,an
haar bestaan kunnen herdenken dan dbor
het organiseeren van de Nationale
Bloemententoonstelling, heden feestelijk
door Z. K. H. den Prins der Nederlan
den, Beschermheer der tentoonstelling
geopend in tegenwoordigheid van afge
vaardigden van verschillende hooge col
leges van bestuur.
Maar niet slechts van die zijde al
leen werd belangstelling getoond voor
de machtige organisatiede bevolking
van Haarlem's veste, de stad, gelegen
in een der centra van de bollenstreek en
die de eer geniet de groote tentoonstel
ling binnen haar omgeving te herbergen,
Haarlem's bevolking gaf eveneens blijk
van instemming in de feestvreugde en
lustig wapperde van vele huizen de va-
ide "landsche driekleur en stak de stad in
'een echt feestelijk gewaad.
Aldus werdefl de duizenden ontvan
gen, die heden naar Haarlem samen
stroomden om getuigen te zijn van de ope
ningsplechtigheid.
Bene pngewone drukte heerschte in
Ide stadin de omgeving vari de „Ver
eeniging" en het tentoonstellingsterrein
bewogen zich veel kijklustigen en een
jnassa personen wachtten de komst van*
den Prins af, die met zijn adjudant, Jhr.
van Such telen van de Haare, per auto
van den Haag dwars ue bollenstreek
Haarlem zou bereiken.
Reeds zeer vroeg was de zaal van
'cle Sociëteit „de Vereeniging" met leden
gevuld.
Op het gereserveerde gedeelte hadden
jo.m. plaats genomen de eereleden der
vereeniging, bijna alle voorzitters .der
139 afdeelingen, leden van Qedl Staten
Ider drie provinciën Noord1 en Zuid-Hol
land en Zeeland, de leden van de Ge
meenteraden van Haarlem en Heemste
de, verscheidene burgemeesters van die
gemeenten, waarin afdeelingen van
Bloembollencultuur waren gevestigd en
yele andere autoriteiten.
Keurige plantenversieringen waren op
,en tegen het podium aangebracht door
den heer Teunis, Haarlem, terwijl de
firma Pander voor artistieke meubilee
ring had zorg gedragen.
Op het podium was opgesteld de Ko
ninklijke Zangvëreenigiing „Zang en
Vriendschap van Haarlem.
Circa halfelf arriveerde Z. K. H. en
[Werd ontvangen door den Commissaris
der Koningin in Noord-Holland1 mr. O.
van Tienhoven en den heer Ernst H. Kre-
lage, Algemeen Voorzitter van de Ver.
V. Bloembollencultuur.
Na de eerste begroeting begaf Z. K. H.
zich naar de leeszaal. Deze was onder lei
ding van bovengenoemde Haarlemsche
firma's in een rijke ontvangsalon her
schapen, waar kostbare meubelen ejn
smaakvolle pin ten versieringen als om!
strijd de aandacht van den bezoeker in
beslag namen.
Hier waren tegenwoordig de drie an
dere eere-vvoorzitters der vereeniging,
Z.Exc. den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, den heer A. S. Tal-
tna, de Staatsraad i. b. d. mr. J. G.
iPatijn, Commissaris der Koningin in
iZuid-Holland, en mr, H. J. Dijckmeester
'Commissaris 'de Koningin in Zeeland; de
leden van het Eere-comité met aan het
hoofd hun voorzitter Jhr. mr. J. W. O.
Böreel van Haarlem, terwijl van de Ka
merleden opgemerkt werden dë heeren
F. H. van Wichen, dr. J. Th. de Visser,
P. B. J. J. Ferf, Jhr. mr. P. van Foreest,
Jhr. mr. Frank van Lennep, W. C. J.
Passtoors, mr. R. H. J. Patijn, F. Lief-
tinck en mr. O. J. E. baron van Wasse-
naer van Catwijckvoorts mr. J. C. de
Marez Oyens, oud-minister van Water
staat en Voorzitter der Internationale
Jury, de heer T. van Waveren (Heemste
de) Voo~zitter der Tentoonstellingscom
missie, en de leden van het hoofdbestuur.
De aanwezige heeren werden aan den
Prins voorgesteld waarna een kleine
verfrissching werd' aangeboden.
Om elf uur ongeveer werd 'Z. K. H.
de groote Concertzaal binnen geleid en
terwijl alle aanwezigen zich van hun
plaatsen verhieven, zette de Zangver-
eeniging het „Wilhelmus" in, gevolgd
door het „Morgenlied" van Philips Loots.
Daarna sprak de Alg. Voorzitter, de
heer Ernst ff. Krelage, de welkomstrede
uit, die hier in extenso volgt:
Koninklijke, Hoogheid, Da nies en Hee-
rfhfi.
Waar de Algemeene Vereeniging voor
Bloembollencultuur aanstonds de. hoo
ge eer zal te beurt vallen, dat hare
tentoonstelling door Uwe Koninklijke
zal worden geopend, na eene openings
rede door Zijne Excellentie den heer
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, daar past den voo-zitter slechts
een zeer bescheiden woord. Maar ge
heel zwijgen mag hij niethet ware on
heus ch, zoo hier ui et uit naam der ver
eeniging gesproken werd een woord van
welkom en een woord van dank.
Welkom, driewerf welkom heet ik U,
Prins der Nederlanden, Beschermheer
der Tentoonstelling! Door de tentoon
stelling onder Uwe voogdij te nemen,
en daaraan den luister te verbinden van
Uw vorstelijke naam hebt Gij het voet
spoor betreden van Koning Willem den
Derden, die, zelf ervaren kenner en vu
rig minnaar van planten en bloemen,
nooit den vaderlandschen tuinbouw zijn
steun onthield waar hij dien behoefde.
Uwe aanwezigheid te dezer plaatse zet
de kroon op de sympathie, die de Ne-
derlandsche tuinbouw te Berliji, en thans
onze tentoonstelling, ook door de uit-
looving van twee medailles, reeds van
Uwe Koninklijke Hoogheid mocht on
dervinden.
Welkom, Minister van Landbouw Nij
verheid en HandelWelkom, Commissar
rissen der Koningin in de bloembollend
kweekende provinciën, eere-voorzitters
der tentoonstellingHet is voor onze
vereeniging een veelbeteekenend voor
recht c'tat de Ifoogste dragers van het
gezag in staat en gewest zich aan het
hoofd hebben willen stellen van haar
gedenkfeest. Wij meenen daarin een er
kenning te mogen zien van1 de overwe
gende beteekenis van "den tuinbouw in'
't .algemeen en de bloembollenteelt in
't (bijzonder voor de welvaart van een
belangrijk deel van het land.
Welkom, Burgemeester van Haarlem!
Gij hebt ons in hooge inate verplicht
door het voorzitterschap van het eere
comité wel te willen aanvaarden. Wij
wisten van onze vorige vijfjaarlijksche
tentoonstelling, .dat wij niet te vergeefs
een beroep zouden doen op uwen steun.
Ook thans hebt gij al uwen invloed ge
bruikt ten bate der tentoonstelling,
stondt gij ons steeds met raad en daad
terzijde, zoodat haar welslagen zeker
voor een niet gering deel aan uwe me
dewerking als hoofd van Haarlem's Be
stuur te danken zal zijn
Ook u, leden van het eere-comité be
groeten wij hier met groote vreugde, in
't bijzonder de staatslieden die het
bloembollendistrict vertegenwoordigen
in 's lands vergaderzaal, van Enkhuizen
tot Zierikzeemoge onze tentoonstel
ling hen opnieuw overtuigen, dat de bep
langen der streek hunne aandacht ten
volle verdienen. De beide andere tuinr
bouwcentra, welker ve re en i gin gen zoo
krachtig de deelneming aan de tentoon
stelling hebben bevorderd, zijn in het
eere-comité vertegenwoordigd dbor de
burgemeester van Boskoop en Aalsmeer.
Hun ambtgenoot van Heemstede verte
genwoordigt er jde gemeente, op wel
ker grondgebied de tentoonstelling ten
deele gehouden wordt en 'die ons, on-
,der de; krachtige opwekking v^n fyare
burgemeester, de meest ondubbelzinni
ge blijken heeft gegeven van sympathie
ke medewerking en steun.
Met ingenomenheid begroeten wij
hier voorts de vertegenwoordigers der
tuinbouwvereenigingen, die zoo krach
tig hebben bijgedragen tot het welslagen
der tentoonstelling en die der bijzondere
corporatiën op het gebied der bloem
bollenteelt, met wie wij waar noodig
zoo aangenaam samenwerken. Niet min
der verheugt -ons hen hier te zien, die
krachtens hunne positie als voorzitters
van vereenigingen, op verwant gebied of
maatschappelijk terrein ons in zoo me
nig opzicht zeer gewaardeerden steun
hebben willen verieenen.
Welkom ook gij, leden der Internatio
nale Jury. Er zal gelegenheid te over
zijn, tijldens |den düur der tentoonstel
ling om ,u toe te spreken in althans eeni-
ge der vele talen die gij de uwe noemt.
Hier concentreere zich het welkom op
uwen voorzitter.
Heeft de heer de Marez Oyens den
Nederlandschen tuinbouw een gewichti-
gen dienst bewezen door het gezag van
zijn naam en positie in dienst te stel
len van den Tuinbouwraad, de aanvaar
ding van het voorzitterschap der Inter
nationale Jury «toont opnieuw dat de
oud-minister, in wien als jong ambte
naar reeds een voorliefde voor d'e land
en tuinbouw-belangen vermoed werd
aan zijn.e sympathie uitdrukking heeft
wenschen te geven door een daad!
Thans worde de aangename taak der
dankbaarheid vervuld.
Aan Hare Majesteit de Koningin ien
Hare Majesteit de Koningin Moeder,
de hooge Beschermvrouwen der Alge
meene Vereeniging voor B'oembollencul-
tuur brengen wij onzen eerbiedigen dank
voor de medailles voor onze tentoonstel
ling beschikbaar gesteld, welke de inzen
ders elkander als de hoogste eereprij-
zen in edele:1, wedijver zullen betwisten.
Aan de Regeering, de Staten van
Noordholland, Zuidholland en Zeeland,
de Gemeenten Haarlem, Heemstede,
Aalsmeer, Boskoop, Akersloot, Benne-
broek, Beverwijk, Hillegom, Katwijk,
Limmen, Noordwijlc, Oegstgeest, Rijtns-
burg, Sassenheim, Uitgeest, Wassenaar
en Wijk ,aan Zee en Duin dank en nog
maals dank voor den financieeien enj
moreelen steun op zoo velerlei wijze ons
betoond.
Naast dezen steun van officieele zij
de gedenken wij met niet minder harte
lijke erkentelijkheid de krachtige mede
werking die 'wij van nagenoeg al pnze
afdeelingen mochten |Ondervinden, maar
bovendien nog zoovelen, die door hunne
nauwe betrekking tot het bloembollen
vak of uit sympathie voor onze ver
eeniging zich gedrongen hebben gevoeld
ons te steunen op een wijze die niet
alleen onze stoutste verwachtingen over
troffen heeft, maar ons ook zware ver
plichtingen oplegt voor de toekomst.
In 't bijzonder zij het mij nog ver
gund hier de Koninklijke Liedertafel
„Zang en Vriendschap" te gedenken, d;ie
er een eer in heeft gesteld aan deze ope
ningsplechtigheid een hoogere wijding
te verieenen en daardoor een ideale op
vatting toonde van hare roeping.
Wanneer onze tentoonstelling slagen
mag, dan komt daarvoor warme lof en
dankbare hulde toe aan de regelingscom
missie, die onder d'e voortvarende lei
ding van haren onvermoeide! voorzit
ter, den heer T. van Waveren en met de
technische voorlichting van de beide tuin
architecten de heeren Springer en Goe-
mans, twee volle jaren gearbeid heeft
aan de voorbereiding der tentoonstel
ling. Maar pok de inzenders vergeten
wij daarbij niet, en wanneer ik hen het
laatste noem, dan geschiedt dit met op
zet, omdat wat het laatste gezegd wordt,
het best .in de herinnering blijft, en de
inzenders erkend behooren te worden als
de eigenlijke makers der tentoonstel
ling.
Maar wij mogen ons heden niet be
perken tot .een getuigenis onzer erken
telijkheid voor |den steun aan onze ten
toonstelling.
Op een der eerste rijen in deze Izaal
zletelen een ,aantal 110£ krachtige grijs
aards, wien men nauwelijks den last hun
ner ten minste zeventig jaren voor ieder
zou aaniien.
Het zijn de leden die van den begin
ne af lid zijn geweest onzer vereeniging
en haar steeds niet alleen trouw zijn ge
bleven, maar haar jaren lang in verschil
lende fitnetiën Ji&bben, gediend, fcly^ne
hooggewaardeerde aanwezigheid op de
ze plaats voert onze gedachten naar het
verleden, en stemt ons tot innigen dank
aan de stichters der vereeniging en hen,
die gedurende vijftig jaren hare belan
gen hebben behartigd op een wijze, die
onze waardeering te meer verdient, naar
mate hun streven door de overheid' min
der werd gesteund' dan in onzen tijd,
nu wij- het voorrecht eener gezonde
staatsbemoeiing ten aanzien van de na
tionale bodemcultuur zoo "ten volle mo
gen genieten.
Het onlangs verschenen Gedenkboek
ontslaat mij van de taak hier langer te
verwijlen bij het verledene. Vergunt mij
U een blik te doen slaan in de toekomst.
Ik zie de bloembollenstreek zich ver
lengen over Friesland en 'Zeeland, en'
zich verbreeden voor zoover de gesteldi-
heid van den bodem veroorlooftik zie
het export stijgen tot nooit vermoede
cijfers.
Ik zie een rationeel gedreven handel,
gegrond op betrouwbane statistieken en
op onderlinge samenwerking tusschen
exporteur en kweeker.
Ik zie den internationalen handel in
tuinbouwproducten bevrijd van kunst
matige belemmeringen en omslachtige
formaliteiten, maar gesteund door snel
en billijk vervoer, door intensief tele
foonverkeer, ook ten plattelande.
Ik zie het tuinbouwonderwijs voor de
bloembollenstreek verdeeld over een aan
tal winterscholen, en talrijke plaatselij
ke cursussen. Ik zie er wetenschappe
lijk bestuurde proefvelden voor cultuur
en bestrijding van plantenziekten.
Ik zie eene concentratie van de Re-
geeringsbemoeiingen ten aanzien van de
tuinbouwbeiangen onder (afzonderlijke
leiding, als noodzakelijk gevolg van de
snelle ontwikkeling der bloembollenteelt
en der overige takken van tuinbouw.
Ik zie op eigen terrein het eigen ge
bouw verrijzen, dat onze vereeniging
reeds zoo lang dringend1 behoeft, en dat
gebouw eenmaal het algemeene „Huis
voor den Tuinbouw" voor geheel het
land.
„Droombeelden van een utopist",
mompelt gij.
Misschien ten deele. Maar al moge
niet alles gelijktijdig voor verwezenlij
king vatbaar zijn, ons eigen gebouw mo
ge de kroon zetten op het omvangrijke
werk der tentoonstelling. Indien hare fi~
nancieele uitkomsten gunstig zijn, zal
naar wij hopen, het Gebouw uit het rijk
der droomen verplaatst worden naar het
gebied van het practische leven.
Moge onze tentoonstelling met veler
medewerking leiden tot d!at schoone en
blijvende resultaat!
Ik heb gezegd.
Daarna sprak Jhr. Boreel, de burge
meester van Haarlem, waarna Minister
Talma de volgende rede hield:
„Koninklijke Hoogheid, Mijne Heeren,
Voorzitter en Leden, Dames en Heeren
Gaarne heb ik gehoor gegeven aan de
uitnoodiging van het Comité om tegen
woordig te zijn bij de opening dezer ten
toonstelling. Vooreerst omdat het aan de
Regeering aangenaam is een blijk van
waardeering te geven aan de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur bij
de viering van haar vijftigjarig bestaan.
Een halve eeuw van rusteloozen arbeid en
krachtig streven in het belang der Ne-
derlandsche Bloembollencultuur ligt ach
ter haar. De voorzitter die met zooveel
energie zijn naam hooghoudt, den naam
Krelage, tot over de grenzen verbon
den met den roem onzer bloembollen,
heeft in het gedenkschrift ieder in de
gelegenheid gesteld een inzicht te ver
krijgen in de veelzijdige beteekenis, die
deze vereeniging voor de ontwikkeling
van het bedrijf heeft gehad. Zij is er in ge-,
slaagd in den stijd om het bestaan, die
ook dit bedrijf had te voeren bij de groote
uitbreiding die het in deze vijftig jaar
verkreeg de leiders naar voren te brengen,
die scheifp den weg zagen afgeteekend,
waarop voor dit bedrijf een degelijken
grondslag' en gezonde uitbreiding kon ver
kregen worden.
Terecht heeft zij als middel van feest
viering gekozen een tentoonstelling, bree
der van opzet dan eenige van vroeger,
inzettende een nieuw tijdperk van vrucht
baren arbeid.
Moge het welslagen der tentoonstel
ling dii gouden feest groote schitteiin;
geven, en een prikkel aan de leiders en
de leden der vereeniging om voort
te gaan op den ingeslagen weg, geleid
door drie beginselen, die van zoo groo-
ten invloed zijn geweest op den groei van
dit bloeiend bedrijf.
Vooreerst: werkt zoo lang het dag is.
Niet het slapend rijk worden, maar ze
gen op noesten arbeid zij het begeerde.
Dan: kennis is macht. Rusteloos moet
worden voortgebouwd op den grondslag
van de ervaring bij het licht van de we
tenschap, dün alleen blijkt men op de
hoogte van zijn tijd
Eindelijkeerlijk duurt het langst. Niet
het oogenblikkelijk voordeel, gemakkelijk
door misleiding verkregen, maar de eer-i
lijke naam voor goede waar verzekert
een gezond bedrijf.
Een nieuw tijdperk van vruchtbaren
arbeid wil de jubileerende vereeniging
openen door de tentoonstelling, die op dit
oogenblik zal worden geopend.
Deze tentoonstelling heeft wel terecht
de eer Uwer hooge bescherming, Konink
lijke Hoogheid en Uwe belangstelling,
dames en heeren, die gij toont door Uwe
aanwezigheid hier. Zij wil aan landge
noot en vreemdeling toonen tot welke ont
wikkeling onze bloementeelt is gekomen.
Zekei\ er is hier onderlinge wedijver,;
wedstrijd om de palm. En die wedijver
en die strijd zijn kostbare middelen om
tot vooruitgang te prikkelen allen, diie in
het bedrijf zijn betrokken. Wat onze
tuinbouw geworden is in het algemeen en
niet het minst onze bloementeelt, is de
vrucht van veler arbeid en zorg. Naast
krachtig groot-bedrijf is het midden, en
klein-bedrijf in de tuinbouwwereld in hoo
ge mate vertegenwoordigd, en niet het
minst voor de beide laatsten is de invloed
van een tentoonstelling niet licht te over
schatten.
Zij geeft de kans om te toonen, wat
men kan, wat men heeft weten te ontlok
ken aan de natuur, en in de eervolle on
derscheiding de vrucht te plukken van
geduldig zoeken en angstvallig zorgen.
Maar de wedijverende prijs daarin ver
kregen is niet het einddoel. Zij die deze
tentoonstelling ineenzetten, zijn zich be
wust van de beteekenis, die een goede
tentoonstelling heeft voor het bedrijf als
geheel. De veeljarige ervaring heeft de
beteekenis getoond, die voor onze kwee
kers en tegenover het buitenland! eenef
samenwerking van de resultaten van het
bedrijf heeft, wanneer die samenvatting
wordt tot stand gebracht door een kun
dige hand. Straks en in de volgende we
ken zullen wij zien hoe een hand, door
gevoel van schoonheid geleid het verschei
dene weet saam te schikken tot een ge
heel waarin de verschillende kleuren tot
een harmonie ineengloeien. Dat is het
beeld van hetgeen het comité verstaat dat
deze tentoonstelling voor onze bloemen
teelt doen moet. De onderscheidene
krachten samenbrengen tot een pogen,
dat den kweekers den weg wijst, in welke
richting hij zijn bedrijf moet ontwikkelen
en den vreemdeling toont wat de Neder-
landsche tuinbouw hem vermag aan te
bieden.
Dat was wat op mij het diepst indruk
maakte, toen ik verleden jaar te Berlijn
het werk van onzen .Tuinbouwraad be
wonderde: het schitterend welslagen van
de poging van den Nederlandschen tuin
bouw als geheel uit te laten komen in zijn
eigenaardigheid en zijn kracht.
.Wanneer straks de kundige mannen uit
het buitenland die gij naar dit bloemen-
feest in onze schoone bloemenstad hebt
genoodigd, zullen komen zien, wat hier is
bijeengebracht, dan wilt gij, dat zij henen
zullen gaan met het besef, dat onze tuin
bouw is een levenskrachtig bedrijf, dat
met al de hulpmiddelen van onzen tijd
zich wil handhaven op de wereldmarkt
En wanneer zij weer zijn heengegaan^
wilt gij, dat onze kweekers hier aan den
arbeid gaan, met verruimd inzicht en met
nieuwen moed voor de toekomst. Zal er
nog niet meer zijn? -
Die tienduizenden, die hier zullen ko
men, niet om te koopen of om te verkoo-
pen, noch om met deskundigen blik hef
gebodene te waardeeren, maar om te ge
nieten van de wonderbare rijkdom van
kleuren ,en vormen, opluilcende uit de;
donkere aarde. Zij zullen van uw arbeid
genieten en hun leven zal een schoonenj
dag meer rijker zijn. Een winstte waar-
deeien zij het ook niet in geld. Er i$
heel wat arbeid noodig geweest om dit;
alles tot stand te brengen, maar het i^
de niocile waard. Wanneer ik dan Uj
Heeren Leden yan het comité der leb-
